De herdenkingsavond werd geopend
door de heer A. H. ter Horst, die de
volgende rede uitsprak
Moeder
Hoge Koninklijke onderscheiding
voor de heer A. H. ter Horst
Gratificatie grote verrassing voor weduwen,
gepensioneerden en actieve werknemers
TBABYDERMSrS
Jaargang 38. No. 22 (Tweede Blad).
VRIJDAG 3 JUNI 1960
Bewijs van grote waardering voor de verdiensten van deze
Rijssenaar, maar tevens van de overige leden van de Directie
en van allen, die tot de bloei van deze groite onderneming
hebben bijgedragen
Veer he* tere
Baby-hyid;®
Reactie: HEE IS RAAK!
Weekblad voor Rijssen
Officiële herdenkingsavond was
een indrukwekkende gebeurtenis
Het is mij een bijzonder groot genoe
gen U namens de directie van harte wel
kom te heten op deze herdenkingsbijeen
komst ter ere van het 125-jarig bestaan
van ons bedrijf.
Op hoge prijs wordt door ons gesteld
de aanwezigheid van de Commissaris der
Koningin in de Provincie Overijssel, de
Burgemeester van Rijssen, de Raad van
Commissarissen en Aandeelhouders en
het verheugt ons zeer dat U allen gevolg
hebt willen geven aan onze uitnodiging.
Zelden hebben wij zo'n grote bijeen
komst gehad en ik dank U allen hartelijk
voor Uw trouwe opkomst.
Wij kunen dan ook gerust zeggen, dat
de hele Ter Horst-gemeenschap hier aan
wezig is.
Wij zijn hier vanavond bij elkaar om
het 125-jarig bestaan van onze jutefa-
briek te herdenken.
Wij herdenken en vieren dit 125-jarig
bestaan, omdat het 100-jarig jubileum in
de crisisjaren viel.
Omdat over het verleden door de cou
ranten reeds zoveel geschreven is, wil ik
het laten bij enkele bijzondere feiten.
125 jaar geleden in 1835 begon
G. H. ter Horst met een weverijtje van
waarschijnlijk 47 getouwen.
In 1850 werden in onze fabriek voor
het eerst jutegarens verwerkt, die uit
Schotland werden geïmporteerd. In 1864
werd begonnen met een jute-spinnerij ter
voorziening in de behoefte aan garens
van de weverij.
De eerste patentbrief dit was een
vergunning tot het houden van een fa
briek, dateert van 1836 en was onderte
kend door burgemeester J. Dikkers.
Deze patentbrief luidde als volgt:
„De regering van Rijssen heeft in-
gévolge het bepaalde bij de wet op
het patentrecht aan de persoon van
T. H. ter Horst Dzn., wonende te
Rijssen, het tegenwoordige patent af
als veldsteenbakker met vijf werklie
den. Koopman tabel 14 No. 6. Wever
van allerlei soort met zeven en veer
tig weefgetouwen en negen en veer
tig werklieden.
w.g. De Burgemeester
J. Dikkers."
De oudste bekende werknemers waren:
J. H. Kamp, D. J. Spenkelink, J. Mo
lenkamp, H. Trost, Dirk Schutten, Gait
Averesch, H. Teunis, Berend Bruggink,
Hendrika ter Steege, J. Schutten, Wolter
Senderick, G. T. Dakhorst Lamfasseskas-
senberg, Hendrika ter Haar, J. H. Wib-
belink en Hendrika Polakker.
Na dit bescheiden begin is onze fabriek
geleidelijk gegroeid tot wat het nu is.
Het zou verkeerd zijn te denken, dat
wij, zoals we hier zitten, het bedrijf heb
ben groot gemaakt; want verschillende
generaties werknemers en werkgevers
hebben ons bedrijf groot gemaakt.
Wij kijken dan ook met respect terug
op vorige generaties en zijn er trots op,
dat wij allen - zoals we hier zitten
ook een steentje hebben mogen bijdra
gen.
Vele initiatieven zijn door werkgevers
van Ter Horst en Co. N.V. genomen en
men had deze niet durven nemen, als
men niet overtuigd was geweest, dat
zeer trouwe en accurate werknemers hun
beste krachten wilden geven.
Een woord van dankbare herinnering
is dan ook zeker op zijn plaats voor alle
mensen van ons bedrijf, die reeds over
leden zijn, maar toch ook een woord
van dank aan U allen voor de grote pres
taties, die U gedurende Uw tijd gele
verd hebt.
