y
ledi
isch
e die
nste
n*
ouwm
Kerkdiensten
Ad Ploeg
voor de WD
afd. Holten
f200; Korting op de nieuwste
André Jamei vouwwagens!
vooar iedereen die
iets te bouwen of
te verbouwen heeft
C Efficiënt vervoeren
tegen de laagste
kilometerprijs.
^Xen^t^,eCk0,ramit- vrrrrn-oSe^nst
Die weet wat goed kamperen is.
AGENDA
f
SÖ1B- -
S
-m
1^1 SUZUKI
f Autobedrijf ten Harkei
Topper»
In de V S.
en Canada.
Nu óók
op de
NcdorlsndM
Onlangs heeft de gemeenteraad
besloten aan het planologisch bu
reau H-Part te Deventer opdracht
te geven tot het maken van een
wegenplan voor de gemeente. De
ontwikkeling van het verkeer en
de bevrediging van de woningbe
hoefte zijn zo nauw met elkaar
verweven, dat bij het bouwen van
nieuwe woonwijken planmatig te
werk moet worden gegaan, ook
wat de verkeersbehoefte betreft.
Het is misschien interessant te we
ten wanneer voor het eerst in Hol
ten een soort wegenplan tot stand
kwam, dat een beter verkeer in ons
dorp mogelijk maakte. Naar de
tegenwoordige begrippen een mi-
niscuul klein plan dat toch al een
grote verbetering betekende voor
de toen heersende toestand.
In 1806 werden namelijk de eerste
besprekingen gevoerd over een
straatweg door het dorp Holten. De
aanleiding hiertoe was de omstan
digheid dat verschillende katers
(keuterboertjes), die, wegens ge
brek aan contanten, de pacht niet
konden betalen, meer en meer een
broep begonnen te doen op het
medelijden van de maregenoten. In
plaats van de pacht kwijt te schel
den wenste men deze te laten ver
dienen door diensten te vorderen,
zogenaamde hand- en spandien
sten, bij het aanleggen van een
keiweg door het dorp. Alvorens op
het, voor die tijd, belangrijke be
sluit in te gaan, is het noodzakelijk
in het kort te schetsen hoe de so
ciale en bestuurlijke omstandighe
den in die tijd lagen. Zoals blijkt
sprak men toen nog niet van de
gemeente, maar van de Marke van
Holten, waartoe behoorden Holten,
Kruising Dorpsstraat Larenseweg
begin jaren 1900.
Holtercüjk, Neerdorp, Dijkerhoek,
Beusenberg, Heihuizen, Borkeld,
Langstraat, Look en Espelo, ver-
ling van 1798, maar waar
schijnlijk is men in holten
nog geruime tijd op de oude
voet doorgegaan. Gecom
mitteerden werden later
tangstraat, took en Espelo, ver- 00^ gedeputeerden ge
schillende buurtschappen die he- nOemc*.
den ten dage ook nog bestaan. n\/CDlfl/criMrcM
Waarschijnlijk is de marke van Hol- ^vcnWhollNJuEN
ten ontstaan in de allereerste tijd De overwegingen, welke tot het
na de grote volksverhuizing plm. aanleggen van een „keiweg" door
500 jaar na Christus. Van de ont- het dorp hebben doen besluiten,
wikkeling in de eerste eeuwen van waren de volgende: (uit deze be-
haar bestaan is nauwelijks iets be- naming moet worden afgeleid, dat
kend. In de drie markeboeken, deze eerste harde weg uit veldkeien
welke zijn bewaard gebleven wordt heeft bestaan): „Dat door het dorp
als vroegste jaar gesproken over Holten de grote passage loopt en de
een „marckecedule" van 1474. De weg in het dorp vooral des winters
marke bezat in het Holterbroek en
in het Espelobroek gemeenschap-
pelijke gronden, waar heel vroeger
turf gestoken werd en waar later
het vee weidde.
