BETEKENIS VAN VOEDINGSMIDDELEN
V PROEFT DE
„Zomertijd in
de Ver. Staten
Motorraces Tubbergen
50 cc MOTORTJE VAN
JAN HUBEÜTS BÏJOT
165 KM PER UUR
BRa
Nieuwe auto voor een
Nederlandse immigrant
Tegenstand vooral
van de boeren
DIENSTREGELING NEDERL. SPOORWEGEN
Schoolvoetbaltoernooi
beëindigd
Vrijdag 8 juni 1962
WEEKBLAD VOOR RIJSSEN
Pagina 5
r~7 133
-
BIPii
illlilËËi
w
w
s
w
w
w
S betekent stopt en W rijdt alléén op werkdagen
Bij de beoordeling van de voeding van
een persoon of van groepen personen is een
voedingsmiddelentabel meestal het uitgangs
punt. Hierin staat op grond van een aantal
chemische analyses aangegeven welke calo
rische waarde en welk gehalte aan nutriën
ten verschillende levensmiddelen in doorsnee
hebben.
De voedingswaarde van een produkt hangt
van talrijke factoren af, waaronder land en
bodem van herkomst, ras, bemesting of voe
ding, klimaat, seizoen, rijpheid of leeftijd,
wijze van oogsten, vervoeren, bewaren, be
reiden e.a. Daarom is het gebruik van diè
voedingsmiddelentabel 't meest zinvol, waar
in analyses van produkten staan vermeld die,
wat genoemde factoren betreft, zoveel mo
gelijk overeenkomen met produkten waaruit
de te waarderen voeding is samengesteld.
Zo zal b.v. voor het berekenen van een Ne
derlandse voeding het gebruik van de door
Schichtenberg en medewerkers samengestel
de tabel voor Rusland en Oost-Duitsland wei
nig doeltreffend zijn, In zeer grote landen,
zoals de V.S. van Amerika, moet men er
zelfs rekening mee houden dat de samen
stelling van de produkten die in het ene
deel van het land verkrijgbaar zijn, sterk
afwijkt van die in een ander deel. Men heeft
daat b.v. een voedingsmiddelentabel die be
stemd is voor gebruik in de Noordelijke Sta
ten (Donelson and Leichsenring).
Bij het samenstellen van een voedingsmid
delentabel dienen de op dat moment beschik
bare gegevens als basis toen de Nederland
se voedingsmiddelentabel in 1941 voor het
eerst werd samengesteld werd gebruik ge
maakt van analyses, die van Nederlandse
voedingsmiddelen bekend waren. Deze wer
den aangevuld met analyses van buitenland
se laboratoria. In de loop der jaren zijn bij
na alle buitenlandse gegevens vervangen door
analyses van Nederlandse produkten. Boven
dien zijn naarmate de bepalingsmethoden
verbeterd werden de analysecijfers, verkre
gen door minder nauwkeurige methoden, ver
vangen. Er wordt naar gestreefd om als
basis voor de in de voedingsmiddelentabel
te vermelden cijfers een zo uitgebreid mo
gelijk analysemateriaal te gebruiken, b.v.
voor groenten de analyses van verschillende
rassen en in verschillende seizoenen, of voor
een fabrieksprodukt, zoals gecondenseerde
melk, de analyses van verschillende fabri
katen. Desondanks berusten de cijfers van
een aantal produkten toch nog op slechts
enkele analyses, omdat er niet meer be
schikbaar zijn. Wanneer een produkt her
haalde malen gamalyseerd is, kan men zich
een oordeel vormen van de afwijkingen die
TUÉBERGEN - De rhecstmeïktvaarrHgö"
figuur in het toch al zo gevarieerde ren-
nersveld dat in Tubbergen op 2e Pinkster
dag aan de start verschijnt, is ongetwijfeld
de Nederlander Jan Huberts. Deze 24-jarige
Haagse jongeman heeft de Duitse Kreidler-
fabriek weten te bewegen hem een speciale
fabrieksmachine ter beschikking te stellen
om daarmee een gooi te wagen naar de
wereldtitel in de 50 cc klasse.
