De oude Rijn in het
Europa
nieuwe
1
l„jd
Voor een Europese
politieke unie
West-Duitsland's eerste
vrouwelijke minister
Bronchiletten
en handen ruw?
PUROL
Vrijdag 2 februari 1962
Pagina 5
Internationale waterweg
bij Bingen zeer gevaarlijk
Gestremd verkeer
De Loreley zingt nog altijd
Unieke rivier
Internationaal
Grote toekomst
Plezierige
vrij et ijdsbestedi n g
Winkelwijken in
miniatuur op de
voorjaarsbeurs
Brochure
..Kanker een probleem?"
Elisabeth Schwarzhaupt
Dappere vrouw, die het
tegen Hitler opnam
Omvangrijke taak
v
BONN, - Wat kan en moet er van de
Oude Rijn in het nieuwe Europa worden?
Deze vraag houdt het Europese Parlement
bezig. En dan blijkt, dat de Rijn in méér
dan een opzicht een rivier is. Een speciale
commissie van het Europese Parlement van
de zes landen heeft een studie- en informa
tiereis op de Rijn gemaakt. De commissie
voer van Mainz tot Emmerik en heeft een
reeks havens aan de rivier en de Rijn
mond bezocht.
De commissie is zulks doende tot het re
sultaat gekomen, dat voor de Rijn het een
en ander moet worden gedaan om haar te
verjongen en aan de moderne tijd aan te
passen. Een andere conclusie is, dat alles
wat men voor de Rijn doet in het belang en
derhalve met de hulp van het gehel Europe
se Economische Gemeenschap moet worden
gedaan.
Want, voor de gemeenschappelijke markt
is en blijft de Rijn de voornaamste ver
keersader voor de toevoer van grondstoffen
en de uitvoer van industrieprodukten. Het
is de belangrijkste verkeersweg in het Eu
ropa van de Zes
-De Rijn heeft ook het sterkste verkeer
van alle Europese waterwegen. In de afge
lopen tien jaren werd dit verkeer meer dan
verdubbeld. En daar kan de Rijn niet meer
tegenop. Gezien de toenemende eisen van
de scheepvaart blijft Vader Rijn in gebreke.
De waterdiepte is van traject tot traject
verschillend. De geringste diepte is 1.70 m.,
de grootste meer dan 8 meter.
Omdat de meeste schepen, die de Rijn
bevaren bij volle lading een diepgang van
2,5 meer hebben, wordt het verkeer op de
trajecten waarbij de waterstand onder de
minimum-diepte kan vallen, gestremd of be
perkt. Met andere woorden, de schepen
kunnen het zo belangrijk traject Mannheim-
Keulen op ruim honderd dagen van het jaar
niet bevaren en op het traject St. Goar-
Mannheim is het verkeer met volle lading
ongeveer zes maanden per jaar gestremd.
Vandaar dat behalve de lopende onkosten
voor instandhouding aanzienlijke werkzaam
heden om de vaargeulen te verdiepen en
te reguleren dringend noodzakelijk zijn, op
dat deze verkeershindernissen en het aantal
ongevallen worden verminderd.
Want ongelukken gebeuren er op de Rijn.
In 1960 liefst 952. De meesten daarvan ge
beurden in het „Binger Loch". Zo wordt het
traject tussen Rüdesheim en Assmannshau-
sen genoemd.
De Rijnvaarders van het Europese Par
lement waren er wel een beetje verbaasd
over, dat de Rijn bij Bingen er als een
bergrivier uitziet.
Hier kronkelt de Rijn zich tussen de stei
le hellingen van Hunsrück en Taunus.
Voor de honderdduizenden toeristen, die ie
der jaar van heinde en verre komen om
de romantische schoonheid van de Rijn te
beleven, is dit een onvergetelijke aanblik.
Voor de schippers, die goederen stroomop-
en afwaarts vervoeren geldt nog altijd het
oude lied van Heinrich Heine, van de Lore
ley, wier goudblonde haren en verlokkend
gezang de schipper zo in de war bracht,
dat hij het gevaar van de stromingen en
kolken vergat en daarin omkwam. Derge
lijke gevaarlijke draaikolken beheersen ook
het „Binger Loch", waar dwars door het
rivierbed een kwartsbank loopt. Er zijn hier
twee vaargeulen, die 30 en 60 m breed zijn.
