Programma „Mac"
voor dit jaar rond
Tribunaal besluit
carnavalsseizoen
Bergvliegers hadden
goed vliegseizoen
Marke Holten
Winter '85 niet de
allerkoudste
2 MAART: OVERIJSSELRIT K.N.M.V.
Geen witte
apotheek
Lee Towers
in Harfsen
WEERPRAATJE:
NS op bezoek
bij N.B.v.P.
HOLTENS NIEUWSBLAD
Drankgebruik
Nieuw boekje
verbruikcijfers
automobielen
Liberaal café
matig bezocht
DONDERDAG 28 FEBRUARI 1985
Op de afsluitingsavond, vorige
week dinsdag, van de carnavalsver
eniging de Fienpreuvers, was ook
dit jaar weer een plaats ingeruimd
voor het rondtrekkende tribunaal.
Rechter Mannes Justitius, zijn sub
stituut, de openbare aanklager, ad-
vokaat de Zwarte Kip, met als or
debewaarder veldwachter Lukas-
sen, spraken slechts in enkele ge
vallen „recht". Prins Willem 1 bleek
gedurende zijn regeerperiode, zijn
volgelingen goed onder controle te
hebben gehad. Het „hof' wilde ech
ter wel enkele lichte vergrijpen be-
handelen. Opvallend hierbij was de IS tOC^CnOfflCn.
naai ook volgend jaar Keunedarp
weer aandoet.
Hierna was het woord aan Prins
Willem 1. Na zijn dankwoord aan
vele Keunedarpers, het onder
scheiden van hofbarhouders en zijn
direkte medewerkers, deed Prins
Willem kond van zijn ervaringen in
dit seizoen. „In één woord geweldig
met toch wel als uitschieter het, in
samenwerking met de Stichting
Paardrijden voor Gehandicapten,
georganiseerde mindervalidencar-
naval. Het enthousiasme van deze
Keunedarpers zal mij lang bijblij
ven en ik hoop dat deze happening
nog tal van jaren mag plaatsvin
den. Zij verdienen het!"
Holtens burgemeester, Mr. Rid
der van Rappard deelde de aanwe
zige Keunedarpers hierna mee, dat
zich gedurende de regeerperiode
van Prins Willem, geen bijzonder
heden in negatieve zin hadden
voorgedaan. Hij was echter niet zo
ver gekomen gedurende deze drie
dagen vrijaf te nemen, maar was
in de in het clubhuis „De Biester"
maandagavond gehouden jaarverga
dering heeft de Holtense Motor- en
Automobielclub „De Holterberg" een
zeer aantrekkelijk en gevarieerd pro
gramma vastgesteld voor het komen
de seizoen dat zaterdag 2 maart start
met de „Overijsselrrt-KNMV" die dan
voor de 39ste keer wordt gehouden.
Er hebben voor deze rit die mee
telt voor het Ned. Kampioenschap
ruim 240 rijders ingeschreven waar
onder de Zesdaagse winnaar en we
reldkampioen Henk Poorte, Di-
nant Zijlstra, Simon Schram, Ger-
rit Jan Hazebroek, Robbie v.d.
Straat, Gerard Jimmink en de Hol
tense coureurs Jan Vos, Henk
Klein Zandvoort, Eduard van
Oene, Jan Willem Nijland en Willy
Veneklaas die zaterdagmorgen om
9.00 uur als eerste wordt „wegge
schoten". Het parcours van 80 kilo
meter, dat loopt over Holtens
grondgebied, moet door de senio
ren 3 keer en door de junioren 2 keer
worden gereden. Start en finish van
de rit, zijn bij camping „De Holter
berg" vlak bij sportpark „Meer
manskamp" M.A.C. voorzitter Dirk
J. Schooien herinnerde in zijn ope
ningswoord woord aan enkele
hoogtepunten uit het jaar 1984 t.w.
