Gioepen Jantje en „de Draak' FILMNIEUWS Poollicht ontstaat wanneer gaten vallen in de „magnetische fles Vrijdag 24 mei 1963 WEEKBLAD VOOR RIJSSEN Pagina 5 Jaarvergadering Lijkwagen vereniging Fraaie successen op wedstrijddag van P.J.G.O. Vrijdag en zaterdag de film Jerry als huisknecht Noorderlicht bij linie soms waar te nemen ZONNEVLEKKEN STORING ONTSTAAN FLES KRINGSTROOM Woensdag de film De dolle generaal Wm. RUSSEN buiten de wallen Rijssen lag nog voor een groot deel ir\ zijn windselen. De Walstraat en de Hagen vorm den nog de natuurlijke grens. Er stonden bo men op de wallen. Het zuidelijk deel was het dichtst beboste gedeelte. Op de Grimberg hield men een samenkomst in de grote zaal Het zag er voor die dagen in de grote zaal zeer aantrekkelijk uit. De jonker familie zat bij elkaar alsmede de neven en nichten. Grote portretten van strenge en minder strenge heer sers keken van de wanden met strenge ogen neer, alsof zij zo uit hun lijsten wilden stap pen en aan het overleg deelnemen. De school meester van Rijssen, door jong en oud in Rijs sen aangeduid met de bijnaam van „De Draak" was ook aanwezig, zonder hem kon men het niet stellen. Want „De Draak" was met een goed verstand begiftigd en had zeer strenge godsdienstige begrippen en was zeer bijbel vast. „De Draak" was een man van onge veer vijfenvijftig jaar, zwaar gebouwd, en de schrik van Rijssen. Men hoefde de jonge mannen maar te vragen en de jongens van zes jaar en alles wat daartussen lag. Z ij allen konden u vertellen hoe hard de oorvijgen en de klappen, met de doornenstok aankwamen. Slechts eenmaal was „De Draak" geschrok ken. Jantje van Gioepen Bats was een mees ter in het uithalen van kwajongensstreken. Eens had hij bij de oude Kamer Jenne door de schoorsteen geplast. De oude Kamer Jen ne was een alleen wonende arme vrouw. Het .zoontje van de jonker schipper van de Grim berg was Jantje behulpzaam geweest bij het klimmen op het dak. Jantje dan plaste door de schoorsteen in een potje met karnemelkse pap dat voor de eenzame ziel op het vuur hing. Alles zou goed gegaan zijn, indien niet „De Draak" toevallig op zijn zolder geweest was en alles gezien had. Ziedend van woede liep hij naar Gioepen Bats, en keerde de vader duchtig de kast uit over de slechtheid van zijn zoon. Bats begon te lachen en hierdoor wond „De Draak" zich zo op, dat hij met een harde slag zijn vuist op tafel deed komen en de gammele tafel van Bats midden door sloeg. Bats beklaagde zich bij de burgemeesters, maar die durfden de „Draak" niet aan. Trouwens voor dat de „Draak" het huis van Gioepen Bats verliet, had hij bij het weggaan nog geroepen dat de toorn Gods zou komen over Gioepen Bats en heel zijn nageslacht Bats zat er zelf mee in, met die toorn Gods, wel te verstaan. Maar Jenne de vrouw van Bats, meer werelds zei tegen Bats dat de Draak kon barsten. Jantje kreeg intussen een afram meling tof in de volgende week en voor straf moest hij een kan met kokend hete pap met paardebonen naar Kamer Jenne brengen. Wat zei Kamer Jenne! vroeg moeder. Vriendelijk bedankt keerlken, en ik kreeg een dikke peer. Zonde, dacht moeder dat ik hem die afram meling heb gegeven. De volgende morgen moest Jantjen weer naar school. Hij snotter de hard om de tweede aframmeling, die hem bij „De Draak" te wachten stond. „De Draak" was na het bezoek bij Bats naar de schipperende jonker gegaan. Ook daar begon hij op te spelen maar de heer des huizes maakte er kotte metten mee. Hij smeet de Draak de deur uit. Zodat deze wel een pas of vier wegrolde en gooide hem hoed en stok achterna. Dus was de volgende mor gen de Rijssense schoolmeester in een pestbui. Gioepen Bats vond er intussen wat op, op dat zijn zoon enigermate heelhuids weer thuis zou komen. Zonder dat moeder