Uit Rij ssens verleden Moeder OEFENING BESCHERMING BEVOLKING BURGERLIJKE STAND 15 gedecoreerden bij Ter Horst en Co. N.Y. yjgjl sp°m' COÖP. BOERENLEENBANK NOTTER ivoa©L PREDIKBEURTEN Vaderdag Goede nachtrust Huid genezing 722 COOP- raifpeisenbankew TANDPASTA 8ABYDERM off "*2» Jaargang 37. No. 24. VRIJDAG 19 JUNI 1959 De abonnementsprijs van dit blad bedraagt 1.00 per kwartaal, voor post-abonnees 1.25 per kwartaal. De rijke baron van Langen van Rijssen in de Bevervoorde, een machtig man te Middeleeuwen BOERENLEENBANKEN Voetbal voor geleidehondenfonds VAN DER STOUW voor vulpennen! Voorliet tere Baby-huidje RIJSSEN VOETBALDE VOOR OUD-STRIJDERS door Zenuwrust Mijnhardt's Zenuwtabletten WEEKBLAD VOOR RUSSEN Administratie en Redactie: Enterstraat 10, Rijssen. Telef. 2303 (05480) Advertenties 10 ct. per m.m. Bij contract korting. Inzending van advertenties tot uiterlijk donderdagmorgen 12 uur. Met de Jonkers van Langen lagen in 1326 en jaren daarna de Rijssenaren niet overhoop. Dat kon toen nog, de burgemeesters, die toen nog maar een kleine vinger hadden, konden toen nog geen vuist maken. En Jon ker Evert van Langen was een machtig man. Niet alleen te Rijssen was hij groot grondbezitter, maar ook in het gericht van Rijssen buiten de stad. Evert van Langen was naast Heer van Bevervoorde ook Heer van de Dakhorst in de buurtschap Ypelo. Het gebeurt nog wel eens dat historici de Dakhorst in Rijssen, binnen de stad, neer zetten, omdat het geslacht Van Langen en de Dakhorst één zijn. In 1325 draaide nog lus tig de waterkorenmolen van de Jonker. In 1485 was Johan van Voorst, heer van Keppel, er eigenaar van. In 1496 Johan van Rechteren, heer van Almelo. In 1512 was Adriaan van Reede van Saesfelt met de watermolen te Rijssen beleend. En in 1635 beeft Rijssen geen watermolen meer. In dat jaar verzoekt Christoffer van Munster tot Brandlecht aan ridderschap en steden om te Rijssen, als eigenaar van de wind in Rijs sen, aldaar een windkorenmolen te mogen bouwen. Het blijkt intussen, dat de Rijsse naren hun rogge op een andere manier kapot kregen. De Jonker klaagde, dat men te Rijs sen gebruik maakte van handmolens en dat mocht niet, wat had hij anders aan de wind. Intussen gaan we even het gericht Rijs sen in om de eigendommen te bekijken van Jonker van Langen. Behalve de Dakhorst vinden wij in Ypelo in 1326 Het Mokkelen- cate, De twee Kedingerhuizen, Den Hof te Keppeler, De Koehorst (nu Keurs), Het Huis te Ypelo, Beverdam, Mekinck, Koedijk, Wolt huis, Nijhuis (dit laatste heet te liggen op de Mors). En ten slotte het huis Zeverink. Men ziet: een Rijsssens edelman had in die dagen evenveel landbezit als alle burgers van Rijssen samen. Dan was er ook nog in het gericht van Rijssen de biestere Jonker, een heer, die luisterde naar de naam Albert van den Reve. Zijn dochter was gehuwd met de Rijssener Jonker Evert van Bevervoorde. Die voornaam Evert is verdacht. Hij komt voor bij de Van Langens van Munster. En bij de Bevervoorde's, dit duidt op familie-ver wantschap. Jonker Van den Reve had zijn bezit in een ring rondom Rijssen liggen. In Ypelo, Enter en Elzen. Van den Reve was van naam een edelman, maar edel was iets an ders. Hij stond bepaald in een kwade reuk. En in Rijssen, al waren de burgers dan maar heel gewone hardwerkende mensen, maak ten ze met Jonker Albert korte metten. Ze joegen hem weg. Jan van Rijssen (was dit een burger of edelman?, wij weten het niet) had in Eisen zijn boerderijen en bossen. En Jonker Albert had daar het oog op laten val len. Maar Jan van Rijssen was in de stad van dezelfde naam populairder dan de Jonker Van den Reve. De poorten werden geopend en Van den Reve had te kiezen: de poort uit, of de botten in de zak. En hij verkoos het Huidzuiverheid - Huidgezondheid Voeten en oksels fris door Purol-poeder Maandag vond