Dames
Moeilijke weg naar
Europese eenheid
FI LM IS IE U WS
Moeder'
builen de wallen
Bronchi letten
tbabydermke
Successen van Rijssense Pluimvee- en
Konijnenfokkers in Vriezenveen
Gevonden
voorwerpen
Bocliiun in het Roergebied maakt zich
bezorgd over de toekomst
De Gapert en zijn eerste kind
SCHAAKNIEUWS
De Blauwe Nachtvlinder
Concurrentiestrijd tussen kolen en aardolie
De gemaskerde contra
Scotland Yard
Vrijdag 12 januari 1962
Weekblad voor Rijssen
Pagina 3
handen
hamea-geleiE^Hü
Woensdag de film:
Vrijdag en zaterdag de film:
(van deze film hebben wij geen
inhoudsbeschijving ontvangen)
Verschillende leden van de Rijssense
Pluimvee en konijnenfokkers vereen. „De
Eendracht" hadden vorige week vrijdag en
zaterdag hun dieren ingezonden op 1 de Kring
tentoonstelling van Hoenders, Konijnen en
duiven in Vriezenveen en georganiseerd door
de vereen. „Nut en Genoegen" aldaar.
Dat de Rijssense fokkers geen slecht fi
guur daar hebben geslagen, blijkt wel uit
de fraaie resultaten die zij hebben behaald
met hun dieren. H. Meilink met leghorn
gwart hen oud 3GG. idem hen oud G
Afd. grote hoenders Joh. Steenbergen met
leghorn zwart haan jong 1ZZG. idem haan
jong IIZG, dezelfde met Holl. Hoen Goud-
pel haan jong 1ZG, idem haan jong IIZG
en 2 ereprijzen.
Afd. dwerghoenders. F. J. S. Tijhuis met
Wijandotte zwart haan oud 1ZG, idem hem
oud 1ZG, idem hen oud GG A. J. Tijhof
met Sebright Kriel zilver haan oud 1ZGG,
idem hen oud 1ZZG idem haan jong 1ZZG,
idem hen jong 1ZZG, idem hen hong 2ZZG
idem hen jong ZG en 4 ere prijzen.
G. Smit met Java Kriel zwart hen oud
1ZZG, idem haan jong 1ZZG, idem hen
jong 1ZG, idem paar jong 1ZZG en ere
prijs, dezelfde met Java Kriel blauw hen
oud 1ZG, idem haan jong 1ZZG.
Afd. sierduiven. H. Scheppink met Brün-
ner kroppers rood doffer oud 1ZZG, idem
doffer oud 2ZZG, idem doffer oud 3ZZG,
idem dogger oud 4ZG, idem doffer 5ZG,
idem duif oud 1ZZG, idem duif oud 2ZZG,
idem duif oud 3ZZG, idem duif 4ZG, idem
duif oud 5ZG, idem doffer jong 1ZZG, idem
doffer jong 2ZZG, idem duif jong 1 U, idem
duif jong 2ZZG, idem duif jong 3ZZG, idem
duif 4ZZG, idem duif jong 5ZZG, idem duif
jong 6ZG en in totaal 7 ere prijzen.
G. J. Wessels met Oud Holl. Meeuwen
blauw, duif oud 1ZG, idem doffer jong 1ZG
idem doffer jong 2GG.
Afd. Konijnen B. J. Schreurs met Vlaam
se Reus geel ram jong 3ZG idem voedster
jong 3ZZG.
D. J. Holtkamp met Franse Hangoor bont
voedster oud 1ZG, idem konijn grijs ram
oud 1ZG, dezelfde met Groot Chinchilla ram
jong 1ZG, idem ram jong 3ZG.
G. Boemendaal met Vlaamse Reus haas-
kleur voedster jong ZG idem voedster jong
ZG.
