Zestig jaar ziekenfonds
in de gemeente Holten
smaakt naar meer Holtense dansers Op
toernee naar Finland
Jaarlijkse collecte
voor het Anjerfonds
Limited Company
"®1
Geslaagd
HOLTENS NIEUWSBLAD
Sx Baby in de familie? Maak zo
nu en dan wat filmopnamen
/x. die laten zien wat zo'n
hummel in de eerste
/jaren beleeft.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
CULTUUR EN NATUURBEHOUD
Illllllllllllllllllllllllllllllllllll
!l!!l!llll![[!!l!lllilllllll!ll!llllllll!ll!i!lill!!l
1 DONDERDAG 27 JUNI 1985
KNIPT1P w
Zestig jaar geleden - om precies te
zijn op 30 juni 1925 - werd hier de
vereniging „Het Ziekenfonds in de ge
meente Holten" opgericht. Een fonds
dat tot de fusie op 1 januari 1957 met
D.O.Z. in Deventer in de Hoiter ge
meenschap een zeer belangrijke func
tie heeft vervuld. Het ziekenfondswe
zen was toen in ons land nog niet
gereglementeerd. Dat kwam pas in
1941 met de invoering van het Zieken-
fondsbesluit door de Duitse bezetter.
Voorbeeld vormde het zieken
fonds in Olst, dat daar al enige ja
ren bestond. Oprichters waren J. F.
van Geenhuizen sr. voorzitter, J. H.
Bolink, 2e voorzitter, A. Teselink
Jzn. secretaris, H. J. H. Hofs, pen
ningmeester, G. de Brake, M. Heij-
enk, Joh. Wolters, J. van Est en A.
Scheperman, leden. Kapper Geen
huizen haakte.al vroeg af, omdat hij
niet altijd op tijd ter vergadering
kon komen; zijn salon was in die
dagen nog tot 's avonds zeven uur
open. De oprichting had eerst nog
al wat voeten in de aarde, want de
„olde pille" dokter L. H. Bessink-
pas, voelde niet zoveel voor een zie
kenfonds. Maar toen eind 1923 dok
ter G. Gerritsma zich op de Rinke
laar in Dijkerhoek vestigde, kwam
er al vrij spoedig een overeenkomst
tot stand. Met de Deventer specia
listen werd vrij gemakkelijk over
eenstemming bereikt.
Ledenwerving
Het was vooral de bode H. J. L.
Bergkamp, die door zijn contact
met de inwoners, door een gestage
ledenwerving, het fonds heeft doen
groeien. Aan het einde van 1925 tel
de het fonds 160 betalende leden en
was er f 438.72 in kas. Maar de reke
ning 1926 toonde reeds een tekort.
Onder ere-voorzitterschap van de
echtgenote van de burgemeester,
baronesse Van der Borch van Ver-
wolde-de Roo, werd op 2e paasdag
1927 een bazar georganiseerd, die
f 715.- opbracht. Men was voorlopig
uit de brand, want het jaar 1928 le
verde al een overschot van f793.05
op en het ledental was al gestegen
tot 331. Het runnen van een zieken
fonds was voor de eenvoudige en
administratief niet onderlegde op
richters geen eenvoudige zaak.
Vooral toen ook nog de penning
meester er met de kas vandoor
ging. Ledenvergaderingen werden
over het algemeen niet druk be
zocht, maar toen deze zaak aan de
orde kwam kon hotel Vosman de
verontwaardigde leden nauwelijks
bevatten.
Bestuurswisseling
Door het bedanken van bestuurs
leden kwamen jongere krachten;
W. Beijers, H. Soer en M. Bouwhuis,
de oude garde versterken. Bolink
was inmiddels voorzitter geworden
en bleef dit - op 80-jarige leeftijd -
tot en met 1956. Hij was al die jaren
de stuwende kracht in het bestuur
en werd dan ook tot ere-lid be
noemd, welke benoeming bij de fu
sie door D.O.Z. werd erkend. In
1930 had dokter Bessinkpas de
praktijk neergelegd. Hij werd opge
volgd door dokter J. P. Nagelhout -
later bekend van de schildersuit
wisseling - die het fonds zeer welge
zind was. Er bestond over het'alge-
meen een zeer goede verstandhou
ding met de beide geneesheren, al
liepen hun belangen niet altijd pa
rallel met die van het ziekenfonds.
Trouwens ook met de Deventer en
Almelose specialisten, wier reke
ningen altijd op tijd betaald kon
den worden.
