PINKSTER-
AANBIEDING
TER HARMSEL
Wier den en Rijssen
tentoonstelling
houden beroepen-
in het „Anker"
Zwaar of licht te verteren
RIJSSENSE JAGERS HIELDEN
KLEIDUIVENW EDSTRIJDEN
Vrije tijds-kleding bij uitstek
MEULENBELT
Clubhuiswerk wachl op eigen clubhuis
Gloeilamp nog niet ten onder
in de strijd tegen neonbuis
Beter maar niet duurder
Suèdejasjes in alle maten voorradig - moderne regenmantels
en nylon jacks - ploegstoffen in meer oan 100 desssrb
Wij hebben een grote keuze in (ostuums - jassen - colberts en pantalons - Merven
als Mullair - Century-Shelten en Falcon spreken voor zichzelf
Nieuws van de lagere
Excelsior-elf tall en
VAKANTIEKLEDING
makkelijk waskaar
kreukvrij
snel droog
Een VAKANTIEKLEDING
voor moderne, zorgeloze mensen
voor Vader en Zoon
Hoe de duiven vlogen
Pagina 7
WEEKBLAD VOOR RIJSSEN
Vrijdag 24 mei 1963
Wij ontvingen nieuwe collecties mantels - mantekostuums - japonnen - biouses enz. - Geimos
Voordelen
Koud licht
i
Wierden: Op initiatief van het Rijksarbeids
bureau en het Gewestelijk Arbeidsbureau te
Almelo organiseren de gemeentebesturen van
Wierden en Rijssen in het tijdvak 12 tot en
met 22 juni a.s. in het christelijk verenigings
gebouw „Het Anker" te Wierden een beroepen-
tentoonstelling.
Voor het welslagen van deze tentoonstelling
is een comité gevormd, bestaande uit de heren
Mr. E. D. Maaldrink, burgemeester van Wier
den (voorzitter), wethouder J. A. Scholman
van Rijssen, wethouder G. J. Kampman van
Wierden, J. van Maanen, hoofd van de Juliana-
school te Rijssen, W. de Boer, hoofd van de
openbare lagere school te Wierden, A. Jacobs
hoofd van de R.K. Jongensschool te Enter,
J. G. van de Westeringh, hoofd van de
landbouwschool te Wierden en mejuffrouw H.
B. Aalderink, hoofd van de huishoudschool
te Rijssen. Secretaris is de heer A. J. Went-
zel referendaris ter secretarie van de ge
meente Wierden.
De bedoeling van deze tentoonstelling is
de leerlingen op aanschouwelijke wijze in
zicht te geven in de hedendaagse beroepenwe-
reld. Door deskundige explicateurs en explica-
trices zal een rondleiding worden gehouden
voor de kinderen van de hoogste klassen van
de verschillende scholen in de gemeenten
Wierden en Rijssen. De tentoonstelling om
vat ruim 220 beroepen, zowel mannelijke als
vrouwelijke. In totaal telt de tentoonstelling
82 panelen, waarop een bonte verzameling
mannen- en vrouwenberoepen zijn uitgebeeld,
met foto's uit beroep en bedrijf. Er zijn 46
panelen met ruim 150 mannenberoepen en 36
panelen met ongeveer 70 vrouwenberoepen.
Natuurlijk kan deze tentoonstelling niet vol
ledig zijn, wanneer men bedenkt, dat het door
deskundigen geschatte aantal beroepen en
functies rond de 4300 loopt.
In de avonduren zal voor de ouders en-
of verzorgers gelegenheid bestaan deze
tentoonstelling te bezoeken.
Op deze tentoonstelling zullen vele bekende
beroepen te zien zijn, maar ook een vrij
groot aantal, waarvan vele misschien nog
nooit gehoord hebben. Toch kunnen juist deze
beroepen, wanneer wij letten op de richting,
waarin het economische leven zich tegenwoor
dig ontwikkelt, voor vele jonge mensen in
de toekomst een interessante werkkring vor
men.
