Rijssense successen op
Ornitophilia
Inleg Boerenleenbank passeerde
de 9 miljoen gulden
Ned. herv. gemeente verwelkomde
nieuwe jeugdwerkleider
Predikbeurten
Entersen staan bekend om hun gevatheid
4000 INZENDINGEN
A. ten Berge deed „goede zaken
AGENDA
Openingsavond winterwerk
Burgerlijke stand
IBSSSSSBSSESSES®
Uit de wereld van
het boek
SEEEEEEEEEEEEEEI
HmSm
Draagt elkanders lasten
Vrijdag 1 oktober 1965
WEEKBLAD VOOR RIJSSEN
Pagina 3
Eeuwenoud
Schipperij
Huis aan huis
55
55
Ieder jaar 1 miljoen
Enter is nog steeds het klonipeninakersdorp
Oet Eanter koomp ginnen goo'n sik vandan, moet in vroeger jaren een Ryssenaar
eens hebben opgemerkt waarop een inwoner van het „klompenmakersdorp" Enter, bij-
zonder gevat, reageerde met de opmerking: Da s krek, de goo'n haole wiej zölf".
Deze anekdote vormt de weerspiegeling van de rivaliteit, die er tussen de bewoners
\an Enter en Ryssen wellicht honderden jaren moet hebben bestaan.
Deze rivaliteit komt vaak tot uiting in voetbal- en andere wedstrijden en ook in ont-
moe ingen van andere aard. Typerend is, dat de rivaliteit alleen onderling bestaat omdat
de ervaring van veeln is, dat als Ryssenaren en Entersen in „den vreemde" zün
(militaire dienst b.v.) zij het gevoel hebben bij elkaar te behoren en voor elkaar
door het vuur pregen te gaan.
w
Sr
•s&s'S-- SAvMi
Er bestaat een ondefinieerbare band tussen
de bewoners van de stad Rijssen en het dorp
Enter, beiden liggend aan de Regge, die voor
al Enter in vroegere jaren een zekere be-
staansbron heeft gegeven. De Entersen
staan bekend om hun gevatheid, hun typische
humor en vooral door hun grote saamhorig
heid, die men plotseling en spontaan op weet
te brengen, waarvan het bouwen van een aan
gepast huis voor een gezin met minder valide
kinderen een welsprekend voorbeeld is.
Beide Reggeplaatsen zijn eeuwenoud, wordt
de stad Rijssen vaak aangeduid als „de jute-
stad", Enter wordt nog steeds het klompen
makersdorp genoemd, hoewel de klompenin
dustrie nog slechts aan weinig „Entersen"
een middel van bestaan verschaft.
De bewoners van Enter hebben in de loop
der historie bewezen over een groot aanpas
singsvermogen te beschikken. Maakte men in
vroeger jaren gebruik van de bevaarbaarheid
van de Regge (Enterse zompen), later kreeg
Enter bekendheid door de ganzenhouderij en
nog weer later door de vele klompenmakerij
en. Rond 1900 vonden 250 klompenmakers een
bestaan in deze tak van „de houtverwerkende
industrie".
Een aantal decennia stond Enter bekend als
het dorp van de ganzenhandel. De handela
ren en ganzendrijvers dreven grote koppels
ganzen over grote afstanden in verschillende
richtingen, in hoofdzaak echter naar Arnhem
vanuit welke stad de ganzen per spoor naar
Duitsland konden worden vervoerd. Schippers,
ganzenhandelaars en klompenmakersduo:
en het is min of meer eigenaardig dat een
dorp, dat beschikte over bewoners met een
groot aanpassingsvermogen, nooit een grote
opkomst door de industrie heeft gekend.
De mogelijkheid was daartoe principieel
wel aanwezig, toen er in de jaren rond 1832
een filiaal van de Goorse weefschool was ge
vestigd.
Als dat filiaal enkele jaren later niet door
de Goorse fabrikant Jannink was overge
nomen, zou Enter misschien een textieldorp
zijn geworden.
Naar wij vernemen gaat dit najaar bij de
Baarnse uitgeverij het Wereldvenster een boek
verschijnen over „Jan Doeksen" met diens
avonturen als Nederlandse zeesleper, verteld
door Age Scheffer. Voorts een Nederlandse
bewerking door Han Rensbrink van het in
vele landen tegelijk te publiceren dieren
boek van de Amerikaanse zoöloog George B.
