RAAD RUSSEN Skeltering, een nieuwe sport WOOLWORTH'S, de winkels voor de mensen met kleine beurs ABNORMALE CHAUFFEURS Aanduidingen op diëetartikelen Wijziging uitbreidingsplan Opening nieuwe zaak fa. v. Putten RIVO-NIEUWS Amborniezeu-wonigen Een gevaar op de weg Onderzoek wijst uit: 20% der brokkenmakers is geestelijk gestoord en de rest zijn onverantwoorde weggebruikers OOK IN NEDERLAND VEEL BELANGSTELLING De raad van Rijssen komt op dinsdag 29 maart in openbare vergadering bijeen ter afhandeling van de volgende agenda: 1 Vaststelling notulen en bijlagen van de vergaderingen d.d. 29 december '59, 26 januari en 25 februari 1960. 2 Ingekomen stukken. 3 Voorstel van burgemeester en wet houders d.d. 1 maart 1960, nr. 42, tot verkoop van bouwterrein aan G. J. Poortman. 4 Alsvoren tot aankoop van grond van G. ter Harmsel. 5 Alsvoren tot aankoop van grond van mej. G. Rozendom 6 Alsvoren tot aankoop van grond van J. Fuit. 7 Alsvoren tot verkoop van bouwterrein aan de N.V. Maatschappij Oost Neder land. 8 Alsvoren tot verkoop van industrie terrein aan de Fa. E. J. Sanderman. 9 Alsvoren tot verkoop van bouwterrein aan W. Pijffer. 10 Alsvoren tot verkoop van bouwterrein aan H. van de Noort. 11 Alsvoren tot verkoop van bouwterrein aan G. Ligtenberg. 12 Alsvoren tot verkoop van bouwterrein aan de Staat der Nederlanden. 13 Alsvoren tot aankoop van grond van J. H. Bargmans c.s. 14 Alsvoren betreffende verkoop en aan koop van grond aan de Weijerdsteeg. 15 Alsvoren tot wijziging van de Alge mene voorwaarden voor levering van elektriciteit door het gemeentelijk energiebedrijf. Van 23 februari tot en met 22 maart 1960 heeft ter secretarie ter inzage ge legen een ontwerp tot herziening IIIc van het plan in onderdelen. In dit ont werp zijn verschillende wijzigingen van het plan West en Molenstal verwerkt. Deze wijzigingen zijn in het algemeen noodzakelijk geworden door de verschil lende bouwvergunningen die zijn afge geven ingevolge artikel 20 der wederop- bouwwet; de daarvoor noodzakelijke wij zigingen van het uitbreidingsplan zijn in dit ontwerp verwerkt. Verder is in het ontwerp verwerkt een wijziging van het uitbreidingsplan om de noodzakelijke verbouwing van de timmer fabriek van de N.V. Roelofs en Haase te kunnen effectueren. Ook is in het ontwerp geprojecteerd een klein industrieterrein aan de Braakmansdijk tegenover de N.V. Heka, teneinde hierdoor de mogelijkheid te scheppen dat zich aldaar enige expe ditiebedrijven kunnen vestigen. B. en W. zijn van mening, dat het zo wel uit een verkeerstechnisch oogpunt als ter voorkoming en beperking van hinder gewenst is, dat dergelijke bedrijven uit de bebouwde kom worden geweerd. B. en W. stellen de raad voor, het ont werp, waartegen geen bezwaren zijn in gebracht, ongewijzigd vast te stellen. 16 Alsvoren tot vaststelling van een ver ordening tot het tegengaan van par- keerexcessen. 17 Alsvoren betreffende weigering van een bouwvergunning. 18 Alsvoren tot verhuur van grond aan de speeltuinvereniging „Margriet". 19 Alsvoren tot 10e wijziging van de ge meentebegroting 1960. 20 Alsvoren tot 25e wijziging gemeente begroting 1959. 