Het stond allemaal in de krant De komeet van Halley juli augustus september oktober december november „VERWACHTE TERUGKEER UIT HET HEELAL" Het weer in Holten in 1985 HOLTENS NIEUWSBLAD DONDERDAG 9 JANUARI 1986 De eerste zomermaand was nat, erg nat. Desondanks was het jaarlijk se Dijkerhoekse feest weer een ge slaagd feest, waaraan alle Dijker hoekers hun medewerking verleen den. Minder geslaagd was de eerste aflevering van de Hoolter Dagen, de opvolger van de aloude houthak kersfeesten. Gelukkig kwamen de verdere afleveringen wel goed uit de verf, al zorgde de overvloedige re genval voor enig uitstel. Nieuw was dit jaar de huifkartocht, georgani seerd door de VW; elke dinsdag middag trok een drietal volgeladen zeilwagens door het Holtense bui tengebied. We konden dan ook schrijven: de huifkartochten lopen als een trein. Wie verwacht had dat de formule voor het dorpsfeest langzamerhand toe zou zijn aan vernieuwing, kwam bedrogen uit.In drommen kwamen vakantiegangers en dorpelingen naar het Smidsbelt om de nieuwe Dorpskoningin te kiezen. Tussen al het blond, viel de zeventienjarige Sandra Krause op met haar donkere lokken. De jury koos bijna unaniem voor Sandra. „Ik mis de regen", riep speaker Jan Luesink uit tijdens de touwtrek kampioenschappen van Holten. In derdaad, voor het eerst sinds dagen was het redelijk zomerweer. De ploeg van de Beuseberg, met daarin een aantal leden van OKIA werd overtuigend kampioen. Het bleef regenen, ook in augus tus. Ook toen de wereldreiziger Rick Hansen uit Canada met zijn rolstoel door Holten trok op weg naar Duits land. Een opmerkelijke prestatie van een sympathiek man. Óp lokaal ge bied waren de prestaties van de sterke mannen vermeldenswaard. Henk Keizer, Egbert Jansen, Gerrit Paalman en Martie Jansen bonden de strijd met elkaar aan om de titel Sterkse Man van Holten. Egbert Jan sen, op de voet gevolgd door Jan De sterkste man van Holten bleek een succesnummer in vakantietijd. Beunk bleken de sterksten. De successtory van August en Henk ging onverminderd voort. Na domme pech in St. Isidorushoeve, namen zij revanche in Dungen. Naast een hoge plaats op de wereld ranglijst kwam nu ook het Neder lands Kampioenschap in het zicht. Op sportief gebied was de eerste triathlon een geweldig succes. Niet in het minst door de uitstekende samenwerking tussen de verschillen de sportverenigingen. De wisselbe ker was voor D. Henning. Veel succes had ook Jos Kamp huis met de organisatie van de eerste Holtense vrije markt, al was het weer zoals zovaak een spelbreker. Het wordt eentonig in augustus: ook het weer tijdens de Taptoe was herfstachtig, wat te merken was aan de opkomst. Bij de met spanning tegemoet ge ziene openbare aanbesteding van het nieuwe gemeentehuis, vielen de Holtense aannemers buiten de boot. De combinatie Ribberink-Ter Harm- sel mag de klus klaren. De voetbalaf deling van s.v. Holten kreeg na een interimperiode Jan Kurz als nieuwe voorzitter. Na jaren van leegstand werd in de firma Banz Bord een nieuwe huurder gevonden voor het voormalige Wavinpand evenals voor hotel Muller waarin de familie Witte nu de pollepel zwaait. Op het gemeentefront werden tal van vragen gesteld omtrent de mo gelijke verkoop van het Holtense energiebedrijf, terwijl de komst van kabeltelevisie door de bewoners en gemeenteraadsleden met gemengde gevoelens werd begroet, vooral door de onjuiste voorstelling van zaken betreffende de eigen antenne. Het voorstel zou in later stadium verworpen worden. De openbare basisschool Espelo, beter bekend als de Bosschool, kreeg er een lokaal bij, en het voortbestaan werd voor nog eens vijf jaar gega randeerd. Groot was de belangstel ling toen burgemeester Van Rappard het hernieuwde schoolgebouw offi- ceel opende. Ook bij de opening van de nieuwe apotheek aan de Keizers- weg ontbrak het niet aan belangstel- lenden.Twee en twintig veehouders ceptie ter gelegenheid van het beha len van het Nederlands kampioen schap dat later in het jaar kon wor den gevierd. Het zwembad sloot in september een verloren seizoen af, het fraaie nazomerweer ten spijt. Ondanks enthousiaste pogingen van het zwembadpersoneel de zwemmers met extra warm water en aardige ac tiviteiten naar het Twenhaarsveld te lokken, bleef