Op een dag als deze kunnen wij dan
ook allen trots zijn op onze gezonde en
sterke onderneming met haar vele socia
le instellingen.
Wij kunnen ook trots zijn op de vele
trouwe medewerkers, want het meren
deel komt als jong meisje of jongen en
dient zijn tijd uit tot de pensioengerech
tigde leeftijd. Hierdoor is tevens de ge
meenschapsband tussen ons allen zo
sterk.
Ik hoop van harte, dat deze band, de
trouw, de ijver, de werklust en de lief
de voor het bedrijf, die U allen bezielt,
tot in lengte van jaren zullen mogen blij
ven bestaan, zodat wij ook na dit feest,
opgewekt en gerust verder zullen mogen
werken aan dit mooie bedrijf.
Moge het ons gegeven zijn onze werk
zaamheden te volbrengen.
Na de rede van de heer A. H. ter Horst
sprak burgemeester Landweer de vol
gende huldigingsrede uit:
Mijnheer de Commissaris der Koningin,
Mijnheer de President Commissaris, mijne
heren Directeuren, dames en heren.
Op deze voor geheel Rijssen zo belang
rijke en vreugdevolle dag wil ik U aller
eerst namens het gemeentebestuur de
hartelijke gelukwensen met het 125-jarig
bestaan van de Koninklijke Jutespinnerij
en -weverij Ter Horst en Co. aanbieden.
Wanneer ik zij het in vogelvlucht
de geschiedenis van Uw bedrijf naga,
valt mij duidelijk op, dat de ontwikkeling
na de grondvesting in 1835 en de uit
bouw in de tweede helft der negentiende
eeuw, zomede de verdere ontplooiing ge
durende de 60 jaren sedert de eeuwwis
seling, geleid zijn door mannen, die van
aanpakken wisten en beschikten over
kennis van zaken, een ver-vooruitziende
blik en een aangeboren eigenschap hun
vele medewerkers van hoog tot laag te
bezielen.
De historie van Ter Horst en Co. geeft
te zien, dat de weg van produktie en af
zet lang niet altijd over rozen gegaan is.
In dit verband behoeft slechts gewezen
te worden naar de omstandigheden tij
dens de wereldoorlogen en de situatie in
de periode 1928-1939, toen een ernstige
economische depressie industrie, handel
en scheepvaart van ons land trof.
Maar na iedere teruggang of inzinking
volgde in Uw bedrijf een snelle opleving,
die resulteerde in produktievergroting
en kwaliteitsverbetering, mede mogelijk
gemaakt door modernisering van machi
nepark en rationalisatie in het produktie-
proces, terwijl het geheel uiteraard werd
afgestemd op de vraag naar het jutepro-
dukt in binnen- en buitenland.
Dat Uw bedrijf met de tijd weet mee
te gaan, wordt wel het beste gedemon
streerd in de verscheidenheid, die in de
kollektie van de Firma Ter Horst wordt
aangetroffen.
Naast de zakken, die nog immer in be
langrijke hoeveelheden uit de weverij
komen, zijn het de doeken voor de lino-
leum-industrie, voor de tapijtfabrieken,
voor de matrassenfabricage, jute beno
digd bij de bekleding van auto-carosse-
rieën, jute voor asphaltbedekking, jute
als isolatiemateriaal bij de vervaardi
ging van elektriciteitskabels enz. enz.
Gelet op de veelheid, mogen wij stel
len, dat in vrijwel iedere woning een in
Uw fabrieken vervaardigd artikel te vin
den moet zijn.
Ik heb met het voorgaande willen aan
tonen, dat Uw bedrijf, heren directeuren,
van een grote betekenis is. In de eerste
plaats voor Rijssen; U zult deze, wat ego-
istisch lijkende, uitlating van een burge
meester zeker kunnen begrijpen.
Maar ook in landelijke zin is Ter Horst
en Co. van importantie. Als groot textiel
bedrijf neemt U een vooraanstaande
plaats in in het Twentse industriële le
ven.
Door de levering aan buitenlandse re
laties geeft U Uw deel in de zo noodzake
lijke versteviging van onze nationale han
delsbalans.
U zult van mij willen aannemen, dat
met de Rijssense gemeenschap, het ge
meentebestuur trots is op Uw firma, die
haar zetel sedert 1835 in onze stad heeft.
Wordt over jute in den lande gesproken,
dan wordt de naam Ter Horst genoemd.
En bij het noemen van deze naam volgt
als een vanzelfsprekendheid de toevoe
ging Rijssen.
