Fotografische tips
De kindermode
'68
voor
najaar
Schoei
antiek
u
Hervorming van Duitse
^eeeeee^ universiteiten nodig
Duitse kernindustrie haalt
achterstand in
Volleybal-
interland
in Dronten
Goedkopere
electriciteit
Vrijdag 29 maart 1968
WEEKBLAD VOOR RIJSSEN
Ouwehands ontwaakt
uit winterslaap
NOG
STUDENTEN
MOETEN ER
STEEDS OP
WACHTEN
Door zijn aan de internationale dierenbescher
ming gewijde wetenschappelijke werk is de di
recteur van de Frankfurtse dierentuin, professor
Dr. Grzimek, tot ver over de grenzen van de
Duitse Bondsrepubliek bekend geworden. Op gro
te reizen, door vele publïkaties, films alsmede ra
dio- en televisieuitzendingen zette de 58-jarige
zoöloog zich in voor de bestudering en instand
houding van de dieren op de hele wereld. Een
Duitse uitgever slaagde erin, de geleerde als re-
datceur en hoofdauteur voor een nieuwe zoö
logische encyclopedie te interesseren, die in 13
delen met bijdragen van 400 wetenschappelijke
medewerkers uitvoerige informatie verschaft
over de dieren van onze aarde. Kleurenfoto's van
rond 9000 dieren en landkaarten completeren het
populair-wetenschappelijk geschreven naslag
werk, waarvan het eerste deel in een oplage van
20.000 exemplaren al bijna uitverkocht is. Onze
foto toont prof. Grzimek met een achtjarig oran-
oetanwijfje en de directeur van de Westberlijnse
dierentuin.
Opnieuw bruikbaar
Te veel studenten
Aquanauten voor
diepzeeonclerzoek
J aarvergadering
van de C.N.S.
Op een reusachtige, zeshoekige pyramide lijkt deze transportraket
die in het Instituut voor Ruimtevaarttechniek aan de Technische
Universiteit in West-Berlijn onder leiding van de directeur van dit
instituut Prof. Dr. Ing. Walter Koelie ontwikkeld werd. Deze nieu
we constructie zal de bouw van zeer economischeopnieuw bruik
bare draagsystemen mogelijk maken, die maximaal nuttige ge
wichten van enige 100.000 kg met een diameter tot 30 meter in een
baan om de aarde kunnen brengen. De tweetraps „Neptunus"
(hoogte ongeveer 70 m, grootste diameter 67 m) wordt door een
aan de buitenwanden aangebrachte in secties verdeelde ringver-
bi andingskamer met aansluitende paddestoelvormige straalpijpen
aangedreven. De modelfoto toont het raketlichaam met geopende
remkleppen, daarachter het aandrijfgasreservoir. In de omgeklapte
punt ziet men de straalpijpen voor aandrijving en besturing.
StaMe met een simpele moderne ca
mera kan men kleurenfoto's maken.
Doe er een kleurennegatieffilm in,
iet de sluiter op 1/50 seconde en de
lensopening op f 11. Wanneer u met
son fotografeert (de zon schuin ach
ter u of opzij) hebt u 99 percent kans
op succes. Misschien zijn de negatie
ven wat aan de overbelichte kant,
maar daar weet uw fotohandelaar
raad mee. De moderne electronische
printer corrigeert veel opnamefouten.
Met een sluitertijd van 1/100 seconde
kunt u het volgende foefje proberen.
Laat een snel bewegend voorwerp
(waterskiërs, om iets te noemen),
aankomen en draai mee, het object
midden in uw zoeker houdend. Mid
den in die draai drukt u rustig en
beslist de knop in. U zult, als het
goed gebeurt, dit zien: het voorwerp
scherp, de achtergrond onscherp en
een totaalindruk van snelheid.
Op een heuvel of een berg, vanaf een
toren of een ander hoog punt, is de
verleiding tot fotograferen groot. Het
resultaat valt echter vaak tegen. Dat
komt door het zogenaamde luchtpers-
pectief, een verschijnsel, dat ontstaat
door de vochtigheid van de atmos
feer. Neem altijd een duidelijk zicht
baar object in de voorgrond mee op'
in uw foto. Daarmee suggereert u
verte en diepte. Gebruik bij zwart-wit
films een geelfilter en bij kleuren
films een zogenaamde pinkfilter.
