Banketbakkerij Memders roombWïtplaat Lunchroom-cafetaria ,Ue molen
Zelfvervaardigde poppen maakten
Kathe Kruse beroemd
F1LMNIEUWS
Wat eet u bij de aardappelen en groente?
DE MILITAIRE OPLEIDING IN
WEST-DUITSLAND
Leerkracht nog nodig om
Onderwijsmachines worden
programma in te stellen
niet kwaad en
moe
Pagina 9
SPFFTAT ttfïtfn Banketstaven - gevuld speculaas - boter- Uitgebreide sortering marsepein surprises Na het winkelen voor
letters - brokken speculaas - amandel- Superbe brood smakelijk en voedzaam 'n hartig hapje naar
g III mm* I speculaas - appelbollen - appelflappen - l\ II I
Kinderwens werd wereldsucces
Liefste speelgoed
Servet met zand
Watten en reehaar
Opnieuw begonnen
MACISTE
OVERWINNAAR
En als er nu geen vlees
op tafel komt?
Jus is geen vlees
Verlies aan contact,
winst aan tijd
Staatsburger in uniform
Dril is uil de tijd
Wel harde training
Vraag en antwoord
Persoonlijk contact
is ..- -NV 'l-
Het Zuidduitse stadje Murnau beleefde on
langs een ware volksverhuizing. Reportage
wagens van radio en televisie, cameramen
sen en verslaggevers, een grote menigte pers
fotografen en vele honderden nieuwsgierigen
bivakkeerden rond een klein huis van dit
plaatsje in de Voor-alpen. Deze bijzondere be
langstelling gold echter geen staatsbezoek en
ook geen filmster, maar een vriendelijke oude
dame, die er precies zo uitziet, zoals men
zich een spreekwoordelijke grootmoeder voor
stelt-: Kate Kruse vierde haar tachtigste ver
jaardag.
De jubilaresse is de „uitvindster" van de
„Kathe-Kruse-poppen", die sinds meer dan
50 jaar tot het liefste speelgoed van hele ge
neraties van kleine meisjes in de gehele we
reld werden. In haar jeugd droomde Kathe
Kruse van een succesrijke toneelcarrière.
Reeds als zeventienjarige stond zij op de plan
ken van het Berlijnse Lessing-Theater. Maar
de jonge actrice nam spoedig afscheid van het
toneel. Zij was verliefd geworden op de des
tijds bekende beeldhouwer professor Max Kru
se, die haar wilde portretteren en kort daarop
met haar in het huwelijk trad.
Mevrouw Kruse heeft haar latere wereld
succes te danken aan haar oudste dochter
„Mimerle". Want toen „Mimerle" een zusje
kreeg, wilde zij ook een baby hebben en wel
precies zo'n zacht, warm kindje, als haar moe
der had. Daar vader Kruse nergens een pop
krijgen kon, die er levensecht genoeg uit
zag, moest de jonge moeder zelf iets ver
zinnen. Van een servet, dat met warm zand
gevuld werd, maakte Kathe Kruse lichaam,
armen en benen; een beschilderde aardap
pel diende als gezicht „Oskar", zoals deze
eerste creatie naar een oom uit de familie ge
noemd werd, voelde warm en zacht aan, als
een echte baby.
Maar „Oskar" verloor voortdurend zijn
„Ziel" en door het hele huis lag zand. Kathe
Kruse experimenteerde derhalve verder.
Haar volgende poppenkinderen vulde zij met
watten, later met tegen water bestendig ree
haar. De baby's konden nu ook bebaad wor
den zonder dat zij daarvan schade ondervon
den. De poppenproduktie moest in de volgende
jaren verhoogd worden, want Kathe Kruse
schonk in totaal aan acht kinderen - drie doch
ters en vijf zonen - het leven. Zij wilden
„echte baby's" hebben om mee te spelen.
Als modellen voor de poppengezichten dienden
nu de eigen kinderen.
