Bollen verdienen een eigen
plaats in tuin
om fret huis
«pp
Gaas als schutting
Goed uitgerust na
gezonde nachtrust
Compostversneller: meer
zelf gemaakte compost
Venster
in
bruids
tooi.
Hou 't zonnetje
buitenshuis
Eenvoudig
zaaien
PT""
DONDERDAG 17 MAART 1983
HOLTENS NIEUWSBLAD
11
Als we het over zomerbloeiende
bolgewassen hebben, reikt de kennis
meestal niet verder dan Dahlia's, gla
diolen of lelie's. Er zijn echter heel wat
meer bollen en knollen de moeite
waard om eens in de tuin te planten.
De meeste van deze zomerbloeiers
stammen uit subtropische of tropi
sche streken. Ze kunnen daarom het
best in het voorjaar worden geplant
en voor de winter worden gerooid of
goed afgedekt. Een vijftal plantenge
slachten zal hieronder beschreven
worden. Het zijn over het algemeen
De Eucomis of ananas-plant is
een zeldzame verschijning in de
Nederlandse tuinen. Het aanbod
van deze bollen is niet groot zo
dat men er snel bij moet zijn in
het tuincentrum.
bol- of knolgewassen, die met een
beetje moeite goed verkrijgbaar zijn.
Ze zullen uw tuin een minder alle
daags tintje geven.
De Tigridia geeft zulke prach
tige bloemen, dat iedere rechtge
aarde plantenliefhebber ze min
stens eens geprobeerd moet heb
ben. Ze worden ongeveer 45 cm
hoog en doen het op iedere re
delijke tuingrond goed. Er zijn
variëteiten met witte, rode en
rose bloemen, met al dan niet
donker gevlekte harten. Het is
het interessantst om de Tigridia
„gemengd te kopen. De bloem
van de Tigridia springt wel een
beetje zuinig om met haar
schoonheid. Ze bloeit namelijk
maar één dag.
Eucomis
Tot de lelieachtigen behoort
de Eucomis, ook wel anana
splant genoemd door de kroon
van loofbiaden die zich bove
naan de steel met bloemen be
vindt. Het is vooral de decora
tieve bloeiwijze en verder ook
het blad, die de sierwaarde van
de Eucomis bepalen. In tegen
stelling tot de zojuist genoemde
Tigridia is de bloemkleur van de
Eucomis weinig spectaculair:
wit-, lila-, en groenachtig. De
bloeitijd is afhankelijk van het
soort, maar valt meestal in de
maanden augustus en septem
ber.
Sparaxis
Net als zovele bol- en knolge
wassen stamt ook dit tot de iri-
sachtigen behorende knolgewasje
uit Zuid Afrika. De Sparaxis
geeft met z'n rode, gele, paarse,
witte en oranje tinten de tuin
een fleurig aanzien. Omdat ze
niet bepaald groot worden - tot
20 cm - kunt u ze het best voor
aan in de border planten, waar
ze in juni en juli bloeien. Plan-
tafstand onderling ongeveer 4
cm. Over het algemeen wordt
Sparaxis in gemengde kleuren
aangeboden. Ook hier geldt: in
het voorjaar planten en voor de
vorst oprooien of vorstvrij afdek
ken.
Galtonia
Weer een echt bolgewas is de
tot de lelieachtigen behorende
Galtonia. Als je de bol goed be
kijkt doet hij je aan de hyacint
denken. De plant is ook wel
eens bij de hyacinten ingedeeld
geweest en wordt ook wel Kaap
se hyacint genoemd. Het is een
stevige jongen met witte, han
gende, welriekende bloemen aan
stelen die wel ruim 1 meter
hoog worden. Bloeitijd: augus
tus/september. Indien men de
bloemen na de bloei met rust
laat, kan men in de buurt van
de planten talrijke zaailingen
verwachten.
Montbretia
De Montbretia's, die eigenlijk
Crocosmia zouden moeten heten,
komen ook uit Zuid Afrika. De
hedendaagse Montbretia's be
staan uit groot- en kleinbloe-
mige cultuurvariëteiten.
