FESTIVITEITEN
RABOBANK ZIJN
NOG NIET VOORBIJ
Rabobank Holten visitekaartje
voor zijn omgéving
„De stilte van gisteren is he
lemaal verdwenen. Het is
een komen en gaan van
Duitsers, vooral in de eerste
morgenuren. Enkelen probe
ren de Beuseberg in te gaan
om ergens nog wat melk te
bemachtigen maar ze komen
niet ver want ze worden door
de Duitsers teruggestuurd
die bezig zijn zich daar in te
graven. Duidelijk kan men
nu het branden van boer
derijen zien. Er is zenuwach
tige spanning bij ieder.
Deze aantekening maakte onze
thans 67-jarige Holtenaar E inert
Koopman op zondag 8 april 1945,
de dag van de bevrijding van Hol
ten. Vanaf 23 maart tot
en met 9 april 1945 heeft de heer
Koopman aantekeningen gemaakt
van zijn belevenissen gednrende
de laatste oorlogsdagen, welke ge
lukkig bewaard zijn gebleven!!!
Nu, 36 jaar na de bevrijding blijkt
het vrijwel onmogelijk om nog een
exact verslag te krijgen uit de
monden van hen die de verschrik
kingen van die dagen aan den lijve
hebben ondervonden. Deels omdat
sommigen uit die nare periode uit
hun leven liever zwijgen, maar ook
omdat iedereen de gebeurtenissen
uit die dagen op andere wijze heeft
meegemaakt en op andere wijze
heeft beleefd en verwerkt, of nooit
heeft kunnen verwerken.
23 maart 1945:
Na bijna vijf jaar van bezetting;
verdrukking en vernedering wijst
alles erop dat de bevrijding in zicht
is. Radio Oranje maakt iedere
avond de vorderingen van de geal
lieerde legers bekend, het zijn
hoopvolle berichten. De troepen
van Montgomery trekken de Rijn
bij Wezel over en vormen er sterke
bruggéhoofden. Voortdurend zijn
zwermen vliegtuigen in de lucht om
doelen in Duitsland te bestoken.
Ook in ons gewest hebben verschil
lende plaatsen het zwaar te verdu
ren. Op Nijverdal is een bombar
dement uitgevoerd waarbij vele
doden zijn te betreuren.
Zaterdag 24 maart:
Om ongeveer tien uur 's morgens
een bombardement op het centrum
van Goor. Ongeveer 80 personen
komen om het leven, waaronder
onze oud- plaatsgenoot Wim Ke-
nemans. Door het dorp is het een
heen en weer trekken van vluch
tende Duitsers. Het is duidelijk dat
het einde nadert.
Zondag 25 maart:
Geruchten van razzia's in komende
nacht. Velen zoeken hun ver
trouwde schuilplaats op. Het blijft
echter bij een gerucht, zoals zo
vaak.
Maandag 26 maart:
In de loop van de dag wordt bekend
welk drama zich de afgelopen
nacht in Rijssen heeft voltrokken.
In de nacht stort daar een bran
dende VI op een woning neer. Ter
wijl de brandweer met het blus-
singswerk bezig is vliegt een jacht
bommenwerper over en gooit een
bom in de vuurzee. De ontploffing
veroorzaakt vele doden, waaronder
enkele brandweerlieden. Het gonst
verder van geruchten. Zutphen is al
bevrijd. Enschede ook. De Canade
zen staan al voor het Twente-
Rijnkanaal. Houtman en De Weerd
(de schrik voor vele Holtenaren)
zijn al weg. Geruchten, steeds weer
die oncontroleerbare geruchten
Dinsdag 27 maart:
Vliegtuigen beschieten voertuigen
op de Deventerweg. Zij die nog in
bezit zijn van paard en wagen wor
den gedwongen voor de Duitsers
transporten te verrichten, vaak
met onbekende bestemming.
Het vertrek van Houtman en De
Weerd blijkt een gerucht te zijn, ze
worden nog in het dorp gezien. De
spanning stijgt met het uur
Woensdag 28 maart:
De landwacht verbrandt de voor
hen zo waardevolle papieren en
trekt weg, de door hen gevorderde
huizen als varkensstal achterla
tend. Vliegtuigen cirkelen geregeld
boven Holten.
