Gemarkt Rijssen buiten de wallen Kinderkleren in een wip gewassen en gedreigd Burgerlijke Stand Excelsior '31 ^★BABYDERH ^edeS Aanbesteding Groene Kruisgehouw FILM NI SÜ»i RIJSSEN Voor-hesere pfC|@tI?5L Baby-huidje RIJSSENS OUDHEDEN Jaargang 38. No. 85 (Tweede Blad) VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1960. Weekblad voor Rijssen Kinderen ach, neem het ze eenjs kwa lijk! ravotten en stoeien zo graag. En al zegt mama honderd keer per dag: „Pas op je vestje en denk er om als je je trui tje weer vies maakt; mama kan wel aan het wassen blijven!", toch komen ze na schooltijd weer terug met vuile vegen en modderspetters op hun 's ochtends zo schone goed. Je kunt nu eenmaal als je nog zo jong kbent, geen plas voorbij of je moet er even in gaan dansen. Iedere bouwsteiger moet je beklimmen en op iedere hoek van de straat moet je vechten en voetballen. Trouwens, al ben je nog niet zo oud dat je al op de grote school gaat, dan heb je nóg een, druk leven: eten geven aan de pop, die dan per ongeluk op je rokje plast, zandtaartjes bakken, theevisite ont vangen en wat al niet meer! Dat je kle ren dan een beetje vies worden tja, daar let je eigenlijk niet op; iedere mor gen trek je toch weer iets schoons aan en mama zal wel wassen. Arme mamaNee, eigenlijk niet. Want mama leeft in een, tijd dat de fa brikanten het haar zo gemakkelijk mo gelijk willen maken. Wanneer U Uw kinderen bijvoorbeeld kleedt in Draion, dan kunt U er niet al leen van verzekerd zijn dat wasproble- men niet meer bestaan, maar dan weet U ook dat plotselinge weersveranderin gen ze niet kunnen deren. Draion be schermt Uw kinderen tegen kou en regen. Uw peuters (kunnen er allergezelligst uitzien in Dralon. Voor de kleinsten zijn ercapes en kruippakjes, uit Dralon gebreid. Ze zijn licht, warm en in een wip ge wassen en gedroogd. Voor de kleuters zijn er kleurige truitjes met Noorse motieven, plooirokjes, ruiten jurkjes, manteltjes en pofbroeken. En gaan Uw kinderen al naar de lagere school, dan zijn er voor hen schattige lange broeken in vrolijke pepita-ruitjes met een onverwoestbare scherpe vouw in de broek en enige trui- Geboren: Dinant Hendrik, zv G. J. Oostervelf en G. E. van der Burg, Bor- keld 3; Bartus, zv J. Mekenkamp en W. J. Averesch, Blinde Banisweg 31; Berend Jan Albert, zv G. Notteberg en B. A. ter Weele, Dannenberg 93; Jo hannes, zv E. J. van den Belt en C. Pas, Graaf Adolfstraat 6; Henricus Johannes Gerhardus, zv A. J. H. Tijhuis en B. M. ten Berge, Enterstraat 19, geb. te Alme lo; Hendrik Jan, zv G. J. Jansen en B. Nijzink, Van Wijngaardenstraat 4, geb, te Almelo; Johannes Gerardus Maria, zv G. A. Snijders en H. G. J. Freriksen, El- senerstraat 39, geb. te Almelo. Ondertrouwd: Gerrit Jan Rohaan, 26 jr. Enter, Rijssengeweg 40 en Aaltje Breu- kink, 24 jr., Rijssen, Holterstraatweg 176; Willem ter Harmsel, 25 jr., Rijssen, Blinde Banisweg 38 en Gerritdina Tim pers, 24 jr., Rijssen, Esstraat 41; Jo hannes Nijkamp, 29 jr., VriezenVeen, Ham- merweg 46 en Johanna Dommerholt, 30 jr., Rijssen, Nijverdalseweg 73; Hen drik Blankvoort, 25 jr., Rijssen, Enter straat 130 eni Leida Berendina Schuitema ker, 32 jr., Rijssen, J. ter Horst JHzn. straat 2. Getrouwd: Wijlem Pijffers, 28 jr. en Manna Rutterkamp, 23 jaar, Rijssen, Bloemstraat 29; Jan Hendrik Wegereef, 24 jr. en Cornelia Hendrika Landeweerd, 21 jr., Rijssen, Enterstraat 202 a; An- tonius Johannes Schimmelpennink, 35 jr. en Elisabeth Zandink, 29 jr., Heeten, Jo- hannalaan 31; Hendrik Kreijkes, 29 jr. erq Gerritdina Nijland, 26 jr., Rijssen, Bouwstraat 52; Gerrit Protzman, 23 jr. en Susanna Janssen, 25 jr., Rijssen, Nij verdalseweg 66; Jan Hoekstra, 25 jr. en Jenneken Vossebelt, 21 jr., Rijssen, Keizersdijk 13. Overleden: Jacobus de Jong, 71 jaar, echtgenoot van M. de Munnik, Enterstr. 