FILM - nieuws buiten de BAATBELASTINGVERORDENING 1956 DRAMA IN VELE BEDRIJVEN Ganze Willem zet Enter op stelten Zaak verwezen naar gerechtshof in Leeuwarden RKSV-nieuws v.v. EXCELSIOR Oriënteringsrit personeel Ter Horst Co. N.V. Zondagsdienst dierenartsen Rij ssen-W ier den Coevorden: Taptoe Internationaal COLLECTE D.E.L. Pagina 3 WEEKBLAD VOOR RIJSSEN Vrijdag 8 september 1961 Gemeente laat zich thans bijstaan door Prof. iSmons Rijssenaren voelen zich (zeer) onrechtvaardig behandeld GESLAAGD Vrijdag en zaterdag de film IM WEISZEN RÖSSEL Nog steeds is het drama rond de baat belastingverordening 1956 van de gemeente Rijssen niet tot een bevredigend einde ge komen. Binnenkort om precies te zijn op 25 sept. a.s. gaat het gordijn van deze onverkwik kelijke lijdensgeschiedenis voor de 6e maal op. Het is in de huidige fase van de pro testen, rond de aanslagen voortgekomen uit deze verordening nog steeds niet te overzien hoelang deze zaak nog slepende zal zijn. Zoals men weet heeft de gemeenteraad in 1956 op voorstel van B. en W. een baatbe lastingverordening uitgevaardigd. Deze belas ting wordt geheven op grond van artikel 281 van de gemeentewet, en vindt daarom zo weinig bevrediging of beter gezegd er wordt daarom tegen geageerd, omdat de gemeentelijke overheid de aanslagen die uit de verordening voortvloeien met willekeur kan behandelen. Met willekeur omdat in het betreffende artikel gesproken wordt van de mogelijkheid tot het heffen van een BIL LIJKE bijdrage in de tot standkoming van werken waardoor eigendommen van aange landen zijn gebaat. Het is begrijpelijk dat over het begrip bil lijke heffing vele meningen mogelijk zijn. Wat de gemeentelijke overheid als een uit zonderlijke billijkheid kan beschouwen kan een eventueel slachtoffer als hoogst onrecht vaardig bestempelen. Dat is met name ook in Rijssen met en kele getroffenen het geval. De procedure, die tot nog toe tegen het vermeende onrecht is gevoerd heeft vele tongen en pennen in be weging gebracht, ook in de landelijke pers is, dat het met een gemeentebestuur moei- grote aandacht besteed. Van recente datum is een artikel van de belastingmedewerker van een landelijk dagblad, die van mening is, dat het met een gemeenteebstuur moei lijk vechten is. Immers zo meent de deskundige medewer ker, een gemeentebestuur kan een verorde ning die eventueel „zeer gebrekkig" is opge steld op het allerlaatste ogenblik nog vluc even wijzigen en wel met terugwerkende kracht, zodat de opposanten ten allen tijde de das om kan worden gedaan. Deze mening is gestoeld op de gang van zaken rond de zozeer verfoeide baatbelas tingverordening van Rijssen. Althans voor zover de opposanten de weg tot op het moment hebben afgelegd. Toch zijn er nog velen in Rijssen, die zich niet kunnen verenigen met de gedachte, dat men door een gemeentebestuur zo onrechtvaar dig wordt behandeld. Het meest onbevredigen de in de situatie is voor ons gevoel deze. Gesteld, dat het Gerechtshof in Leeuwar den, die het protest van een inwoner van Rijssen moet behandelen, de zaak voor de zoveelste maal niet ontvankelijk verklaart? Dan zal de gemeente net zo lang die wijzigin gen in de verordening aanbrengen, tot deze alle klippen heeft omzeild. Wat is er dan ge beurd? Dan hebben diegenen, die zich slacht offer gevoeld hebben, en hebben geprotes teerd tegen duidelijk onrecht (anders zou noch het Gerechtshof te Arnhem noch