Dat deze fabriek op zijn voorstellen inging,
bewijst dat men daar een goede neus heeft
voor het opsporen van onvervalst coureurs
talent, want de Hagenaar staat na twee
Grand Prix races samen met zijn stalge-
noot Hans Anscheidt en de befaamde Zwit
ser Taveri, die een Honda berijdt, aan de
spits van het klassement, waaruit de we
reldkampioen te voorschijn moet komen.
Zijn grote roem vestigde Jan Huberts dit
jaar tijdens de Grand Prix van Clermont
Ferrand, waar hij op een gegeven moment
een schijnbaar hopeloze achterstand van 26
seconden had goed te maken. Het leek een
onmogelijke opgave, want aan de spits re
den in gesloten formatie drie Japanners, die
met him snelle Honda's elke ontsnappings
poging in de kiem trachtten te smoren. Hu-
berts is echter een vechter, en bekwaam'
zijn 12 versnellingen bespelend, kroop hij
elke ronde acht seconden dichter bij het lei
dende trio.
Het werd een heroisch gevecht, dat tot een
hoogtepunt kwam in de allerlaatste ronde,
waarin hij stuk voor stuk zijn Japanse te
genstanders passeerde om daarna als triom
fator over de eindstreep te gaan.
Op 8 juni moet Jan Huberts echter be
dacht zijn op revanche. Dan wordt op het
eiland Man de derde race, tellend voor het
wereldkampioenschap, verreden en op het
bochtige Etngelse circuit krijgt hij weer
te maken met dezelfde geroutineerde tegen
standers, die dit circuit tot en met kennen,
terwijl Huberts - jong als' hij nog is - nog
over te weinig ervaring beschikt. De weg
naar de wereldtitel biedt echter nog tal van
mogelijkheden, want voordat de strijd de
finitief is beslist, heeft Huberts nog eerst
gereden in Assen, Francorchamps, Solitude
(Oost-Duitsland) en Finland.
Even merkwaardig als de komeetachtige
carrière van deze Nederlandse coureur is de
machine, die hij berijdt. De krachten van de
Kreidler zitten gecomprimeerd in een 50 cc-
motortje, maar om het werk zo economisch
mogelijk te verdelen is het machientje uit
gerust met niet minder dan 12 versnellingen.
Na de race van 8 juni op het eiland Man
gaat Huberts nog dezelfde dag met een spe
ciaal vliegtuig naar Nederland om er za
terdag nog te trainen voor de races op Twee
de Pinksterdag. Weliswaar telt deze strijd
niet mee voor de Grand Prix, maar voor
de bezoekers van de race is het een wel
kome gelegenheid deze merkwaardige com
binatie coureur-machine over het Tubber-
gense circuit te zien razen. En als men daar
bij weet, dat uit dit lilliput-machientje een
snelheid van liefst 165 km per uur geperst
kan worden, dan weet men, dat men iets
bijzonders te zien krijgt.
Overigens is het gezelschap dat Tweede
Pinksterdag in Tubbergen raced, nog inter-
nationaler geworden. Er hebben namelijk ook
twee Noren ingeschreven, een nationaliteit,
die tot nu toe op het Twentse circuit on
bekend was. Het zijn Ingar Möklegard op
Ducati en Vidar Granum op Bultaco. Onbe
kende grootheden weliswaar, maar die mis
schien toch voor een verrassing kunnen zor
gen.
zich in 't gehalte van dat produkt aan 'n be
paald nutrient kunnen voordoen. In het al
gemeen is de spreiding van het percentage
eiwit, vet en koolhydraten betrekkelijk ge
ring, in het bijzonder indien er wettelijke
voorsohriften zijn voor de samenstelling, zo
als voor jam en voor boter. Het eiwitge
halte van individuele monsters Nederlandse
we schommelt echter b.v. in een jaar tus
sen globaal 8,5 en 15 pet. de gemiddelde
eiwitgehalten per jaar kunnen variëren tus
sen ca. 10 en 12,5 pet.
Het gehalte aan mineralen en vitaminen
ken per produkt zeer sterk uiteenlopen. Het
ijzergehalte van verschillende Nederlandse
aardappelrassen varieert b.v. van 3,0 - 5,8 mg
per kg. ongeschilde aardappelen en van 1,9-
4,9 mg per kg geschilde en gekookte aard
appelen,
Onlangs werd door de Stichting Landbouw-
huishoudkundig Onderzoek geconstateerd, dat
het vitamine C-gehalte van spinazie uit
een liep van 17,1 - 30,6 mg per 100 g.
