Dames fc-pAs Rijssen buiien de wallen Filmnieuws Excelsior Rijssen Vooruit-Luctor 1-2 Goed voetbal bij Sportclub Rijssen-D.O.S. Snuif en wrijf T m w Muzikaal gezin emigreert naar Australië Burgerlijke Stand RIJSSENS OUDHEDEN hamea-geleiEEHÜ WIJ GAAN VERDER. EN DE DOKTER? Jaargang 38, No. 41 (Tweede Blad) VRIJDAG 21 OKTOBER 1960 Weekblad voor Rijssen PARKGEBOUW RIJSSEN. Vrijdag en zaterdag BB in de film: „Mag ik deze dans van U". Virginie, de pittige dochter van de rij ke industrieel Decauville, trouwt met de jonge tandarts Hervé, hoewel haar vader geen tandarts in de familie wil hebben. Deze vaderlijke bezwaren kunnen echter geen schaduw werpen op het geluk der jonggehuwden. Wel komt dit geluk in ernstig gevaar door een onbenullige ru zie, waardoor beide echtgenoten boos het huis uitlopen. Hervé komt hierbij te recht in het gezelschap van de schone Anita Florès. Deze troont de ontdane jongeman mee naar haar dansschool en weet zich daar, ondanks de protesten van Hervé, dusdanig aan hem op te drin gen, dat haar verdekt opgestelde mede werker in staat is enkele kompromitte- rende fotos van Hervé te maken. Virginie en Hervé keren tenslotte weer allebei berouwvol terug naar huis en sluiten weer vrede. De volgende dag komt Anita echter naar Hervé's spreekuur en eist van hem geld in ruil voor de kom- promitterende foto's. Als Hervé wei gert toe te geven, besluit Anita hem nog een laatste kans te geven: hij kan erger voorkomen, door haar het geld die avond in de dansschool te komen brengen. Her vé gaat die avond inderdaad naar de dansschool. Hij geeft Anita echter geen geld, maar zegt haar ongezouten de waarheid, waarbij hij zelfs dreigende uitdrukkingen bezigt in het bijzijn van getuigen. Hierna keert hij terug naar huis. Dezelfde avond wordt Anita ver moord. Na de scène, die Hervé gemaakt heeft, valt de verdenking op hem. Ter wijl Hervé uit handen van de politie probeert te blijven, probeert Virginie die van zijn onschuld overtuigd is de ware moordenaar op te sporen. Zij wordt hierdoor wel in hachelijke avonturen betrokken, maar de moordenaar vindt zij niet. Gelukkig beschikt de politie over meer ervaren speurders, zodat de moor denaar tenslotte toch gepakt wordt. Vir ginie kan nu onbezorgd voortleven aan de zijde van haar geliefde en nu van alle verdenking gezuiverde Hervé. Woensdag de spannende film: „Heerser zonder Kroon". De hemel boven Denemarken is met grauwe wolken bedekt op de dag, waar op dokter Struensee uit Altona arri veert in het kasteel Frederiksborg in Ko penhagen. Struensee is een bekende psychiater en daarom is hij ontboden om een onderzoek in te stellen naar de gees testoestand van de jonge Koning Ghris- tiaan. Christiaan was als kind zwak van geest en sinds hij Koning is, tracht zijn stiefmoeder, Koningin Juliana, met de haar omringende hofkliek te bereiken, dat Christiaan onder curatele wordt ge steld, waarna Juliana's zoon koning zou worden. Struensee's advies moet dit mo gelijk maken. Als Struensee Christiaan ontmoet, con stateert hij, dat de Koning een eenzame jongeman met een zwak karakter is. Zijn echtgenote, Koningin Mathilde een Engelse prinses heeft hem kort na hun huwelijk verlaten, omdat zijn ziekelijk heid haar bang maakte. Zij heeft zich teruggetrokken op het kasteel Hirschholm op enige afstand van Kopenhagen. Christiaan heeft haar nog steeds lief. Hij heeft vaak last van hallu cinaties en verkeert dan in de waan, dat de Koningin naar hem terugkeert. Dadelijk na zijn aankomst begint Stru ensee het onderzoek van de patiënt. Zijn diagnose wordt een grote schok voor Ko ningin Juliana. Want Struensee ver klaart de Koning voor gezond. Hij hoeft niet ziek te worden