Zelf vergroten is goedkoper
dan menig amateur denkt
Degelijke stad blijkt groot gokcentrum te zijn
„Gemerkte" speelkaarten voor
blinde mensen
Vrijdag 17 december 1965 WEEKBLAD VOOR RIJSSEN PAGINA 9
a
Moet ik nu heus nog vertellen hoe een speelzaal eruit ziet? U weet
het immers, ook al heeft u zelf nog nimmer een casino bezocht. U
weet het, want u heeft de roulette beslist al meer dan eens op de film
aanschouwd. Daarom is het belangrijker de sfeer te schetsen. De sfeer
is namelijk geheel anders dan uit de film zou blijken, zelfs uit een
film van James Bond.
CENTRUM LONDEN
ENORM BEDRIJF
DE CROUPIERS
DE GOKKERS
„Ja", zeggen ze dan, „maar hij heeft ook een goed toestel". Dat is
waar- Hij loopt met een camera op zijn borst met nogal wat d'rop en
d'ran en hij is er beslist zo'n twee-, driehonderd gulden aan kwijt ge
weest. Zijn fotoboeken zijn het begrip „album" allang gepasseerd.
Fotopapier
i
K wt-f j
Zelfs Amerikanen vliegen
naar loonden om te gokken
Er is niets moois bij, afgezien dan
het decor. Er is geen zweempje op
winding, tenminste geen opwinding
die door een niet-speler zou kunnen
worden geconstateerd. Vermoedelijk
gloeit binnen elke gokker wel de nodi
ge opwinding, die een uitweg zoekt.
Simon Raven, een oud-speler, zegt,
dat een gokker bij zijn verlies sek
suele opwinding kan ervaren, maar
dat is niet meer dan de theorie van
meneer Raven.
Het hele bedrijf is a-seksueel, zon
der opwinding, een beetje meelijwek
kend. Ons mededogen wordt bijvoor
beeld gewekt door het vermoeide,
uitdrukkingsloze, obscene gezicht van
een aan het spel verslaafde gokker.
Hij zit daar maar te zitten, tot in het
ochtendgloren, en hij zit voortdurend
plastic geld te verliezen omdat er nu
eenmaal niets is dat hij liever zou
willen doen.
U kunt op allerlei manieren uw
vrije tijd besteden. Voor gokken heeft
u geen sprankje intelligentie nodig. U
kunt zich op vele wijzen ontspannen.
De speelzaal vergt geen enkel crea
tief vermogen. Van alle zonden is dit
de meest nutteloze. Seksuele losban
digheid kan tenminste iemand nog
een pretje verschaffen. Een borrel
kan leiden tot een zekere mate van
euforie. Sommige beeldende kunste
naars en schrijvers beweren immers,
dat zij pas na een borrel de goede in
spiratie krijgen. Vraatzucht kan een
vakkundige kok ertoe brengen, maal
tijden te creëren die ware kunstwer
ken zijn. Gokken daarentegen, de po
ging om geld aan anderen te ontfut
selen door middel van een draaiend
rad of een ordinaire kaart, is een ac
tiviteit in het luchtledige.
Londen is tegenwoordig het gok
centrum van Europa. Heel wat toe
risten komen erop af, heel wat bui
tenlands geld valt in het laatje. De
gokbazen zeggen dan ook: is dat niet
fijn!
De Britse hoofdstad heeft deze be
langrijke attractie gekregen nadat in
1961 een wet was afgekondigd, de
„Betting and Gaming Act", waarbij
de kansspelen onder bepaalde voor
waarden werden toegestaan. Er zijn
nu tegen de honderd speelclubs te
Londen. Per week gaat zo'n 100 mil
joen gulden over de tafel.
Als u lid wilt worden van een der
gelijke club dient u in de eerste
plaats door een lid te worden geïn
troduceerd. In een casino als de Vic
toria Sporting Club moet u dan voorts
keurig verschijnen met een jasje en
een das. Vooral het dragen van een
das is hoogst belangrijk. U komt zon
der das misschien nog langs de re
ceptie, maar uit het kantoor van de
bedrijfsleider bekijken ze u op een
van de vijf schermen van een geslo
ten tv-circuit. Als een gast zonder das
boven uit de lift stapt, vliegen zij
meteen op hem af. Zulke mensen
doen dan zeer verbaasd.
