Nieuws uit Overijssel
Duits deskundige gaat tempel
van Ramses verplaatsen
Veiligheidsinspectie landelijk
Nieuwe richtlijnen voor studie
Lorin Maazel
naar Berlijn
De zegetocht der
zelfbedieningszaken
De catastrofen
in kort bestek
T elef ooncentrum
in Darmstadt
Ds. VOS BEDANKTE
VOOR BEROEP
Vrijuag o maart 1964
WEEKBLAD VOOR RIJSSEN
Pagina 5
Twente toeristenroute Het heeft er alle
schijn van dat in het late voorjaar of in de
vroege zomer de ANWB-Twenteroute zal wor
den opengesteld. Vorig jaar werd de ANWB-
Sallandroute in gebruik genomen en dit is een
groot succes geworden. Door de nieuwe Twen-
teroute wordt 'n prachtig deel van Twente, oos
telijk van de Overijsselse Heuvelrug, onder
de aandacht van de toerist gebracht. Op pa
pier staat de route al vast.
Hengelo camping Hengelo zal er dit jaar
zijn derde camping bij krijgen. Deze zal ge
situeerd worden aan de oostzijde van de speel
tuin van hotel De Waarbeek. Op het kampeer
terrein zullen gebouwen verrijzen zoals het
huis van de kampbewaarder, een verzorgings
huis, een winkel (toko), gebouwen vcpr dou
ches en toiletten etc. De hoteleigenaar hoopt
dat deze gebouwen deze zomer nog gereed zul
len komen.
Excursie Informatrices van Nederlande
toeristische organisaties zullen op uitnodiging
van de Provinciale VW in Overijssel op 16
maart een excursie maken door een gedeelte
van Overijssel. Dit gebeurt reeds voor de
elfde keer en steeds is de belangstelling er
voor groot geweest. („Je leert de streek eens
kennen waarover je de mensen informeert" al
dus de informatrices). Het programma voor
16 maart is als volgt: Bijeenkomst in Almelo:
daarna bezoek aan een klompemakerij in En
ter, koffiemaaltijd in „De Kop'ren Smörre in
Markelo Rondleiding over het grote kampeer-
centrum Hessenheem in Markelo. 's Middags
wordt het nieuwe stadhuis bezocht en
daarna gaan de dames nog een kijk
je nemen bij het openluchttheater in Hert-
me. Tot lot wacht de excursisten een diner
in het Cultureel Centrum in Almelo.
ZWOLLE Overijssel-boekje De vrij be
kende free-lance journalist voor toeristische
aangelegenheden P. G. Bins heeft een Prisma
toeristengids laten verschijnen over de pro
vincies Overijssel, Gelderland en Utrecht. Wat
Overijssel betreft: de schrijver geeft een aar
dig volledig beeld over hetgeen de toerist in de
provincie aantreft. Het boekje graaft hier en
daar dieper dan andere en men vindt niet al
leen de „gewone" recreatieve aantrekkelijkhe
den opgesomd, maar Bins vertelt ook iets
over bevolking, bestaansbronnen, geschiedenis,
cultuur en kunst. Een aantal kaarten verdui
delijkt het geheel. Iemand, die in Overijssel
geïnteresseerd is, zal met het werkje zeer inge
nomen zijn.
Paas-folklore Op zondag, 22 maart wor
den in verscheidene plaatsen in Overijssel
Palmpasenoptochten gehouden. Dat gebeurt o.a.
in Almelo, Borne, Denekamp, Losser, Oot-
marsum, Raalte en Hengelo. (In Kampen wordt
de optocht zaterdag tevoren gehouden.) Voor
al in Ootmarsum staan de paastradities in ho
ge ere. Op zaterdag 28 maart gaan o.a. de
paoskèêls met drie wagens het hout halen
voor het paasvuur, dat zondag, 29 maart 's-
avonds om plm. 8 uur wordt ontstoken. Dit
laatste gebeurt op de paasweide aan de Al-
melosestraat. Men zingt er paasliederen bij.