er op het directiekan toor van de N.V. ter Horst en Co. een plechtigheid plaats, waarbij aan 15 werk nemers van het bedrijf de bronzen me daille, verbonden aan de orde van Oranje Nassau werd uitgereikt, hetgeen geschied de door Burgemeester C. B. J. Landweer. Omdat er ook een 3-tal Wierdenaren bij de trouwe arbeiders maren, was ook burgemeester Mr. Maaldrink van Wier- den bij de decoratie aanwezig. Nadat de heer A. H. ter Horst een be groetingswoord had gesproken, nam bur gemeester Landweer het woord. Spr. vond het prettig, dat zulk een groot aantal per soneelsleden in aanmerking kwam voor een koninklijke onderscheiding, waarmee hij de jubilarissen van harte geluk wen ste. De heer A. H. ter Horst feliciteerde de gedecoreerden op hartelijke wijze en sprak de hoop uit, dat de jubilarissen de koninklijke onderscheiding nog vele ja ren in goede gezondheid zouden mogen dragen: Voor de onderscheiding kwamen de vol gende werknemers van ter Horst en Co. in aanmerking. H. Bakker, Holtertorensweg 33, wever; H. Baan, Holterstraatweg 110, wever; G. Baan, Dannenberg 63, wever; M. Baan; Nijverdalseweg 49, wever, thans bij de expeditie; C. Nijland, Walstraat 31, arbei der bij de kalander; M. Poortman, v. d. Broekestraat 24, arbeider bij de krasserij; H. J. Ruiterkamp, Holtentorensweg 15, batcher; A. J. Scherphof, Nassaustraat 9, wever; F. J. J. Tijhuis, Blinde Banisweg 42, batcher; C. Vos, Irenelaan 10, wever; J. Witten, Graaf Ottostraat, arbeider bij de pers; H. Waggeveld, P. C. Stamstraat 63, copsvervoerder; G. W. Bouwhuis, Smalendijk 2, Wierden, wever; J. Brinks, Klokkendijk 7c, bankwerker; J. Timmer man, Morsweg 3, Wierden, smeerder. eerste. Hij vestigde zich in een van de buurt schappen onder het schoutambt Hellendoorn, waar hij niet lang daarna door de heer van Almelo werd opgepakt wegens roverij. En toen hij voor het gerecht van de heer van Almelo moest verschijnen en men hem goed aan de tand voelde, kwam er wat los. Hij had in de nabijheid van Rijssen wagens en karren geplunderd, die op weg waren naar Bentheim. Johan van Markelo, een bode, bracht voor Jonker Albert van den Reve een brief naar Deventer. Daar had de Rijs- senaar blijkbaar goede vrienden zitten. Want Johan van Markelo bracht van Deventer een brief mee, dat Jonker Albert van den Reve maar goeden moed moest houden. Maar de stadsbode Arend Prop kwam met andere papieren, men eiste te Deventer de gevan genneming van Van het Reve. Men moest hem uitleveren aan Deventer, anders kon het op een oorlog uitdraaien tussen Deventer, Almelo en Neuenhaus in het Bentheimse. Het schijnt dat hij daar helpers had zitten. Dat deze man en Jonker uit het gericht van Rijssen heel wat mans was en veel helpers had, moge uit het volgende blijken. Hij wist uit den privatenkelder te Almelo uit te bre ken, bracht een leger op de been en trok naar Deventer. Rijssen liet hij ongemoeidj Misschien hoopte hij daar op zijn oude dag van het geroofde stil te gaan leven. Snel rukte hij op naar Deventer, plunderde de stad en keerde met zeventig wagenvrach ten huiswaarts. In Deventer werd alarm ge slagen en een vervolging ingezet. Het groot ste deel van het geroofde pikten de De- venternaren weer in, maar wat een toestand in de veertiende eeuw. En wat een kopzorg voor de Rijssense vroede vaderen. Dan nog dit: de Van Langens van de Dakhorst heb ben tot ongeveer 1690 de Dakhorst in eigen dom bezeten. Door huwelijk van een freule Van Langen werd het eigendom van de Jonkers de Reijer. Die waren er evenwel niet lang baas van. In de 18e eeuw kwam onder dramatische omstandigheden de Dakhorst on der de hamer. Het werd weer, als in het jaar duizend, boerenbezit. Lang stond er nog een oud bouwsel, een soort stuk van een heren huis met een boerenbedrijf er aan gebouwd. Toen wij het een dertigtal jaren geleden eens