zeer slecht is, ja bijna onbruikbaar,
zodat er gedurige klakten zijn over
den dorperweg en het den ingeze
tenen van het dorp niet alleen voor
hun zeiven schadelijk is, maar ook
tot weinig eere verstrekt, daar zij
keistenen in overvloed bij de hand
hebben en met weinig kosten en
gezamentliche hulp eene behoor
lijke straatweg binnen korten tijd
door het dorp konden erlangen,
daar de distancie door het gehele
dorp, van de Denneboom af tot de
Zwaan toe, slechts ene distancie is
van ongeveer hondert en dertig
roeden (de logementen „de Denne
boom" en „de Zwaan" waren o.m.
de pleisterplaatsen van de post
koets). In 1878 was de Denneboom
gemeentehuis en woning van bur
gemeester Jannes Vincent en stond
op ongeveer de plaats waar nu
boekhandel Heusinkveld staat.
Herberg „De Zwaam" stond aan de
Smidsbelt, de gevelsteen met de
zwaam zit nu nog in de gevel van de
garage van het transportbedrijf
J.H. Müller). „Hoedanigen straat
weg aan arbeidsloon slechts hon
dert rijksdaalders aan de mark
zoude kosten, mids dat de keiste
nen door de onvermogende mar
kenkaters in plaats van geld wier
den gegraven en verzameld en zij
lieden mede arbeiden, zo verre zij
daartoe konden worden gebruikt,
en dat voorts de ingezetenen van
het carspel en vooral de dorpelin
gen teffens medewerkten en de ste
nen en het zand, daartoe nodig,
buiten enige kosten van de markt,
wilden aanhalen, waaromtrent
men bij de ingezetenen eene ge
paste genegendheid meend te be
speuren om tot dit heilzaam doel
mede te werken. Als wanneer met
kleine opoffering, van de zijde dezer
mark te doen, eene bekwame
straatweg van één roede breed en
hondertdertig roeden lang door het
gehele dorp binnen korten tijd ge
legd zoude zijn tot groot nut en
voordeel van deze markt en carspel
(kerkdorp). Het dorp Holten was
nog erg klein.
Aanvankelijk was de marke
alleen bewoond door land
bouwers, de eigenlijke ge
rechtigden. Doch allengs
werd ook aan de handwerk
slieden en boerenarbeiders
vergund zich in de marke
ergens te vestigen, en aan Vrijdag27 februari as. om 20.00uur
deze was toegestaan, tegen spreekt het WD-Tweede Kamerlid
enige vergoeding een klein AdPloe^in restaurant „De Wielen"
2 £2 °p de Holterberg. De afgelopen
gedeelte van de grond tijde- week vernamen we dat president
lijk te gebruiken. Dat wer- Reagan van de Verenigde Staten
den kleine boertjes, die de de overheidsuitgaven in totaal
toegewezen markegrond sterk gaat inkrimpen maar de uit-
meest moesten ontginnen u ~i'
en daarvoor pacht betaal
den, zij kregen de naam van
.Als reden daarvoor noemt hij „de
J --- -O--- - ,nja icueii uaarvuor noemt mj „de
kotters, koeters, keuters of enorme groei van de militaire
katers. De eigen geërfden en macht van de Sovjet Unie". Vinden
de gewaarden in de marke
vormden een aristocrati
sche klasse, die de marke
zaken beheersten en zich
hoog achtten boven ande-
we dat in Nederland dezelfde con
clusies moeten worden getrokken?
De heer Ploeg zal hier ook op in
gaan als hij de vraag stelt: „Is de
"WU5 UV.JJV1/UU u w tuiuc- au wc viaag ölClt. „15 ue
ren. Ten tijde van de in de navo sterk genoeg?" ongetwij-
aanhef gevoerde besprekin- felti er opwekkender zaken te
gen werd Holten nog be- bediscussieren ook al is het op dit
stuurd door een markerich- J™™™'in de landjioiiUek wei een
teerden. Men zou kunnen van deze problematiek echter, die
zeggen de huidige gemeen- ons toch allen aangaat, rekent de
teraad. Die werden oficieel WD-Hoiten er op velen te mogen
ingesteld bij de Staatsrege- begroeten op deze avond.
