Zestig jaar ziekenfonds in de gemeente Holten smaakt naar meer Holtense dansers Op toernee naar Finland Jaarlijkse collecte voor het Anjerfonds Limited Company "®1 Geslaagd HOLTENS NIEUWSBLAD Sx Baby in de familie? Maak zo nu en dan wat filmopnamen /x. die laten zien wat zo'n hummel in de eerste /jaren beleeft. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH CULTUUR EN NATUURBEHOUD Illllllllllllllllllllllllllllllllllll !l!!l!llll![[!!l!lllilllllll!ll!llllllll!ll!i!lill!!l 1 DONDERDAG 27 JUNI 1985 KNIPT1P w Zestig jaar geleden - om precies te zijn op 30 juni 1925 - werd hier de vereniging „Het Ziekenfonds in de ge meente Holten" opgericht. Een fonds dat tot de fusie op 1 januari 1957 met D.O.Z. in Deventer in de Hoiter ge meenschap een zeer belangrijke func tie heeft vervuld. Het ziekenfondswe zen was toen in ons land nog niet gereglementeerd. Dat kwam pas in 1941 met de invoering van het Zieken- fondsbesluit door de Duitse bezetter. Voorbeeld vormde het zieken fonds in Olst, dat daar al enige ja ren bestond. Oprichters waren J. F. van Geenhuizen sr. voorzitter, J. H. Bolink, 2e voorzitter, A. Teselink Jzn. secretaris, H. J. H. Hofs, pen ningmeester, G. de Brake, M. Heij- enk, Joh. Wolters, J. van Est en A. Scheperman, leden. Kapper Geen huizen haakte.al vroeg af, omdat hij niet altijd op tijd ter vergadering kon komen; zijn salon was in die dagen nog tot 's avonds zeven uur open. De oprichting had eerst nog al wat voeten in de aarde, want de „olde pille" dokter L. H. Bessink- pas, voelde niet zoveel voor een zie kenfonds. Maar toen eind 1923 dok ter G. Gerritsma zich op de Rinke laar in Dijkerhoek vestigde, kwam er al vrij spoedig een overeenkomst tot stand. Met de Deventer specia listen werd vrij gemakkelijk over eenstemming bereikt. Ledenwerving Het was vooral de bode H. J. L. Bergkamp, die door zijn contact met de inwoners, door een gestage ledenwerving, het fonds heeft doen groeien. Aan het einde van 1925 tel de het fonds 160 betalende leden en was er f 438.72 in kas. Maar de reke ning 1926 toonde reeds een tekort. Onder ere-voorzitterschap van de echtgenote van de burgemeester, baronesse Van der Borch van Ver- wolde-de Roo, werd op 2e paasdag 1927 een bazar georganiseerd, die f 715.- opbracht. Men was voorlopig uit de brand, want het jaar 1928 le verde al een overschot van f793.05 op en het ledental was al gestegen tot 331. Het runnen van een zieken fonds was voor de eenvoudige en administratief niet onderlegde op richters geen eenvoudige zaak. Vooral toen ook nog de penning meester er met de kas vandoor ging. Ledenvergaderingen werden over het algemeen niet druk be zocht, maar toen deze zaak aan de orde kwam kon hotel Vosman de verontwaardigde leden nauwelijks bevatten. Bestuurswisseling Door het bedanken van bestuurs leden kwamen jongere krachten; W. Beijers, H. Soer en M. Bouwhuis, de oude garde versterken. Bolink was inmiddels voorzitter geworden en bleef dit - op 80-jarige leeftijd - tot en met 1956. Hij was al die jaren de stuwende kracht in het bestuur en werd dan ook tot ere-lid be noemd, welke benoeming bij de fu sie door D.O.Z. werd erkend. In 1930 had dokter Bessinkpas de praktijk neergelegd. Hij werd opge volgd door dokter J. P. Nagelhout - later bekend van de schildersuit wisseling - die het fonds zeer welge zind was. Er bestond over het'alge- meen een zeer goede verstandhou ding met de beide geneesheren, al liepen hun belangen niet altijd pa rallel met die van het ziekenfonds. Trouwens ook met de Deventer en Almelose specialisten, wier reke ningen altijd op tijd betaald kon den worden. Beloning Door het ontslag van Hofs werd Soer penningmeester en door het overlijden van Teselink, werd Beij