Dr* Hijszeler sprak voor de „Oudheidkamer Riessen" Stille UITSTEKEND GESLAAGD SCHOOLFEEST Raad Rijssen In blijde Verwachting KINDERMOND VAN DER STOUW voor vulpennen! Jaargang 38 No. 18. VRIJDAG 3 MEI 1957. De abonnementsprijs van dit blad bedraagt f 1.00 p. kwartaal WAT Mun haRDT Haakt isGOJQ WEEKBLAD VOOR RUSSEN Administratie en Redactie: Enterstraat 10, Rijssen. Telef. 2303 (051,80) Advertenties lOct. per m.m. By contract korting. Inzending van advertenties tot uiterlijk Donderdagmorgen 12 uur. Voor de leden van de „Oudheidkamer Riessen" sprak maandagavond in hotel Weltering Dr. Hijszeler, conservator van het Rijksmuseum Twenthe, over de vroe gere geschiedenis van Rijssen en omge ving. Door middel van fraaie dia's wist de heer Hijszeler zijn onderwerp zeer be vattelijk te maken, tengevolge waarvan de aanwezigen (te weinig in aantal) zijn causerie met intense belangstelling volg den. De hger Hijszeler begon met een inzicht te geven in de geologie en de ar cheologie. Uit de grondslagen zijn na diepgaande wetenschappelijke studies verschillende vragen te beantwoorden. Bijzonder interessant was dat gedeelte van zijn causerie, waarin spr. dia's ver toonde van en uiteenzettingen gaf over de gevonden voorwerpen in de aardlagen, waaruit spr. zeer interessante conclusies kon trekken. Ook in de omgeving van Rijssen zijn vaak grafheuvels ontbloot. Typisch is het feit, dat men in de oudheid de doden neerlegde in de slaaphouding, d.w.z. met opgetrokken knieën. Men verkeerde in de mening, dat de dode slechts sliep. Van daar ook dat men de overledene een beker mee gaf, met drink- of etenswaren. Spr. bestreed de mening, alsof de mens, die leefde vah 1500 tot 700 jaar voor Chris tus gekleed zou zijn geweest in dieren huiden en elke vorm van beschaving zou hebben gemist. Men verstond in die tijd zelfs de kunst van het spinnen uit de hand, zodat men kledingstukken kon ver vaardigen, waarvan dr. Hijszeler diverse voorwerpen kon tonen. Naast het spin nen vertoonde spr. resultaten van brei werk. De bovenkleding van zowel de man als de vrouw geleek frappant veel op de hedendaagse kleren, zodat deze wel bij zonder lang in „de mode" zijn geweest, aldus dr. Hijszeler. Veel respect had spr. voor de kunstzinnigheid van de bewoners uit de oertijd. Spr. vertoonde een z.g. vis graat en een klokbeker, die op bewonde renswaardige wijze waren bewerkt en versierd met fraaie motieven. De graf heuvels, die, aldus spr., vaak óp ondes kundige wijze zijn „vernield" door schat gravers, hebben vaak tal van vragen voor de wetenschap beantwoord. Spr. toonde aan, dat de trap van beschaving, waarin de mensen lang voor onze jaar telling hebben geleefd, een hoge moet zijn geweest. Men beschikte over een wagen wiel met spaken, die onmiskenbaar ge lijkenis vertoont met het wagenwiel, dat nog heden ten dage wordt gebruikt. Bij zonder interessant was de „opname" van de veiligheidsspeld. Hoewel niet zo ge- perfectionneerd en lomper, toonde spr. aan, dat de veiligheidsspeld .geen uitvin ding is uit de laatste tijd, maar een van eeuwen her. Veel bewondering brachten de belang stellenden ook op voor de prachtige sie raden van het zuiverste goud, aldus dr. Hijszeler, die gemaakt hadden kunnen zijn door een beroemde edelsmid uit de hedendaagse tijd. Spr. wees het verhaal van de Batavieren, alsdat deze mensen in dierenhuiden gehuld, de Rijn waren komen afzakken, met de grootste stellig heid van de hand. Integendeel, aldus spr., voor de prestaties van deze mensen moe ten wij groot rsepect hebben. De voorzitter van de Oudheidkamer, de heer A. ter