Jaarvergadering
Twenhaarsveld'
Tienduizenden vertroetelen
cactussen als jonge honden
Handbalverlies
voor A-junioren
OOK IN TWENTE VELE TIENTALLEN LIEFHEBBERS
HOLTENS NIEUWSBLAD
Uitnodiging CJV
LIJDENSMEDITATIE'
HERVORMDE KERK
S STILLE WEEK
HOLTEN
„Als u hem
op wilt eten
mevrouw, dan
moet u er
wel eerst de
stekeltjes
afsnijden
COLUMBUS
BRACHT DE
EERSTE MEE
DONDERDAG Y7 MAART 1983
Op vrijdagavond 11 maart werd in het gebouw het „Trefpunt"
te Espelo de jaarlijkse jaarvergadering gehouden van de zwem
en poloclub „Twenhaarsveld". Jonge leden kwamen bijeen bij de
Dorpsschool, waar het per trekker en huifwagen richting Espelo
ging. Na de opening van voorzitter J. Tuller werden de notulen
voorgelezen gevolgd door het jaarverslag van de penningmeeste-
resse en de secretaresse. De kascontrole werd goed bevonden door
de kascommissie, de dames H. Sprenkelink en Overmeen.
Mevrouw Sprenkelink trad af
en werd met meerderheid van
stemmen opgevolgd door me
vrouw D. Steenbergen. Voorlaat
ste punt van de agenda was het
kiezen van een nieuw bestuur
slid. H. Pekkeriet was aftredend
en niet herkiesbaar. Voorzitter
Tuller bedankte de heer Pekke
riet voor al zijn gedane moeite
en de goede inzet voor de
Zwem- en Poloclub en overhan
digde een cadeaubon namens de
vereniging. Wel blijft Pekkeriet
beschikbaar als coach van de
poloclub. Als opvolger werd de
heer A. Jansen gekozen. Na de
rondvraag was er een film van
Speedy Conzales en de Flinsto-
nes. Tijdens de pauze werden de
kinderen verrast met limonade
en een disco verzorgt door An-
dries Ligtenberg, hier konden de
kinderen zich uitleven er werd
gehost, gedanst en gesprongen
door groot en klein. Tegen ne
gen uur was het einde en de
kinderen kregen nog wat limo
nade en een zak chips waarna
allen weer in de wagen stapte
en luid zingend werd de thuis
reis via de vijf huizen ingezet.
Voor de tweede keer heeft het
recreatieteam het kampioen
schap recreatieschaak behaald.
In de laatste wedstrijd werd met
3-i van mede-koploper Rijssen
gewonnen. Het Holtense viertal
versloeg eerder Hardenberg,
Raalte en Nijverdal en behaalde
op één punt na de maximale
score.
Sporten op het Smidsbelt. Een
protest tegen de bezuinigings
maatregelen van het Ministerie
van Onderwijs.
Ter gelegenheid van het
36ste jaarfeest nodigt CJV de
Vriendenschaar de bejaarden
uit zaterdagmiddag 19 maart
om half twee in gebouw Ire
ne te komen kijken naar het
toneelstuk „Het eindpunt",
een tragi-komisch blijspel in
drie bedrijven. Voor vervoer
kan worden gezorgd. Tel.
16 12.
In de week van 21-27 maart
wordt weer de Emmabloemcol-
lecte Dat is sinds 1912 een tra
ditie. De Emmabloemcollecte -
voor tuberculosebestrijding en
kruiswerk - is de oudste col
lecte in Nederland. Tuberculose
- eens volksvijand nummer 1 -
lijkt een overwonnen ziekte.
Maar de ,tbc-explosie' enkele
weken geleden in Leeuwarden
bewees opnieuw, dat de ziekte
telkens weer de kop opsteekt
en dat bestrijding en waak
zaamheid nodig blijven.
Ook dit jaar zullen weer in de
Stille Week (tussen Palmzondag
en Pasen) lijdensmeditaties wor
den gehouden. De samenkom
sten zijn op maandag 28, dins
dag 29 en woensdag 30 maart
1983, beginnen om half acht en
duren ongeveer een half uur.
Maandag 28 maart zal pastor
C. Pouw spreken naar aanlei
ding van Johannes 19 vers 5b
(„Zie de Mens"). Het Hervormd
Kerkkoor zal medewerking verle
nen. Dinsdag 29 maart zal ds.
W. Vons spreken naar aanleiding
van Johannes 19, vers 3. Het
Holtens Gemengd Koor zal me
dewerking verlenen. Woensdag
30 maart zal ds. M. Berg spre
ken naar aanleiding van Johan
nes 19 vers 11. Het Jongeren
koor „Helicon" zal medewerking
verlenen. Donderdag 31 maart
zal in een dienst, eveneens in de
Hervormde Kerk, het Heilig
Avondmaal worden gevierd.
