Gemeente
GEMEENTEBEGROTING 1989:
WAT BETEKENT DAT VOOR U?
42 TP 129
Inleiding
Op dinsdag 8 november en op maandag 28 november zal de gemeenteraad de begro
ting voor 1989 behandelen en vaststellen.
De eerste vergadering van 8 november is meer informatief van aard. De vergadering
heeft de bedoeling hoofd- en bijzaken te splitsen, zodat op 28 november de belangrijk
ste onderwerpen nadrukkelijk de aandacht kunnen krijgen.
Een aantal van die belangrijke zaken wordt in deze publikatie nader toegelicht. Boven
dien zal een overzicht gegeven worden van de voorstellen die direct van belang zijn
voor u.
De volgende onderwerpen zullen behandeld worden:
1) Hoe ziet het er financieel gezien uit?
2) Wat gaat er gebeuren met de dorpsvernieuwing?
3) Gebeurt er nog meer in 1989?
4) Hoe betalen wij dat?
5) Overzicht nieuwe tarieven en rechten.
6) Tot slot.
1. Hoe ziet het er financieel gezien uit?
Dezelfde optimistische geluiden van regeringswege, die tijdens Prinsjesdag te horen
waren over de positieve ontwikkeling van de nationale economie en de verwachting
dat er spoedig een einde zou komen aan de voortdurende forse bezuinigingen, kun
nen wij voor Holten nog niet laten horen. Opnieuw wordt de gemeente fors gekort aan
de inkomstenkant met in totaal f 190.000.- t.o.v. 1988. Bovendien krijgen wij met
hogere uitgaven te maken die niet te voorkomen zijn. Ondanks deze tegenvallers is
het toch gelukt om de inkomsten en uitgaven in evenwicht met elkaar te brengen. Aan
een forse verhoging van enkele gemeentelijke tarieven en rechten valt echter niet te
ontkomen. Zeker niet, nu alom aangedrongen wordt op een snelle aanpak van de her
inrichting van het centrum van het dorp. Eerst gaan wij nader in op onze plannen om
daar vervolgens ook een prijskaartje aan te hangen.
2. Wat gaat er gebeuren met de dorpsvernieuwing?
In september zijn vier hoorzittingen belegd om reacties te vernemen op onze voorlo
pige voorstellen inzake de Dorpsvernieuwing. Enige keren heeft in het Holtens
Nieuwsblad een publicatie gestaan over dat onderwerp. Nadat wij zorgvuldig hebben
geluisterd naar hetgeen naar voren werd gebracht, zijn wij nu in staat meer definitieve
voorstellen te doen. Voorstellen die nader uitgewerkt zullen worden als de gemeente
raad daarmee instemt.
Het betreft hier:
a. Woningverbetering
Het beleid zal er op gericht zijn de particuliere woningverbetering slechts te stimu
leren, voor zover het de verbetering van karakteristieke panden betreft. Dat bete
kent dus dat wij niet meer van plan zijn om subsidie te geven aan particulieren die
bijvoorbeeld een nieuwe keukeninrichting willen hebben of bijvoorbeeld een dou
che aanleggen in woningen die ouder zijn dan 25 jaar. Wel willen wij geld uittrek
ken voor noodzakelijk onderhoud van karakteristieke panden in ons dorp. Met
«karakteristiek" bedoelen wij dan een keuze uit ±120 woningen die herinneren
aan het verleden van Holten.
b. Scheiding wonen en werken
Er zal gezocht moeten worden naar een nadrukkelijke scheiding van werken en
wonen op de Kol, waar dat mogelijk is, met als doel beide belangen zoveel moge
lijk recht te doen. Dat kan o.a. bereikt worden door het afsluiten van woonstraten
voor vrachtverkeer. Ook een goede bereikbaarheid van de bedrijven via duidelijke
routes draagt daaraan bij.
