In West-Duitsland kortere arbeidstijd en gebrek aan werkkrachten 4 I i MAINZ BESTAAT 2000 JAAR VERVELING IS GROOTSTE VIJAND OP DAM PO Vitamine C. in het voorjaar verkouden ÉÉlrfl Vrijdag 20 april 1962 WEEKBLAD VOOR RIJSSEN Pagina 7 3 miljoen arbeidskrachten gevraagd Sportclub Rijssen leed nederlaag Bloembollen bericlict Dwangpositie van de ondernemingen Eens een Romeinse vesting Stormachtige ontwikkeling na de oorlog Door Dr. H. C. Paulssen Door hernieuwde looneisen en verlangens naar prettiger arbeidsvoorwaarden is het tot spanningen tussen de sociale partners in West-Duitsland gekomen. In enkele sectoren van de industrie kwam het tot opzegging van de c.a.o., zodat het daar tot een nieuw touw trekken heeft geleid. Dit alles doet uiteraard zijn invloed gelden op het prijsniveau. Voor de consument is het zaak aan deze kwestie de grootste aandacht te wijden. Het is wel juist, dat loonsverhogingen zich in golfbewegingen ontwikkelen tot een algemeen vergrote koopkracht, maar het is evenzeer juist, dat door de verhoging van de kostprijzen onvermijdelijke prijsstijgingen volgen. Daarbij wordt echter nog steeds geklaagd over 't gebrek aan arbeidskrachten. Deson danks beheerst het gesprek van de verkor ting van de arbeidstijd nog steeds de agen da. Slechts weinigen realiseren zich, dat hier een probleem manifest wordt, dat de grond slagen van onze samenleving treft. Een voorbeeld zal duidelijk maken hoe zeer de verkorting van de arbeidstijd op het maat schappelijk verkeer inwerkt. In de metaalin dustrie werd dé wekelijkse arbeidstijd van 48 op 45 uur gebracht. Intussen moesten er maatregelen worden getroffen om tot een 40-urlge werkweek te komen. Deze 40-urige werkweek moet Uiterlijk in 1965 een feit zijn. Deze drastische verkorting van de arbeids tijd betekent een produktievermindering van ongeveer 15 pet. Om deze vermindering op te vangen is het bedrijfsleven gedwongen nieuwe arbeidskrachten aan te trekken. Uit gestrekt op het gehele korps van werknemers in de Bondsrepubliek betekent dit( dat voor ongeveer 20 miljoen arbeidskrachten met ver korting van de arbeidstijd 3 miljoen nieuwe arbeiders nodig zijn. Het klinkt wellicht wat voorbarig, want strikt genomen zou men in de bondsrepubliek thans geen buitenlandse arbeidskrachten nodig hebben indien de vroe gere 48-urige werkweek zou zijn gehandhaafd Dat ondanks alles het bruto sociaal produkt in de Bondsrepubliek is gestegen met ruim In een vooral van Sportclubzijde bar slecht gespeelde wedstrijd hebben de Rijssenaren een verdiende 2-1 nederlaag geleden tegen een toch geenszins subliem spelend D.V.V. (DaarleqMMp). Toen arater Van Brussel (die ook dit keer weer uitstekend leidde) beginnen floot, ver scheen Sportclub Rijssen met reserves voor Beunk en Ten Bolscher. Na een kwartier spelen was het Brugge- man die met een ver schot de D.V.V.-doel- man verraste (1-0). Hiermede had de thuis club meteen alle kruit verschoten. Het elf tal begon hoe langer hoe slechter te spelen, waarschijnlijk als gevolg van het feit dat men zelden of nooit op een trainingsavond verschijnt. Vlak voor rust knalde de DVV-linksbin- nen tegen de lat, waardoor de pauze toch nog met een 1-0 voorsprong voor de thuis club inging. Na rust gaf Daarlerveen de toon aan. Toch duurde het nog 20 minuten eer de gasten konden gelijkmaken. Een vrije trap werd ineens ingeschoten. (1-1). De wedstrijd werd hierna harder doch Van Brussel hield de teugels strak. Na 30 min. spelen kregen de gasten een corner te nemen die evenals de vrije trap, ineens ingeschoten werd. Dit be tekende 1-2 en deze voorsprong was volko men verdiend. Bijna was het nog 1-3 ge worden doch de DW-aanvalsleider mikte tegen de lat. Al met al een wedstrijd die de elftalcom missie weer heel wat kopzorgen heeft opge leverd. Advertentie Pasen. Eindelijk heeft de lente haar intrede ge daan in de Bloembollenstreek. Overal bloei en nnu grote velden trompetnarcissen en ook de tulipa's beginnen te kleuren. Door het koele weer van de laatste weken ziet men ook nog veel crocusveldjes, die voor een kleurige afwisseling zorgen. Al met al biedt de Bollenstreek met Pasen de aanblik, die men normaal begin april kan verwachten. Corso. 