Jenne het zag prakkizeerde hij Jantje een potdeksel zonder handvat in de broek. Rijssen was toen behalve buiten de wallen betrekkelijk klein. Dus het ging, met het potdeksel in de broek. „Zo kwaaie aap" riep „De Draak". Handen hoog! daar stond Jantje met rode oren zich verniffelend in het grote ogenblik dat op handen was. De meester vertelde uit voerig voor de klas wat hij de vorige avond waargenomen had. De aankomende jonge Rijs sense dochters giechelden achter hun hand. Lacht daar iemand? bulderde de stem van „De Draak" Doodse stilte. En toen tot Jan tje, ik zal je leren satanskind. Meteen liep hij naar de hoek haalde de stok en riep an dermaal handen hoog. Jantje stak zover mo gelijk de magere sprietarmen in de hoog te, de meester deed een fikse uithaal en er volgde een klap die de pannen deed daveren op school. Het was een geweldige klap op het potdek sel. De jongens riepen toe meester nog een keer! Maar de Draak sloeg niet weer. Hij zette de stok aan de kant en het bokkenha- ren pruikje begon te dansen op zijn hoofd. De school daverde van de lach. Hij stuur de Jantje naar huis. De jongen vertelde wat er in school was voorgevallen. En dat de Draak na schooltijd naar de Grimberg zou gaan om de familie te verzoeken om de Goddeloze kerel die Bats heette brodeloos te maken. Bats was bang voor honger en gebrek en liep naar het riante huis van de varende jon ker en vertelde wat er gebeurd was. Heb maar geen zorg Bats was de welgemeende raad van de Jonker van De Grimberg die zogenaamd zijn familie te schande maakte, maar onder ons gezegd een keurige heer was. Wij zullen van avond de Draak wel nieuwjaar af winnen. In de volle waardigheid van koster-school meester begaf. „De Draak" zich naar de Grimberg. Daar was toevallig familieraad zo als wij al vertelden. In de grote zaal zat de familie aan tafel. De heren zaten op geen droogje. In de vestibule van het kasteel moest de koster-meester even wachten. Dreigend keek hem daar een mansportret aan. Daar ging de deur open en de Rijssense meester voelde zich klein in het deftige ge zelschap. Daar zag hij waarachtig ook de va rende jonker. Uwes ook hier, riep hij. Wat Uwes! riep de jonker. Bij de gratie Gods mag U de Grimberg betreden. Dat is waar! stemde de neef van de Stoevelaar in. De oud ste jonker die kinderloos was, vroeg aan de Draak wat van zijn verlangens was. Ver langens! brulde de schoolmeester..Ik eis! meteen kwamen er vijf degens op de grote tafel tussen de wijnglazen. Een eisende schoolmeester? Nooit van gehoord! Ik eis dat het adderen gebroed van dit hoogheerlijk landgoed verwij derd wordt en dat de enige erfgenaam zich betere. De oudste jonker vroeg wat er aan de hand was. Nou toen lepelde de Draak op, alles wat hij gezien had en ook van het tumult dat op school ontstaan was met die potdeksel voor het achterwerk van Jantje. De hoogge boren heren van de Grimberg die het mede in Rijssen voor het zeggen hadden moesten een straf expeditie houden onder het mindere volk van Rijssen dat zo uit de band sprong en de orde verstoorde met potdeksels in de broek. De schipperende jonker vertelde dat het wèl was en dat men zou handelen naar bevinding. De familie kwam over een dat men de jonge Gerard naar een hogere school zou zenden, als de tijd er rijp voor was. Maar vóór hij ging studeren verzocht hij dat zijn vriend Jantje van Gioepen Bats ook een goede opvoeding mocht hebben, nu dat zou ook gebeuren. En Jantje van Gioepen Bats ging naar Ootmarsum naar de illustere school De Draak wilde daar nog een stokje voor steken. Maar de schipperende jonker kietel de hem onder de hals en dat was voldoende. Tien jaren gingen voorbij. De enige erfge naam van de Grimberg was klaar voor zijn taak Hij bracht zich meteen een vrouw mee, een