c. Invulling gebied overzijde Smidsbelt
In overleg met de eigenaren willen wij bijzondere aandacht besteden aan de invul
ling van het gebied aan de overzijde van de Smidsbelt. Het is van belang, dat
tussen het oude gemeentehuis en de winkel van Albert Heijn een plan wordt
ontwikkeld dat zich kan „spiegelen" aan de Smidsbelt. Wij staan een verdere
concentratie van winkelvoorzieningen met woningen erboven, in het centrum van
het dorp, voor.
d. Invulling open ruimte
Het zou een goede ontwikkeling zijn, dat de groene, omsloten ruimten in de kom
van het dorp, ter weerszijden van de Dorpsstraat'Oranjestraat, in de toekomst een
rol kunnen gaan vervullen voor met name de huisvesting van ouderen of alleen
staanden. Omdat het hier veel particuliere gronden en belangen betreft, gaan wij
ervanuit dat het initiatief ook door de belanghebbenden genomen wordt.
Verkeersproblematiek
De meeste aandacht tijdens de hoorzittingen richtte zich op de verkeersproblemen in
het dorp.
De verkeersproblematiek hebben wij bij de behandeling tijdens de hoorzittingen in
een aantal onderdelen uitgesplitst, nl.:
a. doortrekken Keizersweg op de S-14;
b. inrichtingsvariant Dorpsstraat/Oranjestraat;
c. visie t.a.v. het doorgaande verkeer;
d. alternatieve routes.
ad. a. Keizersweg - S-14
Algemeen was de instemming om de ontsluiting van het bedrijventerrein de
Haar te verbeteren door de Keizersweg door te trekken op de S-14. Punt van
nadere uitwerking moet nog zijn wanneer en hoe de bereikbaarheid van h9t
bedrijventerrein de Haar met vrachtauto's moet worden gereguleerd in verband
met overlast in woonwijken. Aan deze maatregel zijn in onze ogen grote voorde
len verbonden en wij zijn dan ook van plan de formele procedure met spoed voort
te zetten om zo snel mogelijk tot aanleg over te kunnen gaan. De kosten die met
de aanleg van de weg gemoeid zijn, bedragen f 1.100.000.-. In principe is dat
geld beschikbaar zonder dat daar extra lastenverzwaringen voor onze inwoners
voor nodig zijn.
ad. b. Inrichtingsvariant Dorpsstraat/Oranjestraat
Algemeen was de keuze voor een variant, waarbij het centrum wel met de auto
bereikbaar moet zijn, maar dan wel zodanig dat de positie van het langzame
verkeer, zoals fietsers en voetgangers, er duidelijk door verbeterd wordt en de
doorgaande (vracht-)automobilist de kom van Holten gaat mijden. Ten aanzien
van de uitwerking van deze variant waren er verschillende benaderingen te be
luisteren. Verschillen echter, die met name terug te voeren zijn op twijfels over de
feitelijke uitvoerbaarheid van de door ons voorgestelde variant, t.w.inrichten als
„30 km gebied".
Wij stellen voor de haalbaarheid van de uitvoering te doen onderzoeken en de
inrichting als 30 km gebied als (voorlopig) uitgangspunt te nemen, tenzij de
onuitvoerbaarheid daarvan aangetoond wordt. Omdat de riolering in de Dorps
straat/Oranjestraat broodnodig aan vervanging toe is en wij van plan zijn in 1989
daarmee te beginnen, hebben wij voor 1989 f 1.200.000.- uitgetrokken voor dat
doel. Een forse verhoging van de rioolrechten is daarvoor noodzakelijk nl. van
f 72.- tot f 130.- per aansluiting per jaar.
ad. c. Visie t.a.v. doorgaand verkeer
Het was met name dit onderdeel, waarvan wij hebben moeten constateren, dat
ons voorlopige oordeel onvoldoende steun ondervond om de Raad in diezelfde
zin voorstellen te kunnen doen. Onze benadering om een route voor het door
gaande verkeer te bieden, berustte op de volgende overwegingen:
a) zoveel mogelijk woonwijken/-straten ontzien;
b) geen route creëren die zo goed is dat hij verkeer aantrekt;
c) wel een route creëren die de „snelle" automobilist afschrikt;
d) zoveel mogelijk gebruik maken van bestaande straten;
e) zo min mogelijk problemen t.a.v. grondverwerving c.q. elimineren van knel
punten in de route;
f) uitvoerbaarheid: zowel procedureel/planologisch als financieel op redelijk
korte termijn.
