Muziekschoolleerlingen hun kwaliteiten Rayonbestuurcler De Vogel Droevige accommodatie voor muziekschool Rijssen Veel belangstellenden FILMNIEUWS Lagere inkomens kunnen zelfs w.w.-woningen niet betalen Meer gespaard dan opgehaald Ook lesmateriaal is slecht BRAAK TERREIN VOOR GEMEENTEBESTUUR PROGRAMMA WERD VLOT AFGEWERKT Vrijdag 17 mei 1968 WEEKBLAD VOOR RIJSSEN Pagin* 3 In uw editie van 19 april 1968 verscheen een door G. Colmjon uit Deventer ondertekend ingezonden stuk dat mij dezer dagen werd gezonden. Gaarne zou ik hierop als volgt willen reageren daarbij vooropstellend dat de heer Colmjon voor het merendeel in zijn artikel wel de klok heeft horen luiden maar niet weet waar de klepel hangt. Verder wil ik hieraan nog toevoegen dat het na volgende geschreven wordt in het belang van de beiaardkunst. SPEELWERK ONTWIKKELING NIEUWE FACETTEN GEDIPLOMEERDEN Zo als elders in dit blad valt te lezen, heeft de muziekschool Rijssen en Om streken, zaterdagavond een zeer ge slaagde leerlingenuitvoering gegeven in gebouw Jeruel. De ouders en andere belangstellenden hebben zich op de hoogte kunnen stellen vande goede vorderingen die de jongens en meisjes hebben gemaakt en voor zover nodig viel nog weer eens te constateren, beter gezegd te beleven, hoeveel vreugde, hoeveel levensvreugde, de muziek beoefening kan geven. Voor de jaarlijkse leerlingenuitvoering van de Muziekschool Rijs sen en Omstreken, die zaterdagavond in gebouw Jeruel werd ge houden, bestond zeer grote belangstelling. Dat deze avond vooral voor de leerlingen (uit Rijssen 74 en Holten 80) een grote gebeur tenis was spreekt vanzelf. Natuurlijk moest de tijd die de leerlingen was „toegemeten" kort worden gehouden, desondanks kon een aardige indruk worden ver kregen van de vorderingen die de jongens en meisjes hadden ge maakt. De voorzitter van de muziekschool de heer P. J. Otte zei in zijn openingswoord blij te zijn dat de muziekschool nog floreert. Voor de financiële steun die wij van de gemeente Rijssen en nu ook van de gemeente Holten krijgen zijn wij aldus de heer Otte, zeer dankbaar. Spr. betreurde het feit dat de wijze waarop les moet wor den gegeven „nog steeds primitief is". AARZELEND MODERN BUITENLAND Woensdag Weg van elkaar Vrijdag en zaterdag Winnetou en de desperado's Rij ssen een beiaard? Na een grote bloei in de 17e en 18e eeuw kende de beiaardkunst ia de 19e eeuw een diepgaand verval waarbij deze kunst in ve lerlei opzicht aan grote verwaarlozingen blootstond. Na 1900 komt er door toedoen van Jef Denijn geleidelijk aan weer belangstel ling voor deze oer-Nederlandse cultuuruiting welke belangstelling na 1945 overgaat in een geweldige bloei zodat men thans voor de Ne derlanden spreekt van de tweede bloeiperio de der beiaardkunst. Deze tweede periode kenmerkt zich door het restaureren en in klokkental uitbreiden van bestaande beiaar den, het opstellen van een groot aantal nieu we beiaarden, het openen van een Nederland se beiaardenschool, het aanstellen en be hoorlijk salariëren van vakkundige beiaardiers enz. Veel van hetgèen na 1945 bereiktis is te danken aan de geweldige inspanningen dié mr. Romke de Waard, in het dagelijks le ven rechter bij de Amsterdamse Rechtbank, zich in zijn vrije tijd belangeloos getroost heeft om de beiaard weer die plaats in het Nederlands volksleven te geven die hij vroe ger gehad heeft, ja zelfs zijn door zijn toedoen nieuwe facetten aan deze kunst- en cultuur uiting toegevoegd. In 1966 ontving mr. De Waard hiervoor uit de handen van prins Bernard De Zilveren Anjer. Echter is nog lang niet op alle onderdelen het vroegere peil weer bereikt. Onder andere bij het automatische speelwerk. Vroeger moest elke beiaardier eens. per maand, soms eens per 14 dagen, de trommel verste ken zodat vrij geregeld nieuwe wijsjes weer klonken. Ondanks de goede zorgen die het Deventer stadsbestuur aan zijn beiaard be steedt heeft het tot nu toe er niet tot kunnen besluiten de trommel vaker per jaar te laten versteken. Wellicht ligt zoiets nog in de schoot der toekomst. Deze nalatigheid zal voor Rijssen evenwel niet opgaan. Alle na 1945 nieuw opgesteld beiaarden hebben geen trommel meer maar een plastic strook voor het automatische speelwerk. Deze sti'ook biedt grote voordelen t.o.z. van de trommel. Door middel van een toestel prikt de beiaar dier thuis de wijsjes^ in de strook en daarna is het voor hem een