ECHTPAAR BOSMA-SMEDINK
50 JAAR GETROUWD
In Nederland worden dertig
babies per uur geboren
Het ontstaan van geslachtsnamen
Hoe bedoel je
hengelo's bier
Oud-gemeentesecretaris sloot 3425 huwelijken
Druk leven
Goede hulp
5 jaar voor niets
Fries bloed
Hoofdstuk
Protest
Wedvlucht Luchtvermaak
VEEMARKT RIJSSEN
GESLAAGD
Verdienstelijk
leven
Goede posities
4battoirkivestie
Veiligheidsgordels redden
ook levens in stadsverkeer
pompvers,vraag ik.
Vrijdag 26 juni 1964
WEEKBLAD VOOR RIJSSEN
Pagina 3
-
Enfin, er wordt een biertje
uitgeschonken. Ik drink
proef en zeg: wat een
opmerkelijk biertje is dat.
Zegt de gastheer: dat is
nou pompvers.
De gastheer zegt: Je drinkt
nu hengelo's bier. Let op,
maar dan uit de fles getapt.
En dat valt jou zo op. Mijn
complimenten, zeg ik, en
proost op pompvers.
pompvers
Op vrijdag 26 juni (vandaag) is het 50
Jaar geleden, dat het echtpaar R. Bosma-
Smedink, in het huwelijk is getreden.
De heer Bosma, bijna 35 jaar gemeente
secretaris van Rijssen (in woelige en in rusti-
fe tijden) nog kaarsrecht en met nog een
stentorstem, waarmee hij een hele compag
nie soldaten zou kunnen commanderen, en
mevr. Bosma, goed gekleed en verzorgd, rus
tig met een zachte stem indruk makend doo
haar persoonlijkheid.
De last der jaren heeft het gouden echt
paar niet zichtbaar aangetast en geen van
beiden is aan te zien, dat ze over de zeven
tig zijn. Toch heeft de heer Bosma een druk
leven gehad, vervulde naast zijn ambtelijke
besognes een reeks van functies in het ker
kelijk en maatschappelijk leven en moest
daardoor 's avonds heel vaak „weg".
Niet minder druk, maar voor de buitenwereld
minder opvallend, heeft mevr. Bosma het
gehad, door de verzorging en opvoeding van
de 13 kinderen, waarmee het huwelijk werd
„gezegend" zoals beiden het nadrukkelijk stel
len. Natuurlijk hebben de 10 zoons en 3 doch
ters veel werk meegebracht maar toch vindt
mevr. Bosma het niet zo'n heel bijzondere
zaak. „Och, ik had vaak goede hulp".
Over die hulp gesproken, Antje v.d. Noort
heeft hier meer dan 40 jaar gewerkt. Ja,
zonder haar zou het wel eens moeilijk ge
weest zijn. Antje is in de loop der jaren een
vriendin van ons geworden, en ook al onze
kinderen of het nu Jacob is die aan de Ara
bische golf woont, of Jan die in Enschede zit,
ze hebben allemaal voor Antje veel waarde
ring en bij bepaalde gelegenheden laten we
dat haar natuurlijk ook zien.
Nog steeds komt ze mij helpen zegt mevr.
Bosma, „al is ze hier aan de Welleweg, na
tuurlijk lang zo druk niet als aan de Hut-
tenwal, waar de kinderen vaak echt „huis
wisten te houden".
Een terugblik werpend op de 50 jaar waar
in de heer en mevr. Bosma lief en leed ge
deeld hebben, komt het gesprek op de ambte
lijke functie waarmee de jonge Roelof Bosma
in de gemeente Smallingerland is begonnen.
Bent u ook nog volontair geweest", was onze
vraag.
De ogen van de heer Bosma worden fel
„Nou en of niet minder dan 5 jaar".
Hebt u dus in 5 jaar tijd geen cent ver
diend? Geen rooie duit, is zijn bescheid en
de wijze waarop hij dat zegt, bewijst, dat hij
het met de toestanden van toen helemaal niet
eens was.
Er waren ook secretarieën, waar je als vo
lontair geld toe moest betalen, maar dat
heb ik nooit gedaan, zegt de heer Bosma
gedecideerd.
