Stevens-ten Cate n.v.
pifim
Rijssen buiten de wallen
Eerste Diepvrieskluis in gem. Rijssen geopend
Belangrijke mededeling over oprichting
gemeenschappelijke onderneming
Collecte Anti-Honger-Actie
Succes op tentoonstelling
KERKDIENSTEN
Aanrijding in Grotestraat
Reeds nu meer belangstelling
Diep vries vereniging: werkzaam ten algemene nutte
iijdens een persbijeenkomst in het Nijverdalse bedrijf van de
Koninklijke Textielfabrieken Nijverdal-ten Cate N.V. te
Almelo heeft haar directeur, Dr. W. T. Kroese, voorafgaande
aan de persshow van de Wintercollectie 1961/1962 van ten Cate
Mode N.V., namens de Directie van het concern de volgende
mededeling gedaan:
De Directie van de Koninklijke Textielfabrieken Nijverdal-ten
Cate N.V. te Almelo en Mr. Robert T. Stevens, President van
J. P. Stevens Co. Inc. New York, U.S.A., maken bekend, dat
hun bedrijven een overeenkomst hebben gesloten tot oprich
ting van een gemeenschappelijke onderneming voor de ver
vaardiging en verkoop van textielproducten. De naam van de
nieuwe onderneming luidt: Stevens-ten Cate N.V. en de ven
nootschap zal te Almelo gevestigd worden. Het maatschappelijk
kapitaal zal 500.000,bedragen.
De activiteiten van de nieuwe vennootschap zullen voorlopig
uitsluitend gericht zijn op de sector der bedrijfskleding,
jeans, e.d.
Stevens heeft zich in de V.S. een grote naam verworven als
fabrikant van de Stevens Twist-Twill.
J. P. Stevens Co. Inc. heeft reeds een lange textielhistorie.
Na de stichting in 1813 te North Andover, Massachusetts, heeft
aeze onderneming zich in de loop der jaren uitgebreid en haar
activiteiten over vele gebieden gespreid. Momenteel vervaar
digt en brengt het Stevens-concern een grote verscheidenheid
van textielproducten, waarvoor katoen, wol en synthetische
vezels als grondstof worden verwerkt. Het Stevens-concern
heeft meer dan vijftig fabrieken in de V.S. met circa 40.000
werknemers. Het hoofdkantoor is gevestigd te New York.
Over 1959 behaalde Stevens een omzet van 500.000.000,—.
De oprichting van Stevens-ten Cate betekent een nieuwe stap
in de ontwikkeling van ons concern en wij prijzen ons gelukkig
in deze nieuwe onderneming te kunnen samenwerken met een
der aanzienlijkste textielconcerns in de U.S.A. Als gezegd, zal
de nieuwe vennootschap haar activiteiten concentreren op de
Europese markt. Het ligt dus niet in de bedoeling naar de V.S.
te exporteren.
De export van producten van J. P. Stevens Co. Inc., die niet
door Stevens-ten Cate N.V. worden vervaardigd, zullen nor
maal voortgaan via Stevens' eigen agenten.
piartten-mai>garini
BOORDEVOL
GEZONDHEID!
RIJSSENS
OUDHEDEN
DE WITTE JUFFERS
OP DE OOSTERHOF
Jaargang 38. No. 48 (Tweede Blad).
VRIJDAG 9 DECEMBER 1960
Weekblad voor Rijssen
Het was voor de bewoners van de
buurtschap de Banis woensdag een be
langrijke dag, toen door de voorzitter van
de Diepvriesvereniging Notter en Om
streken de diepvrieskluis, die nabij de
boerderij van de familie Altena is ge
bouwd, kon worden geopend.
Het was min of meer een historische
dag voor de hele gemeente Rijssen, om
dat hiermede de eerste diepvrieskluis in
de gemeente in gebruik werd genomen.
