Contract m.b.t.,Schip vaart' (1791) voorkwam
moeilijkheden tussen Rijssen en Oosterhof
Complicaties na inslikken
van vreemde voorwerpen
Tentoonstelling van
zondagsschilders
Enige weetjes over voeding
DERTIG KIKKERS GEGETEN....
Agenten als
renteniers
vermomd
Voor kerstmis:
zwarte handel
Wanneer moeten de jaargetijden beginnen
BIJSSEN IN VROEGER DAGEN
Vrijdag 18 december 1964
WEEKBLAD VOOR RIJSSEN
Pagina 9
Gevaren van de spuitbus
Vele mensen leven
gevaarlijk
Batterij
Kinderen
De stad Rassen en de havezate Oosterhof
hadden al enkele malen een geschil moeten
oplossen. De gemeente mocht de Oosterhof
niet negeren als zij van plan was iets te on
dernemen met de markegronden, terwijl de
heer of vrouw op zijn c.q. haar beurt toestem
ming nodig had van de magistraat voor het
aangraven van gronden. Beide partijen ble
ven echter wel eens in gebreke.
Op 9 april 1791 kwamen stadsbestuur en
Oosterhof evenwel tot het sluiten van een
overeenkomst ter voorkoming van moeilijk
heden. Het vergelijk had betrekking op de
„schipvaart", die enige jaren geleden was ge
maakt door baron van Ittersum, en op enige
andere vaarwegen. De vaart begon in de
haven „omtrent Jan Schutten, lopende langs
het bos van 'Oosterhof en zo voort door de
gemeene Morsch, tot aan en in de rivier De
Aa.
De bedoelde „schipvaart tussen Jan Schutten
en lopende zo verre het bos gaat is tot eijgen
gebruik en ten profite van den Huize Ooster
hof, sonder dat die van Rijssen daar innen
eenige hinder of inspieringe zullen mogen doen"
Het andere gedeelte van de vaart, vanaf de Aa
tot aan de noordzijde van Oosterhofsbos,
was bestemd voor gemeenschappelijk ge
bruik van ingezetenen en de haverzate voor
goederentransport.
Voorts werd bepaald, dat de schuiten met
negotie voor ingezetenen vanaf de Aa door
de vaart tot in de haven mochten komen om
daar goederen te lossen. Voor vervoer met
paard en wagen mocht gebruik worden ge
maakt van de weg die langs de erven Jan
Schutten, Mensink en den Boom door de Roo-
boomte naar Rijssen liep.
De ingezetenen van Rijssen kregen het recht
plaggen uit het Opbroek te vervoeren over
de zoeven genoemde landweg en verder door
de Schapendijk. De stad Rijssen daarente
gen nam de verplichting op zich bedoelde weg
behoorlijk te onderhouden. Kwam zij deze
plicht niet na dan had de Oosterhof de vrijheid
het „hakke bij het erve Den Boom" te sluiten
totdat de weg hersteld was.
De vaarweg van de haven bij „Jan Sehut-
tens-Jan af tot zoo verre het bos van Oos
terhof strekt, en daar bij langs loopt, en ver
der niet, zal altoos ten laste van den huize
Oosterhof moeten gerepareerd en onderhouden
worden, gelijk ook de schuttingen of sluisen
daar in gemaakt, sonder dat de stad Rijssen
verpligt zal zijn tot reparatie en onderhoud iets
te contribueren".
De brug, die baron van Ittersum bij Camp-
janshuis over de vaart had laten aanbrengen,
om pannen en stenen van het „tichelwerk
naar de Aa te vervoeren" moest worden onder
houden door de eigenaren van de steen- en
pannenbakkerij
Achter Oosterhofsbos over de „goote of
Volgens de kalender begint de lente op
21 maart, de zomer op 21 juni, de herfst op 21
september en de winter op 21 december. Het
begint meestal echter vroeger. De kalender
data zjjn afkomstig van de astronomie. Sinds
onheugelijke tjjden hebben de twee zonne-
wendepunten, op de langste en de kortste
dag - een rol gespeeld bij het bepalen van het
begin der jaargetijden. Tot het einde van
de achttiende eeuw waren weerkunde en as
tronomie nauw verbonden. Pas daarna ging
de metereologie een zelfstandige rol spelen.
In Mannheim rochtte keurvorst Karl Theo-
dor het Meteorologisch Genootschap van dc
Palts op. Daarna volgde de oprichting van
soortgelijke instellingen in vele landen.
