FILMNIEUWS
„DE OVERVAL"
De Snieder en de Kozakken
Bronchi letten
Vrijdag, zaterdag, maandag en woensdag de verzetsfilin
UITSTEKENDE GEEST
BIJ R.K.S.V.
EXCELSIOR-N1EUWS
Lagere Excelsior-elftallen
Verdiende zege van
Sportclub Rijssen
Rijssen Vooruit-STEVO
Opstelling R.V.-elftallen
Vrijdag 29 maart 1963
WEEKBLAD VOOR RUSSEN
Pagina 5
„I
Kamerleden
beraadden
zich over
commerciële
televisie
Een unieke „kraak" uit de laatste oor
logswinter. De bijna geluidloze overval
op het Huis van Bewaring in Leeuwarden
waarbij ruim 50 politieke gevangenen wer
den bevrijd, leverde de stof voor het ver
haal van de nieuwe Nederlandse speel
film „De Overval", geregisseerd door
Paul Rotha, die daarbij werd bijgestaan
en geadviseerd door Kees Brusse, die de
Nederlandse diaioogregie voerde. In de
hoofdrollen zien wij Rob de Vries, Kees
Brusse, Yoka Berretty en H. D. Cule-
man. Voorts o.a. Piet Römer, Bernhard
Droog, Lo van Hensbergen, Sacco van
der Made, Thera Verheugen, Hans Tie-
meyer, Robert Sobels en Chris Baay
December 1944. Eindeloos wijd reikt het
Friese land naar de horizon.
Onafzienbaar, eenzaam en dreigend. Op
het erf van de boer wordt schijnbaar onbe
wogen gewerkt, maar op de strakke gezich
ten tekent zich verbetenheid af: dagelijks
dreigt de terreur van de desperate bezetter.
Als represaille-maatregel voor een gepleeg
de aanslag worden zeven mannen uit het
Huis van Bewaring gehaald om te worden
gefusilleerd. Sinister klinken de ijzeren stap
pen van de gehate Duitsers. Wanneer zij hun
slachtoffers naar buiten brengen, klinkt- uit
de cellen van het „Huis" het Wilhelmus.
Op het laatste ogenblik houdt de SD-chef
Grundmann een van de zeven mannen te
rug, de politie-inspecteur Bakker. De SD-er
weet, dat Bakker een belangrijk contactman
is in het Friese verzet en door hem wil
hij achter de verblijfplaats komen van de
op een woonscheepje ondergedoken en ille
gaal levende verzetsleider Piet Kramer, wiens
groep hij wil oprollen. Hij dreigt Bakker met
marteling, wanneer deze stug-zwijgenden hard
nekkig weigert iets los te laten. Bakker wordt
weggeboerd; een van Grundmanns SD-knech-
ten zal hem tot spreken dwingen met de
duimschroeven.
De leiders van de KP, nerveus en gespan
nen, door de steeds nijpender dreiging, die
Bakkers gevangenhouding met zich meebrengt
plegen overleg. Er moet iets gebeuren, Bak
ker moet bevrijd worden. Maar hoe? Piet
Kramer ziet de onoverkomelijke moeilijkheden
van een overval op het „Huis", het eerste
schot zou de tegenovergelegen „Kommandan-
tur" alarmeren. „Dan schieten we niet", zegt
Wim, een van zijn adjudanten. Het woord
is gevallen en het legt de kiem van een fan
tastisch plan. Het idee rijpt: het plan van
een „stille overval". Men moet zich eerst
volledig oriënteren. Jellema, een bewaker,
die bereid is tot medewerking, zorgt voor
een platte grond van het „Huis". Intussen
komt dokter Wartena, die Bakker in zijn cel
bezoekt en zijn vingerwonden verzorgt en
hij brengt de catastrophale boodschap, dat
Bakker geen tweede marteling zal kunnen
doorstaan. Het is de druppel die de emmer
doet overlopen: de overval moet worden uit
gevoerd. Jellema doet een voorstel: de
overval moet gebeuren via een oude, niet
meer in gebruik zijnde poort. Maar de voor
bereiding mislukt, wanneer de sleutel in het
slot breekt. Het is de eerste tegenslag. Een
tweede stoutmoedig plan rijpt. Om binnen de
poort van het „Huis" te komen, zullen Piet
Kramer en zijn vrienden het binnenbren
gen van een paar vermeende arrestanten ar
rangeren. Daarvoor is allereerst een zgn.
