Jans en Wilma Bakker op trektocht
door Europa en Azië
Jong echtpaar maakte unieke huwelijksreis
Veel lof over gastvrijheid der Moslims
Vrijdag 30 oktober 1964
WEEKBLAD VOOR RIJSSEN
Pagina 5
„Wie verre reizen doet kan veel verhalen", is een aloude stelling,
die iedereen aanvaardt. Deze stelling, heeft een jong Rijssens echt
paar waar gemaakt, zowel de verre reis als de vele verhalen, die zij
(kunnen) vertellen aan familie, vrienden en kennissen.
Toen Jans Bakker (wonende in het Rijssense Veld) en Wilma
Weeskes uit Oldenzaal besloten „in het huwelijk te treden", be
sloten zij direct na hun hoogtijdag een verre reis te maken^Yan niet
minder dan 1 jaar.
Jans Bakker en Wilma Weesjes trouwden op 27 september 1963,
maakten de noodzakelijke voorbereidingen voor de „reis van hun
leven" en zwaaiden op 16 oktober van 't vorig jaar familie en enkele
bekenden, die het prille bruidspaar hadden vergezeld tot Hengelo,
ten afscheid toe.
Onvergetelijke indrukken
Voor geen kleintje vervaard
Smaak te pakken
Plotseling tandpijn
11
Niet bang
Overrompelend
Midden in Sjiraz
Primitief
Geen zacht bedje
Via Dolorosa
r u i
Ramadan (Vastentijd)
Oosterse markt
4 dagen in trein
Operaties in woestijn
360 miljoen goden
(Vervolg op pag. 7)
Vol verwachting ovA de vele genoegens,
over de romantiek en de sfeer die er van
een reis door het Midden Oosten kan uitgaan,
maar ook overtuigd, dat ze door ontberingen,
tegenslagen en vermoeidheid zouden kunnen
worden gekweld, kregen zij de eerste dag
een lift tot de Duitse plaats Werl. Daar maak
ten ze voor de eerste keer (op deze reis)
van hun kampeeruitrusting gebruik Wilma
zorgde voor een kopje koffie, ze verkenden
de omgeving legden de slaapzakken uit en
gingen voor de eerste keer onder de wol,
op een wijze, die ze (bijna) een jaar lang
zouden herhalen. De grote huwelijksreis heeft
het jonge Rijssense echtpaar o.a. gevoerd
door Oostenrijk, Joego-Slavië, Turkije,
Syrië, Jordanië, dwars door de Syrische woes
tijn, naar Irak, India, Pakistan, langs het
Himalaija gebergte, door Nepal, weer naar
India naar Afghanistan, en Griekenland.
Jans en Wilma Bakker kunnen uren ver
tellen, crttsr al het schitterende dat zij aan
natuurschoon hebben mogen bewonderen, over
de vriendelijkheid en de gastvrijheid, die zij
in de Oosterse landen (vooral van de Moslims)
hebben ondervonden, over de folkloristische en
Godsdienstige gebruiken, die zij in al die lan
den hebben kunnen zien, over de cultuur, de
geschiedenis en de levenswijze van al die
vreemde en mysterieuze volken waarmee zij in
aanraking zijn geweest.
Zowel Jans als Wilma zagen het belang
van hun reis, niet alleen maar in het reizen
en trekken zelf, maar zij wilden hun reis be
leven in de zin van kennismaken en leven
met de bewoners van de Oosterse landen.
Zij heben goed opgelet, veel gezien, ge
schreven, onthouden gefotografeerd, waardoor
de herinneringen aan deze reis „bijzonder le
vendig zullen blijven.
Natuurlijk erkennen Jans en Wilma, dat zij
zowelkou de als hitte hebben geleden, dat de
armoe en de levenswijze van de mensen, die
ze ontmoet hebben wel eens ontmoedigend
heeft gewerkt, en vooral, dat ze wel eens
heel erg moe zijn geweest.
Maar beiden hebben kennelijk de juiste in
stelling voor een reis, die niet is gericht op
rust en comfort, zoals die door moderne reis-
bureau's worden georganiseerd.
