CULTURELE RAAD HIELD EERSTE BIJEENKOMST 40 jaar geleden wc*. ,DE GONG' ZORGDE VOOR GOEDE TONEELAVOND Een uittreksel uit het Alg. Reglement van de stad Rijssen FILMNIEUWS Veelheid van suggesties Rijssen in vroeger dagen schreef het W. van Rijssen Functie gemeente-ontvanger gewijzigd Gras- en bouwland verkocht 4 iW Stichting „Oog en bril houdt ogentest Vrijdag en zaterdag: Elvis op z'n best Woensdag de film: Het uur der bezetenen Viijuag 20 november 1964 WEEKBLAD VOOR RIJSSEN Pagina 5 De onlangs ingestelde culturele raad voor Rijssen had in hotel Weitering een eerste bijeenkomst belegd onder voorzitterschap van de heer J. A. Scholman. Alle plaatselijke verenigingen waren uit genodigd enkele vertegenwoordigers te sturen; aanwezig waren vertegenwoordigers van de fotover. Aldolem, muziekver. Wilhel- mina, Oranjever., 3 gymnastiekver., Rijssens Mannenkoor, zangver. Hosanna, Stichting buurt- en clubhuiswerk, toneelver. Kunst naar Kracht, zangver. De Stem des Volks en 4 leden van de cult, commis sie uit de gemeenteraad. Verder was aanwezig de consulente van de cult, raad van Overijssel, mej. mr. E. C. Maschewski te Zwolle. Steun Samenwerking Openluchtspel Zinvol Nieuw gebouw De doelstelliing van deze raad is om met inachtneming van de in deze gemeen te algemeen erkende normen, het culturele le ven te stimuleren. Deze bijeenkomst was be legd met het doel te spreken over het ruim tegebrek, waarmee vele ver. te kampen heb ben en over de mogelijkheid en de wense lijkheid om eens per jaar een sportdag te orga niseren en om een grote manifestatie te hou den, b.v. op 5 mei a.s. De heer Scholman deelde in zijn openings woord mede, dat op initiatief van de ver. tot bevordering van plaatselijke belangen en marktwezen deze culturele raad was inge steld, in welke raad zitting hebben de heren J. A. Scholman, G. Strijker, G. Kappert, A. H. ter Horst, Joh. Jansen, kapelaan v.d. Hoorn, H. Pluimers en G. Kaspersma. Spr. betoogde dat geen volledig beeld is te krijgen van de verlangens en wensen die be staan in het culturele leven van Rijssen. Zeer waardevolle suggesties werden door de raad van enkele ver. ontvangen. Het belangrijkste is echter het ruimtegebrek. De suggesties zijn genoteerd en zullen worden besproken, met de consulente. Mej. Maschewski vertelde hierna het een en ander over de bedoeling van de culturele raad, n.l. een aanvullende taak te vervullen en om steun te verlenen aan plaatselijke initia tieven, en met het doel de rijkdommen van de cultuur binnen het bereik van iedereen te brengen.In elke gemeente moest een cult, raad zijn, aldus spr. Hierdoor ontstaan dan contacten met het gevolg dat dan doorstro ming ontstaat. De raad kan dienen als ad viescollege om het gemeentebestuur op be paalde lacunes te kunnen wijzen. Zij noem de het doen ontstaan van een gemeenschaps gebouw. Wat zouden we samen kunnen doen?, zo vervolgde spr. Samen inhoud geven aan 5 mei (herdenking 20 jaar geleden). Suggesties moeten aan de hand worden gedaan om een programma vast ta stellen en overleg plegen over de data. Verschillende culturele intitia- tieven noemde spr. zoals een tentoonstel ling. De heer Ehrenhard (Oranjevereniging) stel de voor een allegorische en historische tocht, waaraan alle ver. deelnemen. 