Na 5 jaar gratis dienstverlening sollici
teerde de jonge ambtenaar voor een vacante
plaats in Drachten (middelpunt van de gemeen
te Smallingerland) van 2e ambtenaar en hij
werd benoemd, ondanks de tegenstand van
de beide liberale wethouders, die niet ge
porteerd waren voor een benoeming van
een beambte van A.R. beginselen. Kun je
niet een beetje liberaal worden, heeft een van
de wethouders nog gevraagd, omdat hij waar
schijnlijk de capaciteiten van de heer Bos
ma op de juiste waardeVwist te schatten.
Maar toen was net dat het „Frijske" bloed
van de rechtlijnige Bosma ging spreken. „Kom
kom ik ben uit overtuiging A.R. en voor
een baantje verloochen ik mijn beginsel niet.
De liberale kiesvereniging in Drachten be
moeide zich er mee en riep de beide wethou
ders op het matje. Het gevolg was, dat de
heer Bosma benoemd werd (op 5 sept. 1911)
en enkele weken later kon hij voor de eerste
keer zijn forse handtekening zetten op zijn sa-
lariskwintantie.
Van november 1913 tot maart 1920 werkte
de heer Bosma als le ambtenaar in d
Friese gemeente Barradeel met standplaats
Sexbierum waarna hij met ingang van 16 maart
1920 benoemd werd tot hoofdcommies in
de gemeente Rijssen, waar burgemeester
Knottenbelt de scepter zwaaide.
(Foto Smit - Almelo)
Deze onverkwikkelijke zaak heeft vele pen
nen en tongen in beroering getracht en wat
erger is ook veel pijn en leed veroorzaakt.
Alleen over deze kwestie zou uren te pra
ten zijn en ook de heer Bosma zou er een
brochure over kunnen schrijven, zoals dat des
tijds ook gebeurde door een der Rijssense
slagers. Beknopt weergegeven was de abat
toirkwestie deze:
Door een sport distributiemaatregel moest
het vlees in 1920 (naoorlogse tijd) van een
centrale slachtplaats worden afgenomen. Toen
de toestanden meer normaal begonnen te
worden en de vleesdistributie geleidelijk
kon worden afgeschaft zag wijlen burgemees
ter Knottenbelt in een abattoir een grote
vooruitgang, mede omdat niet alle Rijssense
slagerijen voldeden aan de gewenste hygiëni
sche eisen. De burgemeester kreeg in dit idee
de raad achter -zich en het besluit een slacht
huis te bouwen (aan de Molendijk) kreeg
zijn beslag.
De slagers in Rijssen protesteerden heftig
tegen de overheidsmaatregel en wensten van
het abattoir geen gebruik te maken.
Hoewel het abattoir formeel geopend is,
werd het nooit gebruikt omdat de slagers bot
weg weigerden.
De affaire heeft allerlei onprettige aspec
ten gehad, velen bemoeiden zich er mee, er
waren (heftige) voor- en (nog heftiger) tegen
standers en steeds opnieuw laaiden de fiolen
van de toorn in de groepen (en in de ge
meenteraad) heftig op.
Het^ was_ in die tijd, dat de_ landelijke p^rs,.
aan. deze -kwestie grote aandacht schonk en
het was in Rijssen vaak heel ERG, net als
in Elburg en Goor, waar andere kwesties
speelden, die grote aandacht vroegen. Met de
beginletters van ERG werd dan bedoeld El-
burg. Rijssen en Goor.
Het geheugen van de heer Bosma is als een
boek, hij herinnert zich Arend Baan (Toijn
Aornd) en de heer Eshuis (de Snieder) de
beide wethouders, als hoogstaande figuren,
waaraan hij als mens de meest prettige
herinneringen bewaart.
Met zevenmijlslaarzen bladert hij het regis
ter van zijn herinneringen door waarbij hij
hele hoofdstukken i in dit gesprek moet over
slaan. De tijd die het meeste indruk op hem
gemaakt heeft is zoals boven beknopt be
schreven de abattoirkwestie en natuurlijk de
oorlogsjaren.
Tussen de regels door herinner ik de heer
Bosma aan de waarschuwing die hij mij in
1943 gaf, toen hij er lont van had gekre
gen dat de Grüne Polizei, op weg was naar
Rijssen om een jong ambtenaar te arresteren,
omdat deze geweigerd had zich te laten keu
ren voor de Arbeidsdienst".