„insluitingsbevel" nodig. Politie-agent Turks-
ma zorgt ervoor. Hij pakt het in een onbe
waakt ogenblik weg op het kantoor van de
hoofdcommissaris. Langzaam maar zeker
komt de machine in beweging. Mies, de toe
gewijde en onvermoeibare koerierster, fietst
de hele streek af om de mannen, op wie
het aankomt te waarschuwen.
In de consistoriekamer van de kerk zitten
vier mannen bij elkaar, schijnbaar verdiept
in de psalmboeken. Het zijn de gewaar
schuwde leiders van de andere verzetsorga
nisatie. Hun medewerking is noodzakelijk en
bovendien zullen zij moeten zorgen voor on-
derduik-adressen voor de bevrijde gevange
nen.
In een atmosfeer van inmense spanning
plegen zij overleg; men discussieert over
de belangrijke beslissing wie van de ca. 200
gevangenen wel en wie niet bevrijd kunnen
worden, het aantal dat zal kunnen worden
ondergebracht is maar beperkt. Men wordt
het eens over het aantal van ca. 50 man,
dat mét Bakker - om wie het in de eerste
plaats gaat - zal worden bevrijd.
Eerst nu staat de overval vast: er zal geen
schot bij vallen en er zal geen druppel bloed
vloeien, wanneer alles volgens het schema
verloopt.
Vlak bij de gevangenis is de bakkerij van
Eppie het centrale punt van samenkomst
van het verzet.. Daar is het dat Piet Kra
mer zijn mannen bij elkaar laat komen, daar
is het waar hij zijn instructies geeft. Naar
mate het tijdstip van de overval nadert,
stijgt de spanning - de groep is onwrikbaar
vereend in haar vastberadenheid. Er is pre
cies drie kwartier vastgesteld, binnen welks
tijdsverloop de overval beëindigd moet zijn
en in die tijd moet het „Huis" telefonisch
onbereikbaar zijn, vooral voor de SD-er
Grundmann. Twee in het complot betrokken
PTT-ers nemen op zich daarvoor de tech
nische voorbereidingen te treffen. Alle ove
rige taken worden zorgvuldig verdeeld. Ter
gend langzaam schuiven de wijzers van de
klok naar het uur van de operatie: kwart
voor zes. Op het laatste ogenblik gaat Piet
Kramer voor in een gemeenschappelijk ge
bed. Dan belt agent Teunisse het Huis van
Bewaring op: er zullen drie zwarthandela
ren worden binnengebracht door twee agen
ten. Ook het controle-telefoontje terug, wordt
technisch geregeld. Het is in orde, de man
nen worden verwacht.
Kwart voor zes. Piet Kramer staat met
zijn mannen voor de poort, belt en geeft het
insluitingsbevel door het luikje af. De poort
gaat open. Eenmaal binnen brengen de man
nen hun eindeloos en tot in details bespro
ken actie tot uitvoering. De bewakers wor
den geluidloos overmeesterd. Ook de buiten
opgestelde vrienden komen nu binnen. Kra
mer geeft zijn orders, de celdeuren worden
geopend, de aangewezenen komen naar bui-
fen, maar de cel van Bakker blijkt leeg: hij
is van het „Huis" overgebracht naar de aan
grenzende gevangenis. Een serviele admini
strateur wordt gedwongen naar de gevange
nis te bellen om Bakker te laten brengen.
Als deze hoort, dat hij door de SD wordt
gehaald, kennelijk voor een verhoor, houdt
hij de vergif-ampullen gereed, die hij op zijn
aandringen van de dokter heeft gekregen.
Maar eenmaal binnen gebracht in het Huis
van Bewaring staat hij oog in oog met zijn
bevrijders. Piet Kramer kijkt hem aan, ziet
zijn verbonden vingers en legt een hand op
zijn schouder. Er ligt een wereld van begrip
in hun beider ogen. „Bakker", zegt Kramer
en het uitspreken van de naam is het enige
woord dat valt. Alle bewakers zijn nu over
meesterd, ook de man die Bakker martelde.