(Nu bestellen en vóór «MWasad Bi
31/3/81 afhalen) BWI qUI
JOHAN'S CAMPING TOTAAL BW,
Geesterenseweg 22, Tel. 05499-1215, Vriezenveen.
KWIJTSCHELDING
Zoals uit het volgende blijkt wilde
het markebestuur niet veel geld
kwijt en de katers hun schuld
slechts kwijtschelden als ze er maar
voor wilden werken. Tot in de twin
tiger jaren bestonden er o.a. in het
naburige Bathmen nog registers
voor hand- en spandiensten. „Dat
de opoffering van de mark ten dien
einde dan slechts zoude bestaan in
enige restanten van markenkaters,
die onvermogend zijn en van wien
de afgetredenen markenrichters -
blijkbaar ging het om een lange
termyn - geen geldpagt bekomen
kunnen en welke verschulde pag-
ten deze lieden dan in keistenen en
arbeid zouden kunnen voldoen,
alsmede ook in een bijslag uit de
marken-kassa van hondert rijks
daalder in gelden of zoveele minder
als bij aanbesteding dit roedenge-
tal voor het leggen der straat aan
verdere arbeidsloon zoude bevon
den worden te bedragen. En indien
de erfgenamen dezen voordracht
gouteert, dan verzoeken marken
richter en gecommitteerden dat tot
de uitvoering van dit plan eene
commissie mag worden benoemd,
die hetzelve in het werk stellen, is
het dan niet in ééns, dan tenmin-
sten voor een gedeelte, en zo voorts,
succes!velijk, totdat het gehele
werk za! zijn voltooyd, mids dat de
mark geene verdere toelage daar
toe zal behoeven te verlenen dan
hetgeen hierboven is verzocht en
gevraagd."Men vreesde blijkbaar
de weg van „hondertdertig" roeden
niet in één keer te kunnen aanleg
gen.
VOORSTEL AANGENO
MEN
Met algemene stemmen werd het
„eerste wegenplan" van Holten
„geapprobeert en de verzochte toe
lagen geaccordeert". Ter vergader
ing van 3 september van het vol
gend Jaar stelden markerichter en
gecommitteerden voor „dat nog
twee personen, in het dorp wonen
de, nevens hun mogten worden ge-
committeert om opzicht te hebben
tot het aanvoeren van steenen,
zand en verdere materialen, mits
gaders het leggén der straate;
Voorts dat de heeren afgegaene
marckenrichters mogten verzocht
worden aan hun op te geven, welke
marekenkaters in korting van hun
restante pagt schuldig gebleven
waren; en dat de marke aan de
commissie tot de straatweg gelie
ven te permitteren om deze schul
dige markencaters in korting van
hun restante pagten bij het leggen
der straate te mogen employeren".
(aan het werk zetten).
Het voorstel werd aangenomen en
in de commissie van bijstand be
noemd de onderschout Jan Schui-
tert en Jan Vincent.
AANBESTEDING
Een jaar later was het werk
reeds „publijk aanbesteed
voor agtien stuivers min een
deuit de Rhijnlandsche
quadraat roede". In 1810
werd nog besloten „geen
verdere toelage uit de mar-
kencasse te geeven" dan de
daarvoor op de begrooting
uitgetrokken som.
LARENSEWEG
Veertien jaar later werd de
straatweg door het Broek
(van Holten naar de Schip
beek) aangelegd, de latere
provinciale weg weg
Holten-Gelderse grens. Ten
behoeve van de straatweg
naar de Duitse grens wer
den omstreeks 1829 enige
gronden van de Holter
marke onteigend. Op 7 mei
werd besloten hiervoor be
taling te erlangen en des
noods „het Koningrijk des
wegen te actioneren". By
besluit van 17 september
1834 werd voor het gedeelte
van deze weg van Holten
naar Rijssen f 500.- subsidie
verleend. Door wie vermeldt
de geschiedenis niet.
OPHEFFING MARKE
De opheffing van de marke en de
verdeling van de gezamenlijke ei
gendommen heeft heel wat voeten
in de aarde gehad. Op 18 september
1808 is men er mee begonnen, op 1
november 1845 werd door de erfge
namen vergadering een plan vast
gesteld, maar het duurde nog tot
1883 dat het pleit was beslecht.
