Het Munstersche Land.
Druk en Uitgave van G. ten Gate Hzn., Maarstraat, Rijssen
Nummer 203,
Zaterdag 26 Augustus Ï922.
RAAD RIJSSEN.
Ingezonden Stukken enz. worden ingewacht tot uiterlijk Donderdagsmiddags 12 uur, Advertentiën tot Vrijdagsmorgens 10 uur.
Advertentiën 1—5. regels 50 cent, elke regel rjtèfr 10 cent. Voor den handel speciaal tarief.
ui.
Nu had ik nog slechts ongeveer
30 K.M. te rijden, om Münster te
bereiken. Eerst nog een klein eind
stijgen, en dan langzaam maar ze
ker dalenwant Münster ligt in
een wijde kom van vruchtbaar land.
Onder weg kwam ikeenige malen
een onderwijzer tegen, die met zijn
klasse een wandeling maakte. Alle
jongens hadden hun pakje boter
hammen te dragen, benevens een
veldflesch. Zij zongen somtijds
vroolijke liederen, op de maat waar
van het wandelen zoo gemakkelijk
gaat, maar soms zag ik ze ook in
een kring om hun onderwijzer
staan, die hun iets ve-ttelde van
een plant, of een insect ot een vogel.
Zóó voedt men in Duitschland
de jeugd op, in liefde voor de na
tuur. En daarbij wordt tevens de
gezondheid gebaatwant wat is
gezonder dan (linke beweging in
de reine, vrije natuur Dat moest
men toch ook in Holland eens van
onze ooster-buren overnemen op
geregelde tijden, zoo ééns in de
drie'of vier weken, de kinderen
onder de hoede van hun onder
wijzers „in de wei" zenden, 't Is
leerzaam, althans* wanneer de on
derwijzer iets voor zijn leerlingen
voelt, en tevens gezond.
-:
Daar kwamen de Munstersche
kerktorens in 't gezicht. Zij staken
hun ranke spitsen hoog boven de
boomen uit, die als een muur van
groen, van allerlei schakeering, de
stad omringen. Zij lag daar zoo
schoon verscholen achter die reu-
zenkrans van bladeren, als wilde
zij de nieuwsgierigheid prikkelen
van wie haar kwam bezoeken. Maar
naderbij komende ontwarde zich
het kluwen van bladertooi, de boo
men schenen te wijken, en vrien
delijke huizen kwamen zichtbaar.
De oude vestingwallen van Münster
zijn herschapen in schoone lommer
rijke „anlagen", plantsoeneu, die
als een gordel om de stad heen
liggen. Ik had volstrekt geen haast
om dadelijk de stad in te gaan,
want 't was nog pas elf uur in den
morgen en ik voelde mij nog zoo
frisch als een hoen, zoodat ik be
sloot, het plantsoen in te peddelen.
Op zeker punt verwijdden zich
de „anlagen" tot een ruim park,
en daarachter bevond zich een on-
beplant groot plein, dat toegang-
bood tot het inwendige der stad,
en waarop thans allerlei tenten, kra
men en spellen waren opgeslagen.
Ik was dus op een kermis aange
land, en nog wel een zeer groote
en drukke. Het volk stroomde et-
van alle kanten heen, en verzamel
de zich voor allerlei kijkspellen,
waar de spullebazen met echt ker
misachtige welsprekendheid de
heerlijkheden stonden uit te schree-
wen, die in hun „etablissement" te
zien en te genieten waren. En de
vrouwen dier spullebazen hadden
geen handen genoeg, om de toe
gangskaarten uit te reiken en het
goede geld van de brave burgerij
in het laadje te werpen. Een open
stoom-caroüssel had zóóveel toe
loop, dat de menschen er als ha
ringen in een ton stonden opgepakt.
Een groote plakkaat verkondigde
met koeien van letters dat een rit
voor volwassenen 6 Mark, en voor
kinderen „slechts" 4 Mark kostte.
En een rit duurde twee, hoogstens
drie minuten. Met moeite konden
de menschen zich een plaatsje ver
overen in. 'n schuitje. Men kan dus
begrijpen, hoeveelgeld op een dag-
door die armeDuitschers werd weg
gesmeten aan dit zoutelooze „ver
maak" En ik vroeg mij toch wel
met verbazing af, of zij nu toch
heuseh - afgezien van iedere an
dere overweging in dezen slech
ten tijd waarin Duitschland onder
allerlei zorg en kommer gebukt
gaat, hun zuur verdiende Marken
niet beter konden gebruiken, dan
ze uit te geven „voor 't geen dat
geen brood is".