„Maak, dat je weg komt en laat ik je niet
terug zien voor de oorlog is afgelopen" was
het bevel van de heer Bosma, dat schrijver
deze maar al te graag opvolgde.
Ja die oorlogstijd was voor ons ambtena
ren uitermate moeilijk peinst de heer Bos
ma. In augustus 1944 koos hij, zoals hij het an
deren al vaker had gewezen, het hazenpad en
kwam in april 1945 weer te voorschijn, waar
na hij een aantal maanden waarnemend bur
gemeester werd.
„Bent u nog steeds ambtenaar van de bur
gerlijke stand". Inderdaad: als het echtpaar
Bosma zijn gouden huwelijksfeest viert, zal
De postduivenvereniging het Luchtvermaak
nam deel aan een wedvlucht op Creil met in
groep A 245 vogels, in groep B 225 en in
groep C 249.
Uitslagen: Groep A:
1 H. Pieffers, 2 J. Nijland, 3 A. D. Ligten-
berg, 4 B. Kreijkes, 5 J. Harmsen, 6 H. J.
Lankamp, 7 B. Kreijkes, 8 W. Scherphof,
9 J. Nijland, 10 J. Tijhuis.
Groep B:
1 J. Nijkamp, 2 J. Nijkamp, 3 J. Slagman,
4 A. Lankamp, 5 G. Kreijkes, 6 H. Meenks,
7 E. G. Sprakel, 8 H. Meenks, 9 A. J. Tem
mink, 10 A. J. Temmink.
Groep C:
1 G. J. v.d. Willige. 2 T. Geerling, 3 J. ter
Harmsel, 4 T. Geerüng, 5 A. ten Hove, 6 B.
Witten, 7 B. Nijland. 8 J. Bargboer 9 J. ter
Harmsel 10 J. Dannenberg.
Aangevoerd 1301 stuks vee, runderen 10,
varkens 1291.
Prijzen: 8 melk)- en kalfkoeien van 1.000,-
tot 1.200,- per stuk. 2 pinken van 725,-
tot 800,- per stuk, 12 drachtige zeugen van
375,- tot 425,- per stuk. 1279 biggen van
65,- tot 80,- per stuk.
Overzicht handel: Rundvee: Handel rus
tig, prijzeh prijshoudend. Zeugen: Handel
kalm, prijzen dalende. Biggen: Handel vlot
prijzen staande.
De heer J. H. Pluimers, ambtenaar bij de
gemeente Rijssen, slaagde te Den Haag voor
het examen Gemeentefinanciën.
Te Hengelo slaagde mej. M. Duindam voor
het onderwijzersexamen.
In het eind van de achttiende eeuw was
het voeren van een geslachtsnaam niet alge
meen gebruikelijk. Men behielp zich zo no
dig o.m. door achter de voornaam die van
de vader te voegen, dus het zogenaamde
patronymicum. Zo werd bjjv. Jan, de zoon
van Willem, te boek gesteld als Jan Wil-
hij niet minder dan 3425 echtparen als ambte
naar van de burgerlijke stand in het „huwelijk
hebben verbonden".
De wijze waarop de heer Bosma dat doet,
is altijd respectabel. Hij geeft de jonge bruids
paren (tracht dat althans te doen) van welke
richting het ook is, een oprecht gemeend woord
mee voor de toekomst, wijst hen op de grote
stap die de bruid en de bruidegom gaan
doen en durft in zijn ambtelijke functie te
wijzen op datgene, wat voor een echtpaar
het allerbelangrijkste is.
Naast zijn ambtelijke beslommeringen heeft
de heer Bosma zich op velerlei terrein ver
dienstelijk weten te maken. Vele jaren was
hij bestuurslid van het Groene Kruis en is van
af 1957 secretaris van deze vereniging met
meer dan 3000 leden. Van het bestuur tot
oprichting en instandhouding van scholen met
de Bijbel was de oud gemeentesecretaris van
Rijssen 20 jaar 2e voorzitter en 21 jaar le
voorzitter.
Sinds 1930 was de heer Bosma secretaris
van de Grietje en Jan ter Horststichting,
welke stichting vooral de laatste jaren in de
schijnwerper van de belangstelling is gekomen
door de bouw van het bejaardencentrum aan de
Welleweg. Met alles wat aan deze touw en ex
ploitatie verbonden is heeft de 74-jarige heer
Bosma de laatste jaren •eel werk gehad en
heeft dat nog steeds.