128; Aaltje ter Keurst, 27 jaar, dv E. J. ter Keurst en A. H. van den Noort, Tuin straat 6, overleden te Deventer. Op de maandag j.l. te Rijssen gehou den veemarkt werden aangevoerd: 1248 stuks rundvee, runderen 84, varkens 1164. De prijzen waren als volgt: 12 vette koeien, eerste kwaliteit van f 3,- tot f 3,20 per kg siachtgewicht; 43 melk en kalfkoeien van f900,- tot f 1100,- per stuk; 8 pinken van f 600,- tot f 700,- per stuk; 21 graskalveren van f 300,- tot f 450,- per stuk; 24 drachtige zeugen van f 225,- tot f 300,- per stuk; 27 loopvar kens van f65,- tot f80,- per stuk; 1113 biggen van f 44,- tot f 55,- per stuk. Overzicht handel: Rundvee: Handel kalm, prijzen gelijk. Biggen: Handel matig, prijzen gelijk. Zeugen: Handel vlug, prijzen gelijk. tjes, vestjes en jurkjes met blijvend plooi- echte rokken. Overal zijn Dralon kinderkleren te koop; maar wat U ook koopt, bij U kind zult U er steeds succes mee hebben1. Voor de jongens is Dralon stoer, voor meisjes dametjes-achtig. Ze hebben niets liever dan dat In Hotel Wfeitering vond woensdagmid dag de aanbesteding plaats van een nieuw te bouwen Groene Kruis-gebouw. Er werd ingeschreven als volgt: G. Wevers (laagste) f 54.993; Stam en Smeyers f 55.438; Gebr. Pas f 58.939; Gebrfl ter Harmsel f. 59.617; Gebr. ter Steege f 60.150; J. Bakker en Zn. f 61.365. Schilderwerk: van Putten f 5538; J. ter Harmsel f 5898; J. H. van den Noort f 5974; J. Lichtenberg f 6415; F. Wolters f 6523; J. Brinks f 6600; A. ter Harmsel f 6900. Een zeer groot aantal toeschouwers zag zaterdag j.l. Excelsior in een spannende en faire wedstrijd verliezen van de Zwa luwen uit Wierden. In het veld waren de rood-witten zeker niet de minderen van SVZW, maar de kunst om een fout in de verdediging af te straffen bleken de Wierdenaren beter te beheersen. De strijd ging in beide speelhelften vrijwel gelijk op, met Excelsior iets meer in de aanval De voorhoede speelde echter te kort om direkte resultaten te boeken. Voor de rust had Excelsior de wind in de rug. Na een wederzijds terreinver- kennen ontstonden er voor beide doelen gevaarlijke momenten. De Wierdense achterhoede kreeg het wat moeilijker dan de Excelsior-defensie, die door wat show-voetbal van Nijland ook enkele keren door het oog van de naald kroop. Bij een goede aanval 2over links gaf Smalbrugge op het juiste moment door aan midvoor Schuiterd, die doelman Hammers kansloos passeerde, 10. Door het slordige spel der beide aanvalslinies gingen verschillende kansen verloren. De gevaarlijkste situatie ontstond voor SVZW, toen rechtsback Harbers diep in de Wierdense defensie doordrong en kei hard rakelings over de kruising van paal en lat schoot. In de eerste helft kwamen er geen doelpunten meer. Na de thee begonnen de Zwaluwen met een hevig offensief, dat na tien mi nuten resulteerde in een overigens ge lukkige gelijkmaker van rechtsbinnen Hammers, 11. Excelsior zag het gevaar en verhoogde het tempo zodanig dat de gasten dit nauwelijks konden bijbenen. Iedereen verwachtte opnieuw een voor sprong van de rood-witten. Schoten van Schuiterd en Nieuwenhuis waren steeds aan de verkeerde kant van de paal. Linksbinnen Kappert wist met schoten, die buiten bereik van de Wierdense goa lie tegen de lat kwamen, ook al geen ver betering in de toestand te brengen. Bij een vrij ongevaarlijke tegenaanval van SVZW kopte stopper Nijland de bal niet goed, waardoor midvoor B. Bruns- man met een laag schot zijn ploeg de leiding kon geven. Excelsior zette zijn aanvallen in volle hevigheid door, doch door goed verde digen der gasten en de geringe schot- vaardigheid der voorwaartsen wisten de rood-witten de verhiende gelijkmaker niet te produceren, zodat SVZW met een gelukkige 12 zege naar huis kon terug keren. O mm m.