Reeds nu staat welhaast vast, dat het
niet bij deze eerste diepvrieskluis zal blij
ven, omdat, naar door de voorzitter van
„Notter en omstreken", de heer Nollen,
in zijn openingswoord van de bijeenkomst
op het erve Altena medegedeeld werd, van
verschillende zijden uit Rijssen al verzoe
ken waren binnengekomen om meerdere
kluizen te doen oprichten.
Het was voor de Diepvriesvereniging
een verheugende gebeurtenis, omdat uit
de grote belangstelling en vooral uit het
feit, dat in de practijk blijkt, dat deze
kluizen in een zeer grote behoefte voor
zien, duidelijk is dat het initiatief, des
tijds in Notter genomen, vele vruchten
heeft afgeworpen.
De Diepvriesvereniging is voortgeko
men uit de plattelandsorganisaties, maar
is later een geheel zelfstandige vereniging
geworden.
Het grote voordeel van de kluizen is de
conservering van vlees, groenten en fruit
bij een temperatuur van 20 graden Cel
sius, waardoor practisch alle voedings
waarden geheel worden behouden, waar
naast de smaak van de voedingsmiddelen
volkomen bewaard blijft.
Dat is voor de gebruikers een geweldige
aantrekkelijkheid, en niet alleen voor de
agrarische bevolking. Immers kan in een
kluis een groot gedeelte van varken of
koe worden „opgeslagen", waarvan de
prijs uiteraard veel minder zal bedragen
als het dagelijks pond vlees dat van de
slager moet komen. Ook kunnen groenten
en fruit uit de tuin de gehele winter door
in de kluis bewaard blijven, zodat men
ook buiten de zomer de beschikking heeft
over eigen „verse" groenten en fruit. Het
initiatief van de vereniging is dus vooral
in Notter zeer aangeslagen en reeds nu is
de kluis aldaar eigenlijk te klein. De wat
conservatieve mensen, die van mening
waren, dat zij het ook in de toekomst nog
best konden doen met een „stukje vlees
uit de pekel of een worst van de zolder",
komen op deze gedachten terug en hebben
spijt, dat zij zich destijds niet bij de ver
eniging hebben aangesloten. Nu is de re
denering: Wij hadden de kluis al 10 jaar
eerder moeten hebben.
Brengt de bouw van een kluis geen
grote financiële kosten met zich mee?,
zo vroegen wij aan de heer Nollen, die
daarop antwoordde, dat dit meevalt en
ook de eerste jaren niet alleen dragelijk is
voor de leden, maar zo veel voordelen
biedt, dat diegenen, die de waarde van de
kluis in de praktijk kennen, zich gaarne
bij de vereniging aansluiten,.
Op welke wijze wordt men lid van de
vereniging, was onze volgende vraag.
Wel, aldus de heer Nollen, als er in
een buurtschap of b.v. in Rijssen, door
een aantal personen belangstelling wordt
getoond voor de bouw van een kluis, dan
komen wij gaarne om voorliqhting te
geven, omdat wij van mening zijn, dat
onze vereniging een doelstelling ten alge
menen nutte nastreeft. In het kort ge
zegd is het zo, aldus de voorzitter van de
vereniging, dat in het algemeen een vak
van 200 liter (waarin 180 kg. vlees enz.
kan worden bewaard), aan de gebruikers
wordt verhuurd op basis van huurkoop.
Men betaalt gedurende 10 jaar lang een
bedrag van f 75.na welke periode de
kluis het eigendom van de desbetreffende
gebruiker is geworden. Na de eeste 10
jaar behoeft men dan alleen het gebruik
van de electrische stroom te betalen (on
geveer f 10.per jaar). De eerste 10 jaar
is het stroomverbruik gecalculeerd in de
jaarlijkse bijdrage.
Hoezeer het initiatief van de Diepvries
vereniging Notter en Omstreken aanslaat
blijkt uit het feit, dat binnen 1 jaar reeds
6 kluizen zijn geopend, terwijl de 7e in
aanbouw is.