Schalier „Gorilla's, zoals zij werkelijk leven
in het oerwoud" - een boek dat vooral interes
sant is, omdat de auteur als eerste onderzoe
ker in de wereld ongewapend onder deze he
laas ook uitstervende dieren heeft geleefd.
Als andere nieuwe uitgaven van deze uitge
verij noemen wij nog een eerste Nederland
se wereldgeschiedenis van stijlen en technie
ken van porselein in „Het Porseleinboek" van
Peter Weiss; drie nieuwe delen in de serie
Land-Volk-Cultuur „Denemarken" door H. D.
Baars, „Amerika" door dr. J. W. Schulte
Nordholt en „Polen", wederom een eerste Ne
derlandse publikatie door de in Polen geboren
bekende televisie-regisseur Milo Anstadt; Het
Oostenrijkse Ski-leerboek van de Oostenrijk
se Bond van Beroepsskileraren; twee nieuwe
boekjes van dr. J. L. Klink, bekend door haar
„Bijbel voor de kinderen. Met zingen en spe
len", t.w. „Ter Meerdere Ere, een gesprek
met kerkgangers over de eredienst" en „Doop-
boekjes, een gesprek met doopouders".
In de serie Wijsgerige Monografieën komen
drie nieuwe deeltjes „David Hume" door Dr.
Gabriel Nuchelmans, „Immanuel Kant" door
Dr. K. Kuypers en Berkeley door dr F. Ben
der. Van de door haar bundel „David zonder
schild", waarvan de 3e druk verschijnt, be
kend geworden dichteres Louise van Santen
komt een nieuwe bundel „De schaduw van
de Filistijn!"
In de oorlogsjaren beleefde Enter een
ongekend drukke periode. Er was zulk
een vraag naar het houten schoeisel dat
de fabrikantenwerkelijk handen te
kort kwamen.
Enter is evenals Rijssen eeuwenoud.
Kreeg Rijssen in 1243 stadsrechten van Bis
schop Otto 3 van Utrecht de marke Enter
ondergebracht in het gericht Kedingen in 1444
op last van (eveneens) de bisschop van Utrecht
De Enterse gemeenschap was een agrarische,
men beschikte over weinig vruchtbare grond
en slechts enkelen vonden een bestaan in de
schipperij.
Dat werd anders toen de Twentse textielnij
verheid opgang maakte Enter werd plotseling
belangrijk en een aantal Entersen zagen in
het vrachtvervoer per Enterse zomp een mid
del van bestaan.
De ruwe katoen en garens uit Engeland
werden vanuit Zwolle via de Vecht en de
Regge gevoerd tot het Catteler in Enter, in
de nabijheid waarvan de herberg Binnen Gait
was gelegen.
Van hier werden de grondstoffen per vracht
wagen gevoerd naar de Twentse steden.
Vonden tot omstreeks 1850 rond 100 En
terse schippers in de „scheepvaart" een bo
terham, toen de spoorlijnen naar Twente aan
gelegd werden kwam voor de Enfer.se schip
pers de dood in de pot.
Rond 1875, nadat de ganzenhouderij aanvan
kelijk wat soulaas had gegeven kwam de klom
penmakerij op
Het moet een typisch gezicht zijn geweest
toen men bijna .huis aan huis, bij goed we§r
vaak in de open lucht, de klompenmakers
bezig kon zien de verschillende bewerkingen
te zien verrichten, om van een ruw houten blok
een stevige klomp te maken.
Hoevelen zich in Enter als klompenmaker ves
tigden kunnen bejaarde inwoners van Enter
slechts bij vermoeden uitspreken.
„Enkele honderden".
In de oorlogsjaren kwam het tanende klom
penambacht weer in ere, maar toen er na
1945 geleidelijk weer meer werkgelegenheid
kwam, hing de een na de ander de boor en
hel andere gereedschap weer „aan de wilgen".
Thans hebben zich nog enkele klompenma
kers gehandhaafd.
Daarnaast worden in een 4-tal fabriekjes
nog wel vele paren klompen gemaakt, maar
ais werkgelegenheid is deze industrie weinig
belangrijk omdat in totaal slechts aan enke
le tientallen Entersen werk kan worden ver
schaft.