Momenteel zijn 14 woningen van het cen
trum bewoond en het hoofdgebouw zal in
september waarschijnlijk worden geopend.
Het onderwijs had de speciale belangstel
ling van de Rijssense Fries, want hij is van
af de oprichting bestuurslid van de Chr. BLO
school te Rijssen en lid vsn de provinciale ver
eniging voor nazorg. Het belangrijkste zouden
we bijna vergeten: de heer Bosma is niet
minder dan 38 jaar ouderling geweest van de
Ger. Kerk (Boomkamp).
Nog veel zou er te schrijven zijn over de
activiteiten van de heer Bosma, maar hou
nou maar op te vragen" zegt hij bang dat
het krantengeschrijf mensenverheerlijking
wordt. We hebben een rijk leven gehad,
waarvoor wij Gode zeer dankbaar moeten
zijn.
Nog even meneer Bosma zeg ik: uw kin-
dex-en. „Zoais je weet hebben we 13 kinde
ren", allemaal getrouwd en we hebben 39 klein
kinderen
Nico woont in Hoogeveen, is daar gemeen
teontvanger, Jan is referendaris bij de politie
in Enschede. Jacob is employé bij een olie
maatschappij en zit momenteel aan de Ara
bische Golf. Eep is personeelschef bij een
firma in Hillegom, Wim is boekhouder in Epe,
Roelof is werkzaam bij een sociaal instituut
in Amsterdam, Kees is vertegenwoordiger en
woont in Eerbeek, Marcellus is commies op
de secretarie in Arnemuiden en -Jos en Henk
zitten in Nieuw Zeeland. De 3 dochters zijn
„uitgevlogen" resp. naar Groningen, Ensche
de en Hoogeveen.
Vandaag zullen de kinderen hun ouders
natuurlijk in de bloemetjes zetten en zaterdag
van 16 tot 18 uèr zal het gouden bruidspaar
recipiëren in Hotel Weitering. Dat er veel
belangstellenden zullen zijn is haast van
zelfsprekend.
Met de benoeming in Rijssen begon het hoofd
stuk in het levensboek van de heer en me
vrouw Bosma.
Na ongeveer 9 maanden loco-secretaris te
zijn geweest werd de hoofdcommies Bosma
met ingang van I januari 1.921 benoemd !ot
gemeentesecretaris.
Uren kan hij verhalen (op interessante wij
ze) over het wel en wee dat hij in het Twentse
jutestadje heeft meegemaakt.
Hij viel pardoes in de ..be icinc abattoir
kwestie, welke een jarenlange slepende zaak
is geworden.
Gemiddeld wordener in ons land per uur
dertig kinderen geboren. Dit is één van de
oorzaken, dat Nederland het dichtst bevolkte
land ter wereld is. Een andere oorzaak is,
dat hier het zuigelingensterfte-cijfer zo laag
is. De jonge moeder en het pasgeboren kind
vragen niet alleen veel zorg en aandacht,
in ons land krijgen zij ook die zorg en aandacht.
Nederland neemt'óp'dit' gebied een uitzonde-
lijke plaats in. In de meeste westerse landen
wordt de zorg aan moeder en kind gegeven
in kraamklinieken of kraamafdelingen van
ziekenhuizen. Maai hier ligt dat anders:
de bevalling van het merendeel (73 procent)
van de Nederlandse vrouwen gebeurt thuis,
i De medische hulp wordt dan gegeven door
de arts of verloskundige (vroedvrouw), de ver
zorgende hulp door verpleegster of kraamver
zorgster.
Juist laatstgenoemde, de kraamverzorg
ster - dé niodeine uitgave, van de uit vroe
gere jaren aionn bekende baker - blijkt een
uiterst gewaardeerde hulp te zijn voor de in
het kraambed liggende moeder, haar baby
en niet te vergeten de overige gezinsleden.
Dat behoeft niet te verwonderen wa
kraamverzorgster krijgt aivorens zij haar
taak in eert gezin begint een gedegen oplei
ding van ongeveer 15 maanden Tijdens de
drie maanden durende vooropleiding in ïnter-
naatsverband welke de leerling-kraamver
zorgsters krijgen, wordt naast andere hoofd
zaken, aan de omgang met de gezinnen en
gezinsleden veel aandacht besteed.