hoofdelingen dochter uit Groningerland. De jonge vrouwe vond op de Grimberg veel wat oud en verlopen was. Er liepen minstens tien Rijssense daghuur ders van boven de zeventig. Zij wilde jonge krachten. Maar Jantjen van Gioepen Bats, nu rentmeester op de Grimberg gaf geen krimp. Jan kende de ouden bij name en als rent meester wist hij hoe het op de Grimberg reil de en zijlde. En met goedkeuring van de jon ker Gerard bleven de oudjes gehandhaafd. De schoolmeester de „Draak", nu een krani ge rechte grijsaard die er in de jaren niet vriendelijker op geworden was, maakte zijn opwachting op het kasteel. Hij wilde kennis maken met de hoge vrouwe. Hij gaf een uiteenzetting van de slechts ei genschappen van een groot deel van de bevol king van Rijssen. De hoge vrouwe vertelde aan haar Gerard wat zij van de eerbiedwaar- digen schoolmeester van Rijssen vernomen had. De jonker noemde het kwade praat van „De Draak", maar hij zou met de vernieuwing en verbouwing van Rijssen beginnen. De Draak moest maar eens naar een andere baan omzien. Waarom nou juist die keurige school meester vond de vrouwe van de Grimberg omdat het een fout van grootvader is geweest, om deze man aan te stellen liefste hernam de jonker er is nog veel werk aan de win kel. Ik zal onze rentmeester eens roepen. En Jan van Gioepen Bats kwam. En hij ver telde aan de verbaasde kasteeivrouwe de kwajongensstreken die hij had uitgehaald en haren man vertelde er waarheidsgetrouw bij, dat hij daaraan braaf mee geholpen had. Haar man adviseerde haar eens tot het hart van Rijssen door te dringen. Eerst de gezin nen van de Grimberger daghuurders op te zoe ken. Was dat gebeurd, dan kwam zij wel verder. De hoge vrouwe had in haar rent meester een betrouwbare gids. De rentmeester waarschuwde de daghuurders wan neer zij op bezoek konden rekenen. Holt Jan was een daghuurder, die belast was met de verzorging van de brandstof op het kasteel. Hij liep er dagelijks netjes bij. Hij had een dochter van Slaterleide uit Notter tot vrouw. Mina heette zij en die had jaren de boeren gediend. Mina nu, was een vlijtige oppasssende vrouw. Zij had tien kin deren. De hoge vrouwe benijdde haar om haar rijke kinderzegen. Toen zij eens aan Holt Jan vroeg hij het maakte met zo'n groot ge zin, was Jan's bescheid: veel kinderen is een zegen des Heeren, alleen ze houden je de noppen van de kleren! Op een mooie middag ging de hoge vrouwe op bezoek bij vrouw Holt Jan. Het gezin woon de toen nog aan de buitenkant van Rijs sen. In een wel wat te klein huis in de Oranje straat, dat eigendom was van de Grimberg. Want behalve twaalf mensen vonden er ook nog een koe, drie geiten, twee varkens, een toom kippen een paar eenden en ganzen huisvesting. Twee kinderen waren met de gei ten op pad die ze boeÓden langs de wegen. Twee opgeschoten jongen haalden var kensvoer, vier kinderen waren aan het knikke ren, het oudste meisje karnde en het jongste begon luid te brullen in de kinderstoel toen de hoge bezoekster kwam. De hoge vrouwe moest alles zien. Het kleine graafschapper koebeestje. De fleurige geiten de knorrende varkens en ten laaste de tien kinderen. Mina vertelde dat er heel wat kwam kijken voor zo veel monden. Ik wilde dat ik ze had, vertelde de hoge vrouwe. Want zij was nu al drie jaar getrouwd, en nog steeds had zich geen erfge naam gemeld. Zij ging weer naar huis de ho ge vrouwe van de Grimberg. Rijk aan geld en aardse goederen. Hoeveel had zij willen geven voor de helft van Mina's kroost. VAN COEVERDEN. In het café Derksen aan het Veer hield onder leiding van haar voorzitter de heer W Boode Tzn. de lijkwagenvereniging „De Laat ste Eer" Notter-Rectum haai jaarvergadering Na een welkomstwoord door de voorzitter bleek uit het jaarverslag van de secretaris