Donderdag 29 maart:
Abnormaal druk verkeer door de
Dorpsstraat van militaire colon
nes. Houtman en De Weerd zijn nu
definitief vertrokken. Men heeft ze
zien wegrijden, gepakt en gezakt op
natuurlijk gestolen fietsen. De
N.S.B.- burgemeester is nog op zijn
post en deelt nog bevelen tot vor
deringen uit. Hoelang nog???
Zware ontploffingen worden ge
hoord in de Holterberg. Er gaan
geruchten dat de VI startplaats in
de Diepe Hel is opgeblaaen. 's
Nachts zoekt een colonne auto's
dekking onder de voormalige tel
gen en de oprit naar huize „De
Berg".
(Goede) Vrijdag
30 maart:
Vele Duitsers worden bij burgers
ingekwartierd, volgens hun zeggen
voor enkele dagen. Ze komen uit
Leiden en zijn doodmoe. Hun enige
verlangen is rust en einde van de
oorlog. Vier vliegtuigen zijn regel
matig in de lucht en schieten op
alles wat zich ook maar beweegt. In
de nacht een overhaast vertrek van
ingekwartierde Duitsers. Van nor
maal leven is haast geen sprake
meers.
maart:
Zwaarbewolkte lucht. Velen ne
men deze gelegenheid te baat om
voor de Paasdagen de hoogst
noodzakelijke inkopen te doen,
voorzover nog iets te krijgen is. Wie
niet over een redelijke schuilplaats
beschikt maakt zich een onder
gronds onderkomen, voorzien van
de noodzakelijkste dingen, -want
geruchten doen alom de ronde dat
in Holten zwaar zal worden gevoch-
^n' Tegen de middag klaart de
lucht op en zijn de vier.vliegtuigen
weer present en zijn geweldig ak-
tlef. Een achtergelaten boerenwa
gen bij het viaduct wordt in flarden
geschoten. Het centrum van het
dorp lijkt wel een gamizoenstad.
Commando's worden gegeven met
even zovele tegencommando's. Het
is een complete warboel. Rode
Kruiswagens staan volgepropt met
alles, behalve, met datgene waar
voor ze bestemd zijn.En dan die
steeds weerkerende geruchten, Ol-
denzaal en Enschede bevrijd,
Ruurlo in puin, ze vechten al in
Ampsen. Wanneer zullen ze hier
zijn??? Het kamp van de Arbeids
dienst aan de Helhuizerweg wordt
opgeblazen.
Zondag eerste Paasdag:
Al is het bewolkt, de zo langzamer
hand vertrouwd geworden vlieg
tuigen zijn al vroeg present en sche
ren laag over Holten. Velen denken
dat het uur van de bevrijding dicht
is genaderd. lp tegenstelling tot
voorgaande dagen is weinig mili
tair verkeer op de weg. 's Avonds
worden weer soldaten bij burgers
ingekwartierd. Het zijn valscherm
troepen die, bij gebrek aan vlieg
tuigen, als grondtroepen worden
ingezet. Het zijn meest jonge en
uiterst fanatieke knapen. Een lui
tenant vertelt dat hij gevochten
heeft bij Borculo. Volgens hem zal
het nog wel enkele dagen duren
voor de „Tommies" hier zijn. 's
Avonds weer ontploffingen in de
buurt van de Holterberg waar de
Duitsers munitie hebben opgesla
gen.
Maandag Tweede Paasdag:
Het is prachtig weer, de zon schijnt
aan een wolkenloze hemel. Behou
dens enkele beschietingen is het
een abnormaal rustige dag. Enke
len wagen zich op straat om een
rondje te lopen. In de verte kan
men zo nu en dan duidelijk kanon
nen horen. De spanning stijgt. Zal
er in Holten gevochten worden???