Maar dat is een ander verhaal.
W.B.
Literatuur: Uit het archief
van de Marke van Holten,
door J. de Graaf. Erven JJ.
TijLZwolle, 1918
Vrijdag: 27 februari
Jeugdsoos „De Schure" gesloten.
13.30 uur: Voorlichtingsmiddag
over snümaisteelt in café-rest. „De
Poppe".
20.00 uur Openbare vergadering
WD afd. Holten in rest. „De Wie
len" (zie ber.)
Zaterdag 28 februari
23.30-16.00 uur Snoeken met le
vend aas voor leden Hengelsport
vereniging „De Rietvoorn" in het
„Catsmeer".
13.45 uur: Start Carnavalsoptocht
Keizersweg (bij politiebureau).
15.15 uur: Kinderkarnaval in feest
zaal „De Poppe".
20.20 uur: Bonte carnavalsavond in
feestzaal „De Poppe".
Zondag 1 maart
13.30 uur Gekostumeerd voetbal
op sportpark „Meermanskamp"
14.00 uur. Discobal in café „De
Wippert" (zie adv.)
16.00 uur: Kleintje carnaval in hof-
bar Jan Maats.
19.30 uur: Boerenkooldiner „Fien-
pruevers" bij „Tonnie en Betsie".
19.30 uur: Boerenkooldiner „Fien-
preuvers" by „Tonnie en Betsie".
Maandag 2 maart
20.00 uur: Rosenmontag by „Ton
nie en Betsie".
20.00 uur: Algemene Ledenverga
dering M.A.C. „De Holterberg" in
clubhuis „De Biester".
20.00 uur: Tienercarnaval „Musky"
in „de Schure".
Dinsdag 3 maart
15.30 uur Bejaardencamaval in
hofbar Jan Maats
20.00 uur-0.00 uur Finish carnaval
1981 in hofbar Jan Maats.
20.00 uur: Bijeenkomst Herv.
Vrouwengroep Dijkerhoek in „Be-
thaniè".
Woensdag 4 maart
20.00 uur: Bijeenkomst afd. Dijker
hoek Ned. Bond van Plattelands
vrouwen in „Het Bonte Paard".
Donderdag 5 maart
19.30 uur Informatieve bijeen
komst i.v.m. „Straten voetbal toer
nooi '81" in kantine S.V. Holten.
20.00 uur: Onderlinge oefenwed
strijd afd. EHBO Holten, Goor en
Markelo/Diepenheim in gebouw
„Volksheil" in Diepenheim.
Zaterdag 7 maart
Overijsselrit K.N.M.V. Start en fi
nish bij camping „Veneklaas".
10.00-17.00 uur Jubileum postze
gelruilbeurs „H.P.C." in aula Scho
lengemeenschap (zie bericht).
19.30 uur: Uitvoering Sportvereni
ging „BATO" in sporthal „*t Mos-
sink" (zie adv.).
20.00 uur: Reünie „The Sensation
Rockets" in zaal „De Poppe".
Maandag 9 maart
19.30 uur: Ruilavond r nse
Postzegelclub in rest. „Vos.. .1".
20.00 uur: Kringwedstrijd in
EHBO-gebouw te Olst o.a. met
deelname afd. Holten.
Maandag 16 maart
20.00 uur: Bijeenkomst afd. Epselo
Ned. Bond van Plattelandsvrou
wen in „Trefpunt".
Openingstijden:
ma. t/m vr.
8.30-12.00 en13.30-17.30
EOOR IBITÜ za. 9.00-12.00
IeLB547f-228« ULI5HMH7 koopavond Goor
Slslliului 24 IU|vt|l5 donderdag 19.00-21.00
1001 bouwmaterialen onder één dak
V
W
r. j. - y
mi
ARTS
W.R. van Couwelaar, Keteersweg
32, tel. 35 53. Spreekuur 11.00 en
16.00 uur.