het ingebruiknemen van het cros
sterrein aan de Imminksweg en een
eigen drukkerij in de kelder van de
muziekkoepel in „Kalfstermans-
weide"
Uit het uitvoering verslag van se
cretaris Rob Mulder bleek overdui
delijk dat de „MAC" in 1984 weer
zeer actief was. Er werden maar
liefst 34 evenementen georgani
seerd. In het kader van het VVV-
Vacantieprogramma werden een
commissie voor kascontrole die be
stond uit J. Arfman en W. Venek
laas had boeken en bescheiden
keurig in orde bevonden. De con
trole zal in 1985 plaats hebben door
W. Veneklaas en Egb. Broeze. Voor
zitter Schollen bracht secretaris
Rob Mulder en penningmeester
Egberts dank voor het zeer vele
werk dat altijd met accuratesse en
enthousiasme wordt gedaan. Be
rend Jan Paalman die rapporteer
de over de „penningen" van de „Au
tosportcommissie", boekte een ba
tig saldo maar het kostte wel moei
te om de eindjes aan elkaar te krij
gen. Als bestuursleden werden met
bijna algemene stemmen herkozen
G. H. Egberts, G. J. Slag en Jan Vos
terwijl in plaats van E. Takkenberg
wegens a.s. verhuizing) gekozen
werd Gerrit Nijland, Kozakken-
straat 3. Als leden van de Sport-
commissie werden herkozen Jan
Markvoort, J. A. Aanstoot en Mari-
nus Krikkink terwijl als lid van de
„Autosportcommissie" en „Imhof-
commissie" resp. werden herkozen
Anton Reilink en Henk Boersma.
Als bestuurslid van de „Imhof-com-
missie" werd gekozen A. Nijland te
Rijssen. Tot sportcommissielid
werd in plaats van Gerrit Nijland
gekozen Reinder Schooien, Via-
nenweg, Borkeld. Voorzitter
Schooien sprak een woord van
dank tot de heer Takkenberg.
Programma
Bij het bespreken van het pro
gramma 1985 ging de vergadering
accoord met de voorstellen van het
bestuur en de commissies. Er zul
len zeven oriënteringsritten wor
den verreden waaronder in de
nacht van 5 op 6 okt. de befaamde
„Nacht om Holten". Op 17 maart
zijspan-motorcross senioren, 250
en 500 cc. junioren op het Zuurberg-
circuit, 2e Pinksterdag „Autovoet
bal" (Terrein Beusebergerweg),
woensdag 24 juli in het kader van
het Dorpsfeest 1985 Nat. autocross
en op 13 oktober Nationale Kampi-
oenschappen-jeugdcross KNMV
op de Zuurberg. Het 40-jarig be
staan van de „MAC" zal medio no
vember op grootse wijze worden ge
vierd en een feestcommissie zal
t.z.t. met plannen ter tafel komen.
In februari is de nieuwe brochure
„Brandstofverbruikcijfers van per
sonenauto's" verschenen. Het
boekje is vooral bedoeld voor men
sen die een nieuwe auto willen ko
pen. Voor het nieuwe boekje zijn
vijftig automerken, met ruim ne
genhonderd typen auto's onder
zocht op hun verbruik. Deze ver
bruiken in het boekje zijn onderling
goed te vergelijken, doordat de fa
brikanten de meting ervan onder
gelijke omstandigheden uitvoeren.
In de dagelijkse praktijk kan het
verbruik echter hoger zijn dan het
boekje aangeeft. De reden is, dat
tijdens de rit een aantal factoren in
ongunstige zin kan afwijken van de
testomstandigheden. Deze facto
ren kunnen de rijstijl zijn, of het
verkeer, de wegomstandigheden of
het weer. Ook kunnen binnen de
normale productietolerantie kleine
verschillen optreden. Daarom is de
brochure minder geschikt als
maatstaf voor het werkelijk ver
bruik.
Het boekje blijft echter een nut
tig hulpmiddel bij de aanschaf van
een auto, als men de keuze mede
wil laten afhangen van het ver
bruik. Het boekje „Brandstofver
bruikcijfers van personenauto's"
kan gratis worden afgehaald op de
ANWB-kantoren. De uitgave kan
ook schriftelijk worden aange
vraagd bij de SVEN, Postbus 503.