als hij niet wil en lijdt slechts aan een overmaat van ge voeligheid, die tot zijn depressies leidt. Onder de invloed van Struensee's be handelingsmethode verbetert de toestand van de Koning inderdaad aanmerkelijk. Struensee stimuleert zijn bewustzijn, dat hij de Koning is en» bovendien slaagt hij erin Koningin Mathilde te overreden naar Kopenhagen terug te keren. De Koning is uitermate dankbaar en gaat Struensee als zijn beste vriend beschou wen. Als hij onder invloed van Struen see's ideeën enkele hervormende maatre gelen wil doorvoeren, komt de Koning in conflict met zijn behoudzame ministers. Hij ontslaat hen dan en benoemt Struen see tot zijn Minister en Kanselier en machtigt hem de vooruitstrevende idee- en, die Struensee koestert, in Denemar ken door te voeren. Struensee maakt hiervan dankbaar gebruik. Hij schaft folteringen en dienst baarheden af en onteigent de braaklig gende grond van de grote landheren om deze grond onder de kleine boeren te ver delen en aldus produktief te laten ma ken. Het lijkt of een nieuwe gelukkige tijd voor Denemarken is aangebroken. Stru ensee's populariteit neemt met de dag toe, maar aan de andere kant kweken zijn maatregelen veel verzet bij de oude machthebbers en deze wachten op de kans om Struensee uit te schakelen. Het geruïneerde eerste elftal van Ex celsior, waarin ditmaal ook Vrugteveen ontbrak, heeft niet veel plezier gehad van het uitstapje naar de oude Hanze stad Kampen. Reeds met de rust leid den de Kampenaren met 30, terwijl toch de rood-witten ontegenzeggelijk heer en meester waren van het terrein en een grote voorsprong op dat moment ze ker niet geflatteerd zou zijn geweest. Het viel echter geheel anders uit. Na dat de Rijssenaren een serie zeer ge vaarlijke aanvallen opgezet hadden en diverse schoten rakelings naast gingen of op het laatste moment door een Go Ahead-verdediger gekeerd werden, kwam de thuisclub aan bod en zowaar kende de arbiter bij één van die uitval len een strafschop aan Go Ahead toe, welke zeer aanvechtbaar was. Feilloos werd deze penalty genomen. Moreel kre gen de Rijssenaren hierdoor een be hoorlijke duw en toen geheel onver wacht in enkele minuten de gastheren de stand tot 30 wisten op te voeren door zeer gelukkige treffers, was de neder laag voor Excelsior een feit. Na de thee was rood-wit aanvankelijk dominerend, doch het bleek of totaal niets wilde lukken. Dat tenslotte Go Ahead nog drie maal wist te scoren, was zeker niet het resultaat van goed spel. Bij de rood-witten bleek een goal tot de onmogelijkheden te behoren, terwijl Go Ahead bijkans bij ieder schot doel trof. De derby Excelsior 2-Excelsior 3 is ge ëindigd in een gelijk spel. Excelsior 4 heeft zich geen kans ge zien de leiderspositie te heroveren en verloor in een slechte wedstrijd met 4-2 van Hulzense Boys 2. Excelsior 5 doet het beter en sloeg Vesos 2 met 30, waarmede zij meteen ALS DE RODE HAAN KRAAIDE TE RIJSSEN Minstens tweemaal heeft er in Rijssens historie een grote brand gewoed. Natuur lijk heeft de rode haan er vaker gekraaid, maar daarvan zijn ons geen berichten overgebleven. Wij vernemen van een gro te brand in het jaar 1625. Deze brand zou gesticht zijn (volgens de gids van Rijssen van wijlen G. van Wijngaarden, 1918) door een bende stropers uit Olden- zaal. Daarmee houden de mededelingen op. Waarom die stropers uit Oldenzaal te Rijssen kwamen, daarover worden wij in het onzekere gelaten. Maar wij zullen u de oorzaak vertellen van die brandstich ting. Dit was oud zeer. In het jaar 1591 viel de koopstad Deventer in handen van Prins Maurits. Dit bracht speciaal voor Twente een grote ommekeer van zaken. Niet dat voorlopig de economische