Er zijn drie exclusieve clubs, te
weten Crockford, Clermont (ook ge
naamd Aspinall) en Curzon House.
Daar is het erg moeilijk lid te wor
den. Eerst moet u door verscheidene
leden worden geïntroduceerd en dan
wordt u nog grondig onder de loep
genomen wat betreft uw plaats in de
maatschappij en uw financiën. Tim
Holland, de voorzitter van Crockford,
zei er dit van: „Wij wensen alleen
mensen die zich prettig gedragen en
over het nodige geld beschikken. Met
prettig gedrag bedoelen wij, dat zij
niet in hun neus zitten te peuteren of
ruwe taal uitslaan als zij aan de
speeltafel zitten. Wij ontvangen
slechts eerste klas personen. Wat be
treft het geld is het niet voldoende
als iemand 20.000 gulden per jaar
verdient. Wij willen eigenlijk niet
iemand die van een salaris moet
rondkomen. Zo'n man komt in moei
lijkheden als het fout loopt".
In de Victoria Sporting Club op
Marble Arch, naast het warenhuis
van Woolworth. aanschouwen wij een
andere wereld dan in Crockford?
Carlton House Terrace, dat grenst
aan het ministerie van Buitenlandse
Zaken. Victoria is de grootste Lon-
dense speelclub. De club zetelt in een
spiksplinternieuw pand, dat 2,5 mil
joen gulden heeft gekost. In de club
staan veertien speeltafels, er zijn 55
croupiers, het personeel is 290 man
sterk en op een gewone avond zitten
er wel 2600 mensen te spelen.
De club streefde ernaar, binnen
drie jaar tij cis tienduizend leden aan
te trekken. Nu draait de club pas een
jaar. doch dit aantal is al bereikt.
Crockford heeft slechts 3500 leden,
doch daar zijn de inzetten gemiddeld
elke avond zo'n 250.000 gulden. De
Victoria-club heeft nog niet bekend
gemaakt wat zij precies verdient,
doch Crockford sloot het boekjaar af
met een winst van 2.580.000 gulden.
Op één avond heeft één speler bij
Crockford eens 250.000 gulden ver
loren, een record. Bij Victoria raak
te de grootste pechvogel 100.000 gul
den kwijt. Het record van alle Lon-
dense speelclubs staat op naam
van Les Ambassadeurs. Een be
faamd lid van de hoogste adel ver
speelde er achter elkaar 1.250.000
gulden.
Aangezien de wet uitdrukkelijk
geen rekening houdt met het invorde
ren van speelschulden, gaan de mees
te clubs ervan uit, dat tien procent
van de winst meteen maar moet wor
den afgeschreven. Eric Steiner van
de club Pair of Shoes herinnert zich:
„Een bekende persoonlijkheid won in
mijn club eens 13.000 gulden op één
avond. De avond daarop verloor hij
3000 gulden en hij betaalde met een
cheque die niet was gedekt".
In alle exclusieve clubs worden
doorgaans gratis dranken en een sou
per verstrekt. In de andere clubs
moet voor de consumpties worden be
taald. Intussen probeert elke club
door speciale attracties leden te trek
ken. Crockford richt geregeld een fij
ne maaltijd aan, de Olympic-club
heeft eens een Rolls-Royce beschik
baar gesteld voor degene die het
langst achter elkaar won met chemin
de fer.
Om Amerikanen te interesseren,
chartert Victoria elke maand een
vliegtuig uit New York. Aan boord
bevinden zich dan 160 gokkers. Zij
mogen nog een week logeren in het
Hilton Hotel en krijgen maaltijden
en dranken in de club, alles inclu
sief voor iets meer dan 800 gulden.
De Victoria-club kost het natuurlijk
veel meer dan 800 gulden om al die
faciliteiten te verschaffen, maar de
winst zit vanzelfsprekend in het
gokken van de bezoekers en in de
aardige publiciteit voor de club.