7300 AM Apeldoorn. Bij de auto
dealers ligt het boekje ter inzage.
spraakwaterval van officier Jan
den Ontvanger, de subtiele bewe
ringen van de substituut en het be
gripvolle betoog van de advokaat.
Vrijspraak verkregen: Henny Ke
velham. Prins Willem en Herman
Deijk. Bij Verstek werd Jan Nikkels
veroordeeld en aangezien dit de
derde keer was mocht deze de ver
oordeling definitief in zijn bezit
houden. Het ernstigste vergrijp
kwam op naam van Gert Neppelen-
broek. Na de veroordeling kondig-
de deze aan bij het „gewone" hof in
beroep te zullen gaan. al met al een
bijzonder leuke vertoning en we ho
pen, dat het rondtrekkende tribu-
Het liberaal café, dat vorige week
georganiseerd was door de plaatselij
ke afdeling in café De Biester, werd
zeer matig bezocht. Slechts een der
tiental personen luisterde naar gede
puteerde J. Ankersmit van Overijssel,
die een uitleg gaf over het functione
ren vna het provinciebestuur. De bur
gers weten daar volgens hem te wei
nig van af.
Gedeputeerde Ankersmit, afkom
stig uit het bedrijfsleven vertelde
nooit te zullen wennen aan de enor
me papierwinkel die hij dagelijks
moet doorwerken. Ook het ambte
lijk apparaat dat vast houdt aan de
bestaande werkwijzen kon in zijn
ogen weinig goed doen.
Naast een meer algemeen praatje
liet de gedeputeerde een aantal
provinciale hete hangijzers de re
vue passeren, zoals de tweede bé-
drijfswoning in de buitengebieden,
die zo langzamerhand een enorme
druk gaat uitoefenen op het land-
schapsbeleid. Ook zag hij voor het
zelfstandig voortbestaan van de
kleine energiebedrijven, zoals o.a.
in Holten geen toekomst. In eerde
re instantie kwam een voorstel tot
samenvoeging er niet door. Een
wetsontwerp, dat nu in de maak is,
zal straks wel mogelijkheden bie
den, zo meent de heer Ankersmit.
Donderdag 21 februari kwamen
een groot aantal dames van de
C.P.B. afd. Holten bijeen in de Kan
delaar. Mevr. Groenewegen-Goud
heette iedereen hartelijk welkom in
het bijzonder mevr. G. J. Bongers-
Kaastra van de Algemene Neder
landse Drankbestrijders Organisa
tie te Arnhem.
mede door de welvaart is het
drankgebruik in Nederland de laat
ste 30 jaar schrikbarend toegeno
men. Ook zien we om ons heen, dat
er op veel jongere leeftijd alcohol
houdende dranken genuttigd wor
den. Dit zien wij als ouderen vaak
niet voor ogen, omdat alcohol drin
ken in. onze samenleving sociaal
aanvaard is. In gezinnen waarvan
een der gezinsleden verslaafd is,
wordt enorm veel geleden, zoals
mishandeling binnen het gezin is
vaak onder invloed. Ook vandalis
me gebeurd in de meeste gevallen
in combinatie met alcohol. Velen
maken zich zorgen over het drank
gebruik bij onze opgroeiende jeugd
maar valt dat te verbazen in een
omgeving waar drinken van jong-
saf als normaal wordt voorgeleefd?
De Algemene Nederlandse
Drankbestrijders Organisatie wil
dan ook graag de hele mentaliteit
t.a.v. alcohol veranderen.
Na de pauze werd het huishoude
lijk gedeelte van de vergadering be
handeld. Jaarvergadering dinsdag
5 maart te Ommen. Verzamelen
08.45 uur bij de Kandelaar. De ver
gadering van 21 maart begint om
19.30 uur i.v.m. schrijfavond voor
Amnesty International.