Zorg, dat de camera doodstil staat
bij de opname. Onscherpte maakt de
verre details anders tot vage vlek
ken.
Bij Scheveningen en Rimini kan het
gebeuren dat de wind opsteekt en
water en zand laat stuiven. Beiden
zijn minder goed voor uw camera.
Doe er een ruime plastic zak omheen,
waaruit alleen de lens naar buiten
steekt. Door het dunne laagje plas
tic heen kunt u gemakkelijk de knop
pen bedienen en alles blijft be
schermd. Op de lens een geelfilter
(fbij kleurenfilm een kleurloos u.v.-
filter) en ook daar kan niets meer
mee gebeuren.
Als de zon op uw tent staat, kunt u
met 1/25 bij f 8 en een film van bij
voorbeeld 17 din rustig het interieur
van uw tent fotograferen. Is het toch
donker, flits even en de zaak is goed.
Maar wat te doen, als u uw flitser
vergeten hebt? Hang de camera aan
de riem op aan het frame van uw
tent of aan een tentstok. Zet de slui
ter op b en neem een tijdopname met
behulp van de draadontspanner.
Neem bijvoorbeeld een halve sekonde
bij 17 din en lensopening f 11,
Het bekende driepoot-statief is voor
veel fotografen een kopzorg. Ze vin
den' het te zwaar. Toch is het han
dig, als u in een mooi gebouw of oude.
kerk tijdopnamen wilt maken. Neem
liever zo'n handig klem-boomstatief
mee. U kunt het in uw zak stoppen
en het is overal op een kerkbank,
een struik, een hek te bevestigen.
Films meenemen op vakantie vraagt
wat zorg. Stop ze geïsoleerd in wat
stukken schuimplastic. Vooral belich
te films zijn zeer gevoelig voor warm
te en natuurlijk vocht. Ideaal is het
bekende metaalfolie, dat ook wel voor
etenswaren wordt gebruikt. Schrijf op
de belichte films duidelijk belicht".
Te vaak gaan ze tweelmaal c'oor de
camera, met alle verdriet van dien.
U bent waarschijnlijk blij, dat uw
kinderen uit de winterkleren zijn, en
dat nopjesjurken en gestreepte hemd
jes de kast weer uitkomen. Voorlopig
den u niet meer aan dikke duffel-
tjes en aan bontlaarsjes. Toch zijn er
in ons land een heleboel mensen, die
dat op dit ogenblik wél doen. Zij ma
ken zich nu al weer druk over het
warme jurkje, dat u in het aanstaan
de najaar voor de kleine Truus gaat
kopen, en de kleurige truien voor
Kees., zijn zelfs al een paar weken
klaar. Wij kunnen het dan ook niet
nalaten, nu vast met u o er die ko
mende kindermode te spreken. En
mode is het, al zult u geen echte
Bonnies en Clydes naar de kleuter
school zien gaan. Lange rokken be
staan immers voor kinderen n|et
U denkt natuurlijk dat u met die
Friese staartklok van uw grootmoe
der klaar bent. Of met dat Drentse
stoeltje uit 1592. Het is modem, om
antiek te hebben en u vindt dat één
stukje wel voldoende is.
Helaas, wij moeten u teleurstellen.
.In de komende maanden zal slechts
meer. Nooit meer. Evenmin als de
loodzware stoffen in treurige 'leuren.
Integendeel, het lijkt wel alsof de
moderne synthetische vezels speciaal
zijn uitgevonden voor het kind. Het
zijn stoffen waarin het zich kar bewe
gen, sterk en toch licht, soepel en
warm, stoffen die moeder zelf kan
wassen.