Beloning
Door het ontslag van Hofs werd
Soer penningmeester en door het
overlijden van Teselink, werd Beij
ers in 1938 secretaris. Tot 1945,
want toen werden, om er een belo
ning aan te kunnen verbinden, se
cretariaat en penningmeester
schap gecombineerd. Voordien
ontvingen beiden een kleine toela
ge. Door de invoering van het zie-
kenfondsbesluit was het aantal
verzekerden en de financiële admi
nistratie zodanig toegenomen dat
Soer er bijna een dagtaak aan had.
Een voorb'eeld: in 1955 bedroeg het
aantal verplicht- en vrijwillig verze
kerden resp. 1873 en 1657 zielen
(aantal inwoners plm. 5500). De uit
gaven bedroegen f 175.435.02 en de
inkomsten f 85.430.57. Het verschil
werd via het Staatstoezicht uit de
fondsen van de overheid bijgepast.
Ook werd als 2e bode aangesteld J.
A. Schuppert, die nog als zodanig
werkzaam is.
Jubileum
Bij de spontane viering van het
25-jarig bestaan van het fonds op 1
juli 1950 werden het bestuur en bei
de geneesheren door tal van spre
kers veel lof toegezwaaid. Holten
was al een aantal jaren toegetreden
tot de Centrale Bond van Zieken
fondsen. Haar secretaris, Van
Neck, wees op het verzet van de
fondsen tegen de aantasting van de
autonomie van de ziekenfondsen.
„Holten is niet het oudste, niet het
grootste, maar het kleinste fonds
van ons land, maar het heeft zich
tegen de centraliserende invloed
weten staande te houden en dat is,
zei Van Neck, een goed bewijs van
zijn juist beheer". Maar die woor
den waren, al zag men het toen nog
niet zo, al een voorbode van hoe het
ziekenfondswezen in ons land zich
zou gaan ontwikkelen. Op aan
drang van het Staatstoezicht wer
den in 1956 besprekingen begon
nen over een fusie met het veel gro
tere Deventer Onderling Zieken
fonds (DOZ). Het resultaat was, dat
Holten op 1 januari 1957 naar De
venter overging. Soer en Paalman
kwamen op wachtgeld. Beijers,
Brands, Lanting en Scheperman
werden lid van de Deventer leden
raad. Schuppert bleef bode en Soer
werd in het bestuur van DOZ opge
nomen, waarin hij tot zijn overlij
den zitting had. De overige binding
vervaagde in de tijd.
IZA
Op 1 juli 1953 werd het Instituut
Ziektekosten Ambtenaren Overijs
sel (IZA) opgericht. De afdeling van
de ABVA heeft zich nog een ogen
blik tegen aansluiting verzet, om
dat men bij het ziekenfonds geen
franchises (eigen bijdrage) behoef
de te betalen. Na de komst van
twee hoofdbestuursleden gingen
de ambtenaren door de knieën.
Ook hier was de centralisatie niet
tegen te houden. Van het Hoiter
Ziekenfonds zijn in de loop van de
jaren nog bestuurslid geweest B.
Tukkers, G. J. Lanting, G. Gazan,
H. W.Kromdijk, J. Westenbrink, H.
Stegeman en G. Rensen. Het klein
ste ziekenfonds van Nederland
voorzag in een behoefte en floreer
de uitstekend, maar werd toch'op
geheven. Ook het DOZ in Deventer
bestaat niet meer. Het fuseerde in
1968 met het doktersfonds AZD en
heet, na 125 jaar, Regionaal Zieken
fonds Salland.
W.
- H
UhMtA/
srzs&i'de/'me/-
c&
gfe,
JC
heel vaak ook om natuurbehoud en
natuurkennis.
aktie
Nu moet u niet denken dat het
Anjerfonds maar op een knop hoeft
te drukken en het geld springt te
voorschijn. Vaak betaalt het trou
wens maar één deel van een pro-
jekt: de mensen zelf en de plaatse
lijke organisaties moeten ook blijk
van goede wil geven. Zonder in
spanning zou van zelfwerkzaam
heid niet veel overblijven. Boven
dien zijn de gelden van het Anjer
fonds niet onbeperkt. Het is afhan
kelijk van inkomsten uit de
toto/lotto en de Algemene Loterij
Nederland, er zijn ook bedrijven en
particulieren die graag iets voor
het Anjerfonds over hebben, èn bo
venal is er de Anjeractie, waarmee
een beroep op de hele' bevolking
wordt gedaan om iets bij te dragen.