Al gauw kregen de metereologen in de ga
ten, dat de astronomische indeling der seizoe
nen niet klopte. Professor Dr. Franz Bauer uit
Bad Homberg, die wel de grondlegger van de
weervoorspelling op lange termijn wordt ge
noemd, is voorstander van het bepalen van het
begin der jaargetijden op de eerste dag van
maart, van juni, september en december.
De metereologen doen dat trouwens al een
eeuw lang. Het metereologische voorjaar be
gint op 1 maart, de metereologische zomer op
1 juni.
Het bepalen van de jaargetijden is vol
gens Dr. Bauer een taak van de weerkunde,
niet van de astronomie. Bij het woord „jaar
getijde" denkt men vooral aan de tempera
tuur en de neerslag. De zomer is de tijd van
het jaar waarin gedurende vier maanden de
temperatuur van de lucht het hoogst is en de
sloot in 't Opbraak, die zig ontlast in de
haven of vaart omtrent Jan Schutten"mest
moest de stad Rijssen een brug laten maken
en onderhouden. De Oosterhof behoefde
niet daarin bij te dragen.
Beide partijen hebben door ondertekening
van het besproken contract ongetwijfeld bij
gedragen tot een goede verstandhouding tus
sen de stad en de Oosterhof.
H. W.O.
winter het jaargetijde waarin het tegendeel het
geval is. De warmte komt van de zon. Des
te langer de dag, des te groter de uitstraling
van de zon. Daarom is het toch wel merk
waardig dat men de zomer op 21 juni laat be
ginnen, de dag van de zonnewende - vanaf
dat tijdstip worden de dagen weer korter.
Metereologische gegevens verzameld over
langere perioden tonen aan, dat in Midden-
Europa het warmste kwartaal van het jaar
ongeveer tussen 1 juni en 31 augustus ligt, het
koudste tussen 1 december en 28 februari. De
gemiddelde temperaturen in de gebruikelij
ke zomer van 21 juni tot 21 december liggen
een halve graad lager, in de gebruikelijke
winter een halve tot een hele graad hoger
Dit geldt voor de gehele gematigde zone van
het Noordelijk halfrond. In de tropen liggen de
dingen anders.
Het begin van het jaargetijde is voor de weer
voorspellingen op lange termijn een factor van
grote betekenis. Voor 1962 voorspelde de
Duitse metereologische diensten droge zo
mer.
De droogste weijen lagen tussen 1 en 21 juni,
terwijl het van eind augustus tot 21 september
herhaaldelijk regende. Het publiek was er na
tuurlijk als de kippen bij de metereologische
dienst van onjuiste weersvoorspelling te betich
ten, omdat het nu eenmaal van mening is,
dat de zomer op 21 september ten einde loopt.
De weerkundigen rekenen de eerste weken
van juni al tot de zomer. De eerste weken van
september niet meer. Zo beschouwd was hun
voorspelling juist en werd door het weer be
vestigd.
Wist u
dat u gerust rauwkost kunt eten nadat
u de groent of het fruit goed gewassen en-
of schoonger laakt hebt. Tegen de tijd, dat groen
ten en fruit in de handel worden gebracht is
er van bestrijdingsmiddelen weinig of niets
meer over. Aangetoond is dat resten van
bepaalde bestrijdingsmiddelen in kleine hoe
veelheid niet schadelijk zijn.
dat u aardappelen en groenten wel een
tijdje voor het gebruik kunt schoonmaken en
desgewenst snijden. Vooral wanneer de groen
te met een flink scherp mes is gesneden en
op een koele plaats, niet in water, wordt be
waard, gaat in een paar uur niet veel van
dé voedingswaarde verloren.
dat u, wanneer uw gasfornuis of -kom
foor voor aardgas omgebouwd wordt, geen
nieuwe pannen behoeft te kopen en dat de
vlam zoals hij uit de gasleiding van het kook-
toestel komt niet heter is dan die van het
vroegere gas? U behoeft uw kookmethoden en
kooktijden er niet voor te veranderen.
dat u beter geen pannen die inwendig
verkoperd zijn kunt gebruiken voor het koken
van groenten: het vitaminegehalte gaat er
sterk door „chteruit.
dat bij het koken in een hogedrukpan
praktisch evenveel vitamine C blijft behou
den als bij koken in weinig water in een ge
wone pan.