In het komende herfst-wintersei-
zoen zal - vooral wat betreft de be
kende vezel draion - de kleur in de
kinderkleren een voorname rol spe
len. En dan ook kleur in de ware zin
van het woord: vrolijk, attractief. Bo
vendien zullen dit jaar de kleuren in
de geweven dralonstoffen meer dan
1 óóit zijn afgesteir J op de kletlren in
•het breigoed. Dit dankzij een bijzon
dere samenwerking met de fabrikan
ten van de bonnetterie, van de gewe
ven stoffen en de confectie. Zo zal het
mogeli. zijn, om voor uw kind een
compleet ensemble op te bouwen uit
artikelen van verschillende fabrikan
ten.
Een /ergooiertje bijvoorbeeld van
gerr\ draion in verschillende kleu
ren. Bij iedere kleur, die in deze ruit
voorkomt, is een passend jumpertje
te krijgen. En 'n passend maillot of
kousjes. Ook een sjaal in dezelfde
kleur, 'n muts en wanten. Om maar
eens iets te noemen.
Op deze manier ontstaat vc~r kleu
ters zowel als voor grotere kinderen
een ware bonte wereld, die de ontwik
keling in de kindermode typeert.
Het is nu niet bepaald ao, dat
Ouwehands Dierenpark zich aan het
eind van een zomerseizoen in een
vol! ige winterslaap stort. Er heerst
het gehele jaar door activiteit op het
park van de Grebbeberg, maar toch
moet wel vastgesteld worden, dat er
in het volle seizoen méér drukte
heerst dan in de winter.
Nu het over vier weken al weer
Pasen is kunnen tegen die tijd al wat
méér bezoekers worden verwacht en
aan alles is té zien, dat er hard ge
werkt wordt om het park en zeer
zeker de levende have op z'n paas-
best te doen zijn.
Die have is intussen voor de zoveel
ste maal uitgebreid. Er kwamen twee
pelikanen aan, naast een tijgerpaar
tje. „Die tijgers zijn een beetje rood
getint", vertelt de heer Ouwehand,
wanneer we met, hem een wande
lingetje over zijn uitgebreide natuur
reservaat maken. „Weet u, ik heb ze
gekocht van de Oostberlijnse dieren
tuin!" We snapten er al niets van,
want het was de dieren uit Bengalen
niet aan te zien. Er is ook een man-
doe aangekomen. Dat is een loop
vogel afkomstig uit Zuid-Ameriha
Het is een vrouwtje, dat ongeveer
een meter hoog wordt.
Een nadoe-mannetje heeft Ouwehand
al. Die kan ongeveer anderhalve me
ter hoog worden. Intussen is ook uit
Siberië de witte kameel gearriveerd.
„Hannelore" wordt het vrouwtje van
„Bernhard". Ook „Bernhard" is af
komstig van achter het ijzeren gor
dijn. Maar dat is al lang geleden,
want hij woont al jaren op de Grebbe
berg.
BROEDENDE AALSCHOLVERS
De aalscholvers willen zef voor Uit
breiding van de levende have zorgen.
Zij broeden al enkele weken temid
den van andere dieren, waaronder
zich een zogenaamde jak bevindt. Die
jak moet er niks van hebben. Hij valt
regelmatig de aalscholvers aan, maar
die weten van geen wijken en ver
dedigen hun nest met alle macht. Ze
zijn er wonderwel in geslaagd om de
vervelende jak op een afstand tte
houden, die dan ook tenslotte het
hoofd in de schoot heeft gelegd en
de beide vogels nu volledig met rust
laat.
NOG MEER VOGELS
In de uitgebreide volière naast het
mensapenhuis zijn ook nieuwe be-
woners aangekomen. Onder hen be
vindt zich een roodsnaVel-paartje. De
oppassers spreken altijd van rood-
snavel-tok-tok. Deze prachtige vogels
hebben een uiterst nauwkeurige en
zeer bijzondere verzorging nodig. Als
regel begint de dag voor hen met een
meelwormpje. 's Middags krijgen ze
een sprinkhaantje geserveerd en voor
de rest van de dag worden ze gevoed
met druivensuiker, 'n geraspte appel,
banaan en andere vruchtensoorten.
De „tok-tok" is afkomstig uit West-
Afrika.