Nadat de heer Nollen in zijn openings
woord dank had gebracht aan het raads
lid de heer G. J. Voortman, dank zij wiens
bemiddeling met het gemeentebestuur
van Rijssen de bouw van de kluis werd
bespoedigd, gaf de heer A. J. Scholten,
een vertegenwoordiger van de ,Frigidaire',
een duidelijke uiteenzetting over het ge
bruik van de kluis en demonstreerde het
inpakken van vlees en lichtte de moge
lijkheden van het gebruik van diepvries
voedingsmiddelen op duidelijke wijze toe.
De heer B. J. Vinkers reikte hierna de
sleutels aan de diverse eigenaren uit, en
wees nog eens op het grote nut van Diep
vries, vooral daar waar het ook een be
lang voor de Volksgezondheid kon wor
den genoemd.
Nadat het gezelschap zich naar de kluis
had begeven, reikte de heer Nollen de
sleutel over aan de (78-jarige) Wed. Al-
tena, daarbij de wens uitsprekende, dat
zij nog vele jaren een dankbaar gebruik
van de kluis mocht maken.
Namens de nieuwe eigenaren bracht
de heer G. J. Beltman het bestuur op
hartelijke wijze dank voor de vele be
moeiingen, die men zich had getroost
voor de totstandkoming van de kluis,
waarvan ook op de Banis grote verwach
tingen worden gekoesterd.
De Burgemeester van onze gemeente
verzoekt ons het volgende onder de aan
dacht van de ingezetenen te willen bren
gen.
Gedurende de week van 12 tot en met
17 december a.s. zal ten behoeve van de
Anti-Honger-Aktie een huis-aan-huis
collecte worden gehouden.
Deze actie beoogt de lijdende mens
heid te helpen, want de nood is zeer
groot.
Niemand weet precies hoeveel daar
van honger lijden of ondervoed zijn,
maar zeker is, dat tenminste de helft
voortdurend honger heeft of eenzijdig,
dat wil zeggen, slecht gevoed wordt.
Als men weet:
dat 3 van de 5 mensen in onze wereld
dagelijks door honger en ondervoeding
worden bedreigd;
dat 85 tot 90 °/o van alles, wat op aarde
wordt voortgebracht, wordt verbruikt
door hef rijke derde deel van de mens
heid;
dat het inkomen van het welvarende
westen lOx zo groot is als dat van de
rest van de wereld;
dan is het voor ieder, die het hart op
de rechte plaats draagt, duidelijk, dat
een wereldomspannende strijd noodza
kelijk is tegen honger en ellende en voor
een rechtvaardige verdeling van de we
reldwelvaart.
De Burgemeester doet daarom een
dringend beroep op alle: ingezetenen en
beveelt deze collecte ten zeerste in hun
milddadigheid aan om zodoende de nood
van onze naaste enigszins te verlichten.
Op de Pluimveetentoonstelling te Al
melo behaalde de combinatie ter Harm-
sel-Pijffers Notter de volgende prijzen:
Maleier haan, oud, 1 Z.Z.G.
Maleier hen, oud, 1 Z.Z.G.
Maleier haan, jong, 2 Z.Z.G.
Minorca haan, jong, 1 Z.Z.G.
Minorco hen, jong, 1 Z.Z.G.
plus 8 ereprijzen, w.o. 1 voor de op 2
na mooiste inzending van de tentoon
stelling.
i i
N W
ONGEWENST
Door de Rijkspolitie alhier werd de 23-
jarige H. H. H. S. uit Havixbeck (Duits
land) aangehouden en later als onge
wenst vreemdeling de grens overgezet.
Ned. Herv. Gemeente. Grote Kerk. 9.30
uur Ds. Van Tuyl (Bed. H. Av.) en 3
uur (Dankzegging) Ds. Van Tuyl. Wes-
terkerk. 9.30 uur Ds. Kool (Bed. H.
Avondmaal) en 7 uur Ds. Kool (Dank-
zeging). Woensdag 7.30 uur n.m. Ds.
Kool (Bijbellezing).
Notter. Geen dienst,
Geref. Kerk (Boomkamp). 9.30 en 3 uur
Ds. Brinkman.