ers in 1938 secretaris. Tot 1945, want toen werden, om er een belo ning aan te kunnen verbinden, se cretariaat en penningmeester schap gecombineerd. Voordien ontvingen beiden een kleine toela ge. Door de invoering van het zie- kenfondsbesluit was het aantal verzekerden en de financiële admi nistratie zodanig toegenomen dat Soer er bijna een dagtaak aan had. Een voorb'eeld: in 1955 bedroeg het aantal verplicht- en vrijwillig verze kerden resp. 1873 en 1657 zielen (aantal inwoners plm. 5500). De uit gaven bedroegen f 175.435.02 en de inkomsten f 85.430.57. Het verschil werd via het Staatstoezicht uit de fondsen van de overheid bijgepast. Ook werd als 2e bode aangesteld J. A. Schuppert, die nog als zodanig werkzaam is. Jubileum Bij de spontane viering van het 25-jarig bestaan van het fonds op 1 juli 1950 werden het bestuur en bei de geneesheren door tal van spre kers veel lof toegezwaaid. Holten was al een aantal jaren toegetreden tot de Centrale Bond van Zieken fondsen. Haar secretaris, Van Neck, wees op het verzet van de fondsen tegen de aantasting van de autonomie van de ziekenfondsen. „Holten is niet het oudste, niet het grootste, maar het kleinste fonds van ons land, maar het heeft zich tegen de centraliserende invloed weten staande te houden en dat is, zei Van Neck, een goed bewijs van zijn juist beheer". Maar die woor den waren, al zag men het toen nog niet zo, al een voorbode van hoe het ziekenfondswezen in ons land zich zou gaan ontwikkelen. Op aan drang van het Staatstoezicht wer den in 1956 besprekingen begon nen over een fusie met het veel gro tere Deventer Onderling Zieken fonds (DOZ). Het resultaat was, dat Holten op 1 januari 1957 naar De venter overging. Soer en Paalman kwamen op wachtgeld. Beijers, Brands, Lanting en Scheperman werden lid van de Deventer leden raad. Schuppert bleef bode en Soer werd in het bestuur van DOZ opge nomen, waarin hij tot zijn overlij den zitting had. De overige binding vervaagde in de tijd. IZA Op 1 juli 1953 werd het Instituut Ziektekosten Ambtenaren Overijs sel (IZA) opgericht. De afdeling van de ABVA heeft zich nog een ogen blik tegen aansluiting verzet, om dat men bij het ziekenfonds geen franchises (eigen bijdrage) behoef de te betalen. Na de komst van twee hoofdbestuursleden gingen de ambtenaren door de knieën. Ook hier was de centralisatie niet tegen te houden. Van het Hoiter Ziekenfonds zijn in de loop van de jaren nog bestuurslid geweest B. Tukkers, G. J. Lanting, G. Gazan, H. W.Kromdijk, J. Westenbrink, H. Stegeman en G. Rensen. Het klein ste ziekenfonds van Nederland voorzag in een behoefte en floreer de uitstekend, maar werd toch'op geheven. Ook het DOZ in Deventer bestaat niet meer. Het fuseerde in 1968 met het doktersfonds AZD en heet, na 125 jaar, Regionaal Zieken fonds Salland. W. - H UhMtA/ srzs&i'de/'me/- c& gfe, JC heel vaak ook om natuurbehoud en natuurkennis. aktie Nu moet u niet denken dat het Anjerfonds maar op een knop hoeft te drukken en het geld springt te voorschijn. Vaak betaalt het trou wens maar één deel van een pro- jekt: de mensen zelf en de plaatse lijke organisaties moeten ook blijk van goede wil geven. Zonder in spanning zou van zelfwerkzaam heid niet veel overblijven. Boven dien zijn de gelden van het Anjer fonds niet onbeperkt. Het is afhan kelijk van inkomsten uit de toto/lotto en de Algemene Loterij Nederland, er zijn ook bedrijven en particulieren die graag iets voor het Anjerfonds over hebben, èn bo venal is er de Anjeractie, waarmee een beroep op de hele' bevolking wordt gedaan om iets bij te dragen. Het'gaat tenslotte om werk, waar iedereen profijt van heeft. Binnen kort, nl. van 20 juni tot 3 juli a.s., gaat die Anjeraktie weer