Het hotel Continental, tegenover
't spoorwegstation gelegen" kan ik
aanbevelen als goed en billijk. Voor
110 Mark, belasting en alle fooien
inbegrepen, ontvangt men goed Io,„
gies, en de bediening is er keurig.
Ik had er spoedig een kamer be
sproken, en wandelde, na mij wat
verfrLcht te hebben, de stad eens in.
Voor wie graag oude steden ziet,
is Münster een paradijs. Het her
innerde mij telkenmale aan Neuren
berg, dat toch wel het puikie van
alle oude Duitsche steden mag hee-
ten. Het bezit niet de mooie antieke
monumentale bronnen waarop Neu
renberg trotsch kan zijn. Maar het
heeft sommige straten, zooals de
Prinzipalmarkt, endeRoggenmarkt,
die nog van hée'l oude loofgewel
ven zijn voorzien, een soort van
bogen, die breed over het trottoir
heenreiken, en waarondermen langs
de huizen doorloopt. Verrukkelijk
schilderachtig zijn soms de door
kijkjes die men daar heeft. Loopt
men onder zulk een loofgewelf op
de Prinzipalmarkt, dan heeft men
eenerzijds zoo'n doorkijkje op de
prachtige Lambertikirc.he, en aan
den anderen kant op het eeuwen
oude Rathaus, dat ook voor Neder
land nog historische beteekenis
heeit, wijl er de zoogenaamde Mun
stersche Vrede werd gesloten, die
een einde maakte aan den Tach
tigjarigen Oorlog.
Verder heeft de binnenstad, met
zijn onregelmatig en bochtig stra-
tennet, nog fraaie oude gevelhui
zen, meestal in renaissance stijl en
vrij veel in Barockstijl opgetrok
ken stads-kasteelen van den ouden
Westphaalschen adel, zooals het
Beverförder Hof, het Erbdrosten-
hof in de Salzstrasse, en het Mer-
veldterhof in de Ludgeristrasse, die
alle de bezichtiging overwaard zijn,
In het centrum der oude stad
vindt men, betrekkelijk zeer dicht
bij elkander, vier zeer belangwek
kende kerkgebouwen. Vooreerst,
de reeds genoemde Lambertikirche,
gebouwd in 't einde der 14e en de
eerste helft der 15e eeuw. Een ge
bouw dus van eerbiedwaardige
grijsheid. Boven den zuidelijk ge
legen ingang is de stamboom van
Christus aangebracht. Aan den 99
Meter hoogen toren, hoog in de
lucht, ziet men drie enorme ijzeren
kooien hangen. Dat zijn de kooien,
waarin de lijken der wederdoopers
Jan Van Leyden, Knipperdollinck
en Krechting werden tentoonge
steld. Het inwendige der Lamber
tikirche is zeer schoon en indruk
wekkend. De kunstig gekleurde
vensterglazen temperen het binnen
vallende zonlicht zoodanig dat het
kerk ruim in een mysterieuse. sche
mering wordt gedompeld, die niet
nalaat een indruk van groote plech
tigheid op den bezoeker te maken.
Niet minder interessant is de Dom,
de grootste kerk van YVestphalen,
108 Meter lang, 42 Meter breed, 28
Meter hoog', voorzien van twee
machtige torens. De wederdoopers
hebben in dezen Dom destijds ge
weldig huisgehouden. Alle middel-
eeuwsche sierader, werden door hen
vernield. Toen eenmaal de Vorst-
Bisschop van Münster weer kans
zag, zich van de macht meester te
maken, hebben zij voor hun daden
vreeselijk moeten boeten, Intus-
schen is de Dom thans weer rijk
van kunstwerken voorzien, waar
onder het antieke astronomische
uurwerk aan den Koor-muur een
afzonderlijke vermelding verdient.
Verde-i heeft men dan nog in dit
stadskwartier de Liebfrauenkirche
en de Ludgerikirche, eerstgenoem
de in Gotbischen, de tweede in
Romaanschen stijl, die bij een be
zoek aan Münster niet onbezichtigd
mogen blijven.
Laat ik u dan nu nog even mogen
wijzen op het Rathaus, en meer in
't bizonder op de zaal, waarin de
Westphaalsche Vrede tot stand
kwam. De bezichtiging hiervan is,
vooral voor Hollanders, zeer de
moeite waard. AU es is daar nog
gebleven zooals ten tiide der samen
komst van de vredes-gedelegeerden,
tot de kussens van de stoelen toe.
Wat niet in verband met dien
vrede" s.taat, maar toch in de V're-
deszaal bewaard wordt en aan de
bezoekers getoond, is het geraamte
van een rechterhand, die eenmaal
aan een notaris heeft toebehoord.