het Gerechtshof te Leeuwarden de verordening hebben terugverwezen) dan slachtoffers nog verloren. hebben deze Hoewel de R.K.S.V.ers zondag met een tweetal reserves naar de serie wedstrijden te Lochem trokken (H. Kamphuis en G. Klein Rouweler waren niet van de partij) slaag den zij er nog in de 2e prijs te behalen. Dit geeft ongetwijfeld hoopvolle verwachtin gen voor de competitie. Allereerst moesten de Oranjewitten aantreden tegen Lochem. Beide partijen ontliepen elkaar weinig in Er zal dan uiteindelijk een verordening kracht. De verdedigingen vormden het sterk uit de bus komen, die niet langer aanvecht baar is. Dan echter is er een ten hemel schreiende figuur ontstaan. Er zijn inwoners, die onrechtvaardig zijn behandeld. Dat is op zich zelf al droevig. Hun gerechtvaardigde protest heeft vruchten afgeworpen, omdat de verordening, door 2 Gerechtshoven niet is geaccepteerd. Vanzelfsprekend heben de procedures veel geld gekost, die door de „getroffenen" moe ten worden betaald, (in tegenstelling met 'n civiele procedure, waarin in het algemeen de verliezende partij moet betalen). Tot overmaat van ramp krijgt in dit ge val de gemeente ten allen tijde gelegen heid om een andere brandschone verorde ning vast te stellen. Is dit een rechtvaardi ge gan van zaken? Kunne de gemeete en de raadsleden deze gang van zaken verant woorden.? Dit is de klemmende vraag, die verschillènde opposanten bezig houdt, zo is ons duidelijk gebleken. Wat het protestcomité het meest onbevre- digt is het feit, dat haar evenmin als haar adviseurs de gelegenheid is gegeven, om een uiteenzetting te geven van de onbillijk heden, die volgens het comité in de veror dening schuilen. Dat heeft een bijzonder on prettige indruk gemaakt. Men is van mening, dat voor wat ver schillende aangeslagenen betreft althans niet de weg is ingeslagen, die de raad heeft aangewezen. Volgens de notulen van een bepaalde raads vergadering is in de raad de stelling ver kondigd, dat de aanslagen, voortspruitende uit de verordening 1956, niet hoger mochten zijn dan die van de verordening van 1926. Hieraan is door de gemeente Rijssen niet de hand gehouden. Men heeft een bereke ning gemaakt, die als basis moest dienen voor de aanslagen waarmede de aangesla genen in de verste verte niet accoord kon den gaan. Dit is de basis van de strijd ge worden, dat men het gevoel heeft door wil lekeur van de zijde van de gemeente te worden benadeeld. Iedere poging tot gesprek, tot de uitwis seling van meningen is mislukt. Dat er re denen moeten zijn geweest tot een gesprek, dat de verordening voor meer dan een uit leg vatbaar moet zijn geweest kan nee moet blijken uit de gang van zaken met betrek king tot de verordening op zich: Nadat de gemeenteraad de verordening had vastgesteld in 1956 ging men tegen een aanslag gedateerd 31 december 1957 in beroep. Het Gerechtshof in Arnhem verklaarde de verordening niet ontvankelijk (op formele gronden). De volgende fase was de wijziging van het gewraakte artikel 6 door de gemeente raad. De 3e fase was de tegengestelde mening van de Hoge Raad der Nederlanden van die van het Gerechtshof, Dit hoge rechtscollege verwees de zaak terug naar Arnhem, om dat de hoge Raad de gronden van het Ge rechtshof waarop men de verordening niet ontvankelijk had verklaard niet kon delen. De 4e fase: Het Gerechtshof te Arnhem is van mening, dat de aanslagen ten onrechte waren op- ste deel