Jans Bakker, die al veel reiservaring heeft
opgedaan, is op dit gebied voor geen kleintje
vervaard. Een jaar of 10 geleden reisde hij
met zijn vrienden onder leiding van mr. Karei
Schönfeld Wichers naar Italië en Sicilië. Later
bezocht hij ook met „meneer Karei" Corsica
en maakte in 1957 helemaal alleen een voetreis
van 4 weken langs de kust van Spanje „Al
leen" vroegen wij (nogal) verwonderd. Ja
alleen aldus Jans Bakker nuchter, waarom
niet, als je alleen reist kun je precies doen
wat je zelf wilt, je hebt geen last van de
vermoeidheid van je medereizigers en bo
vendien zegt hij laconiek „je krijgt nooit
ruzie". In 1961 liftte hij weer naar Spanje tot
Gibraltar. Toen zag ik Marokko liggen en
toen dacht ik, „ik reis erheen".
Wat ik daar in Marrakesj heb gezien op
het plein des Doods, vond ik zo interessant,
dat ik gegrepen werd door de sfeer in dat land,
en toen dacht ik „ik wil nog veel meer zien van
de wereld".
„Tegen 5 uur 's avonds komen op dat plein,
potsenmakers, slangenbezweerders, Bijbel
vertellers, handlezers en brievenschrijvers
bij elkaar, en je ziet uitingen van volkskunst,
dat je ademloos doet toekijken".
Jans Bakker (thans 29 jaar) heeft zijn reislust
niet kunnen bedwingen. Toen hij kennis kreeg
aan een charmant Oldenzaals meisje Wilma
Weesjes vroeg hij haar: zou je met me mee
willen een grote reis maken? Dat wilde Wil
ma wel, maar of ze er de juiste mentaliteit
voor had, wist zij noch haar bereisde a.s.
man.
Eerst proberen met een kleine reis besloot
het verloofde paar. Begin 1963 liftten zij naar
Parijs. Een week: Plaze Pigalle, het Louvre
In de zomer van 1963 (ook Wilma had de
smaak te pakken) besloten zij een lift-kampeer-
reis te maken naar Spanje. Madrid, Cordoba,
Granada, Murcia, Valencia enz.
Jans Bakker begreep, dat zijn verloofde, de
ontbering van een vermoeide reis kon verdra
gen en toen besloot hij haar voor te stellen
een grote reis naar het Oosten te maken.
„Toen zijn wij getrouwd en toen hebben wij
die mooie reis gemaakt" aldus Jans die daar
over geen uren maar dagen kan vertellen.
Zeer interessant boeiend en indrukwek
kend. Hij zou boeiende lezingen kunnen hou
den, waarbij zijn series fraaie dia's prachti
ge diensten zouden kunnen bewijzen. „Mis
schien doe ik dat nog wel eens" peinst hij
Maar dat is niet de opzet en de bedoeling
geweest van hun reis.
Zo hebben wij dan geboeid geluisterd naar
het reislustige echtpaar dat voor een jaar
de wijde Oosterse wereld introk.
„Met een Spanjaard reisden wij naar Mun-
chen kampeerden aan de grens van Oosten
rijk, kregen een lift van enkele Amerikanen
door Joegoe-Slavië en bereikten met deze kam
peerders vrij vlot Istanbul in Turkije. Wij had
den nog verder gekund met deze Amerika
nen, het waren leuke jongens, maar ,;altijd
met dezelfden reizen is niet prettig meent
de heer Bakker. In Istanbul genoot het Rijs
sense echtpaar 4 dagen van de Oosterse sfeer
in deze stad. Vol bewondering herinnert de
heer Bakker zich nog de ligging van deze
fraaie stad, „schitterend gelegen tegen de
heuvels", ze genoten samen van de Bospo
rus, De Gouden Hoorn en vooral van de
fleurige visstalletjes op het water. Prachtige
moskeeën minaretten naar Bijzantijnse vorm
gemaakt, naar het voorbeeld van de Aya
Sophia.
De Aya Sophia, ja dat is een indrukwekkend
bouwwerk, sfeervol prachtige mozaïeken on
gelooflijke mooie tegelpartijen. In een klein
hotelkamertje in Istanbul, raakte hij een paar
sokken kwijt. Laat mij maar kamperen zegt
Jans Bakker, dan heb je daarvan geen last.
De Oosterse markt in Istanbul heeft op het
bruidspaar „nog in hun wittebroodsweken",
een grote indruk gemaakt, zoals dat later in
zoveel andere plaatsen steeds weer opnieuw
een belevenis zou zijn.