21 Alsvoren tot vaststelling van herzie ning IIIc van het plan in onderdelen 1947. De fa. L. van Putten en Zoon heeft in de Bouwstraat een geheel nieuwe zaak geopend in verfwaren, behangselpapieren enz. De nieuwe zaak is op bijzonder doel matige wijze ingericht en de grote ruim te, waarover men de beschikking heeft, heeft men op zeer praktische wijze weten te benutten. Ook aan de ruime etalages is alle aan dacht gewijd, zodat men een uitstekende indruk krijgt van deze zaak, die een aan winst voor de Bouwstraat kan worden genoemd. Alles is op vakkundige, overzichtelijke wijze opgesteld, terwijl men in een pret tige omgeving zijn eventuele inkopen kan doen. Wij wensen de fa. van Putten met haar nieuwe zaak veel succes toe. Door een onverwachte 30 zege op de bezetters van de derde plaats in de over gangsklasse, het Hengelose Kateekers 2, is RIVO zaterdagmiddag toch niet met lege handen in Rijssen achtergebleven. Tegen de kampioenen, „derde Ulo", werd namelijk wel goed gespeeld, maar wer den geen winstpunten geboekt. Tegen Kateekers 2 werd vlot gespeeld en daar de Hengeloërs tevens enkele in vallers telden, kon RIVO geheel haar eigen spel spelen. De setstanden waren: 15—10, 15—8 en 15—4. De kampioenen, „3e Ulo", liet er geen twijfel over bestaan, dat zij de sterkste ploeg uit de overgangsklasse is. Alleen in de derde set spande het even, maar voor RIVO zat er toch geen setwinst meer in. De setstanden waren: 1015, 8—15 en 13—15. A.s. zaterdag heeft RIVO weer een thuiswedstijd, n.l. tegen de Hengelose „Antilopen". Op zaterdagavond 9 april wordt er door RIVO een toernooi georganiseerd, waaraan naast 3e Ulo nog één of meer prominente clubs uit Twente zullen deel nemen. Een unieke gelegenheid om ook in Rijssen volleybal van nationaal for maat te zien. Door het Rijk zullen in Rijssen (plan Lentfertstukken) een 22-tal woningen ge bouwd worden voor Ambonezen. B. en W. stellen de raad voor hiertoe aan 't Rijk te verkopen ongeveer 5593 m2 grond tegen de prijs van f 11,50 per m2. De lange lijst van sporten, die in ons land beoefend worden is sinds kort met een geheel nieuwe vorm van sportbe oefening uitgebreid. Uit de Verenigde Staten n.l. is „Skeltering" naar de lage landen overgewaaid en al is het aantal daadwerkelijke beoefenaren van deze sport dan op het moment nog niet groot het ziet er wel naar uit dat skeltering ook hier binnen korte tijd een grote scha re enthousiaste aanhangers zal hebben. Onder skeltering verstaan we het rij den met zo eenvoudig mogelijk gehouden gemotoriseerde voertuigen we kunnen het nauwelijks auto's noemen maar dat is niet het aantrekkelijkste van deze vorm van sport. Meestentijds hebben de deelnemers hun voertuig zelf vervaardigd, waarbij men dikwijls met zeer simpele hulpmiddelen genoegen moet nemen. Het constructieve element speelt bij skelte ring dus een belangrijke rol, hoewel er in Amerika natuurlijk al slimme zakenlie den zijn, die de skelters of go-karts kant en klaar in de handel brengen. Helemaal zonder gevaar is deze sport natuurlijk niet, ofschoon de snelheden over het algemeen niet hoog zijn. Het is daarom toe te juichen, dat de Nederland se Autorensport Vereniging, de N.A.V., zich belast heeft met het toezicht op de ze vorm van sportbeoefening, o.a. door het samenstellen van een voorlopig re glement met betrekking tot de eisen die bij het rijden in wedstrijdverband aan deelnemers en de wagens zullen worden gesteld. F. W. Woolworth Co., de vennootschap die thans meer dan 3.000 winkels in de Verenigde Staten en negen andere landen exploiteert, bestond verleden jaar 80 jaar. De eerste Woolworth-winkel, die nog steeds bestaat, werd in 1879 in Lancaster in de staat Pennsylvanië geopend door de 27-jarige Frank Woolworth. Geboren en opgevoed op een boerderij, was hij op 19-jarige leeftijd in een levens middelenwinkel in de buurt gaan werken. Nadat hij er twee jaar gewerkt had zon der een cent loon te ontvangen, ging hij over naar een andere winkel, waar hij net genoeg verdiende om kost en inwoning te betalen. Eindelijk, in zijn derde baan, kreeg hij een behoorlijk loon, maar later werd het verminderd omdat hij zo'n slechte verkoper bleek te zijn! Toen hij in Lancaster zijn eerste „Wool worth 5 