Televisieploegen uit Amerika, Po
len, Duitsland, Canada en Frank,
rijk hebben reeds een aantrekkelij
ke reportage gemaakt van die gek
ke Amerikanen, die met een vlieg
tuig naar de speeltafels van Victo
ria snellen.
Helaas heeft het bestuur van de
club dezer dagen ontdekt, dat slechts
twintig procent van elk reisgezel
schap zich werkelijk in het gokspel
stort. De anderen gaan op hun gemak
Buckingham Palace bezichtigen of
vliegen meteen door naar Parijs. De
gokbazen troosten zich met de ge
dachte, dat je nu eenmaal niet altijd
kan winnen.
Sommige gokkers achten zich ver
dienstelijke mensen. Zij wijzen erop,
dat zij tenslotte al die binnenhuisar
chitecten, kelners en natuurlijk de
croupiers aan een behoorlijke boter
ham helpen. De Londense croupiers
hebben zich een Franse stijl eigen
gemaakt. Als zij geen dienst hebben,
zijn zij uiterst beleefd, glimlachen
zij voortdurend. Zodra zij echter aan
de slag gaan, hebben zij de blik van
een roofdier. Een goede croupier ver
dient 1000 gulden per week.
Een croupier werkt een uur gecon
centreerd door. Dan krijgen zij twin
tig minuten vrijaf. Zij drinken dan
een kop koffie of leggen, jongens on
der elkaar, een kaartje. Daarna moe
ten zij weer aan de arbeid. In Crock
ford, waar de croupiers allen Fran
sen zijn. hebben zij een eigen kanti
ne, ergens beneden in het gebouw. In
New Casanova, waar de doorsnee
klant jonger is dan in de meeste an
dere clubs, zijn verscheidene Engel
se croupiers in dienst. „Sommige
croupiers verspelen hun eigen sala
ris", zei Tim Heald, de bedrijfsleider.
„Mij zal het niet meer gebeuren, dat
ik een tientje op rood zet. Ik loop op
straat toch ook niet expres onder een
bus? Met gokken kan je echt geen
geld verdienen en mij doet het spel
helemaal niets".
„Ik sta altijd weer versteld van dat
gokken. Het wil er bij mij nog wel in.
dat roulette een leuk spelletje voor
meisjes is. Maar chemin de fer gaat
mij te ver. Er is helemaal geen kunst
aan. Zou u een paar duizend gulden
inzetten met een stel kaarten? Gek
kenwerk. Ik zou best eens een speel
club willen beginnen met Monopoly.
De mensen zouden het fijn vinden
Monopoly echt om geld te spelen en
daar komt dan het nodige hersenwerk
bii".
Gokken moet het hebben van de
gokkers, doch waarom doen zij het?
Voor blinden is het nog altijd moeilijk
het contact tot het normale maat
schappelijke leven te vinden. Toch werd
er in de afgelopen jaren veel gedaan, om
het leven van de blinden verregaand
te „normaliseren". In West-Duitsland
zijn het blinden, die zich bezighouden
met de moeilijkheden van hun lotgenoten
In Hannover bestaat sinds bijna 100
jaar de „Vereniging ter Bevordering
van de Blindenopleiding", die in een
3 verdiepingen tellend gebouw onder
wijs-, leer- en hulpmiddelen ontwik
kelt en verkoopt. In de afgelopen vijf
jaar kon het aantal werknemers, die
zelf allen blind zijn, van twaalf op 31
gebracht worden.
In de eerste fase na de Tweede We
reldoorlog hadden de blinden primair de
zorg om het dagelijks brood. Deze zorg
bestaat voor hen veelal niet meer; want
van de 60.000 blinden, die er in West-
Duitsland zijn, zijn er 14.000 in een be
roep werkzaam. De anderen kunnen
niet meer werken. Hier zijn de zorgen
van de blinden van andere aard. Nog
zijn de dingen, die zij nodig hebben om
hun leven normaal te kunnen inrichten,
zeer duur. Een woordenboek in brail-
Sommigen zijn sadisten, die het
prachtig vinden als de verliezers
geen raad meer weten van ellende.