toe stand beter werd, dat niet. Maar voor de Roomsgezinden brak er voor de ene helft van Twente een beroerde tijd aan. Met forse hand begon van Deventer uit de reformatie. De invloed van het Deventer geld reikte ver. In een grote ronde ring om Deventer, die vandaag den dag nog te vinden is, drong de hervorming door. Roomse enclaves, die hier en daar te vinden zijn, zijn van latere datum. In de kleine steden liet de magistraat de Rooms gezinden met rust. In zover met rust, dat zij niet meer ter kerke mochten gaan dan in de hervormde kerk. Dat de hervormers zich hier voor een drote opgave geplaatst zagen, behoeft geen betoog. Maar toch, in een tijdsbestek van twintig jaar was de hervorming een feit. D.w.z. voor Laren, Lochem, Diepenheim, Bathmen, Holten, Rijssen en Goor. Verder reikte de lange arm van Deventer niet. Maurits veroverde ook spoedig Enschede, Oldenzaal en Oot- marsum. Maar in 1605 werd Oldenzaal hem weer afgepikt door Spinola, en nu begon de touwtrekkerij tussen de Spaanse koning en de Verenigde Republiek der Nederlanden. De gehele streek van Twente, die nu overwegend hervormd is, bleef zo. De streek, buiten Diepen heim naar de kant van Haaksbergen, een groot deel van het vroegere schoutambt Delden, het voormalige Richterambt Bor ne en alles wat verder onder de rook van Oldenzaal ligt, werd door Spinola be schermd en bleef bij de oude religie. Van zelfsprekend probeerden beide partijen elkaar afbreuk te doen, en dan ging het er van. Men trachtte Twente van weerszijden schade te berokkenen en trok daarom een vurige streep door Twente. OP DE VALREEP Het was juist een half jaar voordat Frederik Hendrik Oldenzaal veroverde, toen de bezetting van Oldenzaal Rijssen binnenviel en onze goede stad Rijssen in brand stak. Nu moet men zich even een voorstelling maken van de ramp, die Rijssen trof. De stad was toen wat men noemde een moderne stad. Dat wil zeg gen: zij was geheel aangepast aan de le vensbehoeften dier dagen. Brandverzeke ring kende men niet. En het moest op bedelen los. En hoeveel jaren het geduurd heeft voordat de wonden geheeld waren vermeldt de historie niet. de ereplaats op de ranglijst hebben inge nomen. De juniorenteams boekten wederom daverende successen. Indien het meren deel van de jeugd minder egoïstisch speelt, kan de score nog hoger opgevoerd worden. Voor a.s. zaterdag staat de wedstrijd tegen WHC op het programma, welk elf tal Poortman c.s. thuis ontvangen. Ge zien de stand op de ranglijst WHC heeft de leiding zou het een neder laag voor de thuisclub moeten worden. Wij hebben evenwel nog steeds het vol ste vertrouwen in de ploeg en de neder laag van vorige week zal naar onze me ning thans van geen enkele invloed kun nen zijn. Rood-witten, Uw grote aanhang zal U ongetwijfeld aanmoedigen tot grote da den en zij rekent er op, dat U de Weze- pers in ieder geval één puntje ontfutselt. Het tweede elftal is zaterdag vrij. Ex celsior 3 ontvangt leider Sportclub De nekamp. Indien de derde editie evenals vorig jaar met open spel zijn tegenstan der gaat bestrijden, zit er beslist wel winst in. Excelsior 4 kan evenals het vijfde, dat uit speelt tegen Sportclub Rijssen, tot winst komen. In een fors gespeelde wedstrijd heeft RV een nederlaag geleden tegen Luc- tor. Van de aftrap een fel spelend RV, dat geregeld het Luctor-doel onder druk zette. In de zevende minuut nam links* buiten Helenius een scherpe corner, die door midvoor Heuten werd ingekopt, 1—0. RV was in deze periode sterker, EENMAAL - ANDERMAAL! En nu komen wij weer in de tijd, waar over wij thans aan het vertellen zijn, het jaar 1786: Het was 1 maart 178S. Er was toen strenge vorst en een felle noordooster- wind. Toen brak er brand uit in het tiend huis in het kloosterstraatje en de brand woedde weldra tot Dikkers huis in de Haarstraat en sloeg daarna over op de Bouw- en Walstraat. Dertig huizen met schoppen en schuren gingen verloren. Geen verzekering dekte de schade. Weer moesten de Rijssenaren collecte ren. En langzamerhand kwam met veel moeite het geld binnen voor de herbouw. In de stad Amsterdam mocht men ten hoogste f 4000.