Ifê&Dampo Na LqsF van zenuwen? De stad Rij ssen. De Smakke en Koeberend EXCELSIOR VERSUS BLAUWWIT President Kennedy tekent proclamatie Versterking Amerikaanse basis op Cuba inms Vrijdag 26 oktober 1962 WEEKBLAD VOOR RIJSSEN Pagina 3 Concert O.Ph.O. te Wierden Mogelijkheid gratis vervoer Fraai succes op tentoon stelling te Berlijn Mijnhardt's Zenuwtabletten Europese integratie Lezing voor A.R. Kiesvereniging Speeltuinver. „Margriet" Sportclub Rijssen kreeg voetballesje De wedstrijd Markelo-R.V. 2-1 Opstelling RV zondag a.s. Nieuws Excelsior-elftallen President Ken nedy van de V.S. gefotografeerd tijdens de onder tekening van de proclamatie, waarin een blok kade tegen de invoer op Cuba van aanvals wapens uit de Sovjet-Unie wordt gelast. RKSV-De Zweef 1-2 Zojuist aange komen mariniers op de Amerikaanse basis Guanta- namo klimmen in legerauto's om naar hun barakken of ten ten te worden gebracht. 'HIISBlfc m Het Overijssels Philharmonisch Orkest verzorgt op donderdag 8 november in het chr. verenigingsgebouw „Het Anker" te Wierden een concert -onder leiding van de dirigent Jan Brussen. Als solist wordt medewerking verleend door de cellist Comelis Preuijt. De vol gende werken worden uitgevoerd: Symphonie no 102 van J. Haydn, het Cello concert van Saint Saëns en de 4e Sympho nie van Tschaikowsky. Voor muziekliefhebbers te Rijssen wordt medegedeeld, dat als daarvoor voldoende belangstelling bestaat gratis voor vervoer zal worden zorggedragen. Inlichtingen hier over worden verstrekt door het VW bu reau Enterstraat 10. Op de internationale hondententoonstelling de z.g. Bundessiegerausstellung te Berlijn behaalde de heer G. Kamphuis te Rijssen lid van de kynologenclub REO een bijzon der fraai succes. Zijn inzending de Ame rikaanse Cocker Spaniel miss Independance van de Cocker-Box behaalde in de open klas se een le U met aantekening CACIB en verwierf daarmee de Bundessiegertitel 1962 kampioenschap Advertentie helpen Uer overheen De Anti Revolutionaire kiesver. „Neder land en Oranje" te Rijssen hield maandag avond een lederevergadering in heit gebouw Jeruel alhier. De bijeenkomst was flink be zet. Wegens ziekte van de heer Hollander was de leiding in banden van de heer Schot. De heer H. J. van Heek uit Almelo, als spreker voor deze avond uitgenodigd, sprak over „Europese eenwording" (integratie). Spr. schetste de toestand van Europa in en na de beide wereldoorlogen, de drang en de noodzaak tot eenheid tegenover de macht van Rusland en Amerika, tengevolge hiervan het ontstaan van de E.E.G., welke gemeenschap tot nu toe succesvol is verlo pen. Ook de kolen en staalgemeenschap func tioneert uitstekend. Ook Engeland wil nu tot deze gemeenschap toetreden. Spr. behan delde de inwerkingtreding hiervan in ver schillende phases. Hij n-oemde het feit, dat de de tarieven al met 50 pot zijn verlaagd en deze gemeenschap is intussen economisch 'n macht geworden, waarmede Rusland en ook Amerika rekening moeten houden. Spr. noemde de moeilijkheden in de landbouw, door de inwerkingtreding van de 2e fase, met het gevolg, dat waarschijnlijk een ge deelte van de kleinere boeren zullen moeten fuseren. Een en ander geldt evenzo voor de kleinere iredustriebedrijven, waret ook hier- zullen diverse fusie's wellicht moeten plaats vinden. Dit is reeds geschied in enige Twent se textielindustrieën. Spr. wees er op dat naast de economi sche eenheid, ook de politieke eenheid nood zakelijk moet worden geacht. In 1963 zullen misschien al verkiezingen worden gehouden voor het Europese parlement. Spr. noem de de goede samenwerking