Enkele duizenden klompen worden per week
nog vervaardigd, maar een grote vlucht heeft
deze industrie niet genomen. Schoen- of tex
tielfabrieken hadden Enter meer perspectieven
opgeleverd.
Deze archieffoto
laat het interieur
zien van
klompenmakerij
Roessink in Enter
Het tentoonstellingsseizoen van pluimvee sier
duiven en konijnen wordt ieder jaar geopend
met de jongdierententoonstelling, georgani
seerd door de vereniging „Ornithophilia" in de
jaarbeursgebouwen te Utrecht.
Hoewel de datum van de show dit jaar ta
melijk vroeg lag, waren nog ruim 400 dieren
ingezonden. Ook enkele leden van de Rijs
sense pluirf^e en konijnenfokkers Vereniging
De Eendracht hadden enige nummers
konijnen ingezonden en behaalden daarmee
verschillende fraaie prijzen. De fokkerscom-
bi- tie's Ter Harmsel-Pluimers en Ter Harm-
sel-Vos waren wel zeer succes-vol doordat aan
één dier van deze fokkers het jeugdkampioen
schap werd toegewezen.
De volgende predikaten en ereprijzen wer
den door onze plaatsgenoten behaald.
Joh. Borkent met Vlaamse Reus bruin voed
ster 1 GG, dezelfde met Wener bruin ram
jeugdklasse 1 ZG en ereprijs. G. Nijzink met
Rijnlander voedster G. Combinatie Ter Harm
sel-Pluimers met Papillon zwart ram 1 ZG en
ereprijs, idem blauw voedster 2 GG, idem
GROTE KERK
9.30 uur Ds. A. Kool
15.00 uur Ds, J Vos
WESTERKERK
9.00 uur en 10.45 uur Ds, W. van Tuyl
19.00 uur Ds. A. Kool
ELSEN
10.00 uur Ds. J. Vos
GEREF. GEM. NOORDERKERK
9.30 uur en 19.00 uur Ds. A. Bregman
15.00 uur Ds. A. Bregman (Bed. H.D.)
GER. GEM. IN NED ESKERK
(BEVERVOORDE)
11.00 uur en 16.45 uur Ds. Aangeenbrus
GEREF. KERK BOOMKAMP
9.30 uur Ds. Brinkman
15.00 uur Ds. Smeenk van Almelo
OUD GER. GEM. BEVERVOORDE
9.00 uur en 19.00 uur Ds Vosman
14.30 uur leesdienst
OUD GER. GEM, IN NED. ORANJEKERi
9.30 uur, 15.00 uur en 19.00 uur
Ds. J. W. Slag
NED. PROTESTANTENBOND
10.45 uur Ds. A. L, de Here-Cremer
madagascar voedster 1 ZG en ereprijs, idem
v -dster 2 ZG, idem ram jeugdklasse 1 ZG,
idem isabel ram 1 ZG, idem voedster 1 ZZG en
6 ereprijzen tevens jeugdkampioen, idem voed
ster 2 ZG, idem ram jeugd klasse 1 ZG, idem
voedster jeugdklasse 1 ZZG en 4 ereprijzen.
Js. Voortman met Rex Wit ram 2 ZG en 2
ereprijzen, idem ram ZG, idem voedster 3 ZG
en 2 ereprijzen, idem voedster 5 ZG en ereprijs
H Preuter met Rex wit voedster 4 ZG en ere
prijs, dezelfde met Russen zwart ram ZG,
idem ram GG Combinatie Ter Harmsel-Vos
met klein Chinchilla ram 1 ZZG en 5 ereprij
zen tevens jeugdkampioen, idem voedster G,
idem voedster jeugdklasse 1ZG, dezelfde met
Hollander voedster konijngrijs 1GG, B. J.
Schreuers met klein Chinchilla ram GG, idem
voedster GG J. tér Harmsel met Hollander
zwart ram 2 ZZG en 2 ereprijzen, idem voed
ster jeugdklasse G.G. idem bruin voedster
jeugdklasse 1 ZG en ereprijs. Gern. Baan
met Hollander zwart ram 4 GG idem voedster
G, idem blauw ram GG idem gouwenaar
ram jeugdklasse 1 ZG en ereprijs idem voed
ster 1 ZG en 2 ereprijzen, idem voedster
2 GG.
Inleg Boerenleenbank passeerde de 9 miljoen.