De poppenneuzen werden door vader per-
soonlijk gemodelleerd en echt haar sierde de
vriendelijk glimlachende poppengezichten.
In familie- en vriendenkring was de „pop-
penmoeder" reeds lang bekend, toen zij op
aandringen van vrienden aan een Kerstprijs
vraag voor zelfvervaardigd kinderspeelgoed
deelnam. Dat was in 1910: Kathe Kruse kreeg
de eerste prijs en werd als bij toverslag
wereldberoemd. Uit alle delen van de wereld
bereikten haar bestellingen en spoedig moest
de jonge moeder poppen aan de lopende band
vervaardigen. Vier en twintig uur werkte zij
aan één pop. Later werd uit de poppenwerk-
plaats een echte fabriek, het bedrijf rationa
liseert en de produktie verveelvoudigt. Na
de oorlog werd het in de door de Russen be
zette deel van Duitsland gelegen bedrijf ge
naast, maar de al bijna 70-jarige poppenmoe-
der liet zich niet ontmoedigen. In de omge
ving van Manchen begon zij in 1950 - prak
tisch uit het niets - met de wederopbouw van
haar levenswerk. Tegenwoordig werken er
150 vakbekwame arbeiders in haar fabriek
en zij exporteert weer naar alle delen van
de wereld - tot grote vreugde van alle kleine
meisjes, die zo graag met een „echte baby"
spelen.
Meer dan 2000 jaar geleden had het Egypti
sche volk een hard en ellendig bestaan, ter
wijl het koninklijke hof in de hoofdstad Ta-
nis in luxe leefde. Macht had Pharao Amirtee
overigens niet, want de Perzen hadden het
Naar men zegt is het een typisch Neder
landse gewoonte om de vraag „Wat eten
we vandaag" te beginnen met de groente te
noemen: bloemkool, lof, worteltjes enz. Doet
u het ook? Dat zal dan wel komen doordat
we terecht veel waarde aan de groen
te hechten en omdat juist de groente zoveel
afwisseling en verrassing in de maaltijd brengt
Maar wat geeft u bij. die groente? Brengt
u daar óók voldoende afwisseling in aan?
Bij de slager zult u meestal tientallen ver
schillende stukken zien liggen. Hebt u de
meeste daarvan wel eens geprobeerd? Kiest u
wei, d§nsworganeii(lever-, .nieï„ hapt,^. tong)
Öfkutir- *fof -kalfsvlees,t*?alsJ dier §,grggt>oden
worden? En maakt u gebruik van speciale
aanbiedingen? Mocht u niet precies weten hoe
een bepaald stukje het beste klaargemaakt kan
worden, dan zal de slager u dat graag ver
tellen, tenzij u net op een spitsuur met uw
vraag aankomt. Vooral de meer doorregen
stukken zijn hier en daar wat uit de gratie.
Dat is jammer want juist door de combina
tie vet en mager worden ze bij het bakken en
braden niet gauw droog. Bovendien zijn zij
aantrekkelijk in prijs. Uit angst voor „de
lijn" behoeft u doorregen vlees niet te laten
staan. U kunt immers voor het bakken met
wat minder vet (boter, margarine of vet) vol
staan?
U weet, dat vlees een hoge voedingswaarde
heeft dpor zijn eiwitten, voedingszouteh en
B-vitamines. Deze bëstanddelen komen ook
iijkelijk voor in vis, eieren, kaas, peulvruch
ten en.... zoete of zure pap. Zij: zijn alle
goedkoper dan vlees. Maar ook wanneer u
niet op een dubbeltje behoeft te kijken, bie
den zij prettige afwisseling. Vooral eieren en
kaas zijn zo gemakkelijk op een drukke dag
omdat u er de deur niet voor uit hoeft.
