Huisdieren spelen belangrijke
rol bij gevoel van veiligheid
'tiJëhïbL
Atlas van de weg prima wegwijzer
Bijzondere
groenten in
uw moestuin
Spectrum jaarboek blikt in
woord en beeld terug op 1988
Batavia, beeld van een stad
Het druivenboek
Amiga Handboek
I
Night of
the guitar
lauw, de kat
als eigenzinnig
fenomeen....
Over de werking van kurketrekkers
DAVID
MACpLAT^m:
7«ki OVER DE
WERKING VAN DE
KURKETREKKER
ANDERE
MACHINES
BROOD
lees
SUCCSSVOLOSHVEN KVVEKES IN EIGBi TUfh'
Met het Amiga Handboek heeft
John Vanderaart een boek ge
schreven dat volledig recht doet
aan de veelzijdigheid van de Ami
ga-computer van Commodore.
Deze uitgave van Addison-Wesley
en Personal Computer Magazine
(Vanderaart is redakteur van dit
blad) is een begrijpelijk geschre
ven inleiding in het gebruik van de
Amiga en tegelijk een handleiding
voor gevorderde gebruikers èn
biedt een overzicht van de hard
ware-mogelijkheden van deze
computer. Alle Amiga-program-
ma's moeten worden opgestart
met de WorkBensch. Vanderaart
legt de werkirig van de WorBench
uit op een manier die aanzienlijk
duidelijker overkomt als in de
handleiding die Commodore bij
de aanschaf van de Amiga ver
strekt. Het werken met de CLI
neemt de helft van het Amiga
Handboek in beslag. De CLI biedt
vooral de gevorderde gebruiker
veel mogelijkheden. Het Amiga
Handboek gaat er uitgebreid op in
en geeft vervolgens nog een flink
aantal tips en trucs. Ook nuttig -
om niet te zeggen: noodzakelijk - is
de informatie over computervirus
sen: het herkennen en vervolgens
'killen' van virussen en vervolgens
het voorkomen van 'besmetting'.
Het Amiga Handboek biedt een
uitgebreid overzicht van allerlei
hardware, zoals de printer, de vi
deo-digitizer, de soundsampler en
het modem. Het is enkel een over
zicht van de (on)mogelijkheden,
geen handleiding voor het gebruik
van dergelijke apparatuur. Het
Amiga Handboek biedt voor de ge
vorderde gebruiker de meeste mo
gelijkheden, maar is tegelijk een
uitnodiging voor beginnende ge
bruiker om méér te doen met de
Amiga. ISBN 90 6789 114 2.
Bij uitgeverij M&P te Weert verscheen de Atlas van de weg. Een forse
uitgave, stevig gebonden en voorzien van een gelamineerde omslag
(handig tegen vette vingers en dergelijke) en met alle kaarten in kleur uit- I
gevoerd. De afmeting is zodanig gekozen dat het boek toch nog goed j
handelbaar in de auto is. De uitgave is bijgewerkt met de meest actuele
informatie. Een greep uit de inhoud: Benelux-kaarten schaal 1:250.000,
Europese overzichtskaarten 12.500.000., gedetailleerde Europese kaar
ten 1: 800.000., stadsplattegronden en agglomeratiekaarten Benelux,
stadsplattegronden van de grote Europese steden, reis- en toeristische
informatie landen en steden en een afstandentabel. Veel vakantiegan- j
gers sluiten een annuleringsverzekering voor het geval dat, maar velen
nemen nauwelijks de moeite een goede atlas te kopen voor de reis. Wie
nog niet voorzien is in dat laatste, deze uitgave is voor f 49,90 geen cent
te duur.