STUTTGART Het gaat op het ogenblik nogal onrustig toe op de 33 hoge
scholen In de bondsrepubliek en West-Berlijn. Deze onrust komt minder voort
uit politiek onbehagen dan uit ontevredenheid met de structuur van de hoge
scholen. Reeds twintig Jaar lang wordt er gesproken over de noodzaak van
oen studie- en hogeschool-hervorming, maar tot dusver is er nog niet veel van
gekomen. Eén van de redenen hiervoor is ongetwijfeld, dat het de aangelegen
held van de deelstaten self is wat er met de hogescholen gebeurt. Bovendien
beschikken de universiteiten zelf over hun eigen grondwet. Waarop zij zich
dan ook steeds weer kunnen beroepen.
Vele studenten vinden het nu lang
zamerhand welletjes. Zij hebben zo
goed als niets aan theoretische debat
ten over de grondslagen van de aca
demische vorming Wat zij willen we
ten is domweg: waar, hoe en wan
neer zij hun studie met succes, dus
met hun laatste examen, kunnen be
kronen. De meeste faculteiten leiden
aan plaatsgebrek. Zij hebben dan
ook een numerus clausus ingevoerd.
Daarbij komt, dat de professoren hun
colleges ook niet bepaald altijd op
snelle afwikkeling van de studie af
stemmen.
In Heidelberg en Stuttgart hebben
de studenten bijvoorbeeld met als in
Berlijn zogenoemde „college-kritiek"
ingevoerd. Deze valt te lezen in hun
periodieken. Soms is de senaat van
de universiteit het er mee eens, maar
soms ook heel duidelijk niet. „De
democratisering van de verhouding
tussen de studenten en de professo
ren laat nog heel wat te wensen over"
dit wordt niet alleen in Heidelberg
verkondigd, maar ook in München,
Würzburg en Erlangen'Neurenberg.
Als de hervormingen niet zo lang
op zich hadden laten wachten, was
er waarschijnlijk veel minder pro
test opgekomen. Als men nu bij de
verschillende universiteiten naar de
stand van zaken informeert dan krijgt
men te horen, dat hier en daar een
numerus clausus is ingevoerd. Voor
al inzake de faculteiten der medicij
nen, tandheelkunde, scheikunde en
psychologie. Dit laatste vak is een
ware rage geworden. Voorts wordt
men ingewijd in het systeem van tus
sentijdse tentames waarmee de ijver
en de kennis van de studenten wor
den getoetst. Hiermee wil men een
versnelling van het studie-verloop be
reiken. Vooral omdat daaraan weer
één antiek voorwerp in uw kamer
niet voldoende zijn. Het begrip „an
tiek" is nu namelijk ook in de schoe
nenmode doorgedrongen en uw voeten
zullen er aan moeten geloven: schoe
nen, die er uitzien alsof ze lang ge
leden werden gemaakt, maar die
toch vers van de fabriek komen,
mogen dit voorjaar niet in uw ga
derobe ontbreken!
Deze antiek, ofwel „old-finish"-
schoenen kunt u herkennen aan de
grote perforaties, en de zware sier-
stiksels, aan de kappen op het boven
blad en aan de gekartelde zoolrand,.
die bij gewoon schoeisel meestal glad
is. Het voornaamste kenmerk is hier
bij, dat ongecorrigeerd leer is ge
bruikt, waarin de huidplooien en door
het levende dier opgelopen bescha
digingen door prikkeldraad of insek-
tensteken, nog te zien zijn.
Wij gaan dus duidelijk terug naar
een natuurlijk produkt, waarvan de
eigenschappen niet door kunstmatige
middelen veranderd worden. De kleu
ren zijn getemperd gehouden: bruin
(kokos en cayehne), bruinrood (Me
xico), naturel (oker), beige (gringo)
en groen (olive), erwijl het „oude"
aanzien wordt onderstreept door ern
schaduweffect, dat hier en daar is
aangebracht. Alle schoenen hebben
een onbeklede, uit lagen opgebouwde
hak, in hoogte variërend van 3C tot
40 mm, en een open hiel. De leest
is breed en hoog, waardoor de schoen
veel teenruimte geeft, en makkelijk
in het dragen is.
Dat deze moderne „antieke" schoe
nen niet erg duur behoeven te zijn,
bewijst Nederlands' grootste dames
schoenenfabriek Anit-a uit Waalwijk.