J. Harbers met Wener wit ram jong ZG
J. Voortman met Rex wit ram jong 1ZZG
en 2 ereprijzen, dezelfde met Alaska zwart
ram oud 1ZZG, idem voedster oud 1ZZG,
idem ram jong 2ZZG, idem ram jong ZG,
idem ram jong ZG, idem voedster jong
1ZZG en ere prijs
Comb, ter Harmsel-Pluimers met Papellons
zwart ram jong 1ZG, idem voedster jong
1ZG.
H. ter Harmsel met Klein Chinchella zwart
voedster oud 1ZG, idem ram jong 2ZG idem
ram jong 4ZG, idem voedster jong ZG idem
voedster jong ZG.
G. Vos met Klein Chinchella zwart ram
jong 1ZZG en ereprijs, idem voedster jong
1ZZG en ere prijs, idem voedster jong 2ZG
idem voedster jong GG.
Advertentie
UAMPA.r
ruw of ichraol
(Door de westduitse min. dr. Artur Strater)
Het streven van vooruitziende figuren om
de volkeren van Europa tot een gemeen
schappelijk handelen', voorlopig in econo
misch en dan wellicht in politiek opzicht,
te brengen ls niet nieuw. Voor zover de
t mensen bereid zijn uit tegenslagen te leren,
is het goed de geschiedenis van ons sedert
eeuwen door oorlogen geteisterd continent
na te gaan.
Daarbij kan men ontdekken, dat stimu
lansen en waarschuwingen heel dicht naast
elkaar staan. Helaas vonden de verlangens
naar Europese eenheid dan pas een brede
voedingsbodem, wanneer oorlog, vertwijfe
ling, nood en in het algemeen zware crises
de volkeren van Europa aan de rand van
cte afapond gebracht.
De Oostenrijkse staatskanselier Mettemich
verklaarde al meer dan 150 jaar geleden,
dat Europa voor hem reeds lang de bete
kenis had van een vaderland. Hij was ge
schrokken van de parolen van de Franse
Revolutie; vrijheid, gelijkheid en broeder
schap, en baseerde zijn pogingen om een
nieuwe Europese orde te bereiken op zeer
egoïstische voorstellingen. Hij wilde in elk
geval het absolutisme van de regerende
vorsten redden. In tegenstelling tot de „Eu
ropeanen" van onze tijd, werd Mettemich
niet door de verheven synthese van orde
en vrijheid geleid. Zij plannen moesten
daarom ook mislukken.
Advertentie
Hoestdrank in tabletvorm. 95ct
Ballpoint (parker); reservewiel met band;
kinderbril met grijs montuur; 12— 1 bank
biljet van 10 en 1 van 2.50; rood wantje;
mohair das; groene paraplui; donker blauw
kinderwantje; muntbiljet van 2.50; vulpen
groen van kleur; veelkleurige jongensdas;
combinatietangetje; rozenkrans; bankbiljet
van ƒ10; plasticwiegje (zonder kind); tas
inhoudende melkflesje, klauwhamer enz.;
rose dameshoofddoek; bankbiljet van ƒ25;
kleine blauwe vuisthandschoen; zwart da-
mesvest; tas: inh. twee zakdoekjes; kinder
jasje; wollen kinderhandschoenen; bruine
lederen tas; bruin jongenspakje met rits;
kinderportemonnaie inh. 31 cent; linker
bruine glacé handschoen; paar licht grijze
kinderwantjes; bril in etui; grolse wollen
want; jongensjasje; muntbiljet van 2.50;
groen-zwarte wollen want; zilveren schakel
armband; linker bruine damesglace hand
schoen; etui met tekengereedschap; kist
uien; bruine jongenspet; zwart-grijze hals
doek; huissleutel; reservewiel; geblokte bei
ge wollen kindersjaal; een paar zwarte da
meshandschoenen; bruine jongenspet; rode
wollen das; bruine wollen wanten; rood-gele
grijs kinderhandschoentje; blauwe fietspomp;
kinderwantjes; sleutel No. 3; witte das;
'n paar kinderschaatsen; 'n paar bruine he
renschoenen; rode wollen das; witte wollen
das; een paar bruine heren glace's; blauw
witte kindersjaal; linker vingerhandschoen;
ceintuur van regenjas; rozenkrans; muntbil
jet van ƒ2.50; donker rode kinderportem.