cent Store" opende, lieten hem twe egedachten niet met rust: in de eer ste plaats wilde hij niets boven een vaste prijs verkopen en in de tweede plaats was hij voornemens al zijn waren openlijk uit te stallen. In zijn tijd was het namelijk Sedert eind 1958 is de bepaling in het Algemeen Besluit van de Warenwet van kracht, waarin wordt gesteld, dat de aanduidin gen „zoutarm", „ongezou ten" of „natriumarm" e.d., die er op wijzen, dat men met een produkt te maken heeft, dat geschikt is voor patiënten met een zoutarm dieet, niet meer vrij toege staan zijn. Voor het aan brengen van een dezer aanduidingen op levens middelen of hun verpak king is toestemming van de Kroon nodig, terwijl bo vendien bepaalde voor waarden gesteld kunnen worden. Niet alle als „zoutarm" e.d. aan te duiden produk ten vallen onder deze re geling: die levensmiddelen, waarvoor krachtens een ander Warenwetbesluit andere regelingen zijn ge troffen, zijn uitgezonderd. Dit geldt b.v. voor brood: eisen, gesteld aan aandui ding en samenstelling van zoutarm brood zijn opgeno men in het Broodbesluit. De bedoeling van dit ar tikel is duidelijk. Het be oogt te voorkomen, dat iedere fabrikant, die dit wenst, produkten als „zoutloos" of „zoutarm" in de handel kan brengen, die dit niet zijn. Bovendien kan door het stellen van voorwaarden voorkomen worden, dat ieder produkt dat maar iets minder zout bevat dan normaal, als „zoutarm" wordt aange duid. De Adviescommissie Wa renwet heeft voor diverse produkten een maximum toelaatbaar natriumgehalte vastgesteld, dat voor ieder produkt verschillend is. Sedert het begin van dit jaar worden door de Keu ringsdienst voor Waren ar tikelen, die als „zoutarm", „ongezouten" of „natrium arm" aangeduid zijn, on derzocht, op het natriumge halte. De term „zoutloos" is niet meer toegestaan, omdat er van wordt uitgegaan, dat praktisch ieder levensmid- dal (de zuivere koolhydra ten en vetten uitgezon derd) zout bevat. De „zoutarme" produkten van nu kunnen minder zout be vatten dan de „zoutloze" produkten van vroeger. In een „zoutloos" dieet (beter is te spreken van „zout arm" dieet) kunnen de zoutarme artikelen worden gebruikt, tenzij een be paald produkt om andere redenen verboden is (zo zal de zoutarme worst b.v. niet in aanmerking komen voor een galblaaspatiënt met een zoutarm dieet). Als voorwaarde krachtens de Warenwet kan gesteld worden, dat het maximaal toegestane gehalte aan een of meer ionen, zoals na trium-, kalium-, chloor- en ammoniumionen, op de verpakking van de zout arme produkten wordt vermeld. Dat is uitsluitend van belang voor dieetbere- keningen. In tegenstelling tot de be paling betreffende zoutar me produkten is die be treffende „diabeten-arti kelen al ettelijke jaren ge leden in het Algemeen Be sluit Warenwet opgeno men, namelijk in 1937. Se dertdien is dus toestem ming nodig voor het in de handel brengen van, en zijn eisen gesteld aan de produkten, die speciaal „voor diabetici" of „voor lijders aan suikerziekte" of onder een dergelijke vlag worden aangeboden. De momenteel algemeen gel dende voorwaarden zijn dat a. de produkten uitslui tend verpakt in de han del mogen worden ge bracht en dat b. de volledige samenstel ling van de waren op de verpakking vermeld moet zijn. Artikelen, bestemd of geschikt voor diabetici (suikerzieken), kunnen voorzien zijn van het stem pel van de Nederlandse Vereniging van Suikerzie ken (N.V.S.). Op produk ten, die voor suikerpatiën ten worden aanbevolen (al dan niet ter vervanging van medicijnen), maar in werkelijkheid beter niet volgens de aanwijzing door een suikerpatiënt ge bruikt kunnen worden, komt dit stempel niet voor. „Zoutarm" zijn onder meer te