Uit t boek van het Burger-Gasthuis der Stad Rijssen (I) FILMNIEUWS n 1 1 L L L 55 dagen Peking De Vogels Hamburg modernste studiostad van Europa I I f n I r m y L Vrijdag 21 augustus 196<± WEEKBLAD VOOR RIJSSEN Pagina 5 E.H.B.O. verhoogde de kosten van opleiding Vrijdag en zaterdag: Woensdag de film: Expositie Vollenhove TTrrnr* Juiste voeding werkt preventief Overdadigheid levensgevaarl ijk Diëet-m oeilijkheden Managerziekte bestaat niet Nieuws uit Overijssel Logiesgelegenheid Overijssel Folklore Raalte-Tubbergen Vasse EVEN PUZZELEN 7™ T" F i w r b fl w a? w B j De Burger Armen-Staat der Stad Rijssen was in 1751 toevertrouwd aan twee provisoren, Arent Stokkers en Jan ter Weel. De magistraat had voor hen een instructie vastgesteld. Arti kel 1 daarvan bepaalde, dat de losse landerij en van de provisorie elke zes jaar moesten worden verpacht. De pachtpenningen van land en erven werden jaarlijks voldaan. Invordering kan achterwege blijven als iemand onvermogend was en „de pagt om Gods wil had begeerd". Renten en andere revenuen werden eveneens jaarlijks afgere kend, behalve in geval van insolventie. Jan ter Weel verklaarde in november 1751 niet voor een herbenoeming als provisor in aanmerking te willen komen. De magistraat besliste, dat zijn opvolger voor de boekhouding twee ducaten per jaar zou ontvangen. De collega-provisor genoot de helft. Een benoemde was verplicht de benoeming aan te nemen „op poene van twee ducatons ten profijte van de armen". Arent ten Bos, die werd gekozen in de plaats van Jan ter Weel, accepteerde zijn benoeming. Blijkens het register van goederen en lan derijen was de provisorie eigenares van 4 erven, 22 stukken land en 11 gaardens. In dit artikel wil ik mij beperken tot de boerenerven. Binnen de stad lagen erve en goed „De Maat". De jaarlijkse pacht be droeg „vijf mudden klare winterrogge en an geld 10 gout guldens, dus 14". Het gelds bedrag werd betaald tegen „Suntermerten", 11 november. De pachter was Jan op de Maot, ook wel Maot-Jan, en later Derk op de Maot. In de „boerschop Rectum" was het erve „De Morsch" gelegen. Daarvoor was de ge- Het bestuur van de EHBO afd. Rijssen, ziet zich genoodzaakt de kosten te verhogen tot opleiding van het EHBO diploma. Het hoofdbestuur EHBO heeft de afdelingen een rondschrijven gezonden, waarin te lezen is, dat zowel de aanvraag van een diploma EHBO alsmede de verlenging hiervan be langrijk duurder is geworden. Tevens is het materiaal, hetwelk gebruikt wordt bij de opleiding, eveneens belangrijk in kosten gestegen. Gezien vorenstaande heeft het bestuur van de afd. Rijssen, maatregelen moeten treffen om de eventuele onkosten op te vangen. Besloten is in de bestuursvergadering, om elk lid, dat deelneemt aan de elementaire op leiding, (bestaande uit 18 lessen van 2 uur) 10 te laten betalen. Wil men dan de examen cursus volgen (bestaande uit 8 lessen van 2 uur), dan zal men nog eens f 8 moeten beta len. In totaal dus f 18.- Het lidmaatschap van de afd. Rijssen, komt op 4.- per jaar. Het bestuur is er zich van doordrongen, dat deze onkosten voor velen moeilijkheden zal opbrengen, doch gezien de waarde van het diploma en de opgedane kennis is het zeker deze moeilijkheden waard. Het EHBO bestuur is van plan om ook dit seizoen met een elementaire cursus aan te vangen. Opgaven hiervoor worden zo spoedig mo gelijk ingewacht bij de secretaris de heer G. de Leeuw, Marijkestraat 5 te Rijssen. In het jaar 1900, om precies te zijn in de namiddag van de 20ste juni om vijf uur, bestormde een horde fanatieke Chinezen de in allerijl door de wachtposten van elf buiten landse legaties opgeworpen barricaden. Aldus begon het beleg van Peking. Het oude China was