Zij maakte een fraaie collectie in
deze ,,old-finish"-schoenen, die voor
minder dan vijfentwintig gulden vrij-
wel overal te krijgen zijn!
Ouder auspiciën van de Nederlandse
Volleybal Bond zullen doop ASVD op
9 april 1968 de dames- en heren
interland volleybalwedstrijden tussen
Nederland en Polen georganiseerd
worden.
De wedstrijden worden gespeeld in
het gemeenschapscentrum „De Meer
paal" te Dronten.
Zowel de Nederlandse dames- als
herenploeg heeft reeds vier maal te
gen Polen gespeeld, welke wedstrijden
(de laatste werd in 1965 gespeeld) alle
zijn geëindigd met een overwinning
voor de Poolse teams.
Aangezien het spelpeil van het Neder
landse volleybal de laatste jaren een
stijgende lijn vertoont, is de ver
wachting gewettigd, dat de op 9 april
a.s. in het gemeenschapscentrum „De
Meerpaal" te Dronten te spelen wed
strijden een gelijkopgaand en op hoog
peil staand spelbeeld te zien zullen
geven.
HAMBURG, De totale op
brengst van de kerncentrales, die op
het ogenblik in de bondsrepubliek
worden gebruikt of nog worden ge
bouwd, benadert langzamerhand de
eerste miljoen kilowatt. Om exact te
zyn: De eerste 915.000 kilowatt zijn
bereikt. Binnenkort zal dit aantal
meer dan verdubbeld kunnen wor
den. aangezien twee nieuwe kerncen
trales met een capaciteit van elk
600.000 kilowatt zo goed als voltooid
zijn.
De „Preussenelektra", die tot het
staatsconcern „VEBA" (Vereinigte
Elektrizitats- und Bergbau A.G.
Hamburg) behoort, heeft de bouw
van een kerncentrale in Würgassen
bij Höxter aan de Weser op zich ge
nomen. De tweede centrale zal door
het energie-bedrijf van Hamburg in
samenwerking met nog een ander
VEBA-bedrijf (de Norddeutsche
Kraftwerke) in Stade aan de Elbe
tot stand komen. Dr. Dieter Hundt,
de kerndeskundige van de AEG en
Telefunken, wijst er op, dat de plan
ning van kerncentrales met een der
gelijke capaciteit door de reactor-in
dustrie in Duitsland geheel is uitge
werkt en afgerond. Hiermede is de
bondsrepubliek in staat gesteld om
dergelijke installaties onder techni
sche en economische gunstige voor
waarden te bouwen en te verkopen.
Ondanks de late start van de Duitse
reactor-industrie is de achterstand
ten opzichte van de landen, die eer
der met de bouw van reactoren zijn
begonnen, zo goed als ingehaald.
De twee nieuwe reactor-centrales
worden uitsluitend op grond van
economische overwegingen gebouwd.
Zij zullen in staat zijn om goedkope
re elektriciteit te leveren dan de ge-
bruikelijke thermische energiebedrij
ven. Dit inzicht en geen ander heeft
uiteindelijk de doorslag gegeven bij
het besluit om een dergelijke centra
le te bouwen. De reactor-industrie
heeft deze beide grote opdrachten
met veel vreugde in ontvangst ge
nomen. Vooral, omdat de Duitse
energie-bedrijven op het ogenblik
nogal terughoudend zijn met betrek
king tot nieuwe investeringen. Dit is
allereerst het gevolg van de gespan
nen toestand op de kapitaalmarkt,
maar ook van het feit, dat het
stroomgebruik in de bondsrepubliek
zich in de afgelopen jaren langza
mer heeft ontwikkeld dan men had
verwacht.