üe Morgen gaat Excelsior op bezoek bij DOSK te Kampen. Vorige week verloren de Kampenaren op verrassende wijze van Enter Vooruit en zullen zich nu voor eigen publiek trachten te rehabiliteren. Of de rood-witten het zover zullen la ten komen, menen wij te moeten betwij felen. Wel zal Excelsior er voor moeten zorgen deze hard werkende tegenstan der niet te onderschatten, want in de vo rige competitie en in de bekerwedstrij- PARKGEBOUW RIJSSEN Woensdag de film: „Voor Zonsondergang" Het levenswerk van de groot-industri eel Mathias Clausen lijkt voltooid. Zijn bedrijven bloeien, zijn kinderen zijn vol wassen, zijn schoonzoon Erich Klamroth voert de dagelijkse leiding over zijn za ken,, de weduwnaar Clausen begint zich overbodig te voelen Hij besluit die dingen te regelen, die een man op leeftijd regelt, wanneer hij voelt, dat nog maar weinig tijd hem beschoren zal zijn. En zo dicteert hij laatste beschikkingen en afscheidsbrieven aan enkele goede vrienden, aan een jonge steno-typiste van een hotel, waar hij in zijn grote een zaamheid naar toe is gevlucht. Als hij enkele uren gedicteerd heeft, is er iets in het meisje, dat tégen de grote levenssomberheid van Clausen; in opstand komt. Zó oud is deze man niet; hij heeft gepresteerd, wat weinig anderen gepres teerd zouden hebben - hij bezit een fas cinerende geest. Voor deze man is het einde beslist nog niet gekomen! Inken Peters, zo heet dit meisje, gooit op een gegeven moment het dictaait op ta fel! Zij weigert verder te werken aan stukken, die haar voor deze man voor hands zinloos lijken. En zij weet Mathias Clausen van haar gelijk te overtuigen En zo wordt Inken de secretaresse van Clausen. Tégen de zin overigens van zijn familie, tégen de zin vooral van zijn doch ter Bepita, die de herinnering aan haar overleden moeder, Clausen's vrouw, le vendig houdt op een wijze, die eigenlijk overdreven moet worden genoemd. Maar kan men anders verwachten; van een een vrouw, die het leven, anders slechts weinig heeft te bieden? Als er langzamerhand een tedere ver houding begint te ontstaan tussen Clausen en de begripvolle Inken, zijn het vooral Bettina en de schoonzoon Klamroth, die zich het ergste tégen de oudere man ke ren. Alleen zijn zoon Egert toont begrip voor het gevoelsleven van zijn vader. Hij heeft een oprechte eerbied voor de zui verheid van Inken. Inken besluit de intrigues te ontvluchten en wil Clausen verlaten. Maar juist door deze daad vinden Mathias eni zij el kaar en Clausen besluit, dat niets hem ervan zal kunnen weerhouden haar tot zijn tweede vrouw te maken! den hebben de Kampenaren hun capaci teiten ten volle bewezen. De opstelling van het Excelsior-team luidt: Ten Hove Harbers Poortman G. D. Baan Nijland H. J. Baan Schuiterd Smalbrugge Nieuwenhuis Kappert Rozemuller HUIWIfflffii ER WOEI TE RIJSSEN EEN FRISSE WIND! Vleertig jaren waren verlopen sinds het laatst door ons beschrevene was voorgevallen. De oude en de jonge heks waren indertijd met veel vertoon ver brand