bezig in haar laatste stuiptrekken de moderne wereld uit te ban nen. En het was vooral de bejaarde keize rin-weduwe Tzu Hsi, een briljante, maar slu we meedogenloze vrouw, die zich opwierp als kampioene van de tanende glorie. Nieuwe uitvindingen deden op overrompelende wijze hun intrede en de keizerin deed uiterste, zij het vergeefse, pogingen de nieuwe ideeën aan de grenzen van China een halt toe te roepen. Melanie Daniels, een rijk meisje, ontmoet in een vogelwinkel in San Francisco de jonge advocaat Mich Brenner, die haar eerst aan ziet voor 'n verkoopster, maar later begrijpt, dat zij evenmin iets van vogels weet als hij. De parkieten, die hij zoekt voor zijn zusje zijn er echter niet, maar de schermutseling tussen de beide jonge mensen heeft toch ge volgen. Hoewel Mitch Melanie irriteert, in teresseert hij haar evenzeer en impulsief be sluit zij om een paar parkieten te kopen, die zij voor zijn huisdeur wil neerzetten. Zij hoort daar, dat Mitch naar het huis van zijn moeder in Bodega Bay, 60 mijl ten noorden van San Francisco is gegaan en besluit om de kooi met de vogels dan maar daarheen te brengen in haar sportwagen. Een zeemeeuw vliegt in volle vart tegen Melanies hoofd, verwondt haar en vliegt weg. Niemand begrijpt iets van deze aanval, maar omdat de verwonding niet ernstig is, wordt er ook geen bijzondere aandacht aan besteed. Tijdens een feestje worden kinderen door een groep zeemeeuwen aangevallen. Die avond vliegen honderden vogels door de schoorsteen het huis binnen, grote schrik teweegbrengend. In de buurt van de school is een alar merend groot aantal kraaien, die de kinderen aanvallen als zij uit de school komen. Tal van mensen worden door vogels aange vallen. Hierdoor ontstaat een grote brand bij een benzine-station en bij de bestrijding van de brand vallen, de vogels weer. in massa aan. bruiker een bedrag van 43.- verschuldigd. De bewoner werd aanvankelijk Derk op de Morsch genoemd, maar al gauw aangeduid als Morssink. Na diens overlijden is Jan Mors- sink hem als huurder opgevolgd. Eveneens waren in Rectum gelegen de ca- tersteden „Het Nieuwland" en „De Coppel- maat". De respectieve eigenaren Jan Nij- lant en zijn vrouw Griete, alsmede Berent Coppelmaat en echtgenote kwamen met de provisoren overeen, dat zij hun boerderijtjes aan het Burger Gasthuis zouden verkopen en daarna huurders zouden worden voor de be dragen van onderscheidenlijk 18.- en 14.- te betalen op Martini (Suntermerten). In een volgend artikel hoop ik aandacht te besteden aan de stukken land en de gaar dens. Het W.R. van aug. 1924 tel 3, Door eenige jongens werd in de Regge een pak drijvende gevonden, dat bij opening een lijkje van een pasgeboren kind bleek te bevatten. Door de politie van Nijverdal werd de griezelige vondst in beslag genomen. Als een bijzonderheid kan gemeld worden, dat Maandag 1.1. door den vee handelaar Markus de Leeuw alhier, twee vette kalveren zijn ontvangen van Gebr. Baas op den Banis, wegende respectie velijk 296 en 412 pond (12 weken oud). En van Gebr. Beverdam in de Vissche- dijk te Almelo 20 biggen, gemiddeld wegende 392 pond. In Vollenhove wordt op 3 aug. een tentoon stelling gehouden van tekeningen, gouaches en schilderijen van amateur-kunstenaars uit N. W. Overijssel. De expositie draagt als motto: „Amateurs of creatief bezielden?". De orga nisatie is in handen van de beroepskunste naar Wil Bruin uit Giethoorn. Inlichtingen: Streekraad N.W. Overijssel secr. p.a. Gemeentehuis Steenwijk - tel. 05210 2641—2531. ZWOLLE Gedurende de maand augustus wordt in de Bethlehemkerk te Zwolle een ex positie gehouden over oude bouwwerken. De titel van deze tentoonstelling luidt: „Wat doet Nederland met zijn