Geref. Gem. (Noorderkerk). 9.30 en 7
uur Ds. Blok; 3 uur Leesdienst.
Donderdag 7.30 uur n.m. Ds. Van Ha
ren van Kampen.
Oud-Geref. Gem. (Bevervoorde). 9.30 u.
en 7 uur de heer Vosman; 2.30 uur
Leesdienst.
Woensdag 7.30 uur n.m. de heer Vos
man.
Oud-Geref. Gem. in Nederland (Oranje
straat). 9.30 en 3 uur Ds. Van Dijk.
Geref. Gem. in Nederland (Eskerk). 9.30
en 6 uur Ds. Aangeenbrug; 2.30 uur
Leesdienst.
Op de hoek Wierdensestraat-Enter
straat had deze week een aanrijding
plaats tussen een bus van de Havi-Tours,
bestuurder A. J. E., en, een personenauto.
De personenauto, bestuurd door G. S. uit
Rijssen, botste achter op de bus, toen
deze de Enterstraat wilde inrijden, maar
voor een tegenligger moest stoppen. De
bumper en de kofferruimte van de bus
werden ingedeukt en ontzet. Van de per
sonenauto werd het voorfront evenals het
rechterspatbord ingedeukt.
VERKOOP WOONHUIS
In café W. Spekhorst vond dinsdag
avond de verkoop plaats van het woon
huis Esstraat 15 ten name van de Gebr.
Harbers. Het woonhuis, dat door de heer
J. Wesselink op f 3750,- was ingezet, werd
voor f 4500,- getrokken door J. Pas, Baan-
kamp.
DE WITTE JUFFER
Onder de papieren van de Stoevelaar
bevond zich ook een beschrijving van
zeker vrouwmens. Dit moet een freule
zijn geweest van het huis te Eisen. Niet
lang na de verbranding van de beide
maagden te Eisen verscheen er op die
brink een Witte Juffer. De Elsener boeren
waren aanvankelijk zo bang als wezels.
Maar bij lichte maan, dan verscheen de
Witte Juffer niet. Daarom dachten de
boeren met een ander heksenwijf te doen
te hebben. En zij besloten zelf een aanval
op de Witte Juffer te doen. Klachten bij
de drost van Twente of bij de richter van
Kedingen werkten alleen uit, d;at nog
meer jonge maagden terecht zouden ge
steld worden, en dat wilden de Elsenaren
niet. Daar gingen op een dag vier jonge
mannen uit Eisen naar Rijssen en vertel
den, dat ze vreselijk last hadden van een
Witte Juffer, die niet alleen op de brink
wandelde, en wuifde naar eenzame jonge
mannen, maar ook bij de mensen door de
glazen keek, als de bewoners hun avond
gebed deden. En dat zij soms bij nacht-
slapender tijd in de stallen doordrong, de
koeien molk en de melk betoverde, zodat
er geen boter kwam. Dertig jonge man
nen uit Rijssen, belust op avontuur,
meldden zich om een nacht op de brink te
Eisen door te brengen. Zij spraken af,
dat ze scherp gerei zouden meebrengen.
Daaronder verstonden ze allerlei wapens
om mee te steken en te slaan. Bij de Rijs-
senaren was Knollen Jan-Harm de leider.
Hij werkte dagenlang aan het scherpen
van een oude zeis. En deze werd op een
bepaalde dag door ailie jonge mannen
naar de brink te Eisen gebracht en daar
in een hooiberg gestoken. Het wachten
was nu op donkere maan en die periode
kwam. Des avonds vóór donker waren de
Rijssener jongelui al te Eisen, alwaar zij
getracteerd werden op spekpanpekoek
en bier. Want men was te Eisen blij, dat
er een einde zou komen aan het mysterie
van de Witte Juffer. Toen het nagenoeg
donker was, verdeelden de jonge mannen
zich tussen de roggemijten. En wachtten
af. Om tien uur kregen zij nog een warme
dronk. En toen maar luisteren en kijken
en wachten op de geheimzinnige verschij
ning.