verkrijgen: melk margarine harde kaas en smeltkaas pindakaas vleeswaren en vlees in blik blikgroenten, tomatesap brood, beschuit, biscuits, crackers. Van de produkten „be stemd voor diabetici" noe men wij: vruchten op water jam, limonade, limonade siroop chocolade, drop, koekjes puddingpoeders. De meeste dezer produk ten kunnen niet „extra" worden genomen boven de hoeveelheden levensmid delen, die op de dieetlijst voorgeschreven staan. Bij gebruik van de diabetes- produkten, die koolhydra ten bevatten, zal men b.v. wat brood of aardappelen minder moeten nemen. gewoonte alle koopwaren in laden en vak ken achter of onder een lege toonbank te bewaren. De eerste gedachte was niet nieuw hij had het al eens geprobeerd en het was mislukt, maar de tweede was heel bijzonder. Met zijn vrouw, zeven bedienden en voorraden, die hij met geleend geld had gekocht, begon hij in een hoekhuis een winkel van 4 bij 11 meter. Vanaf het eer ste ogenblik stroomden de mensen bin nen, betastten en vergeleken de goede ren, die tot aan het plafond lagen opge stapeld en zij telden hun stuivers neer. Toen de winkel 's avonds gesloten werd, was ongeveer de halve voorraad ver kocht. De volgende dag schreef de „slechte verkoper" een geestdriftige brief aan zijn vader, waarin hij hem reeds het plan ont vouwde in Harrisburg een tweede zaak te openen. Dit filiaal in Harrisburg, Penn sylvanië, was een mislukking, evenals de vijf andere, die hij in de loop van de vol gende vijf jaar opende. Enkele daarvan werden door Woolworth zelf gedreven en andere werden wel grotendeels door hem gefinancierd, maar er stond een door hem aangestelde chef aan het hoofd. Als het met een van zijn zaken mis ging, dan ging hij na wat er de oorzaak van was en opende een andere zaak. In die jaren bracht hij een nieuwigheid aan die hij later beschouwde als het keer punt in zijn loopbaan als zakenman: ver kocht hij eerst goederen die hoogstens 5 cent kostten, nu nam hij er goederen bij die op zijn hoogst op 10 cent waren afge prijsd. Dat maakte dat hij veel meer van de fabrikanten kon afnemen en dat het aantal verschillende artikelen in zijn win kel vier maal zo groot werd. En toen kreeg zijn zaak de bekende naam, „Five and Ten Cent Store". Tegen het einde van de jaren 80 gingen er geen winkels van Woolworth meer over de kop en zijn toekomstige reuzen bedrijf begon op een hechte basis te staan. Woolworth stelde uitsluitend winkelchefs en vennoten aan, die hij persoonlijk ken de. Hij betaalde hun een bescheiden sala ris ter dekking van hun onkosten, maar hij maakte hen deelgenoot in de winst een stelsel dat door de Woolworth Com pany nog steeds voor de leidende functio narissen gehandhaafd wordt. In de vol gende tien jaar stelde hij minimum-lonen vast voor de minder-gesalarieerden, intro duceerde vakanties met behoud van loon, gaf zijn personeel tegen Kerstmis een gra tificatie en richtte voor zijn werknemers een pensioenfonds op. Vervolgens verhuisde hij naar New York, om daar zijn eigen inkoopbureau te vesti gen. Tot 1888 leidde hij persoonlijk het ge hele concern, schreef kooporders uit, hield de boeken bij en schreef elke dag een brief aan ieder van de chefs van het zich steeds uitbreidende aantal winkels. Het kon niet uitblijven dat hij zich overwerkte en toen hij noodgedwongen veel werk uit handen moest geven had hij alle tijd zich over het gehele arbeidsterrein te beraden. Zijn leus werd: „organiseren, delegeren, controleren". In de loop van de nu volgende jaren maakte Woolworth een eind aan de voor hem onverdragelijke situatie, dat steden met 50.000 inwoners of meer nog geen Woolworth-winkel bezaten. Hij begon ook aandacht aan het buitenland