Na modem koken varieerde het vita
mine C-gehalte van 12,9 - 25,9 mg. per
100 g, na ouderwetse bereiding varieerden
de waarden van 8-20,4 mg per 100 g spinazie.
In de Nederlandse Voedingsmiddelentabel
wordt als analysecijfer van een nutrient het
gemiddelde van de in het algemeen meest
voorkomende waarden van dat nutrient ver
meld. Extreme waarden, die slechts spora
disch gevonden worden, laat men buiten be
schouwing.
Uit het voorgaande blijkt duidelijk waar
om de samenstelling van bepaalde voedings
middelen in buitenlandse voedingsmiddelen
tabellen soms vrij sterk afwijkt van de sa
menstelling die de Nederlandse tabel aan
geeft. Bovendien kan een andere analyse
methode of een cijfer dat op slechts enkele
analyses berust, oorzaak van de verschillen
zijn.
Men zal zich afvragen in hoeverre de uit
komsten die door berekeningen met behulp
van de voedingsmiddelentabel verkregen zijn,
een voedingswaarde aangeven, die overeen
komt met de werkelijkheid. Er zijn vele on
derzoekingen verricht, waarbij de waarden
die verkregen waren door berekening, ver
geleken werden met de uitkomsten van de
chemische analyse van de voeding. Aange
toond werd dat de uitkomsten van beide
methoden voldoende kunnen overeenstem
men om het gebruik van voedingsmid
delentabellen bij voedingsonderzoeken in ge
zinnen of bij groepen individuen te recht
vaardigen. Naarmate het aantal gezinnen of
de grootte van de groep individuen toeneemt
is de kans op discrepanties tussen de gemid
delde werkelijke en de gemiddelde bereke
nende opneming van een utrient geringer.
De berekende gemiddelde waarde van een
individuele voeding over een aantal dagen
komt meer met de werkelijkheid over
een dan de berekende waarde van de in
dividuele voeding over één dag. De over
eenkomst is 'groter naarmate de voeding van
de persoon in kwestie gevarieerd is. Hoe
eenzijdiger de voeding, hoe moeilijker door
berekening de waarde ervan te schatten. In
teite kwwt- heV'e(>ep nlee*, .<dat de-kans op
Benadering 'van dé werkelijkheid het" grootst
is, wanneer de mogelijkheid bestaat dat on
juiste waarden gecompenseerd worden door
andere onjuiste waarden. Daarom kan men
slechts onder groot voorbehoud een oordeel
uitspreken over de berekende waarde van
Prinses Paola heeft
het leven geschonken
aan een dochter. Het
prinses^ zal Astrid
genoemd worden.
Foto hoven: Prins Phi
lip vindt hel natuur-
tijk geweldig om een
zusje te hebben. Maar
mannen-eigen gaat hij
meer op in zijn (trap)
auto.
Foto onder: Aan het
paleis Belvedère wor
den prachtige bloem
stukken afgegeven
fleurir c'est sourite.
'Si
ijfeji iïivi
ee individuele voeding van één of enkele
dagen. Bij de berekening van de voedings
waarde wordt het verlies, dat bij de behan
deling van het voedsel door verhitting, uit
logen met veel water, blootstellen aan licht
e.d. kan zijn opgetreden, verwaarloosd. Der
gelijke verliezen kunnen bij de chemische
analyse wel tot uiting komen. In de Neder
landse Voedingsmiddelentabel is het vitami
ne C-gehalte van rauwe en van verhitte pro
dukten opgenomen.
Tenslotte nog een praktische wenk:
Lees, alvorens berekeningen met behulp
van de voedingsmiddelentabel te maken, de
inleiding van de tabel. Hierin staat o.m. ver
meld of de analyses betrekking hebben op
het rauwe produkt bf op het gekookte, of
zij per portie, per 100 g of andere gewichts-
hoeveelheid zijn aangegeven, of er een af-
valfactor is gebruikt. De buitenlandse ta
bellen wijken te dien aanzien nog wel eens
af van de Nederlandse tabel.