Ruim 50 mensen, onder wie enkele vrouwen,
worden bevrijd. Nog even steekt een nieuwe
dreiging de kop op: Grundmann, die uitste-
dig was, is teruggekomen in Leeuwarden.
Hij wil Bakker opnieuw verhoren, krijgt te
lefonisch geen verbinding met het „Huis" en
stuurt nu een man om hem te halen. Maar
intussen heeft de klok half zeven geslagen en
de overval is voltooid. De bevrijden worden
naar hun duikadressen gebracht en in het
duister van de vallende avond verdwijnen
Bakker en zijn vrienden
OP „de dag na de overval werd de gehele
-stad-Leeuwarden -door de -Duitsers" uftgèkaïnd
zonder enig resultaat. De Duitsers onder de
indruk van deze stoutmoedige en zo intelli
gent uitgevoerde overval, lieten represaille
maatregelen na.
Onder voorzitterschap van de heer H. Tie-
len hield de Voetbalvereniging R.K.S.V. een
halfjaarlijkse vergadering.
Uit het openingswoord van de voorzitter
bleek, dat de vereniging momenteel uitste
kend „draait". Hij wees op de grote activi
teit van het bestuur en andere leden. Ook
de elftalcommissie betrok hij in zijn dank
woord.
De heer Tielen wees op het goede succes
van de bierglazenactie. Na afloop van de
competitie zal een sportzondag worden gehou
den. Diverse takken van sport zullen worden
beoefend. Aan de junioren zal meer zorg
worden besteed.
Het eerste elftal zal deelnemen aan een
voetbaltoernooi te Lochem. Op 24 april zal
een clubavond worden gehouden.
De nieuwe douches zullen waarschijnlijk in
de loop van de volgende week gereedkomen,
waarmee aan de wens van vele leden is vol
daan.
Het ligt in de bedoeling een contactbij
eenkomst te beleggen tussen bestuur-elftal-
commissie en eerste elftal om zo de band
te verstevigen.
Vorige week zaterdag is Excelsior in Kam
pen tegen koploper Dosk een volkomen ver
diende overwinning ontgaan. Aan enthousias
me ontbrak het de roodbaadjes niet, doch
wel mankeerde er een schutter.
Gedurende de gehele wedstrijd zijn de Rijs
senaren toonaangevend geweest en werden
legio aanvallen ondernomen op de Kamper
veste. De combinaties der voorwaart-
sen waren vlot, doch de afwerking ontbrak
volkomen, zodat wij dan ook niet veel
schoten hebben kunnen noteren. De tegenpar
tij was hierin superieur, doch zij vonden een
hechte defensie op hun weg, die alle benar
de situaties meesterlijk klaarden, terwijl
tenslotte doelman Keizer goed werk verricht
te.
Dosk nam via zijn rechtsbuiten op schitteren
de wijze de leiding, doch even later was de
balans weer in evenwicht door Leusink. Excel
sior trachtte in het laatste kwartier door een
hoog tempo de Kampenaren op de knieën te
krijgen, doch dit gaf niet meer resultaat dan
dat een vermoeide Doskploeg zijn heiligdom
met kunst en vliegwerk kon schoonhouden.
Voor zaterdag a.s: staat dé thuiswedstrijd
tegen Genemuiden op het programma.
De bewoners van hét waterland nemen de
tweede plaats in op de ranglijst, gevolgd
door Excelsior met 1 verliespunt meer.
Het zal ongetwijfeld spannen in de Mors
en aangezien de roodwitten waarschijnlijk op
volle sterkte zullen kunnen uitkomen, menen
we een kleine overwinning voor de Rijssena-
ren te kunnen voorspellen.
Het was zaterdag geen daverende inzet van
de competitie na de lange vorstperiode, van
de lagere Excelsior elftallen. Het tweede elf
tal kreeg tegen de verwachting in met 1-0
klop in Almelo van O.N. 2, en ook het derde
elftal kon het in Enschede tegen Sparta 2
niet bolwerken en moest met een 3-0 neder
laag genoegen nemen. De wedstrijd van Ex
celsior 4 ging door terrein afkeuring niet door.