ƒ0.25; wieldop van auto (Jaguar); karton-
nendoos met kerstversiering met 5 sleutels;
muntbiljet van ƒ2.50; groen-bruin kinder
wantje; plastiek speelgoed kinderauto; grij
ze handschoen; gekleurde want; paraplui;
halsdoek; bankbiljet van ƒ10.-; verse worst
in plastic zak; hoofddoek (blauwe onder
grond); paar grijze kinderhandschoenen; por-
temonnaie inh. 2.90; bruine kinderporte
monnaie; gele kinderhandschoen; donker
blauwe damesportemonnaie; witte gebreide
wollen sjaal; jongenshalsdoek.
Bovenstaande voorwerpen en goederen zijn
te bevragen op het rijkspolitiebureau, Wier-
densestraat no. 7, tussen 18.00 en 20.00 uur
over deze goederen kunnen niet worden ge
voerd.
De tijdgenoten van nu weten echter, dat
tengevolge van de globale worsteling tussen
het vrije Westen en de bolsjewistisch ge
regeerde wereld, een Europese eenheid zon
der vrijheid ondenkbaar is.
Het goede idee van de Europese eenheid
werd al kort na de eerste wereldoorlog met
een zware hypotheek belast, want het con
tinent werd in 25 verschillende staten ver
deeld, grotere, middelgrote en kleinere.
Aanvankelijk scheen de in hoofdzaak aan
Wilson toegeschreven „nationale staat" een
triomf te beleven, maar al zeer spoedig ont
stonden tussen de verschillende staten grote
tegenstellingen Niettemin bleven vooruit
ziende mannen in de politiek, economie en
wetenschap voor een economische eenheid
ijveren, een eenheid, die vandaag de dag
tot een vanzelfsprekendheid is geworden.
De economische wereldcrisis van 1929
vaagde de nog aarzelende voornemens tot
een economische eenheid weg. In grote
nood zochten de verschillende staten een uit
weg in tolmuren, deviezenbeperkingen en
afbraak van de importen. Autarkie werk tot
een dominerend parool.
Nog capituleerde de „Europese geest" niet
Het idee van het Pan-Europa, in Wenen ge
start door Coudenhove-Kalergi, poogde een
massa-beweging tegen het overdreven natio
nalisme op te roepen en een Europese
federatie zin te geven Een idee overigens,
dat vandaag bijzonder actueel is. Toen ech
ter kon het idee de barrière van bekrom
pen nationalisme niet overwinnen De ver
schillende regeringen en parlementen ver
zuimden een historische kans.
Tevergeefs werd er een beroep gedaan
op het vernuft van de mensen. Tevergeefs
poogden mannen als Briand, Stresemann, ge
steund door de „Europeanen" Herriot, Bon-
cour, Tardieu Brüning en Adenauer de denk
beelden van het Pan-Europa te verwezen
lijken. Het heeft niet mogen baten. Aan het
einde van een nationalistische politiek ver-
csheen Hitler, die tot executeur-testamentair
van nationalistische waanzin werd en „zijn
Europese orde" doorzette. De gevolgen daar
van waren, dat niet alleen Duitsland, maar
geheel Europa de tweede wereldoorlog
heeft verloren.
De wijsheid van een overwinnaar na een
oorlog is een in de geschiedenis zelden optre
dend verschijnsel. In 1946 scheen het echter
door Winston Churchill te worden vertolkt.
Hij riep op tot de vorming van „de verenigde
staten van Europa" Dit „verenigd Europa"
werd als ultima ratio beschouwd door de man,
die tijdens de oorlog wel de verbitterdste te
genstander van Duitsland was geweest Met
zijn voorstel werd de voorlopig tot West-Euro
pa bepaalde integratie langzaam tot werke
lijkheid. Een nieuw hoofdstuk was geopend.