oude bouwwerken?" De expositie loopt 12 september af. Inlichtingen: C. Raspe, Vondelkade 42, Zwol le tel. 05200-15288. Eén van de moderne lichtregieruimten van studio Hamburg Op de voorgrond het lichtorgel. Op de achtergrond de monitoren van de installatie, die de beeldkwaliteit van de afzonderlijke camera's uitbalan ceert. De vijandelijke broeders „film" en „tele visie" sloten meer dan vier jaar geleden in Hamburg vrede; zü gingen samenwerken met de platenindustrie en leven tot op heden in verstandelijke vriendschap onder één dak. het dak van Europa's modernste studiobe- drijf. Niets herinnert meer aan de crisis van 1958-1959, toen men genoegen moest nemen met vier tot vijf produkties per jaar. Studio chef Gyula Trebitsch hielp destijds de op pro- duktie beluste televisie met studioruimte uit de moeilijkheden en garandeerde daarmee de speelfilmmakers verder de moderne, perfecte inrichtingen van zijn bedrijf. De samenwer king met de grammofoonplatenindustrie bleek al uit de geluidtechnische installaties voor film en televisie. Ondertussen hebben talrijke studiobedrij- ven overal ter wereld, die inzagen, dat er een nieuw tijdperk was aangebroken, de chef van „Studio Hamburg" verzocht, voor hen soortgelijke inrichtingen te ontwikkelen en aan de opbouw van een moderne organisatie mede werking te verlenen. In vakkringen ontstond het begrip „Trebitschsysteem". „Studio Ham burg" kan wat de inrichting betreft concur reren met ateliers in Hollywood. Tien opname hallen met een nuttig oppervlak van 300 tot 1000 vierkante meter, twee muziek- en zes synchroon- en mengstudio's staan met proef- studio's, werkplaatsen en kantoorgebouwen op het terrein samengedrongen. Daaromheen ontstaan nieuwe gebouwen. De waarde van het geheel ligt in het interieur, in de auto matic en in de rationele werkwijze. Men be spaart in „Studio Hamburg" een kwart van de vroeger gebruikelijke draaitijd. Terwijl men in één van de opnamehallen de nieuwste produktie afdraait is in één van de proefstudio's een ander team bezig met de voorbereidingen van een nieuw program ma. In de werkplaatsen worden de décors zo ver gereedgemaakt, dat zij later alleen nog behoeven te worden samengebouwd. Zodra de deuren opengaan, treedt de belichtingsstaf binnen. Slechts vier mensen bedienen de automa tische installatie. De belichtingschef geeft zijn aanwijzingen via de microfoon, in een Aderverkalking en hartinfarct Het aantal hartinfarcten blijft toenemen. Aan een infarct gaat meestal verkalking van de kransvaten van het hart vooraf slechts zelden komt een infarct voor bij in tacte vaatwanden. Verkalking sluit de vaten geleidelijk af en begunstigt trombose, een verstopping door bloedstolsel. Gevolgen: acu te doorbloedingsstoring en ondergang van het hartspierweefsel. De exacte oorzaken van arterio-sclero- se heeft men nog niet kunnen vaststellen. Dr. B. Kommerell van de medische kliniek van de Vrije Universiteit van Berlijn stelt echter, dat men arterio-sclerose moet voor komen als men een hartinfarct wil vermij den. Deze arts noemt de aan het hartinfarct voorafgaande arterio-sclerose „artheroma- those" om aan te geven, dat het hier gaat om vernauwing van de aderen door afzetting en minder om de betrekkelijk ongevaarlijke verharding van de vaatwanden die met de ouderdom optreedt. De medische wetenschap kan wel preventieve maatregelen aangeven. Opvallend is, dat hartinfarcten bij vrouwen onder de 45 jaar vrij weinig optreden. Na het climacterium komen zij weer vaker voor. Blijk baar gaat het vrouwelijke hormoon het hart infarct tegen. Men heeft het met succes bij mannelijke hartinfarctpatiënten toegepast. De onvermijdelijke bijverschijnselen verbie den echter