opzochten, leidde ons de bewoner, wijlen de heer Dam Wichers, in zijn tijd veehande laar, op zijn bedoening rond. Hij wees ons nog resten van grachten en van, zo het scheen een gewezen slertuin. Dan, een brand maakte jaren geleden een einde aan het oude bouwsel. Thans staat er een mo- >1? I AA.A EE ..n vat* R'J*" Nadere Aangesl.bij de Centrale Bankte Utrecht i rangen, dij oe v^enuaie Dannie uirecni z Nadere inlichtingen (bij de HUTTENWAL 31 RIJSSEN DE BÉSTE en niet duur. Tube 95-70-45 ct derne boerderij. En niets herinnert meer aan de eens zo machtige Jonkers Van Langen. Ook in Rijssen zelf heeft men de oude over blijfselen opgeruimd. Binnen Rijssen verre zen de laatste eeuw andere burchten. Een ondernemend burger legde voor bijkans een eeuw de grondslagen, voor een nieuwe burcht, een burcht, die al het andere wat er geweest was, zou overschaduwen. Op enkele bunders grond verrees zonder hoogheerlijke rechten en privilegiën de eerste burcht der industrie. En de naam an Harm ter Horst werd een begrip, waarbij dat van jonkers en baronnen ver in de schaduw zou staan. De eerste bakstenen pijp liet haar rook over het landschap gaan. En dit betekende voor menig mens het einde van armoede. VAN COEVERDEN. Voor de oefening van de Dienst Be scherming Bevolking „Samenwerking" be stond van de zijde van het publiek grote belangstelling De oefening werd gehouden teneinde de samenwerking van de Rijssense B.B. te beoefenen met de groepen Bedrijfszelf bescherming van de N.V. ter Horst en Co. en van de kamgarenspinnerij Riessen. De oefening was op spectaculaire wijze opgezet en alles was gedaan om de hulp verlening de werkelijkheid te doen bena deren. Er werd door niet minder dan 15 groe pen aan de oefening deelgenomen, waar reddingsploeg van ter Horst en Co., een reddingploeg van ter Horst en Co., een EHBO ploeg van genoemd bedrijf en door 12 blokploegen van de Rijssense B.B., ter wijl voor verkeersregeling handhaving van orde enz., medewerking werd ver leend door de Rijks- en door de reserve- politie. De provinciale commandant van de BB de heer Brummer en Burgemeester Land weer gaven blijk van hun belangstelling. De oefening ging van de veronderstel ling uit, dat in verband met oorlogsom standigheden de Staat van paraatheid voor de BB was afgekondigd. In verband daarmee, waren alle BB eenheden voor zien van het nodige materiaal. Om kwart over zeven (zo werd verondersteld) kwam uit het westen een aangeschoten bom menwerper boven Rijssen en ontdeed zich van zijn bommenlast teneinde sneller te kunnen vluchten. Hierdoor werden de volgende objecten getroffen: De Reginox (Industrieweg), de kamgarenspinnerij, en de fabriek van ter Horst en Co. op verschillende plaat sen. Tijdens de luchtaanval had iedere BB- groep zoveel mogelijk dekking gezocht. Toen om ongeveer half 8 een lange schril le stoot op de stoomfluit werd gegeven, kwam de BB in actie. Er heerste een gro te activiteit en aanvankelijk scheen het of een ieder zijn taak begreep. Later bleek, dat er verschillende fouten wer den gemaakt, die het verloop van de oefening enigszins vertraagden, maar de algemene indruk was aan het slot, dat er op effectieve wijze is samengewerkt om de moeilijkheden het hoofd te bieden. De brandweergroepen vooral waren snel ter plaatse en maakten een aanvang met de bestrijding van de branden. De groeps- en ploegleiders verkenden 't hun toegewezen oefenobject, gaven opdracht de branden te bestrijden en gewonden nesten te zoeken. De commandant van het Mobiele Geneeskundige team liet een verzamelplaats voor gewonden inrichten in gebouw Jeruel. 