Holten trilde even
op haar grondvesten
Marke Holten
Normaal
Dire Straits
Tom Petty
de Holtense doos
Meccano-bouwsels
in het Blikmuseum
"i!
SoCuWe moet
orde op zaken
stellen
HOLTENS NIEUWSBLAD
Aspirantenspeldag
DONDERDAG 20 JUNI 1985
.9
De wagens op doortocht in de
Oranjestraat.
Afgelopen vrijdag werd Holten
even opgeschrikt door een groot aan
tal bevingen die vergelijkbaar waren
met een aardbeving. Gelukkig viel de
schade mee. Bij de firma Petroland, de
veroorzaker van de .aardbeving»
werd één officiële klacht ingediend.
Bij een bewoner van een huis aan de
Oranjestraat was een wandbord naar
beneden gekomen.
De bevingen werden veroorzaakt
door een colonne van drie indruk
wekkende Vibroseiswagens die
voor Petroland seismografisch on
derzoek verrichten in de Achter
hoek, Twente en Salland ten be
hoeve van de winning van aardgas,
aardolie en steenkolen. In het bui
tengebied wordt dit onderzoek ver
richt door een serie kleine ontplof-
finkjes onder de aardoppervlakte.
In de bebouwde kom wordt gebruik
gemaakt van de vibratorwagens.
Vooraf werden langs de straat de
meetinstrumenten en kabels uitge
legd, waarna door middel van tril
lingen het onderliggende gebied in
kaart wordt gebracht. De trillingen
worden met verschillende snelhe
den weerkaatst waarna ze door de
seismometers langs de straat weer
opgevangen en naar de meetwagen
geleid worden.
Ondanks dat de aanwonenden
vooraf door Petroland door middel
van een brochure op de hoogte wa
ren gesteld van het onderzoek, wa
ren verschillende bewoners danig
geschrokken. „Alles stond in huis
te trillen. De kinderen begonnen te
huilen en eerlijk gezegd was ik daar
ook niet ver van af. Het was echt
griezelig". Bij verschillende bewo
ners stonden de borden en kopjes
te rammelen in de kast, zo ook bij
de O AD waar in de kantine in het
souterrain de trillingen zeer hevig
waren. Met angst en beven keek
men daar naar de computer die ex
tra gevoelig is voor trillingen. „Dat
was even schrikken", volgens direc
teur Ter Haar. Ook op de Molenbel-
terweg werden de trillingen nog
goed gevoeld. Of er onder Holten
aardgas of steenkool te vinden is,
kan nog niet worden vastgesteld.
Daarvoor moeten allereerst de ge
gevens van de meetwagen worden
vergeleken met de overige metin
gen.
Het Verificatiebureau van de
Vereniging Nederlandse Gemeen
ten heeft de Stichting Sociaal Cul
tureel Werk Holten tot september
de tijd gegeven orde op financiële
zaken te stellen. Dat blijkt uit het
rapport dat onlangs over de jaarre
kening 1983 is uitgebracht. Reeds
eerder bleek de administratie van
de Stichting en het bijbehorende
accountantsrapport onvoldoende
te zijn in de ogen van het gemeente
bestuur, die de eindcontrole op
droeg aan het Verificatiebureau.
Deze op haar beurt constateerde
een dermate verwarring van clubs
en groepen binnen de Stichting So
ciaal Cultureel Werk dat een lijst
van aanbevelingen het definitieve
jaarverslag 1983 vergezelde. Vol
gens voorzitter Van Well valt het
allemaal best mee, al ontkende hij
niet dat er binnen de Stichting ver
schillende rekeningen liepen die
niet op elkaar aansloten. „Wij zijn
nu druk bezig alles op een rijtje te
zetten".
Ook de jaarrekening 1984 zal
door het Verificatiebureau worden
gecontroleerd.
Op zaterdag 22 juni a.s. wordt er
een grote sportdag gehouden voor
alle aspirantleden van de P.J.G.O.
De sportdag vindt plaats op het
manegeterrein van de Ruiterkamp
in Bathmen. De hele dag staat in
het teken van het Wilde Westen, 's
Morgens wordt een speurtocht ge
houden in het bos in de omgeving
van de manege, 's Middags is er een
zeskamp, waar iedereen het onder
ste uit de kan moet halen.
5. Aspecten van het markebestuur
5.0 Algemeen
Van 29 juni tot 26 augustus wordt in
het Speelgoed- en Blikmuseum in De
venter, Brink 56 de tentoonstelling
Meccano gehouden. Tot het speel
goed dat bij veel volwassenen jeugd-
sentimentele gevoelens opwekt, be
hoort Meccano. Vergelijkbare soor
ten speelgoed zijn o.a. oude treinen
en stoommachines.