kleinigheid deze strook in de toren bij de klokken aan te brengen. Het gevolg van deze nieuwigheid is dat nu niet elk uur dezelfde melodieën behoeven te klinken maar dat men meer liederen kan prikken zodat men om de 2, 3 of 4 uur, net zo men wil, hetzelfde wijsje hoort. Aldus komt er een grotere afwisseling. Daar de stroken gemakkelijk verwisselbaar zijn, kan men dus per kwartaal of per maand nieuwe banden aanbrengen en wordt ook op deze wijze de eentonigheid doorbroken. Bovendien kan men in de weken voor Sinterklaas, Kerst mis en Pasen stroken met toepasselijke lie deren aanbrengen. De mogelijkheden zijn dus vele. In dit verband zie ik ook niet in waarom op zondag het automatisch spel in Rijssen moet zwijgen. De beiaardier of zijn technicus kunnen zaterdags banden met psalmen en ge zangen aanbrengen hetgeen naar mijn mening geheel bij de sfeer van Rijssen past en bo vendien de bezoekende vreemdeling erop at tent maakt dat Rijssen zeer gehecht is aan zijn zondagheiliging. Zo nodig kan het auto matisch spel ook om het halfuur klinken. Dat in onze tijd de beiaard 's nachts zwijgt is voor iedere beiaardliefhebber zonder meer een vanzelfsprekendheid. De mensen van nu zijn nerveuzer en hebben hun nachtrust meer nodig hoewel oudere mensen mij meer malen hebben verteld dat zij 's nachts juist wakker werden als het automatisch speel werk soms stil stond. Een beiaard heeft inderdaad wel eens ku ren. Gebeurt dat met andere zaken niet? Mag er in onze tijd dan niets meer afwij ken? Moet alles op rolletjes lopen? En Ensche de is dat in 18 jaar maar één keer gebeurd. Wanneer een gemeentebestuur en een beiaar dier oprechte belangstelling en liefde hebben voor hun gemeenschapsinstrument zullen zij het mechaniek en wat er mee samenhangt op de juiste wijze onderhouden en zullen derge lijke ontsporingen tot een minimum beperkt blijven. De meeste beiaardiers worden tijdens hun spelen vergezeld van een technicus die alles van het instrument op gezette tijden on derzoekt, waar nodig smeert, oliet, vernieuwt en één keer per jaar de boel grondig inspec teert. Hierdoor blijven dure restauraties ook een zeldzaamheid. Het is dus maar hoe men de zaak aanpakt. Waarom onderneemt de heer Colmjon géén aktie tegen het steeds drukker en intenser wordende verkeer in de binnensteden? Het verkeer is per slot van rekening maar middel, cultuur is doel. Op deze wijze kan men weer rustiger naar beiaardmuziek luisteren. Haar lem, Enschede en Hengelo zijn in deze al voorgegaan. Wanneer volgt Deventer? De heer Colmjon schrijft verder over de reparatie van het Deventer klokkenspel alsof het een lekke band betreft. Het Deventer spel is in 1952-'53 grondig gerestaureerd. In die jaren werd de koepel van de Lebïnustoren gerestau reerd (waarom klaagt de heer Colmjon niet over de dure torenrestauratie?) en tegelijker tijd werd de beiaard onderhanden genomen hetgeen mede als gevolg van oorlogsschade dringend nodig was. Toen werden de klokken in eén klokkenstoel geplaatst waardoor meei artistiek spel bereikt kon worden; bescha digde en onzuiver (wegens corrosie) gewor den klokken werden vervangen door nieuwe en tevens werd een reeks nieuwe klokjes toe gevoegd waardoor het totaal aantal op kwam en de speelmogelijkheden van beiaardier dus vergroot werden. Nadien het uurwerk, ik meen in 1966. gerevideerd, dus niet het klokkenspel. 48 de is Met de huidige ontwikkeling van de beiaard- kunst gaat tevens een geweldige ontwikkeling van de gietkunst gepaard die tot gevolg heeft dat men in Nederland sedert 1961-*62 klokken van de hoogste zuivere graad kan gieten (hulde aan de Nederlandse gieters.) he geen rot dan toe vooral een moeilijkheid vormde bij de kleinere en kleine klokjes. De in 1953 iocevoegde kleine klokjes hebben die zuiver heid nog niet en het pleit dan ook zonder meer voor het Deventer gemeentebestuur dat het ..bij" wil blijven en de nieuwste vin dingen in zijn beiaard wenst opgenomen te zien. Hieruit bljikt hoe belangrijk het Deven ter gemeentebestuur ook in onze tijd het ge meenscha, instrument de beiaard vindt. Zo als gezegd, bij goed onderhoud blijven de kos ten tot een minimum beperkt en zijn grote res tauraties slechts eens in de 100 jaar nodig. Bo vendien trotseert een beiaard de eeuwen, soms 100 tot 400 iaar. Hierbij vallen deze kosten in het niet en hetzelfde geldt voor de aanvanke lijk hoog lijkende aanschaffingssom. be heer