Van de junioren verloor het A elftal in Hol
ten met 2-0 van koploper Holten A. De
wedstrijd Excelsior b DES b werd afge
last. Excelsior c moest in plaatsgenote RKSV
a met 2-0 haar meerdere erkennen. De d en
e junioren hielden beiden de roodwitte kleu
ren hoog en wonnen van Holten d en van de
Zweef d elk met 2-0.
Voor a.s. zaterdag hebben Excelsior 2 en
3 weer een uitwedstrijd, terwijl Excelsior
4 vrij is. Excelsior 2 moet in Hengelo kun
nen winnen van Juliana 2, hetgeen ook ge
zegd kan worden van het derde elftal dat in
Glanerbrug Sportlust 3 ontmoet.
Excelsior a moet naar Nijverdal om De
Zweef a te bekampen met kans op een klein
winstkansje. Het zelfde kunnen we niet zeg
gen van het b-elftal dat in Holten het ongesla
gen Holten b zal ontmoeten. Excelsior c krijgt
thuis S.V.V.N. uit Nijverdal op bezoek, ter
wijl de d-junioren zich wel niet zullen laten
verrassen door de Omhoog b junioren in Wier-
den. Het e-elftal is vrij.
Tijdens de zitting van
de Tweede Kamer
over de commerciële
tv van
dinsdagmiddag:
Beraad bij de VVD
onder belangstelling
van de KVP: V.l.n.r.
de Kamerleden
Zivanikken en Blaisse
(KVP), prof. Oud,
mr. Berkhouwer en
mevrouw Van Some-
ren-Dotvner (VVD).
RUSSEN buiten de wallen
Mannes de Snieder liep mank. Dat deed
hij van kindsbeen af al.
Mannes was wat men noemt een vurig
oranje. In de bedstee op de plaats waar de po
op de beddeplank stond, bewaarde hij in een
kistje de afbeeldingen van de Oranjes. De
vader der Vaderlands was hem bovenal lief.
In de tijd van de Fanse overheersing had
den de patriotten de Snieder al eens aange
bracht, maar hij had een goed onderduik
adres bij de Fons in Eisen. Daar hadden ze
een schaapherder die wonderlijk veel op de
Snieder leek. Alleen de neus van de schaap
herder was langer dan die van Mannes de
Snieder. Mannes had de Fons altijd voor diens
gastvrijheid beloond. Door ieder jaar voor
de boer een nieuwe broek te maken. In het
jaar 1785 was de Snieder getrouwd. Hij had
Ale van Gröskes Willem tot vrouw ge
kregen.
Ale was een heel gewoon meisje geweest
niet knap en niet lelijk. Recht van lijf en
leden, maar de moeder van Ale, Gröskes
Dika had tegen haar dochter gezegd, meid
In de ontmoeting Sportcl. RijssenVESOS
welke zaterdagmiddag op het terrein van
de Kamgarenspinnerij gespeeld werd, heeft
het er lang op geleken dat de bezoekers met
de zege zouden gaan strijken.
Van de aftrap af domineerde n.l. VESOS en
enkele keren kroop het Sportclubdoel door
het oog van de naald. Dat de gastheren na
26 minuten spelen met 1-0 de leiding namen
was zeer tegen de verhouding in. De hoek
schop die op dat moment door Bruggeman
genomen werd, kwam via Schellevis voor de
voeten van rechtsbuiten Ruiterkamp en deze
scoorde onhoudbaar. Nog voor de pauze kwa
men de gasten evenwel weer naast de thuis
club. Stopper Ruiterkamp veroorzaakte hands
in het strafschopgebied en ftiidvoor Kelder
maakte geen fout (1-1).
In de tweede helft bleek Kosterbok ver
vangen door Greveling, die de linkshalfplaats
ging bezetten. Deze onverwoestbare veteraan
wist het tempo van zijn ploeg zo hoog op te
voeren dat op zeker moment VESOS „ner
gens meer was".
Keer op keer verscheen midvoor Rutter-
kamp voor het doel der gasten doch even zo
vele keren faalde hij jammerlijk. Linksbin
nen Schellevis deed het beter. Toen de VE-
SOS-achterhoede even weifelde scoorde hij be
heerst het tweede doelpunt. (2-1) Nog geen
drie minuten later was het echter weer Kelder
die de partijen voor de tweede keer op ge
lijke voet bracht. (2-2).