Een van de belangrijkste beslissingen van de
jeugd is straks het kiezen van een beroep en
dat is voor velen soms een heel moeilijke
keuze. Deze tentoonstelling wil hierbij de hel
pende hand bieden door iets van de onbe
kendheid van verschillende beroepen weg te
nemen door de jeugd, maar ook de ouders,
in staat te stellen hun blik te laten gaan
over het uitgestrekte terrein van opleidingen en
beroepen.
De tentoonstelling gaat terug tot de zeven
tiende eeuw, dus de tijd van de gilden. De
plm. 1100 schoolkinderen, die de tentoonstel
groepsverband onder leiding van een leer
kracht. Hiervoor is een schema opgesteld
Het comité hoopt door deze tentoonstelling
ling zullen bezoeken, komen allemaal m
te bereiken, dat de gewenste belangstelling
van de ouders wordt gewekt, zodat zij zich
tijdig over de te nemen beslissing over de
toekomstige opleiding van hun zoon of doch
ter kunnen beraden.
In een doelpuntenrijke ■wedstrijd speelde
Excelsior 4 zaterdagmiddag met 6-6 op ei
gen terrein gelijk tegen Enter Vooruit 3.
De wedstrijd Excelsior 4 tegen S.V.V.N. 4
uit Nijverdal welke voor Hemelvaartsdag
om 11 uur 's morgens was vastgesteld, werd
reeds maandagavond gespeeld en door Ex
celsior met 6-0 gewonnen. Voor zaterdagmid
dag is vastgesteld de wedstrijd Excelsior 4
D.E.S. 4. Dit is de laatste wedstrijd van de
Rood-Witten in deze competitie. De andere
Excelsior elftallen zijn reeds uitgespeeld.
De wedstrijd Excelsior I - D.E.S. I welke
was vastgesteld voor a.s. zaterdag is uitge
steld tot zaterdag 1 juni.
's Zomers eet iedereen graag lichte kost,
's winters lijkt zwaardere ons beter. Dat
licht en zwaar wordt dan meestal in de hoe
veelheid vet gezocht. En inderdaad is de hoe
veelheid vet een van de factoren, die van
invloed zijn op het werk, dat onze maag en
darmen moeten verzetten om het voedsel
„klein te krijgen". En dat bedoelen we met
licht en zwaar verteerbaar. Licht verteerbaar
is het voedsel, dat minder lang in de maag
blijft dan zwaar verteerbare kost. Voedsel
kan zwaar verteerbaar zijn, doordat het veel
vet bevat, maar ook doordat het compact is
of stijf. Dat is b.v. het geval met donker rog
gebrood en massieve stamppotten.
Moet de voeding licht verteerbaar zijn?
In het algemeen is het niet nodig ervoor
te zorgen, dat ons eten licht te verteren is.
Voor bepaalde diéetpatiënten en voor baby's,
die nog een zwakke maag hebben, is het wél
van belang, voor anderen niet. Het heeft juist
wel voordelen wanneer de voeding niet te
licht is. Zij verzadigt dan langer en zorgt
ervoor, dat onze maag niet al te gauw om
eten vraagt. U begrijpt natuurlijk wel, dat het
verkeerd is om naar de andere kant over
te slaan en dus zoveel en zwaar te eten, dat
tot geruime tijd na de maaltijd de prestaties
gering zijn en de oplettendheid te wensen
overlaat. In het verkeer of in een bedrijf,
Op de schietbanen van de Rijssense schiet
vereniging „Tubantia" hield de Rijssense Ja
gersvereniging een kleiduiven- en buks
wedstrijd.
Er bestond hiervoor flinke animo, terwijl
de weersomstandigheden vjij redelijk waren.
Na afloop reikte de heer J. Voortman m ca
fé Smit de prijzen uit.
De uitslagen luiden: 1 Vaste baan leden
R.J.V.: 1. W. Wassels 140 p. 2. G. Kaster-
bok 125 p. 3. H. Brinks 115 p. 4. W. G. Spek-
horst 115 p. 5. J. Voortman 110 p. 6. H Wes-
sels 105 p. 7. A. Kastenberg 95 p. 8. G. Ro-
zendom 90 p. 9. L. van Losser 85 p. 10. G.