Vrijdag 6 april:
Een hevige explosie doet ieder
schrikken. Terugtrekkende troe
pen hebben het voorzien op het
viadukt. Het blijft echter intact
maar is behoorlijk beschadigd. Dan
plotseling het bericht „De school
staat in brand" Enorme rookwol
ken stijgen op. De school, opslag
plaats van oorlogsmateriaal, staat
in volle vlam. De in paniek verke
rende Duitsers hebben voor hun
aftocht nog deze grote daad ver
richt. Dan het bericht dat bij de
school een vat benzine is gestolen
en dat er gijzelaars voor zullen wor
den opgepakt en gefusilleerd. Er
volgt een ware uittocht van man
nen naar allerlei richtingen. Won
derlijk hoe vlug zo'n bericht de
ronde doet. Gelukkig weten enkele
inwoners het voorval te sussen. De
brandweer krijgt zelfs toestem
ming de school te blussen. Vele
inwoners voorzagen zich van in de
school opgeslagen fietsen. Het
werk ligt volkomen stil. Het vlieg
tuig dat boven de Schipbeek cir
kelde is dichterbij gekomen.
Zaterdag 7 april:
In tegenstelling tot voorgaande
dagen is het angstig stil. Zo nu en
dan hoort men schieten. Dichtbij
zelfs. Tegen de avond komen plot
seling vliegtuigen in de lucht en
cirkelen in een wijde boog over Hol
ten. Plotseling valt een zilverachtig
poeder naar beneden en enkele
bommen, blijkbaar bestemd voor
het theehuis, want enkele secon
den later ontploffen daar de bom
men en staat het theehuis met zijn
prachtige uitkijktoren in volle
gloed. Op de Kolweg kan men dui
delijk het gekerm en geschreeuw
horen van de Duitsers die hun
kwartier in het theehuis op de Hol
terberg hadden.
Zondag 8 april:
De stilte van gisteren is geheel ver
dwenen. Duitsers komen en gaan,
vooral in de morgenuren. Eens
klaps een gegier in de lucht, de
eerste granaat slaat iri, gevolgd
door machinegeweervuur. Een ie
der zoekt hals over kop zijn schuil
plaats op. Tegen drie uur houdt het
vuren plotseling op. velen wagen
zich buiten hun schuilplaats, maar
dan begint het vuren opnieuw.
Om zeven uur plotseling een zwaar
geraas en gedreun in de straat. We
horen druk gepraat. Ook wij wagen
ons buiten de kelder om pools
hoogte te nemen en kunnen onze
ogen niet geloven. De hele Oranje
straat staat vol tanks. In de portie
ken staan soldaten in voor ons on
bekende uniformen en uitrusting.
Tranen van vreugde springen ons
in de ogen. Eindelijk zijn daar de
zolang verwachte bevrijders. Ont
roerende tonelen spelen zich af.
Een vrouw die melk uitdeelt aan de
bevrijders. Daar komt iemand met
een bos bloeiende ribes.toch zijn
we nog niet veilig. Opgelucht gaan
we de schuilplaats weer in en pra
ten honderduit, de spanning is ge
broken. Er wordt weinig geslapen,
de emoties zijn te groot geweest.
Maandag 9 april:
Nooit is het in ons dorp zo druk
geweest. Militaire colonnes komen
van alle kanten. Soms twee rijen
naast elkaar en zelfs over het trot
toir. De eerste krijgsgevangenen
worden afgevoerd. Een gejuich
stijgt op.
De ondergedokenen ko
men weer boven water en ieder
wenst elkaar geluk. Het is feest,
groot feest!!! Nu horen we van alle
kanten hoe het gegaan is. Berich
ten stromen binnen van afge
brande huizen en over burgers die
letsel hebben opgelopen enz.We
maken nu ook pas goed kennis met
de Canadezen, met hun sigaretten,
hun chocolade. Velen van de „Ver
keerde richting" worden opge
bracht, eerst naar het gemeente
huis, dan naar de kunstmestkelder
van de Gebr. Wansink. Over de
Schipbeek trekkend hebben de
Canadezen op 7 april al een ge
deelte van de Beuseberg bevrijd, 8
april het dorp en een gedeelte van
Neerdorp en 9 april Waterhoek, Es-
pelo en Heihuizen. Merkwaardi
gerwijs hebben de buurtschappen
Borkeld en Look weinig van de
bevrijding' gemerkt. Dat de buurtr
schappen Beuseberg, Holterbroek,
Neerdorp en Espelo het zwaar de
verduren hebben gehad blijkt wel
uit het aantal verbrande boerder
ijen.