Vanaf dat moment gaf Sportclub Rijssen
echter de toon aan en kreeg de VESOS-ver-
dediging handen vol werk. Na een half uur
spelen kreeg de thuisclub een strafschop te
nemen, die door Bruggeman goed werd in
geschoten (3-2). Tenslotte werd het door Ger-
rits nog 4-2, waarmede tevens het einde kwam.
Deze wedstrijd werd gekenmerkt door 2
schotloze voorhoedes. Was het voor de rust
een wedstrijd waarin Stevo uitblonk in schot
loosheid en het missen van kansen, na de
rust waren het de R.V.-ers die vele kansen
misten, al moet hierbij gezegd worden dat
2 doelpunt, op miraculeuze wijze werden voor
komen, vooral 2 min. voor tijd toen de hele
R.V. voorhoede al jubelde. De bal werd nog
weer uit het doel gewerkt
Verder valt over de wedstrijd niet veel te
zeggen, voor de rust miste Stevo een paar
keer grandioos. De stevige achterhoede had
het vrij gemakkelijk met de R.V. voorhoe
de want de vele hoge ballen die in het doel
gebied kwamen werden allen een prooi voor
de achterhoede van Stevo. Werd er over de
grond gespeeld, dan werd de achterhoede nog
wel eens uit positie gespeeld. Na de rust kwa
men al onze voorwaartsen wel een keer voor
de. Stevo keeper die echter altijd de baas
bleef. Het was jammer dat deze man kort
voor tijd met een oogblessure het terrein
moest verlaten.
Van opzet was geen sprake want de keeper
liet de bal weer los en dan mag men gerust
inlopen.
doel Theink, achter Kamphuis Schreurs, mid
den H. H. Mulder B. J. Mulder J. Zwoferink.
voor: W. Maatman Steen J. Jansen Kwinten-
ber Pongers. Res. Ligtenberg, Dijkgraaf.
je bent gek! je bent zo knap en daar laat
je je inpalmen door die klepperde manke
Snieder! En Ale stond iedere maandag óp
het punt om het uit te maken met Mannes,
maar tegen het midden der week kwam de
twijfel. Donderdags wist zij niet wat zij moest
en hoe meer het op zaterdagavond aanging,
hoe meer zij weer van Mannes hield. Hij
was wel niet recht van lijf en leden, maar
de Snieder had een hart van goud. Maar dat
was 't hem niet alleen. De Snieder had ver
stand van vrijen. Daarnaast kon hij de .lui
overhalen. Hij telde onder zijn klanten bijna
alleen overtuigde Oranjemannen. En nu was
Ale in zijn leven gekomen, Ale, de keezen-
dochter. Het was voor Mannes een koud kunst
je om Ale een bewonderaarster te maken van
de Oranjepartij. Het Grösken en Dika had
den het geluk van hun dochter niet in de
weg willen staan, en zo waren zij op 15 ok
tober 1785 getrouwd. Zij woonden in de buurt
van de huidige Rijssense Coöperatieve krui
denierswinkel en Mannes had best zijn brood.
Hij was een prima vakman. Netjes van taal
en antwoord, behalve wanneer het tegen de
patriotten ging. De Snieder had de Jonkers
van de Oosterhof zelfs tot klant gekregen
en van de Grimberg ook. Zelfs de jonker
van de Stoevelakf* llvfam' haar dè Sriieder toe.J?
Dit'laatste geval' 'gaf Mannes wel eehS; hoofd
brekens, want hij wist niet of de jonker
om hem kwam of om Ale, die na haar eer
ste kind een beeld van een vrouw was ge
worden. Maar Mannes vond er wat op hij
liet zich een kleermakerskamer maken met
alleen een deur van buiten. De jonker van
de Stoevelaar gaf de Snieder heel wat hoofd
brekens. De jonker wilde een broek waarin
hij slank leek. En het achterwerk van dezen
edelman was van een formidabele omvang.