Anderen zijn masochisten, die een
heerlijk gevoel krijgen als zij zelf
worden uitgekleed. Simon Raven
concludeert: „Toen wij jong waren
hebben wij allemaal van pappie en
mammie gehoord, dat het niet goed
was als wij ons brood niet eerlijk
verdienden. Bezeten spelers verlan
gen onbewust naar straf. Het is als
of zij dan door papa over de knie
worden gelegd".
Tim Holland daarentegen ziet het
veel simpeler. Volgens hem hebben
die mensen tenminste wat te doen.
„Het is zo opwindend, dat winnen of
verliezen". Grif erkent hij, dat gok
ken niet erg in de smaak zal vallen
van mensen met een intellectuele be
langstelling.
„Doorgaans zijn het mensen die
niet voldoende verstand hebben om
een boek te lezen of die zich verve
len bij de televisie. Zulke mensen
gaan gokken. Neem mij nou eens.
Als ik een dag vrij heb, ga ik heus
niet naar de schouwburg. Ik wil een
verzetje en daarom ga ik een gokje
wagen bij de paardenrennen".
Alle gokkers menen dat zij kunnen
winnen, doch geen enkele gokker wint
uiteindelijk want hij is bij voorbaat
kansloos. Als dit niet zo was, zou er
geen enkel casino meer bestaan. Een
werkelijk slimme speler doet dan ook
alleen mee als hij denkt dat de kan
sen fifty-fifty zijn en misschien zelfs
in zijn voordeel.
Eric Steiner, eigenaar van Pair of
Shoes, heeft zijn hele leven in de gok
wereld gezeten. Hij is een tengere
man met een bleek gezicht doch met
staalblauwe ogen. Steiner werd in
Zweden geboren. Hij heeft echter het
grootste deel van zijn leven in de
Verenigde Staten gewoond. Pair of
Shoes is zijn eerste club. „Ik ben
naakt ter wereld gekomen en ik heb
nog altijd te eten, dus dat gokken
heeft mij geen windeieren gelegd. Ik
heb tien broers en zusters. Zij gaan
allemaal naar de kerk. Ik ben de eni
ge die recht door zee is gegaan".
Steiner heeft eens op één avond in
Las Vegas één miljoen gulden verlo
ren. Hij heeft wel ping-pong gespeeld
met 100.000 gulden als inzet en is
leschrift bijvoorbeeld kost bijna drie
maal zoveel als een uitgave voor zien
den: 280 gulden. Ondanks deze hoge
prijzen bestaat er in brailleschrift een
zeer grote keuze in literatuur: Home
rus' „Illias", de verzamelde werken
van Goethe en Schiller belletristiek,
taalboeken voor zelfstudie en een hele
reeks van wetenschappelijke literatuur.
De boekencatalogus omvat tegen
woordig 720 titels, de muziekcatalogus
meer dan 3.000 posities. Het meest ver
kocht wordt tegenwoordig een spel
kaarten van normaal formaat, waarbij
de waarde van de afzonderlijke kaarten
boven links door brailletekens voor
binden „tastbaar" is. Jaarlijks ver
laten ongeveer 1.200 van deze spellen
het instituut in Hannover.
De kostbare blindenrequisieten kunnen
slechts dan op een lager prijsniveau
worden gebracht, als het gelukt, de pro-
duktie voor blinden internationaal te
concentreren en door een grotere vraag
een grotere oplage te bereiken. De ont
wikkeling van een nieuw soort blinden,
schrijfmachine uit de VS, kan alleen
daarom niet in West-Duitsland worden
geïntroduceerd, omdat de benodigde
ontwikkelingskosten 200.000 Dmark be
dragen en slechts een afzet van 1.200
exemplaren kan worden gegarandeerd.
Om deze reden tracht het instituut
in Hannover - dat volgens wettelijke
voorschriften geen winst mag maken
ermee te exporteren. Vooral ontwik
kelingslanden behoren tot de beste klan
ten.