's Morgens om 8.45 uur hebben de paoskêêls
een rondgang door Ootmarsum gemaakt on
der het zingen van paasliederen en 's middags
herhalen zij dat. Later in de middag van
de 29e maart begint het vlöggelen door de
gehele stad zowel om de stiepels (paal die
een niendeur in tweeën deelt) als door de
huizen. (Bij het vlöggelen trekken de bewo
ners hand in hand door Ootmarsum en de
huizen). Op paasmaandag (30 maart) wordt
hetzelfde programma als een dag tevoren af
gewerkt, behoudens het ontsteken van het
paasvuur. Ook wordt die middag gevlöggeld
en vanaf 19.30 uur is er in diverse hotels en
café's dansen.
Ook in Denekamp worden de oude paasge-
bruiken in ere gehouden. Op Palmzondag ver
zamelen de kinderen uit Denekamp eieren
(eiergadderen), die verkocht worden. Uit de
ze opbrengst worden de onkosten bestreden.
Op paaszondag wordt op de paasweide het
paasvuur ontstoken. Dit gebeurt om 's avonds
20 uur. Tevoren zijn de dorpsbewoners naar
het landgoed Singraven gegaan o m daar een
boom te kopen. Deze boom wordt omgehakt en
door de menigte naar de Paasweide genomen,
waar men er een teerton inhangt. Daarna
wordt de boom weer opgezet en door Judas
verkocht. Tesamen met het paasvuur wordt ook
de teerton 's avonds in brand gestoken.
Hengelo expositie Vanaf 25 maar worden
in de Hengelose Kunstzaal gouaches en teke
ningen van Martin Engelman tentoongesteld.
Oldenzaal wielersport Prominente be
roepsrenners zoals Peter Post, Jo de Roo, Jo
de Haan en Lex van Kreuningen zullen op za
terdag 28 maart deelnemen aan het criterium
in Oldenzaal. Maar niet alleen Nederlanders
zullen aan de start versschijnen ook Belgen
en Duitsers zijn van de partij. Er is zelfs
sprake van dat Rudi Altig naar Oldenzaal
komt; in ieder geval enkele van zijn ploeg-
makkers. Onder de Nederlanders bevindt zich
tevens de Tour de France-ploeg van dit jaar.
Verdere Nederlandse prominenten zijn Kap-
tein, Marinus en Solare. De te rijden afstand
bedraagt plm. 80 km. De wedstrijd begint om
14.30 uur.
Om 14. uur zal het startschot klinken voor
de amateurs die in Enter zullen beginnen aan
de Ronde van Twente, een klassieker over
150 km. De finish is in Oldenzaal. Alle sterke
amateurs zullen in deze wedstrijd uitkomen.
Almelo expositie In het Waaggebouw in
Almelo wordt van 6 tot en met 30 maart
een expositie gehouden van schilderijen en te
keningen van Herman Kruyder, uit het bezit
van het Frans Halsmuseum en het Stedelijk
Museum Amsterdam.
Enschede expositie In het Rijksmuseum
Twehthe te Enschede wordt van 13 tot en met
28 maart een tentoonstelling gehouden van
schilderijen van de heer en mevrouw B. Dimel
- van der Heijden.
Eerste Duitse Radio- en Televisiestudio in
Parijs.
De Westduise Omroep heeft in Parijs aan
de Avenue des Champs-Elyseés een radio- en
televisiestudio ingericht. De eerste op dit ge
bied in Frankrijk. Deze studio is uitgerust met
de meest moderne Duitse technische installa
ties.
School voor restaurateurs in Keulen.
t>e particuliere school voor restaurateuri
in Keulen, geleid door Otto Klein, is thans
van overheidswege erkend. Na een studie
van acht semesters kan men een staatsexa
men als restaurateur afleggen.
Tot consul van Senegal in de Bondsrepu
bliek werd de schrijver Rolf Italiaander in
Hamburg benoemd. Italiaander die vele rei
zen naar Afrika heeft gemaakt, heeft daarover
een aantal bekende boeken geschreven.
Duits tijdschrift bestaat zestig jaar.