Wessels Elsenersun 80 p.
2. Vrije baan doubletten: 1. W. Wessels.
2. H. Zandvoort. 3. G. Schuitemaker. 4. G.
Wessels.
Vrije baan Inkomers: 1. W. Wessels, Rijs
sen. 2. K. Bos, Holten. 3. H. Brinks. 4. W. G.
Spekhorst.
1. Vrije baan. Afgaande: 1. W. Wessels,
Rijssen. 2. R. Kastenberg. 3. H. ten Berge
Jr. 4. H. Wessels.
5. Buksbaan: 1. H. Wessels, Rijssen. 2.
M. Brinks. 3. H. ten Berge. 4. A. J. ten
Hove.
Dhr. J. Langenhof kreeg de poedelprijs.
waar voortdurende attentie vereist is, kan het
zelfs funest zijn.
Wanneer het, b.v. voor dieetpatiënten, no
dig is, dat de voeding licht verteerbaar is,
kunt u dat bereiken door
groenten, die dikwijls last veroorzaken, zo
als de meeste koolsoorten, uien en prei uit
het menu weg te laten, evenals groene erw
ten en bonen, noten, compact bruin- en vol
korenbrood, donker roggebrood en alle soor
ten zeer vers brood;
in de voeding niet veel vet te verwerken,
ook b.v. geen zeer vet vlees of vette vlees
waren; stijf geslagen room behoort ook tot
de machtige spijzen;
te zorgen, dat korstjes van vlees, vis e.d.
niet hard gebakken worden, zodat ze taai
en stug zijn, maar ook weer niet te lang
zaam, zódat er veel vet in trekt.;
niet al te ingewikkelde gerechten klaar te
maken;
gerechten, zoals stamppot, aardappelpu
ree, dikke soep, niet te stijf te maken;
het voedsel niet in grove stukken door te
slikken maar goed te kauwen of klein te snij
den als het gebit dienst weigert.
Het nut van onverteerbare voedseldeeltjes.
Het is van belang, dat onze maaltijden
onverteerbare voedseldeeltjes bevatten. Die
helpen namelijk de ontlasting vormen en be
vorderen daardoor de stoelgang. Groente en
fruit b.v. bevatten de onverteerbare cellu
lose. Zij, die een sapcentrifuge gebruiken,
weten, dat steeds een deel van de groente of
het fruit in het apparaat achterblijft. Die
pulp bestaat uit vezeltjes, soms ook pitjes
en stukjes schil. Meest onverteerbaar. Ook
in brood komen onverteerbare deeltjes voor
en wel meer naarmate het brood meer ze
meldeeltjes bevat. De donkerder broodsoor
ten (bruin-, volkoren-, krop-, donker rogge
brood) zijn rijker aan cellulose dan wit
brood.
Zo ziet u, dat groente en fruit, peulvruch
ten en „donker brood" niet alleen goed voor
ons zijn door de mineralen en vitamines, die
ze ons leveren, maar ook om andere redenen.
een vlotte weekend mode,
voor zorgeloze vrije dagen
Vakantiekleding, waarin u kunt genieten,
waarin u vrij kunt zijn, zonder bezorgd te
zijn, dat u niet goed gekleed gaat.
Perfecte
gekenmerkt door
EEN FANTASTISCHE COLLECTIE VINDT U BIJ
Er bestond vrij veel belangstelling voor de
avond, die door de Stichting „Club en buurt
huiswerk Rijssen" zaterdagavond in ge
bouw „Jeruel" werd gehouden. Deze avond
was belegd als afsluiting van het Clubhuis
werk.
Het was de voorzitter van het clubhuis-
werk de heer H. N. Hollander, die in zijn
welkomstwoord de wens uitsprak, dat de
stichting spoedig over een eigen clubhuis
beschikking zal hebben.