Het'gaat tenslotte om werk, waar
iedereen profijt van heeft. Binnen
kort, nl. van 20 juni tot 3 juli a.s.,
gaat die Anjeraktie weer van start:
U weet nu waar uw geld heengaat,
dus doe mee (en mocht u de actie
missen, stort iets op giro 5050, ten
name van het Anjerfonds).
DeHoltenseBoerendansersgefotografeerdeinhetopenluchtmuseum te Arnhem.
Van 24 juni tot 7 juli wordt ook in Holten weer de jaarlijkse Anjerfonds-collec
te gehouden. Het Anjerfonds Overijssel heeft vorig jaar in deze provincie een
half miljoen gulden subsidie gegeven aan instellingen of verenigingen die actief
zijn op het gebied van cultuur en natuurbehoud. Zo ontvingen de Holtense Boe-
rendansers voor hun internationale folklorefestival een bijdrage van 2.500,- van
het Anjerfonds. De collecte in Overijssel bracht vorig jaar 200 duizend gulden
op.
Met de Anjerfondsen is het net
gesteld als met het Rode Kruis of
de natuurbescherming: iedereen
weet dat ze bestaan en heeft er sym
pathie voor, maar hoe het allemaal
werkt en in elkaar zit, weet bijna
geen mens. Toch is dat niet goed.
Als ze een collecte houden en u
geeft iets, hebt u er eigenlijk recht
op te weten wat er met uw geld ge
beurt.
Alle provincies in ons land, plus
de drie grote steden in het westen,
hebben hun eigen Anjerfonds; en
als overkoepeling, als centrale,
dient het Prins Bernhard Fonds
dat in Amsterdam gevestigd is.
Maar de samenwerking daarmee
gebeurt niet op basis van onderge
schiktheid, het Anjerfonds in onze
provincie kan subsidies toekennen
zonder in Amsterdam te vragen of
het wel mag. Wij kunnen dat im
mers zelf het beste beoordelen.
Natuurlijk wordt niet elke aan
vraag om geld ingewilligd. Als de
majorettes van een muziekkorps
goudkleurige laarsjes willen heb
ben, hoeven ze niet bij het Anjer
fonds aan te komen: dat moeten ze
zélf maar voor elkaar zien te krij
gen, want zoiets is duidelijk een
luxe. Maar de uniforme kleding van
een zangkoor, dat ook buiten de ei
gen woonplaats optreedt, wordt al
iets anders. En regelmatig gebeurt
het zelfs, dat het Anjerfonds een
aanvrage uit onze provincie krijgt,
waarvan het denkt: dat is niet zo
maar van streekbelang, dat komt
eigenlijk heel Nederland ten goede.
In zo'n geval klopt het bestuur bij
het Prins Bernhard Fonds aan. Als
ons gewest iets bijzonders te bie
den heeft, stapt het Anjerfonds dus
over de provinciegrenzen heen.
Dialect
Maar wat is nu precies het doel,
wat komt voor steunverlening in
aanmerking? Officieel heet het, in
de statuten: „De Stichting stelt
zich ten doel activiteiten op het ge
bied van de cultuur en het natuur
behoud in Nederland te bevorderen
alsmede de Nederlandse cultuur
buiten Nederland uit te dragen.
Daarbij wordt voorrang gegeven
aan activiteiten waarbij zelfwerk
zaamheid een belangrijke rol ver
vult". Het kan daarbij om de res
tauratie van een molen gaan; om
een muziekfestival, om streek-
drachten, om bijzondere tentoon
stellingen, om de aankleding van
een openluchttheater, om culturele
activiteiten met de jeugd, om een
dorpshuis, om opera- en toneel
voorstellingen die buiten' het alle
daagse vallen, om boeken in dia
lect, om het herstel van een kost
baar historisch orgel, om straatfes
tivals, om wetenschappelijk of
cultureel vormingswerk om de aan
koop van een museumstuk dat be
slist bij ons thuishoort, om de uit
gaaf van een geïllustreerd boek
over de streek waar u woont, om
uitvoeringen in afgelegen dorpen
waar anders nooit iets te doen is, en
Zondagsavonds is er nog een op
treden voor de bejaarden van Hel
sinki in een theater aldaar, 's Maan
dags maken de dansers een rondrit
met diverse optredens o.a. in Tam
pere, Karis en Ekenas maar er is
natuurlijk ook nog voldoende tijd
over om van het land met de 1.000
meren te genieten, zo zijn er diverse
„sight-seeings" bij diverse meertjes
voor de dansers uit Holten georga
niseerd.