„Wissen für Alle", een maandblad, wordt al
sedert zestig jaar door het Kosmos-Genoot-
schap uitgegeven. In dit maandblad worden
vooral natuur-wetenschappelijke onderwerpen
op populaire wijze behandeld. Behalve het
tijdschrift zijn tot dusver ruim 240 Kosmos-
boeken verschenen. Door dit alles heeft „Kos
mos" over de gehele wereld een grote schare
lezers weten te winnen. Doel van het genoot
schap is ook de liefde tot de natuur te ver
diepen. Sedert 1961 verleent het Genootschap
daarom de „Wilhelm Bölsche-prijs". Deze werd
dit jaar toegekend aan Professor Bernhard
Grzimek, de bekende directeur van de dieren
tuin van Frankfort. Grzimek werd ook bekend
als schrijver van de bestseller „Serengeti
mag niet sterven", waarin hij bescherming
van de Afrikaanse dierenwereld bepleit.
Er zijn thans in West-Duitsland meer dan
40.000 zelfbedieningszaken dat is 30 pro
cent méér dan aan het begin van 1962. De
bondsrepubliek staat daarmede aan de top
in Europa. Hoe stormachtig het tempo is
geweest bewijst een cijfer uit 1957. Toen wa
ren er nauwelijks 1300 zelfbedieningszaken in
de bondsrepubliek. Uit deze verrassend snelle
ontwikkeling kan met tamelijke zekerheid wor
den geconcludeerd, dat er nogal wat druk ach
ter heeft gestaan: het voortdurend toenemend
aantal der filiaal-bedrijven, de concurrentie
der grote warenhuizen, de discount-winkels en
de dwang te rationaliseren vanwege het acu
te gebrek aan deskundig personeel in vrijwel
alle branches van de kleinhandel.
Voor de technische verandering van een
gewoon winkelbedrijf in een modern zelfbe-
dieningsbedrijf moet thans per vierkante me
ter 650 D. M. geïnvesteerd worden -voor
een zaak met een oppervlakte van 100 vier
kante meter dus 65.000 D.M. Aangezien van
de tot dusver in zelfbedieningszaak verander
de winkels ongeveer 80 procent door de zelf
standige detailhandel worden geëxploiteerd,
moesten daardoor - wanneer men uitgaat van
40.000 winkels- miljarden geïnvesteerd worden
opdat men met de moderne ontwikkeling
gelijke tred kon houden.
Deze ontwikkeling is overigens nog lang niet
afgesloten. In de Verenigde Staten bedraagt
het aandeel de zelfbedieningszaken reeds meer
dan 90 procent. De bondsrepubliek is op weg
dit Amerikaanse voorbeeld te gaan volgen.
Vooral in de levensmiddelensector groeit,
bij steeds schaarser wordend personeel, het
goederenassortiment. Het is de afgelopen vijf
jaren met niet minder dan 36 procent uitge
breid. Terwijl in 1958 in een doorsnee-zaak on
geveer 1100 verschillendeartikelen aangebo
den werden, bedraagt dit assortiment van
daag al 1500.
RIJSSEN buiten de wallen
De paarden van de jonker van Backenhagen
sloegen op hol. Zij trokken door de repen.
Mannes Karakas had een gebroken been.
De Schreeuwerd kwam er beter af. Hij hield
de botten heel.
Meneer leef je nog? riep hij door het portier.
Aan het vloeken en lamenteren hoorde de
Schreeuwerd dat mijnheer nog leefde. Maar
met het Kluntjen liep het niet goed af. De
boevenwagen van Almelo die juist van De
venter huiswaarts keerde, men had in Al
melo een valse munter gepakt, die naar later
bleek ook in Rijssen zijn slag geslagen had.
De valse geldmaker was een burger van
Deventer daar hoorde hij tenminste thuis. En
daar moest hij berecht worden. Er zou nog
wel twist van komen tussen de drost van Twen
te, de heer der heerlijkheid Almelo en de
stad Deventer. Maar hoe dan ook de valse
munter zou zijn portie wel krijgen. In de
boevenwagen zaten twee dienaren van de stad
en een van de heer van Almelo. Het Kluntjen
wilde vluchten. Zo was het niet bedoeld.
Het was te erg gegaan. Nu de eerste de
beste wagen aanhouden, en dan weg. Wie
zijt gij man? vroeg de heren diender uit
Almelo, die dadelijk zag dat er iets scheef
zat met het Kluntjen. Spreek op. Of de tong
wordt u uitgerukt. Het Kluntjen werd be
nauwd. Hij biechte alles op. De mannen der
wet gingen naar het rijtuig het was vreselijk
om te zien. Daar lag Mannes Karakas te hui
len van pijn. De Schreeuwerd vroeg op ze ook
een schavuit uit Rijssen hadden zien lopen.