Voort ging de reis (in 1 dag) naar Ankara,
de stad die Ataturk heeft gevestigd. We za
ten in een bus vertelt de heer Bakker,.
een bepaalde beweging" en het hout krijgt
na veel geduld en vakmanschap de vorm, die
de houtbewerker wil. Ik geloof dat ze dat op
deze manier al eeuwen zo deden, zegt de heer
Bakker.
Over Syrië pratend (Damascus valt tegen)
zijn zowel de heer Bakker als zijn vrouw vol
lof over de vriendelijke bejegening van de
mensen, daar, „Later zouden we dat nog
heel vaak meemaken, maar toen was het
opvallend". In Palmyra kampeerden ze tussen
ruïnes van Romeinse gebouwen. Duidelijk is
te zien, dat het prachtige bouwwerken zijn
geweest, een bijzondere stijl, en prachtig
geconserveerd.
's Avonds en 's nachts wemelt het tussen
de ruïnes van hyena's en jakhalzen. Waren
jullie niet bang? vroegen wij.
Als je bang bent kun je niet reizen zoals
wij dat hebben gedaan is het een parige ant
woord.
In Palmyra werd ik een beetje ziek. Waar
schijnlijk van het onwennige eten. Gelukkig
was ik na 2 dagen weer beter aldus de heer
Bakker.
In Amman kregen de Rijssenaren een uit
nodiging van zeer vriendelijke christelijke
mensen. Deze familie stond in nauw contact
met 't Jordaanse koningshuis in Petra bezocht
men zeer oude ruïnes, sommige van voor
Christus. Daar zagen wij wat bijzonders, het
was net of een bergwand volkomen gebars
ten was, je liep midden door een berg en in
die bergen uitgehouwen: tempels, paleizen,
huizen en amphitheaters, met kleurschake
ringen door de bijzondere lichtval, zo prach
tig, dat je er niet op uitgekeken raakt
We hebben daar een dag gezeten, vol bewon
dering, overrompeld door zulk een schoon
heid. Daar zou je dagen kunnen zitten.
We sliepen die nacht bij mensen, die daar
restauratiewerken verrichtten ze praatten een
beetje Engels. Die dag werd de verloving
gevierd van een broer van koning Hoessein
Hier ontdekte het Rijssense echtpaar, dat de
wereld enerzijds groot anderzijds toch ont
zettend klein is.
Na een rustige nacht te heben doorgebracht
in een hotel, verkende Jans Bakker de omge
ving, toen hem de ongelooflijke kreet in de
oren klonk: Hee Riessen.
Verwonderd keek Bakker op. Wat is dat nou.
Daar ziet hij een bekend gezicht Hoe is het
mogelijk. Een Riessender ontmoet een plaats
genoot in Abadan. Het was Guus v.d. Burgt
getrouwd met Mien Rozendom. De heer v.d.
Burgt werkte destijd 1 jaar in Abadan, en zijn
vrouw was met hem meegegaan. „Kom een
paar dagen bij ons logeren". Het zijn een
paar gezellige dagen geworden.
De twee Riessense echtparen raakten niet
uitgepraat over het toeval, dat Bakker en v.d.
Burgt elkaar ontmoetten midden in Abadan.
De heer v.d. Burgt werkte n.l. ongeveer 12 km.
van deze plaats en was voor een bezoek aan
de tandarts naar Abadan gegaan.
Op zijn beurt wachtende stond de heer v.d.
Burgt over een balkonnetje leunend naar
de passerende man en vrouw te kijken, toen
hij daar een „bleekgezicht" zag lopen, Net
of ik hem ken, heeft v.d. Burgt gedacht. En
plotseling wist hij het zeker. Dat is Jans Bak-
ket oet Riessen.
Dat hij toen zijn bovenaangehaalde kreet
lanceerde is begrijpelijk en ook logisch is, dat
Jans Bakker zich een klein moment afvroeg
of hij niet droomde Jans Bakker noch Guus
v.d. Burgt droomden. Twee Rijssenaren ont
moetten eikaar in Abadan. De ene is in die
plaats aan het werk, de andere Rijssenaar
passeert daar toevallig op een maanden du
rende reis.