dat u er goed aan doet, matig te zijn
met vetten en met suiker en zoetigheid, óók
als u en de uwen niet aan een vermagerings
kuur bezig zijn. Reken gemiddeld per per
soon bijvoorbeeld niet meer dan l'A pakje boter
of margarine en 350 g suiker, inclusief snoep
per week.
dat u champignons qua voedingswaarde
niet op één lijn kunt stellen met vlees, omdat
hun eiwitgehalte veel lager is: champignons
4 pGt, vlees 18 pet.
dat u zelf onze recepten naar wens calo-
riënarmer kunt maken door om te beginnen de
hoeveelheid boter of margarine en-of suiker
te vermindere en doorregen of vette vlees- of
vissoorten te vervangen door magere.
dat voor hen, die moeten vermageren,
stoofschotels van weinig aardappelen en veel
groente zeer geschikt zijn.
dat u met een halve kilo bananen of
een kilo appelen evenveel calorieën opneemt als
met 100 gram suiker en dat het daarom geen
zin heeft om tussen de maaltijden door heel
veel fruit te eten ter vermagering.
dat 1 het gebruik van patates frites
maar beter kunt afremmen, wanneer uw ge
zinsleden daarna geen trek meer hebben in
een gewone goede maaltijd, of wanneer ze
aan die maaltijd weinig eten om toch maar
trek te hebben in een zakje patates „toe".
dat het helemaal niet zo moeilijk is om
zelf patates en croquetjes te bakken en dat
er vetten te krijgen zijn, die de baklucht in
huis tot een minimum beperken.
dat u het in vergelijking met uw buiten
landse zusters al heel erg gemakkelijk hebt,
omdat u maar voor één maaltijd behoeft te
koken en een menu behoeft te bedenken.
dat u uw tijd beter besteedt dan u mis
schien denkt, wanneer u voor gezellige maal
tijden zorgt, die bij uw gezin in de smaak
vallen.
De spuitbus, deftiger aerosol genaamd, is in
het Westen overal ingeburgerd. Het gebruik
ervan voor allerlei doeleinden is zo groot
geworden, dat het langzamerhand een probleem
wordt, wat te doen met de lege bussen. Al
lerlei reinigingsmiddelen, cosmetica en par
fums, geneesmiddelen, plantenbeschermings-
en insectenvernietigende middelen, luchtjes
ter verbetering van de lucht zijn thans ge
meengoed. In de Verenigde Staten, vanouds
de pionier in alle moderne technische ont
wikkelingen, is ook voedsel in aerosol-bussen
thans al zeer populair. Met de toeneming van
het gebruik van deze zeer handige verpak
king neemt echter ook het aantal ongelukken
toe, dat onvermijdelijk verbonden is aan de
aanwezigheid van busjes waarvan de inhoud
onder druk- naar buiten wordt geperst.
Ook lege bussen bevatten vaak nog gasrestan-
ten, die speciaal bij verhitting van de bus een
soort niet gevaarlijke „bom" maken. Het is
daarom vooral zaak, de veiligheidsvoorschrif
ten, die zich op elke bus bevinden, nauw
keurig, te lezenen te volgen.
Wil men zeker maken dat er geen ongeluk
gebeuren kan, dan plaatst men wanneer de
bus zijn dienst heeft gedaan en de nuttige
inhoud praktisch verdwenen is, deze in een
koele ruimte - de ijskast (als daarin plaats
is) bijv. - en prikt men enige tijd later een
gaatje in de bodem zodat eventuele gas-
resten kunnen ontsnappen. Het verdient dan
vooral aanbeveling dit niet te doen met een
brandende sigaret in de mond
Onlangs kwam een man met een
darmobstructie naar de universiteits
kliniek voor chirurgie in Freiburg.
Bij de operatie bleek, dat de be
lemmering uit een kluwen kikvorsbot
jes bestond. Wat was het geval? De
man was een weddenschap aangegaan,
dat hij dertig kikkers kon eten. Die
weddenschap had hij gewonnen, maar
de botten van de door hem verslonden
kikkers leverden hem een darmob
structie op.
Een andere patiënt kwam met een
acute maagbloeding. Bij de operatie
vond men een klomp onverteerbare
plantenresten - zo groot als een flink
ei - in zijn maag. Deze patiënt beken
de, dat hij een heleboel wortels had
gegeten van de smeerwortel, omdat
hij in een oud kruidenboek had gele
zen, dat die wortels de groei en ge
nezing van het beenderenstelsel zouden
bevorderen. Hij had een poosje gele
den een beenbreuk gehad en omdat hij
de genezing wilde bespoedigen had
hij zijn kinderen de wortels van deze
Riant laten verzamelen en ze opgege
ten. Zijn experiment eindigde op de
operatietafel.
