omzet verhogen om handhaven Middenstander moet inkomen te Aan voedsel wordt vaak kleurstof toegevoegd Route Kopenhagen verdiende meer belangstelling Bezorging artikelen tijdrovend en kostbaar Jubileumcollecte Recept voor 4 personen EVEN PUZZELEN 40 jaar Simavi „Voor de bijl" Vrijdag 26 maart 1965 WEEKBLAD VOOR RIJSSEN Pagina 9 Dure uitbreng Assortiment aanpassen Service verlenen Contact met gemeentebestuur 1 V oorlichtingsmogelijkheden benutten Er zijn twee maatschappelijke ontwikkelingen, die de ontplooiing van de middenstand in de landelijke streken sterk beïnvloeden; namelijk de rationalisatie van de agrarische bedrijven en de zeer snel toenemende concurrentiekracht van de detailhandel in de steden. Door deze twee oorzaken geraken de dorpsbewoners steeds meer op de grotere plaatsen georiënteerd; 'n aantal heeft er zich blijvend gevestigd, omdat men in de steden een werkkring heeft gevonden, terwijl de overblijvende dorpsbevolking mede door de toegenomen mobiliteit meer dan voorheen in staat en ook geneigd is in de grote winkel concentraties in de steden boodschappen te gaan doen. H* Fred Flintstone, niet met Wilma, maar met een charmante Haagse gefotogra feerd op de Scheveningse pierwaar hij vrijdag aanwezig was op een pers conferentie over de stichting van een stenen tijdperkdorpin de speeltuin op het oostelijk piereiland. De afge beelde Flintstone is een robot, die kan spreken en bewegen. Hij was op de tv in het programma Voor de vuist weg". K* K* H* K- H* K* K* K* K* rh Hh K* H» K« K« H* K« K« K* K« K* K» K« K« K* H* H» K* K* K K« H* K* K* H* K» K* H* K* K- K* H* K« K» H» H* H* H* Kt K* K* H* K« K» K* k« K* K* K* ti* H* K« K« H* K* K* H* H* H* H* K* K* K* K« K* H* H» K« H* K* K* H* Hl K* K* Op de vlucht voor de winter Aangezien de welvaart van de midden- staindier afhankelijk is van het aantal klan ten, dat hij kan bedienen en van de koop kracht, die hij per klant voor zich weet te wiinmien, zal het duidelijk zijn, dat de mo derne tijd de plattelamdsntiddenstander voor de vraiaig plaatst, of hij zijn omzet en zijn inkomen zal kunnen behouden. Daar komt nog bij, dat het kostempeal zich geleidelijk verhoogt en de winstmarges afbrokkelen, zodat het zelfs nodig zal zijn om de omzet te vergroten in dien hij zijn inkomen op de bereikte hoog te zou willen handhaven. Man kan dus niet anders concluderen, dan dat de maatschap pelijke ontwikkelingen ten plattelande de laat ste jaren in tegenstelling staan tot de voor waarden waaronder de middenstand in de dor pen en kleinere plaatsen zich verder zou kun nen ontplooien. Bij deze en gene zou wellicht de gedachte kunnen rijzen, dat de behandeling van dit on derwerp eigenlijk een pure middienstandsaan- geleganihekl is, die het grote publiek en al lerlei instanties, die niet rechtstreeks bij deze kwestie zijn betrokken, niet raakt. Dit is echter niet juist, omdat niet alleen de midden stand afhankelijk is van de bevolking, maar het omgekeerde evenzeer van toepassing is en voorts omdat het voorzien ingsndveau van een plaats of dorp mede bepalend is voor de ontplooiïnigsmogelijkheid van de gehele daar gevestigde gemeenschap. En een belang rijk onderdeel van het voorziendngsniveau is ongetwijfeld het middenstandsapparaat. Het is daarom interessant in een paar lijnen de situatie van de plattelandsmiddenstand glo baal te schetsen en te trachten suggesties tot het bereiken van betere omstandigheden te formuleren. De meest naar voren komende moeilijkheid blijkt telkens weer te worden gevormd door de uitbreng of bezorging. Vooral in de levens middelen-bedrijven en de bakkerijen heeft de uitbreng een grote omvang meestal het groot ste gedeelte van de omzet. De zeer ver spreide ligging van de woningen der klanten maakt deze