Het kweken van bijzonder groen
ten in de eigen moestuin boeit ve
len, en geniet een behoorlijke po
pulariteit. Vijftig verschillende
soorten groenten zijn overzichte
lijk beschreven in de paperback,
uitgegeven bij Zomer Keuning
te Ede, getiteld Bijzonder groen
ten in uw moestuin. Aan de orde
komen onder meer de teelt, oogst,
het zaaigoed en dergelijke. Van ie
dere groente is een afbeelding op
genomen met daarbij een over
zichtelijke samenvatting van de
kweekgegevens. Wie zaad en
plantgoed wil kopen heeft heel
veel aan de adressenlijst met ver-
koopadressen van alle behandelde groenten. Prijs f24,90
In 1979 kwam voor het eerst het Spectrum jaarboek op de markt. Inmid-
dels verscheen daarvan de elfde editie, met feiten, cijfers en achtergron
den over 1988. Dit alles ruim en goed geïllustreerd met foto's, die een
ieder die de journaals en kranten in 1988 volgde, zich zeker zal herinne
ren. Het jaarboek begint met een rijk geïllustreerd journaal, van week tot
week. Vervolgens komen er 175 necrologieën van bekende personen en
een uitgebreid overzicht van de in 1988 uitgereikte culturele prijzen. In
het hoofdstuk politiek wordt de geschiedenis van de wereld en van ieder
land afzonderlijk up to date gebracht. Wetenschappelijke en technische
ontwikkelingen treft men aan onder het deel wetenschap en techniek.
Ook kunst en cultuur kregen een behoorlijke ruimte toegemeten. Het
jaarboek toont in foto's de diverse hoogtepunten en beschrijft deze. Het
onderdeel de media gaat uitvoerig in op het verschijnsel krantenfusies
en plannen daarvoor. Zo ook over de oostelijke fusie tussen de kranten
van Van der Loeff, Twentse Courant en Kluwers Courantenbedrijf. Twin
tig kleurenpagina's zijn ingeruimd voor sportieve hoogtepunten, uitsla
gen, evenementen en 60 foto's van de meest spectaculaire gebeurtenis
sen op sportgebied. Een uitgebreid register verwijst naar personen of
onderwerpen. Het Spectrum jaarboek 1989 biedt de gebruiker een boei
end lees- en kijkboek, vol met belangrijke en interessante gebeurtenis
sen uit 1988. Een ding is duidelijk, wie dit boek doorbladert realiseert zich
hoe gauw zaken vervagen die zich nog maar zo kort geleden voordeden.
Duidelijk is dat aan de samenstelling, vorm en uiterlijk van dit boek
bijzonder veel aandacht besteed is. Goed gedrukt, stevig gebonden,
P^evormgevmg. kortom, in een woord af. Dat maakt het de prijs van
f 96,50 beslist waard. En wie wil voorkomen dat hij of zij de volgende edi
tie mist, die kan een abonnement nemen op dit jaarboek, dat dan f 79 50
kost. ISBN 90 274 2222 2.
Jakarta heette vroeger, toen het nog onder Nederlands bestuur stond
Batavia. Het Batavia van toen is door auteur R.P.G.A. Voskuil op boeien
de wijze beschreven in de uitgave Batavia, beeld van een stad, dat uit is
gebracht door Fibula/Unieboek te Houten. Tal van afbeeldingen van plei
nen, straten en huizen in Batavia worden afgewisseld met foto's van
minder herkenbare, maar karakteristieke situaties. Dat de stad onder
verschillende cultuurinvloeden heeft gestaan blijkt uit de verschillende
foto s, die oosterse en westerse culturen tonen in de bouwstijl. Een fraai
uitgevoerd boek, dat met name hen zal aanspreken die de stad vanuit het
verleden kennen. Prijs f 59,50.
De tuinliefhebber die zelf druiven
wil kweken komt aardig uit de voe
ten met de paperback Het Druiven-
boek, verschenen bij Zomer
Keuning te Ede. Deze handleiding
omvat onder meer de namen van
druiverassen die het in ons land
goed doen, zowel als wijn- als con-
cumptiedruif. De uitgave bevat
tientallen instructieve tekeningen
en vertelt hoe men buitendruiven
of kasdruiven moet verzorgen.