1 of 2 le den van de cult, raad moeten dan meehelpen, want nu er een culturele raad is moet het anders kunnen dan vroeger. De heer Brandriet (mannenkoor en speel- tuinver.) zou gaarne van gemeentewege een verplaatsbare muziektent zien, om des zomers op diverse punten in de stad concerten te ge ven. De heer Kappert (plaatselijk belang) was van mening, dat deze raad moet proberen in Rijs sen de vele ver. met uiteenlopende rich tingen tot zo'n samenwerking te krijgen, dat er iets groots gaat gebeuren. Wij moeten met elkaar trachten proberen op te lossen de schreeuwende behoefte der ver. aan ruimte en onderdak, b.v. door het stichten van een gemeenschapshuis te Rijssen. Er is reeds lang over gesproken, maar nog nooit is hier van gekomen. Wanneer met enthousiasme de schouders hieronder gezet worden, dan kan dit huis er komen. Spr. noemde nog gebouwen die leeg komen,zoals de b.l.o. school. De heer Ehrenhard vroeg hulp bij de organi- atie van iets. Er zijn plannen om een openluchtspel op te voeren", waarop de voorzitter antwoordde dat de cult, raad bereid is te helpen. Mej. Maschewski noemde een tentoonstel ling over het verzet, te houden op 5 mei. Zij vond het van groot belang, dat de diverse ver- De F VII heeft den tocht Amsterdam-Ba- tavia volbracht. De vliegers hebein de Oran je Nassau orde gekregen en zijn op grootsche wijze gehuldigd. Den lsten October is de tocht te Amster dam aanvaard. Den 3den October had de noodlanding in Bulgarije plaats. Eerst op 2 november is de F VII weer van Plovdiv kun nen opstijgen. Maandag heeft zij haar be stemming bereikt. Niet minder dai. 54 dagen heeft de tocht geduurd, waaronder het opont houd van 30 dagen in Bulgarije en nog eeni- ge rustdagen. Ook al zou men er de pauze tengevolge van het motordefect aftrekken, dan blijft nog altijd een reisduur over, die ongeveer gelijk is aan die per trein naar Marseille en verder per mailstoomer. Doch 't gold hier een proefvlucht Met aflossing van vliegtuigen en bestuurders zou de tocht veel vluger kunnen geschieden. In ieder geval is het volbrengen van den tocht een prestatie van betekenis, welke on ze vliegers tot zeer veel eer strekt, terwijl bovendien bij het Nederlandsche volk wat meer belangstelling is gewekt voor onze koloniën. En dat is een noodzakelijkheid, omdat ons land zonder de „Oost" een zeer onbeduidend en arm rijk zou zijn. Van het gemeentehuis in onze gemeente, van het postkantoor en enkele particuliere ge bouwen waaide Dinsdag de driekleur. enigingen bij etlkaar komen om te overleggen en de programma's van elkaar te weten. Zij sprak de gedachte uit, dat de ver. deze winter weer bij elkaar komen om het pro gramma voor 65-'66 te bespreken. Ook noem de zij een oecumenische kerkdienst op 5 mei. De heer Ehrenhard betoogde, dat vroeger de scholen op 30 april en 5 mei elkaar in de wie ken reden en stelde voor ook de scholen te betrekken in de cult, raad en te trachten om samen te werken. De heer Scholman wilde de a.s. 5 mei zin vol vullen en stelde een bespreking met diverse ver. voor die betrokken kunnen wor den bij deze feestviering. Als de Oranjever. hiermede akkoord gaat, dan zal de cult, raad een bijeenkomst beleggen. Ook moeten de ver enigingen in eigen kring besprekingen houden alvorens naar deze vergadering te komen. De heer Ehrenhard: De Oranjever. zal op korte tijd plannen maken en dan bij de cult, raad komen om een vergadering te beleggen. De heer Pluimers (gemeenteraadslid) noem de het ruimte en geldgebrek bij de ver. waar op de voorzitter mededeelde, dat besprekin gen gaande zijn, om het gymnastieklokaal van de ulo door de gemeente over te nemen. De gemeente wacht op de goedkeuring voor de bouw van een gymnastieklokaal in plan West. De heer Bakker (stem des Volks) zou gaar ne naast het parkgebouw een ander gebouw zien voor de concerten. De heer Scholman zag de oplossing in een gemeenschapshuis, door een stichting in het leven te roepen. Maar er blijft het probleem van de financiën. De heer Joh. Jansen was van mening, dat het initiatief uit de ver. moet komen, de ge meente zal wel subsidiëren. Hoe meer de drang naar voren komt, des te eerder krijgt men me dewerking van de overheid tot subsidie voor de bouw van een gebouw. Mej. Velner vroeg of de