Colmjon wil de beiaard alleen la ten spelen bij bijzondere gelegenheden. Een typisch 19e eeuwse opvatting! In een zelf bewuste en zichzelf respecterende gemeen schap speelt de beiaardier 1 tot 2x per week, daarnaast op allerlei feestdagen: koninginne dag, 4 mei, 5 mei, op alle christelijk® feest dagen, op de dagen dat een nieuw jaargetij de begint, op alle verjaardagen van leden van het koninklijk huis, op provinciale en plaatselijke feestdagen of zoals in Deventer op Europadag In veel plaatsen is het gewoon te geworden dat in de zomermaanden op een vaste dag en een vast uur avondbespelingen worden gegeven die door het meerendeel ver zorgd worden door gastbeiaardiers uit binnen en buitenland waarvoor de programma's wor den aangekondigd in speciale boekjes die al dus ook als beiaardvisitekaartjes voor de des betreffende plaats fungeren en op deze wijze al heel wat positieve gevolgen gehad hebben. In dit verband fungeert de beiaard als con certinstrument hetgeen voor de tweede bloeiperiode eèn nieuw aspect is. Voordien fungeerde de beiaard als achtergrondmuziek hoofdzakelijk op marktdagen. De nu zo springlevende beiaardkunst toont telkens nieuwe facetten. In haar oorspronke lijke opzet was de beiaard functioneel, hij diende als tijdaanduiding en daarnaast was het instrument er voor ,,amusasie". In de 17e eeuw wordt de beiaardtevens statussym bool in vooral de Hollandse steden die soms meer dan één zingende toren hadden, een verschijnsel dat zich in onze tijd ook weer voordoet.. Onze tijd heeft een ander aspect van de Leiaard sterk naar voren laten ko men de mens van tegenwoordig raakt op al lerlei wijzen en om allerlei reden losgeslagen van bestaande gemeenschappen. Een nieu we gemeenschapsvorm wordt niet zo dadelijk gevonden of men kan er zich niet dadelijk bij aanpassen. Het merkwaardige is nu dat een zingende toren steeds meer als binding met een gemeenschap wordt gezien. Vanwaar an ders de opstelling van het grote aantal beiaar den in Zuid-Holland, Noord-Holland en Noord- Brabant waar de steden en dorpen steeds meer aan elkaar dreigen te groeien. De mens wordt bang en zoekt naar binding en vindt die in een toren met beiaard. Dit is mij meer malen gebleken. De opmerkingen in deze zijn steeds gelijk: het geeft je het gevoel dat je nog ergens bijhoort. Ook Twente zal hiermee steeds meer te doen krijgen. Goede beiaardiers zijn zeldzaam en duur, schrijft de heer Colmjon. Hoe onaangenaam moet dé Deventer stadsbeiaardier Jules Jae ger zoiets in de oren klinken! Op zijn 56e jaar nog ging hij naar Amersfoort om bei aard te studeren, werd na een jaar erjastig ziek, en herbegon zijn studie die na .jeen jaar zodat hij met drie jaar toch beide diplo ma's behaalde maar bovendien een zeer eigen speelstijl wist te ontwikkelen. En die is zeer zeker bij de Deventernaren aangeslagen, van waar andere het groot aantal aanvragen om verzoeknummers die veelal beloond worden met thuis toegezonden attenties. Goede beiaardiers zelfzaam en duur Waar haalt de heer Colmjon de onzin van daan? Een beiaardier moet drie tot vier jaar aan de beiaardschool in Amersfoort studeren (schoolgeld), eer hij zijn staatswege erkende diploma's kan behalen. Daarvoor moet hij el ke week een dag missen en naar Amersfoort reizen (reiskosten). Heeft een beiaardier zijn diploma's behaald dan mag men aannemen dat hij zijn vak verstaat en evenals elke an dere vakman dient hij daarnaar ook gesala rieerd te worden. In veel gemeenten doet men dit gelukkig, in andere stelt men zich jn deze nog op een verouderd standpunt. De heer Colmjon zou er goed aan doen contact op te nemen met Jules Jaeger, Hoge Hondstraat 40, Deventer die hem gaarne over de beiaard en hetgeen hieraan vastzit zal inlichten. Laat hij dinsdags- of vrijdagmorgens om 9 uur bij de toren zijn en meegaan naar boven. Na dien zal de heer Colmjon zijn standpunt on getwijfeld wijzigen en het zal hem duidelijk worden dat aan één beiaardspel heel wat uren voorbereiding voorafgaan. Wellicht kan hij er aan meewerken dat er in Deventer een Vriendenkring van de beiaard opgelicht wordt die bij voorbeeld in de zomermaanden de woensdagavond als vaste speeltijd voor gastbeiaardiers bepaalt, deze dan ook uitno digt en ze van 19 tot 20 uur laat spelen. In dien de kring dan ook nog een programma boekje uitgeeft kan ik de nodige propaganda maken voor Deventer, de beiaard aldaar en Jules