Ook komt het zelf maken van wijn
aan de orde, en wie behoefte heeft
aan nadere informatie, die kan zijn
voordeel doen met de adressen
lijst achterin deze paperback. Prijs
f26,90.
Het houden van huisdieren is be
slist geen modeverschijnsel. Die
ren zijn al meer dan 12.000 jaar de
metgezel van de mens, en in die
tijd is het huisdier een groot aan
tal functies gaan vervullen. Som
mige dieren worden gehouden
voor economisch nut, zoals koei
en, varkens en schapen. Sommi
ge worden zowel voor econo
misch nut als voor het plezier ge
houden, zoals paarden. Weer an
dere dieren hebben een sociaal
doel, zoals geleidehonden of
speurhonden.
Het doel van het houden van
een huisdier is vaak cultureel be
paald. In sommige Aziatische lan
den worden slangen „gehou
den" om knaagdieren bij voedsel
weg te houden. Dieren kunnen
ook worden gehouden als hobby,
voor de fok of voor tentoonstel
lingen, of voor meerdere doelen
tegelijk. In het westen kennen we
bovendien een grote groep „ge
zelschapsdieren", die in andere
delen van de wereld veel minder
verbreid is. Die groep van huis
dieren bestaat bij ons vooral uit
kleine huisdieren, zoals honden,
katten, knaagdieren, vogels en
vissen. In de meeste gevallen die
nen ze als gezelschapsdier, van
wege de gezelligheid, vriend
schap, warmte en genegenheid
die het dier geeft.
Veelzijdigheid
O Het uitlaten
van een hond i
dwingt mensen
het huis te verla
ten en levert zo
een grotere kans
op het leggen
van sociale con
tacten op.
dat ze via hun hond hun kennis
senkring hadden uitgebreid.
Het uiteenlopend gebruik van
dieren lijkt in eerst instantie mis
schien vreemd, maar is niet zo
gek als we kijken naar de veelzij
digheid van de dieren zelf. Neem
bijvoorbeeld honden, waar men
zich nog steeds verbaast over de
capaciteiten.
Er zijn jachthonden, waakhon
den, herdershonden of trekhon
den. Ze weten verdovende mid
delen op te sporen, slachtoffers
van lawines te vinden, en kunnen
geleidehond zijn voor blinden die
zo meer zelfvertrouwen en bewe
gingsvrijheid krijgen. En honden
zorgen bij hun eigenaars over het
algemeen voor een groter gevoel
van veiligheid. De bescherming
die het dier biedt heeft zijn weer
slag op onze gevoelens van ge
borgenheid.
Uit een enquête bij politiebu
reaus van vijftig grote Duitse ste
den is gebleken dat huizen met
honden daar door inbrekers over
het algemeen worden gemeden.
Maar niet alleen in het eigen huis,
ook buitenshuis bij wandelingen,
bij langere tochten om bood
schappen te doen en vooral tij
dens de schemering of in het
donker voelen mensen zich aan
zienlijk veiliger met een hond.
Geen enkele dief,'ook al is hij nog
zo brutaal, zal het wagen om bij
voorbeeld de handtas van een
oudere dame te stelen, als ze een
beetje formaat hond aan de lijn
heeft.
Contacten
De hond vormt bovendien vaak
aanleiding voor een gesprekje op
straat. In Zweden bevestigde 63
procent van de hondebezitters
dat ze door hun huisdier wel eens
in gesprek met andere mensen
waren gekomen. En 57 procent
van de ondervraagden zei zelfs.
