Cadeaus voor Moederdag ook bij Wereldwinkel Open Dag voor korenmolens 'Doet me nog steeds pijn hoe oom Jansen om leven kwam' PRfl PATBIA IN MEMOfii/jji Bij De Hegeman 'kun je de pot op' Te hard door bebouwde kom Inbraak woning Schoutenstraat Bloemen vernield Controles verkeer Caravan vernield Klachtenlijn Zijspanduo Haan/ Dijk verdient 1ste WK-punten ö-u.V4N 2QN holten köémdbiliseerqen ter nagedachtenis DONDERDAG 8 MEI 2003 HOLTENS NIEUWSBLAD 5 Galerie Anam Cara open voor publiek Holten - Met een stap door een papieren deur opende burgemees ter Lonink zondagmiddag officieel galerie Anam Cara van eige naresse Marianna Unterhorst aan de Fazantenweg 1Vanaf 9 mei is het publiek daar welkom op vrijdag, zaterdag en zondag van 14.00 tot 17.00 uur. Buiten openingstijden op afspraak, tel. 0548- 362577. Tol en met 5 juli kan men de expositie onder het thema 'Mystieke verwondering' bezichtigen met keramiek van de Hol tense Bauda Boersma en waterverven en acrylschilderingen van de Apel- doornse schilder Willem van Bilzen. Voor de periode na 5 juli zijn er alweer contacten met kunstenaars binnen een ander thema. De galerie wordt het hele jaar door benut met het houden van workshops en lezingen op gebied van kunst. 'Zondag 4 mei, een dag van herinneren en gedenken, met een blik naar het verleden en een blik naar de toekomst', zo sprak burge meester Lonink in zijn openingswoord. Doelend op de moeilijke jaren die Marianne heeft doorgemaakt net na het overlijden van haar man Fred en zich met de hulp van velen uit het diepe dal ge worsteld heeft, de weg van schilderen en boetseren heeft gevon den en nu haar eigen galerie heeft opgestart, zich omringd voelen de door de geest van Fred die haar stimuleert om verder te gaan op dit ingeslagen pad. 'Ik weet, jij bent niet dood, je leeft!', sprak Ma rianne uit in het aan Fred opgedragen gedicht, daarmee haar emo ties delende met haar gaten: familie, vrienden, vakgenoten en bu ren. Tot deze laatste behoort ook burgemeester Lonink met wie zij contact kreeg omdat zij beiden in het bezit zijn van (toen nog) on handelbare honden. Om het buurman- en burgemeesterschap vond Marianne het een goed idee om hem de officiële opening te laten verrichten en hij stapte dan ook met plezier door de met papier dichtgeplakte deur van de galerie. Marianne genoot zichtbaar van de aanwezigheid van alle gasten en sprak haar dankbaarheid uit aan allen die haar, hoe dan ook, hadden geholpen, maar in 't bijzonder haar leraar Willem van Bilzen en zijn echtgenote, aan Bauda Boersma voor haar grote inzet, aan huisvriend Jan Smit die in recordtijd de tuin in deze bosrijke omgeving wist om te toveren tot een paradijsje en zeker ook aan haar collega Marga Rensink van galerie De Waer- denborch voor haar inspirerende adviezen en fijne samenwerking. (Foto: Johan Bolink) Okkenbroek krijgt weer koffieterras Okkenbroek - Sinds de afsluiting van Café Visser een paar jaar geleden, had Okkenbroek geen terrasje meer waar passanten even konden uitblazen. De roep daarom bleek echter groot want het dorp is opgenomen in een groot aantal fiets- en wandelroutes waar steeds meer mensen gebruik van maken. Menig dorpeling wordt dan ook steeds vaker de vraag gesteld: 'Waar kunnen we hier koffie drinken'. 