Ja die zac al geboeid in de wagen.
Geef hier! Brulde de Schreeuwerd, dan
snij ik hem de bek open tot achter de oren.
De jonker van Backenhagen had een grote
bult voor het hoofd, en de neus was eens zo
dik als gewoon. De boer Dramme Dieks
uit de Grimberg had de vier paarden
gegrepen en ging de weg naar Rijssen op. De
Drammert was tuk op een fooi geholpen door
de Schreeuwerd maakte hij de repen provi-
sories weer heel.
Men besloot Mannes Karakas naar de Grim
berg te brengen, Daar kon een bottenkerel
uit Almelo over hem meesteren. De mannen
van de boevenwagen reden mee naar Backen
hagen. Waar zij getracteerd moesten worden
De jonker die weer in zijn oude conditie
kwam liet in de hal van huis Backenhagen
het Kluntjen voor een stijl binden en toen ging
het er een half uur van.
Hoeveel zweepslagen het Kluntjen kreeg was
niet te tellen. Maar het was wel hard aange
komen, want toen men hem losmaakte viel hij
in zwijmel.
De jonker van Backenhagen goot het Klun
tjen brandewijn in de keel. De uitwerking was
verbazingwekkend. Hij kwam bij, en brulde
van de pijn, waggelde de deur uit, en zwoer
dure eden dat hij voor dit schandaal wraak
zou nemen. In Rijssen was het gerucht geko
men dat het Kluntjen dood was. De volgende
morgen was het Kluntjen al vroeg uit de ve
ren. Hij had niet kunnen liggen van de schrij
nende pijn. Het was een frisse augustusmor
gen. Hij liep naar de Schild. En begon zich uit
te kleden. Toen liet hij het naakte boven
lijf zien.
Het was bont en blauw geslagen. De bur
gemeester kwam kijken. Foei, foei, wat zag
het Kluntjen er uit. De burgemeesters stuur
den de stadsdiender naar Distel Leide de
kruiden zoekster en deze behandelde acht
dagen lang het Kluntjen. Toen spijkerde hij
weer bij. Ook ging men naar Mannes Karakas
Iedereen kende destijds in Rijssen ieder
een. De predikant ging ook naar Karakas. Dit
deed de man goed. Karakas was juist aan het
bijkomen. Botten Graads de ledenzet-
ter van Enter had juist het gebroken been
gezet. Zwetend en bleek lag daar de meester
jager van de Grimberg. De dominee sprak
van zondig leven, hij waarschuwde dat de
poorten der hel voor Mannes open stonden
Volgens de dominee was het Kluntjen al
verloren. Daar zou men nog meer van horen.
Op Backenhagen was alles in volle actie. De
Schreeuwerd ging de volgende dag naar
de drost van '"wente die had al tijding ontvan
gen van de heer van Almelo. Dat er in Rijs
sen veel ondeugden rond liepen. De drost ging
met twaalf man naar Rijssen. maar de meeste
stropers waren al gewaarschuwden hadden
hem al gesmeerd. De meest eerbare burgers
moesten naar de Schildkamp om een
Konrad Müller uit Kaiserslautern, eigenaar
van een steengroeve en deskundige voor na-
tuurzandsteen werd enige tijd geleden aange
zocht als adviserend ingenieur op te treden
ten aanzien van de verplaatsing van de tem
pel van Ramses bij Aboe Simbel in Egypte.
Deze tempel moet vanwege de bouw van
Na de oorlog is bij Darmstadt het grote
centrum van de Duitse telefoondienst ontstaan
„Femmeldetechnische Zendtralamt" ge
naamd. Dit enorme complex is voortgekomen
uit de in 1859 in Berlijn opgerichte „telegra-
fenschool". Deze centrale, die ruim 1790 me
dewerkers in dienst heeft, zorgde er voor, dat
bijna 't gehele Westduitse telefoonnet werd
geautomatiseerd 90 van de 100 gesprekken
zijn thans automatisch. 34 procent van het
telefoonverkeer met het buitenland, met Pa
rijs, België, Nederland, Oostenrijk en Zwitser
land wordt eveneens automatisch afgewikkeld.