De sterke stroomversnellingen, de hellingen
in het water, alsmede de lage waterstand
en de sterke bochten in een der vaargeulen
maken het bevaren van dit traject lastig en
gevaarlijk.
Hier houdt dus de romantiek op, en het
praktische leven begint. Weliswaar zijn de
werkzaamheden om de Rijnbedding tussen
Mannheim en St. Goar uit te diepen al aan
de gang, maar verbeteringen en verande
ringen van het Binger Loch zijn nog in het
stadium van de voorbereiding. Dat zijn zeer
omvangrijke werkzaamheden, waarvoor enor
me middelen moeten worden opgebracht.
Zij komen tengevolge van de geldende be
palingen ten laste van de Rijnoever-staat,
in dit geval dus de Bondsrepubliek.
Deze bepalingen staan in de beroemde Ac
te van Mannheim van 1868. Ook daardoor is
de Rijn een unieke rivier. Dit thans nog
geldende Rijn-statuut berust op het grond
beginsel van de vrijheid van de scheepvaart
en gelijkheid van behandeling van een ie
der, die de Rijn bevaart.
In tegenstelling tot andere rivieren is de
Rijn door dit nu bijna honderd jaren oude
verdrag vrij van vaargeld.
Of echter gezien de vele investeringen,
die ter verruiming van de vervoerscapa
citeit van de Rijn noodzakelijk zijn, niet een
herziening van de Acte noodzakelijk wordt
deze vraag werd door de parlementariërs
positief beantwoord. Zij zou binnen het ka
der van de gemenschappelijke vervoerspoli-
tiek van de zes E.E.G.-landen vallen en zich
op het beginsel moeten baseren, dat aan
de kosten van de uitbreiding, de zogenoem
de infra stuctuur, allen deel moeten nemen,
die de Rijn bevaren.
Tenslotte is de Rijn een unieke rivier, om
dat hij er aanspraak op kan maken, dat
aan zijn oevers het internationalisme wel
de meest duurzame resultaten heeft geboekt.
Het eerste internationale verdrag over de
Rijn werd in het jaar 1254 gesloten. Wel
ke rivier stroomt door zoveel verschillende
landen: Zwitserland, Frankrijk, Duitsland,
over een lengte van 700 kilometer, Neder
land. Maar ook België en Oostenrijk profite
ren van deze rivier, die zij zowel voor hun
handel op het Europese vasteland als ook
met landen overzee gebruiken. Want de ge
hele zware industrie, de veredelings-industrie
en de verschillende takken van energiepro-
duktie gebruiken deze waterweg, die vervoer
tegen zo laag mogelijke prijzen mogelijk
maakt.
Geen wonder, dat de Europese parlement-
leden de Rijn nog een grote toekomst voor
spellen. Zij wijzen op de noodzaak een ver
binding van de Rijn en zijn zijrivieren met
de systemen van andere waterwegen, en wel
van de Rhone en de Donau, te leggen. Als
grootste Europese waterweg, waarvan de
betekenis door de Euromarkt en Europese
Economische Gemeenschap nog is gestegen,
moet de Rijn een verbinding met de Mid
dellandse Zee en alle andere landen van
Europa krijgen.
Door de toegang tot de landen van de
Middellandse Zee en Noord-Afrika door wa
terwegen, waardoor de grote produktie- en
industriecentra van Midden-Europa met el
kaar kunnen worden verbonden, kunnen bo
vendien vervoersstromingen van het aller
grootste belang ontstaan. Voor de oude-
Rijn een nieuwe, waarlijk Europese taak
Advertentie
Steekproeven hebben uitgewezen dat de
vrije zaterdag er in belangrijke mate toe
heeft bijgedragen dat het tuinieren volop
in de belangstelling is komen te staan. Ve
len zien het vertoeven in de buitenlucht in
een eigen tuin als een ideale wijze van
vrij etij dsbesteding
Ook dan kunnen zich echter problemen
voordoen. Een daarvan is hoeveel mest er
gegeven moet worden. Het is uitermate moei
lijk om hiervoor een algemeen advies te ge
ven omdat er grote verschillen in de bodem
vruchtbaarheid voorkomen.