Harmsel, dankte de spr. voor zijn buitengewoon interessante cau serie. Ook in Rijssen zal zaterdagavond (4 mei) weer een stille tocht worden ge houden ter herdenking van 'de gevalle nen in de oorlog 1940-1945. Vanaf 's avonds 6 uur zullen van alle openhare gebouwen de vlaggen halfstok worden igehngen, terwijl de bevolking wordt opgewekt datzelfde te doen. Om half acht zal vanaf het schoolplein van lie Oramjeschool zal de stille tocht aan vangen, hieraan kan ieder deelnemen. Bij 't monument zal men alle gevallenen herdenken, terwijl ook langs de graven zal worden geschreden. Om 8 uur precies zal 2 minuten vol komen. stilte in acht worden genomen. De hungerij wordt verzocht deze stilte volkomen te betrachten. In vorige jaren heeft aan deze piëteit nog wel eens wat gemankeerd, doch met Mem wordt ver zocht, nu cm 8 uur een halve minuut volkomen stilte in acht te nemen. Zo heet het Doktersboek met alle raad voor Moeder en Baby. Oralis bij de Babyderm Super-Babyseft, waarin poeder - zalf - olie zeep - shampoo, f 5.90. Weten is gerust zijn. Het gemeenschappelijk schoolfeestco mité komt wederom de eer toe een uit stekend geslaagd schoolfeest te hebben georganiseerd, waaraan door de leerlin gen van (bijna) alle scholen, tezamen 2000 in getal, werd deelgenomen. Reeds lang voor de afmars van de scholen naar het Schild was Rijssen vol beweging, vol fleur en kleur, omdat tal rijke kinderen fietsen hadden versierd, groepjes hadden gevormd en getooid wa ren me rood wit blauw of oranje. Op 't Schild bracht de massale school jeugd een zanghulde, die door het voltal lige college van b. en w. in ontvangst werd genomen. Naast deze autoriteiten bevonden zich op het bordes van het stadhuis de leden van het organiserend comité, de echtgenote van loco-burge meester Scholman, gemeentesecretaris Lugtigheid en een aantal raadsleden, o.a. de heren Haase, Leusink, ter Avest, Ho- des, Kreijkes en Nijland. De voorzitter van het schoolfeestcomi té, de heer De Ridder, sprak de feest vierende jeugd toe. Spr. was verheugd, dat zo'n groot gedeelte van de Rijssense jeugd zich had opgemaakt om aanhan kelijkheid aan H.M. de Koningin te to nen. „Naast alle vreugde", aldus de heer De Ridder, „moeten wij even stil staan bij het tragische feit, dat burgemeester Zeeuw niet meer in ons midden is. Bur gemeester Zeeuw heeft jullie zo vaak ge wezen op het verbond van Nederland en Oranje, hetgeen wij in dankbaarheid ge denken". Spr. bracht dank aan loco-burgemees ter Scholman voor zijn aanwezigheid, evenals de overige wethouders (Goosen en Otten) en de raadsleden. U geeft hier mede blijk met dit feest in te stemmen, hetgeen ons, aldus de heer De Ridder, zeer verheugt. Aan allen, die de organisatie van dit feest mogelijk hebben gemaakt, het ge meentebestuur, de burgerij en de plaat selijke industrie, bracht spr. dank voor de financiële medewerking. Hierna zongen de kinderen, begeleid door de muziekvereniging en gedirigeerd door de heer Sommer, achtereenvolgens*- het le en 6e couplet van het Wilhelmus, Mijn Nederland en Een draaiersjongen. Hierna werd door een 4-tal kleuters van de diverse kleuterscholen bloemen aan geboden aan mevr. Scholman. De peu ters, die dat parmantig deden, kregen van de groteren een hartelijk applaus. Hierna nam loco-burgemeester Schol man het woord, die zeide, graag de zang- hulde in ontvangst te hebben genomen. Niet alleen Rijssen,.maar het gehele Ne derlandse volk schaart zich vandaag weer rond het Huis van Oranje, waar door de trouw en aanhankelijkheid aan Oranje op uitbundige wijze wordt ge toond. „Geve God de Heer", aldus