Terwijl men een jaar of tien gele
den nog serieus twijfelde of een
kernenergie-centrale ooit met de
traditionele energie-bedrijven zou
kunnen concurreren heeft men deze
vraag nu definitief kunnen beant
woorden. In de Verenigde Staten
heeft de Tennessee Valley Authority
een kerncentrale met een capaciteit
van 200.000 kilowatt besteld. Deze
zal komen te staan in een gebied
waar kolen bijzonder goedkoop zijn
Daarbij komt, dat het tegenwoordig
goedkoper is om een kerncentrale te
bouwen dan een compleet kolenener-
giebedrijf. De Verenigde Staten be
schikken op het ogenblik over kern-
centrales met een totale capaciteit
van 31.500.000 kilowatt. Daarvan is
een derde gedeelte reeds in gebruik
genomen, terwijl de rest nog in een
vroeger stadium verkeert. Men wil
in de bondsrepubliek proberen om
tot 1980 rond 25.000 kilowatt te be
reiken. Tegen het eind van deze
eeuw wil men over goed 200.000 kilo
watt kunnen beschikken.
Het begin van deze ontwikkeling is
uiterst bescheiden geweest. Het Is
pas zes jaar geleden, dat de eerste
Duitse kerncentrale in Kahl am
Main in gebruik kon worden geno
men. Deze leverde exact 15.000 kilo
watt. Tot dusver heeft deze centrale
precies 550 miljoen kilowatt-uren
weten op te wekken.
De kerncentrale in Grundremmin-
gen aan de Donau kon pas eind 1966
in werking worden gesteld. Hier
worden 250.000 kilowatt geprodu
ceerd. In de eerste helft van 1967
heeft men er rond 565 miljoen kilo
watt-uren voor openbaar gebruik be
schikbaar kunnen stellen. Deze cen
trale is het gedeelde eigendom van
het energiebedrijf van Rijnland-
Westfalen en de energiebedrijven
van Beieren.
Op het ogenblik is er ook een
even grote kerncentrale voor de
Vereinigte Elektrizitatswerke AG in
Lingen aan het Dortmund-Emska-
naal onder handen. Deze centrale
zal in 1968 kunnen worden ingescha
keld bij de Westduitse elektriciteits
voorziening. Voorts is men bezig
niet de bouw van een kerncentrale
in Obrigheim aan de Neckar.
Ook wordt er een kerncentrale in
Niederaibach (Beieren) gebouwd,
die 100.000 kilowatt zal kunnen pro
duceren volgens het drukbuizen-prin-
cipe met koolstofdioxyde-koeling. De
eerste Europese stoomreactor wordt
daarentegen in Groswelzheim bij
Kahl gebouwd. Deze zal de ernaast
staande traditionele centrale wat
betreft prestatie verscheidene keren
kunnen overtreffen. Toch is deze
centrale nog niet meer dan een pro
totype. Deze reactor zal verzadigde
stoom opwekken, die daarna langs
nucleaire weg wordt oververhit. De
opdracht voor de bouw van deze
centrale is afkomstig van het Ge
nootschap voor Kernonderzoek in
Karlsruhe. Kleinere experimentele
reactors met een capaciteit van on
geveer 20.000 kilowatt worden op het
ogenblik in Jülich bij Aken en in
Karlsruhe gebouwd, respectievelijk
in gebruik genomen. De centrale
naast het instituut voor kernonder
zoek in Jülich is intussen tot stand
gekomen.
In Karlsruhe bouwt „Interatom"
op het ogenblik een reactor met na-
trium-koeling. In het eveneens in
deze stad gevestigde centrum voor
kernonderzoek gebruikt men sinds
anderhalf jaar een onderzoekings
reactor, die door zwaar water wordt
getemperd en gekoeld. In de kern
wetenschappen betekent „tempe
ring" het verlangzamen van te snel
le neutronen om aldus een regelma
tige energie-stroom tot stand te
brengen. .Koeling" betekent daaren
tegen het overbrengen van de door
de reactor opgewekte energie op een
speciale installatie, die deze energie
op zijn beurt doorgeeft aan de
stoomturbines waarmee elektriciteit
wordt geproduceerd.