'Tsja, eh... vijf kilometer verderop,' was tot nu toe het antwoord. In sommige gevallen belandden de passanten zelfs aan de koffie tafel van Okkenbroekers en bestaat er nog steeds een leuk contact tussen de koffieschenker en de koffiedrinker. Dat neemt niet weg dat een groep Okkenbroekers vond dat hier voor een wat professionelere oplossing gevonden moest worden. In samenwerking met het bestuur van dorpshuis Ons Centrum- zal een grote groep mensen zich vrijwillige inzetten om een invulling te geven aan dit hiaat in dit dorp, waar al zoveel dingen door zelf werkzaamheid van de grond zijn gekomen. Vanaf zaterdag 17 mei kan men dus voor een kop koffie/ thee, een glaasje fris of een ijsje lekker uitblazen op het terras van Ons Cen trum om op een gezellige manier de tocht even te onderbreken. Tussen 10.00 en 16.00 uur is men daar tot aan het einde van de va kantieperiode van harte welkom. Wie voornemens is om met een grote groep mensen te komen wordt geadviseerd om van tevoren even contact op te nemen'met Anton Kloosterboer, telefoon 0570-551270. Dit om lange wacht tijden te voorkomen. Zelf afstempelen bij bibliotheek Holten - De Openbare Bibliotheek in Holten is sinds kort overge gaan op een stempelmachine. Nu hoeft er niet meer handmatig door een baliemedewerker te worden afgestempeld. Leden kun nen nu zelf de boeken laten stempelen. (Foto: Sander Scheper man) Thema-avond Diabetes en maagklachten Deventer - De Diabetes Vereniging Nederland, (DVN) afdeling Deventer houdt een thema-avond over: Diabetes en Maagdarm klachten. Deze avond zal worden verzorgd door dr. H.J. Hasper, als inter nist verbonden aan de Deventer Ziekenhuizen. Er is nog maar weinig bekend over het onderwerp diabetes in combinatie met maag/ darmklachten, mede doordat er tot nu toe weinig onderzoek naar deze problematiek is gedaan. Dit houdt in, dat veel mensen met deze aandoening geen, of onvoldoende antwoord op hun vra gen krijgen. Voor hen en andere belangstellenden belooft het een interessante avond te worden. De avond zal worden gehouden op dinsdag 13 mei in de zaal van het St. Jozef Verpleeghuis, Gerard van Swictenstraat 15 te Deven ter en is zowel voor leden als andere belangstellenden vrij toegan kelijk, Inloop met koffie 19.30 uur, aanvang 20.00 uur, vooraf gaand een korte huishoudelijke vergadering. Inloopavond vrijwilligerswerk Deventer - Voor mensen die geïnteresseerd zijn in vrijwilligers werk houdt het Coördinatiepunt Vrijwillige Thuiszorg (CVT) op zaterdag 17 mei 2003 een inloopochtend. Mensen die interesse hebben om een paar uurtjes per week vrij willige thuishulp te bieden (in Holten, Olst, Bathmen, Raalte of Deventer) zijn zaterdag 17 mei van 10.00 tot 12.00 uur van harte uitgenodigd in het gebouw van'de Thuiszorg aan de Zwolseweg 180 in Deventer. Een medewerkster van de Wereldwinkel toont de moederdagcadeaus. (Foto: Johan Bolink) der, in een ander land, ook een kinderen en hun kinderen naar schoudertasjes tot schaaltjes, cadeau. Deze moeders, die ge- school of indien nodig naar de van beeldjes tot mooi gevormde werkt hebben aan een product dokter sturen.' kaarsen en nog veel meer. Men dat in het boeket verwerkt is, De Wereldwinkel biedt cadeau- kan vrijblijvend een kijkje ne- kunnen eten kopen voor hun tjes voor elke beurs, van leuke men. Holten - Aparte sieraden, een 'smul- boeket' en vele andere originele moederdagcadeaus zijn te vinden in de Wereldwinkel in Holten. De vrijwilligers van de wereldwinkel staan vrijdag 9 mei van 13.00 tot 17.00 uur op de warenmarkt, en za terdag 10 mei van 11.00 tot 16.00 uur op het 'rode plein', tegenover Albert Heijn. Voor kinderen is er als speciale attractie een grabbelton, waar de jeugd voor 1 euro iets kan grabbelen. Dijkerhoek - A is er dan een toi let aanwezig in molen De Hege- man in Dijkerhoek, toch is het nodig om een nieuwe toiletgroep te maken volgens de huidige ei sen. In een bergruimte naast de mo len is beheerder Jan Ulfman be zig met de fundering van dit