de lo co-burgemeester, „dat de trouw van het Nederlandse volk aan het Oranjehuis tot in lengte van dagen bestendigd blijft." Met een driewerf hoera op H.M. de Koningin uitgebracht, werd de zanghulde besloten en werd naar het feestterrein aan de Dannenberg afgemarcheerd. Op de feestweide heeft de Rijssense jeugd zich uitstekend geamuseerd. De spelletjes waren afwisselend en met veel overgave trachtte ieder voor zich een der prijsjes in de wacht te slepen. De kinderen werden rijkelijk getracteerd, de muziekvereniging Wilhelmina bracht een feestelijke sfeer op het terrein en de pu blieke belangstelling was groot. In de ochtend werd een korte maar treffende plechtigheid gehouden door de gezamenlijke padvindersjeugd met 't hij sen van de vlag. Men stelde zich rond de vlaggemast op, terwijl onder de tonen van het Wilhelmus (2 hoornblazers van Wilhelmina) de vlag werd gehesen, on derwijl de padvinders, de gidsen en ka bouters het saluut brachten. Door de voorzitter van het comité Na tionale Gedenkdagen en door loco-bur gemeester Scholman werd een kort woord gesproken. 's Avonds werd de vlag gestreken, waarna de muziekvereniging Wilhelmina een populair concert verzorgde. De leerlingen van de Uloscholen, de ambachtsschool en de chr. huishoud school speelden in de ochtend voetbal en handbalwedstrijden. RIJWIELPAD LANGS RIJKSWEG GOOR-DELDEN WORDT VERBETERD Het rijwielpad langs de rijksweg Goor,- Delden aldus de ANWB verkeert in een niet zo beste toestand. De ver harding is hier en daar verzakt, het geen gevaren voor fietsers en brom fietsers op dit 's zomers zeer drukke traject meebrengt. De bond kan thans echter berichten, dat de rijkswaterstaat in de loop van dit jaar het rijwielpad zal herstellen. BENOEMD De heer W. Tieben, bedrijfsleider bij het (gemeentelijk licbt'bedrijf, werd -be noemd tot directeur van 'het gemeente lijk liehtbedrijf te Wolveg-a. FILMVOORSTELLINGEN GESTAAKT Overeenkomstig haar voornemen heeft d'e vereniging T.O.V.A. besloten de film voorstellingen dn heï Parkgebouw te staken, in verbaend met het -besluit van de gemeenteraad dte vermakelijkheidsbe lasting te verhogen. De film, die woensdag zou worden -ver toond „Hoe langer hoe -gekker" heeft geen doorgang gevonden en ook in de n-aaste (of verre) toekomst z-ullen de Rijs- senaren verstoken blijven van het foios- coopamusemenit. NIEUWE CURSUS CHR. LANDBOUWHUISHOUDSCHOOL Blijkens de in dit nummer voorko mende advertentie, zal de nieuwe cur sus aan de Chr. Land'oouwhuishoud- school te Rijssen op 1 september a.s. aanvangen. Zoals uit de advertentie blijkt, kan da aangifte geschieden tijdens de school uren aan het schoolgebouw (Jeruël) of schriftelijk gericht aan de directrice, mej. H. B. Aalderink. Dit onderwijs is bedoeld voor meis jes, die de 6e klasse der lagere school hebben doorlopen, maar nog twee jaar leerplichtig zijn. Er wordt 5 dagen per week les gegeven en wel in de naald vakken (naaien, verstellen enz.), de huishoudelijke vakken (koken, huishou delijk werk) en de AVO-vakken (lager onderwijs, aangepast aan de leeftijd en school). Deze opleiding kan dienen als voor opleiding tot assistente in de huishou ding, kinderverzorgster enz. Schoolgeld is voor leerplichtige leer lingen niet verschuldigd, terwijl voor ouders, die de kosten, verbonden aan 't volgen van dit onderwijs, niet kunnen dragen,, de mogelijkheid aanwezig is, dat zij in aanmerking kunnen komen voor het verkrijgen van een toelage uit 's Rijks kas. De raadsvergadering, die vrijdag onder grote belangstelling van het publiek werd gehouden, kreeg een bewogen verloop, door