Op grond van deze criteria kwamen wij tot het, inmiddels tot een begrip geworden.
Zilverzandweg tracé.
Tijdens de hoorzittingen bleek ons dat velen een dergelijk tracé niet afdoende achten
voor een langere termijn oplossing. Een meer fundamentele oplossing werd bepleit
in de vorm van een noordelijke rondweg.
Plaatsen wij een noordelijke rondweg en het Zilverzandweg tracé tegenover elkaar
dan springt naar ons idee evenwel een principieel verschil in het oog, nl. dat met een
noordelijke rondweg juist wel een verkeersaantrekkend effect wordt bereikt omdat de
weg een goede en snelle verbinding vormt tussen de Deventerweg en de Rijssense-
weg. Wij zijn het eens met de voorstanders van zo'n noordelijke rondweg, dat deze in
sterke mate verkeersontlastend zal werken voor de gehele Dorpsstraat en Oranje
straat.
Toch hebben wij niet primair gekozen voor die noordelijke rondweg omdat wij (los
van het genoemde principiële verschil) twijfels hebben over de uitvoerbaarheid van
zo'n weg. Twijfels t.a.v. de planologische procedure, de grondverwerving en de uit
eindelijke financiering.
Onze twijfels, geplaatst tegenover de duidelijke overtuiging van velen, waar het de
noordelijke rondweg betreft, heeft ons tot de conclusie gebracht, de Raad voor te stel
len, op korte termijn een haalbaarheidsonderzoek te starten naar de (planologische)
mogelijkheid om een noordelijke rondweg aan te kunnen leggen.
ad. d. Alternatieve routes
Als er van uit gegaan wordt dat het beleid gericht dient te zijn op de aanleg van
een noordelijke rondweg, dan betekent dat ook dat er gedurende een lange
periode nog geen goede route voor het doorgaande verkeer in Holten is. Immers,
algemeen was men met ons van mening dat de aanpassing van de kom van het
dorp hoge prioriteit heeft. Als een deel van Oranjestraat en Dorpsstraat als 30 km
gebied wordt ingericht, dan zal het doorgaande verkeer die weg mijden.
Naar ons idee zal met inventiviteit gezocht moeten worden naar tussentijdse
oplossingen, die zoveel mogelijk extra verkeersoverlast in woonstraten voorko
men. Voorwaarde voor die oplossingen is naar ons inzicht wei, dat die in iedere
eindsituatie moeten kunnen passen om onnodige kapitaalvernietiging te voorko
men.
Belangrijk onderdeel van die tussentijdse oplossingen zal moeten zijn een logi
scher bewegwijzering rond Holten. Onnodig veel doorgaand verkeer wordt nu
door de kom van het dorp geleid, zonder dat gebruik gemaakt wordt van de
logische routes die A-1 en S-14 bijvoorbeeld bieden. Ook zal nadrukkelijk onder
zocht moeten worden welke mogelijkheden verkregen worden door het (eventu
eel) invoeren van éénrichtingsverkeer en het plaatsen van (voetgangers-) ver
keerslichten. Voorwaarde vooraf is echter een exact inzicht te verkrijgen in aard
en aantal verkeersbewegingen in en rond het dorp, teneinde zicht te krijgen op
verkeersrelaties en -stromen.
De tot heden gehanteerde cijfers dateren van 1982, en zijn niet actueel meer.
Daarom is het erg belangrijk direkt te starten met een verkeersrelatie-onderzoek.
3. Gebeurt er nog meer in 1989?
Het zal duidelijk zijn dat voorgesteld wordt om veel aandacht en veel geld te gaan
besteden aan het her-inrichten van ons dorp. Ondanks dat is en blijft er ook de
noodzaak om aan andere onderwerpen eveneens veel aandacht te besteden.
a.) Jumelage met de gemeente Winterberg.