de heer Joh. Brinks dat de Vereen, het afge lopen jaar 10 begrafenissen had verzorgd. De penningmeester de heer J. G. Nollen kon mededelen, dat hij zijn boeken had kunnen afsluiten met een batig saldo. Het aftredende bestuurslid de heer J. Brinks werd bij de hierna gehouden bestuursverkiezing met al gemene stemmen herkozen- Ter vereenvoudiging van de administratie, werd besloten om in 't vervolg bij overlijden, dit te melden aan de penningm. de heer J. G. Nollen, inplaats van zoals voorheen bij de ondernemer de heer Van Egmond. Tot leden van de controlecommissie wer den benoemd de heren H. Roelofs en J. H. v. d. Riet. De afdeling „Notter-Zuna-Rijssen" behaal de zaterdag op de wedstrijddag van de kring Holten van de P.J.G.O. welke in Diepenheim werd gehouden de volgende fraaie successen in de diverse wedstrijden. Afdeling sport. Touwtrekken heren, groep Notter-Zuna-Rijssen. Ie prijs, touwtrekken dames groep Notter-Zuna-Rijssen 2e prijs. Technische wedstrijden. Vingerverven2e prijs mevr. J. G. Ooms-Bartels. Kaaswed strijd: le. prijs mej. L. Boode. Paarden- behendigheid: 2e prijs H. Deurnink 4e prijs G. J. Slagman. Trekkerbehendigheid 2e pr. G. D. Stegeman. Veebeoordeling F. H. Vee slag le prijs A. Ooms jr. idem M. R. IJ. Veeslag 2e prijs G. J. Slagman. Panne koekbakken heren 2e prijs W. Bremmer idem 5e prijs G. Baan. De nummers één en twee van deze wed strijden hebben nu het recht om ie ne men aan de landdag van de P.J.G.O. welke op 20 juli in Giethoorn wordt gehouden. Het verhaal van de film begint in Mill- town, een klein stadje in het Midden Westen, waar Herby uitgekozen wordt om de afscheids rede te houden tijdens de eindexamencere monie. Herby krijgt direct daarna de eerste tegen slag, als hij ontdekt, dat het meisje van zijn dromen hem de bons gegeven heeft voor een meer gespierde en knappere jongen. Hij is zo radeloos van verdriet, dat hij zelfs besluit uit het stadje weg te trekken en ergens een baantje te gaan zoeken! En hij zweert, dat hij voortaan alle /rouwen als boosaardige monsters zal ontlopen. Na verschillende mislukte sollicitaties, waar bij steeds weer mooie vrouwen de werkgeefster bleken te zijn, slaagt Herby erin een baantje te krijgen als huisjongen in een groot Holly wood pension, dat geleid wordt door een vrien delijke huismoeder, Helen Welenmelon. Zijn ellende begint nu pas goed, want de volgende morgen ontdekt hij, dat het huis be woond wordt door 30 meisjes, blondines, bru nettes en roodharige schoonheden, die alle maal op jacht zijn carrière in Hollywood te maken en om een man aan de haak te slaan. Hij besluit onmiddellijk de benen te nemen. Maar Helen haalt hem over om te blijven en krijgt hem zelfs zo ver, dat zij er in slaagt zijn /erlegenheid voor meisjes te overwinnen en hem met hen te laten pra ten! De meeste meisjes beschouwen Herby min of meer als een aardige gek. Alleen één meis je, Fay, die aspiraties heeft om actrice te worden, toont wel belangstelling voor de nieu we huisjongen. Herby wordt over zijn werkzaamheden inge licht door de kokkin Katie, die al het moge lijke doet om het hem naar de zin te maken. Zij wordt zelfs niet boos als Herby door zijn onhandigheid meer breekt dan afstoft. Een van Herby's taken is 's morgens de post af te leveren bij de meisjes op de kamer. Dat is een verschrikkelijk experiment voor hem en geeft natuurlijk aanleiding tot alle mogelijke dwaze situaties. Er gebeuren trouwens allemaal gekke din gen in deze film. Er komt een man op bezoek, die beweert George Raft te zijn. Dat is hij ook, maar Herby gelooft hem natuurlijk niet. Om hem te overtuigen, nodigt Raft onze Herby uit met hem een tango te dansen. Op een dag verkeert het pension in staat van grote opwinding, want een televisiemaatschap pij zal ter