nieuwe sanitaire gedeelte waar twee toiletten komen en een ruimte voor een wasbak met spiegel. Om passanten erop at tent te maken dat men ook voor een sanitaire stop terecht kan bij De Hegeman, heeft er lange tijd een bord gestaan met de tekst: 'Bij Jan kun je de pot op.' Nou, dat klopt dus! (doorKirsten Offiinga) Holten - Ik zit op de Waerden- borch in Holten. As examenop dracht voor geschiedenis moest mijn klas een praktische op dracht maken over iets dat tij dens de Tweede Wereldoorlog bij je in de buurt is gebeurd. Ik had bedacht om te schrijven over de joodse mensen in Hol ten. De leraar vroeg of ik een ar tikel voor de krant wilde schrij ven. Voor de opdracht heb ik Herman Gazan vragen gesteld. Omdat hij wel eens gegevens had gezocht in het gemeentearchief, werd ik naar hem doorverwezen. Eigenlijk is hij geen jood. Zijn moeder is niet-joods (Iemand is pas joods als zijn moeder joods is). Zijn verhaal heb ik in dit ar tikel verwerkt. Herman is de zoon van Harry Gazan. Hermans vader, Harry, heeft de oorlog overleefd, maar zijn opa en vele andere Holtense families en vrienden niet. In het boek Holten in Oorlogs tijd staat dat de familie Gazan van niet-joodse afkomst is. Oor spronkelijk heette ze Langelee en uit Indië afkomstig. Toen ik Gazan daar naar vroeg, vertelde hij dat de familie wèl van joodse afkomst is. Een familielid heeft dit tot 1726 terug kunnen vin den. De naam was toen nog Ge zang: Eliaser Elisas Gezang uit Polen. Hij trouwde met een Ne derlandse. De familie Gazan deed zich in de oorlog voor van niet-joodse afkomst te zijn en gebruikte daarom de naam Langelee en was zogenaamd afkomstig uit Indië. Om die reden kon ook de joodse familie Kater langer in Holten verblijven, omdat Dora Kater de zuster was van Gom- pert Herman Gazan, de opa van de door mij geïnterviewde Her man Gazan. Na de Duitse inval in september 1939, verschenen in Holten ook regelmatig Pools-joodse vluch telingen. Deze Polen vertelden de joodse mensen in Holten wat de Duitsers de joden in Polen hadden aangedaan. Dat waren verschrikkelijke verhalen. Door de komst van deze Polen begon men zich loch wel zorgen te ma ken. Toen door de inval in Polen de Poolse joden hier naar toe vluchtten en zij de verhalen hoorden over wat daar gebeurd was, werd de bezorgdheid om gezet in angst. Al waren er velen die dachten dat die verschrikkin gen wel mee zouden vallen. Harry Gazan werd op 30 augus tus 1941 door dokter Gerritsma gewaarschuwd, omdat ze hem wilden arresteren. Hij is toen bij dokter Gerritsma ondergedoken; deze dokter hielp hem kort daar na aan een onderduikadres in Amsterdam. De moeder van De Wereldwinkel Holten biedt een scala aan mooie en vooral andere moederdagcadeaus. Zo als sieraden, heel divers, uit ver schillende landen. De nieuwe collectie is net bin nen en dat betekent een nieuwe voorraad leuke, originele, fijne, kleurrijke hangers, kettingen, oorbellen, armbanden, broches. 'Het zijn vaak bijzondere dinge tjes', geeft Marja de Jong van de Wereldwinkel Holten aan. Speciaal voor moederdag stel den de vrijwilligers van de We reldwinkel een 'boeket' samen met chocoladereepjes, bonbons, snoepjes en verschillende soor ten thee. 