't Comité Bloemencorso BolLnstereek heeft dan ook na rijp beraad besloten het jaarlijk se bloemencorso dat was gepland op 28 april twee weken uit te stellen. De datum is thans definitief vastgesteld op zaterdag 12 mei. De expositie in de hallen van Holland's Bloembollenhuis te Lisse is dus op zondagmid dat 13 en maandag 14 mei. Vrijdagmiddag 11 mei kan men de praalwagens in opbouw zien in de Bloemlusthal van het HBG-gebouw te Lisse. Keukenhof. Op de Keukenhof komt nu dagelijks meer kleur. In de grote verwarmde kas bloeien duizenden prachtige tulpen en op het uit gestrekte terrein vindt men nu narcissen, Tulipa's, de eerste hyacinten en vele kleine bolgewasjes (het zg. bijgoed) in bloei. Ook beginnen nu vele heesters uit te lopen, zodat er tijdens de Paasdagen reeds veel te zien zal zijn op onze nationale bloemententoonstel ling in Lisse. Hofstadbloem. In de jubileumtentoonstelling „Hofstadbloem" in de Houtrusthallen te Den Haag staat van 19 tot en met 29 april a.s. alles in bloei: snijbloemen, potplanten, bolien, heesters, en tropische gewassen, alles gerangschikt tot een fraai geheel. 8 pet. wil niet zeggen, dat de arbeidstijdver korting zulke goede uitwerkingen heeft ge had. Daarvoor zijn andere oorzaken aan te wijzen. De statistieken wijzen uit, dat nu in West- Duitsland bij 230 werkdagen per jaar (geba seerd op de vijfdagenweek) en meegerkend 18 vakantiedagen nog 2140 uur per jaar wordt gewerkt. Daarmede staat West-Duitsland op Frankrijk na op de laagste plaats in de wes telijke wereld. In dit verband is het dus zaak voorzichtig te zijn met nieuwe stappen op de weg naar arbeidstijdverkorting, 't Moet gelei delijker gaan. In Zwitserland, waar toch over de sociale positie van de arbeider niet ge klaagd kan worden, is de werkweek van 48 uur tot 45 uur teruggebracht in een periode van drie jaar. Wil men tot de 44-urige werk week komen, dan heeft Zwitserland nog twee jaar nodig. Deze ontwikkeling is verre te pre fereren boven de Westduitse. In de loonkostenbelasting is Westi Duitsland echter wel aan de spits gekomen. Maar dit betekent alleen maar dat West-Duitsland zich snel ontwikkelt van een goedkoop tot een duur land. Bij de hernieuwde looneisen moet 't vraag stuk van de ontwikkeling van prijzen en ar beidstijd de belangrijkste plaats innemen. Anders ontstaat een eenzijdige belasting voor een van de sociale partners, die tot ver regaande ontwrichtingen kan leiden. Reeds thans zijn tal van kleine ondernemers ge dwongen aan hun arbeiders hogere lonen en gratificaties uit te keren dan de economie van hun bedrijven strikt toelaat. Maar zij moeten het doen, omdat anders de arbeiders dreigen af te vloeien naar de grotere kapitaalkrach tige ondernemingen. Deze grotere onderne mingen moeten ten koste van alles een enorm produktie-apparaat in gang houden en daar bij gaan zij desnoods zo ver, dat aan loonei sen wordt toegegeven om andere factoren te besehermen. Dat brengt vele middel- en klei ne ondernemingen in een dwangpositie en daarmee in een gevaarlijke situatie, waar door beide sociale parters tenslotte in moei lijkheden gaan verkeren. Aan bet Palmbeacbop Aruba zal nog een groot luxe-hotel ver rijzen, u-aarvan de bijgaande teke ning een beeld geeft. Het nieuu-e hotel, dat 420 kamers zal krijgen en geheel airconditioned zal zijn, krijgt