het bad dagenlang leeg. In september werden verdere ga ten geslagen in het dorpshuis. HMV bleef ijveren voor een eigen repeti tielokaal, terwijl de muziekschool niet overtuigd raakte van de bouw kundige voorzieningen. De Holten promotion kwam langzaam van de grond. De jóngeren van de Schure zagen hun initiatief beloond: de gemeente en het ministerie van WVC verstrek ten een subsidie voor de verbouwing van het Paalhuus, waardoor de Schure op eigen benen verder kan gaan. Het Holten promotionplan zorgde voor de nodige opwinding, vooral toen bleek dat deskundigen uit eigen dorp niet werden ingescha keld. De besturen van VW, Han delsvereniging en gemeente gaan uiteindelijk wel accoord, maar niet na de nodige op en aanmerkingen op de bedenkers van het plan. „Hertenredder" P. van den Hul wist een hert van de verdrinkings dood te redden, waarvoor hij werd gehuldigd door de Dierenbescher ming. De gemeenteraadsverkiezin gen wierpen in 1985 al hun schaduw vooruit. Wethouder Stegeman maakte bekend niet meer te zullen terugkeren. Opmerkelijk was, dat de enige twee dames in de gemeente raad aankondigden niet meer ver kiesbaar te zijn. De nieuwe gemeentegids, waar al ruim een jaar op werd gewacht, werd in verband met de verkiezin gen tot 1986 uitgesteld. De op brengst van de bevrijdingaactie van Amnesty International kon in sep tember overhandigd worden aan zuster Mariana uit de Filippijnen. Brandweer en EHBO sloten met een grootscheepse oefening in de graan silo van de Coöperatie het oefenjaar af. vrouwen vierden het veertig jarig bestaan met een grote markt in zaal Vosman. Eind november ging de eerste spa de in de grond voor het nieuwe gemeentehuis. Tot november vol gend jaar moeten de omwonenden rekenen op de-nodige overlast van het bouwverkeer. November sloot af met een receptie van MAC Hol- terberg. Niets dan hulde viel er te be luisteren voor de club die al veertig jaar zich onvermoeid inzet voor Holten. Oud voorzitter en medeop richter C.A. Muller maakte het jubi leum niet meer mee. Hij overleed op 5 november op 82 jarige leeftijd. Na een jaar als vicevoorzitter te zijn voorbereid óp zijn verantwoor delijke taak, werd de Holtenaar Henk Slijkhuis in december gekozen tot voorzitter van de OLM. De werk loosheid was weer verder gedaald. Eind oktober stonden 225 werklo zen ingeschreven, een laagte record sinds ruim een jaar. De Holtense middenstand zag een aantal zaken dit jaar de deuren sluiten. Eerder dit jaar ging de firma Dollekamp dicht en in december hield schoenhandel Oolbekkink het voor gezien. Hol- Een drieluik zonder woorden. uit Espelo, Holten en de andere bui tengebieden toonden vol trots hun vee tijdens de jubileumtentoonstel ling. Voor het eerst was ook de jeugd met een inzending vertegenwoor digd. Tijdens een zeer druk bezochte receptie nam Holten afscheid van directeur P.H. Cammeraat van de Scholengemeenschap De Marke. De afbraak van het voormalige pand Muller luidde de kaalslag aan van het Smidsbelt. In september kregen August Muller en Henk van Heek loon naar werken: tweede op de wereldranglijst. Tijdens de druk be zochte kampioensreceptie vergiste de burgervader zich even door Henk van Heek niet te herkennen als de man die al jaren met August op sportief gebied lief en leed deelt. Hij kon zich revancheren tijdens de re- ue orandweer en EHBO samen op oefening tens bekendste postbode Hendrik Aaftink ging na veertig jaar trouwe dienst met VUT. De OAd kwam regelmatig in het nieuws, goed en minder goed. De kans dat een gedeelte van het bedrijf naar elders verhuist, is levensgroot aanwezig. De ruzie met de beide buren kon niet naar tevredenheid van beide partijen worden opgelost. In de laatste raadsvergadering van het afgelopen jaar werd duidelijk, dat een dorpshuis waarin alle vereni gingen elkaar kunnen ontmoeten een wensdroom is, die niet uitkomt. Na vijf jaar van voorbereidingen- .vergaderen en nog eens vergaderen is men weer terug bij af en kiest ie dereen voor een eigen onderkomen. Met die verscheidenheid zal Holten moeten leren leven. „Verwachte terugkeer uit heelal" zo zou men de herverschijning van de komeet Halley aan de nachtelij ke hemel kunnen noemen; er is de laatste weken al veel over geschre ven. „De kometenkoorts