oprichting van een Rijssense jeugdraad mogelijk is, waarop de voorzitter antwoordde, dat alle mogelijke sug- «mb gesties die gedaan worden, nader zullen wor den bezien. De heer Pluimers stelde voor alle subsidies aan de culturele raad te geven en deze raad de taak te laten overnemen van de cuit. com missie uit de gemeenteraad. De voorzitter zal bezien of de cult, raad en de cult, commis sie kunnen samenwerken. In Deventer heeft men een pot van f 10.000,- te verdelen door de Cult. raad. De conclusie van deze bijeenkomst is, dat alle suggesties van harte welkom zijn, hoe meer hoe beter. De gedachte van een gemeen schapshuis zal nader bezien worden en ook de suggestie van een gezamenlijke sportdag. Het betreft hier een particulier initiatief, die, ondanks het feit, dat de voorzitter ook wethou der is, geen enkele binding terzake met het gemeentebestuur heeft. In de ve. '-dering van 29 september j.l. heeft de raad de heer J. ten Hove benoemd tot ontvanger dezer gemeente. De datum van ingang van de benoeming is door b en w bepaald op 1 oktober 1964. In overeenstemming met een terzake uit gebracht advies van het Centraal Bureau voor Verificatie en Financiële Adviezen der Ver eniging van Nederlandse Gemeenten is de ont vangersadministratie gereorganiseerd. De raad heeft daartoe een gewijzigde instructie vastgesteld en door b en w is tot afwijking van de boekhoudvoorschriften besloten. De in houd van dc ontvangersfunctie is hierdoor nog al veranderd; de administratie is vereenvou digd en de hoeveelheid werkzaamheden ver minderd. Door de samenvoeging van de ontvangers- administratie met die van de afdeling financiën etc., is "het evenwel mogelijk de nieuwe ont vanger, door hem tevens tot ambtenaar ter secretarie te benoemen, een (ook in finan cieel opzicht) aantrekkelijke functie te bieden en hem met zijn rang overeenkomende neven werkzaamheden op de afdeling financiën op te dragen. Met de onderhavige copclusie in het boven genoemde rapport heeft ook de raad zich kun nen verenigen. De bezoldiging van de nieuwe functionaris kan nu als volgt geregeld worden. Bij besluit van gedeputeerde staten d d. 13 december 1960, is deze gemeente met ingang van 1 januari 1954 voor wat de bezoldiging van de ontvanger betreft geplaatst in de klasse, welke is gelegen onmiddellijk boven die, waar toe zij op grond van haar inwonertal behoort. De gewijzigde ontvangersadministratie zal nu wel tot gevolg hebben, dat deze bijzondere classificatie wordt opgeheven en de gemeente weer in de op grond van inwonertal aange wezen klasse terecht komt. Om materieel het zelfde niveau te behouden, kan aan de nieu we functionaris in zijn betrekking van ambte naar ter secretarie een salaris worden toege kend, gelijk aan het verschil tussen de maxi mum wedden van ontvangers in de beide ge noemde klassen. Per 1 oktober j.l komt dit neer op 92 per maand. Als rang, waarin betrokkene voor zijn functie van ambtenaar ter secretarie kan wor den geplaatst, kan naar onze mening het beste, worden aangehouden hoofdcommies ter secre tarie. In deze rang is hij vóór zijn benoeming tot gemeente-ontvanger reeds werkzaam ge weest en voor de bestaande bezetting van de afdeling financiën etc. levert dit geen be zwaren op. B en w stellen de raad voor de bezoldigings verordening in verband hiermede te wijzigen. Ten overstaan van notaris F. van Sdhooten vond in café Struik voor A. J. Hoekjen te Wierden de toeslag plaats van een aantal percelen gras- en bouwland Een perceel weiland, Smeijerdijk 5 te Zuna (1.82.30 ha), werd voor het ingezette bedrag f 8000 ver kocht. een weiland aan de Smeijersdijk .in mmmm.tmttk Mi MÜNCHEN Echte drinkelappen hadden in de oeroude Zuidduitse stad r Nördlingen geen gemakkelijk leven_ Als de stedelijke