Onbewust van het feit dat hij goede zaken
zou doen, verscheen de heer A. ten Berge,
wonende aan de Dannenberg, vrijdag bij de
Boerenleenbank Notter aan de Huttenwal.
Zijn inleg n.l. bracht het totaalsaldo aan
spraarrekeningen bij deze zo goed florerende
bank op negen miljoen gulden.
Het bestuur van de Coöp. Boerenleenbank
Notter meende dit te moeten beschouwen als
een mijlpaal en de heer Ten Berge ontving dan
ook uit handen van de voorzitter, de heer A.
Ooms uit Notter een prachtige herenfauteuil.
Het was een zeer symphatieke geste van het
bestuur dat zij ook een attentie beschikbaar
stelde voor de heren die vóór en na de heer
Ten Berge een inleg deden.
De heer H. J. Voortman ontving een elek
trisch scheerapparaat en de heer H. Markvoort
een elektrische boor.
De voorzitter, de heer Ooms, zeide bijzon
der verheugd te zijn over het feit dat duidelijk
blijkt dat de band in Rijssen zo'n grote plaats
inneemt bij de bevolking.
Het spaarsaldo stijgt ieder jaar met een mil
joen gulden, hetgeen, aldus de heer Ooms een
veelzeggend resultaat is.
9 oktober:
Ledenvergadering Eerste Rijssense Kanarie
vereniging Café Struik, 6 uur.
18 oktober:
A.F.V. Aldolem, Filmavond Eetzaal hotel
Gijsbers.
20 oktober:
Volksuniversiteit, J. Bakker: „Liftend naar
India" Jeruel.
8 november:
A.F.V. Aldolem, Bondscollectie.
12 november:
Concert Overijssels Philharmonisch Orkest
Parkgebouw.
19 november:
Volksuniversiteit, Ds. P. Simoons: „Het won
der" Jeruel.
30 november:
A.F.V. Adolem Eigen-werkavond.
7 december:
Christelijke Oratoriumvereniging Hosanna met
medewerking van het O. Ph. O. met solis
ten onder leiding van de heer Leo Pappen-
heim: Uitvoering Oratorium Der Messias
von Handel Parkgebouw.
10 en 11 dec.
Tentoonstelling Eerste Rijssense Kanarievere
niging Café Jan Kuper.
10 januari:
Volksuniversiteit, Hoite Kraan: „Een andere
wereld". Jeruel.
4 februari:
A.F.V. Aldolem Bondscollectie Neutrale Kleu
terschool.
18 februari:
Volksuniversiteit, Gezagvoerder v.d. Plas:
„Een kijkje achter de schermen bij de
KLM". Jeruel.
4 maart:
Volksuniversiteit, Hr. Witpen: „De Kon.
Noord- en Zuid-Hollandse Reddingsmaatschap
pij" Jeruel.
Opgaven voor deze rubriek kunnen geschieden
op het gemeentehuis, afdeling Algemene Za
ken, kamer 7 (boven) vóór woensdag 12 "uur.
Dinsdagavond was de grote zaal van Jeruel
tot de laatste plaats bezet i.v.m. de openings
avond „winterwerk" van de Nd. Herv. Kerk
te Rijssen. De avond werd begonnen met het
zingen van psalm 118 vers 1. Nadat Ds. Kool
met gebed geopend had, heette hij alle aan
wezigen hartelijk welkom, in het bijzonder
de heer Enderle, de nieuwe jeugdleider, die
met zijn vrouw aanwezig was. Het zangkoor
„Looft den Heere" uit Notter zong vervolgens
zeer verdienstelijk een zes-tal nummers. Ds.
Vos hield een korte meditatie. Hierna volgde
een korte humoristische samenspraak in Rijs-
sens dialect, waarin de heer Enderle en zijn
echtgenote op hartelijke wijze werden ver
welkomd. De heer en mevrouw Enderle ont
vingen enkele leuke cadeaus. De heer Enderle
dankte voor deze aardige geste en wekte ver
der alle jongens en meisjes op om trouw naar
de verenigingen te komen. Na dankgebed van
Ds. Kool werd deze zeer geslaagde avond be-
besloten met het gezamelijk zingen van psalm
118 vers 8.
Uit handen van de
voorzitter, de heer
Ooms, ontving de
heer A. ten Berge 'n
fraaie herenfauteuil.