plaatse een interview hebben met Helen Welenmelon, die vroeger een beken de opera-zangeres is geweest. En natuurlijk ge beuren er de gekste dingen als Herby de technici gaat helpen". In de nacht van 10 op 11 februari 1958 nam de bemanning van het Duitse motor schip „Beate Bolten" uit Hamburg in de buurt van het Panamakanaal noorderlicht waar. Het was het dichtst bfj de evenaar voorkomende poollicht, dat tpdens het Inter nationale Geofysische Jaar werd waargeno men. Aan de andere kant van de evenaar kan men af en toe zuiderlicht waarnemen, het aurora australis, de tegenhanger van het het meeste voor op ca. 25 breedtegraden van noorderlicht, de aurora borealis. Poollicht komt de pool. Op zee wordt vaker noorderlicht gezien dan op het land, ook op dezelfde geografische breedte, daar de rook- en stofmantel van het vasteland op zee niet voorkomt. Dat de visgronden bij Noorwegen en IJsland ideale plaatsen zijn om het noorderlicht te zien, ligt voor de hand. Uit deze gebie den kwamen honderden berichten binnen. Ook de op de hoofdverkeerslijn tussen Europa en Amerika varende Duitse schepen hebben noorderlicht gemeld. Een dozijn maal kwa men er meldingen binnen, dat er ten zuiden van Spanje en zelfs in de Middellandse Zee en één keer aan de kust van Noord Afrika noorderlicht gezien was. In Duitsland zelf bedraagt het aantal keren, dat men noorderlicht te zien krijgt, a 2 procent van het aantal keren in het hoge noorden. Daar het poollicht verband houdt met het zonnevlekken-maximum en dit in 1958-1959 zeer veel voorkwam kon in Duitsland meer noorderlicht waargenomen worden dan anders. In 1957 waren er 23, in 1958 21 en in 1958 nog 9 nachten met poollicht. Het noorderlicht treedt in Duitsland meestal op in de vorm van een mat groen en rood lichten aan een groot ge deelte van de homel. Slechts in 1 pet. van de meldingen werd gesproken over een violette kleur. In Zuid-Duitsland heeft men maar twee maal zo weinig noorderlicht waargenomen als in Noord-Duitsland. In de meeste gevallen was het poollicht kort voor middernacht plaatse lijk tijd te zien. Het noorderlicht wordt meest al omstreeks de „magnetische middernacht" waargenomen. Magnetische middernacht is het, wanneer de oppervlakte van de aarde door de plaats van waarneming en de magnetische poolal in de richting van de zon wijst. Daarentegen is het „geografisch middernacht", wanneer de oppervlakte door de plaats van waarneming en de geografische pool naar de zon wijst. Magnetisch middernacht kan dus 1 a 2 uur verschillen met de plaatselijke tijd. De mag netische poolas is trouwens niet identiek met de magnetische pool, die verwijderd ligt. De magnetische noord- en zuidpool, zijn geen anti poden, want het magneetveld van de aarde roteert niet symmetrisch. De poolas zoals be ken een stuk van de geografische pool is 'n kunstmatige constructie voor wetenschappelij ke doeleinden. Hij stelt het einde voor van en door mensen gedachte magneet in de vorm van een staaf, die van Noord naar Zuid door de aarde heenloopt. De beide poolassen zijn na tuurlijk antipoden. Op de poolassen staat de magneetnaald niet, zoals op de echte mag netische pool, loodrecht op de oppervlakte der aarde. Volgens de waarnemingen in Duitsland komt rood noorderlicht op de gemiddelde breedten vaker voor dan in het hoge Noorden. Blauw- violette kleuren treden alleen op bij bijzonder ernstige aardmagnetische storingen. Het pool licht is trouwens helemaal een verschijnsel van aardmagnetische storingen. Over het algemeen geldt de regel: hoe meer storing, des te verder komt het noorderlicht naar het zui den. De graad van de aardmagnetische storing wordt in de wetenschap aangeduid met „Kp". Kp nul betekent een tpestand van rust. Kp 9 is de hoogste graad. Dan ontstaat er