Visitekaarten ineen ll op i hlad. Druk en Uitgave van G» ten Gate Hzn», Haarstraat, Rijssen Nummer 220» Zaterdag 23 December 1922» KERSTMIS» Groote voorraad Billijke prijzen» G, TEN CATEHzn. Ingezonden Stukken enz. worden ingewacht tot uiterlijk Donderd Agsmiddags 12 uur, Advertentiën tot Vrijdagsmorgens 10 uur. Advertentiën 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent. Voor den handel speciaal tarief. Kerstteest, het Hoogfeest der gan- sche Christenwereld, is niet ver meer! Nog maar weinige dagen slechts en de. klokken van Kathe draal en Kerk zullen het weer in luiden met plechtig-vroolijk ge beier, en het „Vrede op aarde, den menschen van goeden wille" zal rhet machtig orgelgeluid den men schen de blijde boodschap herhalen, die eeuwen geleden de wereld ge bracht werd, toen Hij geboren werd, wiens komst op aarde de belicha ming beteekende van al wat goed en rein en heilig is. Als de Kerstklokken luiden, is de langste nacht van het jaar voor bij. Onder het kleed van sneeuw ontwaakt het zaad ten nieuw leven de nacht is voorbij, de dag breekt aan. Hopen wij, dat met dit "- rstVest hok voor de mensehheid de Lnvu-re j nacht voorbij is, en dat een nieuwe dag zal aanbreken, waarop het „Vrede op aarde, den mens- hen i van goeden wille", geen ironie, doch heerlijke werkelijkheid is geworden. Laten wij in deze blijde verwach ting onze huizen met hulst en mare sieren, en laten we vol moed en hoop zijn. Het goede moet immers eens, al is het dan na veel strijd, over het kwade zegevieren. Wanneer wij daarvan overtuigd zijn, dan kan het niet anders, of het zal een mooi en heerlijk Kerst feest voor ons wezen. En zoo'n Kerstfeest wenschen wij U allen. M. REISHERINNERINGEN UIT OOSTELIJK EUROPA. VII. Tusschen Passau en Weenen. SCHÖNBRUNN. Inmiddels begint de natuur rondom ons nu toch langzamerhand wel wat meer interessant te worden. In de verte vertoonen zich, aanvankelijk nog in vage omtrekken, maar allengs scherper zich afteekenend, de hoogten van het mooie Wienerwald. Men moet zich, wanneer over het Wienerwald gesproken wordt, een veel grootscher voorstelling daarvan vormen dan van een gewoon bosch. Ten eerste is het van een ontzaggelijke uit gestrektheid, ongeveer zoo groot als geheel Nederland. Het begint reeds op een afstand van verder dan 70 K.M. ten Westen van Weenen, en eindigt eerst aan de onmiddellijke nabijheid daarvan. En dan strekt het zich ook ver naar het Zuiden uit. Bovendien is het niet één aaneen gesloten bosch, dat het Uitzicht uit den trein ontneemt, maar bestaat het uit bergen en dalen, hier dicht beplant met boomen van allerlei soort en vorm, el ders weer bebouwd met vorstelijke landhuizen, monumentale kloosters en wit gepleisterde kerkjes. Soms ziet men heele dorpen, die zich wijd uitstrekken tegen de berghellingen aan. Dat zijn de geliefkoosde „Sommer- frischen" der Weeners, waar zij hun „week-ends" doorbrengen, en de zorgen, die hen week in, week uit drukken, voor anderhaiven dag op zijde zetten. Zij gaan vergezeld van vrouw en kin deren des Zaterdags met den trein naar het eene of andere mooi gelegen dorp, zoeken daar een goedkoop pension op, en maken den daarop volgenden Zon dag een mooie toer door de bergen. Ik zeide reeds, dat het Zaterdag was toen ik van Passau naar Weenen reisde, zoodat ik juist een goede gelegenheid had, om op te merken, op hoe groote schaal die wekelijksche uittochten uit de bedompte stad naar het land waar de opwekkende bergwipd waait, plaats vinden. Hoe dichter wij Weenen naderden, hoe meer treinen met pleizierreizigers wij tegenkwamen. Lange treinen, waar van de wagens niet alleen tot barstens toe vol