een extensief gebruik. In de Bondsrepubliek is sinds 1952 het aan tal sterfgevallen tengevolge van een hartin farct sterk gestegen: bij mannen van 12.000 tot 32.000 per jaar, bij vrouwen van 8.000 tot 18.000. Verhoogde bloeddruk begunstigt ader verkalking. Bijna 50 pet van de mensen met arterio-sclerose van de hartkransvaten lijdt aan een te hoge bloeddruk. Jicht en suiker ziekte bevorderen eveneens aderverkalking. Als eerste moet dus arterio-sclerose voorko men worden. Ziekten, die gepaard gaan met extreme verhoging van de vetspiegel in het bloed hebben zware arterio-sclerose tenge volge. Dr. Kommerell heeft kinderen geobser veerd, die door zware stoornissen in de vet stofwisseling een hartinfarct kregen. Vastgesteld werd ook dat hartinfarcten veelvuldig optreden na vetrijke maaltijden. Omgekeerd tonen de ervaringen van de jaren na de oorlog, dat mensen met gebrekkige voe ding minder tot aderverkalking en hartinfarc ten neigen. Het voedsel in tijden van schaarste is meestal rijk aan koolhydraten. Uitgebrei de onderzoekingen hebben aangetoond, dat vooral een hoog vetgehalte van de voeding tot aderverkaling leidt. De Japanners, die slechts 8 procent van hun calorieën in de vorm van vet tot zich nemen hebben slechts een gering percentage van sterfgevallen ten gevolge van een hartinfarct. Daarentegen is dit percentage in Amerika, waar 41 procent van de voedselcalorieën uit vet afkomstig is, tienmaal zo hoog. In West-Duitsland bedraagt het vetquantum 36 pet. De sterfte door aan doeningen van de coronaire vaten bedraagt er weliswaar minder dan een derde gedeelte van het Amerikaanse percentage, maar het stijgt er in onrustbarende mate. Blijkbaar heeft het goede leven hier nog niet lang ge noeg geduurd. Cholestrine speelt een bijzondere rol bij het tot stand komen van aderverkalking. De betekenis van cholesterine in de voeding blijkt men te mogen verwaarlozen, terwijl de cholesterine die het lichaam uit vetten synthetiseert van groot beland blijkt te zijn. Cholesterine en andere vetachtige stoffen zetten zich aan de vaatwanden af. Dit ge beurt pas wanneer zich in de structuur van de vaatwand veranderingen hebben vol trokken. Deze wachten evenals de oorzaken van arterio-sclerose nog op onderzoek. Het schijnt echter,, dat de in het bloed cir culerende vetdruppeltjes in de vaatwanden neerslaan en daarin veranderingen aanbren gen door zuurstof de toegang te weigeren. Daarbij komt nog, dat de rode bloedlichaam pjes zich in vetrijk bloed samenballen en worden trombocythen, de kleine bloedcellen, met grote invloed op de bloedstolling, tegen de wandvaten gedrukt. Zo komen plaatselijke stolsels tot stand, die uiteindelijk kunnen lei den tot trombose en hartinfarct. Met het verhoogde gehalte van het bloedvet neemt de neiging tot stolling toe, terwijl de fybri- nolyse, het ontstollingsproces, afneemt! De trombose ontwikkeling, die direct na het ge nieten van een vetrijke maaltijd kan optre den, bezit volgens Dr. Kommerell in het tot stand komen van arterio-sclerose een eminen te betekenis. Bij mensen met arterio-sclerose en hartin farct moet de vetspiegel van het bloed ver laagd worden. Een streng dieet van 1000 tot 1500 calorieën per dag met ten hoogste 40 gram vet heeft onmiddellijk succes, maar is op den duur bezwaarlijk vol te houden. Ook kan de vetspiegel van het bloed verlaagd worden met onverzadigde vetzuren te verstrekken, zoals o.a. door von Schettler en Ahrens in Duitsland en door Keys in Amerika is aan getoond. Men gebruikt dan mais, zonnebloemen- of katoenolie. Boter en „geharde" margarine be vatten daarentegen overwegend verzadigde vetzuren. Voeding met uitsluitend onverza digd vetzuur brengt echter schade