De weg tot het nieuwe Europa is zeker
moeilijk, maar moeilijkheden kunnen worden
overwonnen en zij moeten worden overwonnen
want aan de horizon dreigen overweldigende
gevaren.
De in vrijheid levende Europeanen verkeren
niet in twijfel Zij weten, dat de integratie van
het Europese continent slechts langs de weg
van de federatie te bereiken is. Deze organi
satievorm is in overeenstemming met de be
ginselen van de democratie en met de struc
tuur vand e verschillende volkeren.
Slechts door het federalistische beginsel kan
een brug geslagen en een nauwe samenwer
king bereikt worden.
De economische integratie heeft al grote
vooruitgang geboekt, de gemeenschappelijke
defensie en deze groei versnelt voortdurend
Een Europese gemeenschap bestaat ech
ter niet alleen in organisatorische vormen,
niet alleen in K.S.G. of O.E.S., zij bestaat
voor alles in een geestelijk-culturele eenheid,
die inderdaad een manifestatie van het hui
dige christendom is.
Europa kan zich gelukkig prijzen, dat voor
al hier de belangrijkste vooruitgang valt waar
te nemen, ondanks moeilijkheden van meer
materiële aard.
Een 18-jarige jongeman in New
York wilde de overvalauto van de po
litie stelen Toen hij de motor wilde
starten stelde hij echter per ongeluk
de sirene in werking. Drie politieman
nen die op de hun bekende klank of
kwamen, namen de jongeman in ar
rest
De Schaakclub Rijssen is er niet in ge
slaagd de wedstrijd tegen de Goorse Schaak
club tot een overwinning te brengen. Na
een uiterst spannende strijd moesten beide
verenigingen met een „gelijk spel" genoe
gen nemen.
De volledige uitslag luidt:
Rijssen: H. Waanders 0, Goor: H. E.XTERï
CATE 1.
J. ter Harmsel 1, H. J. Reef 1.
T. Groothedde 0, M Reugebrink 1
G. Troost H. Zwitserlood
F. Krommendijk 1, R. Wijnen 0.
R. de Goeijen 0, J. Noorman 1.
W. ter Harmsel 0, G. J. Geerts 1.
M. Baltus J. R. Leeftink
B. ter Harmsel 1, G. W. Wissink 0.
J. Lammers 1, M. M. Nannings 0.
totaal 5-5.
Zwaar valt de gevangenisdeur achter Julia
Martens in het slot. Vijftien jaar luidde het
vonnis; vijftien jaar wegens moord op Ste
fan Owenski. Nu is zij weer vrij.
Zij is echter de oude Julia niet meer.
Bovendien was haar offer tevergeefs want
haar man stierf spoedig na het uitspreken
van het vonnis. Nooit heeft hij geweten,
dat zijn vrouw de afperser heeft neergescho
ten om hèm te redden.
De terugkeer van Julia is voor haar schoon-
In het Roergebied en vooral in de stad
Bochum maakt men zich bezorgd over de
tookemst. In de Bondsrepubliek is de hevige
concurrentie tussen de kolen en de aardolie,
die de laatste tijd oorzaak is geweest, dat
verschillende mijnen moesten worden geslo
ten, nog steeds niet beëindigd. De kolen
mijnen, die er al lang naar streven om hun
bedrijven te rationaliseren en te modernise
ren, zijn van mening, dat het alleen de
staat is, die op het gebied van de energie
voorziening orde kan scheppen. De direkties
van de kolenmijnen vestigen er de aandacht
op, dat een gering geschil in de politiek
al aanleiding kan zijn om de aanvoer van
olie uit het nabije Oosten te doen stagneren
In dat geval zou een verdere achteruitgang
van de produktie der mijnen een ernstige
crisis kunnen veroorzaken.
