iif! Landweren en Landeweerd mSMÈm Prijsbewust hopen :--/i LUBOUW ENGELO' 1 I Isco DISCO D0RRESTEYN Zorg dat u klaar bent voorde Jr Winter! lil Kuypers bv ZET0R tractoren l D. SCHUITERD BV ra4:- 'WËÊÊÈÊÊ' sir MODE SCHUPPERT Te huur a.d. Stationsstraat in Nijverdal WONING BEDRIJFSRUIMTE KANTOORRUIMTE ALUMINIUM RAMEN DEUREN SCHUIFPUIEN I orresteijn Larenseweg 14 - Holten Klein Velderman b.v. ZONDAG discobal café „De Wippert" 2EHANDS PLOEGEN KUIJPERS B.V. HURKO TV S nuchtere kalveren hooi - stro - bierbostel mais - perspulp enz. H. BIELEMAN „DE P0PPE" BAR-DANCING B00DE BATHMEN „Bob East Show Band" „Joepie" B00DE Voor een luxe keuken en prachtige tegels y. m m MJ% Sportief en elegant 3-delig gebreid pak. Het vest met folkloremotieven f219,- aan? DORPSSTRAAT-HOLTEN .HOLTENS NIEUWSBLAD - 29 OKTOBER 1981 - PAG. 10- met centrale verwarming en garage. Indeling: kelder, hal, grote moderne leefkeuken, w.c. en kamer met parketvloer en open haard. 3 slaapkamers en badkamer, w.c. en een ruime vliering voor vele doeleinden zeer ge schikt, van 12x11 m. met kan- teldeur, benzinepomp en doorsmeerput Bovendien een van 5x4 m. De woning en de bedrijfsruimte kunnen samen of afzonderlijk gehuurd worden. (De rijwielhandel in het voorste deel van het pand valt hier niet onder, maar wordt normaal voortgezet). H. VAN LINDENBERG, Stationsstraat 2, tel. 05486-1 28 45 b.g.g. 05478-13 22 A Heemafstraat 18A HENGELO (O) Nieuw: ook leverbaar met geïsoleerde profielen;. Laat oude houten kozijnen en tuindeuren vervangen door aluminium of kunststof deuren met holst isolatie glas J.aat het nog voor de winter doen door de VAKSPECIALISTEN van ALU BOUW HENGELO Bezoek onze stand op de huishoud-hobby-beurs in Borne EIGEN MONTAGEOIËNST ZEER SCHERPE Bel 074-433326 voor inlichtingen en documentatie, PRIJZEN t's avonds 05470-4843) 20 Original tracks by Lloyd Price, Andrews Sisters, Louis Armstrong, Eartha Kitt, Judy Garland, Brenda Lee, 'Mills Brothers, Ella Fitzgerald, Pat Boone, Vic Dana, Benny Goodman, Marlène Dietrich, Bing Crosby, The Platters, Billy Holiday Aardgas duurder??? Maak uw verbruik minder!!! Raadpleeg uw verwarmingsadviseur Kolweg 76 - Tel. 1332 in Aanvang: 14.00 uur Nu zijn onze kollekties kom- pleter dan ooit. Stuk voor stuk voorzien van sympa thieke prijskaartjes. Waarom teveel betalen als 't bij ons anders kan. Kom 't zelf eens ervaren: zomaar even bij ons binnen stappen. Geheel vrijblijvend natuurlijk. Maar u slaagt be slist. En laat dan Koning Winter maar komen. TE KOOP Cultivators Mestwagens Mengmesttanks Kuilvoersnijders Stalmatfen Stalroosters enz. „SL00TSMID" Zutphenseweg 31 Laren (Gld.) Tel. 05738-12 27 NIEUW metTtabine 83 DECIBEL 50 pk 25.500 60 pk 29.500 70 pk 32.000 Zutphenseweg 31 LAREN (GLD.) Ingeruil en door de bank teruggenomen KLEUREN TV'S VANAF 398.- met garantie Nieuwe kleuren tv's vanaf 1398.- Deventer Bellendonkplein 16 Tel. 05700-32477 Ook voor onderhoud van alle merken tv's zwart-wit tv's vanaf 50.- GEVRAAGD: voor de mesterij Vanaf 1 okt. weer aflevering elke maandag en donderdag DERK JANSEN Tel. 05483-15 83 VOOR Tel. 05483-1493 Café-Restaurant voor receptie, bruiloft, etentje en feestavond Prima keuken j Max. 350 personen Telefoon 05476-12 06 presenteert a.s. zondag Grote zaal: Raadskelder: aanv. 19.45 uur VOOR SFEER EN GEZELLIGHEID! 'HAARVERZORGING ORANJESTRAAT 18, HOLTEN TELEFOON 054851615 naar: Dorpsstraat 39 - Holten - Tel. 2873 O begint met advertenties lezen Wat zijn landweren? Waar vindt men ze? Wanneer zijn ze ontstaan? De landweren hebben al lang de aandacht van geschiedvorsers gehad. G. J. Doomink heeft gepoogd aan te tonen, dat de landweren dienden ter bescherming van het land, een landstreek of een bepaald stadsgebied, zoals bijv. stadsweiden bij Deventer, tegen invallen van rovers, die het op vee, of van vijanden, die het op de veiligheid van de stad hadden gemunt. 