vorm van verkopen tijdrovend en bijgevolg kostbaar voor de winkelier. Het komt er in de praktijk veelal op neer, dat de man een groot deel van de dag met de uitbreng bezig is en de vrouw naast haar huis houden de winkel verzorgt, daarbij geas sisteerd door een zoon of dochter of door vreemd personeel. Uiteraard wordt voor de bezorging gebruik gemaakt van 'n auto, waar aan tengevolge van weerinvloeden en door het ontbreken van verharde wegen dikwijls du re reparaties moeten worden verricht. De organisatie van de uitbreng verdient dan ook alle aandacht, waarbij de verhouding tot an dere bedrijven stellig niet over het hoofd mag worden gezien. Het komt ml. nog veelvuldig voor, dat ondernemers elkaar bijna letterlijk in de wielen rijden, doordat zelfs in gehuch ten waar slechts enkele gezinnen wonen de bezorging wordt uitgevoerd door verschil lende kruideniers en door diverse slagers, bakkers, enz. Het is niet denkbeeldig, dat door deze onzakelijke manier van handelen al len verlies lijden. Waarom zou men niet tot een voorn van samenwerking kunnen komen om het verlies van allen om te zetten in een gezamenlijke winst. Gezien tegen de achter grond van hetgeen in het voorgaande werd gesteld zall het nodig zijn gezamelijk naar een oplossing te zoeken; hetzij door klanten- ruil, hetzij door een gecombineerde uitbreng of door een samenwerking waarbij een der partners de uitbreng geheel beëindigt. En is, om nog een voorbeeld te noemen, de idee van de rijdende winkel al uitput tend bestudeerd; heeft men de mogelijkhe den om bij een gezamelijke exploitatie door verschillende winkeliers tot een grotere omzet en betere verdiensten te komen voldoende onder het oog gezien? Aangezien het als een taak van de midden stand wordt beschouwd de produkten onder het bereik van de consument te brengen, zullen hier in principe mogelijkheden aan wezig blijven. Het lijkt dan ook niet uit gesloten, dat een gezamenlijke exploitatie be ter tegemoet zou kunnen kamen aan de ook ten plattelande zich steeds wijzigende en toenemende vraag, waardoor de middenstand genoodzaakt is zijn assortiment voortdurend aan te passen en unit te breiden. Vooral bij het teruglopen van de bevol kingsdichtheid zal echter het verbreden van het assortiment, met neme voor de kleine bedrijven, tot moeilijkheden aanleiding geven. Het stelt zwaardere eisen aan de financiële draagkracht van het bedrijf in verband met de grotere voorraad en het daarmede ge paard gaande grotere risico en vervolgens vereist het meer koopmanschap van de winke lier in verband met de meer ingewikkelde in koop. Men moet dus aannemen, dat assor- tim,entsuitbreiding kosten verhogend werkt, zodag de als doel gestelde betere bedrijfsresul taten slechts bereikbaar zullen zijn door middel van een toegenomen omzet. Dit is ten plat telande echter beperkt mogelijk. Behalve 't as sortiment van elke middenstandier afzonderlijk vraagt de assortimentssameinstelliing van- de ge hele plaatselijke middenstand de aandacht. Ten einde de consument de grootst mogelijke keuze te kunnen bieden zal men veel zorg moe ten besteden aan de onderlinge afstemming van de assortimenten der verschiMende be drijven. Op deze manier zal het mogelijk zijn het breedst mogelijke assortiment op te bou wen. En daarmede een wapen te smeden tegen de concurrentiekracht van de steden. Nog te veel heerst de gedachte en de wil om tegen de plaats- of dorpsgenoten te con curreren, terwijl het iin de moderne verhou dingen reëler en zinvoller is, dait de gehele middenstand van een plattelandsgemeente zich erop instelt, dat zijn gezamenlijke en krachtige concurrent de grotere stand is met al haar aantrekkingskracht. Een ander wapen in deze strijd zal de ser viceverlening kunnen zijn, indien