Jaeger. En zeldzaam? Sedert in Mechelen in 1922 en in Amersfoort in 1953 beiaardscholen geopend werden heeft een stroom van beiaar diers in Nederland zijn diploma's behaald terwijl velen daarvoor nog studeren. En het overgrote deel van de gediplomeerden heeft daarna nog naam gemaakt ook. Om er maar eens te noemen: Willem Créman, Kees Roe- lofs, Leen 't Hart (directeur beiaardschool) Rien Ritter, Frans Terseeg, Dirk Donker, Henk Held, Karei Borghuis, Jules Jaeger, Ria van Viegen-Pieffers, Daan Vanhoecke, Mat- thieu Steijns, Arie Peters, Bertus Oomen, Sjef van Balkom, Chris van den Boom, Herman Bonenkamp, Piet Broerse, Jaap van der En- de, Ype Höweler, Henk Herzog, Maria Blom, Mar Bruinzeel, Addie de Jong, Chris Bos, Gijs Brinks, Willem Mesdag, Jan van Alphen Anton van Ooik, Peter Bakker, Wim Franken, Hein de Ligt. En nog meer terwijl de goede amateurs dan nog niet genoemd worden. De ze namen leeft men regelmatig in de krant zowel voor bespelingen als wegens deelna me aan concoursen en men kan hen boven dien nog horen via de AVRO-RTN-beiaarduit- zendingen die vaak op donderdagmiddag plaatshebben. En dan enkele Vlaamse beiaardiers die in ons land ook een goede klank hebben: Piet van den Broek, Gaston van den Bergh, André Wagemans, Paul Bourgois, Constant Versichel, Jo Haazen. Waar is het eind als ik ook nog aan de Amerikaanse en andere bui- telandse beiaardiers denk? Voor zomeravond bespelingen ontvangen gastbeiaardiers in En schede en Oldenzaal een honorarium van f 100.-. Zo hoog acht men daar de beiaard- kunst! In andere plaatsen ligt dit niet vee) lager, f 80.- waarbij dan ook nog vaak de reiskosten worden vergoed. En de opmerking dat beiaarden alleen maar in historische plaatsen thuishoren wordt wel door de feiten gelogenstraft. Dit jaar zal Nederland 131 volledige beiaarden tellen, dus instrumenten die met een stokkêit- klavier bespeeld worden. Daarnaast zijn er nu 32 aütcrmaflsche klokkenspellen laas ook Nijverdal één zal krijgen nog 130 voorslagen. Verder zjin mij ook nog een groot aantal plannen bekend. Deze 131 beiaar den zijn in allerlei torens geplaatst zowel nieu we als oude. Dat dit in het laatste geval mis- plaats zou zijn is mij niet duidelijk. Cultuur is geen statisch begrip, hij is dyna misch en hieruit blijkt hoe kleurloos onze tijd geworden is ten opzichte van het vroeger bon te en rijk geschakeerde leven. Men weet te genwoordig zijn leven blijkbaar niet meer te versieren, alleen het materiële mag over heersen. Cultuur in al zijn vroemen en u,itin- De heer C. He Vogel heeft deze week in een eauserie roor de PvdA-afdeling Rijssen een serieuze aanval ingezet tegen de woning- politiek van het huidige kabinet. De heer De Vogel kritiseerde vooral de steeds hoger wordende huren van de woningwetwoningen, waardoor de mensen uit de lagere inkomens groepen zelfs de huur van een w.w. woning niet meer kunnen opbrengen. Hij noemde de politiek van minister Schut meer economisch dan sociaal. Nu de subsidie op- de w.w. woningen steeds minder wordt en de bouwkosten stijgen gaan de huren sterk omhoog. Bovendien wordt de rente ook nog verhoogd van 4,5 tot 6,5 pro cent, als de minister zijn zin krijgt en dan valt een ander voordeel van de w.w. woning bo ven de premiewoning uit. Als alles wordt uitgerekend wordt dat een huurverhoging van zes procent per jaar en dat betekent over tien jaar met een vaste huurverhoging van vier procent een totale stijging van het huur bedrag van 78 procent. De heer De Vogel, die rayonbestuurder voor Overijssel en Gelderland is, toonde zich voor stander van een huursubsidie. Hij wil de sub sidies op w.w.- en premiewoningen niet meer geven aan de bouwer, maar aan de huurder. De grootte van de subsidie moet dan afhan gen van het inkomen van de huurder. in de maand april werd bij de Nutsspaar- bank Almelo met haar bijkantoren te Wierden, Rijssen, Vriezenveen, Nijverdal en Borne in gelegd een bedrag van f. 4.633.128,26 en terug betaald f. 4.778.919,18. In deze maand werden 661 nieuwe spaarrekeningen geopend. Het werk van het bestuur van de muziek school verdient veel waardering. Ook- bewon dering vbor het'feit,'dat na tien jaar'de mu ziekschool nog bestaat. Al sprak'de voorzitter van de muziekschool, de heer Otte, zijn grote waardering uit voor de financiële steun die men vah de gemeente Rijssen en nu ook van Holten krijgt, men beluisterde in zijn ope ningswoord