ordebewakers namelijk Z een van deze delinquenten zwaar onder invloed aantroffen, stopten zij hem 1 kort en goed in het „dwazenhuisje" onder de trap van het stadhuis. In dit zeer ongezellige verblijf, waar alleen een harde brits en een kan - water voor enige afleiding zorgden, had hij dan de gelegenheid over zijn zonde na te denken. Wat voorbijgangers hem door het raam toeriepen, zal I hem ook zeker geen goed hebben gedaan. De inscriptie rond de beeltenis van de dwaas met de narrékap aan de bui- Z tenwand verkondigde daarbij „Nu zijn we met z'n tweeën". Het is nog niet r lang geleden dat 'dit uit de veertiende eeuw stammende gebruik voor het laatst werd toegepast. IlIllillIHllIIIHIIIllHHIIIIIIIIIIIIlllllIllllllHlUinilllllilllllilllllli'lllllllllllilllllllUIIllllllflIllllUllilllllllllllllIlllllllinilHIHUlHIllllllllllllUIIllllllllHlllimfilüI Zuna groot 1.68.00 ha. ingezet op f 14.900 werd gemijnd op 15.400 door gebr. Hoekjen te Nijverdal, weiland en bouwland aan de Smeijersdijk te Zuna, groot 89.40 are, ingezet op f 6600 werd gekocht door de heer A. J. Mensink te Wierden voor 7200.- Weiland aan de Smalendijk te Zuna groot 25.10 are bleef op het ingezette bedrag 1500 staan. Bouw land aan de (Dennenweg te Zuna, groot 31.90 are, ingezet op 2500 werd gekocht door de heer J..,ten Hove te Wierdea voor. f 2600.- In het Parkgebouw te Rijssen hield dinsdag avond het Volksonderwijs afd. Rijssen haar jaarlijkse contactavond. De hoofdschotel van deze avond bestond uit de opvoering van het toneelstuk „De Rani antwoordt niet" door de toneelvereniging „De Gong". Een Rijssens ensemble bestaande uit Sini Biezemaat, Ali Bolks en Ab Bolks zorgde voor een pretti ge muzikale omlijsting. De heer G. van Wijngaarden en J. M. Kot ters, respectievelijk koster van de hervorm de en de rooms-katholieke kerk in Rijssen, publiceerden op zondag 20 september 1818 het Algemeen Reglement voor de stad Rijs sen en derzelver jurisdictie. Het stadsbe stuur beoogde met dit Reglement een eind te maken aan allerlei activiteiten van de bur gers. Men bouwde zeer „ongeregeld" huizen, dus zonder zich iets van rooilijnen aan te trekken. „Kleine kamers of vertrekken werden aan hunne huizen getimmerd". Nieuwe huizen werden gebouwd zonder het stadsbestuur daarin te kennen, „waardoor de bouworde en verdere uitbreiding der stad in eene zeer ongeregelde verwarde orde is en zoude voort gaan zoo daarin niet wordt voorzien". Het Reglement verbood de bouw of veran dering van een huis zonder vergunning van het stadsbestuur op een boete van f 12. Bo vendien had bet plaatselijk bestuur de be voegdheid tot het afbreken op kosten van de overtreder van hetgeen wederrechtelijk was gebouwd. Het was niet langer toegestaan een huis of schuur aan iemand van buiten te verhuren dan met consent van fiet stadsbestuur. De gezindheid, waartoe de inkomende personen behoorden, moest verklaren, dat zij geduren de eerste zes jaar geen bijdrage van de stad zou vragen voor het geval de nieuwe inwo ners bijstand zouden behoeven. Uit vorige artikelen bleek, dat Rijssen de beschikking had over onverdeelde groen-, veld- en veengronden. Het Reglement ver bood deze zonder schriftelijke vergunning van het stadsbestuur in gebruik te nemen. Over treding werd gestraft met een boete van twaalf gulden, terwijl het aangegraven land in de oorspronkelijke staat moest worden te ruggebracht. Het was een vrij algemene gewoonte, dat de ingezetenen een strook afnamen van de onverdeelde gronden en aan hun erf toevoeg den. Dit feed men bijv. door de grenc tussen erf en stadsgrond te verleggen. Deze grens «ras vaak «en greppel jhrUw twl ge dicht om verderop weer te worden uitgegra ven, zodat het gemeenschappelijke bezit steeds kleiner werd en de stadsinkomsten