In Karlsruhe wordt eveneens de
eerste Duitse installatie voor het op
nieuw geschiktmaken van reeds eer
der benutte kernbrandstoffen (WAK)
opgesteld. Deze installatie behoort
tot het zogenoemde Tweede Duitse
Atoomprogramma en vormde tot
dusver de „missing link" in het
kern-circuit. Want kernbrandstoffen
verbranden in tegenstelling tot de
fossiele brandstoffen (kolen, aard
olie en aardgas) nooit helemaal. In
tegendeel: Zij bevatten na gebruik
nog grote hoeveelheden onbenut ura
nium alsook het splijtbare element
plutonium. De technische radio-che-
mie houdt zich bezig met 't winnen
van deze waardevolle stoffen uit de
verbrandingsresten. Deze kunnen
namelijk langs chemische weg wor
den gewonnen en gescheiden.
De radioactieve verbrandingsele-
aaenten worden uit de reactor ge
vast zit, dat de universiteiten min of
meer zullen worden ontlast. In af
zonderlijke gevallen heeft men ook
de duur van de studie beperkt ge
steld.
In Göttingen wil men bijvoorbeeld de
studie aan de filosofische faculteit
verplicht terugbrengen tot 10 semes
ters. Als er misschien nog een semes
ter achter aan komt, gebeurt er nog
niets. Daarna kan de student echter
niet meer bij de universiteit terecht.
De technische hogeschool in Hanno
ver heeft de studie-duur zonder meer
tot acht semesters gereduceerd. Het
voorstel om al te lange studies door
overeenkomstige voorschriften te be
strijden is in het afgelopen jaar voor
al van de wetenschapsraad in Bonn
uit gegaan. Deze werkgroep bestaat
uit professoren en vertegenwoordi
gers van de bonds- en landsregerin
gen en houdt zich voornamelijk be
zig met het uitwerken van voorstel
len ten aanzien van de hervorming
van de hogescholen. Zo goed als alle
studenten zijn tegen een dergelijke
maatregel zolang de college-zalen
overvol zijn en talloze leerstoelen leeg
blijven. In Baden-Württemberg, de
deelstaat die de meeste universiteiten
telt, heeft men de zogenoemde „klei
ne faculteit" ingevoerd waardoor toe
komstige leerkrachten voor de gym
nasia hun studie binnen zes semes
ters kunnen afronden. Aldus is de
eerste stap in de richting van „stoom-
studies" gedaan. Er is echter nog
al wat kritiek op gekomen. Een stu
die van drie jaar is naar huidige be
grippen niet veel meer dan pure be
roeps-opleiding, die in feite net zo
goed op de vakschool had kunnen
worden genoten. Dat is echter pre
cies wat de hervormers willen: zij
willen de studenten, die niets dan een
vakopleiding op het oog hebben uit
de universiteit verwijderen. Aldus
wil men pogen de vaak geciteerde,
maar nooit bereikte „eenheid v. leer
en onderzoek" te bereiken. In de af
gelopen tien, twintig jaar is vooral
het puur wetenschappelijk onderzoek
zwaar in de verdrukking gekomen.
De in Baden-Württemberg Ingevoer
de regeling heeft uiteraard ook een
zeer concrete bedoeling: in de hele
bondsrepubliek heeft men te kampen
met een nijpend gebrek aan leer
krachten voor de middelbare scho
len. Hetgeen vooral benauwend is,,
omdat steeds meer kinderen 'n mid
delbare opleiding gaan volgen. De ,op
leidingscatastrofe" staat in het mid
delpunt van de belangstelling sedert
bekend werd dat het aantal gehaal
de eindexamens van middelbare
scholen in de bondsrepubliek relatief
veel lager lag dan in welk ander
Europees land. Sindsdien heeft men
een enorme propaganda voor de mid
delbare school op touw gezet, waar
aan ook studenten "hebben meege
daan.
Gevolg: nu is er sprake van een „op-
leidings-explosie", waar de middel
bare scholen niet aan kunnen beant
woorden. Hoe sneller men de nieu
we generatie van gymnasium-leer
krachten weet op te leiden, hoe be
ter.
Kortom: overal in de bondsrepu
bliek probeert men de gevolgen van
het traditionele pedagogische systeem
uit de weg te ruimen. De wezenlijke
hervorming van de universiteiten
komt hierdoor op haar beurt weer te
kort: de bijna onbegrensde rrfacht
van de hoogleraars kan nauwelijks
van de ene dag op de andere wor
den afgebroken.