van start: U weet nu waar uw geld heengaat, dus doe mee (en mocht u de actie missen, stort iets op giro 5050, ten name van het Anjerfonds). DeHoltenseBoerendansersgefotografeerdeinhetopenluchtmuseum te Arnhem. Van 24 juni tot 7 juli wordt ook in Holten weer de jaarlijkse Anjerfonds-collec te gehouden. Het Anjerfonds Overijssel heeft vorig jaar in deze provincie een half miljoen gulden subsidie gegeven aan instellingen of verenigingen die actief zijn op het gebied van cultuur en natuurbehoud. Zo ontvingen de Holtense Boe- rendansers voor hun internationale folklorefestival een bijdrage van 2.500,- van het Anjerfonds. De collecte in Overijssel bracht vorig jaar 200 duizend gulden op. Met de Anjerfondsen is het net gesteld als met het Rode Kruis of de natuurbescherming: iedereen weet dat ze bestaan en heeft er sym pathie voor, maar hoe het allemaal werkt en in elkaar zit, weet bijna geen mens. Toch is dat niet goed. Als ze een collecte houden en u geeft iets, hebt u er eigenlijk recht op te weten wat er met uw geld ge beurt. Alle provincies in ons land, plus de drie grote steden in het westen, hebben hun eigen Anjerfonds; en als overkoepeling, als centrale, dient het Prins Bernhard Fonds dat in Amsterdam gevestigd is. Maar de samenwerking daarmee gebeurt niet op basis van onderge schiktheid, het Anjerfonds in onze provincie kan subsidies toekennen zonder in Amsterdam te vragen of het wel mag. Wij kunnen dat im mers zelf het beste beoordelen. Natuurlijk wordt niet elke aan vraag om geld ingewilligd. Als de majorettes van een muziekkorps goudkleurige laarsjes willen heb ben, hoeven ze niet bij het Anjer fonds aan te komen: dat moeten ze zélf maar voor elkaar zien te krij gen, want zoiets is duidelijk een luxe. Maar de uniforme kleding van een zangkoor, dat ook buiten de ei gen woonplaats optreedt, wordt al iets anders. En regelmatig gebeurt het zelfs, dat het Anjerfonds een aanvrage uit onze provincie krijgt, waarvan het denkt: dat is niet zo maar van streekbelang, dat komt eigenlijk heel Nederland ten goede. In zo'n geval klopt het bestuur bij het Prins Bernhard Fonds aan. Als ons gewest iets bijzonders te bie den heeft, stapt het Anjerfonds dus over de provinciegrenzen heen. Dialect Maar wat is nu precies het doel, wat komt voor steunverlening in aanmerking? Officieel heet het, in de statuten: „De Stichting stelt zich ten doel activiteiten op het ge bied van de cultuur en het natuur behoud in Nederland te bevorderen alsmede de Nederlandse cultuur buiten Nederland uit te dragen. Daarbij wordt voorrang gegeven aan activiteiten waarbij zelfwerk zaamheid een belangrijke rol ver vult". Het kan daarbij om de res tauratie van een molen gaan; om een muziekfestival, om streek- drachten, om bijzondere tentoon stellingen, om de aankleding van een openluchttheater, om culturele activiteiten met de jeugd, om een dorpshuis, om opera- en toneel voorstellingen die buiten' het alle daagse vallen, om boeken in dia lect, om het herstel van een kost baar historisch orgel, om straatfes tivals, om wetenschappelijk of cultureel vormingswerk om de aan koop van een museumstuk dat be slist bij ons thuishoort, om de uit gaaf van een geïllustreerd boek over de streek waar u woont, om uitvoeringen in afgelegen dorpen waar anders nooit iets te doen is, en Zondagsavonds is er nog een op treden voor de bejaarden van Hel sinki in een theater aldaar, 's Maan dags maken de dansers een rondrit met diverse optredens o.a. in Tam pere, Karis en Ekenas maar er is natuurlijk ook nog voldoende tijd over om van het land met de 1.000 meren te genieten, zo zijn er diverse „sight-seeings" bij diverse meertjes voor de dansers uit Holten georga niseerd. Op de