The Jam
omantics
En katjesdrop
wonderen
deed
FERDINAND
3..T.P. 117
In de meeste populariteits-polls die vorig jaar in Engeland werden
gehouden, kwam the Jam als top-band uit de bus, terwijl zan
ger/gitarist Paul Weller, bassist/zanger Bruce Foxton en drummer
Rick Buckler ook in enkele persoonlijke rubrieken topplaatsen
toebedeeld kregen. Wat betreft succes in het vaderland zit het dus
wel goed, buiten Engeland is the Jam echter nauwelijks bekend.
Oprichters van de groep zijn Paul Weller en Rick Buckler die
elkaar in de muziekkamer op school troffen tijdens een rock 'n roll
jam-sessie, vandaar dus de naam the Jam.
Enige tijd later kwamen Bruce Foxton en Steve Brooks de gelede
ren versterken en werden als kwartet diverse optredens in jeugd
centra gegeven. Na een jaar verliet Steve de band en ging the Jam
verder als trio door het leven. Bij een optreden dat ze begin 1977 in
the Marquee in Londen gaven werden ze opgemerkt door Chris
Parry, waarmee ze een demo opnamen. Via deze proefopname
kregen ze een platen-contract aangeboden, waarna in april 1977 him
debuutsingle „In the city" werd uitgebracht. Hiermee bereikte the
Jam een 40e plaats op de hitladder en al snel volgde de debuutelpee
„In the city". Op deze lp is nog duidelijk te horen dat the Who het
grote voorbeeld van het drietal is. In 1977 werden ook nog de singles
„All around the world" en „The modem world" uitgebracht, die
respektievelijk een 13e en 36e plaats haalden. De tweede elpee „This
is the modem world" viel vervolgens wat tegen: de groep moest
duidelijk nog aan het snelle succes wennen. Het jaar 1978 was al
even succesvol: de singles „News of the world" (no, 27), „David
Watts/,A' bomb in Wardour Street" (no. 25) en „Down in the
tubestation at midnight" (no. 15) terwijl de lp „All the mod cons"
schitterende kritieken kreeg èn goed verkocht. Met „Strange town"
(no. 15), „When you're young" (no. 17) en „The Eton rifles" (no. 3)
werden ook in 1979 weer de nodige hits gescoord. Tevens kwam dat
jaar de langspeler „Setting sons" uit, tot op dat moment veruit de
beste lp van the Jam. Een zeer origineel geluid gekombineerd met
prachtige teksten, waarbij acht van de tien komposities van Paul
Weller stammen. Vorig jaar werd het single-succes gecontinueerd
met „Going underground" en „Start" die beiden de eerste plaats
bereikten. Met „Going inderground" kwamen ze zelfs op de eerste
plaats de hitparade binnen, iets wat sinds the Beatles niet meer was
voorgekomen. Ter afsluiting van 1980 verscheen de lp „Sound
affects" waarop Paul Weller ditmaal alle songs schreef. In vergelij
king met „Setting sons" valt de allernieuwste ietwat tegen: de
sound is nu hier en daar aangevuld met wat Beatles-invloeden zodat
natuurlijk een wat minder eigen geluid ontstaat. Vooral „Start" en
„Monday" lijken daardoor meer een Beatle- dan een Jam-nummer.
Het openingsnummer „Pretty green" zorgt al meteen voor een van
de hoogtepunten van „Sound affects": een prima tekst over onze
konsumptiemaatschappij en het daarbij behorende vlotte uitgeven
van geld wordt ondersteund door een stuwende bas-melodie en
prima gitaarwerk.
„But I'm different now" is een agressieve up-tempo rocker waarna
met „Set the house ablaze" een van de allerbeste komposities die
Paul Weller ooit schreef wordt uitgevoerd. In simpele maar daar
door zeker zo effectieve bewoordingen beschrijft hij zijn afwijzende
ideeën over het National Front.
De titel „That's entertainment" past uitstekend bij de instrumenta
tie van het nummer, hoewel de tekst nou niet zo vrolijk is. De start
van kant 2 is prima: „Dream time" en „Man in the comer" zijn
komposities die weer alle kwaliteiten van the Jam tonen: puntige
up-tempo melodieën met de prima stuwende bas en daarbij Paul's
observerende teksten over het (Engelse) dagelijks leven. In.Music
for the last couple" is the Jam aan het experimenteren, waarbij de
zich van links naar rechts bewegende vlieg zeer echt klinkt! ,3oy
about town" is aangevuld met blazers die op summiere wijze in de
produktie zijn verwerkt. Het alom aanwezige doemdenken is on
derwerp van „Scrape away", een sterke finale. In zijn totaliteit valt
een vergelijking met „Setting sons" voor „Sound affects" toch iets
nadelig uit: de eigen sound is hier en daar niet even duidelijk
waardoor het geheel iets minder origineel overkomt, desondanks is
„Sound affects" nog een prima visite-kaartje van the Jam.