Op de terugweg reisen de dansers
via Turku naar Stockholm, waar
een kort bezoek zal^fofden ge
bracht aan de bevriefide dansgroep
„Vastbergaringen" (uit Stockholm
waar tevens een nacht zal worden
overgebleven. Daarna reizen de
dansers door Zweden naar Trelle-
borg om met de boot weer over te
steken naar Travemünde in Duits
land.
Op donderdag 1 augustus wor
den de dansers omstreeks 21.00 urn-
weer in Holten verwacht. Het be
looft een prachtige reis te worden,
aldus Dick Plekkenpol. De organi
satie is in handen van het
C.I.O.F.F. dus dan weet je van te
voren dat het een goed georgani
seerd festival is zodat je niet voor
rare verrassingen komt te staan.
„Smiet oe rustig daele"
Niet alleen in het buitenland zijn
de dansers" uit Holten populair
maar ook in ons eigen land viert
o.a. hetprogramma „smiet oe rus
tig daeie" hoogtij tijdens diverse
gelegenheden.
Dit programma is eigenlijk be
stemt voor de bejaardencentra's
maar ook diverse vakantieoorden
en bungalowparken tonen interes
se voor dit succesprogramma tot
en met eind augustus is alles al he
lemaal volgeboekt en ook al voor
het komend winterseizoen staan er
al verschillende verplichtingen op
het programma. Er is voor dit pro
gramma ook hard gewerkt en nu
plukken we de vruchten er van, het
is toch enkel maar fijn dat we in
ruime mate voldoening ondervin
den van ons werk om de folklore in
ere te houden en dat er zoveel men
sen van genieten in binnen en bui
tenland en mochten er dan nog
mensen zijn die Holten voor die tijd
niet kennen, als wij er geweest zijn
weten ze allemaal waar Holten ligt.
Aan de Rijks-opleidingsschool
voor kleuterleidsters te Apeldoorn
slaagde onze plaatsgenote Marian
van der Voet voor de akten A en
CKO.
Om eens af te wijken van de normale live-optredens heeft de Schure za
terdag 22 juni de theatergroep Limited Company laten optreden. Deze
brachten een gevarieerd programma bestaande uit een pantomime-show
die begeleidwerd door muziek. Er waren bijvoorbeeld schetsjes overRosie
(his mother under red light) en zijn aankomst op het centraal station in
Amsterdam. Ook wisten de heren leuk in te springen op reacties uit het
publiek. Door het succes van het optreden heeft de Schure besloten om
vaker muziektheaters te laten optreden. Ook is in het programma de
nieuwe show van Herman Finkers opgenomen.
De Holtense Boerendansers gaan
dit jaar op toernee naar Finland,
uit de vele uitnodigingen (uit o.a.
Noorwegen, Frankrijk, Duitsland,
Zweden en Oostenrijk) kozen de
Holtense dansers voor een negen-
daagse tournee naar Finland. Met
32 leden en drie muzikanten, yer-
trekken de .dansers op dinsdag
nacht de 23 juli per O.A.D. bus naar
Travemünde waar het gezelschap
en de bus op de boot gaat naar Hel
sinki. Donderdagavond zullen de
Holtenaren door de Heer Lasse
Svahnström de voorzitter van het
„Vastnylands Schottis Festival"
opgewacht en verwelkomd worden.
De dansers worden particulier on
dergebracht in de havenstad Eke
nas ca. 75 km. van Helsinki, het par
ticulier onderbrengen is altijd de
voorkeur van de Holtense Boeren
dansers. „We zijn altijd erg geïnte-
reseerd in de cultuur en leefge
woonten van de mensen in diverse
landen die wij bezoeken", aldus
voorzitter Dick Plekkenpol.
Vrijdagsavonds is er een optre
den in het grote pretpark in de stad
Helsinki en tevens een officiële ont
vangst.
Zaterdag 27 juli begint het „Vast-
nylkands Schottis Festival" waar
naast „De Holtense Boerendan
sers" die Holten en Nederland ver
tegenwoordigen de volgende lan
den met groepen vertegenwoordigt
zijn, Noorwegen, Zweden, Finland
en Polen. Het festival duurt 24 uur,
dus het zal daar hard werken wor
den op de 27 juli.