ook een casino. De bouw kosten zullen acht miljoen dollar bedragen. Het ontwerp u-as aan vankelijk bestemd voor Puerto Rico, doch u-erd later gewijzigd en aangepast voor Aruba, waar het naast het reeds bestaande hotel een plaats zal krijgen. Mainz de hoofdstad van de Duitse deel- i staat Rijnland-Palts, die 135.000 inwoners telt, zal dit jaar gedurende vele maanden zijn tweeduizend-jarig bestaan vieren. Het begon daar trouwens al mee tijdens de Nieuw jaarsnacht. De winter- en voorjaarsmaanden worden terecht of ten onrechte beschouwd als een ongunstige tijd voor de vitamine C-voor- ziening. Aan een antwoord op de vraag of de re- clame voor citrusvruchten en vitaminepre paraten oorzaak dan wel gevolg is van deze opvatting, willen wij ons hier maar niet wagen. Zijn oude aardappelen en inheemse bewaar- groenten en -vruchten nagenoeg de enige bronnen van ascorbinezuur in een voeding, dan is inderdaad ee te gerige opneming mogelijk. Vooral omdat het aardappelgebruik in het algemeen lager is dan in de jaren kort na de oorlog het geval was en een verschui ving optreedt van de grove groenten, waar onder zich de vitamine C-rijke koolsoorten bevinden, naar de fijnere soorten. Dat men een tekort kan voorkomen door b.v. meer malen per week citrus-fruit of rozenbottel- stroop óf -jam te eten behoeven wij u niet te vertellen. Misschien wél, dat de in blik geconserveerde citrussappen en de diepvries concentraten zeer goede vitamine C-bronnen kunnen zijn. Slechts plm. 3 pet. gaat bij een verantwoorde conserveermethode verloren. Is op het etiket van een blik met sinaasap pelsap het stempel van de American Medi cal Association aangebracht dan weet u dat het vitamine C-gehalte van het sap tenmin ste 40 mg per dl is. Om op een tekort aan vitamine C terug te komen: wanneer kunnen we van een te kort s-preken? Dat dit niet eenvoudig is blijkt wel uit het feit, dat in diverse landen niet dezelfde dagdoses worden aanbevolen, doses waarin veiligheidsmarges zijn opgenomen en die dus ruim boven de gevarengrens liggen. In Engeland acht men die hoeveelheid Vol doende die drie maal zo hoog ligt als de hoeveelheid nodig om juist scorbuut te voor komen: 30 mg voor de volwassene. Door Duitse en Amerikaanse geleerden wordt aan bevolen 75 mg per dag, een hoeveelheid waarbij de ascorbinezuur-spiegel in het bloedplasma dicht bij de verzadigingsgrens ligt. Sommigen gaan zover dat zij een volle dige verzadiging van het bloed voorstaan en daartoe een opneming van 125 mg per dag aanbevelen. Russische normen spreken van 100 a 200 mg afhankelijk van de soort arbeid die wordt verricht. Met onze „aan bevolen hoeveelheid" van 50 mg die ge baseerd is op een Nederlands onderzoek, be rijden wij in Nederland een middenweg. Bij een verzadiging is het vitamine C-gehalte van het bloedplasma ca. 12 mg per liter. Gemiddeld wordt aangetroffen een gehalte van 10 a 11 mg-1 bij vrouwen, 8 mg-1 bij mannen. Er is een zo duidelijke correlatie tussen de vitamine C-opneming en het plasmagehal te, dat men uit het plasmagehalte de opne ming meent te kunnen berekenen, b.v.: plasmagehalte van 4 mg-1, opneming 30 mg ascorbinezuur per dag. Uiteraard geldt dit niet wanneer ernstige tekorten ingehaald moe ten worden. Bij gezonde, goed gevoede per sonen is in de lever een voorraad ascorbi nezuur voor 4 a 6 weken aanwezig. Wan neer 'het ascorbinezuurgehalte van het plas ma gedaaldis tot 0 kan met spreken van prescorbuut, een toestand die zich kenmerkt door ontijdige vermoeidheid en prikkelbaar heid en die door een geringe „stress" (b.v. infectie, extra inspanning of spanning) in scorbuut kan overgaan. Personen die aan prescorbuut lijden kunnen door hoge ascorbinezuur-doses binnen enkele dagen genezen. Bij langer voortdurende tekorten