Een andere boeiende kant van het beroep
van kraamverzorgster is, dat zij steeds werkt
met „levend materiaal". Het werk kan daar
door nooit tot een sleur verworden. Het won
der van een geboorte wordt steeds opnieuw
beleefd. Meisjes en jonge vrouwen die voo
dit wonder een open oog hebben zullen dan
ook zeker in de kraamverzorging op haar
plaats zijn. Na de vooropleiding volgt een
jaar praktijk in de kraamgezinnen. Daarna
wordt een staatsexamen afgelegd. De gedi
plomeerde kraamverzorgster blijft in dienst
verband werken bij het kraamcentrum. Bij dat
centrum kunnen de aanstaande moeders zich
vervoegen om een afspraak te maken voor
kraamhulp.
Dertig babies per uur! Momenteel wordt
negen van die dertig babies verzorgd door
een gediplomeerd kraamverzorgster, maar van
die dertig worden er - zelfs nog in Neder
land - zes babies nog steeds door niet-des-
kundige handen verzorgd.
Er is dus dringend behoefte aan meisjes,
die het beroep van kraamverzorgster willen
leren. Inlichtingen omtrent plaats en aan
vang van de opleidingen kunnen overal wor
den ingewonnen bjj de plaatselijke kruisver
enigingen.
lemszoon, geleidelijk gewijzigd in Jan Wil
lemszen en tenslotte ingekrompen tot Jan
Willems en Jan Wilms. De uit die tijd da
terende lidmatenboeken van de hervormde
gemeente bevatten daarvan tal van voorbeel
den.
Bij keizerlijk decreet van 18 augustus 1811
werd gelast, dat allen in Holland die nog geen
vaste naam hadden, er een moesten aanne
men binnen de tijd van een jaar. Bij de
creet van 17 mei 1813 werd de gestelde ter
mijn verlengd tot 1 januari 1814. Niettemin
moest bij koninklijk besluit van 8 novem
ber 1825 voor de naamsaanneming nog eens
een termijn van zes maanden worden ge
steld. Men mag aannemen, dat na afloop van
laatsgenoemde termijn allen, die toen in Hol
land woonachtig waren, een vaste geslachts
naam hebben gevoerd.
Verschillende personen hebben een wille-
ninklijk besluit schijnen ongeletterden jn
keurige bijnaam als geslachtsnaam aange
nomen. Zo ontstonden familienamen als de
Beer, de Bok, de Hond, de Kat, de Leeuw
enz. Men gaf zich niet voldoende rekenschap
of de gekozen geslachtsnaam redelijk was
en of deze wel zin had. Te veel heerste de ge
dachte: „Als het kind maar een naam heeft".
Vooral na de uitgave van genoemd ko-
eenvoudigen van geest zich bij de keuze van
een naam te hebben laten leiden door één
of andere goede vriend, „die het wel zou we
ten", zodat lukraak namen werden aange
nomen, die niet zelden afgeleid waren van
een in de familie toevallig opgekomen bij
naam.
Vele thans bekende geslachtsnamen houden
verband met beroepen, welke lang in be
paalde families werden uitgeoefend, dus het
nomen est omen, d.w.z. de naam en de aan
duiding ervan tegelijk, bijv. een smid, die
ook Smid heette. Weer andere namen dan
ken hun ontstaan aan de plaats of landstreek
waar de familie vandaan gekomen is of waar
mee op de één of andere wijze relaties heb
ben bestaan. Voorbeelden hiervan zijn: van
Arkel, van den Bosch, Drent, van Laar, van
Scnooten, van Tuyl.
Thans wil ik een en ander meedelen over
de vorming of betekenis van enkele geslachts
namen.
Bekkernens. Deze naam luidde volgens de
bovengenoemde kerkelijke lidmatenboeken te
voren achtereenvolgens: Bakker aan den Enk.
Bakkernenks en Bekkernenks. Een enk is een
geheel van bouwlanden bij een dorp of buurt
schap, elders eng of ing en o.a. in Rijssen es
geheten.
Cohen. Deze naam, welke ook in dubbele
geslachtsnamen voorkomt, is afgeleid' van het
Hebreeuwse „kauhein", dat priester bete
kent.