Een viertal recepten met de geur van het
zo lang verbelde voorjaar. Het eerste re
cept is voor hen, die gevolg willen geven
aan de opwekking om tx>ch vooral geen
groentekooknat verloren te laten gaan. Het
tweede werd geïnspireerd door de Indische
keuken (het resultaat is echter niet scherp)
en de andere twee zijn alleen maar lekker.
Recepten voor 4 personen.
Groene saus (van spinazienat)
heel smakelijk bij witte bonen, gekookte
vis, hard gekookte eieren, gebakken boter
hamworst enz. enz.
liter spinaziekooknat, een klein restje ge
kookte spinazie, 30 g (3 eetlepels) boter of
margarine, 30 g (5 eetlepels) bloem, 1 bouil
lonblokje, melk, nootmuskaat.
De boter of margarine smelten, de bloem
erdoor roeren. Bij gedeelten het spinazie
nat toevoegen, onder steeds roeren. De saus
even laten doorkoken en op smaak afmaken
met het bouillonblokje, melk en nootmsukaat
Het restje spinazie fijn hakken en door de
saus roeren.
Andijvie met pindasaus.
VU kg andijvie, zout plm. 125 g (1/3 potje)
pindakaas, 3 dl (2 kopjes) water, een stuk
je ui, eetlepel suiker, 1% eetlepel azijn,
boter of margarine, zout, 2 of meer hardge
kookte eieren.
De andijvie schoonmaken, wassen en klein
snijden. De groente opzetten met aanhangend
water en zout en vooral niet te gaar koken,
kooktijd 10 a 15 minuten. De andijvie afgie
ten en warmhouden.
De ul schoonmaken, fijn snijden en in wei
nig boter of margarine gaar fruiten.
Van het vuur af de pindakaas en het water
toevoegen en tot een gelijkmatige gladde
saus roeren.
Het geheel onder roeren aan de kook bren
gen. De suiker, de azijn en een weinig zout
erbij doen en de saus nog ongeveer 5 mi
nuten laten koken.
De eieren pellen en in plakken snijden.
De andijvie in een schaal overdoen en be
dekken met de pindasaus. Het gerecht met
de plakken ei gameren. Hierbij droog ge
kookte rijst geven.
Aspergehapje.
plm. 250 g asperges (Inplaats van verse
asperges kan men (soep)asperges uit blik
nemen), 4 middelma/tige grote tomaten, 1
ei, zout, perper, boter of margarine (paneer
meel, suiker).
De asperges schillen, te beginnen een paar
cm onder de kop. De onderste houtige uit
einden afbreken. De asperges opzetten met
zoveel water met zout (en suiker) dat
zij juist onderstaan, en gaar koken in on
geveer 40 minuten. De asperges laten uit
lekken. De asperges in drieën snijden, de
stukken zonder kopje klein snijden. De to
maten wassen. Van iedere tomaat een kap
je afsnijden. De tomaten uithollen met zout
en peper bestrooid enige tijd omgekeerd
laten staan. De kapjes en het binnenste van
de tomaten even opkoken en zeven.
Het ei loskloppen met een lepel tomaten-
nat. Van het ei in een weinig boter of mar
garine roerei maken, zo dat de massa nog
wat vochtig is. De kleine stukjes asperge en
de rest van het tomatenat met het roerei
vermengen .In iedere tomaat een paar as
pergekoppen rechtopzetten en de tomaten op
vullen met het roerei. De tomaten in een
vuurvaste schotel of pan zetten. Een bodem
pje water er om heen schenken en wat bo
ter of margarine toevoegen.
De tomaten „bovenop" op in de ove n in
ongeveer 10 minuten zachtjes gaar stoven.
Desgewenst het gerecht garneren met pe
terselie.
Gemengde groentesla
plm. 400 g worteltjes, lbosje radijs, 1 krop
sla, ongeveer 1 eetlepel fijngesneden bies
look of ui, peterselie, olie, citroensap of azijn,
zout (suiker).
De groenten schoonmaken en wassen. De
worteltjes en de radijs in stukjes snijden.
Een sausje maken van olie, citroensap of
azijn, zout (en suiker) en de worteltjes, ra
dijs en bieslook of ui er mee vermengen.
De saus ongeveer 10 minuten laten intrek
ken. De sla drogen en klein plukken, de
peterselie fijnsnijden. Deze ingrediënten met
de overige groenten vermengen en het ge
heel zonodig nog op smaak afmaken.