1) Doomink maakt dan ook onderscheid tussen stads- en plattelandslandweren. Een landweer van Salland lag langs de Schipbeek en liep tot „De Waardenborch" bij Holten. Behalve de stad Deventer en Salland kenden ook Twente en Enschede landweren. Deze moeilijk te nemen hindemis sen worden ook wel gezien als begrenzingen van de marken. Hofsteden nabij de oude markegrenzen heetten vaak Landeweerd of Lan(n)ever. De naam „landweer" wordt in 1358 reeds in de stadsrekeningen van Deventer genoemd. Kort na 1450 vaardigde David van Bourgondië, bisschop van Utrecht en landsheer van Overijssel, een verordening op de landweren uit. Iemands rechter hand zou worden afgekapt als deze zou zijn uitgestoken om de landweer te slechten. In de vijftiende eeuw stonden de landweren dus al onder bisschoppelijk toezicht. Terplaatse waar een ver keersweg de landweer kruiste waren dubbele slagbomen, z.g. rön- nebomen aangebracht. Een versterking als „De Waardenborch" beveiligde een hoofddoorgang. Het is niet onmogelijk, dat landwe ren zijn opgeworpen om de handelswegen terwille van de heffing van tolgelden af te sluiten. Er zijn landweren in het terrein opge spoord, waarbij werd afgegaan op huisnamen als Booms (voor den Boom bij Rijssen), Draaiom of Drajom - in Zutphen bestaat een Draaiomsdreef -, Hekjan, Hekkert, Hekman en Hekwolter (bij >Tubbergen) - hek wijst op doorgang in de landweer -, Kiekebelt (bekend in Wierden), Koerhuis en Koerkamp (koer houdt verband met het Latijnse curare is wachten), Landeweerd, Landuwer en Lan(n)ever - landbouwer en raadslid Willem Landuwer werd Lan(n)evers-Wilm genoemd - Pasop, Rönneboom, Slaghekke en Slagman, alsmede Slotman en misschien wel Tromop. II. De familienaam Landeweerd met al zijn varianten is al van oude datum. Jannis Dikkers, evenals zijn vader herbergier in „De Denne- boom", trouwde op 2 september 1753 met Aaltje Landeweer, een dochter uit de echtverbintenis van Teunis en Aaltje Landeweer. Rond 1745 aanschouwde Egbert Jansen of Landuwer te Holten het levenslicht. Op 20 januari 1812 stelde hij de schout van Holten ervan in kennis, dat hy zijn geslachtsnaam wilde halvéren. Zijn vier zoons, respectievelijk Hendrik, Willem, Jan en Hendrik Jan geheten, gingen hiermee akkoord. Ook de kinderen van Hendrik en Hendrik Jan zouden de naam Landuwer voeren. Willem en Jan waren toen ongehuwd of gehuwd en (nog) kinderloos. Egbert Landuwer heeft - misschien onbewust - ertoe bijgedragen, dat zijn afstammelingen niet met verschillende namen door het leven zouden gaan. Hoewel Jan Vincent in de akte van 20 januari 1812 vermeldde, dat de naam "voortaan Landuwer zou luiden, kan worden aangenomen, dat Egbert de naam niet alzo geschreven wilde hebben. De akte draagt dan ook de ondertekening van Egbert Landuweer. Toen hij op 23 januari 1827 overleed, werd geregistreerd, dat aangifte was gedaan van het heengaan van Egbert Landuweerd. Onlangs heb ik ter gelegenheid van de promotie van ir. G.H. Landeweerd tot doctor in de geneeskunde een kwartierstaat samengesteld. In het eindsta dium van mijn speurwerk werd ik nog eens geconfronteerd met deze naamsvarianten. Ieder die zich ertoe zet om gegevens te verzamelen ter verwerking in een stamboom of kwartierstaat, welke een Lan deweerd of Landuwer tot uitgangspunt heeft, of deze namen ten behoeve van een andere kwartierdrager tegenkomt, moet rekening houden met oponthoud als hij de registers van de burgerlijke stand terzijde legt en de doop- en trouwboeken (de z.g. retro-acta van de burgerlijke stand) ter hand