't Doel van de oefening, de beoefening van de samenwerking tus sen de BB en de BZB's is volkomen ge slaagd. De organisatie was tot in de puntjes afgewerkt en vooral de verbindingsdienst heeft een prachtige oefening achter de rug. Het doorgeven van duidelijke juiste inlichtingen is van eminent belang en dat er nu een aantal fouten zijn gemaakt door melders, is juist een bewijs, dat aan dit onderdeel veel aandacht moet worden gewijd. De medewerkers kwamen na afloop in de grote zaal van het Parkgebouw bijeen, waar de heer P. H. van Dijken, Kring- hoofd BB, dank bracht aan allen, die me degewerkt hadden tot het doen slagen van deze grote oefening. De heer van Dijken wierp een korte terugblik op het verloop van de oefening en constateerde, dat er enthousiast was gewerkt, de reddingsploegen hebben hun taak weer zeer behoorlijk verricht, aldus de heer van Dijken en de 24 gewonden zijn op behoorlijke wijze afgevoerd. Over de verbindingen had spr. enige zorg, niet alle berichten waren duidelijk, hetgeen spr. betreurde, omdat hiervan zeer veel kan afhangen. De berichten dienst van de Kamgaren en van ter Horst had goed werk geleverd. In het algemeen was er sprake van een goede samenwer king, aldus spr., er is bewezen, dat de BB in samenwerking met de BZB's goed werk kan verrichten hetgeen de opzet is van ons aller werk. Samenvattende was spr. van mening dat er sprake is ge weest van een goede prettige oefening, voor het slagen waarvan spr. allen grote dank bracht. De heer van Dijken betreurde de han delswijze van een aantal jongeren, die bij het binnenkomen in het Parkgebouw van een aantal personeelsleden van de politie, op ergerlijke wijze hadden gejoeld. De politie aldus de heer van Dijken heeft zich dat ten zeerste aangetrokken en stelt mij daarvoor verantwoordelijk. Spr. sprak de hoop uit, dat dit niet weer gebeurde en was overigens vol lof voor de medewerking ook van de zijde van de politie. Hierna gaf de commandant van de brandweer, de heer G. J. Wolters, een nabeschouwing evenals Dr. Zillinger Mo lenaar en de heer Boonstra. Onder een goede publieke belangstel ling werd dinsdagavond een voetbalwed strijd gespeeld tussen de „Kiosk" en een team gevormd uit de Rijks- en reserve- politie te Rijssen. Hoewel de „Kiosk" een grote veldmeer. derheid aan de dag legde, was het de „Hermandad" die na acht minuten spe len de leiding nam door een goed schot van midvoor Ter Harmsel. In de tweede helft zag men weer het zelfde spelbeeld. Beide elftallen scoorden ieder nog één keer zodat het einde kwam met een 21 overwinning voor de „poli tie". De leiding was bij arbiter Ditsel in goe de handen. In de pauze werd een col lecte gehouden voor het Blindengeleide hondenfonds te Amsterdam. Deze collecte bracht op f 97.44 (bruto). Ned. Herv. Gem. Grote Kerk 9.30 uur Ds. Wieman, 15 uur Ds. van Tuijl. Westerkerk 9.30 uur Ds. van Tuijl, 15 uur Ds. Vergunst. Elzen 9.30 uur de heer Renger. Notter 19.45 uur Ds. Vergunst. Geref. Gem. Noorderkerk 9.30 uur en 19 uur Ds. Blok, 15 uur leesdienst. Geref. Kerk Boomkamp 9.30 en 15 uur Ds. Brinkman. Oud Geref. Gem. Bevervoorde 9.30, 14.30 en 19 uur leesdienst. Oud Geref. Gem. Walkerk 9.30 en 15 uur leesdienst. Geref. Gem. in Nederland, Eschkerk 9.30 uur, 14.30 uur en 18 uur leesdienst. Woensdag 24 juni 19.15 uur Ds. M. v. de Ketterij uit Alblasserdam; donder dag 25 juni 19.15 uur Ds. Dr. C. Steen blok uit Gouda; vrijdag 26 juni 14 uur Ds. v. d. Ketterij uit Alblasserdam. Ned. Protestantenbond, afd. Rijssen 10.45 uur Dr. J. W. Samberg uit Delden. Geboren: Wilma Hendrika, dv B. J. Goorman en W. H. Steenbergen, Bouwstr. 