Toen de Gelsenkirchener Bergwerks A.G
in Bochum twee jaar geleden drie mijnschach
ten moest stilleggen, omdat deze niet meer
rendabel bleken te zijn, zocht men in deze
stad direkt naar een mogelijkheid om nieuwe
industrieën te vestigen, hetgeen de Opelfa-
brieken in Rüsselsheim (General motors)
goed van pas kwam, daar deze firma van
plan was in de buurt van Bochum een nieu
we fabriek op te richten, die plaats zou bie
den aan 20.000 man personeel Al spoedig
stelde de stad Bochum de benodigde grond
beschikbaar en de werkzaamheden voor de
nieuwe fabriek, waar eens 1.000 auto's per
dag van de lopende band zuilen komen, zijn
reeds in volle gang. De Opelfabrieken inves
teerden hiervoor meer dan een miljard D.M.
Intussen is de situatie geheel veranderd.
De contracten voor het bouwen van de fa
briek van Opel werden gesloten in een tijd,
toen de mijnen met het probleem te kampen
hadden hoe ze een grote werkeloosheid kon
den opvangen.
Duizenden mijnwerkers trokken naar an
dere industrieën.'
Thans is er een tekort van 30.000 mijnwer
kers. Deze ontwikkeling heeft men niet kun
nen voorzien.
Twee, drie jaar geleden verlieten de mijn
werkers uit angst voor dreigende werkeloos
heid de mijnen. Op het ogenblik is de situ
atie op de kolenmarkt echter aanzienlijk be
ter geworden en zou men graag de mijnwer
kers, die destijds ontslagen zijn of die uit ei-
egn initiatie! een betrekking in de zware in
dustrie hebben gezocht, willen terug hebben.
Ook is er een groot tekort aan jonge krach
ten. Hun aantal is van 95000 in 1950-51 ge
daald tot ca. 1400 in 1959-60.
„Max Slevogt - het gedrukte bio
grafische werk" is de titel van een 800
afbeeldingen voorzien drukwerk, dat
verschenen is bij één in Heidelberg en
Berlijn gevestigde uitgeverij. In dit
boek zijn alle houtsneden, lithografieën
en etsen opgenomen, die van 1890 tot
1914 door Slevogt zijn gemaakt.
Pal voor de wielen van een start
klaar staand vliegtuig zette de hr Driss
Lalou uit Rabat (Marokko) zijn perso
nenauto neer, om zijn vriend die zich
verslapen had, toch nog met 't vliegtuig
te kunnen laten vertrekken. Hij bleef
in de auto zitten tot zijn vriend in het
vliegtuig was verdwenen.
moeder een pijnlijke verrassing. Volkomen
van haar stuk gebracht verneemt Julia bo
vendien, dat men haar bestaan voor haar
enige zoon, Thomas, verborgen heeft gehou
den. Hij weet niet beter of zowel zijn va
der als zijn moeder zijn dood.
Hoe moeilijk het is om na een gevange
nisstraf weer aan het werk te komen, on
dervindt Julia maar al te goed. Zij is blij
als er in „De Blauwe Nachtvlinder" een
plaatsje openvalt.
Thomas heeft toevallig Irene, een danse
resje, ontmoet, dat ook in „De Blauwe
Nachtvlinder" werkt en zoekt haar daar
meermalen op. Irene heeft moeilijkheden
met haar manager Steve Owens, die voort
durend geld van haar eist. Als zij hem dat
weigert, neemt hij de actentas mee, die Tho
mas bij Irene heeft vergeten. Deze tas be
vat verschillende fabrieksgeheimen, die voor
enkele buitenlandse ondernemingen veel
waard zijn. En Steve Owens heeft relaties!