Het was ruim twaalf uur en de heksen
sabbat begon. Blijkbaar had de Juffer
lont geroken, want ze begaf zich niet
dadelijk naar de hooibergen. Neen, zij
ging eerst de brinkboeren langs en voel
de of alle deuren wel gesloten waren.
Dat konden de jonge mannen natuurlijk
niet zien, maar wel horen. Eerlijk gezegd
begon een aantal Elsenaren hem wel te
knijpen. Maar Knollen Jan-Harm had hun
verzekerd, dat hij er zijn leven aan zou
wagen. Twee uur in de nacht klonk er
een uilenkreet, die je door merg en been
drong, en daar verscheen de Witte Juf
fer. Statig kwam zij aanzweven. Tussen
de hooibergen door. Knollen Jan-Harm,
die nog gauw een plasje wilde doen, kon
van zenuwachtigheid de flap van de broek
niet meer dicht maken. Het zweet gutste
hem van het hoofd. De zeis beefde in
zijn handen. Daar kwam de Juffer op
hem aanzweven. Toen ze vlak voor hem
stond, sloeg hij toe met de zeis en sloeg
haar middendoor. Zij zweefde nog een
twintig pas verder. Entoen zag Jan-
Harm twee Witte Juffers. Eerst kon hij
geen mond open doen. Maar toen hij zijn
spraak terug had, riep hij: Jongs, help!
Gelukkig kwam net de maan op en daar
mee was het Jufferprobleem voor die
nacht opgelost. En Eisen was meteen van
de geestverschijningen af. Want de nu
twee Witte Juffers wilden de Rijssenaren
hun streek betaald zetten.
DE WITTE JUFFERS
OPEREREN TE RIJSSEN
De Rijssener jonge mannen waagden
zich voorlopig niet buiten de poorten der
stad. Zelfs Knollen Jan-Harm haalde de
zeis niet op. Die zeis, daar deugde niets
meer van. Want een daghuurder, die de
zeis had meegenomen en er in zijn weide
gras mee maaide, kreeg geen gras meer*
Wat er op stond verdorde na het maaien
tot in de wortels en later kroop er heide
over het weiland. Maar de richter van
Kedingen hoorde van het geval en die
ging te Eisen eens poolshoogte nemen.
Een richter van Kedingen was in 1550
ook maar een mens van vlees en bloed.
En daarbij zo bijgelovig als de pest. De
richter dan verpraatte zijn tijd te Rijssen.
De Rijssener jongens hingen hem zoveel
op de rug, waarheid en verdichtsels, dat
de goede man de stad niet meer uit
durfde met paard en wagen. Verbeeld je,
als de Witte Juffers eens bij hem op de
kar kropen en hem lieten verzinken in
het Elsenerveen. Neen, dit risico durfde
hij niet te lopen. Dus gaf hij een bood
schap mee met de voerman, die eens per
week met een vrachtwagen van Goor naar
Hellendoorn reed, en natuurlijk op de
heen- en terugreis ook Rijssen aandeed.
Toen de voerman de Enterpoort uitreed,
vertelde hij tegen de poortwachter wat
er gaande was, tikte zich bij het afscheid
nemen voor het hoofd en zei het volk te
beklagen, dat door zulke bijgelovige kie-
zemannen geregeerd werd. De voerman
liet de paarden, stappen, maar toen hij
ter hoogte van de plek kwam waar nu de
steenbakkerij Struik gevestigd is, kwamen
hem de twee Juffers tegen zweven. Wel
iswaar lieten, ze hem ongemoeid, maar
toch deden de haren hem zeer op het
hoofd. Rijssen zelf zou nog daveren op
zijn grondvesten, dat zou de vrouw van
de Oosterhof ervaren. Die had verteld,
dat er te Rijssen zeer veel heksende jon
ge maagden waren, die opgeruimd moes
ten worden. Heksen, zo had de Hoge
Vrouwe gezegd, bevonden zich allemaal
onder het mindere volk. Onder adellijke
dames vond men geen heksen. Haar heer
gemaal was het daar niet mee eens. Hij
was een riddel, een hoog officier, in het
leger van de Prins van Oranje. Hij kreeg
als alle anderen, die hoge posities in het
leger bekleedden, een maand verlof met
behoud van soldij. De heer van de Oos
terhof keek treurig, men vroeg hem wat
er aan mankeerde. Och, sprak de man,
ik heb een heks van een wijf. Op de Oos
terhof was de ridder weer vertrokken
naar de slagvelden van Frankrijk. Daar
was hij heus niet rouwig om. Want in
de oorlog sloeg je raak; daar ging het
niet als Knollen Jan-Harm, die er van
één twee maakte.