van beide ploegen. Bij de Rijs senaren maakte G. Meulman als stopper een uitstekend debuut, terwijl J. Pijffers ook op een goede wedstrijd terug kan zien. De voor hoede stelde deze middag enigszins teleur Er werd over het geheel te lang gewacht met schieten, de bal werd vaak niet vlug genoeg gespeeld. Het doelpunt viel in de tweede helft vlak voor afloop, toen G. Oude Luttighuis, die de midvoorplaats bezette een voorzet van B. Markslag in een doelpunt omzette. Aangezien Markelo met liefst 7-0 van Ruurlo had gewonnen, moest om circa 5 uur tegen deze oude tegenstander worden gespeeld. Vanzelfsprekend was deze ploeg favoriet. Vooral toen na ongeveer een kwar tier spelen Bram ten Hove met een juweel van een kopbal de Rijssense doelman kans loos passeerde. R.K.S.V. dat in deze periode praktisch met 10 man speelde zag echter haar zwoegen beloond, toen G. Oude Luttighuis de gelijkmaker scoorde. Door de hoge tem peratuur, die teveel van de spelers vergde, was de tweede helft het aankijken niet meer waard. Aan weerskanten waren het slechts enkele spelers, die tot het bittere eind door zwoegden. Het was verheugend te zien, dat de R.K.S.V.-ers tot het laatst in de aanval waren, maar doelpunten leverden de aanval len niet op, al scheelde het een paar keer maar een haartej. Ervoor hadden de Mar- keloërs ook enkele goede kansen op een doel punt gehad, zodat het gelijke spel de ver houding vrij goed weer geeft. Gelukkig voor de spelers werd besloten de wedstrijd niet te verlengen. Er werden penal ties genomen. De Markeloërs benutten 4 van de 5 strafschoppen, de Rijssenaren ech ter schoten direct reeds 2x mis, zodat het Schild in het bezit kwamen van de Berg bewoners. A.s. zondag begint het competitierad weer te draaien. Voor de R.K.S.V.-ers staat di rect al een hele zware wedstrijd op het programma, want Almelo komt haar opwach ting maken op de Enterweg. Jl. zondag won deze ploeg haar eerste wedstrijd tegen P.H. met liefst 4-0. Daarbij komt nog, dat de Oranjewitten nog nimmer van Almelo hebben gewonnen. Onze oud-plaatsgenoot de heer W. Otten slaagde aan de Rijksuniversiteit te Utrecht voor het examen Staatsinrichting M.O. Wie kent niet deze wereldberoemde her berg „am Wolfgangsee"? En wie zou er niet ogenblikkelijk naar toe willen om de kennis making te hernieuwen met de charmante eigenares Jozepha, met de oberkelner Leo pold, met de „knappe" Sigismund, met Gie- secke, Brigitte en Klarehen en met professor Hinzelmann, kortom met al die vrolijke fi guren, die door de wereldberoemde operette vertrouwd zijn geworden?! Deze nieuwe verfilming in modem gewaad en frisse kleuren laat ons weer ongemerkt meeneuriën met de vele bekende liederen, zij laat ons schaterlachen om de verliefde Leo pold en zeker niet minder komische Sigis mund, zij verrukt ons oog door de vrouwelijke charmes van Josepha, Brigitte en Klarehen om van de vele andere lieftallige gasten maar niet eens te spreken! kortom: een heerlijke opgewekte in St. Wolfgang, waar voor men geen koffers behoeft te pakken, niet maanden van tevoren kamers behoeft te reserveren en geen vrees behoeft te hebben voor de te volle autowegen of pech onderweg. Nu is er dé gelegenheid om eens even en paar uur extra vakantie te nemen! Iedereen De „generale" van Excelsior zaterdag j.l. tegen Eilermark moet maar zo gauw mo gelijk vergeten worden. Blijkbaar ondervónd iedere speler, zowel van de thuisclub