Het nieuwste project bevindt zicli
reeds in 't eerste stadium van realisatie.
Twee elektrotechnische ingenieurs heb
ben het plan, de elektronica voor het
drukken van blindenschrift te mobili
seren. Zo'n procédé zou de produk-
tiekosten van blindenliteratuur met
het viervoudige kunnen verlagen.
trouwens altijd bereid om 10.000 gul
den een muntstukje op te werpen. Het
is een hele som geld, 10.000 gulden,
maar de kansen zijn gelijk en dat
vindt de ervaren gokker altijd een
leuk spelletje.
Wat zegt een speler er zelf van?
„Een speler zal het nooit toegeven,
maar 95 procent hunner wil juist gok
ken als zij bij voorbaat in het nadeel
zijn", zegt speler Rupert Lycett
Green, 28 jaar, de exploitant van Bla
des, de sjieke modezaak. „In alle
boeken over gokken wordt haarfijn
uitgelegd, dat de spelers eigenlijk
kansloos zijn. Een tijdlang heb ik zul
ke boeken gelezen. Ik wilde er dan
steeds mee ophouden en daarom lees
ik ze nu niet meer".
Na te Eton te zijn afgestudeerd,
diende Lycett Green als officier bij
de lansiers. Vervolgens trad hij in
dienst van het bouwbedrijf van zijn
vader. „Ik was echter voor dat werk
niet geschikt en daarom nam ik ont
slag. Ik wilde graag een goede be
roepsgokker bij de paardenrennen
worden. Zes maanden lang stond ik
elke ochtend al om 8 uur op, las dan
vier uur lang de vakbladen en ging
vervolgens de tabellen uitwerken,
's Middags ontmoette ik mijn colle
ga's. Ik was bekaf als ik om 7 uur
's avonds thuis kwam en viel dan
meteen in slaap. U moest eens weten
wat ik in die zes maanden aan geld
heb verloren! Ik had gemerkt, dat
normale arbeid beter voor mij zou
zijn en daarom begon ik met Blades,
mijn eigen firma".
Lycett Green is nu getrouwd en hij
heeft een kind. Daarom speelt hij nog
maar twee keer per week.
twintig centimeter niet te overspannen
vindt bestel dan zo'n vergroting; het
resultaat is in »egen van de tien ge
vallen een openbaring. U bent met
een over de drempel heen. Ik ken een
fotograaf, die elke week uit de films van
zijn klanten één fraai negatief zoekt en
het op achttien bij vierentwintig ver
groot. Voor niets. Als „prijs van de
week". Hij heeft er al tientallen ver
woede foto-amateurs mee gekweekt.
Laten vergroten dat is toegegeven
'n kostbare bezigheid. Zelf vergroten
is op den düur daarentegen verras
send goedkoop, maar vergt in het be-
begin enige investering. Zeer fijngevoe
lige knutselaars hebben weliswaar
maar een lens van een oude camera
nodig om een voortreffelijk vergro
tingsapparaat te bouwen (hoe dat moet
staat in goedkope boekjes, die u in de
fotohandel kunt kopen) maar de mees
ten zullen zich niet daaraan wagen.
Geen nood: voor een bedrag in de
buurt van de honderdtwintig gulden zijn
er al vergrotingsapparaten in de han
del. waarmee u een aardig eindie uit
de voeten kunt. Voor honderd gulden
meer kunt u de hand leggen op een
vergroter waar zelfs de vakman zijn
neus niet voor optrekt
Verder nodig' Een verstelbaar ver-
grotingsraam tot 18 bij 24 cm. vanaf
een gulden of dertien: twee geelgroene
donkere kamerlampen, van ongeveer
drie gulden; Drie bakjes van 28 bij
24 cm van ongeveer drie gulden per
stuk; en een thermometer, die niet meer
dan ongeveer een gulden hoeft te kos
ten. Wie het kalm aan wil doen kan dus
voor ongeveer honderdvijftig gulden
onder de pannen zijn. Aan chemicaliën
een doosje of een glesje papieront
wikkelaar herzij in poedervorm om op
te lossen of als geconcentreerde vloei
stof om te verdunnen. Voor een gulden
of eenvijftig bent u het heertje. Een
busje fixeer, ook omtrent de gulden
plus 2 grote pincetten, te koop vanaf
een kwartje.