De Vrouwe van de Oosterhof kon de
slaap niet vatten. Al zevenmaal had zij
haar kamenier geroepen. Het kussen ver
leggen zus, de, dekens anders spreiden
zo en ten laatste moest er een raam een
eindje opgeschoven worden. Starend naar
de zoldering lag mevrouw te denken. Zij
dacht welilcht aan haar kinderjaren of
zo, toen plosteling door het opgeschoven
raam snel na elkaar de Witte Juffers naar
binnen zweefden. Het was vreemd, me
vrouw bleef maar staren. Hoe het kwam,
wist ze zelf niet, maar zij kon geen geluid
voortbrengen. Na een korte poos ver
dwenen de Witte Juffers door de deur
van de slaapkamer. Nu werd het tijd,
dacht mevrouw, om handelend op te tre
den. Maar niks hoor, ze kon geen geluid
geven en geen vin verroeren. Het duur
de ongeveer een uur en toen verdwenen
de Juffers weer door het openstaande
raam, waardoor ze binnengekomen wa
ren. En meteen kreeg de Hoge Vrouwe
haar spraakvermogen en het gebruik van
haar ledematen terug. Het duurde maar
een ommezien of het gehele personeel was
op de been. Overal moest gezocht worden
of er ook wat vermist werd. En de mees-
ter-huisknecht vertelde aan de kamenier,
dat als mevrouw nog meer van die nacht
merries kreeg, hij naar een andere be
trekking om zag. Een mens zou er te
veel van krijgen om daar in dat koude,
tochtige kasteel een paar uur in het holst
van de nacht te gaan zoeken naar wat
er niet was. Ook Hazen-Mannes, die de
stikdonkere nacht had uitgezocht voor zijn
stropers-avonturen rond het kasteel, zag
zich op zeker ogenblik lelijk in de lamp
staan. Echter gedekt door struiken en
stroevelen gleed hij behendig de stadsvrij-
heid van Rijssen binnen. Mannes dacht
even na. En de slimme stroper was er.
Ongemerkt sloop hij zijn huisje binnen,
wachtte een kwartier en begaf zich daar
na naar de wacht. Daar vertelde hij dat
er op de Oosterhof werd ingebroken. De
wacht voelde hem aan de tand, hoe hij
dat wist. Zo net hebben mij de Witte
Juffers wakker gemaakt, en gezegd, dat
het op de Oosterhof niet pluis was. Bij
het horen van dit nieuws begon de wacht
man te klappertanden. Maar de stroper
vertelde, dat daar iets aan gedaan moest
worden, men kon de Hoge Vrouwe, die
feitelijk Vrouwe van Rijssen was, maar
niet zo aan haar lot overlaten. Mannes
was wel bereid mee te gaan. Hij dacht
bij zichzelf, als er wat gedonder komt,
dan kan ik stiekum de haas nog uit de
strik halen, daar vlak bij het voorplein.
De wacht werd in het geweer geroepen.
En met Hazen-Mannes voorop trok men
naar de Oosterhof. De poort was gesloten,
maar overal brandde licht. De Vrouwe
hoorde de bel aan de poort, het personeel
ook. O!, gilde mevrouw, opnieuw de Witte
Juffers.
VAN COEVERDEN.