wordt het ascorbinezuur-gehalte van voorraadplaatsen als bijnieren en van de weefsels aangesproken. Het kan een half jaar of langer duren voordat een vitamine C-ge- brek tot de klassieke verschijnselen van scorbuut leidt. Hoewel deze stof een krachtige werking heeft, is een overdosering niet schadelijk voor het lichaam. Dat het ascorbinezuurge halte van het plasma, aan seizoensinvloeden onderhevig is toont onderstaande figuur ont leend aan een publikatie over een Duits on derzoek bij volwassenen. De dieptepunten liggen in deze gevallen niet lager dan gemiddeld plm. 5,5 en plm. 7,5 mg-1 De zgn. voorjaarsmoeheid die voorkomt in het vroege voorjaar, in de tijd dus dat een lage aseorbinezuurspiegel niet denkbeel dig is, mag niet zonder meer aan een vi tamine C-tekort in de voeding worden toe geschreven. Het is een samengesteld syn droom waartoe o.a. ook lage hemoglobine- gehalten kunnen bijdragen. Het effect van toediening van extra vitami ne C op de gezondheidtoestand en de presta tie. Wanneer gezonde, goed-gevoede personen wat extra vitamine C innemen wordt een verhoging van het ascorbinezuur-gehalte van het plasma waargenomen totdat de verza- digingstoestand is bereikt. Vermindering van het aantal en de duur van verkoudheden en van tandvleesontstekingen en verhoging van het hemoglobinegehalte worden bij hen niet waargenomen. In zijn kritische beoordeling van diverse on derzoekingen naar de invloed van extra toediening vanhei vitamine op het voorko men van verkoudheid komt Zielhuis tot de uitspraak, dat het nut daarvan bij normaal gevoede personen wetenschappelijk niet is aangetoond, maar evenmin is uitgesloten. In zeer grote doses toegediend kan het vi tamine een gunstige invloed hebben op som mige infecties, door een verhoogde activi teit van de fagocyten. Wat de prestaties be treft: op geestelijke arbeid, gemeten aan enkele psychologische tests, is geen invloed merkbaar. Proefpersonen, die hun kunnen op de fiets-ergometer (een soort kamerfiets) demonstreerden, vertoonden een verhoofde prestatie vlak na de toediening van het vitamine. Deze wordt toegeschreven aan een verhoogde glycogeenstapeling. Is eenmaal 'n verzadiging van het bloed met ascorbinezuur bereikt, dan heeft extra toediening van vi tamine C geen vermeerdering van presta tie ten gevolge. Er is geen verband tussen de toeneming van het ascorbinezuur-gehalte en de vermeer dering van de prestatie. Uit deze proeven met de fiets-ergometer onder gecontroleerde omstandigheden kan niet zonder meer af geleid worden dat in het algemeen vermoeid heid „op het werk" of „bij de schoonmaak" voorkomen of verminderd kan worden door gebruik van veel vitamine C. Daar geen reserve van betekenis gevormd kan worden van deze voedingsstof - een over maat wordt met urine en zweet uitgeschei den heeft een vitaminestoot door prepa raten of handelvol sinaasappelen in het al gemeen geen nut, als men steeds voldoende vitamine C met de voeding heeft opgenomen. In de voorlichting over een voldoende vi tamineverzorging dient niet alleen gewe zen te worden op de waarde van citrusvruch ten speciaal in het voorjaar, ook op de inheemse vitamine C-bronnen: variatie in de groentesoorten. En niet in de laatste plaats op de juiste bereiding van de aard appelen en groenten. Nog steeds komen hier bij fouten voor, als: 's ochtends koken 's avonds opwarmen: volwassenen met on gunstige werktijd of kinderen met lange schooldagen alleen opgewarmd eten voorzet ten: als regel stamppot eten inplaats van 'ardappelen en groente apart: meermalen per week appel-mes en-of stoofperen als eni ge „groente" op het menu zetten. Hoogtepunt zal echter zijn de met veie ma nifestaties gegarneerde plechtige opening door de bondspresident Dr. Heinrich Lübke in juni