De nieuwe apotheek in Holten zal
niet wit geschilderd mogen wor
den. Apotheker Vroom had hierom
verzocht. Na advies van de wel
standscommissie hebben b en w af
wijzend beschikt. Volgens het col
lege zou een witte gevel teveel uit
de toon vallen ten opzichte van de
omliggende bebouwing.
staande bij gebleven. Met het te- zevental oriënteringsritten verre-
ruggeven van de dorpssleutel aan-
het gemeentebestuur werd het offi
ciële gedeelte besloten. Kolkslag 12
uur kwam aan het Keunedarper
carnavalsgebeuren een einde. De
tap ging dicht; de buitendeuren
open. En zo hoort dat; op zijn tijd
beginnen en op tijd besluiten. Prins
Willem en de Fienpreuvers kunnen
terugzien op een geslaagd carna
valsseizoen 1984-1985.
den waarvoor van de zijde van de
vacantiegasten veelal een goede
belangstelling bestond. Het leden
tal steeg met 6 en bedroeg op 31
dec. 373.
Kerngezond
Uit het verslag van penningmees
ter Henk Egberts bleek o.m. dat het
jaar 1984 kon worden afgesloten
met een vriendelijk batig saldo. De
wo BUI
Op de woensdagavond in het club
huis aan de Slachthuisstraat gehou
den jaarvergadering heeft voorzitter
H. J. ten Velde uit Bathmen, de kam
pioenen vliegseizoen 1984 van de
Postduivenvereniging „De Bergvlie
gers" gehuldigd en de fraaie bekers
uitgereikt. Dit waren Hennie Willems.
1e generaal; Teun Schuppert, 2e Ge
neraal; Anton ten Dam, 3e Generaal;
Marinus Lodeweges, 4e Generaal en
Gerrit Jan Koetsier, 5e Generaal.
Voorzitter Ten Velde herinnerde
in z'n toespraak aan de prachtige
resultaten van clublid Hennie Wil
lems, wiens duiven in de regio
„Berg en Dal" (plm 375 leden) als
volgt presenteerden: 2e Generaal
(onaangewezen); 6e Generaal (aan
gewezen); le Fond (onaangewe
zen); 2e Fond (aangewezen); 6e
Midfond (onaangewezen).
uitvoerig gesproken over het
vluchtprogramma 1985 en de wijze
waarop men de vliegerij zo attrac
tief mogelijk kon uitoefenen. Ook
hiervoor moest geld worden vrijge
maakt. Gelukkig had de verkoop
van bonnen voor jonge duiven in de
vereniging ruim f 570,- opgebracht,
zodat de attractiecommissie ver
der kon.
Bij de verdeling van de ver
boerd" zodat de contributie niet schillende taken binnen de vereni-
verhoogd hoeft te worden. In een ging werd een vaste ploeg aangewe-
uitgebreid verslag liet secretaris zen voor het schoonhouden van het
Veneklaas 1984 de revue passeren gebouw en het erf rondom,
en hij herinnerde o.a. aan de ope
ning van het prachtige clubgebouw
dat mede dankzij de grote zelfwerk- De kampioenen: v.l.n.r.: Hennie
zaamheid van de leden op vrijdag Willems, Anton ten Dam, Marinus
14 dec. '84 feestelijk in gebruik Lodewegens en Gerrit Jan Koet-
werd genomen. In de goed bezochte sierOp de foto ontbreekt 2e Gene-
jaarvergadering werd verder nog raai Teun Schuppert.
Fondclub Union Twente (plm. 500
leden): 4e Generaal (onaangew-
zen); 2e Generaal (aangewezen).
Kampioensduif (jong 1984).
Afdeling Twente (plm. 975 leden):
6e Generaal. Bij de behandeling
van het agendapunt „Financiën"
bleek uit het uitvoerige verslag van
penningmeester G. J. Koetsier dat
de club in 1984 goed heeft „ge-
Op zaterdag 9 maart a.s. ós er in
zalencentrum De Wever in Harfsen
een dansavond met medewerking
van het quintet Mackintosk uit Apel
doorn. Tijdens deze avond zal de Ne
derlandse Frank Sinatra, Lee Towers
een optreden verzorgen van plm. drie
kwartier.