WIJKVERPLEGING
Zr. T. Kamphuis-Kenkhuis, Groe-
neweg 20, Gorssel, tel. 05759-22 85
b.g.g. 05700-2 27 00. U kunt de wijk
verpleegkundige in ieder geval be
reiken 's morgens voor 7.00 uur en 's
middags van 13.00-14.00 uur, bu
reau St. Kruiswerk, Gaardenstraat
11, tel. 14 36.
TANDARTS
H. Scheffer, Prinses Julianaplein
12, Goor, tel. 05470-25 00. Spreek
uur spoedgevallen: 17.00-17.30 u.
DIERENARTS
Th. A. Oostenbrug, Diessenplas-
straat 5, tel. 05483-15 15.
ZIEKENVERVOER
AMBULANCEDIENST
Telefoon "dienstdoende arts of
alarmnummer 011.
OPEN
BEJAARDENWERK
Tafeltje dekje. Inlichtingen tel.
12 01 en 15 17.
ZUIGELINGEN
CONSULTATIEBUREAU
Elke donderdag van 8.15-11.30 uur
in wykgebouw Stichting Kruis
werk, Gaardenstraat
ZIEKENFONDS
Elke vrijdag van 8.30-10.00 uur.
Spreekuur wijkgebouw Stichting
Kruiswerk, Gaardenstraat.
FYSIOTHERAPIE
Alle werkdagen wijkgebouw Stich
ting Kruiswerk, Gaardenstraat.
STICHTING VOOR
MAATSCHAPPELIJKE
DIENSTVERLENING
„MIDDEN-OVERIJSSEL"
Bureau Kruisgeb. Gaardenstraa
31, tel. 27 84. Spreekuren Alg
Maatschappelijk werk ma. t.e.m
vrijd. 8.30-9.30 uur en volgens ai
spraak. Gezins- en bejaardenven
ma t.e.m. vrijd. van 8.30-9.30 uui
Tel. hulpdienst tijdens weekeind
05486-1 64 65
GEM.
ENERGIEBEDRIJF
Storing electriciteit en gasvoorzi i
ning, telefoon 18 14.
POLITIE
Telefoon: 13 52 en 26 55. Na 18.1
uur bellen: 05200-7 12 34.
BRANDWEER
Telefoon: 00 11 (dag en nacht).
Ned. Herv. Kerk
9.30 uur ds. W. Vons, 19.15 uur ds.
C.C. Addink. Uitgangscollecte
Voorjaarszendingscollecte. Op
pasdienst: Bertie Veneklaas Slots
en Fennie Lammers.
R.K. Kerk
Zaterdag: 17.00 uur, zondag 9.30
uur.
st 90 E-3323
met een keuze in elke klasse
Noordachteresweg 10, MARKELO
Tel. 05476-1619
Deldcnsestraat 7, GOOR jBtthatfaL
Tel. 05470 - 2801
Geref. Kerk
9.30 en 15.00 uur ds. E. Overeem van
Enter. In beide diensten is de le
coll. voor V.U., Ned. Bijb. Genoot
schap en Toerustingscentrum en
de 2de voor rente en aflossing. Kin-
demevendienst klas 1 en 2 o.l.v.
Henk Beltman. Oppasdienst:
Herma Tromop en Jenny Aanstoot.
Mevr. Veldhuis-Willems, mevr.
Smid-Manenschfin en Fokkelien
Schuppert (res.)
Dijkerhoek
10.00 uur ds. C.C. Addink. Uit-
gangscolL Voorjaarszendingscol
lecte.
Okkcnbroek
10.00 uur ds. A.M. van der Neut van
Nijverdal. Zendingsbussen bij de
uitgang.
De heer U. Korte (20 jaar) als derde
Nieuw Hcctcn k°k in dienst bij ,,'t Lösse Hoes" op
de Holterberg won de tweede prijs,
Zaterdag. 19.00 uur, zondag 8.00 en tijdens een culinaire show in Zuid-
0 uur. Laren'. Het ging hierbij om een jaar
lijkse tentoonstelling en hij won de
prijs in de open klasse, ingezonden
schotels. Hij maakte een vis-paté
schotel, van talbot en zalm.