lager. Als een verzoek om vergunning werd ingewilligd moest de vergunninghouder een bepaald be drag per roede betalen. Het was alleszins begrijpelijk, dat het stads bestuur al het mogelijke deed om onrecht matig grondgebruik tegen te gaan, mede om financiële redenen. Regelmatig werden de ei- gendomsgrenzen gecontroleerd. Zo ook op 9 oktober 1762. De schoolmeester Hendrik Beu- mers uit Eisen verrichtte ten overstaan van enkele gecommitteerden de opmetingen. Daarbij kwamen dan de wederrechtelijke aangravingen aan het licht. Ik zal hier geen namen noemen, maar ik kan u de verzeke ring geven, dat men zich van hoog tot laag, ge meentebestuurders incluis, bezig hield met het akker-aan-akker-trekken, wellicht onder het motto: waar allen stelen is niemand een dief. Toch geloof ik niet, dat de toenmalige Rijssenaar het aangraven zonder vergunning als wederrechtelijke toeëigening heeft aan gemerkt. Misschien heeft hij het meer ge zien als een illegale grensoverschrijding. Im mers bij de opmeting werd zes stuiver per roe de betaald en het geweten was weer gesust. De aangravingen varieerden van 75 tot 1385 roeden (één roede is 14 m2). De opbrengst van de aangegraven gronden werd in 1785 besteed voor de aankoop van 64 „geweeren of snaphanen van de coopman Joh. George Er- tell te Amsterdam". Later hoop ik daarop nog terug te komen. In de Hotter marke was het toezicht op de gemeenschappelijke gronden wel wat stren ger. Volgens een bepaling van 1724 moest ie dere gezworene zorgen, dat in zijn buurtschap niet werd aangegraven. In 1804 werd voor geschreven, „dat, wanneer voortaan eenige nieuwe aangravingen in de marke geschied, alsdan de naaste nabuuren verplicht zullen zijn zulks dadelijk aan de markenrichter of ge committeerden bekend te maken en aan te geven, op de boete van vijf goudguldens ten profijte van de armen. H. W.O. De heer H. Jansen, die de avond opende sprak een speciaal woord van welkom tot de afgevaardigden van de afd. Wier den en Nijverdal van het Volksonderwijs. De heer Kalkman, die wegens ziekte ontbrak wenste hij een spoedig algeheel herstel toe. De Rijssense liefdadigheidstoneelvereniging „De Gong" had met de keuze van dit span nende stuk van J. J. Willems 'n goede greep gedaan en heeft zich deze avond van haar goe de kant laten zien. De aanwezigen werden geboeid van begin tot einde. De heer van Royen heeft samen met de heer van Maren een rederij in exploitatie. De heer van Royen blijkt een keihard zakenman te zijn die het niet zo nauw neemt. Hij belooft Daphne Verlaine een boot beschikbaar te stellen om een vuil karwijtje op te knappen, waarbij o.m. mensenlevens op het spel staan. Compagnon van Maren echter is een zeer humaan mens en wenst zich van dergelijke praktijken te distancieren ogenschijnlijk stemt hij met kapitein Smulders toe. De ontknoping van het stuk leert echter wel anders. H. Roosink, was als reder van Royen deze avond de grote figuur, die aan het stuk de no dige gestalte gaf. H. Agteres als compagnon van Maren moet ook zeker genoemd worden. Deze jonge ac teur paste zich goed aan. Zijn spel vertoont een stijgende lijn. Mej. Jongsma maakte als Vera het verliefde meisje haar debuut in Rijssen een debuut dat zeker geslaagd mag heten. Mevr. Steenhuizen lag de rol van Daphne Verlaine, de sluwe en berekende vrouw als gegoten. De heer Slokker gaf aan de rol van kapitein Smulders iets minder inhoud dan ver wacht kon worden. De rolkennis speelde hem blijkbaar parten. Ook de heer J. Bakker paste zich als Smeets de boekhouder goed aan. De heer van de Berg kan op een geslaagde regie terugzien. 