- collecteren. Nu was het in 1786 een slechte tijd, dus het geld vloeide nog niet zo ruim. Maar wie be schrijft de droefenis en het leed der ge troffenen? Huizen met eeuwen op de kruin, huizen waarin men geboren was, die men liefhad met elke vezel van zijn lichaam. Huizen waarin men getrouwd was, waar de kinderen in geboren en weer getrouwd waren. Huizen waarin geslachten lang traditioneel was gewoond en waarin zich vaak schatten aan meubi lair bevonden, in een paar uur tijds ver woest. Rijssen werd op de oude funda menten herbouwd. En het was in die da gen goed zo. Maar Rijssens burgemees- teren namen maatregelen tegen brandge vaar. Op de Höfte werd een pannen- bakkerij gesticht en de nieuw te bouwen huizen moesten met pannen gedekt wor den. RIJSSEN EEN ELLENDIG DORP Toen in het jaar 1812, nu al weer an derhalve eeuw geleden, een Amsterdam mer door Rijssen reed, noemde hij het een vuile plaats en het ellendigste dorp, dat hij ooit gezien had. Dit was een onechte kwaadsprekerij van een westerse grootstedeling. Rijssen kon dan wel in zijn ogen een gat zijn, een vuil dorp, maar men at er brood met spek. En duizenden Amsterdammers dier dagen moesten van afval leven. Bij scheepsladingen werden Amsterdamse kinderen het land in gezonden omdat er in deze grote stad geen onderdak voor hen was. Wij kunnen de Amsterdammer nog meer vertellen. Hij haalde de neus op voor Rijssen omdat de huizen te Rijssen precies als in Amsterdam aan de behoef te van de tijd waren aangepast. In Am sterdam rijke koopmanshuizen en ellen dige armoede er naast. Maar onder het eenvoudige dak van de huizen te Rijssen daar sliepen de kinderen onder het war me ganzenveren bed. De Amsterdammer ergerde zich verder aan de grote mest vaalten. Maar in 1910 was ik als jonge man van twintig jaar op de Rijssener markt en ik zei tegen een varkenshan delaar, wijzende op een mestvaalt: kiek ees wat nun kanjer! Toen repliceerde de varkenskoopman als volgt: Jonge, zei hij, waar geen mest in de vaalt zit, daar is ook geen spek in de pot! 1812. Het jaar nog van de franse over heersing. Het jaar, dat men alleen nog zandwegen kende. Waar spoorwegen en alle andere moderne vervoermiddelen ont braken, en waar de bevolking van Rijs sen een hele zomer zwoegde, gelijk de maar wist dit niet uit te drukken in doel punten. Allengs kwam Luctor meer in de aanval, maar ook deze voorhoede kon voorlopig niet tot doelpunten komen. In de 43e minuut maakte linksbuiten Tie- man gelijk, toen de RV-achterhoede verzuimde om aan te vallen. Na de rust een gelijk opgaande strijd met wisselende kansen. In de 41e minuut maakte mid voor B. Hutten het winnende doelpunt door uit een doelworsteling te scoren, 12. Na dit doelpunt ontstond er een vechtpartij tussen spelers van Luctor en RV, waarmede ook het publiek zich ging bemoeien. Na enig heen- en weergepraat werd er toch verder gespeeld, echter zon der de Luctor-stopper, die door zijn aan voerder het verder meespelen werd ont zegd. In de laatste minuten werd er echter niet meer gedoelpunt, zodat Luc tor hiermede een overwinning behaalde, die het eigenlijk niet toekwam, gezien het spelverloop. Sportclub Rijssen, dat zaterdag de DOS- reserves op eigen terrein ontmoette, schijnt serieuze plannen