In deze editie van Holtens
Nieuwsblad treft u een uitgebreid
verslag aan van de officiële bij
eenkomst die vrijdag j.l. in de avla
van de Scholengemeenschap werd
gehouden. Er komen echter nog
diverse bijeenkomsten, en aktivi-
teiten en het leek ons goed u daar
van een overzicht te geven.
Feestmiddag voor de
jeugd.
Op woensdagmiddag 13 mei a.s.
presenteert in de Sporthal het ge
zelschap van Peter Grooney de re
vue „Hocus Eocus, lachen maar".
Gratis kaarten zijn nog verkrijg
baar bij de bank.
Boek „Holten, een Sal-
landse marke"
De uitgave van dit door de heer
Brouwer geschreven boek blijkt
een overweldigend succes te zjjn.
De Rabobank heeft daarmee reke
ning gehouden en heeft een groot
aantal exemplaren extra laten
drukken om daarmee tegemoet te
kunnen komen aan de wensen van
degenen die b.v. inmiddels buiten
Holten wonen, familieleden, emi
granten, enz. enz. De verkoop be
gint op maandag 4 mei a.s.; de prijs
bedraagt f15.- per exemplaar en
uiteraard zolang de voorraad
strekt!
Jaar van Gehandicap
ten
Omdat de bank al rijkelijk is voor
zien van die zaken, die juist als
kado worden gekozen bij een jubi
leum/heropening, is gevraagd geen
kado's aan te bieden maar voorge
steld het geld dat hiervoor zou
worden besteed te storten op een
speciale rekening. Het totaal van
de ontvangen bedragen - naar bo
ven afgerond door de Rabobank- -
zal ter beschikking worden gesteld
aan de Nationale Commissie „In
ternationaal Jaar van Gehandi
capten". Tijdens de officiële bij
eenkomst van vrijdag j.l. is me
vrouw drs. A. Leeman, bestuurslid
van de Nationale Commissie, reeds
bi) wijze van voorschot een cheque
ad. f2.500.- aangeboden, met de
toezegging dat er zeker nog een
nabetaling zou volgen. De Com
missie heeft als speciale bestem-
leerprojekt in het Noorden van het
land voor gehandicapten en niefc-
gehandicapten gezamenlijk. Me
vrouw Leeman besloot haar dan
kwoord met de uitspraak: „Een ho
gere rente heeft de Rabobank niet
eerder uitbetaald". Het speciale
rekeningnummer bij de Rabobank
Holten staat nog open: 32.85.37.500
(giro van de bank 875587).
Een geveltourist te
Slagharen
De inzending van het kruiswoord
raadsel is vandaag gesloten. Bin
nenkort zal een speciale jury zich
gaan buigen over de honderden op
lossingen die zijn binnengekomen
en daaruit een keuze moeten ma
ken. Uiteraard zal hieraan nog de
benodigde bekendheid worden ge
geven.
Prof. dr. Heertje komt
naar Holten.
Op maandagavond 11 mei a.s.
komt (de van radio en televisie be
kende!) prof. dr. Heertje een avond
verzorgen speciaal bestemd voor
de middenstanders en andere zake
lijke relaties van de bank. Speciale
uitnodigingen zullen één dezer da
gen worden verzonden.
Verkeersvoorlichting
voor 65-plussers
De juiste datum voor deze bijeen
komst in mei is nog niet bekend;
nadere aankondigingen volgen
nog.