Spreker memoreerde dat in feite de slui
tingsavond het enige is, wat de Rijssense be
volking tot nog toe van het clubhuiswerk te
zien krijgt. Dat aan een en ander heel wat
werk vast zit, daarbij wordt vaak niet stil
gestaan.
Want het wil wel wat zeggen om 250 meis
jes en jongens intensief aan het werk te hou
den met handwerkclubs, handenarbeid, in-
stuifgroepen, tafeltennisclubs, timmerclubs
etc.
Gelukkig heeft zij de beschikking over een
groot aantal prima medewerkers en mede
werksters. Hierdoor alleen is het bestuur in
staat zoveel voor de Rijssense jeugd te doen
De aanwezigen kregen vooral aan de hand
van werkstukjes, die geëxposeerd waren een
indruk van het nuttige werk, dat door de
Rijssenaartjes met steun van de leiders en
leidsters wordt verricht.
Voor de muzikale omlijsting zorgden leer
lingen van de Rijssense Muziekschool o.l.v.
de heer G. Kaspersma op waarlijk uitste
kende wijze.
Vooral dank komt toe aan de dames mevr.
Steenhuizen en mej. Waanders, die de fraaie
kostuums hadden vervaardigd.
Het zangspel werd uitgevoerd o.l.v. mevr.
Lugtigheid, mevr. Steenhuizen en mej. Waan
ders.
Mevr. Lugtigheid zorgde voor een prima
pianobegeleiding. Opvallend was de geestdrift,
waarmee alle medewerkers en medewerksters
vooral deze avond zich inzetten.
Een aardig slot was een quatre-mains pi
anospel door twee leerlingen van de muziek
school.
'iiMaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiifiiiiii iiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuini,
ENTER 1
- De postduivenvereniging „De Lucht-
bode" te Enter hield haar wedvlucht van-
af Neufvilles. De afstand bedroeg 264 3
km. De duiven werden om 11 uur met
I zuidwesten wind gelost. De uitslag was
als volgt:
H 1 H Eertink 13.52.33, 2 H. Pluimers
1 13.53.22; 3 H ten Hove 13.55.09; 4 H. ten
Hove 13.56.01; 5 Joh. Scholten 13.56.55
6 J. H. Schoolderman 13.57.21; 7 J a
3 Swiers 13.59.44; 8 A. van Vondel 14.00.12
I 9 Joh. Pluimers 14.00.19; 10 E. van Hoorn
1 14.00.28
5 De postduivenvereniging „De Reisduif
hield haar wedvlucht vanaf Kassei. De I
afstand bedroeg 250 km De duiven wer-
den om 8.30 uur gelost. De uitslag was
als volgt: i
1 1 G ten Berge 12.33.53; 2 A. J. Otten
12 51 05; 3 G J. Essink 12 52 06; 4 H. I
1 Oremus 12.54.01; 5 G. Otten 12.55.11; 6 |j
G. Otten 12.55 19; 7 F Pots 12.56.27; 8 fj
H. Oremus 12.59.24; 9 G. ten Berge
13.00.33; 10 A. Pots 13 02.01.
I De postduivenvereniging „De Sport- 3
1 vogel" vloog met haar duiven van St.
Ghislaine-Hornu. De afstand bedroeg
280 km. De lossing der duiven geschiedde
'm om 7.15 uur. Er namen 151 duiven aan
deel. De uitslag was als volgt:
3 1 H. Schrooten 11 0040; 2 Joh. Essink
1 11.00.59; 3 B. J. Rikkert 11.02.27; 4 Joh. 1
3 Asbroek 11.02.33; 5 G. Kamphuis 11.06.06
6 G Kamphuis 11.07.09: 7 G van Bloem e
11 07.52; 8 Joh. Asbroek 11.07 55; 9 H.
Schrooten 11.08.47; 10 G. E. Wolters
11.09.25. 3
iiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiianiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiK
De steeds grotere toepassing van de
neonbuis in de afgelopen jaren doet de
vraag rüzen, of de traditionele elektrische
gloeilamp zich in de toekomst zal weten
te handhaven.