Julia heeft de ruzie door de dunne wanden
van- haar gaderobe gehoord en plotseling
weet zijdeze Steve Owens is niemand
anders dan Stefan Owenski, de man, die
zij meende te hebben gedood. Intussen is
Thomas wanhopig op zoek naar zijn tas
met papieren en via Irene belandt hij in
het huis van Owens, waar hij tijdens een
handgemeen bewusteloos tegen de vloer
slaat. Op het ogenblik, dat Owens een eind
aan Thomas' leven wil maken, stapt Julia
(die door Irene op de hoogte is gesteld)
het huis binnen. Voor haar voeten ligt een
revolver. Bliksemsnel lost zij een dodelijk
schot op de man. Daarna haast zij zich
naar een dokter, maar verongelukt. Zij ont
waakt in een ziekenhuisbed.
Thomas' is intussen door de politie ge
arresteerd, zo verneemt Julia uit de bladen
Haar getuigenis ontlast de jongen van allé
schuld. En Julia? Zij heeft de straf voor
het vermoorden van deze man reeds uitge
zeten. Kan iemand tweemaal worden gestraft
voor hetzelfde feit?
Advertentie
Jenne had een half jaar verlof gekregen.
Zij verwachte haar eersteling. Voor de Ga
pert braken er drukke dagen aan. Heel Rijs
sen wist het spoedig. En oude mannen ver
telden van de Gaperts die Rijssen al gekend
had. Dat zat zo in de familie. De eerste
Gapert die men gekend had was herenknecht
geweest op de Bevervoorde. De oude Be
rend van Langen heel oude Rijssenaren her
innerden zich dat nog, had een gapende
knecht van de bisschop cadeau gekregen.
Nu had de oude Berend verachtelijk gesno
ven, doch de Gapert kwam. Maar ja, een
gegeven paard moet men niet in de bek
kijken en daarbij, Jonker Berend van Lan
gen was des bisschops meisterpoortwachter
van Rijssen geweest, een hoge post, maar
het tractement kwam langzaam en on
geregeld binnen, want de Utrechtse bisschop
pen zaten als regel zonder geld. Wanneer
de grijze mannen op zomeravonden onder
de stadslinde zaten te praten, dan kwam
men steeds weer bij de eerste Gapert te
recht. Dat was een kruisvaarder geweest,
die zoals hij verteld had, in Turkenland en
ook bij de bestorming van Jeruzalem, het
bloed bij stromen had zien vloeien. Maar
tegen die eerste Gapert had men met res
pect gekeken. Maar die man was te Rijssen
getrouwd, hij was toen al een man op jaren
en had bij zijn Rijssense vrouw Aalken van
het Bonte Kalf, zeventien kinderen verwekt.
In vele van die jonge Gapers had wild haar
gezeten, zij konden te Rijssen niet aarden
en vele van hen waren naar de zuidelijke
landen vertrokken. Te Rijssen was alleen een
zekere Jan blijven hangen. En die was op
voorspraak van de Jonker, bode op de stad
geworden. Nu was dat voor een vijfhonderd
jaar geleden, geen baan om van te water
tanden. Als er niet veel bodewerk was,
dan lieten de burgemeesters hem om beur
ten hun koestallen uitmesten. Daarvoor, mocht
hij dan op één januari komen nieuwjaar wen
sen en dan kreeg hij altijd iets.
En zo was dat doorgegaan. Rijssen was
een stad met een zeer oude en hechte tra
ditie. Na Jan, was Willem gekomen, de
man met het vreemde uiterlijk, een man
met Hongaars bloed. Men had hem als stads
bode maar gehandhaafd omdat z'n vader het
ook gedaan had. En toen was er weer een
Jan gekomen. En nu was het net als
met de eerste Gapert. Hij Jan, was weer
herenknecht, en was er weer een van de
grote familie op komst. De beide oudste Jon
kers hadden als steeds 't grote nieuws naar
de Tabaksgaarden gebracht. Waarvoor ze
een flinke aframmeling hadden opgelopen, met
de rijzweep die moeder van Langen meester
lijk gehanteerd had. Want zij was van Duitsen
bloede, en dat was heel wat anders dan dat
volk van Rijssen. De oude Jonker van Lan
gen had niet durven ingrijpen, toen zijn vrouw
aan het ranselen was. Hij was bang, dat
hij ook nog een sneer meekreeg. En de
beide Jonkers waren daarna gestraft gewor
den door hun moeder met een maand huis
arrest. Maar Jenne, die aan het kleingoed
naaide, had de beide Jonkers moed ingespro
ken.