Veel sprekers en evenzovele gelukwensen overspoelden
vrijdag 23 april directie-medewerkers, Raad van Toe
zicht en het Bestuur van de RABO bank Holten. Die
middag werd in de Scholengemeenschap de RABO bank
officieel heropend, en woorden van lof en dank over en
weer waren niet van de lucht. Voorzitter van het Bestuur,
de heer H.J. Robers sprak in zijn openingswoorden over
de groei die de destijds in 1906 gestichte Boerenleenbank
heeft doorgemaakt. Toen 242.40 in kas, nu een balansto
taal van 100 miljoen. Daartussen liggen 75 jaar evolutie
die met name na de Tweede wereldoorlog een uitbouw
van bankzaken als gevolg had. Een uitbouw van bankza
ken betekent in de meeste gevallen uitbouw of nieuw
bouw van het onderkomen.
Aan deze laatste verbouwing c.q. vergroting liggen en
kele jaren van voorbereiding ten grondslag. Mede gezien
de vrij directe aanwezigheid van Postkantoor en Groene
Kruisgebouw, een soort tweede centrum van Holten al
gedurende ruim twintig jaar werd besloten de RABO
bank ter plekke en niet elders in het dorp van een nieuwe
huisvesting te voorzien. Dat gebeurde en een driedubbel
jubileum was hiermee een feit.
ÜiiV'ïMri
Toer 'ns anders
Dat is de naam van de speciale
spaaraktie die gedurende de feest-
periode wordt gehouden. Iedereen
die tenminste f25.- op een be
staande of nieuw te openen spaar
rekening stort, krijgt het boekle
„Toer 'ns anders" cadeau. Voor alle
nieuwe spaarders wordt bovendien
een spaarpremie van f7.50 bijge
schreven op de nieuw te openen
spaarrekening bij een minimum
eerste storting van f 25.-.
Geboren in april 1906
of april 1981?
Dan heeft de Rabobank iets extra's
namelijk een cadeaucheque resp.
Een ontwikkeling, neergezet in
steen, van oude soliditeit naar een
modem „open" bankgebouw, met
een zelfde "open,, interieur, een
groei die door veel werk, door agra
riërs verzet, tot deze hoogte kon
komen.
De Rabobank Holten is met zijn
vernieuwde gebouw een graadme
ter voor hoe het een dorp vergaat,
een soort visitekaartje voor zijn
omgeving. De ontwikkeling gaat
door en we kunnen ons afvragen of
in een tijd van neergaande econo
mie sommige eerder waargenomen
tendenien nog wel symbool van
deze tijd zijn. Ook en misschien
juist als bank zul je een stukje
wederkerigheid moeten inbou
wen", met déze woorden heropende
burgemeester ridder van Rappard
dit bankgebouw.
Rabobank Nederland
Rabobank Holten met een balan
stotaal van 100 miljoen, terwijl Ra
bobank Nederland de grens van 100
miljard is gepasseerd, met een to
taal van 978 lokale Rabobanken,
zelfstandige banken die door mid
del van de Centrale Bank een één-
Voorzitter Robers bood aan het ge-
meentebestuur een pomp aan die
geplaatst zal uoorden op Smidsbelt.
Rechts burgemeester mr. Wan Rap
pard.
heid vormen. Woorden van de re
giodirecteur de heer H. v.d. Broek.
Ook hij haakte in op de terugloop
van de economie. „Verschillende
bedrijven, zowel agrarische als niet
agrarische zijn hierdoor in finan
ciële moeilijkheden gekomen of
dreigen hierin te komen, waardoor
makkelijk kritiek geleverd wordt
op veronderstelde hoge winsten
van bij uitstek de coöperatieve
banken", aldus de heer van den
Broek.
„Een nieuwe lente is helaas nog
niet aangebroken, maar de hoop is
er dat door de erkenning dat een
goed ondernemingsklimaat van
groot belang is, de regering ingrij
pende maatregelen zal nemen.
De Nederlandse Bank oefent vrij
streng toezicht uit op de ontwikke
ling van de banken en stelt zware
eisen aan het eigen vermogen en als
gevolg daarvan aan de winsten van
de banken. De heer van den Broek
duidde verder op de uitbreiding
van aktiviteitén en dienstenpak
ket. Van spaarrekeningen en lenin
gen, (overigens nog steeds hoofd-
aktiviteit) naar giraal betalings
verkeer, bemiddeling bij aan- en
verkoop van effecten en bemidde
ling bij bijvoorbeeld verzekeringen
en het boeken van een reis.