De bloeiwijze is aarvormig met
dus aan weerszijden bloemen, in
de kleuren rood, oranje of geel.
De plant die wèl onder de naam
Crocosmia verhandeld wordt is
Crocosmia masonorum, met een
plantopbouw als Montbretia. De
Crocosmia masonorum is echter
groter en heeft de oranjerode
bloemen aan èèn zijde van de
steel geplaatst. De Montbretia's
behoren tot de irisachtigen en
worden tot 50 cm hoog.
Kleinbloemige variëteiten zijn
o.a. „Fire King", „Météore" en
„Vesuvius". Een interessante
grootbloemige is „Emily Mc.
Kenzie" en ook „Aurora".
De lente brengt bij iedereen
wel een verandering teweeg,
waaronder de drang om weer
iets in de tuin te gaan doen. Er
wordt geschoffeld, gewied en
gezaaid. Dat juist het zaaien
voor een groot deel bepalend is
voor het slagen van de tuin,
wordt ieder jaar weer ervaren.
Het is nou eenmaal een secuur
en geduldig werkje.
Voor degene die niet zoveel tijd
heeft en toch een goede tuin wil
hebben, biedt Turckenburg een
goede oplossing: de Seedstick.
Het is een handig staafje met
zaadjes erop. Eenmaal tot de
aanuiding op de stick in de
grond gestoken, zitten de zaad
jes vanzelf op de juiste afstand
en diepte. De Seedsticks zijn er
voor Leeuwebekken, Violen, IJs-
kruid, Alyssum en droogbloe
men, alsmede voor kropsla en
peterselie. Ze zijn in verpakkin
gen van 60 stuks a d3,95 te
koop in warenhuizen, super
markten en uiteraard in de tuin
en plantencentra.
In een open tuin wil men ook wel eens vrij
zitten. Of het nu om een jonge tuin gaat, waar
nog weinig bschutte hoekjes zijn of om een
tuin waarin bewust voor een open ontwerp ge
kozen is. Met gaas en snelle klimmers is in een
mum van tijd een afgescheiden hoekje te ma-
Steeds vaker wordt geschre
ven over het zelf compost
maken van de in het huis
houden vrijkomende hoeveel
heid organisch materiaal.
Het gaat dan voornamelijk
om groente-, fruit-, tuin- en
keukenafval. Het zelf com
post maken heeft als voor
deel, dat er minder afval
aan de stoeprand wordt ge
zet en dat een compost
wordt geproduceerd die voor
allerlei doeleinden in de
sier- en/of moestuin kan wor»
den gebruikt.
Vooral de kleine siertuin-
en/of moestuin bezitter is
aangewezen op het zelf com
post maken in daarvoor be
stemde compostsilo's. Het
composteren in een compost-
silo wordt in bestaand voor
lichtingsmateriaal min of
meer als zeer simpel voorge
steld. Het afval behoeft maar
in de silo te worden gedaan,
en na 6 weken is er dan van
zelf compost ontstaan. Deze
gang van zaken is wat té
eenvoudig voorgesteld. Er
moet voor worden gezorgd,
dat er een goed leefklimaat
ontstaat voor de micro-flora
(bacteriën, schimmels, actino-
myceten) die het organisch
materiaal, moet omzetten tot
compost. Ook wormen, pisse
bedden, torretjes, duizendpo
ten enz. leveren een belang
rijke bijdrage aan het af
braakproces. Ontbreekt een
goed milieu dan vertraagt
niet alleen het composte-
ringsproces, maar er ontstaan
ook allerlei vervelende luch
tjes, waarmee men in de di
recte omgeving niet blij zal
zijn.