tussen de 3 Chr. partijen in Straatsburg. Deze eenheid heeft militair alleen macht gekregen, waar Rus land niet mee zal kunnen spotten. Ook cultu reel komt een goede samenwerking reeds op gang en de geschiedenisboekjes worden al gecontroleerd. Een groeiend besef maakt bet noodzakelijk niet alleen Twent of Neder lander, maar ook Europeaan te zijn, aldus de heer Van Heek. Op dit interessante betoog volgde een vruchtbare bespreking. Tenslotte werd de voorlopige kandidatenlijst voor de verkiezing van de Tweede Kamer besproken, waar mede men akkoord ging, evenals met het program van actie. A.s. vrijdagavond vindt de officiële ope ning plaats van het clubgebouw. Voor de jeugd van 10 tot 15 jaar zal dan een film vertoond worden, terwijl zij ook een tracta- tie ontvangen. Zaterdagmiddag wordt er voor de jeugd van 2 tot 9 jaar een ballon wed strijd gehouden. Advertentie Na de wedstrijd van zaterdag j.l. is men 't er in Sportclubkringen grotendeels over eens dat er aan haar eerste editie drastisch „ge timmerd" moet worden, wil men tegen ge renommeerde ploegen als Sportlust Glaner brug nog dragelijke resultaten boeken. In de eerste plaats is daar het verschil in leeftijd. Was de oudste speler van Sport lust Gl. nog maar net drie en twintig jaar bij Sporclub Rijssen liepen diverse spelers die de dertig reeds ruim gepasseerd zijn. Nu willen wij niet beweren dat het aan de „oudjes" lag, dat Sportclub Rijssen za terdag zo'n smadelijke 7-3 nederlaag te slik ken kreeg. Er zijn ook andere factoren. Wij zijn van mening dat men een uitstekende back als M. Ruiterkamp geen midvoor moet zetten, evenmin dait men een aanvalsleider als J. Rutterkamp de plaats van zijn broer laat innemen. Hoe men het eerste team wil wijzigen is een zaak die alleen Bekker nens c.s. aangaait, doch dat er op korte termijn iets moet gebeuren staat zo vast als een huis. Het begin was erg hoopvol voor de Rijs senaren. Reeds na twee minuten was het 'n goed doorzettende Schellevis die zijn club de leiding gaf. (1-0) Tien minuten later was de stand echter al weer gelijk. Voortman vloerde zijn directe tegenstander en dit be tekende een strafschop. Meester toonde zich een meester in het nemen hiervan (1-1). Een zeer slechte terugspeelbal (op Ligten- berg moet men niet terugspelen) van Kos- terbok gaf de ijverige Van Amersfoort de gelegenheid zijn ploeg de leiding te bezor gen (1-2) Twee minuten later was het Dikken die uit een mooie open aanval doelman Lig- teberg voor de derde keer liet vissen. (1-3) Nauwelijks was er weer afgetrapt of zijn broer Jan maakte een uitstekend (vier de) doelpunt (1-4). Dank zij de pauze kregen de gastheren even de gelegenheid op adem te komen. Traditiegetrouw bleken de gebroeders Rut terkamp na rust van plaats gewisseld te hebben (nu het toch te laat was voor een grootscheeps offensief. Wel deed J. Rutter kamp nog even van zich spreken door in de 17e minuut het tweede tegenpunt te sco ren, al kreeg hij het leer dan ook in bui tenspelpositie. Rustig speelden de gasten door en na 25 minuten spelen zorgde midvoor Tempelman met een prachtig schot voor de vijfde treffer (2-5) Rechtsbuien J.Tempelman maakte er even later 2-6 van en zelfs werd het nog 2-7 eer linksbuiten Bruggeman (ein delijk van zijn bewaker rechtsback Pen ver lost) de eindstand naar 3-7 schoot. Een verdiende overwinning voor de Mar- keloërs die de hele wedstrijd in de meer derheid waren. Keeper Kwintenberg heeft verschillen ie goede safes verricht. Over de wedstrijd het volgende: Markelo ging van meet af in de aanval maar R.V.'s verde diging wist met verre trappen enkele malen de voorhoede aan het werk te zetten. Na een kwartier zette bij een verre trap uit de achterhoede Steen goed door. Keeper Hel- linga kon de bal niet klemvast krijgen en Euren was er als de kippen bij om de bal in het doel te schieten. 