Toch slaagde de Riessense kleermaker er
wonderwel in de jonker van dè Stoevelaar
slank te doen lijken. Snieder Mannes was
dag en nacht druk. Na negen jaar was hij
er in geslaagd acht dochters te hebben ge
wonnen. Het jongste kind was juist op de
dag der omwenteling geboren. Grote vreugde
heerste te Rijssen, men had de vrijheids
boom geplant en de predikant een vurig pa
triot, had gedanst met de dienstbode van
meester Van Wijngaarden. Daarom was de
Snieder heimelijk met zijn jongste naar Hol
ten gegaan en had het daar laten dopen
Toen de predikant van Rijssen dit vernomen
had, had hij Mannes toegevoegd Satanskind,
ik krijg je wel weer! En de predikant had
woord gehouden, hij ging naar de Oosterhof,
en klaagde Mannes aan als een verrader.
Nu lustte de Franse bevelhebber graag jene
ver! Hij was de avond te voren dronken
geweest en was over een staketsel gevallen
en had het kruis uit zijn besté broek ge
scheurd. Dit noemde hij 'rr gelukkig toeval.
Een bekwame kleermaker die zijn broek
keurig kon verstellen. Hij stuurde zijn op
passer met de broek naar de Snieder. Maar
Mannes keek de oppasser mistroostig aan
Neen daar moest een lap stof bij. De op
passer, kan zich niet verstaanbaar maken en
ging onverrichter zake terug. Nu ging de
commandant zelf. Nu geloofde hij wat de
predikant gezegd had. Een vurig Oranjeman
was het. Maar hij de commandant zou de
lelijkerd opknappen. Met forse tred spoedde
hij zich naar het huisje van de Snieder. Die
juist bezig was zijn vierde dochter te ver
huren aan de oude gravin van Almelo. De
dochters van Ale en Mannes konden alle
maal goede diensten krijgen omdat zij open
lijk en vlijtig waren en behoorlijk van taal
en antwoord en vreselijk Oranjegezind waren.
In zulke huishoudens waarin het huis van
Oranje nog een voorname plaats innam, wa
ren de Snieders dochters zeer gezien. Alleen
de tweede dohter was een buitenbeentje. Zij
heette Gezina. Was groter dan de overigen en
had 'n hang naar de' patriotten. Daar zat
een Gröskes aard in.
Zo oordeelde de Snieder en die moest er uit
geslagen worden. Terwijl nu Mannes zijn vier
de dochter aan het verhuren was, kwam daaY
een Frans officier met een paar snorren als
handstoffers zijn deur binnen. De oude Vrou
we van Almelo had net gesproken over veel
verval. Doelende op de dochter, die zij huren
wilde. De Vrouwe van Almelo sprak vloeiend
Frans. En dat was een meevaller voor Man
nes. Hij kreeg van de Vrouwe te horen dat
mijnheer de commandant zijn broek gelapt
wilde hebben. De oude Vrouwe van Almelo
nam daarna de benen. Zij ging naar Ale
Advertentie
Hoestdrank in tabletvorm.95ct
om het wicht te kijken waarop zij te huur
was.
Mannes sprak behoorlijk goondag meneer!
De commandant legde zijn sabel op tafel.
Mannes dacht, als het daarmee gebeuren moet
dan zal ik mij verdedigen en hij legde de
ellestok en de snijdersschaar ook op tafel.
Na een kwartier wist hij al wat er gebeuren
moest. Hij verstelde de broek keurig en
voorlopig bleef hij ui handen van de Fransen-
Zeventien jaar verliepen, 'n hele tijd voor
een Oranjegezind man. Enige van zijn kin
deren waren al gelukkig getrouwd.
Snieder Mannes had weinig nieuws gemaakt
in al die jaren, maar zeer veel gelapt ge
keerd en versteld. En nu waren daar plot
seling de Russen gekomen. Juist op het mo
ment dat hij bezig was met de beste zon
dagse rok van de heer van de Grimberg.
Zag hij ze voor het raam. Zij groeven een
gat in de straat, vlak voor zijn huis. Toen
hij met de ellestok tegen het raam tikte en
vroeg, wat moet dat? stak een der Russen
de tong tegen hem uit en groef verder. Zij
kwamen bij hem thuis en wilden water heb
ben. Het bleef niet alleen bij water. De Rus
sen zagen de mooie eenentwintigjarige
Anneke. Een der Russen wilde haar kussen.