Leefmilieu
Om het leefmilieu gunstig te
stemmen kan men gebruik
maken van de VAM organi
sche compostversneller. Het
woord zegt het al, hierdoor
wordt het fermentatieproces
compostering) gunstig beïn
vloed en verloopt het af
braakproces sneller, zodat
ook vlugger compost wordt
verkregen. De voordelen van
deze compostversneller zijn:
het bevorderen van een ge
zond en leefbaar milieu voor
de micro-flora; de aanwezig
heid van baeeteriën en
schimmels in het produkt zelf
(organisch) geeft een extra
snelle start aan het compos-
teringsproces; het produkt
bevordert een snelle maar
vooral gelijkmatige composte
ring; VAM organische com-
postversneler is een milieu
vriendelijk produkt, vrij van
onkruidzaden en ziektekie
men en het laat zich eenvou
dig uitstrooien en het pro
dukt heeft een gunstige in
vloed op de hoeveelheid te
produceren compost.
De VAM organische compost
versneller is verkrijgbaar in
een emmer van 10 liter met
deksel en maatschep.
ken, beschut tegen wind en (te) nieuwsgierige
blikken.
Gaas beschikt over veel eigenschappen. Het
is makkelijk rond te zetten, waardoor een be
schut hoekje in de tuin een ronde vorm kan
krijgen.
Hoe ingewikkelder de vorm,
des te meer palen zijn er nodig.
Maak eerst een schets. Over
weeg om het beschutte hoekje
op een dekoratieve manier te
bestraten, bv. in cirkelvorm met
keitjes of iets dergelijks. Maak
er gedeeltelijk een windkering
omheen, maar hou het be
schutte hoekje natuurlijk niet te
klein, denk daarbij bv aan het
tuinmeubilair dat er komt te
staan.
Het gaas dat voor zo'n be
groeide windkering het meest in
aanmerking komt is Pantanet,
dat een donkergroene klem-
heeft en vastgemaakt dient te
worden aan houten palen van
^4 zo'n 9 cm. doorsnede. De palen
moeten voldoende diep worden
ingegraven tot zo'n 60 tot 80
cm. diep. Het gaas kan er met
gegalvaniseerde krammen wor
den vastgezet. Er zijn heel wat
planten geschikt om rond het
beschutte hoekje in de tuin te
worden gezet, zowel éénjarige
als vaste planten. In de volle
zon horen andere planten dan in
de schaduw.
Maaiers
Even heel iets anders dan
schuttingkwesties is het maaien.
Skil Nederland heeft dezer da
gen een tweetal nieuwe gras-
kantmaaimachines het licht
doen zien, waarmee het tuinon
derhoud aanzienlijk vergemakke
lijkt wordt. De machines werken
snel en efficiënt en zijn uiterst
handig te bedienen. Uniek voor
deze maaiers is de ergonomisch
gevormde handgreep. Rugklach
ten tengevolge van werk in de
tuin worden zodoende aanzien
lijk verminderd.
Het principe van deze machi
nes berust op een snel roterende
nylondraad, die gras en onkruid
feilloos afsnijdt. Wanneer de ny
londraad op is, wordt eenvoudig
een nieuwe spoel in de machine
gezet. Een groot voordeel is, dat
dit gereedschap speciaal op
moeilijk bereikbare plaatsen te
gebruiken is, langs muren, hek
ken, trappen, vijvers, rondom
bomen, onder heesters en strui
ken etc. De graskantmaaiers zijn
dan ook speciaal bedoeld voor
het keurig verzorgen van randen
langs gazons, paden, perken,
bloembedden etc. Daarbij wordt
niet alleen het gras, maar ook
onkruid zonder moeite verwij
derd. Zelfs het moeizame toppen
van heide kan nu snel met de
machine gebeuren. Ook onge
wenste begroeiingen tussen te
gels en stenen worden in een
handomdraai weggemaaid.