Daar die notaris echter met die
hand een valsche akte had opge
maakt en getcekcnd, vond men het
't meest geschikt, hem voor een
zoodanige verleiding vooreen twee
de anaal te bewaren, betgeen men
niet beter meende te kunnen doen,
dan door hem eenvoudig die hand
af te hakken.
Inderdaad, geen halve maatr.egel.
En het tegenwoordige publiek „ge
niet" nu nog van die griezeligheid.
Er waren tenminste lachers onder
de toeschouwers. Of de zeden sedert
de grijze oudheid véél zachter ge
worden zijn
Vergadering van den gemeenteraad
op Woensdag 23 Aug. des middags
om hall 3. Tegenwoordig alle leden.
Voorz. Burgemeester J. Knottenbelt.
De Voorz. opent de vergadering,
waarna de notulen worden goedgekeurd.
A. Ingekomen stukken.
1Brief van de Erven Spanjar in
de Wierdensche Straat met mededee-
ling, dat zii ook bereid zijn een stoep
voor hun woning te doen aanbrengen.
De heer De Vaal vraagt of de
aansluitingen aan de woningen door de
menschen zelf betaald worden, welke
vraag door den Voorz. toestemmend
wordt beantwoord.
De heer v, d. Willige meent, dat
J. P. Koedijk thans ook wél zijn toe
stemming zal willen geven. Hij was er
alleen tegen, omdat de gemeente bij
een vorige gelegenheid na opbreking
de zaak niet weer in orde had gebracht.
Weth. Baan zegt, dat hij er met
den opzichter over gesproken heeft en
dat het daarna in orde is gekomen.
De Voorz. merkt op, dat Koedijk
dus nu misschien wel bereid zal zijn en
verzoekt de- heeretj Van de Willige en
Tusveld om er eens heen te 'tgaan en
er met hem over te spreken.
2. Adres van de Oranjevereeniging
met mededeeling, dat het Comité be
sloten heeft op 31 Aug. een kinder
feest te geven en met verzoek om een
subsidie van 25 cent per kind.
De Voort zegt, dat dit adres eerst
hedenmorgen is ontvangen en dus niet
in de verg. van B. en W. is behan
deld. Spr. kan wel mededeelen, dat er
circa 110,0 kinderen aan het feest zullen
deelnemen.
De heer v. d. W i 11 i g e is niet tegen
een kinderfeest en ook niet tegen een
subsidie van 25 cent per kind, Spr.
betreurt het echter, dat er voor de
rijpere jeugd niets gedaan wordt.
De Voorz. antwoordt, Jat dit buiten
het gemeentebestuur om gaat en dus
buiten debat kan blijven. De Raad kan
wel uitspreken, dat hij het betreurt,
maar geen wijzigingen aanbrengen. De
Oranjevereeniging kan hiervan kennis
krijgen door middel van het raadsverslag.
De heer Pluim er s onderstreept het
gesprokene door den heer v. d. Wil
lige. Alles stuit hierop af, dat er niets
mag komen op kermisgebied en Spr.
vindt dit jammer voor Rijssen. Onze
woonplaats is als aangewezen voor een
landbouwtentoonstelling en nu is die
om bovengenoemde reden niet hier,
maar te Raalte gekomen.
De Voor z. antwoordt, dat die ker
misvermakelijkheden.een ontaarding van
een tentoonstelling zijn.
De heer Kortebos zegt, dat hij nog
eenigszins aan de Feestcommissie ver
bonden is en daarom kan hij wel zeg
gen, dat het niet de bedoeling is dit
jaar een algemeen feest te vieren, doch
hiermee te wachten tot het volgende
jaar. Er wordt thans ook geen collecte
gehouden, maar de kosten zullen be
streden worden door het saldo in kas,
vermeerderd door de aangevraagde sub
sidie. Spr. hoopt, dat het volgende jaar
de wenschen van de heeren Van de
Willige én Pluimers bevredigd zullen
worden.
De V o o r z. vraagt of men zich met
de gevraagde subsidie kan vereenigen.
Teg.en verklaren zich.de heeren
Ligtenberg, Baan, Otten en Eshuis,
zoodat het verzoek met 7 tegen i st.
is toegestaan.
3. De Voorz. deelt mede, dat de
waterboringen te Midwolda, waarover
in de vorige verg. gesproken is, op
niets zijn uitgeloopen. Het zand was te
fijn, zoodat de filter verstopt raakte.
Spr. heeft naar aanleiding van dezen
brief bezoek ontvangen van een ande
ren hoorder, die op 't oogenblik te
Midwolda bezig is. Spr. heeft dezen
gezegd, dat het hier niet gebrek aan
water, maar slecht n.l. ijzerhoudend
WEEKBLAD
VOOR RUSSEN