Deze gemeente in het Sauerland (BRD) heeft Holten gevraagd tot een blijvende
band te komen in de vorm van een jumelage. Wij zijn daartoe gaarne bereid, maar
verbinden daar de voorwaarde aan, dat het meer moet zijn dan een contact tussen
gemeentebesturen alleen. Het zullen met name sociaal/culturele en sportvereni
gingen moeten zijn die de band tussen de beide gemeenten smeden. Ter onder
steuning van initiatieven in die richting is f 5.000.- beschikbaar.
b). In 1989 zal uitvoering worden gegeven aan het raadsbesluit om in Holten 12
opvangplaatsen te realiseren voor asielzoekers. Een goede samenwerking met
het particuliere initiatief is daarvoor zeer gewenst.
c). Voortgang Plan Beuseberg
In het plan Beuseberg zou in feite nog een redelijk groot aantal huurwoningen ge
bouwd worden. Wij hebben echter geconstateerd dat de vraag naar nieuwe en
dus dure huurwoningen (zeer) klein is. Besloten is daarom in de Beuseberg voor
lopig geen huurwoningen meer te bouwen, maar de aandacht te richten op koop
woningen, zowel in de gesubsidieerde als in de vrije sector. Door de meer open
bebouwing wint het plan aan aantrekkelijkheid.
d). Plan na de Beuseberg
In 1989 zal hard gewerkt gaan worden aan het opstellen van een nieuw plan, waar
gebouwd kan worden als de Beuseberg vol is. De plek is bekend: een deel van het
gebied tussen Beusebergerweg, Zandvoortspad en Pastoriestraat.
e). Ontwikkelingssamenwerking
Op basis van een nota over de mogelijkheden om als gemeente Holten actief te
worden op het terrein van de ontwikkelingssamenwerking, zullen binnenkort keu
zes moeten worden gemaakt. Van belang is daarbij gebruik te maken van de
aanwezige kennis en ervaring in Holten en de aandacht te richten op bewustwor
ding en voorlichting.
f). Uitbreiding automatisering.
Sedert 3 jaar zijn grote delen van de gemeentelijke administratie geautomati
seerd. Het komende jaar zal de automatisering van o.a. de bevolkingsadministra
tie veel aandacht krijgen. Hiervoor zal f 177.000.- uitgetrokken moeten worden.
Het betreft hier een weergave van enkele belangrijke nieuwe activiteiten, maar uiter
aard gebeurt er veel meer met de f 25.000.000.- die er jaarlijks in de gemeentelijke
organisatie rond gaat.
4. Hoe betalen wij dat?
De uitgangspunten die wij voor 1988 geformuleerd hebben gelden nog steeds. In het
kort noemen wij deze, alsmede de stand van zaken. Kern van het verhaal is dat er öf
minder uitgegeven moet worden öf meer moet binnenkomen öf een combinatie van
beiden.
a). Minder uitgeven kan, door de eigen organisatie efficiënter en doelmatiger te
organiseren. Aan concrete voorstellen wordt gewerkt. De tijd tussen de begro
tingsbehandeling 1988 en die voor 1989 bedraagt n.l. maar 9 maanden.
b). Minder uitgeven kan ook het gevolg zijn van een herbezinning op bestaande
uitgaven. Voor 1989 stellen wij voor om f 40.000.- minder uit te geven voor de
zelfde zaken dan in 1988.
Na alle bezuinigingen van de afgelopen jaren blijkt het echter steeds moeilijker te
worden om minder uit te geven, de rek is er uit, dus moet er meer geld binnenko
men.
c). Het kostendekkend maken van de tarieven en rechten is daarbj een belangrijk
middel. Zo wordt voorgesteld om de rioolrechten te verhogen van f 72.- tot f 130.-
per aansluiting. Met die meeropbrengst kan een begin worden gemaakt met de
vernieuwing van de riolering. Ook worden in 1989 de gevolgen merkbaar van de
hogere reinigings- en rioolrechten waarover op 24 oktober 1988 besloten wordt.