a.s. van het Gutenberg-museum als „Wereldmuseum van de Drukkunst". Daarna zal men nog wel tot in november of december doorvieren. Op 't programma staan vele artistieke ma nifestaties. De stad verwacht vooraanstaan de bezoekers uit binnen- en buitenland. Een boek, door zes bekende schrijvers geschreven, zal van de wisselvalige geschiedenis van de stad vertellen, en meerdere foto-boeken en ook tekeningen zullen het lot van Mainz door de eeuwen heen aanschouwelijk maken. Mainz is uit een o<ud Romeins legerkamp ontstaan. Wanneer precies, dat is niet hele maal zeker. Indien de geboortedatum klopt, dan zou dit Romeinse legioenenkamp in het jaar 38 voor Christus moeten hebben gestaan. De geleerden en historici betwijfelen dit, omdat daarvoor ieder bewijs uit historische of archeologische bron ontbreekt. Zij zijn van mening, dat pas het afbreken van de veldtochten van Germanicus in het jaar 16 na Christus geboorte tot uitbreiding van een bevestigde Rijn-grens heeft geleid en dat pas om die tijd het Romeinse kamp „Mo- gontiacum" en de daarbij behorende kolonie kan zijn ontstaan. Het oudste bewijs voor dei- ze naam, dat tevens tot op het jaar nauw keurig kan worden gedateerd bevindt zich in het opschrift van een Romeinse mijl-paal, die vroeger eens bij Koblenz heeft gestaan. Deze mijlpaal werd onder Keizer Claudius in het jaar 44 na Ghr. geplaatst. Er op staat: „Vanaf Mog(ontiaco) m(ilia) p(assuum) LIX", dus van Mainz tot Koblenz is de af stand 59 Romeinse mijlen. Deze naam is tot de eerste drie letters afgekort, waaruit ge concludeerd mag worden, dat deze afkorting in die dagen algemeen begrepen en dus ook al geruime tijd gebruikelijk was, vast staat alleen, dt de legioenen-kampen aan de Ne- der-Rijn sedert 12 ooor Christus geboorte met het optreden van Drusus begonnen. Waarschijnlijk is voorts, dat de Romeinen toendertijd ook Mogontiacum, het huidige Mainz, van vestingen hebben voorzien. Indien men nu aanneemt, dat de nederzetting al voordien heeft bestaan, dan kan men met eni ge vermetelheid op het jaar 38 voor onze tijd rekening als geboortejaar van Mainz komen. Zeker is tenslotte (en dat is voor de huidige bewoners van Mainz wel ook de hoofdzaak), dat de historische onzekerheid over de nauw keurige geboortedatum van de stad aan de feestvreugde geen enkele afbreuk zal doen. Deze stad was na de oorlog voor 85 pro cent vernield. Na een periode van wat aar zelende wederopbouw, bevindt Mainz zich thans in een welhaast stormachtige ontwikke ling. Niet alleen de beroemde duizend jaren ou>- de Dom, een van de meest indrukwekkende Romaanse kerken van Duitsland, en de tot het silhouet van de stad behorende machtige St. Stefans-kerk, vele historische bouwwerken, vooral het Gutenberg-museum zijn weer op gebouwd, hersteld of opnieuw gebouwd, ook zijn gehele nieuwe woonwijken ontstaan en niet minder dan 66 grote en middel-grote in- dustriebedrijven konden op het gebied van de stad opnieuw worden gevestigd. Daarbij zijn zo bekende bedrijven als de Jena-glas fabrie ken Schott en Gen., de grote papierfabriek van Max Kraus en een nieuwe Nescafé van de Nestlé A.G. Mainz bouwde voorts, omdat het zich graag als de bakermat van de Rijnlandse wijncul tuur beschouwt, een „Huis van de Duitse Wijn". En het is waar - sedert de Romeinse let- gioenairs hier rondom hun kamp de wijnstok ken plantten, bleef het karakter van „Mogon- tias" door de wijn bepaald. Rijnland-Palts heeft thans de enige minister voor de wijn bouw, die er in de Bondsrepubliek is, en hij zetelt in Mainz. Een sterke impuls kreeg de wederopbouw van de stad tn 1958 door de opdracht aan de internationaal beroemde stedenbouwkundige Prof. Dr. Ernst May, die een alomvattend plan voor bouw en verkeer opstelde. Na vele jaren van