Wil men een juiste bemesting toepassen
dan zal deze gebaseerd moeten zijn op de
resultaten van het grondonderzoek. Dit wordt
verricht door het Bedrijfslaboratorium voor
Grond- en Gewasonderzoek te Oosterbeek. Een
dergelijk advies blijft vijf jaar geldig. Door
het toepassen van grondonderzoek kunnen
veel narigheden op het gebied van de be
mesting worden voorkomen en uit dien hoof
de kan de vrije tijd een plezierige tijd wor
den.
Op de komende Voorjaarsbeurs te Utrecht
(van 12 tot en met 20 maart a.s.) zal een
speciale stand ingericht zijn met maquettes
en foto's van winkelwijken in Nederland en
het buitenland. Daarme zal de bezoeker van
de Jaarbeurs worden geconfronteerd met
de projecten, plannen en inzichten bij de
bouw van nieuwe wijken en sanering van ou
de stadskernen met het accent op de vesti
ging van winkels en ambachtsbedrijven, zo
als deze reeds zijn toegepast en in de na
bije toekomst nog meer zullen gebeuren.
Men wil daarmee allereerst de midden
stander wijzen op zijn kansen en mogelijk
heden, doch ook de stedelijke plannenma
kers tonen welke enorme ontwikkeling de
dienstverlenende sector op het gebied van
nieuwe of vernieuwde vestiging doormaakt
De grootscheepse uitbreiding van steden en
dorpen, de schoonmaakbeurten in de oude
kernen, de drastische wijzigingen in de koop
gewoonten, nog gestimuleerd door de enor
me toeneming van het gemotoriseerde ver
keer, èn Amerikaanse invloeden hebben iri
de distributie een ware revolutie ontketend.
In miniatuur uitgestald op de parterre van
de Irenehal (Vredenburggebouwen) toege
licht met foto's en speciaal ontworpen
brochures zal van deze ontwikkeling een
overzichtelijk beeld worden gegeven.
De organisatoren van deze stand, die 180
m2 beslaat, zijn de landelijke Middenstands
centrales en de bekende instellingen voor de
middenstand, de Rijksmiddenstandsvoorlich-
tingsdienst en de Jaarbeurs zelf. Daarnaast
zal men in deze stand, ten behoeve van de
middenstanders inlichtingen en adviezen ver
strekken onder meer over vestigingsplaats,
financiering, indeling van de bedrijfsruimte
en het assortiment.
In deze vorm en met dit karakter kan
dit Middenstandscentrum op de a.s. Voor
jaarsbeurs als een grote aanwinst worden
beschouwd.
E
Het modehuis Fontana is verantwoordelijk voor dit ochtend-ensemble. De mouwen
ontbreken. Er kunnen een zwarte grote hoed en zwarte handschoenen
bij gedragen worden.
De thans zekere overgang naar de twee
de fase van de Euromarkt maakt de econo
mische samenwerking in het vrije Europa
nog intensiever en is tevens een veelbelo
vende stap voorwaarts naar de Europese
politieke unie.
De lange worsteling in de Ministerraad
van de Europese Economische Gemeenschap
ten einde tot voor allen dragelijke voorwaar
den voor een gecoördineerde landbouwpoli
tiek te komen, is een bewijs van de zorg
vuldigheid pp ernst waarmede het grote
werk van de aaneensluiting wordt voltrok
ken. Nu is ook op het zo gevoelige gebied
van de landbouw de oplossing gevonden, die
noodzakelijk is voor het verwezenlijken van
een groot economisch gebied, waarin gelei
delijk de nationale economiën van de leden
van de E E.G. tot een hogere economische
eenheid unnen vergroeien.
Zonder overdrijving mag het resultaat van
Brussel een van de belangrijkste gebeurte
nissen in de Europese geschiedenis van de
ze eeuw worden genoemd. Steeds echter zal
het doel van het Europese werk uiteindelijk
van politieke aard zijn. Het economische
handelen is een onmisbare inleiding en moet
voortdurende aanvulling blijven. Het was ver
standig en juist allereerst de economische
eenheid van Europa te bewerkstelligen, want
zij biedt de meest solide, door weerstand
vermogen gekenmerkte grondslag voor de
politieke voltooiing.
De nauwe politieke verbintenis moet ech
ter op de economische versmelting volgen.