Voorganger is ds. H. J. Ekker.
Aanvang eveneens 19.30 uur. In
deze dienst zijn alle leden van
de drie voor deze Stille Week
samenwerkende kerkgenoot
schappen van harte welkom.
Vrijdag 1 april zal, als afsluiting
van de Stille Week, het Holtens
Mannenkoor Passiemuziek naar
het Johannes-evangelie uitvoe
ren. Deze uitvoering, eveneens
in de Hervormde Kerk, zal onge-
veer een uur duren (aanvang
ook 19.30 uur).
Nu deze samenkomsten een
goede gewoonte zijn geworden
in Holten, vertrouwen de organi
satoren erop dat er ook dit jaar
veel belangstelling voor zal be
staan.
De Liturgiecommissie van de
Hervormde Gemeente Holten, in
samenwerking met vertegen
woordigers van de Gerefor
meerde Kerk Holten en de R.K.
Parochie Holten.
In het voorlaatste weekend
van de zaalcompetitie kwam al
leen de jeugd in actie. Al speel
de tegen Raalte een ongelukkige
wedstrijd. Door een 3 tal treffers
vroeg in het begin van de wed
strijd was niet de motivatie bij
de gasten goed. Ondanks goed
tegenspel kwam Holten niet
dichterbij en het stond bij rust
met 2-6 achter. In de tweede
helft een gelijkspelbeeld. De
Holtense defensie sloot nu beter,
maar meer dan de 3-9 eindstand
zat er niet in.
A2 moest om een klein kansje
op het kampioenschap te hou
den, winnen van Pacelli. Die
druk zorgde ervoor dat het team
in de eerste helft te gespannen
speelde. Onnodige fouten in de
verdediging zorgden voor een 3-3
ruststand. Na de rust speelde
Holten beter en werden ook
aanvallend meer kansen gecre
ëerd. Daarvan werden er 9 be
nut terwijl Pacelli slechts 3 keer
kon scoren. De winst met 12-6
was verdiend maar niet geheel
overtuigend.
BI kreeg in de laatste wed
strijd loon naar werken. Na alle
eerdere wedstrijden te hebben
verloren, werd thuis tegen Achil
les zeer goed gespeeld. Holten
kwam bij rust met 5-1 voor.
Programma: komend weekend
worden de laatste zaalcompeti
tiewedstrijden gespeeld. Zater
dag: A2 uit tegen Kwiek om
17.30. Vertrek 16.30. Cl uit tegen
Wesepe om 10.22. Vertrek 9.15.
Zondag: Heren-senioren thuis
tegen Raalte om 14.55.
Standen: 1. HHZD 14-24; 2. Voorwaarts 14-23; 3.
Achilles 14-18; 4. WSV 13-13 (plus 9); 5. Holten
13-13 (-8), 6. Raalte 13-11; 7. Zwolle 13-3; 8. LHC
14-3.
Holten speelt haar laatste wedstrijd thuis tegen
Raalte. Geen gemakkelijke tegenstander, maar een
goede kans op winst is er zeker. Holten-Raalte
Sporthal 't Mossink, zendag om 14.55 uur.
De beruchte cactus uit o.a. Mexico die een sap -bevat
waar je „high" van wordt. In vele staten van Amerika
mogen zelfs liefhebbers ze niet in de kas kweken. Het
sap is samengesteld uit vijftien alkaloïden waarvan mes
caline er een is. De Indianen gebruiken het sap al eeu
wenlang bij rituele feesten.
Het woord „cactus" alleen al schrikt vele
mensen af. Die gekke dingen immers
hebben stekels en sommige van die
stekels hebben weerhaakjes die zich
hardnekkig kunnen vastzetten op alle
mogelijke gevoelige plekjes in de huid.
Anderen weer vinden cactussen ronduit
de lelijke eendjes van het plantenrijk:
dorre, droge en nooit-bloeiende
stofnesten. Weer anderen - en hun leger is
vele malen groter - voelen er zich zo
onweerstaanbaar toe aangetrokken dat zij
er de vensterbanken mee vol hebben
staan en ze vertroetelen als jonge hondjes.
De een houdt nu eenmaal van de moeder
en de ander van de dochter, om het maar
eens frivool te zeggen.
Alle moeders en dochters ten
spijt is de cactus mét de orchi
dee echter de meest gekweekte
exotische plantensoort, waar
voor in de loop van de eeuwen
sinds de ontdekking van Ame
rika bij wijze van spreken
moorden zijn begaan, zeer
kostbare reizen zijn onderno
men en letterlijk goud is neer
geteld. In alle landen van de
wereld, maar vooral in Ame
rika en Europa, zijn behalve
de vensterbank-liefhebbers
tienduizenden hoogst-serieuze
georganiseerde amateurkwekers
die bereid zijn een flink brok
van hun hele hebben en hou
wen in te leveren voor hun
liefhebberij of voor het bezit
van een zeer bijzondere soort.