0-1. Aanval op aan val werd door Markelo op de veste van RV ondernomen maar deels door slecht schie ten, deels door goed verdedigen bleef de stand 1-0 voor R.V. tot aan de rust. Na rust hetzelfde spelbeeld. Een prachtschot en een even prachtige kopbal van midvoor ten Hove werd op sublieme wijze door Kwinten- berg gekeerd. Maar na 25 min. stond ook Kwintenberg machteloos tegen een prachtig schot van midvoor ten Hove. Markelo kreeg door dit doelpunt nog meer hoop en tal van schoten vlogen naast of werden ge keerd door Kwintenberg. Bij een der wei nige uitvallen van R.V. kwam 10 min. voor het einde Maatman alleen voor Hellinga maar door onbeheerst schieten ging deze kans verloren. Kort hierop kwam de rechts buiten alleen voor Kwintenberg en maakte geen fout 2-1. Doel Theyink, Achter Kamphuis en Schreurs midden Joh. Bakker, B. J. Mulder en Kwin tenberg. Voor Ligtenberg, Steen, J. Jansen, W. Maatman en G. Pongers. Het eerste elftal van Excelsior ontvangt zaterdag in de Mors bezoek van Blauw Wit '34 Beide elftallen zijn van gelijke kracht en de uitslag zal waarschijnlijk niet ver van een gelijk spel afliggen. Gezien de povere resultaten van de Ex- celsior-elite de laatste weken, mag veron dersteld worden dat haar voorhoede zater dag drastisch gewijzigd zal zijn. De opstel ling zal eerst vrijdagavond bekend gemaakt worden. De overwinningenreek van Excelsior 2 werd zaterdag wreed verstoord door DOS 2 want de Vriezenveners brachten op eigen terrein de Rood-Witte reserves met 3 inval lers, een 3-1 nederlaag toe. Excelsior 3 deed beter werk en bleef ongeslagen door BCSV 2 met een 5-1 nederlaag weer naar Bome te sturen. Ook Excelsior 4 bleef op het goede pad, en behaalde na 2 nederlagen in het be gin van de competitie, nu haar vierde ach tereenvolgende overwinning. Thans werd met 6-2 van Vesos 3 gewonnen. Het schijnt dat haar voorhoede met Schuiterd in haar mid den geweldig aan kracht heeft gewonnen. Excelsior B deed het ditmaal nog beter dan vorige week en won verdiend met 2-0 van de Zweef B Excelsior C kon het niet bolwerken en moest met 3-2 haar meerdere erkennen in Haarler Boys B. De D junioren handhaafden hun ongeslagen record en ble ven met 4-1 de baas over Holten D. Topscorer werd dit keer Excelsior E want Haarler Boys E werd met een 20-0 neder laag weer naar huis gestuurd. Iedere 3 mi nuten een doelpunt. Voor deze week is het volgende program ma vastgesteld. Excelsior 2 heeft wederom een zware wedstrijd en ontvangt op eigen terrein DES 2 Ook Excelsior 3 zal moeten op passen want Voorwaarts 2 in Vriezenveen is op eigen terrein een moeilijk te kloppen te genstander. Moeilijk krijgt ook het vierde elftal het, nu zij op bezoek gaat bij haar plaatsgenote Sportclub Rijssen 3. Van de junioren ontvangt het A-elftal de A-junioren van DES Nijverdal. Het B-elftal gaat naar Hellendoorn en ontmoet daar Ve sos A. De C-junioren brengen een bezoek aan DES C, terwijl Excelsior D haar overwinnin genfeeks wel zal voortzetten door op eigen terrein DES E te kloppen. De E-junioren zijn vrij. In een vrijwel gelijkopgaande wedstrijd, waarin de thuisclub de beste kansen had behaalden de gasten een fortuinlijke zege. Reeds na 5 minuten speen had doelman Middelkamp tot 2 keer toe zijn capacitei ten moeten tonen, toen Markslag even zo vele schoten