op de brink te Eisen. Heel Rijssen was uitgelopen om de terechtstelling te zien. Men was er kapot van geweest, want zowel de oude als de jonge heks waren van de brandstapel de lucht in geflad derd en hadden de brandstapel maar stil laten branden. Ernstig gelovige mensen hadden er het zwijgen toe gedaan. En gingen over tot de orde van de dag. RIJSSEN IN 1780 Veel was er te Rijssen veranderd. Oude bedaagde mannen met zwakke piepen, schudden hun hoofd over de nieuwighe den, die er te Rijssen plaats grepen. Had den niet Rijssens vroede vaderen de ar men in de heidevelden keien laten rapen, waarmee straten werden geplaveid? Het was net Rijssen op zijn zondags. Het gaf nogal eens moeilijkheden. Want op het keienplaveisel kon maar niet alles neer gegooid worden wat men kwijt wilde zijn. En dan, des zaterdags ging een der bur gemeesters de straten inspecteren of al les in orde was. Ook kwamen er steeds meer geheel stenen huizen en dan rhet pannen daken, om het brandgevaar te verminderen. Met lede ogen keken de bewoners van de Oosterhof toe. Overijssel was verscheurd geworden door partijtwisten, maar aan Rijssen ging dit alles voorbij. Men had in de toenmalige stad Rijssen andere zaken aan het hoofd. Vooruitstrevende mannen van binnen en buiten de stad legden zich op de handel en het ambacht toe en dit bracht wel vaart aan. Men stelle zich intussen van die welvaart niet te veel voor, maar daar voor leefde men ook in het jaar 1780. De burgers in de kleine en grote steden werden roerig. De rode baron Van der Capellen tot den Pol stookte de boeren en de kleine burgerij op om de toen be staande stand van zaken omver te wer pen. Op de Oosterhof woonde nog steeds een Van Ittersum. Het was Jasper Gerrit baron van Ittersum, toen weduwnaar van een freule van Haren. De heer van de Oosterhof was weinig te Rijssen. Zijn oude vader woonde er ook nog. Maar deze kon de bijdehandse stadsburgemees- ters van Rijssen niet meer bijhouden. De oude baron teerde op zijn herinneringen in de goede oude tijd, toen iedereen te Rijssen nog diep voor hem gebogen had. Wanneer hij nu oud en zat van dagen eens in de koesterende zon op de weg wandelde, dan reden zij hem voorbij, jo viaal de hoed lichtende, met een: dag Jonker, en reden verder. Dat waren de Jonkers van de nieuwe tijd. Geen adel weliswaar. Mannen van heel gewone komaf, waarvan de grootvaders of over grootvaders nog gewoon hadden gewerkt als daghuurders op de Oosterhof, die lie ten nu de zweep knallen over de glan zende weldoorvoede paarderuggen, en een mooi tuig dat die kerels hadden. Als dat zo doorgingj, zo peinsde de oude baron van Ittersum, dan zou dat volk nog eenmaal de baas worden. Hij, de oude heer, mocht er niet aan denken, maar het zou zijn tijd nog wel uitzit ten de drosten en richters hielden het volk nog goed in toom. En te Rijssen buiten de wallen, daar waren de van Ittersums nog heer en meester. En dan was er zijn zoon Jasper Gerrit, die zich als generaal-ma- joor te paard al vechtende een weg baan de door de oude, reeds toen vermolmde maatschappij. En in 1789 waren Rijssens burgemeesteren bij elkaar gekomen om uit te zien naar een bekwaam school meester. Voor geen geld ter wereld een verlopen herenknecht meer als meester voor de klas. De stad Rijssen had ook haar eisen. En de nieuwe eigenaar van de Stoevelaar stookte de Rijssenaren op. Dit deed hij niet zo maar. In Goor had men herii niet nodig, daar was hij er na jaren lange twisten totaal uitgeruzied. Van der Wijk wendde de blik naar