waren, d zelfs 9e treep'antpn van voren tot achteres bezet, la ik zag had plaats genomen Hoe dat allee steeds zonder ongelukken afloopt is on begrijpelijk. te meer ais irwtï bedenkt, dat die trein et* meermalen door vrij lange, donkere tunnels moeten rijden. Maar het schijnt goed te gaan, want anders zou het reizen op die manier toch zeker wel verboden worden. Die wekelijksche uitstapjes zou de gemoedelijke, vroolijke en luchthartige bevolking van Weenen, al is zij dan ook nog zoo arm, niet gaarne prijsge ven. Liever eiken dag een paar boter hammen minder, liever het brood droog gegeten, liever geen hemd aan het lijf, dan het genot, om, althans zoo nu en dan door de bergen te dwalen, te moe ten missen. Dat ze arm zijn, is duidelijk te zien aan de kleeren die zij dragen. Zijn de heeren in hun dagelijkschen arbeid, dan moeten zij, zoo goed en zoo kwaad als dat nog gaat, als „heer" gekleed voor den dag komen, al is de jas ook kaal en de pantalon gestopt. Maar op hun wekelijksche excursies behoeven zij zich aan niets en niemand te storen. En zoo zag ik dan verscheidenen, aan wie men het goed kon zien dat zij uit beschaaf den kring kwamen, die eigengemaakte jasjes droegen, vervaardigd van zwart en rood- of blauw en witgeruit katoen, zooals men ook wel eens te Rijssen op de markt uitgestald ziet liggen. Even vóór Weenen zie ik op een afstand van misschien een paar Kilo meter van de spoorlijn, maar toch zóó dat de vorm van den bouw nog goed te onderscheiden is, het oude Keizer lijke lustslot Schönbrunn liggen, op een tamelijke hoogte en te midden van het daarbij behoorende park. Een heerlijk zomerverblijf waar de oude Keizer Frans Josef met voorliefde woonde. Dit slot heeft een heele geschiedenis achter zich liggen. Op de plaats waar het nu staat, was reeds in 1570 een klein keizerlijk jachtslot gebouwd, dat denzelfden naam droeg, (ontleend aan eenbron die in de nabijheid opwelde), als het tegenwoordige kasteel. In 1619 werd het beduidend vergroot, maar toen Weenen in 1683 door de Turken ïelegerd werd, viel het als slachtoffer Vin Turksche vernielzucht. Keizer Josef I besloot in 1696 tot c en herbouw, en gaf aan een der be roemdste bouwmeesters van dien tijd, Fischer von Erlach, opdracht tot het r, aken van buitengewoon grootsche p .annen daartoe. Die plannen waren 2 DÓ uitgebreid, dat ze in 1705, bij den dpod des keizers, nog niet geheel uit- p voerd waren. Zoo bleef het kasteel onvoltooid, totdat een veertigtal jaren later Keize- rj.i Maria Theresia, die zich met voor liefde op Schönbrunn ophield, den bouw v eder deed hervatten, nu naar plannen van een anderen architect, want Fischer von Erlach was intusschen overleden. Aan Maria Theresia en haar zoon Jhsef II, dankt het tegenwoordige slot z:jn fraaien stijl, welke veel gelijkenis vertoont met dien van het beroemde S ot van Versailles. O, als de steenen van het kasteel Dthönbrunn spreken konden, wat zou- o .n ze getuigen van blijde en van c :oeve gebeurtenissen, van glorie en O vernedering de nieuwe geschiedenis, aan het hu- •.'•tink van den ouden Frans josef met j Keizerin Elisabeth. Aanvankelijk zoo j intens gelukkig, later uitloopend in een soort van vrijwillige scheiding. Wat zouden die oude muren kon den zij slechts fluisteren niet kunnen verhalen, omtrent de oorzaken, die tot deze treurige ontwikkeling van dit ééns zoo gezegende huwelijksleven hebben geleid! Ik denk aan Kroonprins Rudolf, ééns als knaap, spelende in het heerlijke park, waarvan hij iederen boom, iedere struik kende. Hij was de glorie en de trotsch zijner ouders. Op hem hadden zij hun hoop voor de toekomst gevestigd. Zou hij niet