De één heeft voldoende aan vijf uur slaap en
de ander zal na een „nachtrust" van 8 uur nog
„gebroken" uit z'n bed komen. Om uitgerust te
ontwaken moeten de spieren zich tijdens de
slaap optimaal kunnen ontspannen. In iedere
houding. En tijdens de slaap wordt nogal eens
van houding veranderd! Per nacht wisselt het
lichaam zo'n twintig tot zestig maal van posi
tie. Hoe meer druk het bed op verkeerde plaat
sen op het lichaam uitoefent tijdens de slaap,
hoe vaker er gewoeld wordt. Een verkeerd bed,
en daarmee bedoelen we dan niet alleen het
matras maar ook de matrasdrager, - de totale
combinatie dus -, staat daarom garant voor
een rusteloze slaap met op den duur als gevolg
een pijnlijke rug bij het ontwaken.
Nu is slapen een heel per
soonlijke bezigheid. Geen
mens is hetzelfde gebouwd,
daarom is het niet mogelijk
om één bedcombinatie te
noemen die voor iederéén ge
schikt is. Waar het om gaat
is dat de wervelkolom tijdens
de slaap in de juiste houding
wordt gehouden. Maar ook
het vochtdoorlatend vermo
gen en de warmte-isolatie
van het bed zijn belangrijk
voor een gezonde nachtrust.
Over het algemeen geldt dat
de door de fabrikanten aan
geboden combinaties van ma
trasdrager en matras goed
zijn.
Zelf een combinatie samen
stellen kan natuurlijk ook,
maar dan moet men wel
goed weten welke matrasdra
ger past bij welke matras en
welke combinatie het meest
geschikt is voor uw persoon
lijk slaapcomfort.
„Dragers"
Het duurste matras met de
duurste drager garandeert
niet automatisch een goede
nachtrust. Ga dus niet alleen
op de prijs af bij de aanschaf
van een nieuwe bedcombina
tie. Op een goede boxspring
hoeft echt niet ook nog een
dure binnenveringmatras te
liggen. Dat is dubbelop.
Wat is nu een goede ma
trasdrager? Zoals we in het
begin van het artikel al zei
den, dat is niet zo maar aan
te geven, omdat slapen zo'n
strikt persoonlijke aangele
genheid is (om die reden
wordt vaak ook geadviseerd
twee éénpersoons - in plaats
van één tweepersoonsbed te
nemen). De combinatie van
matrasdrager en matras is
uiteindelijk bepalend. Koop
daarom een „bed" altijd bij
een goede bedden„specialist",
die u goed kan voorlichten.
Er zijn de laatste jaren
nogal wat nieuwe typen ma
trasdragers op de markt ge
komen. Daardoor is de van
ouds bekende spiraal wat op
de achtergrond geraakt. Nieu
we typen zijn o.a. de boxsp
ring opgebouwd uit een on
derbed met een houten of
metalen frame en de latten-
bodem.
Keuze te over is er voorts
op het gebied van de matras
sen zelf, van de welbekende
binnenveringmatras tot „,eri
met de schuimrubbermasüfeS
sen en die van kunstschukn
of te wel polyeter.
Het Nederlandse straat
beeld geeft als regel weinig
opwindends te zien als het
van de vensteraankleding af
moest hangen. Vooral wonin
gen in oude stadswijken bie
den vaak een troosteloze
aanblik. Gesloten, meestal
slordig opgehangen vitrages,
afgewisseld met naar beide
zijden opengeschoven gordij
nen met een treurend plantje
ertussen, of een zuiniggerim-
peld strookje gordijnstof bo
ven een vensterbank met een
kleurige verzameling bloem
potten. Maar, plotseling zie
je dan vanuit de grauwe
eentonigheid van somber
ogende vensters een raam
opduiken dat in bruidstooi
gehuld lijkt te zijn. Rijk ge
plooide, voor elkaar langs
vallende sluiers van soepel
materiaal, aan weerszijden
opgenomen door banden - de
embrassen - en langs de ran
den afgezet met kant.
Welk type gordijn u ook
kiest, indien goed gekozen en
afgewerkt, zal het een bijzon
dere waarde aan zowel het
binnen- als het buitengebeu-
ren van de woning toevoegen.