te hebben voor de toekomst. Met een 70 nederlaag werden de Vriezenveners n.l. naar huis teruggestuurd. Van de aftrap af ontwik kelde de thuisclub een hoog tempo en waar voor rust ook DOS een behoorlijk partijtje voetbal speelde, hebben de toe schouwers van een goede wedstrijd kun nen genieten. De gastheren begonnen met een licht veldoverwicht, doch kee per Boswinkel van DOS bleek een uit stekende doelverdediger en menig goed gericht schot werd door de DOS-goalie op bekwame wijze onschadelijk ge maakt. In de 42ste minuut moest hij echter bijen, om voor de winter binnen te zijn. Onder de hooggedakte huizen borg men wintervoorraad voor mens en dier. In de kille herfst- en winternachten spijkerde men de deuren dicht en slachtte clan destien een bolleken of een koe. De fransgezinde commiezen bleven er koud van. De kleine man slachtte voor de winter nog een varken. En de aller armsten werd een stuk achter de deur heen gereikt. En de rechterhand liet in die dagen de linkerhand niet zien wat de rechter deed. En ginds in het noorden des lands verschenen de koloniën van wel dadigheid, daar moesten de Amsterdamse armen naar toe. Het was natuurlijk op de eerste aanblik ondoordacht, wat deze mijnheer uit Mokum in zijn dagboek schreef. Of wilde hij grappig zijn, grap pig ten koste van Rijssen. MOOI RIJSSEN Soms horen wij zingen voor de radio: Geef mij maar Amsterdam! Als men het mij vraagt, zou ik zeggen met een va riant op Amsterdam: Geef mij maar Rijssen. De Potkanne werd ziek. Het was omstreeks deze tijd dat de Potkanne met zware koortsen te bed lag. Het was voor het gezin een ramp. Goede buren, zoals Rapsschöttels Jannao, maak ten aftreksels klaar van kruiden, de Pot kanne dronk met de moed der wanhoop alles op, maar hij werd er niet beter van. Tenslotte werd het zo erg, dat de dokter Haspelman gehaald moest wor den. En Haspelman verordineerde en schreef een drank voor. Ten overvloede kwam de oude Mevrouw van de Oosterhof ook nog dokteren. En daar knapte de Potkanne beter van op dan van al het andere. In de Vrouwe van de Oosterhof had hij een onverwoestbaar vertrouwen. Ds. Cramer kwam ook nog om geestelijke geestelijke bijstand te verlenen, maar de Potkanne, die een vurig Oranjeklant was, wees Ds. Cramer de deur. Dit bezorgde hem een goedig standje van de kasteel vrouw. Zij kon er in komen dat de Pot kanne dominee niet kon luchten of zien, hetgeen echter niet wegnam, dat men een predikant niet zo bot de deur kon wijzen. De Potkanne knapte na een maand weer op, tot grote blijdschap van zijn ge zin. Toen hij helemaal genezen was ging hij naar dokter Haspelman om de dokters rekening te vereffenen. De dokter ant woordde: Man, zeet dai'j eers meer wier stark wordt, Dan kun iej miej later wal ees ne mooie schottel doon. Zo was nu in 1787 een Rijssense dokter. De man had behalve zijn apotheek een stal vol vee. En grote schuren en een groot huis. Voor zijn praktijk werd hij betaald met vlas, rogge, stro, boekweit, stenen, brand- en timmerhout, varkens, kalveren, turf, kip pen, ganzen en eenden. Het was dan ook geen wonder, dat de dokter de grootste boer van Rijssen was. Maar de dokters schuld werd op tijd betaald. Het kwam van de zak of van de band, maar de dok ter moest zijn loon hebben. VAN COEVERDEN. zwichten voor een tam schot van mid voor Rutterkamp, die een terugspeelbal van Companje onderschepte en direkt hierop zijn ploeg aan de leiding hielp. Nog geen halve minuut later was de DOS-keeper voor de tweede maal een geslagen man, toen de Sportclub-aanvals leider het leer aan rechtsachter Weiteman ontfutselde en Boswinkel geen kans gaf om in te grijpen (20). Met deze stand ging de rust in. In de