Dr. Kern van de universiteitskliniek
van Freiburg houdt zich al vele jaren
bezig met de voorwerpen die mensen
inslikken. In de afgelopen twintig jaar
heeft hij op dit gebied al heel wat
merkwaardige dingen gezien. Zo werd
een jongen van zes jaar naar de kliniek
gebracht, die een batterij van een zak
lantaarn had ingeslikt. De kleine bat
terij kon het lichaam weliswaar langs
natuurlijke weg verlaten, maar omdat
zij scheikundige stoffen bevatte die tij
dens de tocht door het lichaam vrij zou
den kunnen komen en tot vergiftiging
konden leiden, moest worden ingegre
pen.
In het algemeen moet bij ongeveer
een derde deel van de patiënten opera
tief worden ingegrepen, aldus dr. Kern.
De chirurg grijpt in wanneer het in
geslikte voorwerp direct gevaar ople
vert, spits of scherp is en dus perfo
ratie kan veroorzaken, of niet langs
natuurlijke weg het lichaam kan ver
laten. Blijft het in het lichaam dan kan
zulks tut. buikvliesontsteking met een
niet zelden levensgevaarlijke perfora
tie leiden.
Verreweg het grootste deel van de
Ingeslikte voorwerpen verdwijnt zonder
dat er een dokter aan te pas komt langs
natuurlijke weg. Om dat een beetje te
bevorderen geeft men volumineuze
kost: snijkoek, bladgroenten, zuurkool
en aardappelpuree. Deze stoffen om
hullen het ingeslikte voorwerp en be
schermen daardoor de ingewanden.
Bovendien bevorderen zij de peris-
taltiek. Zijn de ingeslikte voorwerpen
hoekig of scherp, dan is het gewenst
de darmbeweging met behulp van Rönt-
genopnamen gade te slaan, opdat in
dien nodig meteen kan worden inge
grepen. Toont de Röntgenopname. dat
een voorwerp langer dan een week op
dezelfde plaats in het lichaam blijft
zitten, dan moet men gaan opereren
omdat beschadiging van het, slijm
vlies door prikkeling, of perforatie
van de ingewanden kan dreigen.
Naaisters slikken nogal eens naal
den en spelden, in, omdat ze het nu een
maal niet schijnen te kunnen
laten bij het passen die gevaarlijke din
gen in hun mond te nemen in plaats
van een speldenkussen om hun pols te
schuiven. Heeft de betrokkene zo'n ge
vaarlijk voorwerp ingeslikt, dan mag
zij van geluk spreken wanneer de naald
of speld keurig in de lengte met de
kop naar beneden door de slokdarm
trekt en deze niet beschadigt. In som
mige gevallen lost het zoutzuur van
de maag naalden en spelden wel eens
op. Maar zij veroorzaken in heel veel
gevalen zeer gevaarlijke interne kwets
uren. Iemand die een naald of speld
heeft ingeslikt moet meteen een rönt
genopname laten maken. Blijft het
voorwerp steken, dan moet de arts be
slissen wat er moet gebeuren.
Ook heel wat mannen - vooral stof
feerders en monteurs nemen spij
kertjes of schroefjes tussen de lippen.
Dr. Kern heeft heel wat mannen uit
deze beroepen te behandelen gekregen.
De meeste patiënten komen echter
uit twee andere categorieën: het zijn
geesteszieken en gevangenen.
Psychopaten slikken de meest merk
waardige voorwerpen in dat is een
deel van hun kwaal. Gevangenen daar
entegen slikken messen, vorken, delen
van grendels e.d. in omdat ze naar
het hospitaal willen waar het niet
alleen prettiger verblijven is dan in
Kisten vol schilderijen kwamen bij
hem aan, toen hij zijn plan voor deze
tentoonstelling bekend had gemaakt.
63 werken van 13 onbekende schilders
werden uitgekozen voor de expositie.
Het zijn huisvrouwen, kooplieden,
leraren, ambachtslieden. Een ding
bezitten zij allen gemeenschappelijk:
nu hun werk schilderen ze voor hun
plezier. Het enige wat hun vreugde
een beetje dempte was, dat zij nooit
hun werken aan het publiek konden
vertonen.
