iif!
Landweren en
Landeweerd
mSMÈm
Prijsbewust
hopen
:--/i
LUBOUW
ENGELO'
1
I Isco DISCO D0RRESTEYN
Zorg dat u
klaar bent
voorde
Jr Winter!
lil
Kuypers bv
ZET0R
tractoren
l
D. SCHUITERD BV
ra4:-
'WËÊÊÈÊÊ'
sir
MODE SCHUPPERT
Te huur a.d. Stationsstraat in Nijverdal
WONING
BEDRIJFSRUIMTE
KANTOORRUIMTE
ALUMINIUM RAMEN
DEUREN SCHUIFPUIEN
I orresteijn Larenseweg 14 - Holten
Klein
Velderman b.v.
ZONDAG
discobal
café
„De Wippert"
2EHANDS
PLOEGEN
KUIJPERS B.V.
HURKO TV S
nuchtere
kalveren
hooi - stro - bierbostel
mais - perspulp enz.
H. BIELEMAN
„DE P0PPE"
BAR-DANCING B00DE
BATHMEN
„Bob East Show Band"
„Joepie"
B00DE
Voor een luxe keuken
en prachtige tegels
y. m m MJ%
Sportief en elegant 3-delig
gebreid pak.
Het vest met
folkloremotieven
f219,-
aan?
DORPSSTRAAT-HOLTEN
.HOLTENS NIEUWSBLAD - 29 OKTOBER 1981 - PAG. 10-
met centrale verwarming en
garage.
Indeling: kelder, hal, grote
moderne leefkeuken, w.c. en
kamer met parketvloer en
open haard. 3 slaapkamers en
badkamer, w.c. en een ruime
vliering
voor vele doeleinden zeer ge
schikt, van 12x11 m. met kan-
teldeur, benzinepomp en
doorsmeerput
Bovendien een
van 5x4 m.
De woning en de bedrijfsruimte kunnen samen of afzonderlijk
gehuurd worden.
(De rijwielhandel in het voorste deel van het pand valt hier niet
onder, maar wordt normaal voortgezet).
H. VAN LINDENBERG, Stationsstraat 2, tel. 05486-1 28 45
b.g.g. 05478-13 22
A
Heemafstraat 18A HENGELO (O)
Nieuw: ook leverbaar
met geïsoleerde profielen;.
Laat oude houten kozijnen en tuindeuren vervangen door aluminium of
kunststof deuren met holst isolatie glas
J.aat het nog voor de winter doen door de VAKSPECIALISTEN van
ALU BOUW HENGELO
Bezoek onze stand op de huishoud-hobby-beurs in Borne
EIGEN MONTAGEOIËNST ZEER SCHERPE
Bel 074-433326 voor inlichtingen en documentatie, PRIJZEN
t's avonds 05470-4843)
20 Original tracks by
Lloyd Price, Andrews Sisters, Louis Armstrong,
Eartha Kitt, Judy Garland, Brenda Lee,
'Mills Brothers, Ella Fitzgerald, Pat Boone, Vic Dana,
Benny Goodman, Marlène Dietrich, Bing Crosby,
The Platters, Billy Holiday
Aardgas duurder???
Maak uw verbruik
minder!!!
Raadpleeg uw
verwarmingsadviseur
Kolweg 76 - Tel. 1332
in
Aanvang: 14.00 uur
Nu zijn onze kollekties kom-
pleter dan ooit. Stuk voor
stuk voorzien van sympa
thieke prijskaartjes. Waarom
teveel betalen als 't bij ons
anders kan.
Kom 't zelf eens ervaren:
zomaar even bij ons binnen
stappen. Geheel vrijblijvend
natuurlijk. Maar u slaagt be
slist. En laat dan Koning
Winter maar komen.
TE KOOP
Cultivators
Mestwagens
Mengmesttanks
Kuilvoersnijders
Stalmatfen
Stalroosters enz.
„SL00TSMID"
Zutphenseweg 31
Laren (Gld.)
Tel. 05738-12 27
NIEUW
metTtabine
83 DECIBEL
50 pk 25.500
60 pk 29.500
70 pk 32.000
Zutphenseweg 31
LAREN (GLD.)
Ingeruil en door
de bank teruggenomen
KLEUREN TV'S
VANAF 398.-
met garantie
Nieuwe kleuren tv's
vanaf 1398.-
Deventer
Bellendonkplein 16
Tel. 05700-32477
Ook voor onderhoud
van alle merken tv's
zwart-wit tv's
vanaf 50.-
GEVRAAGD:
voor de mesterij
Vanaf 1 okt.
weer aflevering
elke maandag
en donderdag
DERK JANSEN
Tel. 05483-15 83
VOOR
Tel. 05483-1493
Café-Restaurant
voor
receptie, bruiloft,
etentje en feestavond
Prima keuken j
Max. 350 personen
Telefoon 05476-12 06
presenteert a.s. zondag
Grote zaal:
Raadskelder:
aanv. 19.45 uur
VOOR SFEER EN GEZELLIGHEID!