Meccano kan het beste omschre
ven worden als een systeem van
verwisselbare onderdelen, waaruit
- afhankelijk van verscheidenheid
en hoeveelheid - huizen, auto's, ha
venkranen, klokken en zélfs robots
gemaakt kunnen worden.
De uitvinder van dit construc
tiespeelgoed was de Engelsman
Frank Hornby, die in 1901 patent
kreeg op zijn „Mechanics made
Easy". Het handelsmerk Meccano
werd in 1907 in Engeland geregis
treerd. In enkele jaren groeide
Hornby's fabriekje uit tot een con
cern met ruim 1100 medewerkers
en in de jaren dertig zelfs 2000 en
verscheidene buitenlandse vesti
gingen. Ook het assortiment arti-
kelen werd steeds verder uitge
breid. Behalve constructie-dozen,
automobiel- en vliegtuigbouwdo
zen, ging Hornby de inmiddels ook
alweer legendarische Dinky Toys
fabriceren.
De naam Marklin wordt regelma
tig in verband gebracht met Mecca
no. Reden daarvan is dat bij het
uitbreken van de Eerste Wereldoor
log de Duitse vestiging van Mecca
no als vijandelijk vermogen door de
Duitse regering in beslag werd ge
nomen en aan de gebroeders Mar
klin verkocht. Het Meccano-con
cern bleef tot 1964 in handen van de
familie Hornby. Daarna begon een
zwerftocht van eigenaar naar eige
naar, die eindigde met de sluiting
in 1979. Het Meccanogilde Neder
land (opgericht in 1982) toont op de
tentoonstelling in Deventer bijzon
dere constructies, oude meccano-
documentatie en verschillende do
zen uit het meccanoassortiment.
Er zullen o.a. stoommachines, een
vuurtoren, een weefgetouw en zelfs
een goochel-robot te bewonderen
zijn. Een dia-programma geeft ex
tra informatie. Op de meeste zater
dagen en zondagen zullen mecca
no-demonstraties gegeven worden.
De openingstijden zijn in de
maanden juli en augustus van dins
dag tot en met zaterdag van 10-17
uur; op zondag van 14-17 uur. Op
maandag is het museum gesloten.
In paragraaf 4 (25 april 1985)
kwam even de opkomst van de ge
meenten ter sprake. Voordat enke
le aspecten van het markebestuur
worden belicht is het gewenst hier
iets te zeggen over (het ontstaan
van) de gemeenten.
Onder de republiek der verenig
de Nederlanden vormden alleen de
ongeveer 80 steden eigenlijke ge
meenten. De dorpen hadden geen
staatsrechtelijke bevoegdheid. De
natuurlijke vertegenwoordigers
van het platteland waren de edelen
of de redderschappen. De staatsre
gelingen tijdens de Bataafsche re
publiek maakten de gemeenten in
1798 tot zuiver administratieve li
chamen en in 1801 en 1805 tot ste
den, districten of dorpen met eigen
gemeentebestuur en de vrije be
schikking over huishoudelijke be
langen met de bevoegdheid plaat
selijke verordeningen vast te stel
len. De constitutie van 1806 ver
klaarde de gemeentebesturen
bevoegd tot het regelen van hun
huishoudelijke belangen conform
de bepalingen van een uit te vaardi
gen wet. Bleef onder die constitutie
van de gemeentelijke zelfstandig
heid weinig over, tijdens de Franse
overheersing verdween zij geheel.
Krachtens de grondwet van 1815
werden in de jaren 1815-1819 bij ko
ninklijk besluit reglementen voor
steden en reglementen van bestuur
ten plattelande vastgesteld. Zij
werden in 1824 en 1825 door nieuwe
vervangen. De grondwet van 1848
eiste regeling van samenstelling,
inrichting en bevoegdheid der ge
meentebesturen bij wet. Het onder
scheid tussen steden en platte
landsbesturen verviel. De grond
wet van 1848 en de gemeentewet
van 1851 spraken alleen nog van ge
meenten. Het publiek gezag had
ten plattelande in drosten, richters
of schouten zijn dienaren. De uitoe
fening van de rechtspraak krach
tens het bestaande landrecht
vormde vrijwel hun enige taak
Vandaar dat de marke de eerstaan-
gewezene was om andere belangen
te behartigen.