een sterke magnetische storm. Bij Kp 6 en ho ger verplaatst het noorderlicht zich 20 breed tegraden en nog meer naar het zuiden. In Duitsland meende men, ddt Kp 6 a 7 de voorwaarde was voor het optreden van noor derlicht. De waarnemingen gedaan in het Internatio nale Geofysische Jaar toonden echter aan, dat er bij Kp 4 zelfs al in Zuid-Duitsland noor derlicht te zien kon worden. Kp 4 is een vaak voorkomende graad van storing. Het poollic it berust op het neervallen van elektrisch geladen deeltjes uit het heelal, grotendeels afkomstig van de zon. In het I.G.J. werd de Van-Allen stralingsgordel ont dekt. Dit zijn, beter gezegd, twee elliptische stralingsgordels resp. links en rechts van de Noord-Zuidas van de aarde. Beide gordels be staan uit een buitenste en een binnenste gor del. De stralingsgordel geeft de weg aan van de het poollicht veroorzakende straling der deeltjes. De deeltjes worden nl. door het magne tisch veld van de aarde opgevangen. Dit veld vormt een magnetische kooi. Wanneer gela den deeltjes in een magnetisch veld terechtko men, bewegen ze zich spiraalvormig om de krachtlijnen van de magneet. Ze kunnen zich niet meer van het geomagnetische veld ver wijderen, uitgezonderd enkele, die over veel energie beschikken. De deeltjes stromen in spiraalvormige banen langs de magnetische krachtlijnen en worden tussen 't noordelijk en zuidelijk halfrond als in een „magnetische fles" heen en weer gereflekteerd. Bij ernstige aardmagnetische storingen krijgt de magnetische fles een gat aan beide uit einden. Het veld doet zijn plicht niet meer, d.w.z. houdt de geladen deeltjes in hun tot ca. 70.000 kilometer boven de aarde lig gende baan niet vast. De deeltjes kunnen dan door de gebroken spijlen van de kool, wetenschappelijk zwak ke plekken in het veld genoemd, tengevolge van de tijdelijk verschoven lijnen van het veld, ontsnappen en afvloeien naar de dichte re atmosfeer van de aarde. Metingen met Amerikaanse raketten heb ben dit bevestigd. In de nacht van 16 op 17 augustus 1959 heeft de automatische meet apparatuur van de „Explorer VI" vastgelegd dat de buitenste stralingsgordel leeg was, de elektrische deeltjes waren eruit verdwenen Daar waar de magnetische lijnen van het veld, die door het intensiteitsmaximum van de gordel lopen, in de atmosfeer van de aarde uitmondden, op 58 graden geomagne tische breedte, trad tezelfdertijd een sterk pool licht op. Naar die plaats waren de deeltjes dus gevloeid en hadden daar door afgifte van energie de in de ionosfeer aanwezige mo leculen van het gas in de lucht doen stralen. In principe dus net zo als in de bekende neonbuis. Na 24 uur had de solaire straling van de deeltjes de gordel weer gevuld. Ook 't Argusexperiment van september 1958, waar bij door een atoomexplosie op grote hoogte een kunstmatige stralingsgordel werd opgewekt bevestigde de theorie van het poollicht. Toen er een aardmagnetische storm optrad, vloeide de in de kunstmatige gordel gevangen straling der deeltjes weer door een lek in de magne tische fles terug, hoewel er in dat geval geen noorderlicht ontstond Volgens dr. Lange-Hessen is de op gemiddel de breedte het poollicht veroorzakende stra ling van de deeltjes met grote waarschijnlijk heid van de buitenste stralingsgordel afkomstig. Wanneer de aardmagnetische storingsgraad van Kp 5 stijgt tot Kp 6, loopt de buitenste gordel leeg en veroorzaakt poollicht, dat op gemiddelde breedte te zien is. Dicht bij de evenaar daarentegen is de bin nenste stralingsgordel verantwoordelijk voor het poollicht, want de zijn intensiteitsmaximum snijdende veldlijnen dringen daar de aardop pervlakte binnen. De binnenste gordel is vas ter dan de buitenste en loopt pas bij Kp 8 9 leeg. In de buurt van de evenaar vormen de Op een