Ook de marktgelden, secretarieleges en begrafenisrechten gaan omhoog.
d). Verhogingen van gemeentelijke belastingen is niet te voorkomen. Voor het eerst
sinds jaren zal de toeristenbelasting omhoog gaan en wel van f 0.42 per over
nachting tot f 0.50.
De onroerendgoedbelasting gaat alleen voor de gebruikers iets omhoog, n.l. van
f 3.50 naar f 3.70 per f 3.000.- waarde terwijl het eigenaren deel van f 4.80 naar
f4.60 per f3.000.- waarde gaat. Omdat Holten aan zijn maximale grens zit, kan
geen verhoging van de onroerendgoedbelasting worden doorgevoerd. Wel een
noodzakelijke verschuiving tussen eigenaren- en gebruikersaandeel, omdat het
eigenarenaandeel bij ongewijzigd beleid over de maximale limiet heen zou schie
ten voor bewoners van een eigen woning verandert er dus niets.
Helaas waren de genoemde maatregelen onvoldoende om een sluitende begroting te
krijgen. Het college van B W heeft dan ook besloten om voor een groot aantal uitga
ven voor 1989 niet meergeld uitte geven dan in 1988 het geval is. Bovendien hebben
wij f 80.000.- moeten afzonderen van de rentebaten van de opbrengst van de verkoop
van het energiebedrijf en dat aan de begroting blijvend toegevoegd.
5. Overzicht nieuwe tarieven en rechten.
Onderwerp
1988
1989
Reinigingsrechten/bedrijfsafval
f 120.00
f 150.00
1e container
786.00
1025.00
2e container
637.50
850.00
huishoudens/afvalstoffenheffing
120.00
150.00
rioolrechten
72.00
130.00
secretarieleges
3%
marktgelden per mtr.
1.90
2.10
begrafenisrechten begraven
606.00
706.00
onroerendgoedbel. eigenaar p. 3000.-
4.80
4.60
onroerendgoedbel. gebruiker p. 3000.-
3.50
3.70
woonforensenbelasting
geen wijziging
toeristenbelasting p.p.p.o.
0.42
0.50
6. tot slot
Wij hebben er dus niet aan kunnen ontkomen om van onze inwoners een grotere fi
nanciële bijdrage te vragen om het gemeentelijke huishoudboekje sluitend te krijgen.
Het spijt ons dat het niet anders mocht zijn en wij beseffen dat deze lastenverzwaring
voor velen hard kan aankomen. Aan de andere kant moeten wij ons realiseren dat
wanneer je als gemeenschap geld wilt uitgeven aan belangrijke zaken voor een dorp
als het onze, dat geld er eerst zal moeten komen. Bij de begrotingsbehandeling
bepaalt de gemeenteraad de financiële en beleidsruimte die er voor één jaar weer zal
zijn. Het wordt weer een kwestie van kiezen. Over die keuzes gaat het op 8 november
en 28 november a.s.
U wordt uitgenodigd de begrotingsvergaderingen bij te wonen.
Bugemeester en wethouders van Holten,
de secretaris, J. P. Stegeman.
de burgemeester, W. L. F. C. van Rappard.
WAAR KOMT EEN GULDEN VAN DE GEMEENTE VANDAAN
—Onderwijs 48 ct
Diversen:
- algemeen bestuur 2 ct
- openbare veiligheid
verkeer, vervoer en 1 ct
waterstaat
economische zaken
cultuur en recreatie 1ct
- volksgezondheid 2 ct
6 et
Algemene ultkering(rijk),
belastingen en bespaarde
rente 32 ct
Sociale voorzieningen en
maatschappelijk werk 9 ct
Ruimtelijke ordening en
volkshuisvesting 5 ct
WAARAAN GEEFT DE GEMEENTE EEN GULDEN UfT
Onderwijs 49 ct
•Diversen 1 ct
Sociale voorzieningen en
maatschappelijk werk 12 ct
Algemeen bestuur 13 ct
Verkeer, vervoer en
waterstaat 7 ct
Ruimtelijke ordening en
volkshuisvesting 5 ct
Volksgezondheid 5 ct
Cultuur en recreatie 8 ct