Uiteraard wil ieder graag weten of
hij inderdaad talent bezit, of ook
anderen dan de naaste familieleden
zijn werken mooi vinden. Er worden
flinke prijzen gevraagd voor deze
naieve schilderijen. Te beginnen bij
150 D.M. meestal 300 D.M. en soms
zelfs 1900 D.M. Zou iemand zo'n
schilderij kopen? Dat zou toch een
bewijs zijn van talent.
Elk van de schilders is wel op de
een of andere wijze begaafd. Ze
schilderen heel ordelijk, van elk
schilderij kan men de zorg aflezen die
er aan besteed is. Sommige werken
lijken erg veel op goedkope ansicht
kaarten maar, zijn vaak toch kwalita
tief veel beter dan de meeste schilder-
produkten, die tegenwoordig door de
versierselindustrie worden vervaardigd.
De uitdrukkingsmiddelen zijn primi
tief, de voorstellingen onbevangen en
kinderlijk. En toch, dat maakt juist
de charme van deze schilderijen uit.
Natuurlijk bestaat er ook navieviteit
als stijl, geperfectionneerde naieviteit.
n lieviteit als bewuste conceptie.
de cel maar waar bovendien misschien
wel eens een kansje op ontvluchten be
staat. Dr. Kern heeft gevangenen in
behandeling gehad, die in de loop der
tijden dozijnen voorwerpen hadden in
geslikt
Niet alleen degenslikkers van be
roep, die men op de kermis kan be
wonderen, vele andere mensen kunnen
dergelijke dingen doorstaan Toch ont
staan vaak ook complicaties. En dan
zijn er ook nog de tragische gevallen
waarin gevangenen door het inslikken
van voorwerpen zelfmoord trachten te
plegen.
Meer dan de helft van de ruim hon
derd patiënten die Dr. Kern te behan
delen kreeg waren kinderen en daar
van waren de helft kleuters van twee
tot drie jaar. Kleuters slikken bij voor
keur munten, spijkers, punaises, haar-
klemmetjes, schroeven en fluitjes in.
Vaak bemerkt de volwassene dit
niet of het kind durft uit angst voor
straf niets te vertellen. Wanneer kleu
ters onduideijke buikkachten hebben,
doet men er goed aan altijd aan de
mogelijkheid te denken, dat het kind
iets heeft ingesikt en moet meteen
doktershulp worden ingeroepen. Men
mag dit soort zaken nooit licht opvat
ten, hoewel het inslikken van vreemde
voorwerpen meestal zonder veel ge
vaar afloopt.
Aan de natuur ontleende motieven
genieten de voorkeur. Wat doet het
er toe of de kat van een Keulse
huisvrouw vanuit de verte eerder de
uitdrukking van een vriendelijke zee
hond vertoont? Zelfs een kapitein van
de Bondsweer maakt deel uit van de
naieven. De meest bijzondere bijdrage
tot ae tentoonstelling is echter afkom
stig van de hand van Karl Degen, een
koopman van kunststenen, die er twee
ateliers op na houdt en bovendien
ook verzen schrijft. Op de wijze van
strip-verhalen beeldt hij een „wereld
tussen goed en kwaad" uit, die gesym
boliseerd wordt door voorstellingen
i'sr. de vrede enerzijds, door atoom
paddestoelen anderzijds door Christus
en Eichmann, daartussen in: Stalin
Hitler, Mussolini en links in de hoek
Kroetsjev. Een schoolonderwijzer bied'
de portrettten van zijn gezinsleder
voor 350 D.M. te koop aan. De 82-jarig(
tuinier Peter Heek schilderde enkel
indrukwekkende oerwoudverbeeldinger
„Ik heb een hart vol kleur", zegt hi;
zelf. De meest opzienbarende ontdek -
king van deze tentoonstelling is echte;
volgens de experts: Oma Fasbende;
uit Bonn. „Misschien wordt zij we,
de Duitse Grandma Moses", menen
de bezoekers. Maria Fasbender is nu
80 jaar oud. Zij begon ongeveer een
iaar geleden te schilderen, toen iemand
haar een schilderdoos ten geschenk»
gaf. „Ik wilde alleen mijn zieke man
wat vermaken", zegt ze bescheiden.
„Gelooft u werkelijk dat ik door moet
gaan?" Haar laatste werken getuigen
inderdaad van een indrukw,
Toen de Oostduitse machthebbel,
vorige maand renteniers en andere
niet meer werkende mensen toestond
om hun familieleden in de Bondsrepu
bliek te bezoeken, stond het wel vast
dat deze actie niet zonder politiek»
consequenties zou verlopen. Als ren
teniers vermomde agenten zouden dt
Bondsrepubliek worden binnenge-
loodsd, 'n prachtige gelegenheid. In
tussen kon inderdaad worden vastge
steld dat oude leden van de geheim»
dienst zich in O-Berlijn verzamelden
om hun nieuwe opdrachten in ont
vangst te nemen.