Met de Verenigde Staten bestaat halfauto-
matisch verkeer via 47 leidingen in twee
transatlantische telefoonkabels. In 1963 kwa
men bovendien tussen de bondsrepubliek en
dertig landen commerciële telexverbindingen
tot stand en werd door dit centrum aan de
Duitse telecommunicatie-middelen-industrie op
drachten tot een waarde van rond 1,3 miljard
D.M. verstrekt. Sedert 1961 heeft deze centra
le 35 televisiezenders en twee sterke midden
golf radio-zenders gebouwd en in bedrijf ge
nomen.
Reeds sinds enkele jaren organiseert het
Verbond voor Veilig Verkeer in samenwerking
met de Bond van Automobiel-, Garage- en
politie instanties vrijwillige periodieke veilig-
Aan welke voorwaarden moet een buiten
lander, die in de bondsrepubliek wil gaan stu
deren, voldoen? Hij moet een diploma hebben,
dat overeenkomt met het diploma van een mid
delbare school in Duitsland, hij moet - dat
is nieuw - de Duitse taal „zeer goed" beheer
sen, hij moet kunnen bewijzen, dat hij over
de voor zijn studie benodigde geldmiddelen
beschikt, hij moet ten minste 18 jaar zijn,
hij moet voor bepaalde studie-richtingen als
praktikant hebben gewerkt.
In een klein geschrift van de „Duitse Dienst
voor Academische uitwisseling" wordt te
vens een uiteenzetting gegeven over het uni
versitaire systeem in Duitsland, dat geen
college-systeem, vaste klasse-indeling, cursus
sen of voorschriften omtrent duur, inhoud en
verloop van de studie kent. Stringente voor
schriften bestaan echter wel ten aanzien van
tentamens en examens.
De buitenlandse student mag er niet op re
kenen, dat hij in een van de studentente
huizen zal kunnen wonen. Zijn huisvesting zal
hem zorgen berokkenen, het vinden van een
werkmogelijkheid in de universitaire institu
ten, de klinieken, laboratoria etc. eveneens.
Wie wil promoveren moet kunnen aanto
nen, dat hij zijn studie met goed gevolg heeft
volbracht, dat hij wetenschappelijk werk heeft
verricht, goede kennis van het Latijn heeft.
De buitenlandse student in Duitsland kan
zijn studie niet financieren door te gaan wer
ken. Hij moet kunnen aantonen, dat hij over
de benodigde geldmiddelen beschikt voor de
tijdsduur, dat hij aan een Duitse universiteit
wil studeren. Indien zijn gegevens niet zouden
blijken te kloppen, dan wordt de toelating tot
de universiteit herroepen. Trouwens, de deuren
van de universiteit gaan pas open wanneer
een voorlopige toelating is afgegeven. Derhal
ve dient men een jaar vóórdat men in de
bondsrepubliek wil gaan studeren een schrif
telijk verzoek om toelating tot de betrokken
universiteit te hebben gericht.
In het geschrift van de D.A.A.D. wordt er
ook op gewezen, dat de kosten van levenson
derhoud thans minstens 350 tot 450 D.M.
per maand, huur inbegrepen, studiekosten ech
ter niet, bedragen en de kamerhuren variëren
van 80 tot 120 D.M. per maand. Voordeliger
en vaak ook gemakkelijker is het in de omge
ving van de universiteitssteden op het platte
land huisvesting te vinden. Vrije plaatsen ln
de studententehuizen zijn uitermate schaars.
heidsinspecties voor personenauto's en lichte
bestelwagens tot l3/< ton. Konden deze veilig
heidsinspecties tot voor kort nog slechts in
bepaalde delen van het land worden uitge
voerd, 't Verbond voor Veilig Verkeer is thans
zo ver gevorderd met de uitbreiding van het
net van inspectiestations, dat de automobilist
praktisch overal in het land zijn wagen kan
laten onderzoeken op die punten en plaatsen
die voor de veiligheid van het verkeer van be
lang zijn. Over het gehele land verspreid zijn
namelijk 1097 garagebedrijven inmiddels ge
machtigd om de veiligheidsinspecties uit te
voeren.