Aansluitend op dit laatste ondereel
maakte de heer v.d. Broek bekend
dat de Rabobank-organitfatie met
ingang van het komend wintersei
zoen een samenwerking zal aan
gaan met de in Holten gevestigde
reisorganisatie OAD-reizen. (We
komen hier in het Holtens Week
blad van volgende week uitgebreid
op terug).
Kring Salland
De heer Elderink, waarnemend
voorzitter van het Kringbestuur
van de Rabobanken in de Kring
Sail andmerkte op d at de lokaliteit
holten niet dankzij fusies, maar
zelfstandig zijn groei heeft door
gemaakt. De fundamenten van lo
kale banken zijn gebaseerd op on
derlinge solidariteit, destijds van
de landbouw. Winsten heetten in
die tijd overschotten en werden ge
stort in een fonds. Met de slogan
„Men doet in geld, maar denkt niet
in geld", eindigde de heer Elderink
zijn bijdrage aan deze jubileumvie
ring.
Nog meer felicitaties
De stroom van felicitaties was nog
lang niet aan zijn eind. De heer v.d
brink (namens CBTB, OLM, Co-
berco en K.I. Zuid West Overijssel)
achtte de Rabobank niet weg te
denken uit het plattelandsleven.
„Samen hebben we de ontwikke
ling bij kunnen blijven", aldus de
heer v.d. Brink.
Gelukwensen ook van de kant van
de Holtense Handels Vereniging in
de persoon van de heer v.d. Maat.
„Een warenhuis in geldzaken is en
blijft een gemoedelijke persoon
lijke (oudste) collega binnen onze
vereniging".
Namens het personeel van de Ra
bobank werd een schilderstuk door
amateurschilder Piet Haan, van
„De Waardenborch" overhandigd
in de stijl passend bij zijn waardig
heid. Twee bewakers haalden uit
een zware eiken kist het schilderij
tevoorschijn. Eén ander kostbaar
(klein) nood, maar dan aangeboden
aan iedere Holtenaar was het
prachtige boekwerk, van „mees
ter" Brouwer, een prima uitge
voerd werk over Holten, een Sal-
landse Marke. De heer Brouwer gaf
een korte toelichting op zijn werk
en overhandigde het eerste exem
plaar aan de heer Robers, die het op
zijn beurt- aan de burgermeester
doorspeelde, als symbolische over
dracht aan de hele Gemeente.
In het verleden is weinig vastge
legd van het verleden van Holten
buiten het bestaande archief. De
heer Brouwer voorziet met zijn ver
tellingen over „van toendra tot toe
rist" beslist in een behoefte van de
Holtenaren. Geschiedkundig kan
de waarde misschien op een aantal
punten worden aangevallen, maar
historisch gezien zal het voor velen
een waardevol bezit zijn.
Giften.
Giften inplaats van kado's worden
beschikbaar gesteld aan Het Na
tionaal Commité van de Stichting
Internationaal Jaar voor Gehandi
capten. Mevrouw drs.. A. Leeman,
voorzitster van dit Commité was
aanwezig en haar werd een eerste
cheque aangeboden, met de toe
zegging dat een tweede binnen en
kele dagen zou volgen. Met het
devies „Volledig meedoen in gelij
kwaardigheid" zal het geld be
schikbaar worden gesteld aan een
project, ter integratie van gehandi
capte kinderen en „gewone" kinde
ren.
Dorpspomp.
De heer Robers bood op zijn beurt
namens de Rabobank burgemees
ter van Rappard een ouderwetse
dorpspomp aan, geschikt voor
plaatsing op of aan de Smidsbelt.
„Het hart van een dorp moet brui
sen en stromen van levenslust, wa
ter is dan ook een belangrijke
voorwaarde voor menselijk geluk
en een bijdrage in de vorm van een
pomp is zeker welkom", aldus de
burgemeester.
turn—i<v' - i
Auteur B.H. Brouwer