tacten legt, meer levensvreugde
heeft, gezelliger en tevredener
is: de hondebezitter kijkt ook an-
De Amerikaanse psycholoog ders tegen zichzelf aan. In verge-
Randal Lockwood nam met zijn lijking met niet-hondenbezitters
medewerkers op een simpele is zijn oordeel positiever,
manier de proef op de som. In
Washington wandelden ze twee Uit een in Duitsland gehouden
keer door dezelfde straat, één onderzoek bleek tachtig procent
keer met hond en een keer zon- van de hondenbezitters tevreden
der. Zelf stelden ze zich passief met hun leven, tegenover slechts
op. Resultaat: met hond kwamen 55 procent van de niet-honden-
ze vaker en ook langer met voor- bezitters. Dertig procent van de
bijgangers in gesprek. En vrijwel hondenbezitters voelt zich volko-
iedereen zal op vakantie de erva- men gezond; bij niet-hondenbe-
ring hebben dat contacten met zitters is dat percentage 14. Re-
anderen het makkelijkst tot stand den voor een dierkundige om tij
komen via de kinderen, of de dens een congres te adviseren
hond. „de hond op recept binnen het
De omgang met kleine dieren (en ziekenfonds op te nemen",
dat geldt ook voor katten) beïn- Zorg voor de hond
vloedt de mening van anderen De internationaal bekende direc-
over de eigenaar. Dierenvrienden teurvan de kliniek voor neurochi-
zijn volgens hun medeburgers rurgie in Mannheim, professor
betere mensen. Zelf gelukkiger, Wolfgang Piotrowski, wil zelfs
meer ontspannen, toleranter en een stapje verder gaan. Hij pleitte
intelligenter: dat blijkt tenminste ervoor, honden tot het ziekbed
uit een enquête die in de Verenig- van ernstig zieke mensen toe te
de Staten werd geplubliceerd laten. „Ik heb tijdens mijn dertig
door het tijdschrift „Psychology jarige loopbaan vaak meege-
Today", maakt dat een patiënt een foto
van zijn hond op het nachtkastje
Europa staan- De vaag: wie zorgt er
se plaats Shrewsbüry worden
honden al lang toegelaten. De di
recteur van de 430 bedden tellen
de kliniek, David Sandbach, had
van successen in Australië en de
Verenigde Staten gehoord en de
Britse gezondheidsdienst toe
stemming gevraagd om honden
tot de ziekenkamers toe te laten.
Sinds de toestemming zit vooral
bij langdurige patiënten het ver
trouwde huisdier naast het ziek
bed, en verlangt ook dat de baas
hem even „uitlaat".
Zachte dwang
„Deze zachte dwang om te be
wegen en actief te zijn doet de
patiënten goed", aldus directeür
Sandbach. „De vreugde van de
hond werkt aanstekelijk en zorgt
ervoor, dat het zelfvertrouwen
en de levenswil van zijn baas toe
nemen en depressieve buien ver
dwijnen".
Ook in Europa blijkt uit onder
zoek dat de hondenbezitter over
het algemeen makkelijker con-
In de Verenigde Staten is het ook
al lang gebruikelijk dat het huis
dier meeverhuist naar een be
jaardentehuis of dat men daar
een huisdier aanschaft. Aan een
dier kunnen zonder aarzeling pijn
voor mijn hond, wanneer ik in het en zorgen worden toevertrouwd,
ziekenhuis ben?, verontrust de In ons land is dat helaas nog geen
patiënt vaak meer dan andere za- gewoonte. Bovenop de zorgen
ken", aldus Piotrowski. rond de overgang naar een be-
In de Shelton-kliniek in de Engel- jaardentehuis komt vaak ook nog
eens het pijnlijk afscheid van een
vertrouwd kameraad: hond, kat
of parkiet.
Vaak verhuizen weduwen of we
duwnaars naar een bejaardente
huis. „Een hond", zegt de New-
yorkse psychiater dr. Heimann,
„kan bij het verlies van een ge
liefd medemens veel troost bie
den. Hij is iets levends, dat men
kan aanraken, liefkozen. Hij geeft
het gevoel dat men nog nodig is".