men bereid is dit begrip nieuwe inhoud te geven, name lijk deze dat men als leverancier zich te al len tijde moeite wil getroosten om de klant het doelmatige gebruik van het gekochte te garanderen, ongeacht het artikel. Het is merk waardig en uit een oogpunt van de midden stand verontrustend, dat juist op dit punt, dat altijd typerend voor het zelfstandig klein bedrijf werd geacht, de middenstand terrein dreigt te verliezen. Tenslotte kan gewezen warden op de bete kenis van een goed contact met het gemeen tebestuur. Niet alleen omdat dit verschillende wettelijke bevoegdheden heeft op het gebied van de middenstand, maar ook om de inbreng van de middenstand in het maatschappelijke leven van de gemeente tot uitdrukking te brengen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn, indien zaken aan de orde komen, waarbij het voor- Voor een matig bezette zaal van het Parkge bouw gaf de Rijssense toneelvereniging „De Gong een opvoering van het bekende toneel spel Route Kopenhagen. Voorzitter H. Roosink wees in zijn welkomst woord op de activiteiten van de vereniging. Dit seizoen worden 3 stukken opgevoerd. Op 5 mei speelt de Gong samen met de zuster vereniging Kunst naar Kracht een bevrijdings- spel en wel een Openluchtspel. Wat de inhoud vain het stuk betreft het volgende. Een journalist komt bij een expe ditieonderneming met het verzoek een repor tage te maken van een van haar routes n.i. naar Kopenhagen. Spoedig echter komt hij er al achter, dat verdovende middelen worden ver voerd. Wanneer een der chauffeurs veronge lukt, vermoedt hij, dat opzet in het spel is. Al met al een stuk dat wel spanning bevatte. Herman Roosink als journalist Lammers- weer gaf aan deze rol een inhoud, die de toets der kritiek ten volle kon doorstaan. Mevr. Bouwmeester-Ten Berge, de secretaresse van de expediteur was de geslepen vrouw, de de touwtjes in handen had. Een groot deel van het slagen van de opvoering komt zeker voor rekening van deze 2 leden van De Gong. Ook mej. J. Jongsma, als Nanny het meisje waarop de journalist verliefd raakte hl-eek over het nodige toneeltalent te beschikken, al was ha-ar uitspraak soms te zacht. mej. G. Roosink was het pittige dienstmeisje, dat ze- Kaaspannekoeken met selderij. 100 g (1 kopje) bloem, 2 eieren, 2 dl melk, 200 g belegen kaas, 1 eetlepel boter of mar garine, 1 bosje selderijgroen, zout. De bloem met wat zout zeven. De eieren erin breken. Een deel van de melk er bij schenken en vanuit het midden, al roerende, een beslag maken. Het beslag verdunnen met de achtergehou den melk. De selderij wassen en fijnsnij- den. De kaas in blokjes snijdien. In een koe- kepan de boter of margarine heet laten wor den en de helft van het beslag in de pan gie ten. Daarop de helft van de kaas strooien, dan alle selderij en de rest van de kaas. De rest van het beslag erover verdelen en de panne- koek zachtjes bruin en gaar bakken. De koek met behulp van een deksel keren en de andere kant bruin bakken. De pannekoek zo vlug mogelijk opdienen. Horizontaal: 1. naaibenodigdheid, 5. kafferwoning, 9. tropische hagedis, 11. toverkol, 13. intelligent, 15. oppervlakte maat, 16. deel v. boom, 17. Eng. bier, 18. j felecitatie op kaartje (Fr.), 21. gram, j 22. wild zwijn 23. echtgenote 24. meisjes- J naam, 26. botensooirt, 28. hoen, 30. dwaas, i 31. spoedig, 32. kachelonderdeel, 34. on- begroeid 35. arend 38. wieren 39. be- j hoeftige omstandigheid. Verticaal: 1. keukenplank, z. iedere, 3. I onderricht, 4. decigram, 5. kraai, 6. zeil- baan, 7. meisjesnaam, 8. sleutel voor j vele deuren, 10. Staat in Amerika 12. j nalantenschap, 14. wiskundevak, 19. j op grote sfstand, 20. opening, 24. haven stad in Jordanië, 25. groot vertrek, 27. ve- tergaatje 29. afgestoken