'HAARVERZORGING
ORANJESTRAAT 18, HOLTEN
TELEFOON 054851615
naar:
Dorpsstraat 39 - Holten - Tel. 2873
O
begint
met
advertenties
lezen
Wat zijn landweren? Waar vindt men ze? Wanneer zijn ze ontstaan?
De landweren hebben al lang de aandacht van geschiedvorsers
gehad. G. J. Doomink heeft gepoogd aan te tonen, dat de landweren
dienden ter bescherming van het land, een landstreek of een
bepaald stadsgebied, zoals bijv. stadsweiden bij Deventer, tegen
invallen van rovers, die het op vee, of van vijanden, die het op de
veiligheid van de stad hadden gemunt. 1) Doomink maakt dan ook
onderscheid tussen stads- en plattelandslandweren. Een landweer
van Salland lag langs de Schipbeek en liep tot „De Waardenborch"
bij Holten. Behalve de stad Deventer en Salland kenden ook
Twente en Enschede landweren. Deze moeilijk te nemen hindemis
sen worden ook wel gezien als begrenzingen van de marken.
Hofsteden nabij de oude markegrenzen heetten vaak Landeweerd
of Lan(n)ever. De naam „landweer" wordt in 1358 reeds in de
stadsrekeningen van Deventer genoemd. Kort na 1450 vaardigde
David van Bourgondië, bisschop van Utrecht en landsheer van
Overijssel, een verordening op de landweren uit. Iemands rechter
hand zou worden afgekapt als deze zou zijn uitgestoken om de
landweer te slechten. In de vijftiende eeuw stonden de landweren
dus al onder bisschoppelijk toezicht. Terplaatse waar een ver
keersweg de landweer kruiste waren dubbele slagbomen, z.g. rön-
nebomen aangebracht. Een versterking als „De Waardenborch"
beveiligde een hoofddoorgang. Het is niet onmogelijk, dat landwe
ren zijn opgeworpen om de handelswegen terwille van de heffing
van tolgelden af te sluiten. Er zijn landweren in het terrein opge
spoord, waarbij werd afgegaan op huisnamen als Booms (voor den
Boom bij Rijssen), Draaiom of Drajom - in Zutphen bestaat een
Draaiomsdreef -, Hekjan, Hekkert, Hekman en Hekwolter (bij
>Tubbergen) - hek wijst op doorgang in de landweer -, Kiekebelt
(bekend in Wierden), Koerhuis en Koerkamp (koer houdt verband
met het Latijnse curare is wachten), Landeweerd, Landuwer en
Lan(n)ever - landbouwer en raadslid Willem Landuwer werd
Lan(n)evers-Wilm genoemd - Pasop, Rönneboom, Slaghekke en
Slagman, alsmede Slotman en misschien wel Tromop.
II.
De familienaam Landeweerd met al zijn varianten is al van oude
datum. Jannis Dikkers, evenals zijn vader herbergier in „De Denne-
boom", trouwde op 2 september 1753 met Aaltje Landeweer, een
dochter uit de echtverbintenis van Teunis en Aaltje Landeweer.
Rond 1745 aanschouwde Egbert Jansen of Landuwer te Holten het
levenslicht. Op 20 januari 1812 stelde hij de schout van Holten ervan
in kennis, dat hy zijn geslachtsnaam wilde halvéren. Zijn vier zoons,
respectievelijk Hendrik, Willem, Jan en Hendrik Jan geheten,
gingen hiermee akkoord. Ook de kinderen van Hendrik en Hendrik
Jan zouden de naam Landuwer voeren. Willem en Jan waren toen
ongehuwd of gehuwd en (nog) kinderloos. Egbert Landuwer heeft -
misschien onbewust - ertoe bijgedragen, dat zijn afstammelingen
niet met verschillende namen door het leven zouden gaan. Hoewel
Jan Vincent in de akte van 20 januari 1812 vermeldde, dat de naam
"voortaan Landuwer zou luiden, kan worden aangenomen, dat
Egbert de naam niet alzo geschreven wilde hebben. De akte draagt
dan ook de ondertekening van Egbert Landuweer. Toen hij op 23
januari 1827 overleed, werd geregistreerd, dat aangifte was gedaan
van het heengaan van Egbert Landuweerd. Onlangs heb ik ter
gelegenheid van de promotie van ir. G.H. Landeweerd tot doctor in
de geneeskunde een kwartierstaat samengesteld. In het eindsta
dium van mijn speurwerk werd ik nog eens geconfronteerd met deze
naamsvarianten. Ieder die zich ertoe zet om gegevens te verzamelen
ter verwerking in een stamboom of kwartierstaat, welke een Lan
deweerd of Landuwer tot uitgangspunt heeft, of deze namen ten
behoeve van een andere kwartierdrager tegenkomt, moet rekening
houden met oponthoud als hij de registers van de burgerlijke stand
terzijde legt en de doop- en trouwboeken (de z.g. retro-acta van de
burgerlijke stand) ter hand neemt. Het wordt nog ingewikkelder als
er voorts sprake is van Klein Landeweer en OudLanduwer. De naam
Klein Landeweer komt ook voor in de kwartierstaat van prof. dr.