Fotopapier: begin kalm aan. Koop
een pakje met vijfentwintig vel brief
kaartformaat voor 'n goede 3 gulden..
Voorlopig nog geen hoogglans maar
met een „structuuroppervlak", fili—
grain of gekorreld of zo, of eenvoudig
mat. Weersta de verleiding om chamois
te nemen. Wit of ivoorwit papier vol
doen veel beter. En als het er éven af
kan koop dan drie pakjes briefkaar
ten. Een pakje met „hard" papier,
een met „zacht" en een met „normaal"
Aan het werk. In de badcel of in een
donkere hoek op zolder. Als u het doet
in het avondlijk duister hoeft u alleen
maar de gordijnen dicht te trekken.
Het geeft zelfs niet, dar daarop het
flauwe lichtschijnsel van een straat
lantaarn te zien is, want fotopapier is
niet zo erg gevoelig.
Houd bij de opstelling van de spullen
een belangrijk principe hoog: nooit
„droog" en „nat" werken op één ta
fel. Vergrotingsapparaat en onbelicht
papier houd u op veilige afstand (spat
ten) van de schalen met de chemische
soepjes. Een groene lamp in de buurt
van de vergroter en een in de buurt
van de schalen. Foto. papier kan pas
wit licht verdragen als het al even in
de fixeer heeft gelegen.
En dit is de volgorde van de schalen:
Er zitten prenten in, die een hele pa
gina in beslag nemen en voortref
felijk van scherpte zijn: andere pagina's
vertonen de smakelijke opmaak, die
zich zo gemakkelijk laat versieren met
foto's van verschillende formaten. Hij
heeft een héél goed toestel. Maar. als
men zegt, dat het daar niet per se in
hoeft te zitten zeggen ze: „Jij hebt goed
praten. Je moet het zelf maar eens
proberen met een apparaatje van een
paar tientjes".
Het is heus een misverstand. Een
akelig misverstand. Natuurlijk bie
den kostbare camera's meer mogelijk,
heden dan qen eenvoudig toestel. Maai
als u goed nagaat waarom hij met
zijn dure speelgoed zoveel meer eer in
legt van die anderen dan moet u hun
fotoboeken maar eens naast elkaar leg
gen. Negentig procent van zijn sue
ces vindt zijn oorzaak in zijn durf on
z'n best geslaagde negatieven te vergro
ten tot een plaat van achttien bij viei
en twintig centimeter en de minder
tot zes bij negen of briefkaartformaat
Zijn mislukkelingen zelfs de vak
man heeft die nog wel eens smi.i'
hij moedig in de vuilnisbak Bij zijr
vergrotingen let hij op 'n pakkende con
positie en wat niet „belangrijk" i?
iaat hij buiten het vergrotingsraam val
len. De anderen hebben alles laten af
drukken, riip en groen En alle? op het
zelfde kleine formaat maximaal ne
gen bij negen. U moet een vergroot
glas pakken om Elly in de deuropening
van de berghut te kunnen determine
ren. Omdat hun toestel maar een paar
tientjes heeft gekost? Onzin! U kunt
geen wonderen verwachten van een ap
paraat. dat maar 'n soort brilleglas tot
lens heeft, maar het is géén wonder als
u een negatief levert waarvan een zeer
redelijke vergroting op briefkaart
formaat of dertien bij achttien centi
meter is te maken.
En het is een kunstje van een cent
om te bewijzen, dat u met een toe
stel van vijftig 60 gulden tot foto's
kunt komen, die zelfs een doorgewin
terde vakfotograaf niet kan onderschei
den van een prent, die met een appa
raat van enige honderden guldens is
geschoten". De meeste toestellen in de
:>rde van vijftig-zestig gulden hebben
lamelijk een échte, zii het eenvoudige
ens. En als u die dichtknijpt tot dia-
Tagma elf leveren ze doorgaans op
merkelijke prestaties. Er is alleen maai
wat formaat nodig om die prestaties
aan het licht te brengen. Briefkaart-
'ormaat minimaal of nog beter: in de
buurt van dertien bij achttien, acht-
'ien bij achttien of achttien bij vieren-
wintig centimeter. Men moet het even
lurven. Zoek uit de negatieven eens een
stuk of tien van de best geslaagde en
stap daarmee naar de fotohandelaar
->m te vragen welke hij daarvan het ge
schiktst vindt om te vergroten.