als van de bezoekende club, dermate hinder van de hoge temperatuur, dat het omogelijk bleek tot normaal spel te komen. Niet, dat „onder afdelingsvoetbal" ten toon werd gespreid, doch de roodwitten bleven in ieder geval beneden hun capaciteiten. Wat de opstelling betreft, kan wel vast gesteld worden, dat in de achterhoede de no dige rust heerst, terwijl de voorhoede meer vaart heeft gekregen door de nu als binnenspeler opererende ex-stopper Nijland. Zaterdag om 4 uur ontvangen de Excelsio- ren in de Mors hun oude rivaal „Nunspeet". Deze eerste thuiswedstrijd zal wellicht voor het verloop van de eerste competitie-wed- strijden interessant blijken. Het is bekend dat de Nunspeters over een snelle jonge ploeg beschikken, welke als favoriet wordt aangetipt. Uiteraard is het moeilijk een voorspelling te doen, doch indien de roodwitte voorwaart- sen dezelfde schotvaardigheid aan de dag leg gen als in de oefenwedstrijden, kan redelijker wijs een kleine overwinning in vooruit zicht gesteld worden. De Excelsior gemeenschap stelt vertrouwen in z jinpupillen en zij wensen hun een succes volle sportieve competitie. is welkom „lm weissen Rössl" en niemand zal dit kostelijke zorgeloze uitstapje betreu ren, want de vrolijkheid en de opgewekte zang, waardoor dit huis zijn wereldberoemd heid heeft verworven, zijn er nog altijd volop. Daaraan hebben scooters, straalvliegtuigen en televisie niets kunnen veranderen! Gaat u ook mee naar Salzkammergut? Naar „lm weissen Rössl" am Wolfgangsee da steht das Gluck vor der Tur En de deur saat wijd en gastvrij open! Begunstigd door prachtig weer werd za terdagmiddag door de firma ter Horst en Co. N.V. de in het vooruitzicht gestelde oriën teringsrit gehouden, voor fietsen en bromfiet sen. Hieraan konden alle personeelsleden met hun huisgenoten deelemen. De start en fi nish waren bij het Parkgebouw. In de rou te welke de deelnemers leidde door de prach tige omgeving van Rijssen n.l. Zuna en Not- ter, waren 8 foto's genomen welke moesten worden opgezocht, terwijl verder verschil lende listig opgestelde hindernissen de deel nemers de nodige strafpunten bezorgden. Dat de spanning tot het laatst toe groot was, wie voor een jaar winnaar zou worden van de door de directie uitgeloofde wissel beker, die vorige keer was gewonnen door de heer G. Peters, bleek wel, toen verschil lende deelnemers met een gelijk aantal straf punten eindigden, zodat door loting de win naar moest worden aangeweze. De gelukkige was de heer G. W. Webbink. Na afloop reikte de heer M. Kreijkes, bij afwezigheid van de personeelschef de heer Ligtenberg, met een dankwoord aan allen die hadden meegewerkt aan het welslagen van deze rit, de prijzen uit. 1. G. W. Webbink. 2. F. J. Harbers, 3. Mevr. J. Wessels. 4. M. Klein Ligtenbeg. 5. M. Averesch 6. mej. J. Kappert allen 115 strafpunten. 7. mej. A. Nijzink. 8. mej. A. Slagman, 9. J. Wessels allen 140 strafp. 10. B. Jansen, 11 A. P. Kamphuis, 12 S. Doorns tra allen 185 strafpunten. De dienst wordt zondag a.s. waargenomen door dierenarts van Doom, Rijssen, teL 2487 Dat is het grote evenement, dat op za terdag 9 september a.s. als PREMIERE voor de 4 noordelijke provinciën te Coevor den op het programma staat. Daartoe door de stichting „Coevorden Cen trum", onder wier auspiciën deze TAPTOE INTERNATIONAAL wordt gehouden, uitge nodigd, werd op de in het gemeentehuis van Coevorden belegde persconferentie aan de daar verzamelde journalisten door de voorzitter van de stichting, de heer H. Groenendal, het programma ontvouwd. In zijn inleiding bracht de hr Groenendal naar voren, dat de stichting zich reeds in 1960 tot doel had gesteld om een JAARLIJKS TERUGKEREND MILI TAIR MUZIEK-EVENEMENT voor het noor den des lands te organiseren bij gebreke van zodanige evenementen in dit landsdeel als de Taptoe Delft en de N.A.V.O.