De hond is namelijk meer dan een
levend trimtoestel, dat zijn baas
dwingt zich te bewegen. De hond
- en dat geldt voor de meeste
huisdieren - heeft als kameraad
en als „verzorgingsobject" een
directe uitwerking op de gezond
heid van het lichaam. Uit de over-
lijdensstatistieken blijkt, dat het
percentage alleenstaanden, we
duwen, weduwnaars en geschei
den mensen dat overleden is bij
vergelijkbare leeftijd, veel hoger
is dan bij gehuwden. De mens
leeft niet graag alleen. En hoe
triest dat misschien ook is: een
huisdier biedt vaak de laatste en
enige bescherming tegen de een
zaamheid.
Night Of The Guitar Live! is de
titel van de cd, uitgebracht door
EMI/Bovema. De hoofdrol op
deze cd is weggelegd voor arties
ten, die duidelijk laten horen dat
muziek met gitaarklanken op de
voorgrond heel indrukwekkend
kan zijn, en de moeite van het be
luisteren waard. Aan deze cd
werkten mee Alvin Lee, ooit lid
van de legendarische groep Ten
Years After, met No Limit, Randy
California met The Prisoner (hij
werd ontdekt door Jimi Hendrix,
maar mocht toen het er op aan
kwam van zijn moeder niet mee
naar Londen, om er deel uit te
gaan maken van The Experience)
en Phil Manzarena met Sphinx.
Hij is het meest bekend als gita
rist en componist van Roxy Mu
sic. Andere medewerkenden aan
dit album zijn Leslie West met Let
Me Out'A Here en Steve Howe
met Sharp On Attack. Howe
maakte onder meer deel uit van
de groep Yes en later van Asia.
CDP 2410002.
Een huisdier
zoals een kat
biedt vaak de
laatste en enige
bescherming te
gen eenzaam
heid.
„lauw", zei hij. „Van hetzelfde",
antwoordde ik en wees hem erop
dat hij „miauw" hoorde te zeg
gen. „lauw!", herhaalde hij. Ken
nelijk was hij niet goed in mede
klinkers, maar zijn klinkers klon
ken prachtig. Op een winterse
avond neemt de schrijver van het
boek „lauw!", Cleveland Amory,
een kat in huis. Tijdelijk en geheel
vrijblijvend, denkt hij, maar al
gauw wordt duidelijk dat hij en
dat wat een hulpeloos hoopje
zwerfkat leek, langdurig ond^V
één dak zullen samenwonen. Er
moeten dus afspraken worden
gemaakt en vooral compromis
sen worden gesloten. Al in het
eerste van de vele gesprekken
van man-tot-kat, wijst de schrij
ver er met nadruk op dat hij vrij
gezel is en dus behoort tot een
soort dat erg gehecht is aan rust
en vaste gewoontes. „Dat geldt
ook voor katten", luidt het ant
woord. Huiselijke schermutselin
gen zijn aan de orde van de dag:
komt IJsbeer,zoals de kat na lang
piekeren wordt gedoopt, wel of
niet wanneer hij wordt geroe
pen? Is hij beleefd wanneer er
mensen op bezoek komen? En
heeft IJsbeer, in een tijd waarin
iedereen zo nodig slank moet
zijn, eigenlijk niet gewoon het
recht om de „laatste der vadsige
katten" te blijven? De schrijver
verwerkt in het relaas van zijn be
levenissen met IJsbeer, veel we
tenswaardigheden over de kat en
haargeschiedenis (vanaf de vere
ring door de Egyptenaren tot de
heksenvervolgingen in de mid
deleeuwen) en vergast de lezer
op menige smakelijke anekdote:
over katvriendelijke en -vijandige
bekendheden en staatshoofden,
over wat grote denkers - van
Mark Twain tot Mohammed -
over de kat hebben gezegd en ge
schreven, over katten en hun na
men, over katten in films en lite
ratuur en ga zo maar door. Ook
stelt de schrijver een diepgra
vend onderzoek in naar de legen
darische negen levens van de kat.
De schrijver Cleveland Amory is
in Amerika populair als colum
nist, journalist en televisie-criti
cus. Bovendien is hij de oprichter
van „The Fund for Animals", een
organisatie die zich inzet voor de
rechten van het dier. ISBN 90 229
7803 6.