Vergeet naasthet gekookte of gebakken
ei roereieren en hartige en zoete omelet
ten niet. En neem u eens voor, iedere maand
een paar maal kaas in de warme maaltijd te
verwerken, desgewenst in de vorm van een
toetje. Daarmee zullen vooral zij, die niet
van pap of pudding houden, gelukkig zijn.
Zeker aan te bevelen voor hen die niet aan
hun halve liter melk toekomen. Er zijn recep
ten te kust en te keur.
jyiet de k^Li k*>mt(i*ook «^rle trek in erwten-
bonensoÖ> JHi |flder§: peulvruchtenmaal
tijden: gezond en lekker etèn!
Wilt u vis op tafel brengen en daar doet
u goed aan! doe dan wat we bij vlees
adviseerden: wees niet huiverig voor wat min
der bekende soorten. Stel dat uw visver-
koper eens roodbaars heeft. Waarom zou u
die vis, die u net zo kunt koken of bakken
als de meer bekende soorten, niet eens pro-
bex-en?
Al deze gerechten kunnen de plaats van
vlees innemen. Jus kan dat niet, evenmin
als vet spek. Zij zijn wel lekker pittig en zij
geven wel een gevoel van verzadiging, maar
ze missen de opbouwende stoffen (o.a. eiwit
ten), dié in vlees, vis, kaas e.d. voorkomen.
Alleen aardappelen en groente met jus zijn
dus beslist niet voldoende. Zorg dan b.v. voor
een eiwitrijke toespijs. Karnemelkse of zoete
pap en pudding zijn een uitstekende aanvul
ling. Als u uw keus op pap bepaalt, hebt u
een goedé gelegenheid havermout, boekweit
(grutten) en gort in ere te herstellen.
Zij zijn gezonder dan custard en soortgelijke
bindmiddelen en de bereiding hoeft niet veel
tijd (méér) te kosten.
land bezet en omgeven door verraders was
de vorst volkomen machteloos om zijn volk te
beschermen. Zijn jonge eerzuchtige tweede
gemalin, Smedes, een Perzische, ontziet zich
echter niet om, tezamen met de Grootvizier,
de Egyptenaren te knechten en te terrorise
ren. Zij ziet er evenmin tegen op om velen
gevangen te doen nemen en op de slaven
markten te verkopen.
Als Amirtee op de hoogte gebracht wordt
van Smedes' wandaden en wil pogen om
maatregelen te nemen, laat de jonge vrouw
hem in koelen bloede doden.
Ergens in de woestijn wordt de jonge reus
Maciste, die heet te zijn „geboren uit een rots"
en die sterker is dan wie ook, aangevallen door
twee leeuwen. Nadat hij er één met de han
den gedood heeft, loopt zijn leven ernstig
gevaar, maar een jonge, toevallig passeren
de Egyptenaar redt hem en tussen beide man
nen ontstaat hierdoor een band. De vreemde,
die zich Kenamum noemt is niemand anders
dan de zoon van Amirtee uit diens eerste hu
welijk en in feite dus de kroonprins, die om
zijn volk beter te leren kennen grote reizen
maakt. In één van de dorpen, die hij aandoet
heeft hij de schone Nofret leren kennen, die
niets van zijn vorstelijke afkomst weet. Ke
namum belooft haar terug te zullen keren
órtx'mot huuY'Je trouwen.D>i..plutJglinëEJIS'
van zijn vader verandert ec-hter>zijn leven vol-,
komen.
In Tanis teruggekeerd raakt Kenamum onder
de magische verleiding van zijn jonge stief
moeder Smedes, die hem, gesteund door haar
priesters, door toverkrachten geheel in haar
macht houdt.
Plunderende soldaten vallen het dorp aan
waar Nofret woont. De bewoners worden mee
gevoerd om als slaven en slavinnen verkocht
te worden. Maar plotseling verschijnt Maciste
als genadeloze wreker. Hij neemt het alleen op
tegen de soldaten en ziet kans de vrouwen te
redden.