-taptoe Arnhem. Hij liet daarbij onomwonden blijken, dat de voorbereidingen verre van gemakkelijk zijn verlopen, maar dat het resultaat thans ook zodanig is, dat gesteld mag worden, dat in Coevorden op 9 september een groots en indrukwekkend internationaal militair muzi- kaal-kijk-en-schouwspel wordt geboden. Ruim 300 deelnemenden zullen in hun ceremonieel tenue, gevangen in de bundels van vele schijn werpers, de ongetwijfeld duizenden bezoe kers een fascinerend geheel bieden gedu rende hun optreden van circa 2 uur, te beginnen om 8 uur. Wat de deelnemende corpsen betreft, zij hier vermeld, dat de leiding berust bij Ka pelmeester A. Posthumus van de Limburgse Jagers, die o.m. in 1960 de leiding heeft gehad van de N.A.V.O. taptoe Brussel. Uiter aard neemt het Fanfarecorps van de Lim burgse Jagers alsmede het Tamboercorps van deze jagers aan deze Taptoe deel. Voorts mag als bijzondere attractie worden genoemd het deelnemen van de beroemde „The Royal Canadian Dragoons Band", ondr leiding van kapelmeester Captain Spooner. In 1960 en 1961 trad deze uit 60 musici bestaande band o.m. op in Gaza (Egypte), de N.A.V.O.-tap toe in Brussel en de Koningsparade te Dus- seldorf. Door het ingrijpen om militaire redenen konden de contacten ten aanzien van een 2-tal tamboercorpsen niet tot een goed resultaat voor deelname leiden, doch hierin is ruimschoots equivalent gevonden door de deelname van de J.W. Frisokapel en het Tamboercorps van de J.W.F. Kapel te As sen, onder leiding van kapelmeester A. Laro Het staat nog niet geheel vast wel exerci- tiepeleton aan de Taptoe zal deelnemen. We weten nog van de vorige keer, hoe Kromme Zaks Jantjen zijn schuit verloor. Toen de schipper gewaar werd, dat zijn kostbare schuit met hooi beladen, door de Spanjaarden was geroofd, haalde hij hulp in Rijssen. De Plakke, Holtwillem, Pietipes gelegd, omdat de verordening niet was goed- I Mannes, Veeren Derk en meer anderen. Al- gekeurd. lemaal, mannen, wier namen in staat wa- De 5e fase: vriend en vijand ontzag in te boezemen. De Hoge Raad verklaart, dat het Hof zich I slepen hun knijf. En zij zwoeren niet te uitsluitend diende te bepalen bij de toet- rusten voor zij de Spaanse gauwdieven aan sing van de aanslagen aan de gemeente- I repen hadden gesneden. En dit was geen lijke verordening. De aanslagen hadden door I grootspraak. Wanneer de kans zich voordeed het Gerechtshof te Arnhem niet vernietigd en de Spanjaarden vielen in de handen der mogen worden. De 6e fase treedt in op 25 september voor het Gerechtshof te Leeuwarden. De gemeente Rijssen, die zich met betrekking tot de procedure tot op heden heeft doen bijstaan door Mr. Toebes, heeft zich thans verzekerd van de_ medewerking van Prof. Simons een bekende figuur in belastingza ken. Namens de oppositie treedt weer in het strijdperk, de niet minder bekende figuur (voor Rijssen althans) van Mr. Dr. H. A. Zeven uit Den Haag met zijn zoon drs. P. A. Zeven. Laatste vraag: Was dit geharrewar wel nodig