loste. De strijd ging op en neer, waarbij zich weinig doelpuntrijke kansen voordeden. Toch bezorgde midvoor A. Middelkamp de gasten de leiding toen hij na 25 min. met een ver schot doelman Pfeiffer verraste (0-1) Direct na rust nam de thuisclub het heft in handen en reeds na 5 minuten spelen was de stand gelijk, toen midvoor Markslag de bal goed aan A. Kamphuis doorgaf, die met 'n goed schot in de rechterbovenhoek scoorde (1-1). Hierna verzuimde de thuisclub door te druk ken. Er viel zelfs vijf minuten later een doelpunt te komen. Vlak voor afloop pas- baar ongevaarlijke aanval der Nijverdallers de achterhoede verzuimde in te grijpen. R. buiten Kleine Staarman gaf een voorzet, waarop niemand toeliep, alleen midvoor Middelkamp, die de bal maar hoefde in te trappen, wat hij dan ook prompt deed. Hier na kreeg de voorhoede alle kans tot een doelpunt tekomen. Vlak voor afloop pas seerde zelfs midvoor Markslag de gehele Nijverdaldefensie, maar zijn schot beland de tegen de paal. RIJ55 EN buiten de wallen Er zat altijd nog een oude kwestie tus sen Bernard van Galen, bisschop van Mun ster en Overijssel en dan in hoofdzaak Twen te. Ofschoon Twente hoegenaamd niets met de zaak te maken had, moesten ons goede Twenteland en haar stedekens de last dra gen. Op de ruggen van de Twentenaren werd een zaak uitgevochten tussen de re gering in den Haag en Christoffer Bernard van Galen, bisschop van Munster. De Vroe gere heerlijkheid Borculo was sedert eeu wen een Munsters leen geweest. Op een goede dag in de 17de eeuw zagen de heren in den Haag kans de heerlijkheid Borculo te annexeren. Wij kennen het volkje van de overzijde wel. Wij hebben ze zelf vijf jaar lang op visite gehad. Dus wij weten wel wat bezoek uit het oosten betekent. Bommen Berend was woest en daarbij zeer oorlogszuchtig. Hij vormde een leger en beloofde de officieren gouden bergen! En als een bisschop van Munster zo iets zei, dan diende je hem te geloven. Een was er echter in Rijssen die een dun oog had op de bisschop van Munster. Dat was de jonge Smakke. De Jonge Smakke was niet jong meer. Hij was vijftig. Hij had vroeger gediend in het leger van de bis schop van Munster. Maar toen hij in ander half jaar geen tractement kreeg ging hij er tussen uit. De oude Smakke die bijna de hele tachtigjarige oorlog van nabij had mee gemaakt, hij was op dat tijdstip voor in de negentig, precies wist hij het op een jaar niet. Want de doopboeken en trouw boeken waren in brand geweest toen het oude raadhuis op onverklaarbare wijze in brand was geraakt. En mensen die het we ten konden wanneer de oude Smakke ge boren was, leefden te Rijssen ook niet meer. Maar van zijn tachtigste jaar af noemde men hem te Rijssen Smakken Jans oom. De oude Smakke was zijn hele leven lang Oranjegezind geweest. Hij had alle Spaanse bevelhebbers gekend. Ook de gemene Alva. Als de oude Smakke bij zomerdag in de zon zat voor zijn huisje op de Schild, dan sloeig hij aan het vertellen van de prinsen Maurits en Frederik-Hendrik. In een ronde kring stonden dan de Rijssenaren om hem heen. Gaan zitten op de stoelen van de oude MHm&K Smakke deed men niet. Want de oude baas barstte van de vlooien en ander ongemak. Niet dat men vroeger te Rijssen zo brand schoon was, net zo min als in andere Twent se steden. Maar de mannen van Rijssen oordeelden dat een ieder aan eigen onge mak genoeg had. Ieder, het zijne! •Dat was ook het parool van de Jonge burgemeester Vlas Harm, die soms in een onbewaakt ogenblik heerlijk zijn rug kon schuren tegen de deurpost van de burger zaal. Zoals een der vertrekken