Bovendien moet men samenwer
king tussen de verschillende facul
teiten en disciplines tot stand bren
gen en de grondwet van de hoge
school democratiseren. Hiervoor gaat
het zelfde op. De nobelprijswinnaar
professor Rudolf Mössbauer is er op
eigen houtje in geslaagd om aan de
technische hogeschool van München
„team work" in te voeren. De tegen
stand van de overige professoren was
echter zo sterk, dat slechts een man
van zijn kaliber er over heen heeft
kunnen stappen. Toen Mössbauer uit
de Verenigde Staten naar de bonds
republiek terugkeerde, was hij wijs
genoeg geweest om zich te verzeke
ren van garanties inzake de door
hen geplande hervormingen.
Het staat vast, dat pas toekomsti
ge studenten de vruchten van de
strijd om de hervorming van de uni-
ersiteiten zullen kunnen plukken: na
melijk als de nieuwe universiteiten
in Regensburg, Constanz, Ulm, Bie
lefeld en Bremen voltooid zullen zijn.
Deze hogescholen worden op het
ogenblik nog gebouwd of verkeren
geheel in het stadium van de plan
ning.
In Constanz ontstaat een gekwalifi
ceerde researchuniversiteit. Er staan
300 gevorderde studenten ingeschre
ven. Ook in de toekomst zal men er
geen beginnende studenten opnemen.
In de Roer-universiteit in Bochum i»
het „bedrijf" reeds in volle gang.
Tot dusver heeft de VS 50 astro
nauten opgeleid. Minder bekend is
het feit dat men er ook over 300
goed getrainde aquanauten be
schikt. Deze zijn speciaal opgeleid
voor het verrichten van werkzaam
heden op de zeebodem, op diepten
van zo'n 130 meter. Zij zoeken er
naar olie, mineralen en voedsel. De
aquanauten moeten 5000 onderwa
ter-uren achter de rug hebben voor
zij voor deze werkzaamheden in
aanmerking komen. Desondanks
kunnen slechts vier van hen tot een
diepte van 200 meter duiken.
NIJVERDAL De Vereniging voor
Lager Onderwijs op de Grondslag van
het C.N.S. organiseert vrijdag 25
maart een feestelijke jaarvergade-
rihg in het Hervormd Centrum aan
de Geranium straat.
De agenda vermeldt o.m. de mede
deling omtrent de gang van zaken
m.b.t. benoeming hoofd van de te
bouwen school in ,,De Blokken" en
de naamgeving van deze school. Bij
de bestuursverkiezing zijn aftredend
en herkiesbaar de heren J. Boonstra,
J. Jansen Klomp en H. A. Vos. Als
tegenkandidaten zijn aangewezen de
heren K. Wassens. J. Calkhoven en
E. Lohuis. Het gedeelte na de pauze
bestaat uit amusement.
haald en in dikke loden vaten naar
het WAK overgebracht. Aldaar wor
den zij verkleind en uit hun cirkon-
of stalen omhulsels bevrijd. Aldus
ontstaat een gemengde oplossing
van de nitraten van uranium, pluto
nium en verscheidene splijtproduk-
ten. Om deze elementen van elkaar
te scheiden, past men het organi
sche oplossingsmiddel „TBP" tri-
butylfosfaat) toe. Na verscheidene
extractie-cyclussen houdt men de ge
reinigde oplossingen van uranylni-
traat en plutoniumnitraat over. De
ze kunnen in hun oxides worden ver
anderd en aldus tot nieuwe brand
stof worden verwerkt. Ook het WAK
is ondanks zijn omvang, nog slechts
een prototype, dat voornamelijk
dient om wetenschappelijke informa
tie te bemachtigen. Over een jaar of
tien wil men de „ware" installatie
bouwen, die dan door de industrie
op commerciële basis kan worden
gebruikt. Voorlopig neemt de bonds
regering de financiële kant van deze
onderneming voor haar rekening.
Men zal er rond 50 ton kembrand-
stof per jaar kunnen verwerken,
hetgeen neerkomt op de behoefte
van 3 tot 4 kerncentrales met elk
een capaciteit van 250.000 kilowatt.
De geplande installatie zal
keer zo groot zijn.
twintig