geweest, als men van de zijde van de gemeente be reid was geweest, met het baatbelastingco mité en met haar adviseurs te praten? Vol spanning zien verschillende Rijssena ren uit naar de uitspraak, die het Gerechts hof te Leeuwarden op 25 september zal doen. Binnen enkele dagen zal weer de jaarlijkse collecte voor het Fonds „Draagt elkanders Lasten" worden gehouden. Dit Fonds heeft zich langzamerhand een naam verwerven in ons land, niet allee om dat het jaarlijks een beroep doet op de collectemarkt, maar veel meer nog omdat de werkzaamheden van het Fonds in tal van gemeenten van zich hebben doen spre ken. Was de aanvankelijke opzet van het Fonds allee maar beperkt tot de hulpverleing in die gezinnen waar een lid was getroffen door tuberculose, in de loop der jaren heb ben de werkzaamheden van het Fonds zich uitgebreid en wij verlenen ook hulp in die gevallen, waar door ziekte een noodsituatie ontstaat. Duizenden gezinnen worden jaarlijks in Ne derland geholpen, waaruit wel duidelijk blijkt dat dit Fonds inderdaad een belangrijke bijdrage levert voor de volksgezondheid in Nederland. Sinds 1960 is dit Fonds ook in het bezit van een eigen herstellingsoord, waardoor de mogelijkheden nog meer zijn uitgebreid. Het zou te ver voeren om een uitgebreid over zicht te geven van alles wat het Fonds doet, maar wij weten dat duizenden Nederlanders dankbaar zijn voor het bestaan van dit Fonds. Wij bevelen daarom de collecte die eerdaags zal worden gehouden van harte bij u allen aan. Rijssenaren dan kon zo iemand die in hun handen, viel, rekenden op een eerlijke begra fenis ergens in het heideveld. Het was in die dagen zo, dat ging bloed om bloed. Vaak verdwenen er in de eenzame heidevelden, vooruitgeschoven posten. De Rijssenaren schoten niet, dat maakte te veel lawaai. De Plakke, had een speciale methode om vijanden onschadelijk te maken. Twee of drie van zijn maats gaven zich even bloot. De Plakke stond bekend als een ongeëvenaard hardloper. Liepen er nu Spaanse of staatse soldaten, dat was' om het even, vijanden wa ren het per slot van rekening allemaal de vluchtende Rijssenaren achter na, dan kwam de Plakke in actie. Hij viel de vijanden op blote of kousenvoeten, alnaar dat zo te pas kwam aan en wierp zich als een roofdier op zijn prooi. Handig sneed hij zijn slachtoffer over de rug, van de nek, tot waar de rug ophield. Waren er meër dan een, maar niet meer dan drie, dan rekende de Plakke ook met de andere twee op dezelfde manier af. De Spanjaarden die te Goor gelegerd waren wisten er van. Lucas Bevernul, een arm man uit Goor, was bereid gevonden te Enter, Rijssen en Wierden, kennisgevingen op te hangen, waarop vermeld stond hoeveel de bezetting het hoofd waard was van De Klappe. En Veerenderk, beter bekend als de beul van Rijssen, welke titel hij met ere droeg, want hij had het alleen maar op huur soldaten van beide legers voorzien, hoorde dat Lucas Bevemul uit Goor, bezig was, plakkaten aan te plakken, waar het ging om het hoofd van zijn vriend en wapenbroeder. Hij kreeg een tip. Lucas was in de tabaksgaar. den. Veerenderk nu, sloeg op klaarlichten dag door gangen en weegten. En daar stond Lucas met de eeuwige drup aan de neus in de tabaksgaarden voor een schuur, juist bezig om het plakkaat te bevestigen. De Rijs sense panter sloeg toe met de vlijmscherpte zeis en zoals hij later zelf vertelde, bats, in één slag de kop er af. De