In een gemeente van bescheiden groot
te zoals de onze is, met haar 14000 inwo
ners, betekent een industrie die aan 1400
mensen arbeid verschaft, heel veel.
Uw bedrijf neemt verreweg de belang
rijkste plaats in in het Rijssense leven.
En dit niet uitsluitend door de grote
werkgelegenheid, die wordt geboden,
maar evenzeer vanwege de historische
band, die tussen Ter Horst en Co. en
Rijssen in de loop der jaren is gegroeid.
Uw industrie aan zovele plaatsgeno
ten arbeid verschaffend, de voorzienin
gen die U hebt getroffen op allerlei ter
rein, en dat niet alleen voor Uw eigen
mensen, maar ook ten dienste van de
overige inwoners onzer gemeente, zij bie
den waardevolle voordelen op cultureel,
sociaal en maatschappelijk gebied. Ik
wil bij een gelegenheid als deze daarvan
met gevoelens van dankbaarheid getui
gen.
Ik weet dat U van Uw kant de zeer
goede kwaliteiten van Uw Rijssense
werknemers op de juiste wijze weet te
waarderen. Dit is tal van malen geble
ken.
In Rijssen en omgeving - ik denk hier
bij aan Uw werknemers uit Holten en
andere naburige gemeenten - heeft men
een belangstelling in de goede zin des
woords voor het bedrijf waar men werkt.
Dit in tegenstelling met de verhou
dingen in verschillende industriële cen
tra elders, waar de relatie werkgever
werknemer verkild is in het pure mate
riële vlak.
Trouw jegens en liefde voor het be
drijf is hier gelukkig nog te vinden.
Met de wens, dat onder Gods zegen
Uw bedrijf zijn eervolle plaats in de Ne
derlandse textielindustrie tot in lengte
van dagen zal blijven innemen, wil ik
eindigen.
Rede van de heer Ledeboer.
Na de rede van burgemeester Land
weer werd het woord gevoerd door de
heer H. B. N. Ledeboer, president-com
missaris van de N.V. Ter Horst en Co.
Deze bracht hulde aan de pioniersar
beid, verricht door de heer G. H. ter
Horst en herinnerde aan de grote aktivi-
teiten, die zijn zoons hebben ontplooid,
tengevolge waarvan de basis werd ge
legd voor de grote gezonde onderneming,
die de N.V. in latere jaren is geworden.
Spreker releveerde de prettige relaties,
die er daterende uit de beginjaren be
staan met Van Heek en Co. te Enschede
en herinnerde aan de vriendschap, die er
vanouds bestaan heeft tussen de familie
Van Heek en de familie Ter Horst.
Spreker bracht voorts hulde aan de la
tere generaties, die de kiem, die er 125
jaar geleden was gelegd, tot volle was
dom hadden doen komen. Hulde bracht
spreker aan de huidige directie, die ieder
op hun eigen terrein, voortreffelijk werk
verrichten, aldus de heer Ledeboer.
Ook bracht spr. hulde aan alle werk
nemers zonder uitzondering met mede
werking waarvan de N.V. Ter Horst en
Co. zulk een bloeiende en gezonde onder
neming is geworden aldus spr.
Ook had spr. veel waardering voor de
heer J. J. ter Horst, die nog steeds ge
ïnteresseerd is in het wel en wee van
de onderneming, die hij zo vele jaren met
zulk eer» bezielende overtuiging had ge
diend.
Namens de werknemers werd 't woord
gevoerd door de heer H. Nieuwenhuis.
Deze vertegenwoordiger van alle werkne
mers sprak de volgende rede uit:
Directeuren, President commissiaris,
Commissaris van de Koningin, Burge
meester, Dames en Heren,
Het is mij een groot genoegen om u
namens het Jubileum Comité en perso
neel van harte te feliciteren met het 125
jarig bestaan van het bedrijf.
Er is de laatste tijd zoveel gesproken
en geschreven over de oprichters en de
Directeuren van thans, dat wij gemeend
hebben hier deze avond niet zo veel over
te zeggen.
Wij willen dan ook hier niet alleen over
de Directeuren spreken, maar ook over
het personeel.
Toen wij dan ook hoorden, dat het be
drijf dit jaar 125 jaar zou hebben bestaan,
is er een comité gevormd om een com
missi ein het leven te roepen.
Deze commissie was spoedig gevormd.
Er werden plannen gemaakt om de Di
rectie een cadeau aan te bieden. Maar nu
het cadeau; daar moest geld voor zijn.
Het personeel werd ingeschakeld en 't
idee kreeg de volle instemming.