van het raad huis werd genoemd. De Jonge Smakke was bepaald schoon van aard. Maar hij had een andere onhebbelijkheid. Hij was zes jaar in Munsterland geweest zogezegd als soldaat. En daar had hij geweldig pochen en snor ken geleerd van de Munstermannen. En in Rijssen noemde men hem dan ook een uit- staanbaar man. Daar was b.v. de Saare, nou, als er een goede boer was, dan was het Saaren Bats Hij had in de es mins tens vier muddelands met rogge. En voor zijn doen goede rogge al waren de halmen half zolang als tegenwoordig. Maar ieder Rijssenaar was er van overtuigd dat de Saare beste rogge had. De jonge Smakke had een muddelands in de es gehuurd van de jonker van de Oosterhof en omdat deze ook enige tijd in het leger van de Munster- se bisschop gediend had, maar er ook al met ruzie vandaag gegaan was, toen de staten van Holland, Borculo geannexeerd had den. Overijssel telde in de hoge regering weinig mee. Deventer en Zwolle uitgezon derd. En omdat de Jonge Smakke ook het verloop had uitgehangen had de jonker hem het pastoorsstukke voor een billijke huur verhuurd. De Jonge Smakke had beste grond en verbouwde ook goede rogge. Maar hij ging op straat vertellen dat hij op één bun der meer rogge had dan de Saare op vier. Een aantal Rijssenaren maakten de Jonge Smakke hoelanger hoe gekker. En die van de Bouwstraat voerden de Saare. Zij stook ten hem op. En op een middag toen de Jon ge Smakke door de Bouwstraat liep, keek Saaren Bats over de onderste niendeur. Zo pruuse! Riep de Saare. Kom maar hier! Riep de Smakke! Trok het mes en praatte van in repen snijden. De Saare om op alle gebeurtenissen voor bereid te zijn, nam een hooivork en liep de straat op. Donderhond, nu ga je er aan! brulde de Saare. Ik zal dien smerigen poche- balg helpen. De Smakke wilde 't mes gebrui ken maar dit schampte af op de steel van de hooivork en knikte dicht en de Smakke had zijn vingers er tussen. Hiervan maak te de Saare gebruik om zijn tegenstander de Bouwstraat uit te slaan. De Smakke liep naar het raadhuis, naar de jonge burgemees ter Vlas Harm. Hij vertelde dat de Saare hem met verscheidene slagen met de steel van de hooivork uit de Bouwstraat gesla gen had. De burgemeester zegde een onder zoek toe. Maar ja de Saare en Vlas Harm hadden het land naast elkaar en zij hielpen zich met paardespanning en gingen zo nu en dan bij elkaar op visite En dan weet je het wel. Vlas Harm vertelde aan de Saare dat deze nog van geluk mocht spreken dat hij de Smakke geen botten kapot geslagen had. Het was waar een beetje hinderde die pochebalg niet Toen er vier weken verlopen waren en de jonge Smakke nog niets gehoord had, was het 1662. En Bommen Berend was Overijssel binnengevallen en alles wat maar in de gelegenheid was het zij adel of bur ger, die 't maar even stellen kon liet have en goed in de steek en vluchtte naar De venter of Zwolle. De burgers in de kleine steden moesten blijven. Zij hadden geen huis en geen familie in Deventer op 'n enkele uit zondering na. Te Goor en Rijssen bleef men thuis te Goor ging men bidden te Rijssen maakte men zich klaar om zich te verdedigen. De Rijssenaren wilden de grond verdedigen tot de laatste druppel bloed. Dat was ook grootspraak natuurlijk. En de negentig jaar oude Smakke gaf in geuren en kleuren ten beste hoe het er straks zou toegaan als de Munstermannen een maal als bezetters te Rijssen zouden zijn. De oude grijsaard schilderde in felle kleuren het leed dat over Rijssen zou komen. Zo zouden b.v. alle mannen tussen de zeventien en zestig jaar opgehangen worden. De Saare