'Met het geven van zo'n cadeau geef je een andere moe- Dijkerhoek/ Oude Molen - Tij dens Nationale Molendag zetten elk jaar de molens hun deuren wagenwijd open voor publiek. Zo ook in Dijkerhoek en de Ou de Molen op zaterdag 10 mei. In Dijkerhoek staan twee mole naars klaar om de gasten bekend te maken met de geheimen van het molenaarsvak en het inwen dige van korenmolen de Hege- Herman (Wies Dekker) heeft de vader van Herman daar leren kennen. Toen ik Gazan vroeg of de Hol tense joodse mannen die werden opgeroepen naar zogenaamde werkkampen, wisten wat ze te wachten stonden, vertelde hij dat ze dachten dat ze met verlof weer thuis zouden komen. De niet-joodse mannen kwamen na melijk ook met verlof thuis. Maar de joodse mannen werden naar de 'werkverruimingskam pen' gebracht en werden toen vergast. Volgens Herman hadden de joodse mensen wel wat in de ga ten door de berichten die uit Po len en Duitsland kwamen. Ook de NSB'ers die vaak joden ver raadden, lieten wel doorscheme ren wat het lot van de joden zou worden. Hermans vader had hem echter verteld dat vrouwen van NSB'ers vaak joodse mensen of hun helpers waarschuwden als er weer een razzia was: zij wa ren het niet met de ideeën van hun mannen eens. Vanaf juni 1942 mochten joden hun woningen van acht tot zes niet meer verlaten. De joodse mannen begonnen nu eindelijk te begrijpen dat het voor hen verkeerd af zou lopen. Leden van diverse families begonnen toen onder te duiken. De familie Jansen uit Holten nam joodse onderduikers in huis: de familie Pagrach. Het ri sico voor de mensen die onder duikers in huis hadden, was erg groot. Gazan vertelde dat ze dit, als ze betrapt werden, vermoe delijk met de dood hadden moe ten bekopen. Gelukkig is dat niet gebeurd. 'Het was een hele aar dige timmermansfamilie, die er absoluut niet mee te koop liep dat ze de familie Pagrach het le ven hadden gered. Het doet me nog steeds pijn als ik eraan denk hoe oom Ab Jansen om het le ven is gekomen'. Gelukkig wa ren er meer families als de fami lie Jansen. Toen ik Gazan vroeg of hij nog verhalen had gehoord over de bevrijding, vertelde hij dat zijn vader bijna nooit over de oorlog sprak. Wel kwamen na de oorlog veel families bij elkaar om te praten over hun ervaringen uit de oorlog. Tweeëndertig van de vijftig joodse mensen werden in de oorlog vermoord. Van de fami lie Pagrach en Gazan zijn enkele familieleden teruggekeerd of ze waren niet opgepakt, omdat ze niet waren ontdekt op hun on derduikadres. Van de familie van Gazan hebben Abraham (Bram) Gazan, Henri Philip (Harry) Gazan en Louis Gazan (allen ooms van Herman) het overleefd. Bram is met zijn vrouw en kinderen in Amster dam gebleven, Harry zou ook in man die op dat moment in wer king zal zijn, deels aangedreven op een oude dieselmotor, deels op de wind. Een bezoek aan deze molen, die zoveel historie in zich herbergt en waar omheen zich later de buurtschap vormde, kan een leu ke onderbreking zijn van een fiets- of toertocht. Op het terras is het namelijk goed toeven. Be- Amsterdam blijven, maar omdat Louis inmiddels uit het kamp te rug was en weer terug wilde naar Holten, zijn Harry Gazan en Wies Dekker met hem naar Holten gegaan. Harry en Wies zijn direct na de oorlog ge trouwd. De familie van Gazan kon niet terug naar hun oude woning en werd door de ge meente geplaatst in Oranjestraat A220, later nr. 59 en werd ge confronteerd met een inwonende NSB'er. Er is gelukkig nog veel teruggekomen van hun bezittin gen, maar er is ook een gedeelte verdwenen. Voor de joodse bevolking was er in Holten ook een synagoge. Na de oorlog was er eerst sprake van opknappen, maar de ge meente Holten had geen belang stelling en de joodse gemeen schap was zo klein dat het ook geen zin had gehad om de syna goge weer te gebruiken. De mensen die de oorlog hadden overleefd waren wel joden, maar dan zonder praktiserend geloof. Op het monument aan het begin van de Holterberg is een herden- kingspunt voor de joden in Hol ten. Er is een plaquette ter nage dachtenis aan de joodse slacht offers