bezorgdheid over het lot van de stad, hebben de bewoners nu de indruk, dat zij het voor elkaar hebben gekregen. De ou de glans komt terug. Evenals de beroemde Dom, die in zijn duizend-jarige geschiedenis na zeven branden en alle verwoestingen van de oorlog steeds weer als een Phoenix uit de as oprees, is ook de zwaar-beschadigde stad zelf uit de puinhopen tot nieuwe schoonheid opgestaan. Het is een algemeen bekend feit, dat het rijden op lange, eentonige wegen - in het bijzonder de zgn. Autobanen, waarlangs wij ons naar ons zonnig vakantiedoel ten zuiden van de Alpen plegen te begeven - een soezerig gevoel, een gevoel van lamlendige verveling pleegt op te wekken. Dit gevoel van lan derigheid wordt doorgaans nog onderstreept door het monotone geluid van de motor. Onderzoekingen in de Verenigde Staten heb ben uitgewezen, dat hierdoor de reactietijd aanmerkelijk wordt verlengd. Om ongelukken - bij deze hoge snelheden doorgaans met fatale gevolgen - te voorko men, geeft het Verbond voor Veilig Verkeer drie richtlijnen voor het rijden op lange-af- standen, die ongevallen ten gevolge van soe zerigheid kunnen voorkomen: Stop, nadat u drie uur hebt gereden en ga een hapje eten; Stop na deze eerste onderbreking vervol gens telkens als u honderdvijftig kilometer verder hebt gereden, en ga een kopje kof fie drinken; Rijd per dag niet meer dan zevenhonderd kilometer. Naast deze adviezen nog enkele wenken voor hen, die in deze vakantietijd van plan zijn zich op de autobanen te begeven. Rijd niet te kort achter uw voorganger; Reken bij nat weer op een dubbele remweg; Stop nooit op de rijbaan, doch alleen op de als zodanig aangeduide parkeerplaatsen; Bedenk dat stoppen op de langs de weg liggende verharde kantstroken slechts in noodgevallen is toegestaan en dan nog al leen als deze ten minste twee meter breed zijn; Inhalen is slechts toegestaan, wanneer de snelheid van het inhalende voertuig aanzien lijk groter is dan de snelheid van het in te halen voertuig; Kijk regelmatig in de achteruitkijkpiegel, zo dat u niet verrast wordt door een achterop komende auto, die u niet had gezien; Rijd niet In de „blinde hoek" van uw voor ganger; Houd bij het inhalen de linker rijbaan niet langer bezet dan nodig is; Keer nooit, ook niet met gebruikmaking van de doorgangen in de middenberm; Verminder uw snelheid, als u moet dimmen; Verminder niet zonder noodzaak plotseling uw snelheid; Houd u stipt aan eventueel geldende snel heidsbeperkingen Tracht een gevoel van slaap niet te onder drukken, doch stop liever in een van de verkeerhavens om een „frisse neus" te ha len en uw benen te strekken; Vergeet niet, dat bij het rijden met grote snelheden uw reactiesnelheid van groot be lang is; Zorg er voor, dat u fit bent, want iedere fractie van een seconde kan beslissend zijn over leven en dood. -Ar De jongste broer van president Kennedy Edward haalde op het Lon- dense vliegveld tot tweemaal toe bak zeil bij een Engelse taxichauffeur, die hij had gevraagd hem naar de mis in een nabij gelegen r.k.-kerk te brengen. Edward Kennedy zat reeds in een derde taxi, toen hij weer uit moest stappen. Ook deze chauffeur weiger de de broer van de president over zo'n kleine afstand te vervoeren. Het langste stuk spoorbaan ter wereld, dat ononderbroken voortgaat, ligt in de Australische Nullarbor Woes tijn. Het heeft een lengte van 525 km. waarin het zelfs niet wordt onderbro ken door een rivier en langs welk tra ject geen enkele boom staat. Het zevende land dat een weer satelliet in een baan om de aarde zal brengen, is Iraël. De andere zes wa ren de USA, Rusland, Frankrijk, En geland, Italië en Japan. De raket zal een hoogte bereiken van 50 km.

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1962 | | pagina 7