Jans en Wilma Bakker sloegen de uitnodi
ging van Guus v.d. Burgt niet af en de vrouw
van de heer v.d. Burgt zal vreemd hebben
opgekeken, toen haar man na een behandeling
bij de tandarts 2 logé's 2 Rijssense logé's
meebracht.
Jans Bakker weet, met de kaart voor zich,
zich de plaatsen waar ze gekampeerd hebben
nog precies te herinneren.
Ahwas Sjiraz, Behbagan. Sjiraz, is een plaats
bekend over de hele wereld door de Perzische
tapijten, die daar worden gemaakt.
„We hebben midden in Sjiraz onze tent op
geslagen". De opgeschoten jeugd kwam naar
mum-ft-*—
Met deze deftige
Indiase familie
bracht het
reizende echtpaar
vele aangename
uren door.
Iemand vroeg aan ons Europeanen, een as
pirientje, hij had tandpijn. Och waarom zou
ik het niet geven. Plotseling had de hele bus
tandpijn en ik had aspirientjes tekort.
Ja zo gaat dat. Als je iets wilt kopen b.v.
een film voor je fototoestel moet je ontzet
tend opletten, „aanders trekt ze oe een been
oet, zoonder verdoow'n" aldus de heer Bakker.
Verschillende dagen kampeerden de Rijsse
naren in Aleppo, kregen van een leraar van
een „college" een uitnodiging om een Turks
bad te nemen en ook dat wilden ze „meema
ken".
Een belevenis. Een Arabier schuurt je li
chaam schoon je gaat douchen, „met zelfbe
diening" in ondraaglijk warm water en je
wordt dan op een bepaalde wijze in doeken
gewikkeld, opdat de afkoeling niet al te ab
rupt zal zijn. In Aleppo zagen wij een zeer
bijzondere bazaar. Altijd leuk. Maar in Alep
po de moeite waard om te gaan zien.
Een hele straat is overdekt, overal kleine
winkeltjes, waar schoenmakers, smeden, en
koperslagers hun beroep op vrij primitieve
wijze uitoefenen.
Het Rijssense echtpaar zag hoe primitief
de houtbewerker „hout draaide". Een stok,
een touw op een bepaalde manier om een spil
Jans en Wilma
hadden in Abadan
Perzië
veel bekijks,
vooral van
de zijde der jeugd.
frSÏSSiï.
van Jordanië. De vreugde liet men blijken
door het uitvoeren van een Bedouiendans en
ze nodigden ons uit mee te doen. We heb
ben ons best gedaan. Het was een gesis
en gehijg en bewegen van armen en benen.
Als je meedoet raak je in een soort extase.
Hoe is het eigenlijk mogelijk hé?
We kregen een lift van een cahuffeur, die
allerlei dorpjes aandeed om.... haksel (fijnge
maakt stro als voer voor de ezels) te verko
pen, We kwamen in afgelegen dorpen en za
gen de meest vreemde en exotische kleder
drachten.
We reden een hopeloze weg, langs grieze
lige bergkloven en na een verschikkelijke rit
belandden we in een nederzetting, waar
we uitgenodigd werden door een Arabier.
Een zeer vriendelijk man.
We kregen eten en mochten in de hut
slapen. In het bed van de baas. De man had
inwoning. Rechts in de hoek sliep de vrouw
met een kind. In de linkerhoek een zuster van
de baas en zijn moeder. We wilden eigenlijk
niet maar de man drong zo aan, we kon
den de uitnodiging niet weigeren. Er moesten
heel wat manipulaties worden gedaan, voor
de organisatie klopte.
Er kwamen drie volwassenen en 1 kind in
een bed te liggen en wij kregen het bed van
het hoofd van het gezin. Een bed is daar
„gewoon ne per stene" en het beddegoed kun
je het beste vergelijken met de „Bokse van
nen clown" allerlei lapjes van verschillende
kleuren. We kregen een fantastisch ontbijt
en de politie van het dorp zorgde voor een
lift naar Amman. Dat werd een prachtige rit.
Door een roodachtig gebergte (door het ultra
violette licht) kreeg het gebergte een paarse
doorschijn. Zeer merkwaardig.
Drie dagen zijn we in Jordaans Jeruzalem
geweest vertellen Jans en Wilma, elkaar aan
vullend verder.