Links de heren
Voortman en Mark
voort die resp. een
elektrisch scheerap
paraat en een elek
trische boor wonnen.
i i:!aii|[!i!!iniiiiiiiniiiiiii[iiiiiniiii
i i i.:a a a air
Sinds het nieuwe bankgebouw (in 1958) aan
de Huttenwal in gebruik is genomen heeft de
bank onder leiding van de kassier, de heer
Schuitemaker, een grote vooruitgang geboekt
Naast de functie van spaarbank, worden al
le bankzaken verricht, zoals het verstrekken
van hypotheken, aan- en verkoop van effecten,
buitenlandse valuta etc.
De bank heeft ook een groot aandeel gehad
in de stimuleringen van de (particuliere) wo
ningbouw.
Evenals het vorig jaar zal ook in 1965 het
Algemeen Sociaal Fonds ter bevordering van
de Volksgezondheid „Draagt Elkanders Las
ten" (D.E.L.), instelling van het Christelijk
Nationaal Vakverbond (C.N.V.) weer een col
lecte houden.
Wij dachten dat het nauwelijks nodig zal zijn
deze collecte in uw aller aandacht aan te be
velen. Zo langzamerhand zijn wij ^r aan ge
wend deze collecte ieder jaar weer te zien
terugkeren.
Voor degenen die zich misschien afvragen
waarvoor de gelden, die door middel van
'deze collecte worden bijeengebracht, zijn
bestemd, willen wij gaarne nog eens vertel
len dat hiermede gezinnen worden geholpen
die tengevolge van ziekte in financiële moei
lijkheden dreigen te verkeren.
U kent ze misschien zelf wel in uw eigen
omgeving. Ondanks het feit dat in de afgelo
pen jaren veel aan de lonen is gedaan, blij
ven desondanks zich telkens situaties voordoen,
waarvan wij mogen zeggen dat hulp hard no
dig is.
Deze hulp wordt geboden, mits de gelden
die hiervoor nodig zijn, bijeen worden ge-
gracht.
U kunt op Uw wijze meehelpen een stukje
van deze, meestal onzichtbare nood, te leni
gen.
Stelt daarom in de collecteweek de collec
tanten niet teleur!, maar geeft met milde hand.
U kunt ervan overtuigd zijn dat duizenden
onbekenden met uw gave blij zullen zijn.
Door uw gave brengt U blijdschap waar deze
zo hard nodig is.
Daarom bevelen wij de collecte van „Draagt
Elkanders Lasten" bij U allen aan!!!
GEBOREN:
Janna Jolanda dv G Kosterbok en H Barg-
mans, Zuiderstraat 17, 21 sep;
Derk Jan zv H. Beunk en J Lohuis Lentfers-
weg 64, 23 sep;
Hendrika dv G Voortman en G. Ezendam,
Wilhelminastraat 54, 23 sep;
Jenneken, dv J. Schulenburg en G W Baan
Holterstraatweg 168, 23 sep;
Johanna Hendrika dv J W Oolbekkink en D
J Tuller, Enterstraat 68, 26 sep;
Janny Willy dv E. Meulenkolk en H. Seppen-
woolde, Esstraat 83, 26 sep;
Jan zv J. Nijsink en J. Smit, Walstraat 27,
20 sep te Almelo.
ONDERTROUWD:
Hermannus Olthof 24 j Rijssen, Stationsdwars
weg 13 en Elsje Oosting, 21 j Rijssen, Esstraat
16, 22 sep.
GETROUWD:
Jan Ligtenberg 23 j en Berendina Hermina
Klein Spenkelink 21 j Rijssen Marijkestraat
10, 23 sep;
Aldert Walstra 23 j en Maria Mientje Roze-
muller 21 j Rijssen, Holterstraatweg 85, 23 sep;
Jan Hendrik Bloemendaa" 24 j en Hermina
Klein Nagelvoort 24 j, Wierden Enter, En
terveen weg 5, 24 sep;
Christoffel Westra 26 j en Emma Johanna
Jacoba Simpelaar 22 j Ridderkerk, Mr. Kes
perstraat 24 sep;
Gerrit Herman Lodeweges 22 j en Cornelia
Ehrenhard 23 j Vriezenveen, Westeinde 84,
24 sept.