Het zou niet te lang duren of zij, Jenne.
zou weer in de keuken zijn om de kinde
ren van Langen met raad en daad bij te
staan. De Jongelingsschap van Rijssen
was zeer verontwaardigd op de strenge kas-
teelvrouwe. Maar MoosJantjen beloofde de
jeugd van Rijssen, iets te zullen doen ten
gunste van de Jonkers. Jan dan kwam op
de burcht, maar de hoge Vrouwe was onder
geen voorwendsel te spreken. Mijnheer van
Bevervoorde zelf, was mededeelzamer. Het
kwam dat Jenne op het ogenblik op non-
actief was. Mijnheer zelf, hoopte spoedig op
de geboorte van een jonge Gapert. En de
dag kwam, waarop men Jenne hoorde schreeu
wen in het smaldeel. En tegen elf uur in
de morgen werd de jonge Gapert geboren
en het was een flinke zoon die zodra hij
ter wereld was luidde protesteerde tegen
het feit, dat hij geboren was. Hij zou in
de komende tijd nog veel van zich laten
horen.
De baker, de oude Klungellule, die men
te Rijssen destijds wijzemoer noemde, vond
dat het kind een echte Gapert was. Zij had
de oude Jan, en Willem goed gekend, en
de vader, ook, het was allemaal hetzelfde
volk, zei Luie. De lip op hét derde knoops
gat, maar degelijk volk, was het anders
wel, alleen een beetje draadnagelachtig, maar
dat zou wel een oude familietrek zijn. De
Jonge Gapert werd Willem genoemd. En
bij de doop noemde de pastoor hem een
schoon boorlingske. De jonge Gapert gaf
daarop een luid commentaar met bëëëëëë!
Maar hoe dit alles ook zij, Gape Jan was
in zijn noppen en Jenne niet minder. Als
moeder, viel het haar niet op dat haar zoon,
haar oogappel, de grootste hanglip had, die
Rijssen ooit zag. Jenne ging een maand na
de bevalling weer als kokkin naar de Be
vervoorde. Zij kreeg hulp van twee Rijsse-
ner meisjes, die haar het ruwe werk uit
handen namen, want Jenne was een zeer
uitgekookte kokkin, die de fijne knepen van
het koken niet prijs gaf. Het was zoals de
oude Jonker zei. Het koken was haar aan
geboren. De hoge Vrouwe slaakte een zucht
van verlichting toen Jenne, de eerste dag
weer gekookt had. De heer des huizes
vereerde haar met een goudstuk. En Jenne
en ook de Gapert vonden, dat er aan het
goudstuk een ketting moest, zodat Jenne het
op hoogtijdagen als versiersel om haar hals
kon dragen. Dit gaf haar later de bijnaam
van het gouden kalf. Die bijnaam had zij
te danken aan zekere Evert van Goor, een
Rijssense marskramer die graag veel aan
de keuken op de Bevervoorde wilde leveren
en daarin gedwarsboomd werd door Jenne
Die haren neef Gerrit met de hakken liever
de klandizie gunde. Gerrit met de hakken,
had een mankement aan zijn voeten. Hij
liep daardoor moeilijk en kon buiten Rijssen
slecht uit de voeten komen. Nu was er in
de keuken op de Bevervoorde veel nodig.
Geld was er genoeg. En mevrouw had meer
geld, dan verstand van huishoudzaken. En
mijnheer had andere zaken aan zijn hoofd,
dan de keuken en Jenne was zonder dat zij
het wist, op de Bevervoorde, zo langzamer
hand een haaibaai geworden, die door ieder
een naar de ogen werd gekeken. Vooral door
de armen van Rijssen, die des middags als
na het eten. mevrouw haar dutje deed. kwa
men aan het keukenraam hun kindsportie
halen. Minstens driemaal per week gebeur
de dat. Het werd aangebracht door Evert
van Goor, die niet verkroppen kon dat hij
alles niet kon leveren. Hij had op de Haar
de hoge Vrouwe ontmoet in gezelschap van
haar kamenier en toen had hij een boekje
open gedaan over de verspilzucht van Jenne.