graszode, 31. in- j w. orgaan, 33. groet, 34. wagen, 36. voeg- a woord, 37. riiv. in N. Brabant. zianingsniveau van de gemeente een rol speelt. In het voorgaande werd reeds opgemerkt, dat het middenstandsapparaat een belang rijke factor is van het voorzieningsniveau. In dit opzicht kan men denken aan po gingen van het gemeentebestuur om indus triële of ambachtelijke bedrijven voor ves tiging in de gemeente te interesseren; aan een gemeentelijk beleid, dat gericht is op de aantrekking van forensen of de bevordering van het toerisme en dergelijke. Voorts is een goed contact met de gemeen telijke autoriteiten van belang om de moge lijkheden, die voor d-e middenstand ontstaan tengevolge van sanerings- en/of uitbreidings plannen goed te kunnen benutten. Indien de middenstand in dit opzicht zijn plaats in het maatschappelijk leven ruim wil bezien, zelf ook initiatieven wil nemen en daarbij reke ning wil houden met de algemene wel vaartsbevordering zal een doelmatige be langenbehartiging van de dorpsgemeen schap als geheel tot stand kunnen komen, het geen ook de middenstand zelf ten goede zal komen. Dit zijn slechts in enkele grote lijnen eni ge degachten over het omvangrijke onderwerp van de middenstand ten plattelande. Hoewel er een algemene geldigheid aan mag worden toegekend zou het niettemin aanbe veling kunnen verdienen voor de praktische toepassing gebruik te maken van de aanwe zige voorlichtingsmogelijkheden, zowel door individuele ondernemers, als middenstands- verenigingen en gemeentebesturen. Men kan zich hiertoe in verbinding stellen met de gewestelijke en landelijke middenstandsorga nisaties en met de Rijksmiddenstandsvoor- lichtingsdienst. ker de volgende keer voor een grotere rol in aanmerking komt. Mevr. Kodthotf lag de rol van pension houdster Gusta Veneman wel, zij bleek over de nodige toneelroutine te beschikken. De beide chauffeurs H. Agtereseh en J. Bakker pasten zich goed aan,, al liet de articulatie van voor al de laatste soms te wensen over. De regie was bij de heer J. C. G. van de Berg, die ook de rol van de expediteur vertolkte in goede handen. In de week van 29 maart - 3 april a.s. wordt ook in onze gemeente weer de jaarlijkse SIMAVI-colIecte gehouden. Een jubileum-Collecte, want het is thans 40- jaar geleden dat SIMAVI werd opgericht. Helaas is de medische nood in vele tro pische landen nog ontstellend groot. Geeft u in dit jaar een jubileumgift! Geeft dubbel, want uw hulp is zo brood nodig. Laat Uw barmhartigheid groter ijzn dan de vertwij feling van vele moeders, vaders en kinderen. Die SIMAVI dubbel redden en helpen! Zo al leen kunnen rijen van wachtende patiënten bij poliklinieken en de in ziekenhuizen en lepra kolonies opgenomen zieken behandeld worden. Mensen met slopende tropische ziekten, die hoopvol genezing zoeken. Steunt dus de a.s. SIMAVI-coilecte. Iedere gift is welkom. Het SIMAVI-Comit Wat zegt de wet? In ons land is de levensmiddelenfabrikant niet verplicht om bij of op zijn produkten aan te geven of er een kleurstof of conser veermiddel aan toegevoegd is. De huisvrouw wordt er dus niet, zoals b.v. haar Duitse zus ter, met nadruk op gewezen dat haar gele vermicelli, haar roze, groene of gele pudding poeder, haar marsepeingebakjes, de zuurt jes waarop haar kinderen zuigen, door de industrie of de fabrikant zijn gekleurd. Wij zullen hier niet ingaan op de vraag, of het nodig of gewenst is dat bij ieder levens middel, dat men koopt, aangegeven staat wat er in zit. Wij willen er wel op wijzen dat het gebruik van kleurstoffen en conser veermiddelen in de levensmiddelenindustrie niet vrij is, d.w.z. dat het niet is toegestaan, aan zomaar van alles en nog wat een kleur stof of andere vreemde stof toe te voegen. Het gebruik van