Het kan immers niet uitblijven, dat steeds
weer besluiten over interne verhoudingen in
de economische gemeenschap en over 'bui
tenlandse betrekkingen moeten worden ge
troffen.
De recente besluiten van Brussel zijn baan
brekend voor een vrij Europa, dat onder
ling hecht verbonden wil zijn. Niet minder
groot is hun betekenis voor de internatio
nale spanningen in de verhouding tussen
het vrije Westen en het communistische
Oosten. De communisten moeten thans in
zien, dat zij zich hebben vergist in hun op
vatting, dat de vrij wereld op het punt
staat uiteen te vallen en nauwelijks nog tot
flflpsP
Dit is een van de slaapzalen in de
particuliere Gordonstoun school"
in Schotland, waar prins Charles
van Engeland het komende school
jaar naar toe gaat. De leerlingen
van deze school krijgen een Spar
taans te noemen opvoeding, waar
bij het accent gelegd wordt op it
buitentraining voor de ontwikk
ling van het karakter en het initi
tief van de jongens. Ook prii
Philip van Engeland heeft op de\
school zijn jongensjaren doorgt
bracht.
alomvattende activiteit in staat is. Het moet
ongetwijfeld indruk hebben gemaakt, dat
men er in Brussel in is geslaagd ook tegen
strijdige economische belangen van de deel
nemers aan de onderhandelingen onder een
hoedje te vangen. Hoeveel gemakkelijker zal
het nu zijn gemeenschappelijk tegen gevaar
op te treden en het verdedigingsfront te
gen het internationale communisme hecht en
sterk te maken. Moskou zal de versterking
van Europa bespeuren. De stelling van het
Kremlin van het verval van de zogenoem
de kapitalistische wereld en van de zoge
naamd hopeloze wederzijdse vijandschap der
verschillende krachten in de landen en vol
ken van het vrije Europa is weerlegd.
De Europese landen hebben een getuige
nis afgelegd voor de geenszins verminder
de Westelijke activiteit. Voor de 'menselijke
vrijheid is een nieuwe beschermende muur
opgetrokken. Deze dient ongetwijfeld ook
voor de handhaving en bevestiging van de
vrede voor alle volken, die er niet aan den
ken hun vrijheid op te geven. Alle ook in
Engeland en Amerika duidelijk merkbare
tendenzen zich verregaand met de Europese
gemeenschap te verbinden, krijgen thans
nieuwe impulsen.
De onlangs door de Stichting „Landelijke
Organisatie voor de Kankerbestrijding uitge
geven brochure „Kanker, een Probleem?",
van de hand van A. T. van Duinen, arts
te Emmen, is thans ook in de boekhandel
verkrijgbaar.
In deze brochure, die o.m. handelt over
het ontstaan en de bestrijding van deze
ziekte, wordt vooral ook stelling genomen
tegen de nog te veel verbreide, redeloze
angst voor kanker. Immers te veel nog
draagt deze ziekte voor de leek het ken
merk van een slepend pijnlijk ziekteproces,
waarvoor geen enkel kruid gewassen schijnt.
Dit is echter een te somber en bovenal
ook onjuist beeld. Immers in vele gevallen
kan de ziekte, mits tijdig ontdekt, met suc-
xes worden bestreden. Helaas weerhoudt de
angst velen te lang van een dokters bezoek,
hetgeen een succesvol ingrijpen dan vaak
bijzonder bemoeilijkt, ja zelfs onmogelijk
maakt. Daarom dreigt de angst een groter
gevaar te worden dan de ziekte zelf.
Dit - en nog veel meer interessante gege
vens - staan vermeld in de brochure „Kan
ker, een Probleem?", die thans dank zij de
béreidwillige medewerking van de directie
van het Centraal Boekhuis te Amsterdam,
Advertentie
Hoestdrank in tabletvorm. 95ct
In het vierde kabinet van dr. Adenauer
heeft voor het eerst in Duitsland een vrouw
als minister zitting. Het is de Bondsdag
afgevaardigde van de CDU en lid van de
protestantse kerkeraad, dr. Elisabeth Schwarz
haupt, die het ministerie van volksgezond
heid leidt
Men kan in zoverre spreken over een
historisch gebeuren, als men bedenkt, dat
de Duitse vrouwen sedert 1919 het actieve
en passieve kiesrecht bezitten zonder tot nu
toe een vertegenwoordigster rijkskabinet of
sedert 1949 in een bondskabinet te hebben
gehad. Tussen 1919 en 1933 speelden enkele
vrouwelijke afgevaardigden een grote rol
in het parlementaire leven. Enkele van hen
zoals mevrouw Helene Weber en mevrouw
Marie-Elisabeth Lüders, waren in de derde
of zijn in de vierde Bondsdag als parle
mentsleden werkzaam. In het Derde Rijk
van Adolf Hitler was er in de politiek geen
plaats voor vrouwen.