Lee Towers beleeft momenteel
hoogtijdagen in zijn artiestenloop- was de grote opkomst op 15 en 16
baan. Sinds zijn doorbraak naar oktober j.l. van zijn aanhang in het
het grote publiek in 1975 heeft de
inmiddels 39-jarige onderhouds
monteur uit Rotterdam al vele hit
singles, - negen gouden Elpees en
een platina-album op zijn erelijst
staan. Zijn status als absolute top
per werd in januari wederom beves
tigd met de toekenning van de Ve-
ronica-Award voor Nederlands po
pulairste zanger. Een andere recen
te bevestiging van zijn populariteit
Sportpaleis Ahoy in Rotterdam tij
dens twee door Lee Towers zelf ge
organiseerde concerten. Maar liefst
15.000 fans waren bereid tussen
f45.- en f 125.- voor een toegangs
kaartje te betalen.
Kaarten voor het optreden in
Harfsen zijn in voorverkoop ver
krijgbaar a f 17.50 bij de fa. van
Gorssel in Bathmen en aan de zaal
in Harfsen.
2. Ontstaan
De buurschappen Beuseberg,
Borkel, Dijkerhoek, Espelo, Hei
huizen, Holterdijk, Langestraat,
Look (samentrekking van Loowijk)
en Neerdorp vormden de marke
van Holten. Zij is volgens J. de
Graaf waarschijnlijk ongeveer 500
jaar na Christus ontstaan. 1) P. W.
A. Immink heeft evenwel opge
merkt, dat de gangbare mening te
genwoordig niet meer aan het
„agrarisch communisme" gelooft.
De marken zouden eerst uit een be
trekkelijk late periode van de ge
schiedenis dateren (sinds ongeveer
de 12e eeuw). Immink zegt, dat de
vraag gewettigd schijnt, of deze op
vatting weer niet te ver in de andere
richting gaat. 2)
A. M. Donner schrijft: „Tot voor
enige tijd nam men vrij algemeen
aan, dat de marke, zoals deze zich
in het oosten des langs tot diep in
de 19e eeuw op grote schaal had
gehandhaafd met haar ten dele ge
meen bezeten grond, de primitieve
vorm van zulk een (plaatselijke) ge
meenschap was, maar thans is dit
geenszins zeker meer. 3) In dit ver
band zij gewezen op een publikatie
van B. H. Slicher van Bath, getiteld
„Mensch en land in de middeleeu
wen, bijdrage tot een geschiedenis
der nederzettingen in Oostelijk Ne
derland", waarin de hoge ouder
dom van de markegenootschappen
wordt ontkend. In het Tijdschrift
voor Geschiedenis van 1947 heeft J.
Ph. de Monté Ver Loren de onhoud
baarheid van deze ontkenning ge
tracht aan te tonen in een bespre
king van genoemde bijdrage. 4)
De buurschappen beheersten
oudtijds de maatschappelijke ver
houdingen. Zij zijn ontstaan op die
plaatsen, waar de grond het eerst is
ontgonnen. In Holten is misschien
de enk het middelpunt geweest,
waaromheen de eerste hofsteden
zijn gebouwd, welke als gewaarde
erven zouden kunnen worden be
schouwd. Het ging om de hoeven en
niet om de eigenaren of bezitters
ervan. Tegen deze achtergrond
wordt ook duidelijk de uitspraak
van ds. Willem Andreas Hoek (1885-
1975), dat „Laren in de kerk en in de
raad geen personen, maar boerde
rijen kiest" 5)
Omstreeks de veertiende eeuw
waren in Holten bekend de erven
Ansmanninc, Brukencamp, Ep-
ping, Lamberting, Lodelvinc, Rem-
berting, Schurinc en Wychman-
ning. 6) Zij die van deze „eigenerf
den" grond pachtten, werden mei
ers genoemd. De pachters matig
den zich geleidelijk markerechten
aan. Ook werd aan handwerkslie
den en boerwerkers toegestaan
zich in de marke te vestigen. Zij
kregen de naam van katers, keu
ters, koeters of kotters. De familie
namen Berenschot, Ten Bruggen-
cate, Ten Cate, Haverkate enz. her
inneren aan de „nieuwe vestigin
gen". Bij de ontbinding van de mar
ke was er sprake van 98
„onverkogte catersteden".