5.1 Uitvaardiging Van
reglementen
De markevergadering stelde voor
schriften vast o.a. omtrent:
- het verkopen en verpachten
van een waar
- het aangraven van grond
- het kappen van hout
- het weiden van paarden en vee
- het schutten van vee
- het „opbranden" van vee
- het graven en verkopen van
turf
- het maaien van gras
- het bouwen van huizen in de
meent
- het besteden van geïnde boe
ten
- het schouwen van wegen en wa
terleidingen.
De overtreding van de reglemen
ten werd beboet. Wanneer bijv. de
naaste buren ervan op de hoogte
waren, dat iemand bezig was met
het aangraven van gronden, dus
met het wederrechtelijk toevoegen
aan zijn grondstuk, dan moest dat
worden gemeld bij de markerichter
of de gecommitteerden. Het negé
ren van dit voorschrift kwam de bu
ren te staan op een boete van vijf
goudguldens, welke ten bate van
de armen kwamen.
HILVERSUM W. OTTEN
KNIPT1P
Geef ook de jongelui eens een
camera in handen. Dan leren
ze spelenderwijs fotograferen
en krijgen ze er plezier in.
Na een poosje rust, in verband
met o.a. de bevrijdingsfeesten,
waarbij de opbouw van de expo
sitie: Holten 1940-1945 veel tijd
in beslag heeft genomen ontvin
gen wij van Jan Smale opnieuw
een foto van Jan Smale voor de
Holtense doos. Dit keer een
plaatje van de Rijssense weg uit
1927. Veel valt er niet over te
vertellen over de Malle van
Guus, hotel de Dikke Steen en
rechts de woning waar onder
andere de familie Pasop later
woondeDe Rijssensche Straat
weg was toen nog omzoomd
door bomen en voorzien van
klinkerbestrating.
Jan Smale berichtte ons dat
er in zijn archief nog talrijke fo
to's te vinden zijn waarover
maar weinig bekend is. In de
toekomst willen wij een aantal
van deze foto's in het Holtens
Nieuwsblad afdrukken met het
verzoek aan de lezers om het
ontbrekende verhaal in te vul
len. Bij het zien van de foto's zijn
er beslist Holtenaren waarbij
een lichtje opgaat: daar weet ik
meer van", aldus Jan Smale.
J)at is dan juist wat we moeten
hebben. Er blijft nog heel veel
verhaal bij de mensen liggen en
dat moet bij het archief van de
oudheidkamer komen, zodat
wij dat weer in het Holtens
Nieuwsblad kunnen vermel
den".
Volgens onze zegsman slaat
de fotoserie erg aan bij de lezers
en wordt hij door velen uitge
knipt. Hij rekent dan ook op de
medewerking, met name van de
oudere Holtenaren om bij de fo
to's het ontbrekende verhaal te
vertellen.
Bijgestaan door Geraint Watkins, Micky Gee en Ellio Martina
namen de vier „Normalen" Buizend Berend, Wimken van Diene,
Brekken Jan en Paultjen de Mealmoer de laatste langspeler
„Steen, stoal en sentiment" op in hun nieuwe Commodore Studio.
Tevens heeft Normaal een eigen platenlabel op poten gezet met de
fraaie naam P.K. Records waarop de lp de eerste release is.
Als openingsnummer knalt het ook op single uiterst succesvolle
titelnummer uit de groeven: 'n zeer fraaie rocker in de beste Nor
maal-traditie; „Alles kump now dichterbi'j" is een vlot rockabilly
werkje met een anti-raketten tekst. In „Tonia-Tonia-A" neemt het
kwartet wat gas terug waarbij tevens de hoempapa-invloeden hoor
baar zijn; „Blief stoan,, is weer 'n prima rocker waarna „In de brand,
uut de brand" (over de boerderij brand n.a.v. een experiment met
koeie-uitlaatgassen) even een rustpunt - met fraai accordeonwerk -
betekent. Middels „Leaven op 't platteland" volgt weer een prima
rocker, evenals „Hol ow vast" dat wel de nieuwe „voorstel-tune" zal
worden terwijl ook „Dat is dat" van de snelle soort is. In „Elektroni
ca woemahoeptjoep" worden op country-achtige wijze de electri-
sche avonturen van Buizend Berend vertelt; voorzien van gitaar
spel la Chuck Berry volgt „Diana" waarna „Niemand wet 't niet"
verhaalt over Berend's - sexuele - opvoeding. Het melancholieke
„Ballade van een muzikant" blijkt vervolgens een boeiende finale
van een wederom zeer geslaagde langspeler van de Achterhoekse
heren Normaal.