11 Van medio november tot in april '65 zal de Stichting „Oog en Bril" op grote schaal ogentests houden in bedrijven. Dit zal ge beuren in het kader van de aktie „Zie goed: Werk beter!" we/lke gebasseerd is op het ver moeden, dat zeer velen in ons land hun werk verrichten met een gezichtsvermogen, dat in feite onvoldoende is. Werkgevers kunnen bij het bureau van de Stichting „Oog en Bril", Prinsengracht 1079 Amsterdam-C, een ogentest voor het perso neel aanvragen. Gezien het grote aantal onder nemingen zullen de tests voor dit seizoen uit sluitend plaats hebben op: kantoren, tekenka mers, studio's e.d. Fabriekspersoneel en in het algemeen allen die met machines hun werk ver richten komen in deze aktie nog niet in aan merking. Mike Edwards en Danny Burke proberen aan de kost te komen door met hun, vliegtuig opdrachten uit te voeren, b.v. het bestuiven van akkers. Mike is een vurig verzamelaar van vrou wenharten en Danny's hobby, dobbelen, is min- tens even kostbaar, zodat beide jongelui voort durend in geldnood zitten. Op een gegeven moment wordt hun toestel dan ook in beslag genomen wegens wanbetaling en Mike en Danny worden nu gedwongen ergens werk te gaan zoeken, teneinde aan geld te komen om hun vliegtuig weer terug te krijgen. Zij gaan naar de grote wereldtentoonstelling in Seattle. Onderweg maken zij kennis met een Chinese fruitkoopman en diens kleine nichtje Sue-Lin. In Seattle neemt Mike Sue- Lin onder zijn hoede, terwijl haar oom enige bestellingen gaan uitvoeren. Mike maakt ook kennis met Diane Warren, een verpleegster van de E.H.B.O.-post en hij doet alle moeite in de buurt te blijven, geholpen door Sue-Lin die zelfs een koortsaanval simuleert. Diane is woedend als ze merkt dat de „onge vallen" slechts in scene gezet zijn. De oom van Sue Lin komt niet terug en Mike voelt zich verplicht zich over het kleine meisje te ontfermen. Danny waarschuwt de Kin derbescherming en er verschijnt een sociaal werkster die Sue-Lin meeneemt Op het vlieg veld hoort Mike, dat Sue-Lin uit het tehuis is weggelopen en hij gaat haar zoeken. Hij vindt haar verscholen op het amusementspark van de Wereldtentoonstelling. Hij neemt haar weer mee en hoort dan, dat haar oom lichtgewond raakte bij een auto-ongeluk. Diane verzoent zich weer met Mike en arm in arm gaan ze een vrolijke toekomst tege moet. Op de morgen van de 30ste januari 1958 verneemt het hoofd van de politie in Delhi, dat er die dag een aanslag gepleegd zal worden op Mahatma Ghandi, de geliefde lei der van het Indiase volk. Het gehele politie apparaat wordt ingeschakeld en alle verdach te individuen worden opgepakt, doch de bei de jongemannen, die het plan ten uitvoer zullen brengen, houden zich schuil in een gastenkamer van het spoorwegstation. Dit zijn Natu Godse en zijn vriend Vishnu Apte, die als leden van een geheim genootschap hun afschuwelij ke misdaad zullen volvoeren. Natu is de zoon van een Brahmaans pries ter, die een fanatieke haat koestert jegens de volgelingen van Gandhi vanaf de tijd dat zijn vader dodelijk werd gewond tijdens een oproer Als verslaggevers van een reactionair blad schrijft Natu felle artikelen tegen Gandhi en zijn vredelievende stellingen. Als Natu op straat loopt bemerkt hij dat hij gevolgd wordt; teneinde hieraan te ontko men loopt hij een bioscoop binnen, welke hij la ter verlaat in gezelschap van Schiela, die hem meeneemt naar haar kamer. Natu en Apte gaan later naar de tempel van Rama om te bidden en hier komt Apte tot het besef, dat hij niet in staat zal zijn de moord te plegen. Terwijl de mensenmenigte zich rondom Gandhi verdringt, weet Natu tot vlak voor Mahatma te komen en hij schiet drie kogels op hem af. Terwijl hij neerzinkt, zegent Gan dhi Natu en roept hij Rama aan. Terwijl Natu door de politie wordt weggeleid, klinkt het droeve klaaglied der Hindoe's.

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1964 | | pagina 5