neemt. Het wordt nog ingewikkelder als er voorts sprake is van Klein Landeweer en OudLanduwer. De naam Klein Landeweer komt ook voor in de kwartierstaat van prof. dr. Hendrik Wagenvoort, wiens bet-overgrootmoeder Hendriena Klein Landeweer op 15 of 18 februari 1756 te Holten werd gedoopt als dochter van Hendrik Janzen en Jude Engberts aan Hutten in de Look. Bij andere kinderen van Hendrik en Jude is vermeld: aan Hutten op Klein Landeweer in de Look. De huwelijksinschrijving, gedateerd 1 mei 1740, luidt: Hendrik Jansen Visseher en Judith Klein Landeweer. De familienaam Visseher (De Visker is vermoe delijk ingeruild voor Klein Landeweer, omdat de bruidegom op het erve Hutten (of Hutters) op Klein Landeweer is gaan wonen. 2) III. Zoals „Holtens Nieuwsblad" van 15 oktober j.l. berichtte, promo veerde ir. G.H. Landeweerd de volgende dag op een dissertatie over witte bloedcellen. Ik heb mij al vele jaren bezig gehouden met het zoeken naar een antwoord op de vraag welk bloed eigenlijk door de aad'ren van de jonge doctor vloeit. Het resultaat van dat onderzoek heb ik neergelegd in een kwartierstaat, waaruit blijkt, dat Lande weerd geworteld is in het grensgebied van Salland en Twente. De kwartierstaat telt 30 voorouders, terwijl er nog 56 op een bijlage zijn vermeld. Omdat er bij vele lezers van „Holtens Nieuwsblad" nog steeds belangstelling blijkt te bestaan voor familiegeschiedenis uit Holten en naaste omgeving, wil ik thans nog mededelingen doen over de inhoud van de kwartierstaat, welke genoemde G.H. Lande weerd tot uitgangspunt heeft. Een dergelijke staat geeft het meest volledige overzicht van de afstamming van een persoon, die kwar tierdrager heet. Iedere opklimmende generatie wordt parentatie genoemd. De kwartierstaat leent zich voor vermelding van de belangrijkste gegevens van twee ouders, vier grootouders, acht overgrootouders en zestien bet-overgrootouders. Uiteraard behoeft men zich niet tot dit dertigtal te beperken. Ik kom dan tot het volgende overzicht, waarin gemakshalve alleen namen, voornamen en geboorteplaatsen zijn opgenomen. 1. Gerrit Hendrik Landeweerd, Amsterdam. 2. Gerrit Diederik Landeweerd, Holten. 3. Jansje Stam, Markelo. 4. Gerrit Hendrik Landeweerd, Holten. 5. Gerritdina Wegstapel (of Wechstapel), Holten. 6. Gerrit Jan Stam, Markelo. 7. Aaltje Kolkman, Holten. 8. Hendrik Landeweerd, Holten. 9. Geesken Reef, Markelo. 10. Jan Hendrik Wegstapel, Holten. 11. Janna van de Haar, Wierden. 12. Gerrit Stam, Markelo. 13. Hendrika Pongers, Markelo. 14. Jannes Kolkman, Wierden. 15. Frederika Groot Baltink, Holten. 16. Hendrikus Landeweerd (OudLanduwer), Holten. 17. Hendrika Zandvoort (Hollanders), Holten. 18. Arend Jan Reef, Markelo. 19. Hendrina Wolters (Meijer), Markelo. 20. Gerrit Wegstapel, Holten. 21. Jenneken Hendriksen, Holten. 22. Hendrikus van de Haar, Wierden. 23. Hermina Beldman, Wierden. 24. Gerrit Jan Stam, Rijssen. 25. Teun Staman, Hellendoorn. 26. Gerrit Jan Pongers, Markelo. 27. Janna Nijmeijer, Holten. 28. Gerrit Kolkman, Holten. 29. Johanna Gerritdina Klein Baltink, Gorssel. 30. Albert Groot Baltink, Bathmen. 31. Janna Enterman, Holten. Ik wil dit artikel besluiten met het citeren van enkele regels van Petrus Augustus de Genestet: „Ons leven is een staag verreizen en vertrekken, wij vinden vast verblijf noch rustplaats hier beneên; ons komt gedurig weer de stem des Geestes wekken: op, maakt u vaardig en reist heen!" Hilversum W. Otten. 1) Verslagen en mededeelingen vereniging tot beoefening van Overijsselsch regt en geschiedenis, Deventer 1936, blz. 146 e.v. 2) Gens Nostra, 1975, blz. 135/136 en 1978, blz, 307.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1981 | | pagina 10