En mevrouw had Jenne bevolen om alles
wat er voor de keuken nodig was van Evert
van Goor te nemen. Omdat deze zulk een
keurige man was. En Jenne had het haren
Gapert verteld. En deze een volbloed Rijs-
senaar had op een middag toen hij als bode
boodschappen doende voor zijn heer, een
heer van Bevervoorde had dikwijls veel no
ten op zijn zang, Evert van Goor was tegen
gekomen op een eenzamen landweg. Daar
had hij Evert de kramer met de klomp
op het hoofd geslagen en hem dreigend in
het oor gefluisterd Smeerlap! Vertel dit ook
maar aan mevrouw. De kramer kon zich
niet voldoende verweren, want de mars zat
hem in de weg. En Jenne liet op een dins
dagmiddag de zaak in het honderd lopen.
Het eten smaakte nergens naar. Zij werd
ter verantwoording geroepen door mevrouw.
En Jenne diende van repliek. Zij was zich
van hare kookkunst zozeer bewust, dat zij
het gerust tegen haar mevrouw durfde op
nemen. En het einde van het lied was, dat
Gape Jan, namens mevrouw Evert van Goor
de klandizie moest opzeggen. Daar had Jan
wel oren naar. Hij was een zwaar gebouwd
man en fluitend als een merel liep hij langs
Rijssens straten aan het einde van de El-
senerstraat, het laatste huis aan de gracht,
daar woonde Evert van Goor. In zuiver
Rijssens begon hij Evert duidelijk te maken
dat men op het hoge huis van zijn afzetters
praktijken niet meer gediend was. Doeuw
Bleksumskop! Schreeuwde de kramer. Don-
derskop! Schold Jan terug. De beide kemp
hanen begonnen handtastelijk te worden. En
aangezien het huisje van de kramer geen
ruimte genoeg bood, werd het gevecht buiten
op straat ten aanzien van veel volk voort
gezet. Straatjongens maakten het grote nieuws
wereldkundig door te roepen zee houwet zich
zee houwet zich! De Gapert gooide de jas uit
en spuwde zich in de handen. De kramer
deed het met een kopstoot en Jan vloog over
de straat. Daar snelden de oudste Jonkers
van Bevervoorde te hulp. En Jan was ont
zet. De Jonkers brachten hunnen huisknecht
zegevierend naar het kasteel en de kans
voor de kramer was voor jaren verkeken.
En de Jonge Gapert?
De kleine Willem was zover, dat hij kon
lopen. Voetje voor voetje ging het in kleine
dribbelpasjes, Jenne was trots op haar zoon.
De kinderen van Langen, vonden het een
schat, behalve de hanglip dan. De neef van
Jenne Gerrit met de hakken, vond dat de
ionge Willem Gapert, een familiesteek was.
Tien jaren waren verlopen.
In Rijssen was niet veel veranderd. Er
waren mensen gegaan en er waren er wat
bij gekomen. Moos Jantjen had 't laten afwe
ten en de burcht Brandlicht werd geslo
ten.
De oude heer van Langen, die dik onder de
reuma zat, vanwege het vocht op de Be
vervoorde kwam niet naar buiten. De Jonge
Gapert was tien jaar geworden en op bevel
van de oude Jonker ging hij naar school.
Jonker Berend was nog steeds thuis. Rudolf
was getrouwd met een freüle van Bever
voorde, die woonde nu op de Dakhorst in
het gezicht van Rijssen en de beide jongste
Jonkers waren te velde getrokken om roem
en eer, en rijke mooie vrouwen te bemach
tigen.
Van Coeverdeja*
y