Rijssenaren wil den de moord die Veerenderk gepleegd had ongedaan maken. Maar Derk zei, niks er van. De Kop van Lucas gaat in een klein vat, en die sturen wij de bevelvoerende commandant van Goor als een aandenken aan de mannen van Rijssen. Kromme Zaks Jantjen bracht laat in de avond een bezoek aan de Plakke, hij klaagde zijn nood, zijn schuit was door dat Canaille uit Goor gestolen. De Plakke nam een fluit, ging in de donkerte naar buiten, hij blies vijf maal met korte tussen pozen op de fluit. En daar kwamen ze achter elkaar aan Veren Willem en al zijn onder grondse broeders. Er was wat te beleven. Bij de Krommendam in het Elsener Broek, en dan moest je er bij zijn. Met zijn twaalven togen ze naar Enter. Als ganzendrijvers verkleed. Het was onge veer twee uur in de nacht, toen het ge zelschap bij Binnen Gerrit aankwam. De kastelein van Binnen Gerrit, hielp met de paarden uitspannen van Harm Iemboer, een smokkelaar, uit de Contrijnen van Boekelo. Die behalve rogge, haver en peulvruchten, vervoerende en verhandelende, ook in konijnen, linnen en lammeren deed. Vier paarden had de Iemboer en even zovele jachtgeweren, lagen er geladen in zijn wagën. De Iemboer kende de zware jongens van Rijssen wel. Maar onze Willem, die niet vies was van een handeltje met de vijand, en er ook voor door ging een overbrenger te zijn, viel ook onverwacht bij Binnen Ger rit met de deur in huis. Hij wilde een vat wijn kopen voor de bezetters. Dat hoorde Pietjes Mannes. Hij riep *de mannen bij elkaar en onder de kreet steek dood! Die le lijkerd! Wjlden zij hem aanvallen. Maar Gan ze Willem een man uit de Broeklanden snorde er tussen uit. Hij wist te ontkomen maar het dor" Enter, die kant was hij ten minste uitgelopen. In het nachtelijk donker ben je iemand kwijt, zodra je hem niet meer kunt horen lopen. Krommezaks Jantjen, riep zijn helpers toe, dat zijn schuit in gevaar was. Wat bulderde Holtwillem eerst die schandbrok van een gans er aan, dat varken, dat mijn oudste doch ter verleiden wilde, op de mesthoop er mee. Intussen zat de schuit nog altijd onder de brug. Schippers uit Goor konden niet uitvaren en wat erger was de weg van Goor op Rijssen was versperd. Maar dit wist men te Rijssen nog niet. Wel, was het bij Binnen Gerrit opgevallen, dat het water in de Regge lager dan normaal stond. Maar dat in de avond van de zelfde dag trokken twintig Spanjaarden naar Enter om bekwa me volk te halen ten einde de brug weer los te krijgen. De eerste schipper in het Noordeinde van Enter waar de Spanjaarden aanklopten was Tukjes Dries een beurtschip per op Zwolle. De bezetters van Goor dreig den Enter in brand te steken als niet da delijk een tiental schippers mee ging. De Tuk hees zich in de broek en besloot volk te halen. Daar kwam hem Ganze-Willem te gen. Deze was bereid met de bezetters te praten. En deed dit ook. Hij vertelde van de rijke buit die er bij Binnen Gerrit was. En van de Rijssener muiters, die hem naar het leven stonden. De Tuk was nog maar tien huizen ver, of daar kwamen ze, de man nen van Rijssen. De vrijheidsstrijders ken den natuurlijk de Tuk, en vroegen wat er aan de hand was. De schuit van Kromme zaks Jantjen zat vast in de brug en nu moesten er schippers opgetrommeld worden om naar Groot te gaan om de schuit los te maken. De Plakke fluisterde, zijn het er veel? Ongeveer twintig man. De Rijssena ren hielden krijgsraad, en besloten al was