Als hij het formaat achttien bij vieren-
links die met de ontwikkelaar, in het
midden die met schoon water of met
een oplossing van vijftig kubieke cen
timeter azijnzuur op een liter water,
rechts die met de fixeeroplossing. (fo
to 1).
Het ontwikkelblad moet u op een tem
peratuur van ongeveer twintig graden
houden, daar dient de thermometer
voor. 't Tussenbad dient om al te sterke
verontreiniging van de fixeer met aan
hangende ontwikkelaar te voorkomen.
Is het gezuurd dan stopt het bovendien
de ontwikkeling onmiddellijk; anders zet
het ontwikkelingsproces zich nog even
voort, al is dat praktisch nauwelijks
merkbaar. Leg een der pincetten bij
de ontwikkelschaal en het andere bij
de fixeer en verwissel ze niet. Een paar
druppels fixeer zijn moordend voor
de ontwikkelaar. Merk ze met O en met
F, dan kunt u zich nooit vergissen.
Het pincet, waarmee u het papier in de
ontwikkelschaal hanteert, mag niet met
de vloeistof in de tweede of derde schaal
in aanraking komen.
Het negatief in de houder en aan die
lamp in de vergroter voor de eerste
faze van het feest: het bepalen van
dat deel van het negatief, dat vergroot
de dankbaarste compositie oplevert.
Tweede faze: de keus van de juiste
papiergradatie. Een goed belicht en
ontwikkeld negatief vraagt „normaal"
papier.
Her overbelichte of te lang ontwik
kelde negatief, waar u moeilijk door
heen kunt kijken en dat 't witte bloesje
pikzwart weergeeft, wil op „zacht" nog
wel eens een redelijk resultaat ople
veren.
En het glasdunne „slappe" negatief
maakt op „hard" papier meestal nog
een goede beurt.
Hoelang belichten? Knip een der brief
kaarten in strookjes van een cen
timeter breed en leg een strookje op
een belangrijke partij in het gepro
jecteerde beeld terwijl u het rode fil
ter voor de lens hebt gesohoven. (foto
2).
Filter weg, licht in de vergroter
aan en seconden tellen op de maat van
een tikkende wekker: eenentwintig,
tweeëntwintig... Is tien seconden te
veel probeer het dan met vijf, is het
te weinig probeer 't met vijftien. Krijgt
u helemaal geen beeldspoor met tien se-
konden dan proberen met dertig.
Het klinkt wat moeilijk voor het be
gin, maar heus: U hebt het na een paar
keer grondig door.
De belichte strook twee minuten ont
wikkelen in de schaal, die u liefelijk
schommelt. In die twee minuten moet
het prentje geheel „uitontwikkeld" zijn
en dan via de middenschaal naar de
fixeer: vijftien minuten is voldoende.
'Een uurtje spoelen onder de matig lo
pende kraan in een der schalen, plaatjes
afsponzen en op schoon papier te dro
gen leggen. Vervolgens over de tafel
rand heen glad trekken en klaar is
Kees. En nu even onder ons: het lijkt
nog niet op die prenten van die jon
gen met dat goede toestel, hè? Dus
toch.. Nee om de drommel niet. Die
jongen vergroot al jaren. Blijf nog even
bij uw eigen eenvoudige apparaat en ga
dóór met vergroten. Als u de ervaringen
met verstand verwerkt komt u van
zelf achter de fijne kneepjes. En anders
koopt u eens wat goede literatuur in
de fotohandel. Moet u over een jaartje
de produkten nog eens vergelijken
met die van de eerste keer. Kunt u la
chen....!