aangebracht. Het Abraham Berg-Hof is ge noemd naar de opa van de vader van Herman Gazan. Herman Gazan vertelde mij nog dat hij alles eigenlijk wel zou willen vergeten, maar ieder mens heeft een verleden. Dat verleden blijft als een rode draad door je leven lopen. Er is altijd wel iemand die je verleden weer wakker laat worden. En in zijn geval was ik dat. Herman heeft niet alleen nega tieve herinneringen; hij herin nert zich de gezellige kaart- avondjes voor de klantenkring heerder Jan Ulfman treft dezer dagen de benodigde voorberei dingen om de gasten op tijd van een kopje koffie of een glaasje fris te voorzien. Aan de Oude Molen vindt men korenmolen De Leeuw waar molenaar Moes de gasten weg wijs maakt in de maalderij. Bo vendien kan men daar in het winkeltje terecht voor ambach telijke molenaarsproducten. van zijn vader in de keuken van de slagerij, waarbij zijn vader een rollade in de pan gooide, zo dat er toch nog wat te smikkelen was. Met deze vroegere vrien denkring maakt hij nog graag een praatje. Wat elk jaar nog veel emoties bij hem losmaakt, is de jaarlijkse herdenking bij het monument. Hij denkt daarbij ook aan de niet-joodse mensen die de oor log niet hebben overleefd en aan de Indiëgangers die bij terug- Holten - Zijspanduo Erik Haan en Stan Dijk heeft de eerste WK-zijspancross gereden. Deze werd vrijdag 2 mei gehouden in het Franse Plomion. Na een generale oefening op donderdag 1 mei in het Duitse Kamp-Lintfort, ging het vrijdag 2 mei met schoongespoten ma chine en aangevulde voorraad richting Plomion te Frankrijk. In tegenstelling tot de Nederlandse zandbanen bevindt zich hier een harde baan wat voor Haan en Dijk een première is. Uitgangs punt was tijdens de kwalificatie op zaterdagmiddag bij de beste dertig te eindigen zodat deelna me op zondag een feit zou zijn. Door een harde val tijdens een snelle trainingsronde leek de wedstrijd aan hun neus voorbij te gaan. Echter met doorzet tingsvermogen werd het streven van de snelste dertig nipt be reikt. Het duo stond zondag om 14.00 uur op de tweede startrij voor hun eerste krachtmeting met 's werelds dertig beste zij- Op het plein staan die dag statio naire historische motoren opge steld en een mobiele maalstoel waarmee demonstraties volgen. Voor de kinderen is er een gratis grabbelton en vele vrijwilligers zorgen voor koffie met molen- koek en zelfs pannenkoeken zijn verkrijgbaar. De muzikale omlijsting wordt verzorgd door het plaatselijke duo Tube. komst veel narigheid hebben on dervonden. Als Beltman de na men opleest van alle gevallenen, dan voelt hij dat door zijn hele lichaam. 'Dat ik namens de jood se gemeenschap (die er nu niet meer is) de laatste jaren een krans heb gelegd, kan niet ieder een waarderen. Dit doe ik dan nu maar niet meer. Toch blijven we herdenken om nooit te vergeten. Helaas zal het nooit ophouden, het had voor iedereen een mooie wereld kunnen zijn'. spancrossers en hun bakkenis ten. Helaas kwam bij het vallen van het starthek het zijspan vóór hen niet van zijn plaats zodat Erik en Stan geheel in de achter hoede van het veld vertrokken. Na dertig slopende minuten over het mooie circuit met zijn grote hoogteverschillen, passeerden Erik en Stan als negentiende over de eindstreep. Dit leverde hun de eerste twee WK-punten op. Na het vervangen van een aantal nieuwe banden en het no dige sleutelwerk begon om 16.30 uur de tweede manche. Hier bleek een noodlottige her haling van de eerste start voor hun neus. Weer kwam het zij span vóór Erik en Stan niet goed weg. Uiteindelijk wist ons debu terende duo menig rivaal te pas seren zodat een twintigste plaats