toch ook teleurstelling. Ónze mening is dat het niet minder dan treurig is dat een muziekschool die reeds tien jaar bestaat het niet verder heeft kunnen brengen dan de mogelijkheid tot het huren van 1, zegge één lokaal van' de voormalige christelijke ULO-school. Dat lokaal ziet er niet -aanlokkelijk uit, zodat het een omgeving is, die weinig inspirerend kan werken. Een ■onmogelijke toestand' én voor de leraren én voor de leerlingen. Ook het lesmateriaal, dat in de muziekschool' vobrhanden is, is ver be neden de maat. Een onbegrijpelijke zaak. Vooral in deze tijd, nu de muziekbeoefening niet alleen is weggelegd voor de kinderen Uit voorname fa milies. Ieder kind die aanleg en liefhebberij heeft moet in een plaats als Rijssen muziek onderwijs kunnen ontvangen. Wij hebben ons afgevraagd waaraan deze laakbare toestand is te wijten. Naar enze mening niet aan het bestuur van de muziekschool. Deze mensen moeten de beschikking hebben over de nood- gen is altijd noodzakelijk, in onze tijd nog meer dan anders. Het is daarom te prijzen dat er mensen zijn die anders denken en aan bestaande schoonheid nieuwe toevoegen. In dit verband wil dat dus zeggen dat een oude-to ren door middel van een beiaard een stem heeft gekregen, en hoe zuiverder die stem is, hoe groter het kunstgenot. De hierna noemen plaatsen toonden na 1945 een grote klokkenhonger (uitdrukking van mr. Rom ke de Waard) en wisten die ook te stellen. Hun geschiedenis staat beschreven in het stan daardwerk de Zingende Torens van Nederland dat door de Nederlandse Klokkenspel-Vereni ging in halfjaarlijkse afleveringen wordt uit gegeven: Veendam, Joure, Bolsward, Meppel, Assen, Doetinchem, Hengelo (O), Emmeloord fttiissen, Tiel, Wageningen, Venlo, Heerlen, óSsterwijk, Drunen (zelfs 2!), Boxmeer, Cuijck, Etten, Roosendaal, Axel, Bergam bacht, Woerden, Haastrecht, Vianen, Rijns burg, Voorschoten, Alfen aan de Rijn Vlaardingen, Katwijk, Beverwijk. Velsen, Hilversum, Laren, Heerhugowaard, IJssel- stein, Kamerik, Zeist. Verschillende plaatsen verloren in'het vorige hun beiaard, nu is er weer één: Hulst, Dokkum, Hasselt, Kulem borg, Hoorn, Sluis, Bergen op Zoom. Men voelde een zwijgende toren zeer zeker als een gemis. Hetzelfde kan men zeggen van plaat sen die in het tijdvak 1900-1949 voor het eerst een beiaard kregen en deze in de oorlog ver- De directeur van de muziekschool de heer G. Kaspersma introduceerde de leraren met de leerlingen. Er stonden niet minder dan 53 nummers op het programma De blokfluitgroepjes van de heer Van Rees kenmerkten zich door ontspannen musiceren, waarbij, een genuanceerde toonvorming ont stond terwijl het staccato in het werkje van Van Beethoven zeer puntig genoemd kon wor den. De harmoniumleerlingen van de heer Fid- den waren nog beginnelingen, toch was het al aardig wat ten gehore kon worden gebracht. Arend ten Brinke speelde een etude goed in de maat. Hans Agteres bewees reeds goed de zwarte en witte toetsen te kunnen onderschei den en maakte geen fout. Annie Hietland speelde aardig in het werkje van Folk Dean getiteld ..Zondagmorgen", ter wijl Gerrit Bouwhuis, die nog maar kort les heeft in het Stukje Vakantiedag ook een goede beurt maakte. Goed Ritmisch was het spel van Mannes Kip pers in het werkje De Winter is vergangen. Heidi v.d. Duijn had goede vorderingen ge maakt en haar Ariëtta kwam goed uit de verf. Het spel van Come van Steenwijk (electro- nisch orgel) wai in haar Arietta nog wat aar zelend, maar het was wel leuk wat ze kon. Goed op dreef was Ina v.d. Laan in het Scherzo van Moolenaar terwijl haar broertje Bert de Koekoekwals in een licht verend rit me vertolkte Rebecca de Ridder, een le-erlin- ge van de heer Schotanus liet een Romance ho ren met een boeiende voordracht. De accordeongroep, vlak na de pauze met leerlingen van Rijssen. Holten en Nijverdal had veel succes met haar optreden. Uit de vioolklas van mevr. Van Schooten-De Witt kwam Peter Fokker met een Allegro waarbij de zuiverheid hem soms in de steek liet, hij speelde echter goede fragmenten evenals Ans Stoker, die een forse streek heeft en ook een Allegro, begeleid door haar lerares veel vaart gaf. De gitaarleerlingen van de heer Ter Brugge hebben aardige vorderingen gemaakt, waarbij Gerharda Bosman erg leuk een Ma leis liedje met melodie en begeleiding op het moeilijk® instrument liet horen. Truus Plui- mers speelde een Liebeswalz nog wat