Hilversum W. Otten
Noten: 1. J. de Graaf, Uit het archief
der marke van Holten, (Zwolle
1918)2.
2. P. W. A. Immink, „Marke", Wink
ler Prins encyclopaedic, 13, 6e dr.,
(Amsterdam/Brussel 1952) 390.
3. C, W. van der Pot, Handboek van
het Nederlandse staatsrecht, 8e dr.,
bewerkt door A. M. Donner, (Zwolle
1968)535.
4. J. Ph. de Monté Ver Loren,
Grondbezit en standen in het oos
ten des lands voor de feodalisering,
2e herz.dr., (Utrecht 1949) 9.
5. J. Teenstra-Slagman, Oude ver
halen over de kerk van Gelders La
ren, (s.l.,s.a.), 88.
6. S. Muller Fzn., De registers en re
keningen van het bisdom Utrecht
1325-1336, n, (Utrecht 1889) 828 w.
Bij het opstellen van dit over
zicht gaf februari de indruk weinig
voor januari te willen onderdoen,
wat de kou betreft. Het leek op dat
moment al vrijwel zeker dat er na
23 jaar weer een Elfstedentoct zou
worden gehouden. Bij zo'n koude
golf met 's nachts strenge vorst kun
je van de ouderen vaak herinnerin
gen horen aan de winter van 1929.
Die gaf zelfs twee Elfstedentoch
ten, ook nog een op 28 februari. De
vorst duurde toen tot in maart, zo
als voor het laatst ook aan het ein
de van de lange winter van 1963 het
geval was. Het is mogelijk dat deze
februari bij het groepje van 5 a 6
koudste komt van deze eeuw.
Wat het aantal ijsdagen betreft,
dat zijn dagen waarop gedurende
het hele etmaal het kwik onder nul
blijft, staat februari 1947 op kop in
deze eeuw met 24,1956:23,1942:18,
1929: 13 ijsdagen. Wat daarvoor
bleef december te zacht.
In *de wintersportgebieden heeft
men lange tijd met wat te weinig
sneeuw gesukkeld, al kwam daar
de laatste week weer enige verbete
ring in.ln Skandinavië is de winter
wel vrij streng, de Oostzee blijkt
tussen Zweden en de randstaten
weer helemaal te zijn dichtgevro
ren. De schaatsers zijn deze winter
in ons hele land ruim aan hun trek
ken gekomen en dit helemaal nu
inmiddels de Elfstedentocht is ge
houden, hetgeen in januari op het
nippertje in het water viel.
De dames van de Ned. Bond van
Plattelandsvrouwen hielden vorige
week dinsdag hun maandelijkse
bijeenkomst in hotel Vosman. Pre
sidente. De heer J. Vink uit Huis ter
Heiden verzorgde deze avond on
der auspiciën van de Nederlandse
Spoorwegen met de diaserie
„Avonturen van reizen door de eeu
wen heen" en een diaserie over ko
ninklijke treinen in Europa. Hier
aan was een quiz verbonden met
als prijs een dag gratis reizen met
de Spoorwegen, die gewonnen
werd door mevrouw A. Klein-Las-
ker.
De leden van de afdeling Holten
konden zich opgeven voor de pro
vinciale vergadering in Steen wijk
en voor een computercursus. De
eerstvolgende bijeenkomst is op 11
maart. Tijdens de koffie-ochtend
zal schoonheidsspecialiste Hennie
Oolbekkink uit Holten de dames
het een en ander leren over gelaats
verzorging. Op 25 maart is de geza
menlijke avond met de afdeling
Hellendoom.