We hebben de Via Dolorosa gevolgd, verschil
lende uit de Bijbel bekende plaatsen gezien
en een mooie bazaar in het oude Jeruzalem,
Jammer hadden we drie dagen niets dan re
gen. Naar Israël zijn we niet geweest. Ga je
vanuit Jordanië naar Israël dan kun je niet
gemakkelijk weer terug naar Jordanië en dus
ook niet naar een ander Oosters land.
We re' dwars door de Syrische woes
tijn (100 met een bus (op transit naar
Koeweit) Begdad. In de woestijn zagen
we een typisch woestijnbeeld grote kudden
kamelen en schapen en belandden in Aba
dan.
In India, het land vol tegenstellingen,
liet Wilma Bakker zich door haar man
fotograferen, temidden van
een groep Indiërs
Bij de grensovergang naar Pakistan wer
den alle mensen zwaar gefouilleerd. Opium
en goud zijn gewilde smokkelartikelen. We zijn
ongeveer I maand in Pakistan geweest.
We heben in dat land veel gastvrijheid ont
moet. De Mohammedanen zijn in het algemeen
hulpvaardig voor reizigers. Dat is een soort
gebod voor hen. We hebben vdel vriendelijk
heid e n gastvrijheid ontmoet.
In Lahore, een typische stad met veel be
zienswaardigheden kregen wij een uitnodiging
van een professor. We hebben veel interessan
te gesprekken met hem gevoerd, over de re
ligie, de economische toestanden, de cultuur
van Pakistan, en we beleefden gezellige da
gen bij deze intellectueel.
ons kijken, eerst schuchter, later werden voor
al de knapen met hun glinsterende zwarte
ogen opdringerig. Ze begonnen zelfs met ste
nen op ons en onze tent te gooien. Dat kun
je niet heben. Jans Bakker verdreef de kin
deren. Hij liep zonder schoenen. De ene kous
schoot me, toen ik die jongens achterna zat uit,
en ik struikelde over mijn eigen kous. De jon
gens heben geschaterd van het lachen. Kon
ik me begrijpen. Ik zou het vroeger ook ge
daan hebben, maar ja, als ze je lastig vallen..
Over de Perzische tapijten vertelt de heer
Bakker, dat hij meer dan eens gezien heeft,
dat de tapijten met de hand geknoopt wor
den. Overigens is het maken van tapijten vol
komen geïndustrialiseerd, Ik had graag
zulk een fabriek willen bezichtigen, maar ik
was daar in de winter, het vroor hard en dan
staan de fabrieken daar stop".
De huisindustrie zoals weven en spinnen
kun je in Perzië nog vaak zien".
Prachtige herinneringen hebben we aan Is
fahan. Die stad heeft ons zeer getroffen. Ook
daar een prachtige Oosterse markt, met hand
werkslieden van allerlei slag vol actie. Koper
slagers, ijzer-zilver-goudsmeden meubelma
kers, tapijtenhandelaren. Vooral de kopersla
gers, die hun produkt in de openlucht vervaar
digden maken een hels lawaai, met het in de
vorm kloppen (prachtige werkstukken) van
het koper. Na Isfahan zijn we verder gelift
(we stonden 4 uur langs de weg) naar Jezd,
Het laatste bolwerk van de volgelingen van
Zarathruska. Deze belijden een zeer bijzondere
godsdienst, met als groot motief „de heiligheid
van het vuur".
In Jezd min of meer een conservatieve stad,
zijn we 14 dagen gebleven. We waren daar om
streeks Kerstmis. Het was er steenkoud.
Opvallend is, dat Jezd ontzettend veel huizen
heeft, van leem gebouwd. In Kirman kregen
we een uitnodiging te logeren bij een tand
arts. een vriendelijk man, die ons veel van
zijn land vertelde en ook vol belangstelling
informeerde naar de Nederlandse toestanden.
Een bijzondere herinnering heben we aan
Zahedan. We wilden naar Quette. Een afstand
van 700 km. We gingen per trein. We hebben
er 4 dagen in gezeten. De trein reed niet har
der dan 10 km per uur. Goed dat we geen
haast hadden. Ongelooflijk wat een reis. De
trein werd steeds voller. De mensen hingen
aan het vervoermiddel. Vlak voor een station
sprongen er vaak wat uit. Ze hadden geen kaar
tje
We waren daar tijdens de Ramadan (Vas
tentijd) Vanaf 4 uur 's morgens tot 's avonds
6 uur nemen de Moslims onder geen beding
eten of drinken. Precies om 6 uur wordt een
sein gegeven. Een dan is men verplicht in ie
der geval iets te eten. Ga je dan opletten,
dan zie je 's avonds om 6 uur precies alle
mensen een kauwende beweging maken.