Britse militaire basis kort voor de Geallieerde Invasie in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog, worden plotseling alle verloven ingetrokken, want er is een (mis lukte!) aanslag gepleegd op een van Enge- lands belangrijkste militairen, Generaal Sir Laurence Mackenzie-Smith, en men ver moedt dat een Duitse spion in een Engels soldatenuniform zich op de basis schuilhoudt. Soldaat Ernie Williams en zijn kameraad Korp. Joe Praeger staan op het punt naar Amerika terug te gaan. Praeger haalt de ver legen Ernie, die enorm goed alle mogelijke mensen kan imiteren en bovendien sprekend op de Generaal lijkt, er toe over zijn talent te gebruiken om een imitatie van Macken zie-Smith te geven, zodat zij de wacht om de tuin kunnen leiden en op die manier het kamp kunnen uitkomen. Zij krijgen echter pech met de jeep, waarmee zij uit het kamp ont snapt zijn en worden ontdekt en gearresteerd. Het ziet er naar uit, dat Ernie voor de krijgsraad zal moeten verschijnen, beschul digd van het zich valselijk voor officieruit- geven, maar Kol. Somerset en Kol. Houston komen met een heel ander plan voor de dag. Zij willen, dat Ernie de plaats van Macken zie-Smith zal gaan innemen, opdat de echte generaal, die nauw bij de invasie-plannen be trokken is, niet door de Nazi's uit de weg geruimd zal kunnen worden. Ernie's eerste probleem met betrekking tot z'n nieuwe opdracht, door de Geheime Dienst zeer realistisch met de codenaam „Ten Dode Opgeschreven" aangeduid, is het feit, dat Mackenzie-Smith altijd een ooglapje draagt. Wat betreft Ernie is dat precies het oog, waarmee hij het beste kan zien. Het onbedek te andere oog is zo bijziende, dat hij de meest vreemde capriolen uithaalt en tenslot te geeft Kolonel Somerset hem een contact lens. Hij presteert het dit ding op de meest kritieke momenten te verliezen. Er zijn ook nog andere, meer persoonlijke problemen, aan dit „baantje" verbonden. Een ervan is, dat Lady Margaret, de vrouw van de Generaal, wiens huwelijk niet al te best is, onverwacht uit Canada terugkeert op 't mo ment, dat een van de vriendinnetjes van de Generaal, Sergeant Bridget Stanhope, arri veert voor een afspraakje, waar Ernie uiter aard niets van af weet. Hij slaagt er met moeite in zich van de zeer aanhankelijke Brid get te ontdoen, maar Margaret merkt het natuurlijk. Als Somerset haar van de per soonsverwisseling op de hoogte stelt, krijgt ze belangstelling voor de blijkbaar ten dode op geschreven Amerikaan. Van dat moment af ontwikkelt hun romance zich even stormach tig als de wilde activiteiten die volgen. geladen deeltjes van solaire afkomst tenslot te een kringstroom rond de aardbol. Deze kringstroom heeft men voor al het poollicht verantwoordelijk gehouden. Thans blijkt ech ter, dan alleen het poollicht van de noordelijke maximale zone tussen 65 en 70 graden geo magnetische breedte afkomstig is van deel tjes, die uit de kringstroom langs spiraal vormige banen in de lijnen van het magneti sche veld in de hoge atmosfeer terechtkomen. Het poollicht van de gemiddelde breedte daarentegen t heeft een andere oorsprong. Men kan dat ook opmaken uit het feit, dat dit licht begeleid wordt door een intensieve Röntgenstraling, een zogenaamde remstra- ling, die nog op 30 km. hoogte aangetoond kan worden. Het poollicht van de noordelijke maximale zone schijnt daarentegen niet door Röntgenstraling begeleid te worden. Dr. Lange-Hesse is van mening, dat er voor de opstelling van definitieve theorieën nog lang niet genoeg metingen zijn verricht. De me tingen en observaties moeten nog op grote schaal voortgezet worden. Moeder en kind in de wei, een plaatje dat iedere dierenliefhebber altijd weer aanspreekt

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1963 | | pagina 5