klein van toon. Het duo Jan en Jeanne Bronsvoort bracht een leuke afwisseling in het muzikale program ma. Zij zonden ,,Ist er war, wenn du sagst" en begeleidden zichzelf ritmisch en ontspan nen op de gitaar. De pianoleerlingen waren verdeeld in be ginners, gevorderden en meer geroutineerden, Nanda Gottlieb begon met een Duikelaartje en speelde dit werkje goed van toon. Anja Pas voerde een sonatine van Bolck uit, vrijwel tonder iouiea. Erj arme Wilriiink maakte haar debuut met «®n goed ingestudeerde melodisch uitgevoer de etude. Endrij en Wiek® Nijhuis, die ook in dé blokfluitgroepjes meespeelden deden het in hun vierhandig pianospel goed én ze be wezen dat zij goed op elkaar waren inge speeld. Mieke Jansen speelde ,,Tonstücke" van Gzernij serieus, terwijl haar broer Henk-Gijs al verder was gevorderd en dat liet horen in een Ronde van Kuhlau. De quatre-mains waren niet van de lucht. Gerrit Markvoort en zijn zusje Alide speèlden béiden parmantig, zonder fouten het ,,Goe- dennacht". De meisjes. Rouwen dal lieten dui delijk horen dat ze al een tijdje spelen. Ze speelden „De gelaarsde kat" zeer beweeglijk, waarbij zowel Herma als Wilma haar partijen goed uitvoerden. Janneke en Magdalena Ger ritsen speelden uitstekend een wals in een mooi ritme. Leidij en Tineke Kaspersma lieten moderne klanken horen in dansen -van. Hengeveld. Henk en Gerrit .ter Horst speelden een wals goed gelijk, terwijl Margreet de Boer het al leen deed in een menuët van Pleijel, zij het nog wat aarzelend. Marga Huls speelde niet geheel feilloos maar zij maakte overigens een goede indruk met de „T'anz der Puppen". Niek Borghuis, een leerling van de heer Schotanus deed het. uitstekend, hij speelde met veel aan leg het Alb.umblatt für Elise, mooi van toon en technisch zonder fouten. Joke Capel- le speelde een leuke Rondo. Tineke Kaspers ma voerde een moeilijke wals van Chopin uit met veel kwaliteiten. Ook het optredenvan Harry Rozemuller was boven de middelmaat. Al met al was het een goed geslaagde uitvoering. Duidelijk waarneembaar Was dat de leerlingen goede vorderingen hadden gemaakt en nogeens weer heeft de muziekschool Rijssen en Om streken haar bestaansrecht duidelijk bewezen. De nieuwe cursus 1968-1969 begint op maan dag 19 augustus. Er wordt op de muziek school les gegeven in: Algemene muzikale vorming, blokfluit, gitaar, accordeon, piano, kerkorgel, harmonium, viool en electronisch loren. Ook hier. kwam een nieuw spel terug: Almelo, Enschede, Tilburg, Eindhoven, Vught. Inderdaad zijn er wel eens Bezwaren geuit tegen een beiaard die pas in gebruik was genomen maar. deze verstomden na enige tijd omdat man nu eenmaal aan elk nieuw element dat in een samenleving wordt opge nomen gewend moet raken. Er zijn mensen die niet van een beiaard houden. Dat is hun goed recht. Osk ik kan niet voor alle dingen dezelfde belangstelling opbrengen maar dat wil niet zeggen dat ik eén ander dan zijn genoegen wil onthouden. In plaatsen waar de Klokkenspelvereniging haar bijeenkomsten hield, bleek mij telkens weer de trots van de overheid over hun zin gende toren, maar ook de trots, de belang stelling en het medeleven van de burgerij die na verloop van tijd zeggen dat ze hun beiaard niet meer willen missen. En wat te zeggen van de vele geëmigreerde Nederlan ders die mij telkens om toezending van lijs ten met beiaardplaten vragen? Nederland is men in de vreenrte gauw vergeten, schrijven ze, maar w® missen hier wel erg de zingende torens. En hoe heeft de beiaardkunst na 1918 maar meer nog na 1945 wortel geschoten in het bui tenland? Nieuw-Zeeland, Australië, Filippij nen, Zuid-Afrika, Brazilië, Curagao, Mexico, VSA, Canada, Zweden, Denemarken, Duits land, Zwitser-land, Noorwegen, Spanje heb ben deze voor hun vreemde cultuuruiting op genomen en geven daaraan hun eigen vor men. In enkele van deze landen zal binnen kort zelfs een eigen beiaardschool opgericht worden. De in beide oorlogen in Frans-Vlaan- deren (oud-Nederlands cultuurgebied in Frankrijk) vernielde en geroofde beiaarden zijn alle door nieuwe vervangen, maar is het niet merkwaardig dat plaatsen in deze streek die in hun geschiedenis hun beiaard verlo ren thans ook wéér een zingende toren wen sen? Hazebroek. Toerkonje, Roobeke, en dat zulks ook in Vlaanderen geschiedt, Veurne, Menen, Mechelen (OLV-Dijle), afgezien nog van, de talrijke nieuwe opstellingen daar. Weet 'de heer .Colmjon dat in Amerika 13.009 toehoorders bij één enkel beiaardcon cert op een zomeravond geen zeldzaamheid is maar een vanzelfsprekendheid? Dat men hier voor mijlen per .auto reist, een uur lang met zijn allen stil luistert en de beiaardier na afloop met donderend applaus en luid ge- klaksoneei' bedankt? En waarom dit alle maal? Omdat de beiaard het instrument van de gemeenschap is, van het volk, het meest democratische muziekinstrument dat men zich denken kan, zoals een burgemeester eens zei. En de Lage Landèn waren vanoudsher democratisch en zijn dat nog, Is het dan zo verwonderlijk dat nu in onze tijd de demo cratie zich steeds meer. uitbreidt, hét- muziek instrument, de beiaard, hiermeede gelijke tred houdt? Het is nu aan, de Rijssenaren om te laten zien of hun nieuwe toren een beiaard zal krij gen. In hün kleine en nog hechte gemeen schap is een klokkenspel zeer reker op zijn plaats. Eéngoede verstandhouding en wis selwerking tussen beiaardier, burgerij en ge meentebestuur kan de gemeenschap Rijssen versterken. Dat bewijzen de feiten iD onder andere Oldenzaal en Schoonhoven. Men dient de Rijssenaren evenals in andere plaatsen «k- tief bij het beiaardspel te betrekken en de jeugd op school hierover voor te lichten. Op deze wijze bestaat er geen enkele gevaar en hangt hun iets goeds boven het hoofd. Hope lijk zingt op korte termijn de stem- van de de mocratie ook. over Rijssen al betreur ik het dat het slechts 33 klokken zullen zijn en geen 47 zoals veelal gebruikelijk. En wellicht kan Rijssen het naburige Nijverdal aansporen om ook een volledige beiaard aan te schaffen. Aldus kan Overijssel de achterstand ten op zichte van de andere provincies inhalen. Waarschijnlijk, zal aan het eind van dit jaar een door mij geschreven, boekje met als titel Klokkenspellen in Overijssel ven- schijnen waarin ik naar ik hoop gunstige mei dedelingen over Rijssens beiaard kan doen. Wellicht willen, vel# Rijssenaren het boekje kopen zodatzij zich na lezing ervan verder in deze buitengewoon interessante cultuurui ting kunnen verdiepen die mij contakten over de gehele wereld heeft bezorgd en mij een dieper inzicht in de algemene menselijke om standigheden en verhoudingen .heeft gegeven en aldus mijn levensbeschouwing universeler heeft gemaakt. RINUS DE JONG. Bestuurslid der Nederlandse Klokkenspel-Vereniging Diakelateaat 1 - Enschede zakelijke middelen. En die ontbreekt hen. Een - jaarlijkse subsidie van de gemeente, waarmee men. zegt blij te zjjn, is onvoldoen de. Dat is namelijk net genoeg om de school te laten draaien op de wijze die wij nu juist kritiseren. Dat kan in andere plaatsen anders. Recent is het voorbeeld van Doetinchem waar Z.K.H. prins Claus dezer dagen een mu ziekschool opende, die 1 miljoen gulden heeft gekost. De financiën zijn ergens los te pulken. Daar zal wel veel activiteit voör nodig zijn. Maar als deze activiteit, dan bekroond wordt zoals men dat in de zojuist genoemde Achter hoeks# stad heeft ervaren, dan is dat de moeite waard te naemen. Belangstelling is. er zelfs in deze primitieve omstandigheden genoeg én in Rijssen én in Holten. Samen „leveren" deze plaatsen bijna 160 leerlingen. Dat aantal zou natuurlijk belangrijk hoger zijn als men in een andere omgeving, met beter lesmateriaal zou kunnen werken. Van het gemeentebestuur is kennelijk niet veel activiteit in dezen te verwachten. In de afgelopen tien jaar is niet meer uit de bus ge komen dan een jaarlijkse schrale subsidie. Zo mag een subsidie van f 3.009,- per jaar toch wel genoemd worden. Daar het gaat om iets zo belangrijks als muziekonderwijs waar aan de Griekse wijsgeer Aristoteles (384 tot 322 voor Christus) reeds uitzonderlijk grote betekenis toekende. Aristoteles kende aan de muziek niet alleen een rol toe als opvoedings middel, maar aanvaardde deze ook als ont spanningsmiddel, waarbij zoals hij het stelde het schone en het goede samengaan. Natuurlijk kunnen tientallen uitspraken van historische figuren worden -aangehaald, waar uit blijkt welk een grot# plaats de muziek in alle tijden heeft ingenomen. Dat lijkt ons in dit bestek overbodig. Wij hebben alleen maat willen pleiten voor een verantwoorde moge lijkheid voor Rijssense kinderen (en die van Holten liggen ons niet minder na aan het hart) om het wonder van de muziek te kunnen ontdekkén. Als het gemeentebestuur denkt dat deze school kan floreren op een