Normaal/Steen - stoal en sentiment PK 240 621
In 1982 verscheen de studio-elpee „Love over gold" en na het tus
sendoortje „Alchemy" (de li ve-dubbelaar) is sinds enkele weken
de allernieuwste Dire Straits studio-registratie „Brothers in
arms" verkrijgbaar. Momenteel bestaat de groep uit Mark Knopf-
ler/guitars-vocals, Alan Clark/Keyboards, John Illsley/ bass-vo-
cals en Terry Williams/drums; bij de plaatopnames en tijdens hun
optredens geassisteerd door Jack Sonni/guitar, Guy Fletcher/key
boards-vocals en Chris White/sax. Momenteel is het kwartet bezig
aan een wereldtoernee die begon op 1 mei j.l. in Israël en eindigt op
30 maart '86 met een concert in Darwin/Australiê waarbij ze dan 25
landen zullen hebben bezocht en zo'n 220 concerten hebben gege
ven.
Twaalf daarvan geven ze in de Wembley Arena in Londen en
waarschijnlijk hadden ze die toch niet zó kleine hal nog wel 24
avonden kunnen vullen als er niet reeds optredens in Canada ge
pland waren. Kortom, de interesse voor de Dire Straits live is gigan
tisch en dan te bedenken dat tijdens de kaartverkoop hun laatste
album nog niet eens uit was. Als openingstrack van die lp fungeert
het ook op single verschenen „So far away", een schitterende com
positie en - volgens Mark- op 45 toeren uitgebracht omdat het zo'n
„directe" song is. Vervolgens gaat het iets minder makkelijk maar
evenzo fraai verder met „Money for nothing" (met Sting van de ex-
Police als gast); de song handelt over popartiesten en de manier
waarop een deel daarvan het geld verdient, de titel zegt het al.
„Walk of life" begint met een eenvoudige maar werkelijk schitteren
de orgelsolo waarna deze compositie zich ontwikkelt tot een supers-
wingende, bijzonder knappe en uiterst commerciële song. Hoe sterk
Mark is als componist bewijzen vervolgens „Your latest trick",
„Why worry", „Ride across the river", „The man's too strong", „One
world" en „Brother in arms": nogmaals zes uitstekende nummers.
Zowel qua composities als uitvoeringen is „Brothers üi arms" weer
een uitzonderlijke langspeler, Dire Straits bewijst hiermee eens te
meer op eenzame hoogte te staan en voorlopig nog niet van plan te
zijn een stapje terug te doen.
Dire Straits/Brothers in arms Vertigo 824 499
Na drie jaar geluidsstilte hebben Tom Petty the Heartbrea-
kers middels „Southern accents" een nieuw album uitgebracht
waarop als gasten o.a. Dave Stewart (Eurythmics) en Robbie Ro
bertson (the Band) te beluisteren zijn. Genoemde heren hebben
ook productionele werkzaamheden verricht terwijl tevens Jimmy
Iovine als producer in de weer was. Voor een ouderwetse Petty-
sound zorgen „Rebels" en ,Jt ain't nothin' to me", twee pittige
uptempo songs; in het ook op single verschenen „Don't come
around here no more" speelt en zingt (en componeerde) Dave Ste
wart mee en het resultaat is een zeer fraai maar door de toetsen en
vooral sitar wat afwijkend klinkend Heartbreakers-werkstuk.
Het titelnummer is een prachtige ballad waarvoor Jack Nitzcje,
bekend van z'n werk voor Phil Spector, het fraaie strijkersarrange
ment deed; met „Make it better (forgot about me)" - mede geschre
ven door Dave Stewart - volgt een swingend uptempo werkje met
duidelijke r&b invloeden. Na het wat rustige „Spike" gaan Tom en
z'n hartebrekers weer op de stevige toer in het fraaie „Dogs on the
run" en „Mary's new car" (incl. prima saxofoonspel van Marty Jou-
rard) waarna het sluitstuk „The best of everything" volgt. Hierin
zijn Rick Manuel en Garth Hudson (beiden van the Band) als gasten
te beluisteren terwijl Robbie Robertson mede voor de productie
tekende; het resultaat is een schitterende finale met overduidelijke
Band-trekjes. In z'n totaliteit een zeer geslaagde langspeler van
Tom Petty the Heartbreakers die daarmee na driejaar rust weer
uitstekend voor de dag komen.
Tom Petty Heartbreakers/Southern accents MCA 251551