slaat hard toe bij de komst van Halley" schreef Tubantia. En dat blijkt wel. De Volkssterrenwacht Simon Ste- vin in het Brabantse Hoeven orga niseert, onder grote deelname, Hal- leyvluchten. De eerste vlucht is op maandag 6 januari. Vanaf dat tijd stip wordt het steeds moeilijker de komeet met het blote oog of met een kijker waar te nemen. Halley komt steeds lager aan de zuid-wes telijke horizon te staan en licht- en luchtvervuiling bemoeilijken dui delijke waarneming. Bovendien wordt de maan steeds voller en die zal bij een heldere hemel het schijn sel van Halley overstralen. Op 10 april staat de komeet - op de korts te afstand - 62 miljoen kilometer van de aarde, maar dan is hij van uit Holten niet meer zichtbaar. Angst Er zullen wel niet zoveel mensen meer zijn die de komeet eerder ge zien hebben. Zesenzeventig jaar ge leden, in januari 1910, heb ik de ko meet Halley aan de hemel zien staan. Wij woonden toen in Bath- men. Ik was bijna 7, maar ik herin ner nog heef goed, dat mijn ouders er over spraken en dat veel mensen de terugkeer van de komeet, die lang van te voren was aangekon digd, met enige angst tegemoet za gen. Het was voor een jongen van die leeftijd wel een beetje span nend, die verhalen. Tegenwoordig is daar nauwelijks nog sprake van. Maar zo'n tachtig jaar geleden was er nog veel bijgeloof onder de men sen. Het gevaar school, zo werd be weerd, in de grote staart van de ko meet, die een lengte van wel 100 miljoen kilometer kan bereiken. Als onze aarde door die staart zou gaan, zo dacht men, zou de wereld vergaan en zou het met het mens dom gedaan zijn. Halley is na 76 jaar terug, maar onze aardkloot draait nog altijd in dezelfde baan. Terugblik Vanwege de regelmatige terug keer van de komeet (perioden van omstreeks 76 tot 79 jaar) kan het verschijnen van Halley tot ver in de geschiedenis worden nagegaan. De astronomen Cowel en Crommelin, de berekenaars der laatste ver schijning, konden de komeet met zekerheid tot het jaar 989 vervolgen (met grote waarschijnlijkheid zelfs tot 11 voor Christus). Op kleitabletten die in Babyion werden uitgegraven, vindt men be schrijvingen van kometen uit de ja ren 164 en 87 voor Christus. Het moet de komeet zijn geweest, die later Halley werd genoemd, naar de Engelse wiskundige en astronoom Edmond Halley, die leefde van 1656 tot 1742. Het oudste bericht over deze komeet werd 240 voor Chris tus in China geschreven. In 66 na Christus schreef de joodse histori cus Flavius Josephus, dat een toen verschenen komeet (het was weer de komeet Halley) het voorteken was van een groot ongeluk. Het kon zelfs zijn dat Jeruzalem werd ver nietigd. Vier jaar later verwoestten Romeinse legioenen de stad en de Tempel. Yue Tsung, Keizer van China, vond in het jaar 712 na Christus een even verrassend als waardig antwoord op de verschij ning van de komeet: hij deed af stand van de troon om onheil voor China te voorkomen. Toen in 1914, vier jaar na Halley's verschijnen, de Eerste Wereldoorlog uitbrak, stond het voor veel mensen vast: de ko meet Halley had de oorlog aange kondigd. En zo zijn er nog talloze voorbeelden van dit bijgeloof. Ontstaan Kometen hebben een soort broedplaats. Aan de buitenste rand van ons zonnestelsel, een lichtjaar van ons vandaan, trekken de kome ten - voor ons onzichtbaar - hun ba nen. Volgens de Nederlandse astro noom Jan Hendrik Oort, die van 1945 tot 1970 directeur van de Leid- se sterrenwacht is geweest, zijn daarbuiten honderden miljarden kleine objecten, die allemaal de kans hebben eens een staartster te worden. Veranderingen in de zwaartekracht, losgemaakt door voorbijtrekkende sterren, doen van tijd tot tijd éen van die objecten in het planetenstelsel storten, waar ze een elipsvormige baan om de zon gaan beschrijven. Voor aardbewo ners worden deze boodschappen uit de wolken zichtbaar, als ze in de buurt van de zon oplichten. Ruimtematerie Kometen bestaan uit materie, die sedert de vorming van het zon nestelsel (zo'n 4.6 miljard jaar gele den) niet is veranderd. Wie de „kop" van een komeet door middel van een sonde onderzoekt, kan de ei genschappen van de oorspronkelij ke materie herkennen en onder scheiden. De kop van een komeet bestaat uit bevroren water en gas sen, zoals