Maar Anneke was daarvan niet gediend.Zij
had verkering met Jan Brands die schout
van Markelo was. En de goed uit de kluiten
gewassen Anneke nam de blaaspijp en mepte
sSpeg een jonge kozak
een opg, uit het hppfd* Zijn gezellen grepen
hem, zijn oog bungelde op zijn kleren.
Vier kozakken kwamen, om het hele gezin
Snieder tot moes te slaan.
Maar de buurt bemoeide zich er mee. Vin
ken Teunis liep in wanhoop naar 't stadhuis.
De maire van Wijngaarden kwam op de
plaats van het gevecht terwijl sommige van
de kozakken aan het soep koken waren sloe
gen zich de anderen. De Rijssenaren lieten
zich niet onbetuigd. De Snieder kreeg een
harde slag en viel ter aarde. Hij jammerde
dat ze hem de konte in elkaar hadden ge
slagen. Inmiddels verscheen Galatzkin op
het terrein van de strijd. Hij liet- zijn solda
ten aan de rechter zijde tegen de muur zet
ten en de Rijssenaren links. De man met
het bungelende oog zette hij alleen.
Van Wijngaarden moest vertellen wat er
gebeurd was. Toen dit was afgelopen liet
de kolonel Galatzkin 't vuurpeleton aantre
den en liet de aanrander doodschieten. En
toen deelde hij mee, dat wanneer de Rijsse
naren nog weer vochten, zij ook doodgescho
ten zouden worden. De kolonel keerde terug
naar de Oosterhof. De Snieder vond het ver
standig toen het avond - was geworden, zich
met zijn gezin in 'veiligheid te stellen op
de boerderij van de Fons in Eisen.
Mannes en Ale en de dochters namen mee
wat zij dragen konden. Bij de Fons liepen
zij weer in het vuur. Daar waren drie Rus
sen bezig te plunderen. Gelukkig hadden- twee
buren de Snieder weggebracht. Hij was nu
zeer slecht ter been, maar bevelen geven
kon hij hög wel. Hij vertelde wat er te
Rijssen was voorgevallen. Sla der maar op,
donderde hij en de bij elkaar zijnde boeren
sloegen de Russen de 'deur uit. Wat moesten
ze anders? Fransen om hen te beschermen
waren er niet meer. De Russen zetten de
bajonet op het geweer. Dat verhinderde de
boeren niet om het mes te trekken. Berend
Klein Kortkamp stak een van de Russen aan
het mes.Maar hij raakte alleen kleren. De
veren stoven er uit. De Russen grepen hun
kleine paarden en verdwenen in de duister
nis Toen de volgende morgen de beide- buren
van de Snieder eens in Rijssen gingen kijken,
hoe het daar was, toen hoorden zij dat het
hok op de Oosterhof vol Rijssenaren. zat.
Van alles had men-opgepakt, Oranjemannen
en patriotten. Want op de Haar hadden kort
aangebonden Rijssenaren een russensergeant
met vlegels op de tenen geslagen. Gelukkig
moesten die dag de soldaten plaats maken voor
een afdeling Don Kozakken. De maire van
Wijngaarden had bij Galatzkin geprotesteerd
tegen het wangedrag der Russen. Gevolg:
van Wijngaarden werd aan een paardestaart
gebonden en moest <je tocht meemaken naar
Deventer. In Colmschate liet men hem even
vrij en daar maakte hij gebruik van om te
ontsnappten. Hij bleef zich bij een pachter
van het kasteel den Bannink verbergen tot
het donker was. En zette toen de tocht
terug naar Rijssen langs binnenwegen voort.
De man had geweldige honger gekregen
Bij de Bathmense molen vernam hij dat men
hem zocht. Twee Russen te paard zaten' in
de gelagkamer op hem te wachten. In het
achterhuis nuttigde hij inderhaast wat brood
en zou zijn zwerftocht weer aanvangen maar
tussen Holten en Bathmen kwam Bungei-
bats uit de struiken het geweer in de aan
slag. Meister bin iej dat? Ja antwoordde van
Wijngaarden. Ik komme- oew haaln! Heel
Rijssen steetwier op. -jn kop.
Van Coeverden.