Uitgeverij Van Holkema Wa-
rendorf/Unieboek te Houten
bracht het boek Over de werking
van kurketrekkers en andere ma
chines op de markt. In dit boek,
geschreven door David Macau-
lay, wordt op niet eerder vertoon
de wijze het inwendige van het
heel gewone, alledaagse dingen
onthuld. Overal in het boek heb
ben de grote kleurrijke..tekenirLr
gen de overhand. Ze laten aan de
duidelijkheid niets te wensen
over. De auteur behandelt zo de
overeenkomst tussen een kurke-
trekker en de manier waarop de
Egyptenaren hun piramides
bouwden. Zo gaat hij ook in op de
overeenkomst tussen een sner
pende tandartsboor en een wind
molen, tussen een flessewipper
en een weegschaal en tussen een
fietsband en een parachute. Een
boeiend en verrassende uitgave,
waar men van tijd tot tijd beslist
nog eens in zal lezen. Prijs f 59,50.
Brood hoort in ons werelddeel tot
de belangrijkste voedingsmidde
len. Brood bevat veel stoffen die
voor onze gezondheid onont
beerlijk zijn. Daarom is het goed
om dagelijks brood te eten. In
Brood van vroeg tot laat, een uit
gave van Van Dishoeck/Unieboek
in Houten, wordt het antwoord
gegeven op de vraag wat men
zoal kan doen met het steeds om-
vanrijker wordende assortiment
van de bakker. Daarnaast leert
men zelf afbakken van broodjes
en brood, waarmee men z'n ei
gen warme bakker kan zijn. Het
boek bevat vele honderden re
cepten en tips voor ontbijtboter-
hammen, luxe verwenbroodjes,
snacks en avondhapjes. Ook
krijgt men tientallen ideeën voor
geschoteld voor H-oden en
broodjes voor brunch en lunch,
*maar ook voor picknick of tuin
feest. Behalve hartige broodjes
VAN VROEG. TOT LAAT
worden er ook zoete broodjes ge
bakken. Prijs f 17,50.
De wijsgerige theologie wordt in
de Angelsaksische landen alge
meen erkend als een belangrijke
vorm van theologie-beoefening.
Nederlandse theologen daaren
tegen voelen er over het alge
meen weinig voor. De wijsbe
geerte berust voor hun gevoel op
heel andere gronden dan het ge
loof en zij vinden daarom een
combinatie van beide onjuist. In
het door Kok Agora uitgegeven
boek Over een persoonlijke God
gesproken legt prof. dr. Vincent
Brümrrier (hij is hoogleraar theo
logische wijsbegeerte in Utrecht)
uit wat hij verstaat onder wijsge
rige theologie en wat de waarde
daarvan is bij het onderzoek naar
de konsekwenties van de per
soonlijke relatie tussen God en de
mens zoals die in het christelijk
geloof wordt beleden. ISBN 90
242 7628 4.
Pet Shop Boys - Do
mino dancing
(W&m: Tennant/Lo-
we)
I don't know why
I don't know how
I thought I loved you
but
I'm not sure now
I've seen you look at
strangers
Too many times
The love you want
Is of a different kind
Remember when we
felt the sun
A love like paradise
How hot it burned
A threat of distant
thunder
The sky was red
And where you wal
ked you always
Turned every head
All day, all day
watch them all fall
down
all day. all day
domino dancing
I thought that when
we fought
was to blame
But now I know you
olay
A different game
I've seen you dance
with danger
Still wanting more
add another number
to the score
All day, all day
watch them all fall
down
All day, all day
domino dancing
All day, all day
watch them al fall
down.
All day, all day
domino dancing
When you look
around you wonder
Do you play to win
or are you just a bad
loser?
I don't know why
i don't know how
I thought I loved you
but
I'm not sure now
I hear the thunder
crashing
The sky is dark
And now a storm is
breaking
within my heart
(c) 1988 Cage Music
Ltd 10 Music Ltd.