In ons land zijn dat er ook
duizenden en alleen in Twente
lopen al tientallen cactusgek-
ken rond die al hun vrije tijd
in hun kas doorbrengen. De
meesten zijn landelijk verenigd
in de Belgisch-Nederlandse
Vereniging Succulenta en die
in Twente meestal tevens in
de onderafdeling IJsselstreek.
Ze zijn er in o.a. Enschede,
Hengelo en Almelo, maar ook
in Goor, Rijssen, Wierden, En
ter en Diepenheim en allen
hebben één ding gemeen: hun
nooit aflatende bewondering
voor „die gekke dingen" waar
van Columbus in 1496 als eer
ste Europeaan uit het pas ont
dekte Amerika de eerste exem
plaren meebracht als speciaal
geschenk voor Koningin Isa
bella van Castilië.
Alle andere op vakantierei
zen gesignaleerde cactussen
zijn afkomstig van import, ook
in de landen rond de Middel
landse Zee. Uiteraard zijn de
gemiddelde temperaturen in
die streken hoog genoeg om
cactussen daar te kunnen la
ten verwilderen.
Wij zullen het fijn houden en
u niet overstelpen met botani
sche bijzonderheden of dood
gooien, zoals dat zo plastisch
heet, met namen, waarvan alle
cactussen er als ware edellie
den minstens twee hebben.
Daarover alleen zijn ettelijke
bijbeldikke boekwerken ver
schenen en vele strijden tussen
geleerden van naam -geleverd.
Ze worden nog geleverd en zul
len geleverd worden tot in alle
eeuwigheid.
Toen Columbus en zijn man
nen de eerste merkwaardige
plantengedrochten zagen zullen
ze in hun baarden hebben ge
krabd en tegen elkaar hebben
gefluisterd: „De wonderen zijn
de wereld nog niet uit". Co
lumbus voer later de eerste
Europese haven nog niet bin
nen of de oude wereld stortte
zich vol ijver op de cactus.
Vooral vol na-ijver. Gedurende
de volgende eeuwen ontston
den ware verzamel-rages die
van Engeland, Frankrijk en
Duitsland overwoeien naar alle
bestuderen en fotograferen.
En, om op dat niet-bloeien te
rug te komen, zij krijgen ze
wel degelijk in de bloei en
niet zo zuinig ook..
De autochtonen, de indianen
dus, maakten altijd al een nut
tig gebruik van de cactus. De
meeste cactussen zijn eetbaar
en worden als sla of (geschild)
als aardappeltjes naar binnen
gewerkt. Doorns van bepaalde
soorten worden aangewend als
vishaken of naalden, van oude
planten dienen de stammen
tot bouw- of brandhout en tui
nen worden omheind met ha
gen van schijfcactussen.
Ook de vruchten gaan er in
als koek. Bekend zijn de cac
tusvijgen. Een bekende India
nenstam, de Apachen (Winne-
tou!) maakte van de gegiste
vruchten van de Camegia gi-
gantea (de grootste onder de
cactussen, die 15 of 20 meter
hoog kan worden) een zeer
koppig vuurwatertje. De klein
ste cactus is overigens kleiner
dan onze goede oude cent. In
latere jaren zijn enkele soorten
grondstoffen gaan leveren voor
de geneeskunde en de kosmeti-
sche industrie.
Een van de sporadische ge
vallen van werktuigengebruik
in de dierenwereld staat op
naam van een distelvink die
op de Galapagoseilanden leeft.
Deze „plukt" cactusdooms met
weerhaken om er insectenlar
ven mee uit het hout te peute
ren. Ze leggen er zelfs voorra
den van aan.
De kleinste cactus, Blossfel-
dia minima, kleiner dan (in dit
geval) een Pfennig.
De grootste cactus, Camegia
gigantea.
In deze tijd spreekt mis
schien het meest aan dat be
paalde soorten cactussen (o.a.
de Lophophora) roesverwek
kende alkaloïden bevatten
waarvan een mens „high"
wordt. De Lophophora genoot
bij indianenstammen in Mexico
een goddelijke verering. Gods
dienstige rituelen gingen gep
aard met het innemen van
„peyotl", het sap van de Lop
hophora dat behalve nog veer
tien andere alkaloïden mesca
line bevat dat optische halluci
naties teweeg brengt. Het is
verwant met LSD.