Het Nederlandse emigrantengezin Van der
Harst in Zuid-Afrika heeft dezer dagen
een van hun waardevolste bezittingen, een
auto, die na vier jaren hard sparen was
aangeschaft, door brand verloren. De heer
van der Harst, die als bosbouwkundig op
zichter In Zuid-Afrika werkzaam is, werd in
de vroege ochtend gewekt door het geluid
van de autotoeter. Waarschijnlijk als gevolg
van kortsluiting stond zijn auto in vlammen
en behalve de auto gingen ook een aantal
documenten en éan koffer met kleren in de
brand verloren.
Enkele dagen later kwam het gezin tot de
ontdekking dat onbekenden een nieuwe auto
in alle stilte voor het huis hadden gezet.
Later bleek, dat het gehele dorp Waterval
de plaats waar de familie Van der Harst
woonde, spontaan het geld voor een nieuwe
wagen had bijeengebracht.
WASHINGTON - In de Ver. Staten zijn
heel wat vaders en boeren van mening dat
de zomertijd" alleen werd bedacht om hun
het leven zuur temaken: de vader omdat
zijn kinderen 's avonds een uur later naar
bed gaan en de boer, omdat de koeien nog
niet op de klok hebben leren kijken. Die
klachetn worden nu weer overal gehoord om
dat enkele weken geleden wederom in 29
van de 50 staten de klok een uur vooruit
werd gezet, waarmee een uur daglicht wordt
gewonnen voor miljoenen mensen en enor
me bedragen aan elektrische stroom worden
bespaard.
Ook wordt beweerd dat het aantal verkeers
ongevallen hierdoor belangrijk wordt ver
minderd.
Ofschoon algemeen wordt aangenomen dat
een Brit, William Willett in 1907 In een bro
chure voor het eerst ten strijde is getrok
ken tegen de verkwisting van daglicht, zijn
er aanwijzingen dat de Amerikaanse staats
man en diplomaat Benjamin Franklin, kor
te tijd na de Amerikaanse omwenteling,
de Fransen het idee van dagliehtbesparing
aan de hand deed (zij weigerden echter hier
op in te gaan, mogelijk omdat ze meenden
dat Parijs eerder een verlenging van de
nachttijd dan van de dagtijd nodig had).
Willetts voorstel de klok 80 minuten voor
te zetten verkreeg de instemming van de
toenmalige minister van binnenlandse Zaken,
Winston Churchill, maar Groot Brittannië
ging hiertoe pas over in de laatste jaren van
de Eerste Wereldoorlog. Enkele andere lan
den, waaronder Nederland, volgden het voor
beeld. De Verenigde Staten namen deze stap
in maart 1918, maar na twee jaar had men
er blijkbaar weer genoeg van. In de Twee
de Wereldoorlog haakte men weer in op de
oude idee, maar thans werd het uur daglicht
besparing voor het gehele jaar ingevoerd.
Daar er geen federale wet is die deze aan
gelegenheid regelt, staat het de afzonderlij
ke staten vrij de zomertijd al dan niet in te
voeren.
Zoals ook in andere landen komt de groot
ste tegenstand van de zijde der boeren, om
dat het vee alle medewerking weigert. Ook
de bioscoopeigenaars voeren een felle strijd
tegen de verlenging van de dag, maar de
stadsbewoners vinden over het algemeen de
lange avonden een uitkomst. Andere bevol
kingsgroepen vinden de invoering van de
zomertijd iets dat niet te licht moet worden
opgenomen.
De spoorwegen, de T.V. en de radio vin
den dat hun dienstregelingen en program
ma's er grote moeilijkheden door ondervin
den. Enkele spoorwegmaatschappijen hou
den vast aan de zonnetijd, andere schake
len over naar de zomertijd en weer andere
trachten een soort compromis te vinden.
Sommige radio- en TV networks zenden op
de „zomertijd" uit en herhalen de uitzending
elders een uur later, andere trekken er zich
niets van aan, zodat in streken met zo
mertijd de programma's een uur later ont
vangen worden dan in die met zonnetijd.
Zo zijn de meningen dus ook hier ver
deeld en het blijkt wel dat - hoe goed het
ook is bedoeld - het ndet mogelijk is het
alle mensen naar de zin te maken.