Rijssen. Als grootburger vond hij daar meer begrip, al staken ook de Rijssenaren de heer van de Stoevelaar de vingers niet te ver in de mond. De oude heer van de Oosterhof hoopte maar, dat de oude tijd nog eens terug zou komen. En in zijn eenzaamheid speelde hij droomkoning over Rijssen. Jasper Gerrit, de jonge eigenaar van Rijs sen, zou op zijn oude dag met diep ont zag bejegend worden door alle Rijssena ren, dat was niet meer dan billijk, daar voor verstreed hij de beste jaren van zijn leven. Belegeringen hier, veldslagen daar en tenslotte zou hij met roem overladen in Rijssen terugkeren, om daar het volk van de straat een donderend: Halt!, toe te roepen. Maar de tijd gleed verder, voor de oude heer van de Oosterhof ongrijp baar. Hij voelde soms de grond onder zich wegzinken, wanneer men hem vertelde, dat dan deze, dan gene burger uit de stad Rijssen grondaankopen deed, waar van de oude vergrijsde Jonker van ver ontwaardiging beefde. De gezeten koop manstand kwam angstig dicht bij de Oos terhof. En had een gewoon Rijssens bur ger, een man met geld weliswaar, zich niet verstout om Bevervoorde of de Krans, zoals de bezitting in de volksmond heette, te kopen? Wat moest een burger er mee doen? Er hoorde een baron te wonen. En dan: was Brandlicht ook al niet in handen der burgers gevallen? En dan als klap op de vuurpijl, stond ook de Grimberg al leeg. En nu had de jonge heer van It tersum, die het nog al breed kon laten hangen, zich verkast naar het kasteel Reloer bij Heino. Nou ja, de jongen moest het weten. En Jasper Gerrit kwam niet terug. Hij had tabak van Rijssen, het werd er hem te rumoerig en wat meer wilde zeggen, Bevervoorde, eens een erf goed van de Ittersums, was nu van een doodgewone Rijssenaar. Jasper Gerrits jongere broer kreeg nu de Oosterhof. Het was Willem, die, evenals zijn vader, zich in latere tijd niet kon verenigen met de nieuwe stand van zaken, niet eens meer de titel van baron wilde hebben. De Grim. berg werd in 1780 ook al te koop aange boden. Waarlijk, de klad zat er in. En de burgemeesters van Rijssen, zij sloegen hun slag. Zij plaatsten in de Oprechte Haarlemse Courant een oproep voor de vacante betrekking van koster-school meester te Rijssen. Maar dan keert de familie zich met de scherpste, ja met onwaardige middelen tegen Clausen. Men besluit hem onder cu ratele te stellen. Na een fèlbewogen dramatische scène, daan gemaakt. Mathias Clausen is een gebroken man. Hij zal rust moeten houden. En of hij ooit weer beter wordt? Wie zal het zeggen. Maar hij weet zich getroost, voor nu eft waarbij Clausen door een beroerte wordt getroffen, begrijpen de kinderen toch, dat zij te ver zijn gegaan. Het besluit van bet onder curaitele stellen wordt onge- later, door een oprechte, begripvolle en vertederende liefde van Inken PARKGEBOUW RIJSSEN Vrijdag en zaterdag de film: „Rif if i onder de vrouwen" Wekelijks worden belangrijke transpor ten van Franse gelden door de „Banque de Belgique" te Brussel naar Parijs ge stuurd. Deze transporten omvatten vaak miljarden francs en zij worden met de grootste voorzorg uitgevoerd. Dit neemt niet weg, dat een gangster bende onder leiding van de charmante Vicky er het oog op gericht houdt. Deze bende heeft namelijk een bijzonder origi neel plan: hij wil uit de kluiskelder van de bank de echte Franse francs vervan gen door valse biljetten. Deze operatie kan alleen lukken, wan neer via het dak, waar op dat moment grote reparatiewerken plaats vinden, een zak met vals geld naar binnen wordt ge