deze stoffen is geregeld in onze levensmiddëlenwetten. Veel gebruikte verse groente en vruchten, melk en karne melk, vlees en vleeswaren en vis mogen niet gekleurd worden. Uitzonderingen, die de regel bevestigen, zijn krentenbrood (dat ziet u dan wel aan de gele kleur), vruchten op sap e.d., zgn. zee zalm in blik, garnalen in blik of glas, viskuit. De wetgever staat toe dat gekleurd worden: boter, margarine kaas, puddingpoeders, ijs, vermicelli, gebak en suikerwerk, huishoudjam en -marmelade (van de vruch tenjams mag alleen de aardbeienjam bijge kleurd zijn), goedkope limonades, puddingsaus (vruchten) limonadesiroopen, vruchtenwijn, tomatenpu ree, mosterd, bier en azijn (alleen caramel is als kleurstof hierin toegestaan). Gehakt mag niet gekleurd worden, wel mag toegevoegd, een stof, die voorkomt dat het vlees verkleurt. Drie stoffen staan de slager hiertoe ten dienste: citroenzuur, ascorbine- „U kunt uitrusten in de winter of van de winter" leest men tegenwoordig in de prospec tussen van de grote Duitse reisbureaus. Het subtiele verschil bestaat 'natuurlijk* hierin, dat men ofwel vakantie houdt in de wintersport^ gebieden of aan de sneeuw ontvlucht door de zon op te zoeken. Deze laatste mogelijkheid wordt in de bondsrepubliek steeds geliefder. Tenslotte kan en wil niet iedereen skilopen. Voor velen is het veel aanlokkelijker om mid den in de winter een soort zomervakantie te houden, of zoals het in de prospectussen wordt genoemd, „van een tweede zomer te genieten". Het aantal Duitsers, dat deze ge legenheid benut neemt voortdurend toe en de aanbiedingen van de reisondernemingen worden overeenkomstig talrijker. De tocht naar een mild klimaat is over het algemeen te lang om afgelegd te worden per auto, trein of schip: er gaan teveel kostbare dagen verloren. Dus vliegt men en de prijzen zijn aan de populariteit aangepast. Mallorca wordt nog steeds het drukst be zocht. Elke steno-typiste kan zich tegenwoor dig een vliegreis en twee weken vakantie ver oorloven naar dit eiland zonder ook maar een pfennig te hoeven sparen. Want de 300 D.M. die de reis kost liggen meestal beneden haar netto-inkomen. Hoewel in de bondsrepubliek reeds jarenlang het grapje in omloop was, dat Mail'lorca in verdiepingen zou worden ge- zuur (vitamine C) en nicotinezuur (een van de B-vitamines). Wie zo weinig mogelijk kleurstoffen wil gebruiken kan in plaats van gekleurde pud dingpoeders bloem of maïzena nemen, in plaats van vermicelli, spaghetti of aardig gevormde macaroni. Vruchtesap en -drank en de meeste vruch tenjams zijn niet gekleurd; honing, stroop en chocolade (strooisels) evenmin. Sommige kleurstoffen mogen wèl in levens middelen gebruikt worden, andere niet. Al leen een kleurstof waarvan men weet of op zeer goede gronden aanneemt dat hij on schadelijk is, mag in het voedse' voorkomen. Degenen, die bij de levensmiddelenindustrie betrokken zijn, beschikken over een lijst van toegelaten kleurstoffen. Hierop komen zowel „natuurlijke" als syn thetische kleurstoffen voor: het gaat er na melijk niet om of een stof natuurlijk is of niet, maar wel of er bij uitgebreide onder zoekingen een schadelijke invloed van is ge constateerd. Koopt u voor de borstplaat een flesje kleurstof, waarop staat dat geschikt is voor gebruik in levenmiddelen, dan kunt u er zeker van zijn, dat deze kleurstof voor komt op de lijst van toegestane kleurstoffen. Over conserveermiddelen kunnen we nog korter zijn: zij zijn voornamelijk toegestaan in gesneden roggebrood, garnalen, vruchten- produkten, bier en wijn, oliën en vetten, mar garine, tafelzuren en kant-en-klaar-sauzen. En verder in enkele levensmiddelen die in de kleinhandel niet veel voorkomen (zoals ge droogd ei) en produkten die in de huishou ding