te schenken. Na een bezoek aan Engeland, legde hij in 1909 de commissarissen van de inmiddels opgerichte naamloze vennootschap zijn plannen voor, daar winkels te openen. Be gin 1912 werd er een nieuwe vennootschap opgericht voor de exploitatie van winkels in het buitenland. Ongeveer in die tijd liet hij van eigen geld in de stad New York het Woolworth Gebouw neerzetten, de eerste werkelijke moderne wolkenkrabber. Het gebouw is 60 verdiepingen hoog en het bereiken van deze hoogte was alleen mogelijk, doordat voor het eerst het „staalskelet" bij de bouw werd toegepast. Dit gebouw domi neerde tot 1930 het silhouet van de stad. Ofschoon Woolworth met de bouw alleen beoogde kantoor- en woonruimte te ver huren en dit is nog steeds het geval - was het gebouw zo iets ongekend moois en bijzonders, dat toeristen van heinde en ver kwamen om het gebouw, waaraan de Remmen verplicht! Zo werd b.v. bepaald, dat de skelters in drie klassen verdeeld zijn, t.w. junior skelters met een cilinderinhoud tot 50 cc, de Nationale skelters met een zuigerver plaatsing tot 125 cc en tenslotte de grootste, de internationale klasse, waar bij wagens met een motorinhoud tot maximaal 200 cc worden toegelaten. Omwille van de veiligheid werd voorts voorgeschreven, dat alle skelters uitge rust moeten zijn met een reminstallatie, waarbij tenminste twee wielen tegelijk hetzij voor of achter kunnen worden afgeremd. Ook een koppeling behoort tot de verplichte uitrusting, waarbij het ech ter aan de constructeur wordt overgela ten of deze een mechanisme of een auto matische koppeling toepast. De minimum wielbasis is vastgesteld op 1.02 m, terwijl ook werd bepaald, dat de wagens niet met autoped- of kinderwagenwielen mo gen zijn uitgerust en dat de wielen op kobel- of rollagers moeten lopen. Jongens van 14 tot 18 jaar kunnen uit sluitend uitkomen in de juniorenklasse, terwijl laatstgenoemde leeftijdgrens als minimum werd gesteld voor deelneming in de beide andere klassen. Wedstryden op komst. Het ligt in de bedoeling ook in Neder land op afgesloten circuits wedstrijden met deze skelters te gaan houden. In de Verenigde Staten is men nog een stap verder gegaan en vinden zelfs ritten plaats over de weg, waarbij afstanden van meer dan 200 km worden afgelegd. Zover is het echter bij ons nog niet en het is zelfs nog zeer de vraag, of het hier ooit zover komen zal. In elk geval echter staat skeltering in het middelpunt van de belangstelling en wij menen wel dat deze sport, mits in de juiste banen geleid, een goede kans maakt in ons land. Nu de N.A.V. en ook de K.N.A.C., A.N.W.B. e.a. zich over deze sport ontfermd hebben ziet het er wel naar uit, dat e.e.a. op gezonde basis ge regeld zal worden. En daar kan de sport alleen maar wel bij varen. bekende naam „Woolworth" verbonden was, te bewonderen. De oprichter van het concern, Frank Woolworth, stierf in 1919 op 67-jarige leeftijd, maar met zijn heengaan was aan de uitbreiding van zijn schepping nog geen einde gekomen. De F. W. Woolworth and Co. Ltd. was in 1912 in Engeland een zelfstandige maat schappij met ruim 1000 winkels, ook in Ierland en Zuid-Afrika geworden. Er zijn ook 80 tot 90 Woolworth winkels in de Duitse Bondsrepubliek, ondergebracht in een Duitse maatschappij, waarvan de Amerikaanse aandeelhoudster is; verder zijn er winkels in Canada, Cuba, Mexico en Puerto Rico. Zoveel mogelijk worden de goederen van plaatselijke fabrikanten betrokken. In het begin kunnen voorraden vanuit de Verenigde Staten ingevoerd worden, maar meestal is dit slechts een voorlopige maat regel. De oude Woolworth zou zeker verbaasd staan te kijken, als hij nu nog eens kon zien hoe het in de winkels die