toe aan de lever. Het Duitse Genootschap voor Voeding raadt in navolging van de Amerikaanse Raad van Wetenschappen een anti-aderverkalkingsdieet aan dat slechts voor 67 procent bestaat uit onverzadigde vetzuren. Ten hoogste 30 pet van de calorieën mag bestaan uit vet (maxi maal 60 gr. per dag). Ook Kommerell acht dit een gunstige dieet-maatregel tegen ader verkalking en zijn gevolgen. Tegelijkertijd wordt hierdoor zwaarlijvigheid tegen gegaan. Bij mensen met meer dan 20 pet overge- gewicht treedt het hartinfarct viermaal zo vaak op als bij mensen met een normaal ge wicht. In Berlijn bleek, dat bijna 22 pet van het totale aantal hartinfarcten voorkwam bij amb tenaren en employees. De modetheorie van de „managerziekte" moest worden opgegeven. Managerziekte bestaat niet. Leidinggevend personeel en zelfstandige ondernemers krij gen vaker een hartinfarct dan mensen in an dere niet-agrarische beroepen. In de agrarische sector is het percentage van hartinfarcten praktisch nihil. In het algemeen schijnt een zittende levenswijze sterk invloed uit te oefe nen op verkalking van hartinfarct! Voorzo ver psychologische factoren een rol spelen schijnt het gebrek aan bevrediging, succes en verantwoordelijkheid kenmerken van de kleine kantoorbediende het tot stand komen van een hartinfarct te beïnvloeden. Hartin farct is dus geen typische managerkwaal, al dus Dr. Kommerell. Verder wees hij op het feit dat behoorlijke lichamelijke inspanning arterio-sclerose en hartinfarct tegengaat. Daar entegen bevordert een overmatig gebruik van nicotine de sclerose van de kransslagaderen. De mortaliteit bij rokers met coronair-kwa- len is driemaal zo hoog als bij niet-rokers. Sigaretten zijn daarbij veel schadelijker dan sigaren of een pijp. I'lillllllli: I I il!!l!lllll1llilllll!lll!||!|l||!l|U||||t||[||||||j|||||||||l||||||||||||||( llllllllllllll lil! I II lllilllllllllllllllllllltlüllill lllllllülltlillllllllllllllül I I Zelden zal de toerist in de maand augustus tevergeefs bij de plaatselijke VVV-kantoren aankloppen met het verzoek om onderdak. Het mag zijn dat de grootste bezetting nog in de sector zomerhuisjes zit, dit neemt niet we| dat ook in deze periode het de vele VVV's zal gelukken ook hier onderdak voor de aanvrager te vinden. Oppervlakkig lijkt alles vaak vol en de outsider gaat ook dik wijls van deze veronderstelling uit. De VVV- insider weet echter vaak nog wel een gaatje te vinden en de Provinciale VW in Overijs sel verwacht dat de aanvrager zelden een teleurstelling zal behoeven te slikken. De over het algemeen snelle daling van de bezettings graad na 15 augustus wordt ook dit jaar weer verwacht. Inlichtingen: Provinciale VVV in Overijssel, Walstraat 38, Zwolle, tel. 05200- 16267. In zowel Raalte, Vasse en Tubbergen wordt in augustus het traditionele oogstfeest „Stöp- pelhaene" gevierd. In Raalte worden de fes tiviteiten gehouden van 20 tot en met 22 augustus, in Tubbergen op 23 augustus en in Vasse op 22 en 23 aug. Het echte „Stöppel- haene"-feest in Raalte wordt alleen op don derdag, de 20-ste gevierd, 's Middags om 2 uur begint het. Dan trekken de wagens met korenschoven het dorp binnen om allen naar het dorpsplein te rijden. Hier wordt door meis jes in St. Joapiks-dracht de plaatselijke pre dikanten en de pastoor een aantal garven - de laatste van elke boerderij - aangeboden. De geestelijken gaan vervolgens het graan dorsen. Ook worden er wanwedstrijden ge houden. Het feest trekt altijd zeer veel toe schouwers. De beide andere dagen in Raalte staan meer in het teken van algemene festivitei ten. Zaterdagavond 22 augustus staat een tie nershow op het programma, die door nie mand minder dan Adamo zal worden