smokkeld. Vicky heeft daarbij de steun van Mar cel, maar Vicky heeft ook grote moeilijk heden. Zij exploiteert ook nog een nacht club op een boot, de „Ration K" genaamd. Een andere bende in Brussel, onder lei ding van Vicky's grote tegenstandster Yoko, tracht met geweldmiddelen de „Ra tion K" in handen te krijgen. Vicky kan voor geen enkele prijs toegeven, omdat juist in het ruim van deze boot het valse geld wordt gedrukt voor de grote bank- operatie. Al spoedig ontbrandt een strijd op leven en dood tussen beide vrouwen en het ge volg is een groot gevecht, waarbij het in terieur van de „Ration K" totaal wordt vernietigd. Ondanks de wapenstilstand, die door de Marquis, een topfiguur uit de Parijse on- dei wereld, tussen de beide bendes wordt bewerkstelligd, blijft er tussen Vicky en Yoko een ijskoude oorlog heersen. Wanneer de operatie tenslotte plaats heeft, zijn het Vicky en Marcel, die deze moeten uitvoeren en elkaar daarbij vin den. Misdaad betaalt nimmer: de ijskoude oorlog tussen Vicky en Yoko slaat om in een gloeiend heet vuurgevecht. Men moord elkaaruit en ook Vicky en Marcel betalen met hun leven voor wat zij jegens de maatschappij hebben mis daan. Als gewoonijk had de huisknecht de pijp gestopt en de krant klaargelegd in de kamer van het kasteel Oosterhof, waar des morgens om half tien de oude heer zich na heel wat geschik en geschuif aan. tafel zette. Paffend met korte halen rook te hij zijn pijp. De hem dienende huis knecht wees hem op de oproep van Rijs sens vroede vaderen, waarin zij een kos ter-schoolmeester vroegen, die bekwaam was en van goeden huize en recht in leer en zeden. Ietwat verbijsterd las de oude baron het bericht. Zover was het dus gekomen. De knecht moest Jonker Wil lem even roepen, en deze kwam. Vader wees de zoon op de ongemanierdheid van Rijssens vroede vaderen. Bemoedigend klopte de zoon de vader op de schouder. „Het is de nieuwe tijd, vader, die het hem doet. Wij zullen nog wel gruwelijker dingen beleven." De jonge van Ittersum keek de krant door. „Het kasteel de Grim berg wordt te koop aangeboden, maar er zijn geen kopers", riep Jonker Willem van Ittersum. De boeren zitten op het vinkentouw, zij wachten af. En de Rijs- sense koopman heeft maar een kleine lap grond nodig om zijn bedrijf te laten flo reren! Op de advertentie in de Oprechte Haar lemmer kwam bericht. Een jonge kracht uit de contreien van Dordrecht sollici teerde. De burgemeesters keken elkaar aan, en toen ze er niet goed weg mee wisten, moest de bode met de brief naar de Oosterhof. De oude heer was besluite loos en verontwaardigd, het stak hem diep dat hij als heer van de Oosterhof niet in de onderwijskwestie gekend was. Hij werd er ziek van en sukkelde nog drie weken en stierf toen. En gelijk een vorst werd hij in de kerk te Rijssen begraven en daarna gingen de burgers over tot de orde van de dag. En in de mooie pronk kamer op de Oosterhof zaten zijn kinde ren bij elkaar en treurden om het verlies van vader. En vanaf de muurvlakken ke ken de conterfeitsels op hen neer. Por tretten van de van Ittersums en van Lan- gens, koele heersersgezichten. En binnen niet al te lange tijd zou er een andere aan toegevoegd worden. En terwijl in sta tige rij de Jonkers en Jonkvrouwen bijeen zaten, zwoegde er een eenzaam man van bolderwagen in omnibus enzovoort. Het was een moeizame tocht van Dordrecht naar Rijssen. Soms vroeg de man zich af: wat ben ik begonnen? VAN COEVERDEN.

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1960 | | pagina 3