Maciste, die het als zijn roeping beschouwt
om onrecht uit te roeien en Egypte te be
vrijden, gaat naar Tanis, waar hij geholpen
door kooplieden, door een list onbemerkt bin
nenkomt. Daar organiseert hij een steeds
groeiende beweging om verzet te plegen
tegen de Perzen en het Koningshuis. Telkens
weer vertoont hij staaltjes van onverschrok
kenheid en ongekende kracht. Op de dag van
Kenamums kroning tot Pharao staan talloze
volgelingen van Maciste gereed om toe te
slaan tijdens de grote wagenrennen in de are
na. Van hun ingrijpen komt echter niets.
Maciste, die voor het eerst gewaar wordt,
BONN - Bij de nuidige stand van de wa
pentechniek vereist de verdediging van ieder
land twee soorten soldaten: het type van
de technicus, die tijdens een lange veelom
vattende speciale opleiding tot een hoog-ge-
kwalifieeerde specialist wordt gevprmd en het
type van de geharde vechter, waarvoor ge-
gezonde. met de natuur verbonden moedige
mannen nodig zjjn.
In de Duitse bondsweer wordt thans de
jonge soldaat met technische begaafdheid
en belangstelling voor de techniek vaker aan
getroffen dan het lichamelijke robustere, spor
tieve, strijdbare type een feit, dat overi
gens in alle landen met hoog-ontwikkelde be
schaving. valt te constateren.
Het moet er duS om gaan door opleiding in
te halen hetgeen door moderne levensge
woonten verloren gegaan is. Uiteraard kun
nen recruten niet van de eerste dag in dienst
aan maximale lichamelijke prestaties vol
brengen In de loop van de diensttijd moeten de
eisen geleidelijk wordén opgevoerd, zodat de
manschappen tenslotte in de uitstekende li
chamelijke conditie zijn, die onmisbaar ook
is voor hun geestelijke paraatheid.
Even lang als de bondsweer bestaat, heeft
in de bondsrepubliek hardnekkig de 'legen
de de ronde gedaan, dat' de soldaten met
„fluwelen handschoenen" worden aangepakt.
In vele gevallen wordt het begrip van de
„staatsburger in uniform" een synoniem ge
acht voor een lichtelijk halfzachte houding. Al
leen daaruit moet worden verklaard, dat de
eis naar hardere opleiding bij het Duitse
publiek bezwaren heeft opgeroepen. Ondanks
alle inspanning om goede voorlichting om
trent de strijdkrachten te geven, wordt de
vrees geuit, dat zich in de bondsweer een
stroming zou kunnen ontwikkelen in tegen
spraak met de grondbeginselen en opvattin
gen omtrent de staatsburgerlijke verantwoor-
dat Kenamum de Pharao en Kenamum, zijn
vriend één en dezelfde zijn en die bovendien
de bijzondere belangstelling van koningin
Smedes opmerkt, volgt ineens een andere ge
dragslijn. De door Maciste bevrijde vrouwen,
die door Smedes weer opnieuw gevangen geno
men zijn, zullen op wréde wijze in de arena
ter dood gebracht worden. Maciste betreedt
ja en door zijn enorme kracht belet
>cdle vrouwen gemarteld en gedood
wtrfOTTT Kenamum. nog steeds onder de in
vloed 'van de middelen, die zijn wilskracht ver
lammen, herkent Maciste niet, maar Smedes
is zo geiïnponeerd, dat zij haar zinnen op de
sterke reus zet. Macikte doet alsof hij zich
graag dóór haar laat inpalmen en gaat zelfs
in het paleis wonen, tot grote woede van zijn
volgelingen, die hem een verrader vinden. Na
enige tijd doorziet Smedes echter Macistes
houding en zij wil hem op vreselijke wijze
ter dood laten brengen.