jaarlijkse subsidie van f 3:000,- dan vraagt men zich toch wel wat af. Vooral als men weet dat de leraren geen vorstelijke salarissen genieten. Deze mensen die op enkele uitzonderingen na van elders naar Rijssen moeten komen, geven les vóór ....f 8,- per uur. De directeur van de school, de heer Kaspersma, verricht zijn vele werkzaamheden geheel pro Deo. Dat is een toestand die niet goed kan wor den gepraat. Er ligt een groots terrein braak, niet alleen voor de bestuursleden van de mu ziekschool. Ondèr de'zaterdagavond in Jeruël aanwezige ouders waren verschillenden die hebben kunnen constateren, dat voor het mu ziekonderwijs iets moet gebeuren. Misschien waren er enkelen die zich hiervoor willen in zetten. De mogelijkheid is aanwezig. Er zijn voldoende leerlingen, de gemeente en het rijk kunnen helpen. Als de goede wil er maar is. Of die er is, dat is geen zekere zaak. Dat moet worden onderzocht en afgetast. Maar als een comité uit de grond kan wor den gestampt, dat zich beijvert voor een ca rillon in de toren van de Schildkerk, dan is het wellicht ook mogelijk een ander comité uit de grond te stampen, dat zich beijvert voor een volwaardige muziekschool in Rijs sen. En wij hopen dat hun activiteiten met succes zullen worden bekroond. Mark en Joanna Wallace, een modern jong echtpaar, rijden in hun witte Mercedes door Frankrijk op weg naar het Zuiden, Uit de onplezierige manier waarop zij met elkaar praten, blijkt dat hun huwelijk niet geluk kig is. Zij hebben elkaar twaialf jaar geleden, eveneens in Frankrijk, leren kennen. Joan na was met de leden -van een meisjeskoor op weg naar Menton in een VW busje. Onder weg ontmoeten ze Mark die met hun mee rijdt. Als de groep wordt getroffen door een epidemie van waterpokken, reizen Joanna en Mark alleen verder. Na een zorgeloze week zijn ze dolverliefd op elkaar. Twee jaar later maakt het jonggetrouwde paar weer een reis door Frankrijk, nu in ge zelschap van het echtpaar Maxwel Manches ter en-hun lastige dochtertje Ruth. De vier volwassenen kunnen niet goed met elkaar over weg en gaan spoedig uit elkaar. Mark en Joanna zijn nog steeds erg ver liefd als ze aan hun volgende reis naar Frankrijk' beginnen in een MG, die zijn beste dagen heeft gekend en al spoedig aan ouder dom bezwijkt. Op deze reis kondigt Joanna aan dat ze Zwanger is en maken ze kennis met Maurice Dalbret, de man die Mark zijn eerste belangrijke opdracht geeft als archi tect. Het jonge paar moet zich nu zien aan te passen aan twee nieuwe en zwaarwegende elementen: hun kind en hun plotselinge rijk dom. Het gaat hün niet gemakkelijk af en op den duur groeit de spanning tussen hen. Tij dens de volgende reizen naar Frankrijk vin den zij beiden tijdelijke uitkomst in. een kor te liefdesaffaire. Maar uiteindelijk vinden Mark en Joanna eèn beter begrip voor 'elkaar en hun rijper ge worden huwelijk. De omgeving van het stadje Miramonte wordt gèteisterd - door de desperado's van Cyrus.' (HARALD LEIPNITZ), maar de inwo ners krijgen hulp van het Apachenopperhoofd Winnetou (PIERRE BRICE) en diens vriend, de prairiejager Old Firehand (ROD CAME RON). Cyrus broer Billy (WALTER WILZ) zit ge vangen in Miramonte wegens valsspelen en moord en Cyrus dreigt met bloedige wraak als Billy niet direct wordt losgelaten. Poli tiechef Mendoza (RIK BATTAGLIA) vindt dat het recht zijn loop moet hebben, maar bij een deel der inwoners overheerst de vrees. De vreesachtigen laten Billy los, maar tij dens zijn vlucht wordt deze neergeschoten door een van Old Firehands helpers. Een deel van de bevolking trekt Miramonte uit om hun gezinnen in veiligheid te brengen maar zij worden door Cyrus' bandieten opgevangen en dood teruggezonden, vastgebonden op een dynamietlading die half Miramonte verwoest. Nu zijn de overlevenden eensgezind in hun besluit tot verzet. Ravenhurst (VIKTOR DE KOWA), Engels ex-officier, die naar de hand werft van de mooie Michele (NADIA GRAY) helpt de verdediging organiseren. Bij Miche le maakt hij niet veel kans, want zij is een vroeger liefje van Old Firehand en diens on verwachte verschijning heeft de oude vlam weer doen oplaaien. Haar zoon. Jason (JORG MARQUARD) is. in feite Firehands zoon.. Ja» son toont een grote bewondering' voor de jas ger, maar kómt er pas in de* loop-van het beleg echter dat Firehand zijn va dee ie. 4

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1968 | | pagina 3