terugweg reisen de dansers via Turku naar Stockholm, waar een kort bezoek zal^fofden ge bracht aan de bevriefide dansgroep „Vastbergaringen" (uit Stockholm waar tevens een nacht zal worden overgebleven. Daarna reizen de dansers door Zweden naar Trelle- borg om met de boot weer over te steken naar Travemünde in Duits land. Op donderdag 1 augustus wor den de dansers omstreeks 21.00 urn- weer in Holten verwacht. Het be looft een prachtige reis te worden, aldus Dick Plekkenpol. De organi satie is in handen van het C.I.O.F.F. dus dan weet je van te voren dat het een goed georgani seerd festival is zodat je niet voor rare verrassingen komt te staan. „Smiet oe rustig daele" Niet alleen in het buitenland zijn de dansers" uit Holten populair maar ook in ons eigen land viert o.a. hetprogramma „smiet oe rus tig daeie" hoogtij tijdens diverse gelegenheden. Dit programma is eigenlijk be stemt voor de bejaardencentra's maar ook diverse vakantieoorden en bungalowparken tonen interes se voor dit succesprogramma tot en met eind augustus is alles al he lemaal volgeboekt en ook al voor het komend winterseizoen staan er al verschillende verplichtingen op het programma. Er is voor dit pro gramma ook hard gewerkt en nu plukken we de vruchten er van, het is toch enkel maar fijn dat we in ruime mate voldoening ondervin den van ons werk om de folklore in ere te houden en dat er zoveel men sen van genieten in binnen en bui tenland en mochten er dan nog mensen zijn die Holten voor die tijd niet kennen, als wij er geweest zijn weten ze allemaal waar Holten ligt. Aan de Rijks-opleidingsschool voor kleuterleidsters te Apeldoorn slaagde onze plaatsgenote Marian van der Voet voor de akten A en CKO. Om eens af te wijken van de normale live-optredens heeft de Schure za terdag 22 juni de theatergroep Limited Company laten optreden. Deze brachten een gevarieerd programma bestaande uit een pantomime-show die begeleidwerd door muziek. Er waren bijvoorbeeld schetsjes overRosie (his mother under red light) en zijn aankomst op het centraal station in Amsterdam. Ook wisten de heren leuk in te springen op reacties uit het publiek. Door het succes van het optreden heeft de Schure besloten om vaker muziektheaters te laten optreden. Ook is in het programma de nieuwe show van Herman Finkers opgenomen. De Holtense Boerendansers gaan dit jaar op toernee naar Finland, uit de vele uitnodigingen (uit o.a. Noorwegen, Frankrijk, Duitsland, Zweden en Oostenrijk) kozen de Holtense dansers voor een negen- daagse tournee naar Finland. Met 32 leden en drie muzikanten, yer- trekken de .dansers op dinsdag nacht de 23 juli per O.A.D. bus naar Travemünde waar het gezelschap en de bus op de boot gaat naar Hel sinki. Donderdagavond zullen de Holtenaren door de Heer Lasse Svahnström de voorzitter van het „Vastnylands Schottis Festival" opgewacht en verwelkomd worden. De dansers worden particulier on dergebracht in de havenstad Eke nas ca. 75 km. van Helsinki, het par ticulier onderbrengen is altijd de voorkeur van de Holtense Boeren dansers. „We zijn altijd erg geïnte- reseerd in de cultuur en leefge woonten van de mensen in diverse landen die wij bezoeken", aldus voorzitter Dick Plekkenpol. Vrijdagsavonds is er een optre den in het grote pretpark in de stad Helsinki en tevens een officiële ont vangst. Zaterdag 27 juli begint het „Vast- nylkands Schottis Festival" waar naast „De Holtense Boerendan sers" die Holten en Nederland ver tegenwoordigen de volgende lan den met groepen vertegenwoordigt zijn, Noorwegen, Zweden, Finland en Polen. Het festival duurt 24 uur, dus het zal daar hard werken wor den op de 27 juli.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1985 | | pagina 5