De gloeilamp is een temperatuurstra-
ler, d.w.z. in de lamp wordt een meta
len draad door middel van elektrische
stroom verwarmd en tot gloeien gebracht
Daarbij straalt deze draad licht uit, het
welk spektraal overeenkomt met dag
licht.
De nieuwe lampen, die men gewoonlijk
neonbuizen noemt, hoewel ze ook met een
ander gas gevuld kunnen zijn, zijn gas-
ladingslampen. Als door zeer verdund gas
elektrische stroom geleid wordt, komen
elektronen en gasatomen met elkaar in bot
sing. De atomen worden „geprikkeld" en
daarbij worden stralingen uitgezonden, die
echter grotendeels onzichtbaar blijven. De
gewoonlijk toegepaste zeer verdunde
kwikzilverdamp zendt ultraviolette stralen
uit, zoals men die van de hoogtezonlamp
kent.
De neonbuizen worden van binnen be
kleed met een stof, die onder inwerking
van deze stralen met zichtbaar licht, wit
oi gekleurd, fluoresceert. Dit secundaire
licht is het, dat de ontladingslamp bruik
baar maakt voor verlichtingsdoeleinden.
Bij de ontladingsstralen treedt slechts wei
nig warmte op, d.w.z. van de elektrische ener
gie wordt een veel groter deel in licht en
een kleiner deel in warmte omgezet dan bij
de temperatuurstralen. De neonbuis benadert
bijna het ideaal van „koud licht", de licht
gevende functie is in verhouding tot de be
spaarde stroom veel groter. Dat is de reden
van het grote succes.
Dr. W Schilling van de Osram-gloeilam
penfabrieken in München meent, dat de gloei
lamp zich desondanks tegenover de neonbuis
zal weten te handhaven, hoewel de neonbuis
een veel grotere plaats zal gaan innemen. Er
worden op het ogenblik nog altijd 70 pet
gloeilampen en 30 pet ontladingslampen ver
vaardigd Elk jaar neemt de produktie van
neonbuizen echter toe, maar voor de naaste
toekomst blijft volgens Dr. Schilling het ac
cent liggen op gloeilampen. De industrie is
ten opzichte van deze kwestie objectief, wanl
voor haar zou een volledige omschakeling op
de produktie van neonbuizen niet veel ver
schil maken.
De gloeidraad is tegenwoordig nauwelijks
een honderdste milimeter dik. (Hoe dunner de
draad is, des te groter de warmteweerstand en
des te meer hij gaat gloeien!. Volgens dr.
Schilling kan de huidige gloeidraad hoogst
waarschijnlijk niet meer worden verbeterd.
Men heeft het vermogen van de gloeilamp
eveneens door de gasvllling weten te verbe
teren.
Men laat in de lamp geen vacuum - de klas
sieke gloeilamp moet worden leeggepompt, om
dat anders de gloeidraad in de zuurstof van
de lucht zou verbranden - maar vult deze met
een traag niet reagerend gas, zoals stikstof
of een zogenaamd edelgas, bij voorkeur argon
Hierdoor wordt de verdampingssnelheid van
het metaal verminderd. In de heersende hitte
van 2000 a 3000 graden verdampt het metaal
langzaam zonder eerst te smelten, het „subli
meert". De metaaldamp zet zich af op de wand
van het glas en maakt dit zwart. Alle metalen
zijn in fijn verdeelde toestand zwart. De gasvul-
ling vertraagt de verdamping tot een hon
derdste van de oorspronkelijke snelheid in het
vakcuum.
Daardoor worden hogere temperaturen en
een beter vermogen tot licht geven mogelijk,
ook wordt de levensduur van de gloeidraad
verlengd. Een nadeel is de koelende werking
van de gassen. Men tracht dit tegen te gaan
door de lampen kleiner te maken, daar er
dan minder gas wordt verwarmd. Ook de
toepassing van zwak koelende edelgassen, zo
als krypton en xenon verbetert het vermogen
tot licht geven, maar deze gassen zijn erg
duur. Ze komen alleen voor speciale lampen
in aanmerking.