Hendrik Wagenvoort, wiens bet-overgrootmoeder Hendriena Klein
Landeweer op 15 of 18 februari 1756 te Holten werd gedoopt als
dochter van Hendrik Janzen en Jude Engberts aan Hutten in de
Look. Bij andere kinderen van Hendrik en Jude is vermeld: aan
Hutten op Klein Landeweer in de Look. De huwelijksinschrijving,
gedateerd 1 mei 1740, luidt: Hendrik Jansen Visseher en Judith
Klein Landeweer. De familienaam Visseher (De Visker is vermoe
delijk ingeruild voor Klein Landeweer, omdat de bruidegom op het
erve Hutten (of Hutters) op Klein Landeweer is gaan wonen. 2)
III.
Zoals „Holtens Nieuwsblad" van 15 oktober j.l. berichtte, promo
veerde ir. G.H. Landeweerd de volgende dag op een dissertatie over
witte bloedcellen. Ik heb mij al vele jaren bezig gehouden met het
zoeken naar een antwoord op de vraag welk bloed eigenlijk door de
aad'ren van de jonge doctor vloeit. Het resultaat van dat onderzoek
heb ik neergelegd in een kwartierstaat, waaruit blijkt, dat Lande
weerd geworteld is in het grensgebied van Salland en Twente. De
kwartierstaat telt 30 voorouders, terwijl er nog 56 op een bijlage zijn
vermeld. Omdat er bij vele lezers van „Holtens Nieuwsblad" nog
steeds belangstelling blijkt te bestaan voor familiegeschiedenis uit
Holten en naaste omgeving, wil ik thans nog mededelingen doen
over de inhoud van de kwartierstaat, welke genoemde G.H. Lande
weerd tot uitgangspunt heeft. Een dergelijke staat geeft het meest
volledige overzicht van de afstamming van een persoon, die kwar
tierdrager heet. Iedere opklimmende generatie wordt parentatie
genoemd. De kwartierstaat leent zich voor vermelding van de
belangrijkste gegevens van twee ouders, vier grootouders, acht
overgrootouders en zestien bet-overgrootouders. Uiteraard behoeft
men zich niet tot dit dertigtal te beperken. Ik kom dan tot het
volgende overzicht, waarin gemakshalve alleen namen, voornamen
en geboorteplaatsen zijn opgenomen.
1. Gerrit Hendrik Landeweerd, Amsterdam.
2. Gerrit Diederik Landeweerd, Holten.
3. Jansje Stam, Markelo.
4. Gerrit Hendrik Landeweerd, Holten.
5. Gerritdina Wegstapel (of Wechstapel), Holten.
6. Gerrit Jan Stam, Markelo.
7. Aaltje Kolkman, Holten.
8. Hendrik Landeweerd, Holten.
9. Geesken Reef, Markelo.
10. Jan Hendrik Wegstapel, Holten.
11. Janna van de Haar, Wierden.
12. Gerrit Stam, Markelo.
13. Hendrika Pongers, Markelo.
14. Jannes Kolkman, Wierden.
15. Frederika Groot Baltink, Holten.
16. Hendrikus Landeweerd (OudLanduwer), Holten.
17. Hendrika Zandvoort (Hollanders), Holten.
18. Arend Jan Reef, Markelo.
19. Hendrina Wolters (Meijer), Markelo.
20. Gerrit Wegstapel, Holten.
21. Jenneken Hendriksen, Holten.
22. Hendrikus van de Haar, Wierden.
23. Hermina Beldman, Wierden.
24. Gerrit Jan Stam, Rijssen.
25. Teun Staman, Hellendoorn.
26. Gerrit Jan Pongers, Markelo.
27. Janna Nijmeijer, Holten.
28. Gerrit Kolkman, Holten.
29. Johanna Gerritdina Klein Baltink, Gorssel.
30. Albert Groot Baltink, Bathmen.
31. Janna Enterman, Holten.
Ik wil dit artikel besluiten met het citeren van enkele regels van
Petrus Augustus de Genestet:
„Ons leven is een staag verreizen en vertrekken,
wij vinden vast verblijf noch rustplaats hier beneên;
ons komt gedurig weer de stem des Geestes wekken: op, maakt
u vaardig en reist heen!"
Hilversum
W. Otten.
1) Verslagen en mededeelingen vereniging tot beoefening van
Overijsselsch regt en geschiedenis, Deventer 1936, blz. 146 e.v.
2) Gens Nostra, 1975, blz. 135/136 en 1978, blz, 307.