koolmonoxyde, methaan en amoniak en vermengd met stof en stenen wordt hij in de buurt van de zon verhit. Wat door de hitte ver dampt vormt een gaswolk, die een doorsnee van 100.000 kilometer kan bereiken. Deeltjes van de ma terie drijven door verschillende oorzaken het heelal in. Zij zijn te zien als de voor kometen zo ken merkende staart, die - zoals reeds eerder gezegd - een lengte van wel 100 miljoen kilometer kan berei ken. De doorsnee van de sneeuwbal van Halley bedraagt 5 a 6 kilometer en wordt bij elk naderbij komen tot de zon zo'n 60 meter kleiner. Ho- penlijk worden de weersomstan digheden de komende weken zoda nig dat wij Holtenaren een glimp van Halley aan de zuid-westelijke hemel kunnen opvangen. W.B. Koningin Sandra Krause samen met de vroede vaderen, en niet te vergeten Piet Brands, op de kermis. De oudheidkamer presenteerde zich voor het eerst als stichting bij het Holtense publiek. Het veldna men-onderzoek werd opgestart. Het carnavalsgebeuren startte met een geslaagde avond waarop de nieuwe prins Gert Jan 1 zich prestenteerde en oud prins Willem van de Oranje boom afscheid nam. De eerste speel goedbeurs, georganiseerd door de dames van de peuterspeelzaal Dijk- erhoek werd een grandioos succes. Binnen een uur was men „leegver- kocht". De hockeyclub Holten kreeg na jarenlang touwtrekken toch toe stemming voor de bouw van kleed ruimtes op het Sportdal, al bleef het met de toegangsweg nog sukkelen geblazen. HMV sloot met een show in de sporthal het jubileumjaar af. Muzi kaal gezien een jaar vol hoogtepun ten. Financieel gezien een mager jaar, niet in het minst door de gerin ge opkomst van het publiek. Een dubbel aantal activiteiten op één avond was daar niet vreemd aan, wat de noodzaak van een goede jaaragenda nog eens duidelijk maak te. Het kinderkoor Mozaiek vierde het eerste lustum met een druk be zocht concert in De Kandelaar, en de Nederlandse Bond van Plattelands- Het jaar 1985 zette, evenals nu het geval is, in met vorst en sneeuw. Er viel zo'n halve tot 10 centimeter. De Rijkspolitie verzamelde brood voor de vogels en de houtduiven kwamen op de boerenkool af. De eerste vorstdag was op 2 januari met 4 graden Celsuis onder nul. De nachtvorst ging nog door tot 30 april. De eerste vorstdag in de herfst werd genoteerd op 21 oktober met min 1 graad. De eerste sneeuw viel op 11 november. 1985 telde 93 voerstdagen (dag of nacht), waaronder 30 ijsdagen (dag en nacht) en 13 dagen strenge vorst 10 graden en hoger). Opmerkelijk was de warmtegolf die op 1 december intrad, waarbij temperaturen gemeten werden van 101 m 14 graden (3 dec.) Op 12 december vroor het weer. Het weer in die periode was boven-normaal. De koudste dag was op 8 januari toen 19 graden celsius onder nul werden genoteerd. Van de koude naar de warmte is een hele stap. 1985 telde 75 zomerse dagen van 20 graden of hoger. Opmerkelijk was juni met maar 6 zomerse dagen tegen mei en augustus met 16 en juli met 17. Hieruit valt duidelijk af te leiden dat het afgelopen jaar niet bijzonder zon nig was. Het aantal uren zonneschijn valt voor een amateur moeilijk te registreren. Dat is niet het geval met de neerslag. Die bedroeg 841 millimeter, tegen 1984 met 951 mm. De droogste maand was februa ri, die maar 5' :j mm regen op leverde, terwijl juni - let op de zomerse dagen - de natste maand was met 141 Va mm neerslag. De grootste hoeveelheid neerslag op één dag viel. een aantal dagen geleden, namelijk op 26 december en bedroeg 35 mm; 21 juni volgt met 26 mm. De warmste dag was op 4 juni met 31 graden celsius, maar toen volgde prompt ccn sterke afkoeling in de daarop volgende dagen door onweer en hagel tot 12 graden. Het KNMI voorspelde voor zaterdagnacht, 7 juni zelfs vorst aan de grond. Juni was dus wat het weer betreft wel een hele grillige maand. Er werd in 1985 tien maal onweer genoteerd, het stoomde op 2 mei, 20 juni en 2 november. Op 14 augustus ging het omveer gepaard met storm, heivige slagregens en blikseminslag. Ondanks het tekort aan zon kon gezegd worden dat de gewassen het over het algemeen toch goed hebben gedaan. Deze gegevens zijn ontleend aan de waarnemingen van weerama teur W. Beijers.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1986 | | pagina 5