Markvoort. Een naam, die verband zou kun
nen houden met „marke" en „voorde". Het
woord „marke" heeft meer dan één beteke
nis. Een marke was een oude dorps- of buurt
gemeenschap; zij was ook de kleinste gemeen
schap ten plattelande met gronden in gemeen
gebruik. De deelhebbers van het markge
nootschap - marke in laatstgenoemde bete
kenis - noemde men oudtijds gewaarden.
„Marke" is verwant met markteken, grens
Die grens- of markbraven in het Karolingische
rijk bijv. hadden tot taak de grenzen te ver
dedigen.
„Voorde" is de benaming voor een doorwaad
bare plaats in een beek of rivier. In zijn boek
je „De voorden in Noord- en Zuid-Neder
land" heeft Fr. van Leyden 533 voordenamen
opgesomd waarvan er vele aanleiding heb
ben gegeven tot familienamen.
Meuleman, van der Meulen, Mulder, Mul
Ier. Deze familienamen geven er blijk van.
dat degenen, die zich aldus genoemd heb
ben het eerzame beroep van molenaar heb
ben uitgeoefend dan wel bij of in een molen
hebben gewerkt.
In en rond Rijssen wonen of hebben gewoond
personen met de naam Gerritsen Mulkes.
Deze naam moet naar mijn mening in Holten
zijn oorsprong hebben. Op 19 december 1822
trouwde in Holten Hermannus Gerritze aan het
Mullerke, geboren 21 januari 1777, zoon van
Hendrik Gerritze en Geertrui Jannisse of Mul
der.
Tijhuis. Jan Prakken heeft in een inleiding
over „De kaart van Kedingen", jaren ge
leden gehouden voor de „Vereniging tot oefe
ning van Overijssels Regt en Geschiedenis
meegedeeld, dat de naam Tijhuis, een erve in
Rectum, genoemd moet zijn naar de tij, de
oude boerenvergaderplaats, die blijkens aller
lei namen in vele dorpen vroeger voorkwam
Een perceel grond, behorende bij de boerde
rij „Middelkamp" (miln op 'n kaamp) op de
Borkeld onder Holten, woïdt ter onderscheiding
van andere daarbij behorende akkers „d'n
tiej" genoemd.
Scholl Engberts. In Almelo is deze dubbe
le geslachtsnaam niet onbekend. Het zou
kunnen zijn, dat de naam in Rijssen of Holten
is gevormd. Op 11 oktober 1828 trad in Holten
in het huwelijk Egbert Egberts, geboren on
der Rijssen op 21 september 1807, gedoopt
te Holten, waar zijn ouders toen woonden
Zijn vader en moeder waren Hendrik Egberts
en Janna Hoekman. De bruidegom en de
vier getuigen verklaarden ter voorkoming van
verwarring, dat Hendrik Egberts dezelfde was
als Hendrik Scholle.
Tenslotte wil ik nog even aandacht schen
ken aan een dubbele geslachtsnaam met een
zeer bekende klank: de Savornin Lokman.
Zie het boek van dr. L. C. Suttorp over
jhr. mr. Alexander Frederik de Savornin
Lohman, uitgegeven in 1948 bij uitgeverij
A. A. M. Stols te 's Gravenhage.)
Door huwelijk van een de Savornin met
een Lohman is deze naam ontstaan. De fa
milie de Savornin stamde uit Dauphiné in
Wist u, dat het gebruik van veiligheids
gordels in uw auto het risico van dodelijke
verwondingen bij ongelukken met niet min
der dan 60 - 70 pet vermindert? En wist u,
dat de kans op verwondingen in het alge
meen met de helft wordt gereduceerd, wan
neer u veiligheidsgordels gebruikt? Toch zijn
leeui Sou uio 's.ojneuouos.tad spaais Sou -ia
niet te spreken van stationcars, bestelauto's
en vrachtwagens, die niet zijn uitgerust met
deze zo noodzakelijke, nuttige attributen!
En het is eigenlijk een absurde gedachte,
aldus het Verbond voor Veilig Verkeer, dat
er nog zo veel mensen zijn, die aan het ver
keer deelnemen zonder de bescherming, die
veiligheidsgordels bieden bij verkeersongeluk
ken.