De gloeilamp heeft echter nog een punt in
zijn voordeel. De lichtsterkte of stralingsbun
del is bij deze lampen betei dan bij de een
of meer diffuus lichtgevende ontladingslamp
Men kan het licht door spiegelende delen of
een speciale vormgeving in een bepaalde rich
ting concentreren. De gloeilamp heeft te
vens het voordeel, dat hij klein is en gemak
kelijk te hanteren. De fabrikanten proberen
thans de lampen zo klein mogelijk te maken
en hebben daarbij volgens dr. Schilling al veel
succes gehad. De grens van de afmetingen ligt
aan de hoogst toelaatbare temperaturen aan
het uiteinde en rondom de fitting, want een
kleine lamp wordt natuurlijk warmer. Verder
wordt een kleine lamp eerder zwart Het eerste
kan men vermijden door toepassing van duur
der materiaal het tweede kan men moeilijker
voorkomen.
Ei is ook een nieuwe soort gloeilamp, de
kwartsjodiumlamp In deze lamp, die bij een
vermogen van 500 Watt slechts een paar mili
meter dik en de helft korter is dan een
gloeilamp van 500 Watt - deze lamp heeft de
vorm van een buisje is aan de gasvulling
een kleine hoeveelheid jodiumdamp toege
voegd
Het jodium vormt met het verdampte wolf
ram het gasvormige wolframjodide, dat zich
dicht bij de gloeidraad weer splitst in wolfram
en jodium. Het wolfram slaat dan op de gloei
draad neer in plaats van op de binnenkant
van het glas en dit wordt dus niet zwart
Dit wolframjodide-proces is echter alleen mo
gelijk bij hoge temperatuur. Daarom moet de
lamp van kwarts of hard glas gemaakt wor
den. Het is van groot belang, dat alle ge
bruikte chemische stoffen uiterst zuiver zijn.
De prijs van deze verbeterde, niet zwart wor
dende gloeilampen is echter nog zeer hoog.
Wat de lichtdichtheid betreft, die dooi schijn
werpers van auto's projectie apparaten e.d. zo
belangrijk is, is de gloeilamp toch de minde
re van de neonbuis. Een gloeilamp heeft nau
welijks een veertigste van de lichtdichtheid van
de ontladingslamp.
Het is echter slecht gesteld met de levens
duur van de gloeilamp. Een ontladingslamp
gaat zeven maal zolang mee. Sedert een hal
ve eeuw tracht men volgens dr. Schilling de
levensduur van de gloeidraad te verlengen,
evenwel zonder resultaat. De gloeidraad breekt
op plaatsen, die door onbekende redenen een
temperatuur hebben, die enkele graden boven
het gemiddelde van de draad ligt.
De gloeilamp staat aan de top, waar het elek
trische bedrijfsvoorwaarden betreft. De een
voudige functie van de gloeilamp zal door de
neonbuis nooit worden bereikt. De aanschaf-
fingskosten zijn eveneens zoveel lager, dat
de gloeilamp op dit punt altijd een voorsprong
zal houden, hoezeer de bedrijfskosten en de
levensduur ook spreken, voor de ontladings
lamp die bij dezelfde lichtsterkte slechts een
vierde van de hoeveelheid stroom verbruikt
en zeven maal langer meegaat. Dr. Schilling
gelooft, dat de gloeilamp steeds naast de ont-
ladingslamp zal blijven bestaan, vooral voor
huisverlichting en auto's, waarbij de aanschaf-
fingskosten en bedrijfsvoorwaarden behal
ve lichtsterkte en lichtdichtheid doorslagge
vend zijn. Voor straatverlichting en fabrieks-
verlichting daarentegen wordt de voorkeur ge
geven aan de ontladingslamp. Voor huisverlich
ting en de verlichting van kleinere werk
plaatsen speelt ook de psychologische werking
een rol Veel mensen vinden het neonlicht niet
alleen fysisch maai ook psychisch „koud",
het gloeilicht daarentegen „natuurlijker".