Na zware strijd ep ongelooflijke kracht-
prestaties ontkomt Maciste echter en nu stelt
hij zich, nadat hij alles uitgelegd heeft aan het
hoofd der opstandelingen. Het komt tot 'n bloe
dige veldslag, die voor de opstandelingen ver
loren schijnt, totdatMaciste redding brengt
door een strategische brug onklaar te ma
ken. De strijdkans keert, de opstandelingen
winrien. Als Maciste dan ook Kenamum ver
lost uit de duivelse betovering van Smedes en
hem met Nofret samenbrengt, begrijpt Sme
des, dat zij het spel verloren heeft en zij aar
zelt niet de dood te zoeken. Het volk valt
het paleis binnen, de intriganten worden ver
jaagd en Maciste, geloofd én geprezen als de
bevrijder, trekt zich terug om elders in dé
wereld het onrecht te gaan bestrijden.
delijkheid van de soldaten. De richtlijnen die
voor de opleiding geldenzijn echter het re
sultaat van diepgaande studie en overwegin
gen gebaseerd op de richtlijnen opgesteld door
de afdeling „Innere Führung'k -De bondsweer
wil met de aanwezige middelen én- rekening
houdend' met de gegeven .^verhoudingen
de grootst-mogelijke paraatheid bereiken.
Op het monument voor de onbekende soldaat
in Arlington bij Washington staat te le
zen: „Toen de soldaat zijn uniform aankreeg,
werd de burger'niet uitgekleed". Deze zin zou
als leidend beginsel kunnen dienen voor de
bondsweer, die van de staatsburger in uni
form meer moet verlangen dan tot -. dusver
van soldaten werd verwacht. De reeruut moet
zijn staatsburgerlijk bewustzijn, zelfdiscipline
en oordeelsvermogen naar de kazerne meebren
gen.
De richtlijnen die bij de opleiding gelden
gaan uit van deze fundamentele eisen. Deze
weerspiegelen de kenmerkende trekkèfr van on
ze tijd: het culturele niveau, het rechtsbewust
zijn, de economische stromingen,- de. bij
zondere belangen van de mensen alsmede
de stand van de technische ontwikkeling,
Daarbij, komt d,an nog de factor van. de per
manente béd raging door het miljoenenleger
van de Sowjet-Unie, dat uit gehardef. doel
treffend opgeleide soldaten bestaat.' Dit dwingt
de strijdkrachten van de NATO al in vredes
tijd'Fat voortdurende paraatheid.
In een moderne oorlog is de enkeling vaak
geheel alleen op zichzelf aangewezen, ^lleen
mee-denkende, gedisciplineerde soldaten,' die
weten waarvoor zij veGhten kunnen in derge-
.lijke situaties hun opdracht zelfstandig han
delend ten uitvoer brengen. Het streven naar
zelfstandigheid ligt al in het sterk-ontwikkel-
de individualisme van onze tijd besloten het
kenmerkt ook de jonge soldaten. Derhalve
moeten zij vroegtijdig voor taken geplaatst
worden, die hen tot verantwoordelijk hande
len aanspoort hetgeen hun zelfbewustzijn ver
sterkt. -i
Wie grote waarde -hecht aan het individua
lisme ook bij militairbdpleiding kan Jfcf'prin
cipe van de dril als middel ter handhaving
van de discipline en als grondslag van de mi
litaire opleiding niet aanvaarden. Het zou
onzinnig zijn de methoden van de achttiende
eeuw op een modern leger over te willen
brengen. Destijds bereikte men door het „af
richten" van de soldaten ongetwijfeld een goed
militair resultaat. Zonder dril zou men de
legers uit de eeuw van Frederik de Grote
niet in de slag hebben kunnen werpen. In
die dagen moest een soldaat alleen maar een
goed jfunctioneiïfidl-./fetifiltje Yaj^ -eejdjj machine
zijn, die automatisch doör bevelen in be
weging werd gebracht. Weliswaar moet ook
thans het gebruik -en hanteren vanwapens
en materieel herhaaldelijk geoefend worden,
maar daarmede wordt niet meer beoogd dan
het wennen en leren kennen. De wil en het in
zicht' van de soldaat, dat hij als het er op aan
komt zich moet kunnen handhaven, kan al
leen. worden versterkt .wanneer rechtvaar
digheid, sociale zorg en achtting voor de
persoonlijkheid de militaire opleiding in hoge
mate-bepalen.