Dat veiligheidsgordels letterlijk iedere dag
verwondingen voorkomen of verzachten, dat
iedere dag mensenlevens worden gered door
de veiligheidsgordels, kan worden bevestigd
door iedere verkeersdeskundige, door ieder
wetenschappelijk instituut ter wereld, in Ne
derland door het RAI-TNO Instituut te Delft.
Het vermogen van de veiligheidsgordels om.
mensen te beschermen kan ook worden vast-
esteld, door artsen, specialisten, chirurgen
in de ziekenhuizen, die de slachtoffers van
het moderne verkeer in ontvangst moeten
nemen uit de ambulancewagens. Tenslotte zijn
er ook nog de duizenden automobilisten, die
niet eens een dokter nodig hadden, omdat
ze door hun veiligheidsgordels zelf beschermd
werden tegen een buil op hun hoofd.
Het Verbond voor Veilig Verkeer wijst er
evenwel op, dat veiligheidsgordels hun be
schermende levensreddende taak niet kun
nen vervullen, wanneer ze ongebruikt ter zij
de moeten blijven hangen.
Wanneer het ongeluk gebeurt - en wie weet
dat tevoren - moeten ze onmiddellijk kunn#B
fungeren. Dat men de veiligheidsgordels ge
bruikt is eigenlijk het belangrijkste en het
duurt per slot van rekening niet meer dan
enkele seconden om ze aan te gespen. Zou
den er dan werkelijk mensen bestaan, die
zo'n haast hebben, dat ze er niet aan toe
komen om deze luttele seconden te wijden aan
hun eigen veiligheid?
Niet alleen op de grote weg, maar ook in
het stadsverkeer is het gebruik van de vei
ligheidsgordel noodzakelijk. Het ongeluk,
de botsing, kan even goed plaats vinden op
de hoek van een straat als in een bocht van
de autosnelweg en u hoeft zelf niet eens de
oorzaak te zijn van dat ongeluk. De redene
ring: „In de stad rij ik zo langzaam, dat
ik daar geen veiligheidsgordel nodig heb"
gaat in de praktijk niet op, want de talrijke
ongelukken met verwondingen als gevolg ge
beuren bij snelheden onder de vijftig km.
per uur. De kracht, waarmee bij een botsing,
ook bij lage snelheden de bestuurder en de
naast hem zittende passagier naar voren wor
den geslingerd, kan even groot zijn als die,
welke nodig is om de hele auto op te tillen.
Zelfs botsingen tussen auto's, die niet har
der rijden dan 20 - 30 km. per uur, kunnen
levensgevaarlijke verwondingen veroorzaken
Het zijn immers enorme krachten, die zich
bij zo'n botsing manifesteren en zou men
oen snelheid moeten beperken waarbij de
armen en benen van een mens de stoot
van een botsing geheel zelfstandig zouden
moeten kunnen opvangen, dan bedraagt de
ze snelheid zegge en schrijve zeven (7) km.
per uur. En wanneer rijdt u zo langzaam?
Het Verbond voor Veilig Verkeer wil er met
klem op wijzen, dat het gebruik van de vei
ligheidsgordels niet beperkt mag blijven tot
de grote weg, dat de veiligheidsgordel overal
is gemotiveerd, meer nog: overal noodzake
lijk is ter bescherming van mensenlevens,
ter verzachting van pijn, leed en verwon
dingen.
Verbond voor Veilig Verkeer.
Advertentie
Zuid Frankrijk en vluchtte tijdens de gods
dienstoorlogen aldaar naar Zeeland. Een na
zaat van deze familie, Maurits Adriaan, was
burgemeester van Tholen. Een dochter van hem
Anna Adriana, trouwde met mr. W. H. Loh
man, burgemeester van Groningen. De enige
zoon van het echtpaar Lohman - De Savornin
kreeg bij zijn geboorte in 1770 de naam de
Savornin voor zijn familienaam Lohman op
verzoek van zijn grootvader van moederszijde.
Het geslacht Lohman stamt van het boe
renerve Lohman in de buurtschap Samern in
het kerspel Schiittorf (graafschap Bentheim)
Meinhard Lohman was aan het eind van de
16e eeuw burgemeester van Neuenhaus. In
1817 werd Maurits Adriaan de Savornin Loh
man in de adelstand verheven. W. O.