zijn naam dragen, toegaat. De prijzen zijn niet lan ger tot een bepaald bedrag beperkt; de winkels zijn enorm in grootte toegeno men en in vele er van is ook het beginsel der zelfbediening doorgedrongen. Er is ook nog een andere nieuwigheid: de ver koop van levensmiddelen zowel voor ge bruik ter plaatse als om naar huis mee te nemen. Dit onderdeel heeft vooral in de laatste jaren zo'n vlucht genomen, dat Woolworth tot de grootste levensmiddelen zaken in de Verenigde Staten is gaan be horen. De maatschappij is daardoor een van de grootste afnemers van de boeren geworden en dit zou de man, die een deel van zijn jeugd in het boerenbedrijf door bracht, zeker heel plezierig gevonden hebben. Op de meest uiteenlopende gebieden van de geneeskunde spant men zich in pa tiënten te genezen, ziekten te voorkomen, gezondheid te bevorderen. Op onze straten worden er echter jaar lijks meer dan duizend mensen, mannen, vrouwen en kinderen gewoon doodgere den en nog een veel groter aantal wordt er zwaar verminkt. Nu zijn er in de loop der jaren reeds al lerlei oorzaken van de verkeersveiligheid genoemd. De overheid heeft al verschil lende maatregelen genomen; verdere voorzieningen zijn in voorbereiding. Toch hebben wij zo'n idee, dat de ver- keers- en andere deskundigen geen ken nis genomen hebben van de meer dan op zienbarende uitkomsten van de studie, die Alan Canty heeft ondernomen. Krankzinnigheidsverklaring. Op een vergadering van de Nationale Veiligheidsraad te Chicago deelde deze geleerde, die psycholoog aan het Hof voor Verkeerszaken te Detroit is, de resulta ten van zijn bevindingen mee. Zijn on derzoek ging over de tienduizend auto mobilisten-brokkenmakers, die door de rechtbank naar zijn kliniek waren verwe zen. Om te beginnen waren er onder deze tienduizend verkeersovertreders honderd personen, voor wie al dadelijk een krank zinnigheidsverklaring kon worden afge geven! Voorts bleken er achthonderdvijftig van deze lieden op de een of andere manier zwakzinnig te zijn, terwijl er daarenboven nog duizend mensen onder hen waren, die vroeger al eens in een krankzinnigenge sticht waren verpleegd. Minderwaardigheidsgevoelens. Voor de rest bestond het „materiaal" uit psychoneurotische, emotioneel oneven wichtige, impulsieve en onverantwoorde lijke persoonlijkheden. Er bevonden zich onder deze mensen dagdromers, wier gedachten onder het rij den geheel en al in beslag genomen wer den door financiële, huwelijks- en andere problemen. Er bevonden zich ook mensen onder met minderwaardigheidsgevoelens, omdat ze te klein van stuk waren of omdat ze slecht gekleed gingen, of omdat ze geen geld hadden of omdat ze in een minder fraaie auto reden. Persoonlijkheidsdefecten. De auto is er wel van beschuldigd, dat zij de persoonlijkheid van de bestuurder verandert en altijd ten kwade. De heer Canty is echter van mening dat de persoonlijkheidsdefecten primair zijn en dat de auto de bestuurder alleen in staat stelt zijn minder prettige eigen schappen in het wegverkeer te demon streren. Speciale aandacht. Natuurlijk is het goed, wanneer men de keersveiligheid bijdragen wanneer men het verkeersonderwijs op de scholen ver plicht stelt. Natuurlij a is het goed, wanneer men de verkeerspolitie uitbreidt, wanneer men meer toezicht langs de wegen laat hou den, wanneer men de gevaarlijke punten beter beveiligt, wanneer er strenge straf fen aan verkeersovertreders worden uit gedeeld. Het feit, dat zoveel geestelijk gestoor den zich blijkbaar in het verkeer uitle ven, is echter een heel bijzonder aspect, dat bij dit alles zeer zeker speciale aan dacht verdient.

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1960 | | pagina 6