opgeluis terd. Inlichtingen: H. Hammink, Raalte tel. 05720-1291. ruimte ergens in het gebouw drukt een man een paar toetsen van het „lichtorgel" in, en in de studio worden de schijnwerpers in de juiste stand gebracht. Daarna zorgen assisten ten voor de nauwkeurige instelling, hetgeen met de hand geschiedt en dan is het lichtplan voor de eerste scène gereed. De wijze van belichten wordt direct op een ponskaart vastgelegd. Als de opnamen beginnen, wordt de machine alleen nog in volgorde van de te spelen scènes door pons kaarten gestuurd, en alles wordt als vanzelf ingesteld. Dit procédé, het tevoren gereedmaken van de montagehal en het werken in de proefstudio's, betekent een besparing tot 25 pet van de draaitijd. Voor de speelfilmin dustrie is dit percentage zelfs nog hoger. Het „Electronic-Cym-System" maakt het mogelijk, met drie gelijktijdig werkende nor male filmcamera's grote stukken film zonder onderbreking af te draaien. Deze camera's zijn bovendien met elektronische zoekers uit gerust, die de beelden op de beeldbuizen van een bedieningslessenaar overbrengen. De re gisseur geeft zijn aanwijzingen via de micro foon en schakelt de camera's van deze ruim te uit. Alleen de schijnwerpers met lichtorgel in de studio van 1000 vierkante meter kosten al 3 miljoen DMark. In deze studio beschikt men ook over een zwembad met een inhoud van 400.00 liter, dat verzonken in de bodem ligt en dat verwarmd kan worden. Voor onder wateropnamen filmt men een étage lager door speciale vensters. De hallen 4 en 5, 9 en 10 alsmede de hallen 6, 7 en 8 zijn zo ingericht, dat zij door het openen van geluidsdichte schuifdeuren tot één groot studiocomplex kun nen worden verenigd. Alle studio's zijn door geluidsfrequentieka- bels en afzonderlijk lopende signaalkabels met elkaar verbonden, waardoor bij technische storingen zonder veel moeilijkheden op de apparatuur van naburige studio's kan worden overgeschakeld. Bovendien zijn alle ateliers op het centrale geluidsarchief aangesloten, dat alle studio's tegelijk via een kabel van de gewenste geluiden kan voorzien. In Hamburg staat slechts zelden een hal leeg. Voor de beide televisieprogramma's woe den televisiespelen, opera's, shows en actuele uitzendingen geproduceerd. De overige 13 vaste klanten, die er een kantoor hebben, zijn vrije film- en televisie- produkties en platenmaatschappijen dié, of het nu een schlager of symfonieconcert is, alles kunnen opnemen. Dat wij hier te maken hebben met een zeer modem studiobedrijf, blijkt ook wel uit' het feit, dat film en televisie jonge menseri tot vaklieden opleiden, die van 't allereerste begin af met de beide massamedia vertrouwd ge maakt worden. Het idee van de „leerlingen in de filmwerkplaats" is ook afkomstig van de grote baas van de studio Gyula Trebitsch. Alleen werkelijk begaafde jonge mensen krijgen hier een kans. Protectiekinderen ko men bij „Studio Hamburg" de deur niet in. T\ 5^ mm O* 7 10 13 i 15" W 19 23 "ST 55" 25" *1 34 33 "5T 39 3b" 37 Horizontaal: 1 ten naaste bij 4 kaasstad 7 reeds 8 soort onderwijs 9 strain 11 vlug 14 smart 16 ferm 17 woonschuit 18 indien 20 geheel de jouwe 21 jager op verboden terrein 22 schaakterm 24 meisjesnaam 25 vordering 28 soort agave 30 nevel 31 omvang 33 ientoonstellingsgeb 34 groente 35 vogelprestatie 36 modder 37 vervoermiddel Verticaal: 1 zuivelprodukt 2 voeg 3 zwemvogel 4 sprookjesfiguur 5 jongensnaam 6 bedevaartplaats 9 groente 10 gymnastiekwerktuii 12 reis naar buiten 13 stil!! 15 duik 18 oppervlakte maat 19 badplaats in Belg. 22 weggetje 23 anders gezegd 26 rivier in Fr. 27 halt! 29 fo .aai 30 bek 32 boom 33 snijmiddel

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1964 | | pagina 5