Deze houden vooral in: spionage 01
politiek en militair gebied en het orga
niseren van ondergrondse activiteitei
van de verboden communistische par
tij in de Bondsrepubliek. Aangezier
elke rentenier gedurende vier weker
In West-Duitsland mag verblijven heef
elke agent vrij veel tijd te zijner be
schikking voor een grote variëteit var
opdrachten Daarbij wordt gespecu
leerd op de onmogelijkheid om tien
duizenden renteniers te onderzoeken 01
eventuele politieke opdrachten. Het-
*een juist gedacht is. Tot dusver zijn
zeker twee honderd agenten op reis ge
stuurd.
naieviteit, vooral dat ene schilderij
waarop een veulen in de wei staat
afgebeeld en een meisje met haar
noeder, naast hun boerenhuis.
Het is allemaal heel luchtig op het
linnen gepenseeld. Men zou haast
zeggen: impressionistisch. Maar van
dat woordt heeft Oma Fasbender nog
-oit in haar leven gehoord.
Sinds halt november is de zwarte
handel in Oost-Duitsland sterk toege
nomen, kerstmis staat voor de deur.
Zelfs de economische commissie van
de Volkskamer ('n soort showparle-
ment in O-Berlijn) moest er aandacht
aan besteden. De commissieleden
maakten 'n uitstapje naar de provin
cies.
Wat ze te zien kregen overtrof hun
ergste verwachtingen. Niet alleen
heerste er volkomen gebrek aan ge
bruiksgoederen, maar werd er zelfs
kunstmatige schaarste teweeg ge
bracht door handelsfunctionarissen.
Om de prijzen wat op te voeren. Kerst
mis staat toch voor de deur, ook voor
hen. De oude hanzestad Stralsundt
aan de Oostzee is het centrum voor
te Oostduitse zwarte handel.
Uit omliggende agrarische ge
ileden komen schaarse levensmiddelen
lit het zuiden van Sachsen en uit Thü-
ringen komen industrie-produkten en
zolen. Twee voorbeelden: een mud ko-
:en kost op de bon 1,80 Oostmark, op
te vrije markt, waaaran de staat ver-
iient daarentegen ,480 Oost-Mark. Op
1e Zwarte markt: 7 tot 10 Oostmark
Koffiebonnen bestaan niet. Op de vrije
narkt kost 125 gram van de beste ver
krijgbare soort: 9,50 Oostmark. Op de
zwarte markt: 17 Oostmark. Overeen
komstige voorbeelden kunnen worden
aangehaald wat betreft vleeswaren,
■ijst en de meeste andere levensmid-
telen.
Op de gewone markt zijn die bijna
niet meer te krijgen. Wie de zwarte
marktprijzen niet kan betalen, die moet
maar zien waar hij blijft.
MUNCHEN DaDOp de grote
goederenemplacements van de Duitse
Bondsrepubliek behoort het luisteren
naar plaatjes tegenwoordig tot het
werk. De „muziek" van deze grammo
foonplaten bestaat echter uit nuchtere
gegevens over plaats van vertrek,
transito- en eindbestemming van de
wagons. Direct na htt binnenlopen
van een goederentrein geeft een spoor
wegbeambte in volgorde van binnen
komst de bestemmingsplaatsen van
de afzonderlijke wagons radiografisch
of via de telefoon door aan het sein
huis. Daar worden deze gegevens door
middel van opneemapparatuur opge
tekend.
Zodra de gegevens voor een trein
volledig zijn, luistert de beambte de
plaat af en brengt de gegevens via
een telexapparaat over naar alle be
trokken afdelingen van het station.
Gelijk met 't telexbericht ontstaat een
ponsband; de daarop ingeponsde sym
bolen brengen langs electronische weg
de wissels voor de rangeerheuvel in
de juiste stand, zodat het rangeren na
het indrukken van een enkele toets
volautomatisch kan geschieden. Met
het telexbericht in de hand controleert
een beambte het hele proces, terwijl
tot nu toe voor iedere afzonderlijke
wagon de wissels met de hand of door
afstandsbediening moesten worden
overgehaald en talrijke beambten no
dig waren, om het rangeren te contro
leren.