Het geld kwam er, zelfs de gepensio
neerden gaven terstond hun medewer
king. Er kwamen zelfs aanvragen van
mensen, die buiten het bedrijf stonden.
Helaas moesten wij deze mensen teleur
stellen.
Uit deze daad spreekt de liefde van de
arbeiders voor hun Directeuren en be
drijf.
Maar nu het cadeau waarvoor een plan
moest worden uitgewerkt.
Het comité heeft de heer Bouma ge
vraagd om zijn medewerking hiervoor te
geven. Deze was terstond bereid om ons
van dienst te zijn.
Wij brengen dan ook van deze plaats een
woord van dank aan de heer Bouma,
■voor het vele werk dat hij voor ons in
deze heeft verricht.
En nu geachte Directie, het cadeau.
Hierna verschenen 4 leerlingen van de
Banketbakkersvakschool uit Amsterdam,
die een fraai miniatuur aandroegen (in
suiker uitgewerkt)) Ivan de fontein, die
door de werknemers hedenmorgen werd
aangeboden, en die voor het front van 't
kantoor is aangebracht.
Wij hopen dat wij met dit geschenk
geslaagd zijn, aldus spr.
Velen zullen zeggen: „Is dit nu een ca
deau voor de Directie; wat heeft dat met
het bedrijf te maken".
Wij menen van wel. Wij hopen dat het
een symbool mag zijn van een goede sa
menwerking en; dat het de bron mag zijn,
waaruit, het wederzijds vertrouwen wordt
geput.
Als het zo is, dan zal het zeker tot ze
gen zijn voor de Directie en', personeel.
Nu het bekend is, dat het een fontein is,
mag ik niet nalaten alle medewerkers 'n
woord van dank te brengen, en wel de
heren Van Dam uit Amsterdajn, de heer
Hofhuis uit Enschede, de Gebr. Jansen
uit Rijssen en de firma Abex uit Hoog
kerk.
Ook de heren Boonstra en Boode met
hun medewerkers onze hartelijke dank.
Mijne heren; laatst las ik in een boek,
genaamd: Spoel en spade. Deze roman
speelde zich af in deze streek.
Het ging er over, hoe de eerste men
sen er toe kwamen in het bedrijf te wer
ken. Dat was niet gemakkelijk; er waren
veel bezwaren die overwonnen moesten
worden.
Als ik dan zie dat in de etalages in
Rijssen wordt uitgebeeld hoe het vroeger
was, dan mogen wij hier geen reclame
mee maken. Dat is ook zeker de bedoe
ling van hen niet geweest.
Uit hun harde bestaan hebben zij ge
toond, dat ze moesten, en wilden leven.
Gelukkig is er veel veranderd.
De armoede is verdwenen; wij hebben
een bestaan en wij kunnen leven. Wel
blijven er nog wensen over, maar wij ho
pen dat wij die samen kunnen oplossen.
Geve God ons de kracht, dan zullen wij
zeker slagen.
Wij hopen, dat ons geschenk u steeds
in herinnering roept dat het een cadeau
is waaruit de liefde van het personeel
spreekt en hun vertrouwen in de Directie.
Wij wet|en dat wij Directeuren heb
ben die van goede wil zijn en daarom
gaan wij met vertrouwen de toekomst
toegemoet.
Nogmaals onze beste wensen en schen-
ke God, dat het bedrijf met hun Direc
teuren en personeel nog tot in lengte van
jaren mag gespaard blijven en in het bij
zonder onze oudste Directeur, meneer
Jan.
Geve God u de kracht op uw hoge leef
tijd om het bedrijf nog vele jaren te be
sturen.
Ik wil eindigen met het lied:
Op broeders, op! weest nooit versaagd,
Het oog op God 'gericht;
Uw weg, UW schreden niet versaagd,
En welke vijand U belaagt,
Steeds voorwaarts, tot het licht eens
daagt,
Het blijde, heerlijk licht.
De herdenkingsavond van het jubileum
van de N.V. ter Horst en Co., die gisteren
in het Volkspark werd gehouden, is een
gebeurtenis geworden., die velen nog lang
als een aangename herinnering zullen be
waren.
De avond door zo velen in Rijssen met
grote verwachtingen tegemoet gezien,
werd een indrukwekkende. Er heerste een
verwachtingsvolle aangename sfeer en het
was voelbaar, dat de werknemers van Ter
Horst en Co. de betekenis van deze histo
rische avond beseften en meebeleefden.