Bij een veiligheidsinspectie, die elk halfjaar
zo mogelijk gelijktijdig met de regelmatige
grote onderhoudsbeurt - in de meeste gevallen
na elke tienduizend kilometers - dient te wor
den uitgevoerd, wordt de wagen op niet minder
dan 45 ptn. nauwkeurig onderzocht. Blijkt de
wagen weer geheel „veilig" te zijn, wordt rechts
onder op de voorruit een speciaal vignet aan
gebracht, dat elk half jaar een andere kleur
heeft. Aan deze kleur is met een oogopslag
te zien in welk tijdvak de wagen voor het
laatst aan een veiligheidsinspectie werd on
derworpen. De garagebedrijven die de veilig
heidsinspecties verrichten, zijn kenbaar aan
een rood schild, waarop hetzelfde „goedkeu
ringsteken" is aangebracht als op het ge
noemde vignet. De eigenaar van de auto krijgt
de resultaten van de inspectie opgetekend in 'n
nspectierapport, dat hem samen met het vignet
en een veiligheidslogboek wordt verstrekt.
Het doel van de veiligheidsinspecties is het
voorkomen van dat soort verkeersongelukken
dat wordt veroorzaakt door defecten aan of
slecte conditie van het voertuig.
de Assoeandam naar een 86 meter hoger gele
gen plaats worden overgebracht. Maanden
lang heeft ir. Müller de op de rotsen bij
Aboe Simbel gebouwde tempel nauwkeurig
onderzocht en in een rapport de te verwach
ten moeilijkheden geformuleerd: omdat bij
de bouw zachte zandsteensoorten van verschil
lende structuur en grootte gebruikt werden,
mag en kan men de anders gebruikelijke me
thode het bouwwerk in verschillende stukken
uit elkaar te nemen niet toepassen. Loodrech
te en horizontale voegen met scherpe kanten
dienen te worden vermeden. Men moet zich
nauwkeurig naar de vorm van de zandsteen
richten en er mogen hoogstens kleine haar-
scheuren ontstaan. Wanneer men bedenkt, dat
op dergelijke uitermate moeilijke wijze onge
veer 20.000 kubieke meter steen uit elkaar ge
haald, gemerkt en vervoerd moet worden,
dan wordt duidelijk voor welke problemen de
moderne technici komen te staan. Daarom zal
de verplaatsing van de tempel ook zeven jaar
duren en tweeduizend mensen zullen er hun
handen mee vol hebben. Wanneer het stuw
meer van de Assoeandam het landschap zal
hebben veranderd, zal ook het heiligdom van
Aboe Simbel op een nieuwe plaats staan. Op
die nieuwe plaats zullen - evenals in vroege
tijden - twee maal per jaar wanneer dag en
nacht even lang zijn, de stralen van de op
gaande zon het hoofd van de stenen Ramses
in het binnenste van de tempel beschijnen.
Vanaf het seizoen 1965-1966 zal Lorin Maazel,
de in Parijs geboren Amerikaanse dirigent
de functie van „Generalusikdirektor" van de
Duitse opera in West-Berlijn bekleden alsme
de van eerste dirigent van het radio-symfonie
orkest. Als opvolger van Ferenc Fricsay
zal Maazel zeven maanden per jaar in Ber
lijn wonen. Even internationaal als zijn stam
boom is de roem van de pas 34-jarige dirigent.
Al op negenjarige leeftijd dirigeerde Maazel,
die vioolles kreeg van Wladimir Bakaleinikoff
op verzoek van Arturro Toscanini het N.B.
C-orkest. Vanaf dat tijdstip heeft hij het diri
geerstokje niet meer uit de hand gelegd. In
1952 debuteerde hij in Europa. Hij koos Ro
me tot zijn Europese domicilie.