gekookt worden, waardoor het toegestane conserveermiddel verdwijnt: gedroogde groen ten, aardappelen en vruchten. Voorelk van deze voedingsmiddelen is vastgesteld welk conserveermiddel het mag bevatten en in wel ke hoeveelheid. bouwd om de massa vakantiegangers te kunnen herbergen blijkt het eiland nog steeds over ge noeg ruimte te beschikken. Het heeft zich ver regaand bij de wensen van de bezoekers uit het noorden aangepast. Er worden taalcur sussen gehouden, er is een zeilschool, auto- vex-huur, en tegenwoordig ook winterkuren met massages, geneeskrachtige baden en zelfs behandelingen volgens de voorschriften van de goede oude Duitse pastoor Sebastiaan Kneipp. Maar in de meeste vliegreis-programma's die op het ogenblik in die Duitse reisbure aus in onoverzienbare hoeveelheden tie kijk liggen staat Mallorca niet meer op de eerste plaats. Het is afgelost door het nog warmere Teneriffa. De 475 D.M. die veertien dagen vol-pension daar kosten kan men ook nog vrij gemakkelijk opbrengen. Natuurlijk kan men ook meer uitgeven, al naar gelang wat voor hotel men uitkiest. Ongeveer 500 tot 600 D.M. moet men neertellen voor reizen naar Portu gal, Andalusië, Corsica, Bulgarije en Grieken land. Het Bulgaarse kustgebied dat zulke welsprekende benamingen als „strand van zon" en „goudkust" draagt heeft er tegenwoordig Afrikaanse concurrentie bij gekregen: in Ham- mamet in Tunesië kan mein voor dezelfde prijs veertien dagen doorbrengen en op het eiland Djerba is het ook niet veel duurder. De clou van de aanbiedingen van dit jaar vormen echter Jalta op die Krim en Sotschi in de Kaukasus. Voor 750 tot 800 D.M. kan men daar gedurende veertien dagen het Russi sche leven gaan bestuderen, als men tenmin ste meent, daar de juiste indruk te kunnen verkrijgen. Wie meer dan 1000 D.M. wil uitgeven kan bijvoorbeeld naar Israël, Libanon of Egypte vliegen. Prijzen die boven deze grens komen zijn voor de meeste burgers te hoog. Toch blijken er genoeg mensen, die het zich kun nen veroorloven om de reisbureaus tot aan biedingen als de volgende te inspireren: een safai-i in Oost-Afrika vanaf 2000 D.M., voor dezelfde prijs kam men gedurende twee weken in New York gaan rondkijken, en dan stijgen de prijzen bij gehele kruistochten door de Verenigde Staten, Zuid-Amerika, Zuid-Azië en Oost-Azië tot aan 8000 D.M. voor vijf we ken. Daar tussen in liggen talrijke reisdoe len in bijna alle landen en even vele mogelijk heden, de tijdsduur of het comfort van de reis volgens eigen wens te bepalen. En het allernieuwste: de reisbureaus bieden tegen woordig ook mensen met een eigen vliegtuig een vast programma. Ze hebben de sport- vliegvelden over de gehele aardbol getest, hotels met een gunstige ligging genoteerd en mooiie reisdoelen samengesteld. Vam gemeentewege is men dinsdag begon nen met het omhakken van een aantal grote bomen, staande op het kerkplein. De drie langs het Schild staande bomen zullen niet verwijderd worden, waaronder de bekende Wilhelminaboom. Door dieze opruiming zal het kerkplein wel een kaler aanzien verkrij gen, maar de bomen begonnen tekenen van ouderdom te vertonen, waardoor deze voor het drukke verkeer op dit plein gevaar kon den opleveren. Onnodig te zeggen dat de wetgever met de dosering aan de heel veilige kant blijft. In feite mag een conserveermiddel alleen dan worden toegepast wanneer de fabrikant kan aantonen dat het voor zijn artikel nodig is. Het gebruik ervan is b.v. in gesteriliseerde conserven in blik of glas (zoals vlees en groenten, melk en melkprodukten) niet toe gestaan. Ook al worden de conserveermidde len veilig geacht, men wil het aantal „toe voegingen" beperken en in de hand houden. 1

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1965 | | pagina 9