klaagde er over aan de Vrouwe van de Oosterhof. Op de Oosterhof was een privékerker. Een hok waar men stropers en dieven opsloot. Eerlijk gezegd kende men te Rijssen geen dieven. Maar stropers wel zoveel te meer. De vrouwe was voor opsluiting. De baron zelf niet. Die vond het jammer dat jonge kerels daar den helen lieven gansen dag in het hok zaten te koekeloeren. Waar zij met elkaar nieuwe plannen uitbroedden aan gaande het stropen. Des morgens klokke zes liet de heer van de Oosterhof de gevangenen uit het hok halen. Zij kregen dan na zich buiten onder toezicht gewassen te hebben een houten nap met kamemelksepap met paardebonen en moesten dan onder gewapend toezicht flink aan de arbeid. Luchten Bram een aartsstroper verhuisde naar Markelo om dat daar geen landjonker woonde die er een kas op nahiel. Maar de drost van Twente hield de lucht in de gaten. Hij zette vlak bij Bram een meester ager in de buurt. De Vrouw van deze meester jager hield van lekker eten en van Luchten Bram. Omdat Bram veel knapper was en ook veel liever dan haar man. Zij speelde spoedig met Bram ondér een hoedje. Zij waarschuwde Bram waar haair man zich bevond. Toen de drost overgebriefd werd hoe de zaken stonden, maakte deze Bram tot meester Ja ger. En de gewezen meester Jager was zijn baan en zijn vrouw kwijt. Hij ging van puur chagarijn dienst nemen in het leger van de bisschop van Munster. Het was zover, ae Munstermannen hadden langs de geheld Oostgrens de grens overschreden en rukten op Goor aan. p delden, op Enter en op Rijssen. Toen Goor ingenomen was kwamen zij over de Rijsseneres naar Rijssen. De Jonge Smakke was juist bezig op de es. Daar kwam Heinrich Feltberke aan. Een hopman van KoeBerend. Hij zag een man op het land en-ging er met vier man naar toe. Wel allemachtig riep Heinrich, daar hebben wij onzen deserteur! Grijp mannen! Com mandeerde hij. Maar de Smakke rendee weg en voor een der Pruisen vuur kon ge ven verdween hij in het kreupelhout. Hij rende naar Rijssen en riep met Luiderstem- me dat de Munstermannen vlak bij waren. En de oude Smakke zat voor de deur op zijn stoel en profeteerde de ondergang van Rijssen. De schout van Rijssen nam maat regelen de oude leugenbalg moest maar naar de Oosterhof. Schobbe Willem en zijn broer Arend, die van de armen leefden kregen op dracht de oude Stinkerd zoals de Saare hem noemde in het hok op de Oosterhof op te bergen. Hij joeg Vrouwen en kinderen de stuipen op het lijf. De oude Smakke pro testeerde heftig. Zo deed men nou, met ou de helden, die hun hele leven ndets anders gedaan hadden dan vechten tegen de Span jaarden. En toen hij niet meer vechten kon kreeg hij een kleinigheid van de arm. Maar dat zou anders worden schreeuwde hij tegen Schobbe Willem die hem op de kruiwagen naar de Oosterhof reed, terwijl Arend hem vasthield. Bij de poort van de Oosterhof begon de oude Smakke ijselijk te vloeken en te tieren. Uit voorzorg had de jonker de brug al laten ophalen. De brugwachter had opdracht de brug voor niets en niemand te laten zakken. Schobbe Willem pakte de krui wagenbomen weer op en Arend hield de oud ste en heldhaftigste man van Rijssen in evenwicht. En toen ze op het Schild te Rijs sen kwamen was het al gebeurd. De Mun stermannen waren met grote bekken en het zwaaien er geweren aan het schoonve gen van de straat toen Schobbe Willem de oude Smakke met kruiwagen en al om kieperde en het op een lopen zette zodat de oude man voor de voeten rolde van Heinrich Feltbekke. Van Coe verden. k

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1962 | | pagina 3