Deze inzichten zijn niet pas door- de bonds
weer ontdekt.- Militaire leiders als Scharn-
horst en Gneisenau wisten dit ook heel goed
en deze opvatting, diende her als leiddraad
bij hun hervormingen. Het jonge Duitse leger
wijst dus onomwonden onjuist-opgevatte hard
heid, het'stompzinnig afbeulen van recruten af.
Vandaag dag ligt de hardheid van de militai
re opleiding in de zakelijke eisen, die de mili
taire dienst stelt. Zij wordt begrepen en
verdragen' wanneer men geen onmogelijke en
overbodige, laat staan onwettige ëisen stelt.
(Van een medewerker)
^al de techniek ooit zo ver in
't onderwijs doordringen, dat
de machine een belangrijk deel van
de onderwijzende taak overneemt?
Wie zich de bedenkingen herinnert
die vóór de invoering van de
schooltelevisie in Nederland speci
aal uit onderwijskringen geuit wer
den, kan er maar moeilijk aan ge
loven. Dat neemt intussen niet weg,
dat er scholen zijn die het t.v.-ap
paraat als aanvullend leermiddel
toepassen. En ook elders, bij talen
onderwijs bijvoorbeeld, heeft de
elektronica zijn intrede gedaan. In
dat geval zitten de leerlingen met
hoofdtelefoons op unaniem in mi
crofoons op hun tafel te spreken.
De leerkracht voor de klas heeft
eveneens een hoofdtelefoon en een
microfoon, maar daarnaast nog een
schakelbord.
Terwijl de klas op de wijze der va
deren de les „opzegt", schakelt de
Onderwijzer van leerling naar leer
ling. Bevalt hem ergens iets niet in
de uitspraak, dan geeft hij individu
eel aanwijzingen. Hij luistert naar
Slechts één leerling tegelijk, maar
niemand in de klas weet naar wie
tot hij eventueel een correctie krijgt.
Het systeem is in de Verenigde Sta
ten ontwikkeld en heeft zich snel over
vele landen verbreid.
De leerkracht kan hier uiteraard
niet gemist worden; slechts de doel
matigheid van het onderwijs wordt
opgevoerd. Maar er zijn ook syste
men denkbaar en zelfs al in toe
passing waarbij de rol van de leer
kracht is teruggebracht tot die van
programmeur. Hij is dan de man,
die een onderwijsmachine tevoren
van een leerprogramma voorziet en
die het onderwijs-zelf verder aan de
machine kan overlaten
Wat doet zo'n machine? Van de
leerling wordt verondersteld dat hij
tevoren thuis bijvoorbeeld de
behandelde stof globaal heeft doorge
nomen. In de „klas" stelt de machine
vragen en controleert de antwoorden.
Met deze programma-machines zijn
twee verschillende systemen moge
lijk. Bij 't ene wordt na een be
knopte opsomming van de conclusies
der leerstof een vraag gesteld On
middellijk daarna krijgt de leerling
een aantal antwoorden op de viaag
voorgelegd, waarvan maar één het
juiste is. Kiest hij het verkeerde, dan
geeft de machine uitleg waarom het
gekozen antwoord niet goed kan zijn.
Dezelfde vraag wordt dan opnieuw
gesteld: de leerling krijgt dan een
nieuwe kans:
Uiteraard is het bij dit systeem
op eenvoudige wijze mogelijk na te
gaan, of de leerling vordert. Bij het
tweede systeem kan dat niet. Ook
hier wordt een vraag gesteld, maar
zó simpel dat zeker negentig percent
van de leerlingen wel een goed ant
woord moet geven. Wanneer dé leer
ling voor zichzelf een antwoord heeft
geformuleerd, verschijnt de correcte
oplossing op het scherm. Uitleggingen
worden in dit stadium niet verstrekt.