Berlijn kent Maazel nog uit de tijd van de
Philharmonische concerten onder leiding van
Furtwangler. Op 1 maart 1953 leidde Maaze
voor het eerst het RIAS (thans Radio)-symfo-
nie-orkest. Vier jaar later was hij de jongste
en tevens eerste Amerikaanse dirigent, die
in Bayreuth was geëngageerd. Zijn „Lohen-
grin"-interpretatie werd de sensatie van het
jaar genoemd. Lorin Maazel kreeg de „Grand
Prix du Disque" voor zijn vertolking van de
Psalmen-symphonie van Strawinsky, van ,,L'-
enfant et les Sortilèges" van Ravel en de „Re-
formatiesymphonie" van Mendelssohn.
De slanke, donkere kunstenaar heeft inter
nationale beroemdheid verworven zowel door
Eurovisie-uitzending, zijn onderzoek naar de
muziek van het barok en zijn dirigeren van
beroemde orkesten overal ter wereld. Hij is
nog altijd een „wonderkind", dat zijn bezeten
heid voor muziek paart aan een bezetenheid
voor astronomie. Een hobby die door zijn
vrouw dia componiste is gedeeld wordt.
Ds. J. Vos, die de laatste tijd herhaaldelijk
is beroepen, heeft thans bedankt voor het op
hem uitgebrachte beroep naar Ederveen.
daverende scheldkannonade in ontvangst te
nemen. De oude Turf Benaads, een man van
eenentachtig jaar, rie foi wat hef den heer
schap het op de butte! Moest bij de drost ver
schijnen en om vergiffenis vragen.
Ten slotte waren drie Rijssenaren de sigaar.
Jan en Albert van de Lijster en Pannekoe
ken Berend. Zij stonden al lang als stropers
gebrandmerkt. Tot een goed voorbeeld en
duidelijk exempel voor anderen werden zij
aan een paardestaart gebonden en tot schrik
van heel Rijssen. De Pannekoek lachte schalks
toen men hem gebonden had en wegvoerde.
Ze waren nog geen kilometer verder of hij
was al weer los. Grijp! riep de drost toen hij
de Pannekoek zag lopen. Al de dienaren liepen
wat zij konden, maar toen Berend eenmaal
de handen vrij had, konden zij hem nakijken.
Dat hebben wij weer gehad riep het Klunt
jen maar hij had te vroeg gejuicht. Een dros
ten dienaar kwam terug en pakte hem mee.
De straffe waren niet mis. Het Kluntjen
kreeg de zwaarste straf. Hij moest voor slechts
vijfentwintig jaar naar de Oost. Met de an
deren ging het weinig beter.
Jan en Albert van de Lijster werden beiden
gebrandmerkt en moesten daarna het land
verlaten. Plarken Mannes een Enters ganzeko-
per, hielp hen naar Oostpruisen. Waar de bei
de Lijsters nog goed trouwden. De Oostprui-
sische jonge vrouwen waren gek op man
nen met brandmerken. Dat waren nog kerels
waar je nog wat aan had. Trouwens de goede
Rijssenaren waren zeer verontwaardigd. In
de eerste plaats op hun stadgenoten, die zich
zo misdragen hadden, dat een schamiel van
een kerel als de drost van Twente de boel
in Rijssen op stelten kwam zetten. De jonge
jonker van de Grimberg en diens echtgenote
hadden te doen met Mannes Karakas. Iedere
dag moest de Brommert met een emmer vol
eten naar 't Hangerad. De jonge Karakassen
stonden al op de uitkijk of de Brommert al
kwam. Na drie dagen was er al weer wat
nieuws de drost had de stad een boete opge
legd van zestig mudde haver. Maar de jonker
van de Grimberg die nog een en ander had
uit te staan met de heren van Almelo, raad
pleegde heer Evert van Almelo die zou de
drost eens aan de tand voelen en wist te be
werken, dat Rijssen met zes schinken beta
len kon.
Mannes Karakas was weer zover dat hij met
twee krukken lopen kon. Maar voor meester
jager was hij niets meer waard. Op voor
spraak van de heer van de Grimberg zou
hij bode worden voor de stad Rijssen. Maar
daar kwam de hele Stroboers familie uit de
Bouwstraat tegen in verzet Sedert honderd
vijftig jaar was een Stroboer stadsbode ge
weest. En nu waren er in het Stroboershuis
niets dan dochters. En nu dacht men niet an
ders of de man van een Stroboersdochter zou
bode worden. Stroboers Jan Harm, de laat
ste stadsbode was op oudejaarsavond gestor
ven. De man was maar drie dagen ziek ge
weest. De gehele herfst had hij zich al niet
goed gevoeld. Hij was altijd zo kouwelijk, daar
om had Siene zijn vrouw hem drie borstrok
ken over elkaar aangedaan.