tweede helft bleek Sportclub Rijssen over de langste adem te beschik ken. Met goed opgezette aanvaLen werd de DOS-defensie volkomen overspeeld en nu was er voor Boswinkel ook geen hou den meer aan. In de vijfde minuut trok Ten Bolscher het leer goed voor doel, waar midvoor Rutterkamp klaar stond om de hattrick te verrichten (3-0). De thuisclub, die dit keer geen zwakke plek ken vertoonde, bleef doorgaan met goe de aanvallen, die veelal uit de achterhoe de werden opgebouwd. Na 17 minuten was het Bruggeman, die uit een pass van Schellevis het vier de doelpunt voor zijn rekening nam (40). Tien minuten later rafelde Ten Bolscher de DOSachterhoede uiteen en gaf Boswinkel voor de vijfde maal het nakijken. In de 37ste minuut was het de ver opgedrongen linksback Rutterkamp, die zijn rechtsbuiten Schreurs in staat stelde 't halve dozijn vol te maken (6-0). Dat midvoor Rutterkamp tenslotte het zevende en laatste doelpunt scoorde, toonde duidelijk de superioriteit der thuisclub (70). Het tweede elftal van Sportclub Rijs sen liet een veer tegen het bezoekende Enter Vooruit 2 en speelde gelijk (3-3). Voor zaterdag staat voor het eerste elftal van Sportclub de zware uitwed strijd tegen DES 2 op het programma. Wanneer onze plaatsgenoten deze ont moeting weten te winnen, zijn ze ze ker van de tweede plaats. Vanzelfspre kend verwachten wij, gezien de recente overwinning op DOS, dat Sportclub Rijs sen met een zege uit Nijver dal terug keert. De opstelling voor zaterdag luidt als volgt: Doel: Steenbergen. Achter: Reterink en M. Rutterkamp. Midden: Kosterbok, Ruiterkamp en Lohuis. Voor: Schreurs, Schellevis, J. Rutter kamp, Ten Bolscher en Bruggeman. Uw verkoudheid van neus, keel of borat weg met Met ongeveer 800 Nederlandse passa giers, onder wie 760 emigranten, is de „Waterman" donderdag uit Rotterdam vertrokken naar Australië, via het Suez- kanaal. Oncrer de Nederlandse emigranten be vindt zich een 76-jarige dame uit Den Haag. Het grootste gezin (12 personen) komt ditmaal uit Rotterdam. Het is de familie C. de Jong, die in wijde kring de reputatie van het „muzikale gezin" geniet, want vrijwel alle leden bespelen één of ander instrument en vormen sa men een „huisorkest", dat bij de voorbe reiding van de grote reis de heren van het Ruys-kantoor aan het Zuidplein al op heel wat muzikaal genot heeft ont haald. Voor de geestelijke verzorging ge durende de reis zijn aan boord pater R. Beerepoot uit Den Haag, die opnieuw naar Australië gaat, en ds J. J. C. Westera, predikant van de Reformed Church van Brisbane, die na in Nijverdal doorgebracht verlof, met zijn echtgenote en acht kin deren naar Australië terugkeert. Geboren: Willemina, dv J. Harbers en J. Karsten, Molendijk 30. Willem Jo- han, zv J. van Coeverden en W. Schep pink, Nijverdalseweg 100. Jenneken, Aleida, dv H. J. Olde Reuver of Briel en J. Goorman, Koninginneweg 49. Geertruida, dv G. H. Schippers en J. W. Averesch, Blinde Banisweg 27. Ger- rit Jan, zv J. J. Tijhuis en A. Danne- berg, Bleekstraat 10. Gerrit Hendrik, zv G. H. Averesch en J. van Putten, Dannenberg 9. Jan, zv J. Beldman en A. Beunk, Lentfersweg 64, geb. te Al melo. Ondertrouwd: Derk Jan ten Hove, 24 jr., Rijssen, De Bleijdestraat 27 en Be- rendina Kosters, 22 jr., Enter, Rijssen- seweg 41. Gerrit Johan Wansink, 21 jr., Den Helder, Buitenhaven 5 en Her- mina Johanna Bruggink, 19 jr., Rijssen, Banisweg 39. Gehuwd: Arend Jan Klumpers, 47 jr. en Gerritdina Hendrika Landuwer, 48 j„ Markelo, Kemperweg 7. Overleden: Jantje Gankema, 50 jaar, echtgenote van H. H. Müller, Weth. H. H. Korteboslaan 10, overleden te Almelo.

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1960 | | pagina 3