Dat spaart tijd, maar daar de vragen
xX.'. „r
eenvoudiger moeten kunnen zijn. is
de voortgang door de leerstof niet. zo
snel als bij de eerste werkwijze.
In Engeland wordt met deze me
thode druk gepionierd. De appara
tuur varieert naar gelang diverse
onderwerpen worden onderwezen:
boekhouden en grammatica, na
tuurkunde of arbeidsanalyse. Er
zijn machines, die elektronische
breinen moeten hebben Maar an
dere lijken ietwat op een eenvou
dig televisietoestel. Tenslotte zijn
er simpele apparaten, die men
eigenlijk best zelf op school kan
maken.
Het is duidelijk, dat dit soort ma
chines tevoren de leerstof, vragen en
Hv
De leerling heelt de vraag op )±et
scherm voor zich gehad en voor
zichzelt het antwoord geforn/u-
leerd Hit drukt nu op de .mnt-
ivoordknop en zal aanstonds op
een tweede scherm merken, of zijn 4«
oplossing goed is geweest of jout
K«
•J" -J* i^* i aj* ^a
antwoorden „ingegoten" moeten krij
gen Daarvoor bestaan al diverse pro-
grnmmenngs boeken Het program
ma van een machine moet voortdu
rend worden gewisseld al naar gelang
de gevordei dheid van de klassen, die
.eraan werken.
- Er zijn nadelen aan het ondei wijs-
apparaat en een van de meest in het
oog springende is, dat het persoon
lijk contact tussen leerling en leer
kracht in de verdrukking komt. Maar
er zijn enthousiastelingen, die zeg
gen, dat dit persoonlijke contact op
een middelbare school met duizend
leerlingen er klassen van veertig
man toch al niet om' over te juichen
Het ten dele wegvallen van de
persoonlijke benadering heeft ook
voordelen, 'n Machine wordt nooit
ongeduldig, is ongevoelig voor pla
gerijen en krijgt geen aanvallen
van razernij. Een machine is nooit
moé en maakt geen vergissingen.
Is de geprogrammeerde leerstof
breed opgezet, dan geeft het appa
raat meer gelegenheid tot individu
eel onderwijs) En .er is geen sprake
van dat èen leerling zijn cursus kan
voortzetten, wanneer hij niet steeds
de behandelde stof onder de knie
heeft gekregen.
De theorie klinkt niet zo gek. Maar
wat zijn de resultaten? Men heeft die
gemeten bij cursussen van de Royal
Air Force, waar een massa exacte
kennis moet worden geabsorbeerd.
De ervaring béwees.'cfat de leerlin
gen hier sneller opschoten en zich be
ter herinnerden wat hun was geleerd.
Een vergelijking werd getrokken
tussen cursisten in een klas, die drie
hoeksmeting leé'rde door middel van
een machine en leerlingen die bij
een instructeur waren ondergebracht.
-Beide klassen kregen dezelfde stof te
verwerken. De „machinale" teerlin
gen hadden er slechts 39 pet van de
tijdsduur voor nodig, die het onder
wijs in de andere klas in beslag nam.
Machinaal onderwijs wordt mo
menteel al gegeven 'intalen, wis
kunde en de besturing van compu
ters. Voor hef leren gebruiken van
elektronische rekenmachines via
ponskaarten zijn af tScrles instruc
tiemachines vervaardigd, die op
merkelijke resultaten geven ten
aanzien dan die toetsen, welke in
het algemeen nogal moeilijkheden
opleveren bijdé hétjfijfsappara-
tuur. Het ziet er naar uit, dat de
ontwikkeling nog maar aan een be
gin staat.