de igrote heftigheid, waarmee de tegenstanders van het voorstel van b. en w. tot verhoging van de vermakelijk heidsbelasting zich verzetten en door de stelligheid, waarmee de voorstanders het voorstel wilden ondersteunen. Nog zelden werden zulke snijdende opmerkin gen gemaakt als deze avond en zelden kwamen de tegenste lingen zo duidelijk naar voron. Fei waxJn de roadies, snij dend de opmerkingen en groot de onver zettelijkheid van de partijen. Wat er ook als argument naar voren werd gebracht, niets vermocht in staat te zijn het een maal ingenomen standpunt te wijzigen en de waterkan, die wel eens wordt aan gedragen om het bekende water in de wijn te doen, hoefde niet te worden ge bruikt. Het voorstel, dat tot gevolg zou kun nen hebben, zoals bekend werd gemaakt, sluiting van de bioscoop in Rijssen, werd met veel spanning tegemoet gezien. Waarschijnlijk hadden de debatten niet het verloop, dat de over het algemeen jeugdige bezoekers er van hadden ge hoopt, hoewel met intense aandacht naar de uiteenzettingen, de meningen en de opvattingen van de raadsleden werd ge luisterd. Nadat verschillende voorstellen aan de orde waren geweest, waarnaar niet zulk een grote belangstelling uitging, was het de heer A. H. ter Horst, die als eerste over het voorstel „vermakelijkheidsbe lasting" het woord vroeg. „Ik heb, aldus de heer Ter Horst, niet begrepen, waarom b. en w. met dit voor stel zijn gekomen en ben dan ook zeer pijnlijk getroffen. Het Tova-bestuur (waarvan spr. voorzitter is) vindt het een miskenning van het vele werk, dat voor de jeugd van Rijssen is en, wordt gedaan. Als we in Rijssen gepaste ont spanning brengen, dan hebben wij, Rijs- senaren, daarop nog enig toezicht. Als de jeugd naar elders trekt, is deze con trole niet mogelijk. De verhoging van de vermakelijkheidsbelasting zal, aldus de heer Ter Horst, tot gevolg hebben, dat de bioscoop zal worden gesloten. Als men tot verhoging besluit, zetten wij, aldus de heer Ter Horst, een stap in de ver keerde richting. Als voorzitter van Tova, zo ging spr. voort, voel ik mij gekwetst." Spr. deed een dringend beroep op de raadsleden, de voorgestelde verhoging niet te aanvaarden. Het aanvaarden van het voorstel zal, aldus de heer Ter Horst, het gevolg kunnen hebben, dat het vreemdelingenverkeer zal verminderen. De heer Jansen sloot zich min öf meer bij de woorden van de heer Ter Horst aan. Waar moeten, als de bioscoop ge sloten wordt, de jongelui naar toe, aldus de heer Jansen. Er wordt te weinig re kening gehouden met de gevoelens van die groep in Rijssen, die de bioscoop als gepaste ontspanning ziet, meende de heer Jansen. De weinige mogelijkheden tot ontspanning, die Rijssen te bieden heeft, gaat men in het hart treffen. Er wordt een sfeer van dwang geschapen, die noch bevorderlijk is voor het vreemdelingen verkeer noch voor de industrievestiging. De reden, dat in Rijssen geen ontspan ningsmogelijkheden zijn, kan een gega digde voor industrievestiging doen be sluiten niet naar Rijssen te komen. Spr. beklemtoonde zijn opvatting nog eens, dat men de weinige mogelijkheden tot ontspanning niet moet bemoeilijken. Hierna trad de heer Hodes in het „strijdperk". Spr. begon met te wijzen naar de onredelijkheid van de vermake lijkheidsbelasting op zichzelf. Als daar naast mensen, die nu naar de bioscoop kunnen, hun vermaak op straat moeten zoeken, dan zal daar, aldus de heer Ho- des, niets geen goeds van komen. Ook in het raam van de bevordering van het vreemdelingenverkeer gezien, moest spr. het voorstel met klem afwijzen. Als er geen enkele attractie