Het hoogtepunt was wel de zeer hoge
onderscheiding die een der directeuren
van Ter Horst en Co. ten deel viel. De
heer A. H. ter Horst werd n.l. benoemd
tot officier in de orde van Oranje Nassau,
waarvan burgemeester Landweer mede
deling deed en welke mededeling met in
stemming en enthousiasme werd begroet.
De sympathieke „Meneer Auke" was
bijzonder verrast, ontroerd ook „dat had
ik in de verste verte niet durven verwach
ten", zo liet hij zich uit en ik ben H.M. de
Koningin bijzonder dankbaar, dat mij de
ze onderscheiding ten deel is gevallen en
ik hoop, als het mij gegeven mag zijn, dat
ik deze onderscheiding nog vele jaren met
ere zal mogen dragen, aldus spr.
In deze bijzonder hoge onderscheiding
wordt hulde gebracht aan de innemende
figuur van Meneer Auke zoals hij door de
werknemers wordt betiteld, voor zijn ver
diensten in de onderneming waarvan hij
directeur is, maar tevens voor de belang
stelling, die hij toont en. de krachten die
hij geeft aan het verenigingsleven, voor
zover dat in zijn vermogen ligt.
Daarnevens ligt ongetwijfeld het feit,
dat in deze onderscheiding ook de heren
G. W. ter Horst en H. Jordaan worden
betrokken, omdat onder het bezielende lei
derschap van deze drie directeuren het
wereldbedrijf, dat Ter Horst en Co. in de
loop der jaren is geworden, ook de toe
komst met vertrouwen tegemoet kan wor
den gezien.
De instemming, waarmede de medede
ling, die burgemeester Landweer namens
H.M. de Koningin mocht doen, werd ont
vangen, is een bewijs, dat ook de werk
nemers van Ter Horst en Co. in deze
onderscheiding een bewijs van erkente
lijkheid zien, een bewijs van waardering,
die ook van de zijde van H.M. de Ko
ningin voor allen die werkzaam zijn in
het bedrijf van de Kon. Jutespinnerijen en
Weverijen van Ter Horst en Co., wordt
getoond.
Het machtige gebouw, dat in het hart
van het Volkspark ter gelegenheid van
de jubileumviering is verrezen gonsde van
de verwachtingen. De grote betekenis van
deze bijzondere avond verkreeg nog een
bijzonder cachet door de aanwezigheid van
de Commissaris van de Koningin in de
Provincie Overijssel, Ir. J. B. M. H. de
Ridder de van der Schueren, de burge
meester van Rijssen, de president Com
missaris van de N.V., de leden der direc
tie met hun dames alsook diverse familie
leden van de directeuren van de jubile
rende onderneming.
De verwachtingen, die hoog waren ge
spannen werden in de loop van de avond
nog verre overtroffen en deze avond zal
voor velen een onvergetelijke blijven.
Er waren diverse hoogtepunten, waar
van de bekendmaking door burgemeester
Landweer dat de heer A. H. ter Horst was
benoemd tot officier in de Orde van Oran
je Nassau er een was.
Ook de mededeling, dat 24 werknemers
waren onderscheiden met de ere-medaille
in brons verbonden aan de Orde van
Oranje-Nassau was een indrukwekkend
moment.
De mededeling die als verrassing was
aangekondigd, werd daarna uiteraard met
grote spanning afgewacht, toen de heer
A. H. ter Horst bekend maakte, dat de
directie had besloten ter gelegenheid van
het 125-jarig jubileum gratificaties uit te
reiken aan: a. de weduwen van overleden
werknemers; b. aan de gepensioneerden,
en c. aan de actieve werknemers.
Deze zullen bedragen aldus de heer Ter
Horst:
Voor de weduwen f 75,
Voor de gepensioneerden f 75,ver
meerderd met f 4,80 voor ieder dienstjaar
bij de onderneming doorgebracht.
Voor de werknemers: f 75,vermeer
derd met f 0,40 per dienstmaand, hetgeen
dus eveneens neerkomt op f 4,80 per
dienstjaar.
Uit diverse hoeken van de zaal steeg
een bewonderend gemompel op, een be
wijs, dat deze mededeling inderdaad als
een verrassing werd gelanceerd.
De uitlating, die een van de gepensio
neerden, nadat hij de enveloppe in ont
vangst had genomen, deed, typeerde de
reactie, waarmede de gratificatie was be
groet, duidelijk.
Als echter Rijssenaar zei deze gepensio
neerde van Ter Horst en Co.: Det he'k
neet edach. Hee is vanaownd mear as
raak.