Dat geldt voor zowel de vi
trage als voor het overgor
dijn. Goed gekozen, dat wil
zeggen dat het type gordijn
qua stijl moet passen bij de
rest van het interieur. Goed
gekozen wil ook zeggen dat
de gebruikte materialen ge
schikt moeten zijn voor het
type gordijn. Het gordijn
dient bovendien goed afge
werkt te zijn. Een slordig ge
naaid gordijn kan nooit een
sieraad voor het venster zijn.
Persoonlijke smaak zal dik
wijls de doorslag geven bij de
keuze. Maar ook het type
raam en de rest van het in
terieur spreken een woordje
mee. Zo'n goedgekozen en af
gewerkt gordijn kan strak en
modern zijn, opvallen door
dessin en/of materiaal, maar
het kan ook een modelgor
dijn zijn, uitgevoerd in een
bovengenoemde romantische
stijl. Zo'n modelgordijn leent
zich bij uitstek voor een klas
siek interieur.
Vakmanschap
Het vervaardigen van zo'n
'modelgordijn, waarin veel va
riaties mogelijk zijn, vereist
wel vakmanschap. Daarom
kunt u beter maar niet zelf
aan de slag gaan, want slech
te afwerking of lelijke plooi
val vallen bij dergelijke aan
dacht eisende vensteraankle
dingen direct op. Wilt u het
toch zelf proberen, beperkt u
zich dan tot een zo eenvou
dig mogelijk model.
Voor modelgordijnen wordt
naast synthetische voile ook
gebreide marquisette, bobi-
nette - dat is een kantach
tige stof - of een soepele vi
trage met bouclé effect ge
bruikt. De zogeheten „open
weave" is een minder ge
schikte stof voor een model
gordijn. Over het algemeen
kunt u de regel aanhouden:
hoe ingewikkelder het model
gordijn, hoe eenvoudiger de
struktuur van de stof. Voor
alle materialen geldt dat ze
heel soepel moeten zijn, wil
het beoogde effect bereikt
worden.
Hopelijk gaan we dit jaar een zachte lente en een aange
name zomer tegemoet, want na vier maanden vrieskou en
gure wind zijn wij daar met ons allen best een beetje aan
toe. Zon? Ja, graag. Maar dan wel op een aangename, ple
zierige manier. Anders gezegd: wèl de lusten, maar niet de
lasten. Dat laatste kan bereikt worden met behulp van een
goede zonwering.
Ramen die op het oosten
liggen hebben nauwelijks of
geen zonwering nodig: het
ochtendzonnetje is in ons
land mild genoeg, de tempe
ratuur is dan nog vrij laag.
Ramen op het zuiden en het
westen daarentegen hebben
het soms zwaar te verduren,
omdat de zon 's middags
veel verder naar binnen
schijnt. Deze vensters komen
dus het meest voor zonwe
ring in aanmerking.
Een goed toegepaste bui
tenzonwering blijkt in de
praktijk - als men het warm-
tewereld vermogen als maat
staf neemt - de beste resulta
ten te geven. De buitenzon
wering houdt het zonlicht te
gen, maar zorgt tevens dat
de stralingswarmte niet in de
kamer kan doordringen: de
geabsorbeerde warmte wordt
voor het overgrote deel direct
weer aan de buitenlucht afge
dragen. Men kent tegenwoor
dig buitenzonweringen in al
lerlei variaties. De markies
bijvoorbeeld is niet alleen bij
zonder decoratief, maar biedt
vooral ook goede bescher
ming tegen van opzij inval
lende zon.
Buitenjalouzieën - meestal
voorzien van horizontaal kan
telbare lamellen - bieden het
voordeel dat ze het binnenko
mende daglicht kunnen tem
peren, terwijl de mate van
warm te-wering kan worden
geregeld door de stand van
de lamellen. Het materiaal is
aangepast aan eisen van sta
biliteit, wind- en weer-besten-
digheid. Er zijn ook oprolbare
buitenjalouzieëm. Het voor
deel hiervan is dat men hier
mee uitstekend alles kan ver
duisteren.