De burgemeesters hadden al tegen elkaar
gezegd, dat Stroboers Albert in een slecht vel
stak. Hij werd zo opgeblazen dat was geen
best teken. Van de zeven dochters was er nog
geen een getrouwd. Moeder Stroboer was van
wat je noemt een zonderlinge familie, die al
sinds twee eeuwen als zeer heksachtig te boek
stond. Toen de Stroboer pas met haar ge
trouwd was geweest had de oude Stroboers
Merieje verteld dat onze Albert het zo getrof
fen had met Steen Siene. Want nog geen veer
tien dagen waren «ij getrouwd of de beide
koeien gaven veel meer melk dan voordien.
Terwijl de koeien van de buren veel minder
gaven. En zo had men Steen Siene steeds
voor een soort heks aangezien. En haar ze
ven dochters werden door de Rijssener jon
gelingschap gemeden. En nu was de stads
bode de Stroboer dood en er was geen opvol
ger. En het verzoek van de jonker van de
Grimberg wa.3 rijp overwogen en de meeste
burgemeesters die wat omhanden hadden en
vaak leverden op de Grimberg waren er voor
geweest dat Mannes Karakas bode werd op de
stad.
De zonen Karakas zouden hun vader niet
opv olgen. Zij zochten het verderop drie waren
er al over zee gegaan.
De jonker van Backenhagen hoorde er ook
van. Hij vond Rijssen een heerlijke stad waar
je nog eens lekker uit kon gaan zonder dat
je dadelijk in de gaten liep zoals te Delden
en Almelo b.v. Hij vertelde dan ook aan
Schreeuw Jannes dat hij donderdag aanstaan
de eens naar Rijssen wilde. Hij wilde eens
informeren naar de gezondheid van Karakas
en wilde meteen Glas Jan eens opzoeken en
een praatje maken met de burgemeesters
gezellig keuvelen. De Schreeuwerd moest
stiekum twaalf flessen wijn uit de kelder ha
len en in het wagenkistje van het rijtuig stop
pen.
Dat halen uit de kelder was de Schreeuwerd
best toevertrouwd want de Vrouwe van Ba
ckenhagen lette secuur op haar man. Hij was
wat zij noemde een beetje aan de losse kant
In Rijssen mocht men hem wel. En dit te
meer, daar hij meer dan eens de voorspraak
voor Rijssen was in het college van Ridder
schap en steden. Hij was een man met durf en
moed. Want hij had in devergadering van de
Staten de jonker Hageman van het hogeveen
niet voor het hoofd geslagen toen deze zich
laatdunkend over Rijssen had uitgelaten. Ds
Overijsselse en vooral de Twentse edelen had
den 't niet op de Rijssenaren zitten «n dat was
wederkerig want hadden de Rijssenaren onder
elkaar het over deze of gene edelman dan zei
men lachend, ach het is maar een jonker.
Maar met de jonker van Backenhagen lag
dat anders. Hij was niet streng en fel op de
stropers. Hij was geweldig rijk. Luste graag
een lekker glas wijn en had een feeks van
een wijf. Het voornaamste was gebeurd De
Schreeuwerd had de wijn veilig in het wa
genkistje gesmokkeld en Margriet, trots, mooi
en blond keek haar man na. Zij vroeg aan de
huisknecht of hij meneer nog een fles wijn had
meegegeven. Gut nee! riep de onthutste man.
Moet dat dan? Neen het is goed, ga maar
aan je werk. De jonker genoot vooral toen hij
in de buurt van Enter kwam. Daar bij het
Cathaler was grote bedrijvigheid van aan en
afvarende schepen. Het was goed zo, dacht
de jonker. De adel was er om te regeren.
Het volk om te werken. De wereld was goed
zo. Hij zag de steenbakkers ijverig bezig en
de Rijssense boeren op de es. Karakas had
hij niet thuis getroffen tot zijn groot genoe
gen hoorde hij dat deze bode was op de stad.
VAN COEVERDEN.