het derde WK-puntje opleverde. De eerstvolgende WK-wedstrijd op 17 mei is in Markelo. waar ook weer eerst de kwalificatie moet worden doorstaan, alvo rens de wedstrijd op zondag ver reden mag worden. Holten - Een inwoner van Hol ten werd in de nacht van maan dag 28 op dinsdag 29 april door de politie gecontroleerd. Hij had rijdende in zijn auto met daar achter een aanhangwagen, bin nen de bebouwde kom er be hoorlijk de vaart in. Na controle bleek dat hij te veel alcoholhoudende drank had ge nuttigd. De man is met een transactievoorstel en, voor het geval de boete niet wordt be taald, een dagvaarding huis waarts gekeerd. Ook kreeg hij een rijverbod opgelegd. Holten - In een woning aan de Schoutenstraat werd in de nacht van donderdag 1 op vrijdag 2 mei ingebroken. Onbekenden verschaften zich de toegang tot de woning door van de voordeur het slot te forceren. Uit de woning heeft men een mobiele telefoon en een schou dertas met inhoud weggenomen. De bewoners hebben aangifte gedaan. De politie heeft een on derzoek ingesteld. Holten - Onbekenden hebben in de nacht van vrijdag op zaterdag op de Oranjestraat planten uit de daar staande bloembakken ge trokken en op de grond gegooid. De politie, die dit constateerde, heeft zoveel mogelijk de plant jes teruggeplaatst in de bakken. Nu is het zaak dat deze ook ons dorp blijven opsieren. Wie iets verdachts hoort of ziet kan de politie direct te bellen. Alleen dan is het mogelijk nog enige actie te ondernem om eventuele daders te pakken. Holten - Tijdens verschillende controles is afgelopen week een aantal bestuurders bekeurd. Op dinsdag 29 april werd te Dij kerhoek (Deventerweg) en Es- pelo (Raalterweg) met gebruik making van de laser snelheids controle gehouden. In totaal werden 87 voertuigen gecontro leerd waarvan er slechts twee te hard reden. Deze kregen een proces-verbaal. Op de Larenseweg werd donder dag 1 mei tijdens een verkeers controle een bestuurder van een personenauto bekeurd omdat de ze met zijn mobieltje belde. Dit is niet meer toegestaan. De enige oplossing om vanuit een rijden de auto te telefoneren is handsf- ree. Ook werden in de vroege och tend van zondag 4 mei twee bromfietsers bekeurd voor het rijden op een bromfiets zonder de valhelm te dragen. Holten - Een 47-jarige man uit Wijhe reed maandag 5 mei rond 14.30 uur met zijn personenauto met caravan over de rechterrij - strook van de A 1 bij Holten. Hij werd door een 35-jarige man met een bedrijfsauto uit Almelo over de linkerrijstrook gepas seerd. Door onbekende oorzaak kwam de caravan aan het slingeren waardoor een botsing ontstond. De auto met caravan belandde naast de weg. De caravan ging over de kop en was totaal vernield. Niemand raakte gewond. (Vervolg van voorpagina) 'Veel mensen gaven verstopte straatkolken door, maar het wa ter kon niet afgevoerd worden omdat de riolering volgelopen was.' Direct na de wateroverlast, kwamen in de maanden augus tus en september zo'n 215 klach ten binnen over het wegonder houd, over gaten in de weg door dat er zand onder de bestrating weggespoeld is, of vragen om het aanpassen van bestrating, zo dat het water de woningen niet meer inkomt. De storm in oktober 2002 heeft zo'n 15 procent meer klachten veroorzaakt over het groen. Veel klachten over omgewaaide bomen of uitgewaaide takken, maar daarnaast ook verzoeken tot snoeien, klachten over ach terstallig onderhoud en rommel (onder andere hondenpoep) in plantsoenen. Het oorlogsmonument aan de Molenbelterwee. UMMMk aan DE 38 OMGEKOMEN JOODSE DORPSGENOTEN i 1940-1945'

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 2003 | | pagina 5