Merkwaardig gezicht als je er op let
We zijn 4Vs maand in India geweest.
Een zeer bijzonder land om te bezoeken. In
Delhi prachtige monumenten bezichtigd.
In Jaipur zetten wij onze tent op in de tuin
van een arts. Die vond dat goed. Hij was zeer
geïnteresseerd in onze reis. Jullie gaan van
nacht niet in die tent jullie krijgen van mij
een kamer. Een mooie kamer. Die tent, ja
daar zou hij wel eens een nacht in willen sla
pen. Van ons mocht het. Hij was verwon
derd, dat onze kampeeruitrusting, „tot onze
tent toe", zo schoon was. Wonderful zei hij.
Hij vond zijn ervaring zo bijzonder, dat
hij zijn collega's optrommelde die moesten
komen kijken naar de tent. Ja dat was wat
Het scheen zo bijzonder te zijn, dat je in
een tent kon slapen, en dat je met weinig
middelen heel ver kimt reizen, dat ze ons ver
zochten een soort lezing te houden op een
middelbare school.
Op het schoolplein hebben de leerlingen
gen vooral de meisjes in zeer kleurige en
fleurige kleding vertelt wat kamperen is hoe
de kampeeruitrusting te gebruiken enz. Het op
zetten van de tent moest natuurlijk ge
demonstreerd worden, alsook de bereiding
van het eten enz. We hadden een aandachtig
gehoor.
Wat Jans en Wilma Bakker nooit zullen
vergeten is de reis met een aantal artsen
(specialisten) naar de woestijn Tharr.
Op gezette tijden wordt aan dit afgelegen
gebied een bezoek gebracht door een medisch
team en het Rijssense echtpaar mocht mee.
Een grote groep mensen uit een uitge
strekt gebied had zich verzameld. Allemaal
mensen, die medische hulp nodig hadden, En
thousiaste kreten van blijdschap toen het
medisch team arriveerde. Ze dachten, dat wij
hiervan ook deel uitmaakten. Ze kusten onze
handen en voeten. We waren er beduusd
van. En of we al zeiden, dat we wel of geen
arts waren, ze hielden er niet mee op. Mis
schien waren ze wel gewoon blij, dat ze vreem
de mensen zagen. Veel mensen hadden me
dische hulp dringend nodig, vooral veel
oogziekten Ook moesten zieke mensen geope
reerd worden. Een gebouw was niet aanwe
zig. Dan maar in de openlucht. Een tafel opge
steld, alle instrumenten zo steriel mogelijk.
Zo werden er meerderen geopereerd. Ik heb
maag-, breuk, en aambeienoperaties gezien.
Een eigenaardige gewaarwording.
India 4V2 maand. Wat een herinneringen.
De laagvlakte is 'n cultuurland (Rijst, bananen,
katoen), het noordwesten is een waar woestijn
gebied. Het kastenstelsel is (officieel) in 1947
bij de wet buiten werking gesteld. In de
praktijk is het echter nog niet verdwenen.
Overheersend is de Hindu godsdienst
India kent „niet te geloven he" 360 miljoen
goden.
Enkele hoofdgoden zijn: Brahma (schepper),
Vishnu, Siva, Rahm, Laksmi Garnesa. Deze
laatste wordt afgebeeld als een dwerg met
een olifantenkop. Aan de ingang van iedere
tempel zie je Garnesa afgebeeld. We zijn
geweest in Benares, dat ligt aan de Ganges,
de Heilige Rivier, die niet minder dan 2500 km
lang is.
Benares is een belangrijke bedevaartplaats
voor de Hindu's.
De stad trekt (doorlopend) ongekende aan
tallen pelgrims. In de Ganges vindt o.a. de
lijkverbranding plaats. Wij zagen
een oude vrouw haar potje koken op het
smeulende vuur van de lijkverbranding. Er
heerst in dat onmetelijke land nog een on
voorstelbare armoede.