in Rijssen is, zullen de vreemdelingen niet naar Rijssen ko men. Zich over de hoofden van de raads leden tot de vereniging Tova wendende, zei spr.Tova is voornemens de bioscoop te sluiten. Ik geef de vereniging in over weging dit niet te doen, want, aldus spr. ,,U speelt hiermede in de kaart van die mensen, die dat zullen toejuichen". Na deze tegenstanders liet de heer Leusink (lid van de sport- en culturele commissie) een ander geluid horen. Als reactie op de circulaire, die de raadsleden van de vereniging Tova heb ben ontvangen, zei spr., dat niet Tova deze sluiting overweegt, maar de lande lijke Bioscoopbond. „Ik zou het betreu ren", aldus spr., „als men zou gaan slui ten en willen adviseren gewoon door te gaan en de tarieven te verhogen", doch spr. meende ziin eenmaal ingenomen standpunt, voorstander te zijn van een verhoging van de vermakelijkheidsbelas ting tot 30 te moeten handhaven. De heer Kamphuis zei als antwoord op uitlatingen van vorige sprekers, dat de S.G.P. het standpunt, ingegeven door Gods Woord en de 3 formulieren van Enigheid, innam. Spr. haalde een veroor deling van dan§ en toneelspel aan uit de hand of uit de mond van de bekende Ber- nardus Smijtegelt, eertijds predikant te Middelburg. In de tijd, waarin deze pre dikant leefde, aldus de heer Kamphuis, trad het toneelspel op de voorgrond. Bern. Smijtegelt heeft dit toneelspel in duidelijke bewoordingen veroordeeld. „Gij zult lang moeten wachten als gij door een comedie naar de hemel wordt geleid", zo haalde de heer Kamphuis woorden van deze predikant aan. De heer Siegerink wees er op, dat hoe wel Tova het meest zou worden getrof fen, ook verenigingen, die gezellige avon den verzorgen, zouden worden gedupeerd. Spr., die in de sport- en culturele com missie tegenstander was geweest, ver klaarde dat ook nu nog te zijn. De heer Ter Avest, die hierna aan hef woord kwam, vond, dat hier slechts sprake was van een geringe verhoging en spr. kon niet inzien, waarom deze ver hoging zulke vérstrekkende gevolgen zou moeten hebben als sluiting van de bio scoop. Voorts meende spr., dat hier dui delijk sprake was van overdrijving, hoe wel hij niet naliet er op te wijzen, dat de heer Kamphuis enige jaren geleden ge ijverd had de vermakelijkheidsbelasting af te schaffen, hetgeen spr. tegenstrijdig achtte met de huidige opvatting. Spr. was geen tegenstander van een billijke ver hoging. Er moet nu eenmaal geld in het laatje komen, en spr. meende het voor stel rustig te kunnen aanvaarden. „Wij moeten ons", zo besloot spr., „niet bang laten maken door de dreiging van slui ting van de bioscoop". Toen deze stemmen gehoord waren, was het wel duidelijk, dat het voorstel zeer waarschijnlijk zou worden aangeno men, en dat bleek nog duidelijker, toen ook voorzitter Scholman zijn visie naar voren bracht. Er is hier over „gepaste ontspanning" gesproken. Een moeilijke materie, aldus Tante Jo kwam op visite Omdat Jantje jarig was, Jantje keek dus vol verwachting Naar haar goed gevulde tas. Netjes gaf hij haar een handje, - Zelfs een kusje kon er af, Gretig greep hij naar het pakje. Dat zijn tante aan hem gaf. Dank je wel hoor, lieve tante, Kijk eens moeder, o wat fijn, Kleine Jan was in de wolken Met de mooie, grote trein. Jan gaf tante nog een pakker. Noemde haar een lieve schat, Was zo blij met het cadeautje Dat hij nu gekregen had. Zo, zo, sprak zijn tante lachend. Zo, het staat je dus wel aan, Tante, U bent 't allerliefste, Zei het ventje, heel spontaan. Wat zal vader straks staan kijken. Dat verwacht hij niet, o nee, Gist'ren zei hij nog, je tante Brengt