De 52-jarige Vera zijn door het gerecht
Brühne en de 48-ja- in München tot le-
rige Johann Ferbach venslange gevangenis
straf veroordeeld. Zij
zijn schuldig bevon
den aan de moord op
de arts Otto Praun en
diens huishoudster.
Foto: Na de uitspraak
brak Vera Brühne (r.)
in tranen uit. Links
johann Ferbach.
De treinen te Rijssen stoppen momenteel
als volgt:
In de richting DEVENTER:
6.10
6.23
7.13
7.50
8.23
9.12
9.50
10.23
10.50
11.50
12.23
12.50
13.50
14.23
14.50
15.50
16.23
16.50
17.49
18.14
18.23
18.50
19.49
20.50
21.21
21.50
22.23
Apeldoorn
Rotterdam-
Apeldoom
Apeldoorn
Rotterdam.
Apeldoorn
Apeldoorn
Den Haag
Apeldoorn
Apeldoorn
Rotterdam
Apeldoorn
Apeldoorn
Rotterdam-!
Apeldoorn
Apeldoorn
Rotterdam-
Apeldoorn
Apeldoorn
Apeldoorn
Rotterdam-!
Apeldoorn.
Apeldoorn
Apeldoorn
Amsterdam
Amersfoort
Rotterdam
Den Haag
■Den Haag
■Den Haag
W
S-W
S-W
S-W
S-W
W
22.50 Deventer.
Den Haag s
(Vrijdags: Utrecht)
W niet Za
Den Haag S.
W
C.s. S. niet Za
(Zon- en feestd: Apeld.)
S alleen zon
en feestdagen
In de richting ALMELO:
0.11 Enschede
Daags
6.23 Enschede
6.40 Hengelo
7.25 Enschede
8.11 Enschede
8.41 Enschede
9.57 Enschede
10.11 Enschede
10.41 Enschede
11.41 Enschede
12.11 Enschede
12.41 Enschede
13.41 Enschede
14.11 Enschede
14.41 Enschede
15.41 Enschede
16.11 Enschede
16.41 Enschede
17.25 Enschede
17.41 Enschede
18.13 Enschede
18.41 Enschede
19,41 Enschede
20.11 Enschede
20.41 Enschede
21.49 Enschede
22.11 Enschede
22.41 Enschede
23.41 Enschede
Alle sneltreinen stoppen ook
na Zon- en
feestdagen S.
W.
W. Za. niet
W
S-W
W
S-W
S-W
S-W
S-W
W-Za niet
W
S
te Borne.
Op het R.K.S.V. terrein te Rijssen vond
maandagmiddag onder grote belangstelling
van de Rijssense en Enterse jeugd een voet
balwedstrijd plaats tussen de kampioen van
de ach ooivoetbalcompetitie de Jozefschool
uit Enter en een elftal van onderwijzers uit
Enter en Rijssen.
Het werd een zeer aardige en interressan-
te wedstrijd. Met rust hadden de onderwij
zers een 2-1 voorsprong. Maar toen kort na
rust de gelijkmaker viel onder grote bijval
van de supporterschare leek het er niet op,
dat de „leermeesters" zouden zegevieren.
Hierna echter kon de jeugd het niet meer
bijbenen en keek tenslotte tegen een 6-2 ach
terstand op. Toen het einsignaal klonk, was
de einduitslag 6-4 in het voordeel van de on
derwijzers.
Na afloop werden door de heer G. Nij-
hoff de prijzen uitgereikt. Hij dankte Maga
zijn de Sport voor de beschikbaargestelde
prijzen, evenals de voetbalverenging Excel
sior, Enter, Enter-Vooruit en R.K.S.V. en
de firma Ter Horst voor de beschikbaar-
gestelde tereinen.
De einduitslag was als volgt:
le prijs Jozefschool, Enter 10 punten
2e prijs Chr. school, Enter 8 punten, be
ker,
3e prijs O.L.S. Rijssen 7 punten, lauwertak.
De Jozefschool, die voor de tweede ach
tereenvolgende keer de wisselbeker won,
zal het volgend jaar definitef winnaar zijn,
als men het zal weten te presteren ook dan
als winnaar uit het strijdperk te treden.