Met minder godsdienstige be
doelingen heeft de drugshandel
zich natuurlijk meester ge
maakt van de Lophophora,
zelfs in die mate dat in tal
van staten in de USA het kwe
ken of zelfs in de liefhebbers-
kas bemoederen van deze soor
ten verboden is.
Hier zijn we nog niet zo
„ver". Onze leden van de cac
tusclubs kunnen het zaad nog
gewoon via de vereniging ko
pen.
Onlangs kocht een kennis op
de Bloemgracht in Amsterdam
een Lophophora Williamsii
voor (dat wél...) f25.-. De
koopman zei: „Als u hem op
wilt eten, mevrouw, moet u er
wel eerst de stekeltjes afsnij
den.
Voor de autochtone Indianen
in de beide Amerika's, van Ca
nada tot Vuurland, was de
cactus al zolang er mensen
hebben bestaan, als het ware
gesneden koek. De nieuwe we
reld nl. is het enige deel van
Mevrouw Hondebrink uit Al
melo, een van de leden van
Succulenta, in haar kas.
deze aardkloot waar cactussen
van nature voorkomen. Er zijn
tal van theorieën over waarom
dit zo is maar het fijne ervan
weet ook anno 1983 nog nie
mand zeker. We zullen er wel
nooit achter komen.
Er bestaan maar enkele soor
ten die ook inheems zijn in
Zuid-Afrika. Men zegt dat vo
gels de zaden hebben overge
vlogen.
cactus eens een bedrag neerge
teld dat een veelvoud was van
de waarde van een klomp
goud die even veel woog als
de cactus. Een plant gelijkend
op een hondehoop, dat vele
malen zijn gewicht in goud
waard was!
De kassen van de Onassissen
in die jaren werden hoe langer
l hoe langer, breder en hoger en
de rage werd bijna een rijke-
lui's ziekte. Maar rond 1880
kwam de klad in de verzame-
larij. De lol was er blijkbaar
ineens af, men werd blasé en
de oude collecties gingen verlo
ren. Pas tientallen jaren later
stroopten enige biologen en
mét hen een nieuwe generatie
verzamelaars de mouwen weer
op en ontstond een tweede
grote verzamelgolf die, afgewis
seld door enkele dalletjes, nog
steeds voortduurt. De geleer
den staken de hoofden bij el
kaar en stichtten de IOS, een
internationale organisatie voor
het bestuderen van succulente
planten (Succulent zijn die
planten die in de evolutie heb
ben „geleerd" zich aan te pas
sen aan het klimaat en het
vermogen hebben ontwikkeld
voor droge tijden vocht op te
slaan in hun weefsels en wor
tels. Het bekende appeltje voor
de dorst).
Europese landen. Natuurlijk
duurde het nog eeuwen - zo
snel ging het leven toen nog
niet - voordat deze verzamel
woede echt op grote schaal
aan de gang was en dan van
zelfsprekend alleen bij de rij
ken der aarde, zoals de in cac
tuskringen veelgenoemde en
-geroemde vorst Von Salm
Reifferscheidt-Dyck wiens
naam aan vele soorten verbon
den is. Hij woonde op een kas
teel bij Düsseldorf en had 27
jaar lang een tekenaar in
dienst die niets anders deed
dan cactussen tekenen.
Von Salm stroopte heel Eu
ropa af om nieuwe soorten aan
zijn verzameling toe te voegen
en kweekte of zijn leven er
van af hing. Tot zijn 76e
schreef hij het ene boek na het
andere en hij stierf echt in het
harnas.
Een dure hobby in die tijd:
in het begin van de achttiende
eeuw - de tijd van Von Salm -
werd er voor een bepaalde
Sinds de laatste eeuw zijn
honderden en honderden nieu
we soorten ontdekt waardoor
het totaal aan beschreven
soorten in de vele duizenden
loopt. De éne beroemde bota
nicus noemt er meer dan twee
duizend, maar de andere nog
beroemder collega houdt het
op meer dan vijfduizend. Nog
jaarlijks worden tientallen
nieuwe soorten aangedragen
door geleerde jagers van den
bloede, al zijn er zoveel onge
leerde jagers om den brode
aan het werk getogen, dat er
nogal wat zeldzame soorten
zijn uitgestorven of met onder
gang worden bedreigd. In som
mige Zuidamerikaanse landen
zijn dan ook export-verboden
ingesteld.
Wij kennen ook in Twente
liefhebbers (maar dat heeft
niets met die ondergang te
maken) die een groot deel van
hun leven aan de cactus wij
den en er lange dure reizen
voor ondernemen naar o.a.
Mexico, Brazilië en Zuid-Af
rika om de planten van hun
liefde in hun natuurlijke om
geving te kunnen gadeslaan,