het gevaarlijk, de bezetters die bij schipper Tuk waren uit de tent te lokken. De eerste die ging drossen bij het naderen van de Rijs- mnm ondergrondse was Game Willem, Hij schreeuwde moord en brand om genade, de Spanjaarden wisten niet wat er aan de hand was. Zij grepen hun geweren en schoten in het wilde weg. De Rijssenaren begonnen te schelden en te razen. En werden op de voet gevolgd door die van Goor. En dat was juist de bedoeling. Zij moesten het gespuis hebben, in de woestenij tussen Enter en Rijssen. Maar Ganze Willem zorgde voor de nodige van now zee'w kapot! Heel Enter stond in het nachtelijk uur op stelten. De schrik zat er geweldig in. Want nog geen twee jaar geleden was Enter in brand gestoken en door de onzekere tijden nog niet herbouwd. De kerkklok hing er in een lindeboom, dus je hoeft niet te vragen hoe daar huis gehouden was. Maar goed de Spanjaarden vorderden geen schippers en de sergeant die ze aanvoerde sprak reeds van een grote roof die te Rijssen in hun handen zou vallen. Die van Rijssen trokken het bos in aan de veldzijde en wachtten daar rustig met scherp geslepen messen, plat op de grond liggend, de achtervolgers af. Vuur! riep de Spaans-gezinde sergeant. De geweren knalden en meteen sneden en Plakke en Veren Derk de commanderende sergeant bijna midden door. De Plakke commandeerde stilte. Die van Goor wachten op bevelen die niet meer gegeven werden. En bij Krommendam in het Elzenerbroek tussen Enter en Goor raakte de schuit weer op drift. Zij koos de weg terug met een kwartlading. Er was geen houden aan en de beide stropers Kwik' een paar avontuurlijk aangelegde kerels ontdekten Haar en brachten haar naar Binnen Gerrit. Holtwillem liep intussen naar Rijssen om hulp te halen. Hij liep naar de wacht in de toren. Een der wachten ging naar de Bevervoorde en de Jonker van de Oosterhof was bereid mee te gaan op voorwaarde dat er ook een zo burgers meegingen die onder de eed ston den. Van uitrukken kwam voorlopig niet, want Enter had voor de zoveelste maal, de grote loopdag of beter gezegd loopnacht. Bij tien tallen stonden Enterse gezinnen voor de poort in de Enterstraat te dringen, heel Enter zou uitgemoord worden en in brandge- stoken. Terwijl Holtwillem en de manschap pen de poort uitliepen zagen zij Ganze Willem de deugniet uit het Enterveld. Zij sloten hem op in de toren tot het daglicht zou komen. Dan zou men zien wat men met Willem deed. De bezetters van Goor naar het hun toescheen van hun leider beroofd, dachten aan de mooie buit die bij Binnen Gerrit nog was, dat had Ganze Willem tenminste gezegd. Maar de Iemboer had niet gewacht tot de morgen gloorden. Hij had vertrouwde paarden die de weg kenden en goede geweren en wat meer wil zeggen, hij schoot raak. Om vier uur in de morgen reed hij Rijssens poort binnen. Hij werd bestormd door Enternaren die hem vroegen hoe het in Enter was. Niks aan de hand was zijn bescheid, ik heb nog geen schot behoeven te lossen! Veertien dagen later wist men het in Goor wel. De drost van Spaanse zijde, eiste een boete van twee duizend gulden van de stad Rijssen te voldoen binnen de maand. Vanwe ge de vele stoutigheden door zeker volk uit Rijssen bedreven. En juist toen dit bericht binnen kwam, trok de stedelijke betaalmees ter de geldbuidel binnenste buiten er viel duit meer uit. Van Coeverdaa, t

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1961 | | pagina 3