Minister Schwarzhaupt is reeds voor de der
de keer afgevaardigde in de bondsdag. Zij
stamt uit een familie van politici. Zij stu
deerde rechten. In 1932 werd zij in haar ge
boortestad, Frankfort aan de Main, wegens
de kritiek, die zij op Hitler's opvattingen
over de vrouw uitoefende, door de nationaal-
socialisten ter verantwoording geroepen.
Zij verdedigde haar standpunt moedig en
verdiende toen haar eerste sporen in de po
litiek. In het Derde Rijk was er voor haar
natuurlijk geen gelegenheid om in het open
baar te werken. Zij wilde oorspronkelijk
jeugdrechter worden, moest echter ontslag
nemen. Bij de Duitse Bond van Gepensio
neerden en sedert 1936 bij de kanselarij
van de protestantse kerk leerde zij de so
ciale problematiek kennen. Haar sociale prak
tijk bestond uit ontmoetingen met raad en
hulp zoeken rouwen, waarbij het meest
al ging om -dijksmoeilijkheden, familie
bezoeken, 1 Ub aan gepensioneerden, door
tenen etc.
de inflatie
Deze erv;
dag goed v-
ke was va'
jeugdproblfin*
kwam haar in de Bonds-
y°eds wanneer er spra-
en familiekwesties,
i lettering van pensioe
nen was dr. Schwarzhaupt bij de bevoegde
instanties of op de tribune van het parle
ment te vinden. Ze kweet zich oordeelkun
dig van haar taak en stond haar man. Daar
bij kwam haar ook van pas, dat ze in de
protestantse kanselarij in Berlijn en in Frank
fort, bij de UNESCO, op haar buitenlandse
reizen en vooral op de conferenties van de
Oecumenische Raad der Kerken de „prak
tische" theologie had leren kennen. Vol
ijver streed ze tegen de schematische ge
lijkstelling van man en vrouw, zoals dit
in de praktijk van het marxisme gebeurt.
In haar redevoeringen spreekt zij steeds
weer over het nieuwe recht voor de moe
ders, de vastlegging van de grondbeginse
len van het huwelijk en de opheffing van
het buitenshuis werken van moeders.
Thans nu zij het ministerie van volksge
zondheid onder haar hoede heeft, heeft zij
heel veel aan haar in de praktijk opgeda
ne ervaringen. Bvendien moet ze op me
nig voor haar nieuwe terrein trachten de
taken te coördineren, welke vallen onder het
ressort volksgezondheid.
Dat zijn het gezondheidswezen bij het mi
nisterie te Bonn, het federale gezondheids
bureau en het Robert Koch-Instituut, het
Instituut voor Water-, Bodem- en Luchthy-
giëne, het Instituut van onderzoek voor al
gemene hygiëne en gezondheidstechniek en
het Max von Pettenhofer-Instituut te Berlijn.
Voorts sociaal werk van het ministerie voor
atoomenergie en waterstaat. Voor een der
gelijke omvangrijke taak zal zij zeker niet
capituleren, ofschoon ze niet op ieder ge
bied ervaring heeft. Overigens is in een de
mocratie de minister in de regel in de eer
ste plaats politicus en hij heeft de mogelijk
heid om de vakkennis van zijn medewerkers
dienstbaar te maken aan de conceptie van
de regering en de richtlijnen van de Bonds
kanselier.
Het zuiver houden van de lucht en het wa
ters, alsmede de bestrijding van lawaai zal
behoren tot de belangrijkste taak van de
nieuwe minister. Als op dit gebied het eer
ste succes, resultaat van veel en zwaar werk
zichtbaar wordt, kan mevr. Elisabeth Schwarz
haupt rekenen op de waardering van het
publiek.