vast weer een prulding mee. Rijssen. J. ROZENDOM. spr., omdat datgene wat de ene groep gepaste ontspanning vindt, een andere groep afwijst. De mening van de heer Ter Horst, als zou het werk van Tova niet gewaardeerd worden, vindt spr. „er naast". Enige ja ren geleden is de vermakelijkheidsbelas ting onder druk van de regering ook ver hoogd. Dat was toen noodzaak en dat is, aldus de loco-burgemeester, nu ook het geval. Spr. zag het gevaar ten aanÉien van de vermindering van het vreemde lingenverkeer niet zo als het door andere raadsleden was gesteld. In verschillende plaatsen zijn geen bioscopen, terwijl deze plaatsen wel door vreemdelingen worden bezoclit, Het voorstel is het resultaat vbn een compromis, terwijl de voorgestelde verhoging nog lager is, dan het enige ja ren geleden al eens is geweest. Spr. acht te het niet nodig opzij te gaan voor de dreiging met sluiting van de bioscoop. Deze is ingegeven door de bioscoopbond. In Enschede zijn de biosocopen ook ge sloten geweest, maar die zijn nu ook wel weer open, zo besloot spr. De heer Ter Horst, die in tweede in stantie het woord nam, verklaarde, dat waar men van mening was dat de ver eniging een beslissing over al of niet slui ten van de bioscoop zou nemen, dit een misverstand was. Deze beslissing wordt genomen door Ter Horst en Co., aldus spr. Men moet geen misbruik maken van de meerderheid, aldus spr., de manier, waarop de suggestie naar voren is geko men, staat mij totaal niet aan. De heer Voortman; De verhoging wordt Tova niet opgelegd, maar de be zoekers. De heer Jansen meende dat de bio scoopexploitatie in Rijssen een bijzonder geval was. Er wordt gewerkt zonder winstbejag. Spr. meende dat de mogelijk heden tot ontspanning niet moeten wor den bemoeilijkt. Wellicht zullen er nu minder goede films (ik zeg geen slech tere, maar goedkopere films) worden ver toond. Dat vond spr. jammer. Als de heer Kamphuis een beroep op een auto riteit doet, die 150 of 200 jaar geleden heeft geleefd, dan stel ik vast, dat deze autoriteit het op dezelfde manier bekeek, als de S.G.P. nu nog doet. Smijtegelt zou zich verbazen, aldus de heer Jansen, als hij zou zien, wat nu in orthodoxe kringen voor mogelijk wordt gehouden. De S.G.P. verplaatst zich, aldus de heer Jansen, altijd in het verleden. Men maakt er een ideaal van, als zou alles in de tijd die achter ons ligt, beter zijn geweest en men meent dat het nu allemaal fout is. Hoe wel er vroeger minder ontspanningsmo gelijkheden waren, kwamen er door on georganiseerd vermaak ook uitspattin gen voor. Als de ontspanning geleid wordt in een goede richting, dan zal dat, aldus de heer Jansen, verheffend wer ken. Als men iets gaat verbieden zonder er iets voor in de plaats te stellen, dan is dit onjuist gezien, meende de heer Jan sen. De kern van dit voorstel is niet de noodzakelijke verhoging van de verma kelijkheidsbelasting, maar de afkeer die een gedeelte van de raad tegen de bio scoop heeft, hetgeen de heer Jansen een ouderwetse opvatting noemde, „dezelfde als de dominee van 150 jaar geleden". De heer Hodes zag deze kwestie in het licht van de vraag: voor of tegen ver maak. De meerderheid dringt een bepaald idee op. Spr. achtte dit „volkomen on juist". De kiezers kunnen straks zien wie voor of tegen vermaak is en dat, aldus de heer Hodes, is een voordeel. De heer Jansen weet het tekort op de begroting, dat aanleiding tot dit voorstel is geworden, aan het verzuim van het ge meentebestuur bijtijds een rijksbijdrage (Doorlezen op pag. 2).

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1957 | | pagina 1