zijn vader eenmaal opvolgen op den stevig gevestigden Keizerstroon van Oostenrijk? Het liet zich alles zoo schoon aanzien De knaap werd jonge ling, de jongeling een man. Een vrouw, of neen, een „g e m a 1 i n" werd voor hem „gevonden" in de Belgische Prinses Stefanie. Het is de eeuwige vloek voor prinsen en prinsessen, dat zij hun eigen keuze niet bepalen mo gen bij het aangaan van een huwelijk, maar dat de belangen van den Staat daarbij den doorslag geven. De gevolgen bleven dan ook hier niet uit. Door zelfmoord maakte de nog betrekkelijk jonge prins een einde aan zijn leven, wijl hij een andere liefhad met wie hij niet trouwen mocht. En de oude Keizer bleef op „Schön brunn" alléén, in diepe smart over het verlies van zijn zoon, zijn éénige. Een andere Kroonprins trad er voor in de plaats. Een neef nu, bij gebrek aan een zoon. 't Was Aartshertog Fer dinand, in tegenstelling met Prins Ru- dolf, die een vriendelijk en joviaal ka rakter had, stug en norsch. Toch had ook hij zijn goede eigenschappen, want hij bezat een groote mate van eerlijk heid, en was daarbij ridderlijk en dap per. Een soldaat, van top tot téen, een ridder zonder vrees of blaam. Maar dat werd hem tot zijn ongeluk, hem en zijn vrouw. En de heele wereld! Want toen hij zich, tegen veler waar schuwingen in, met zijn echtgenoote naar Serajewo begaf, het brandpunt van Bosniesche ontevredenheid, om zich als toekomstig Keizer te doen huldigen, trof hem en zijn jonge vrouw, die zijn lichaam met het hare wilde dekken, het doodelijke schot van een moordenaar, dat tegelijk het sein werd voor den verschrikkelijken oorlog, onder de ge volgen waarvan de heele wereld thans nog dreunt op haar grondvesten. En opnieuw was Schönbrunn de stomme getuige van de diepe smart en droeve verslagenheid, waaraan de oude Keizer ten prooi was overgeleverd. Al die historische herinneringen, uit nog zoo jong verleden, dat echter reeds zoo heel, héél ver weg schijnt, drongen zich onweerstaanbaar aan mij op, toen ik, op mijn reis naar Weenen, dien Zaterdagavond in September Schön brunn zoo liefelijk en vredig zal liggen, in het stemmingsvolle zacht roode schijn sel van de ondergaande zon. RIJSSEN'S TOONEEL. De vereeniging „Rijssen's Too- neel gaf Dinsdagavond een open bare uitvoering in bet Park gebouw Opgevoerd werd „Tan Ongeluk Blüinenthal en G. Kadelburg. De vereen ly ing heeft den goeden naam, dien zij bij vorige gelegen heden verworven heeft, gehand haafd, want er is zeer goed en be schaafd gespeeld. Zelfs de rollen met weinig actie en die daardoor juist niet veel kans hebben het pu bliek te behagen, brachten het er uitstekend af en dat wil wat zeggen voor een dilettanten-vereeniging. We willen hiermede niet bewee- ren, dat het niet nog beter zou kunnen, maar in dezen staan ook al de beste stuurlui aan wal en we kunnen de leden van Rijssen's Too- neel verzekeren, dat hun spel bij iedereen een goeden indruk heeft gemaakt en dat men zich kostelijk heeft vermaakt. We constateeren dus met genoegen, dat de vereeni ging met het opvoeren van dit stuk haar doel volkomen heeft be reikt en roepen haar een hartelijk tot weerziens toe voor een volgen den keer. We hopen, dat zij ook dan weer een goede keuze ujt de uitgebreide tooneelbibliotheek zal doen. Donateurs en kunstlievende leden waren goed opgekomen. Ook zagen we vele vreemdelingen uit nabu rige plaatsen, waaronder de leden der tooneelvereeniging uit Holten. Met een gezellig bal werd de avond besloten. M. WEEKBLAD VOOR Zfe:iiö'f ucil w.'iti uüvtp op uc' 3 uu>Oi: v-7 Hi Hi i- - d'. UL'jopv .vb f v v u

Erfgoed Rijssen-Holten

Weekblad voor Rijssen | 1922 | | pagina 1