38 Ingrid Hildegard Maria, dv A. F. M. Paauwe en H. Hollander, Wierdensestraat 59 Jan Hendrik, zv J. Nijkamp en F. Jansen, Bouwstraat 11 Hendrik, zv E. F. Vergunst en J. Bos, Weth. H. H. Kor- teboslaan 2 -Lambertha, dv R. Braak- hekke en L. Bronsvoort, Huttenwal 33 Hendrik Jan, zv H. Klein Legtenberg en A. Ruiterkamp, Holtentorensweg 15 Fredrika Janna, dv J. W. Rensen en A. Paalman, Ligtenbergerweg 36. Ondertrouwd: Dirk Harbers, 27 j„ Rijs sen, Esstraat 64 en Grada Sanderman, 23 j„ Rijssen, Holterstraatweg 70 Gerhard Beverdam, 26 j„ Enter, Beatrixlaan 1 en Janna Wieringa, 23 j., Rijssen, Venne- kesgaarden 35 Jezinus Briene, 25 j., Vriezenveen, Grensweg 2 en Reintje Vos- sebeld, 25 j., Rijssen, Holtentorensweg 71 Johannes Frederikus Smit, 24 j„ Wier den, Klokkendijk 3 en Willemina Zand- voort, 23 j., Rijssen, Hangerad 37 Jo han Langkamp, 23 j., Wierden, Klooster- hoeksweg 17 en Wilhelmina Fredrika Smeijers, 22 j., Rijssen, Walstraat 5 Jan Vrugteveen, 27 j., Enter, Julianastr. 23 en Hermanna Karkdijk, 26 j., Rijssen, Tabaksgaarden 38. Gehuwd: Gerrit Baan, 26 j., en Aleida Maria van den Berg, 25 j., Rijssen, A. H. ter Horstlaan 27 Jan Hendrik Roosink, 22 j., en Gretha Johanna Smelt, 20 j„ Rijssen, Arend Baanstraat 54. Overleden: Antonius Engelbertus Klein- rouweler, 66 j., ev M. H. van Eisen, Oos terhofweg 27. Zundag is het vuur oons kèls 'n Meüjsen dag van t' joar, Aw, oet berre komt dan lignt De kadootjes kloar. Joa dan worre wiej verwènd Duur het zwak geslach, Wodt oons duur de vrowleu smoarns Thee op berre brach. 't Hele joar wör der espoard, 't Is neet oawerdreeuwn, Um de kèls op vaderdag Ees wat moois te geeuwn. Jan den krig nen mooin niejn knup, Zeuj um ees zeen kiekn, Dieks ne bokse, eene den Aj nooit hoowt te striekn. Graads, toevallig dak det heurn, Krig een heel mooi més, Meer det hee non biej zich har Det was ook gin bés. Grote deuzen met segrétn, Kisj es met segoarn, Van het moark daw' 't leefste rookt, Kriewe 'n zundagmoarn. Op 'n poar cènt wodt neet ekekn, Meer het is neetwoar, Ook neet aaltied vaderdag, Een keer meer in 't joar. Rijssen. J. Rozendom. R.V. (comb.) RKSV-Excelsior (comb.) (22) Op het terrein van Rijssen Vooruit aan de Wierdenseweg speelden zaterdag een RV-combinatie en een combinatie van de plaatselijke verenigingen Excelsior en RKSV een voetbalwedstrijd, waarvan de opbrengst ten goede kwam aan de Rijs sense Bond var. Oud-strijders. In deze ontmoeting, die geenszins op een hoog peil stond, kreeg de RKSV-Ex- celsior-combinatie nog de beste kansen op een overwinning. Bij de RV-comb. was doelman Witten wegens ziekte vervangen door G. Brug- gink. In beide elftallen vormden de ver dedigingen het beste deel van de ploeg. Voor de rust kregen de resp. voorhoedes enkele schietkansen doch gedoelpunt werd er niet. Twee minuten na de hervatting liet stopper Nijland (Exc.) zich verschalken door Maatman (R.V.). Via Sehreurs kwam het leer bij de vrijstaande Heuten, die geen fout maakte (10). De R.V.-ers dachten toen blijkbaar reeds de overwinning in de zak te hebben en dit kwam de geelzwarten duur te staan. In de twaalfde minuut was het n.l. H. Kamphuis (RKSV) die met een ver schot (vanaf de zijlijn) doelman Brugging het nakijken gaf (11). Zes minuten later scheurde Smalbrug- ge (Exc.) alle RV-illusies aan flarden door na stevig doorzetten met een kei hard schot zijn club de leiding te geven (1—2). De RKSV-Exc.-comb. probeerde hierna de zege veilig te stellen en zetten een groot offensief in. Met kunst en vlieg werk hielden de R.V.-ers hun doel echter vrij voor verdere doorboring. Geleidelijk aan kwam Rijssen Vooruit tot enkele goed opgezette aanvallen doch als een rots in de branding stond stop per Nijland, trouw terzijde gestaan door de backs Poortman en Meulman. In de laatste minuut was het rechtshalf Dangremond, die tot dan toe nog weinig van zich had laten zien, die op dat moment van zich deed spreken In het vuur van het spel grabbelde hij n.l. het leer met de hand uit de doelmond en dit kwam zijn ploeg op een penalty te staan. Deze strafschop werd door Heuten in een doelpunt omgezet zodat de eindstand op de valreep nog 22 werd. De totale bruto opbrengst bedroeg f 240.—.

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1959 | | pagina 1