Begin vorig jaar kwam de debuutelpee uit van Wally Palmar,
Jimmy Marinos, Mike Skill en Rich Cole oftewel the Romantics;
eind vorig jaar volgde „National breakout". Tussen het uitbrengen
van beide platen ligt dus ongeveer één jaar, het verschil in
kwaliteit is even iets groter.
Op het debuut van the Romantics waren de Invloeden van de
Engelse beat uit de jaren '60 (speciaal the Kinks) op enthousiaste
wijze in een aantrekkelijk modem jasje gestoken. Bij het optreden
van de groep tijdens Lochem 1980 bleek het viertal nummers als
„When I look in your eyes", „Girl next door", „What I like about
you" ea „Little white lies" ook live zeer aanstekelijk te kunnen
vertolken. Met de elpee „National breakout" zullen ze echter niet de
gewenste „nationale doorbraak" tot stand brengen. Nummers als
„Stone Pony", „New cover story", „National breakout" en „Poor
little nch girl" lijken daarvoor te sterk op het materiaal van de
debuutelpee. De moeite waard zijn de songs „Tomboy", „Forever
yours" en „A night like this", deze songs zijn echter niet sterk
genoeg om de lp nog een positieve beoordeling te kunnen bezorgen,
The Romantics,'National breakout Eple 84716 HENK 0LDENH0F
De nachtmerrie Juliaca is voor
bij Per trein gaan we terug naar
Arequipa.
Alle aandacht is ineens op het
zakje katjesdrop gevestigd. En
kele agenten die in de gang mee
luisterden, komen dichter bü,
ook al blijven ze op een eerbie
dige afstand. De chef kijkt me
aan, kijkt nog eens naar het
zwarte kleinood en vist vervol
gens één exemplaar uit het zak
je. Er valt een plechtige stilte.
Met een theatraal gebaar
brengt hij de hand naar z'n
mond en drukt het dropje tus
sen z'n met goud beslagen tan
den. Heel aandachtig proeft hij,
en nog eens en nog eens....pró,
wat een opluchting. Hij begint
te kauwen en knikt goedkeu
rend.
Zijn ondergeschikten wagen
ook een kans en geven zich
eveneens over aan deze subtiele
vorm van corruptie. Nog eens
twee dropjes verdwijnen in
evenzoveel monden en één
dropje in de klep van een pet. De
chef grist het zakje weg, voordat
er nog meer dropjes verdwijnen,
zegt dat we om acht uur terug
moeten komen voor het pro
ces-verbaal en vertrekt zonder
ons verder ook nog maar één
blik waardig te keuren. Eén
agent probeert z'n dropje hei
melijk uit te spugen, maar ik zie
het.
Als we om acht uur terugko
men, is er (uiteraard) niets ge
beurd en moet het proces-ver
baal nog uitgetikt worden. Of
we de volgende ochtend niet
terug willen komen....? Nee!
We mogen televisie kijken. Naar
aflevering honderdenzoveel van
een walgelijke tv-serie a la Pey
ton Place. Kommer en kwel op
z'n Peruaans. Geluid hebben we
niet, want de wachtcomman
dant is aan het bellen met z'n
familie in Lima en dat is belang
rijker. Ook de mobilofooninstal-
latie wordt om die reden uitge
zet.
Als tegen tien uur eindelijk een
begin wordt gemaakt met het
proces-verbaal wordt een dron
ken kerel binnengevoerd. Hij
stinkt naar pis. Z'n kleren al
thans wat daarvan over is, zit
ten onder de modder. Hij pro
beert een liedje te zingen, wil
dansen, struikelt en begint van
de weeromstuit te kotsen. Ook
dat nog.
Als het bijna elf uur is, worden
de laatste stempels op het pa
pier gedrukt, nog één handte-
keing en.... Hosannah. Mijn pro
ces-verbaal is klaar.
De volgende ochtend vertrek
ken we per trein naar Arequipa.
In de krant lees ik dat in Juliaca
een taxi-chauffeur is vermoord.
Bovendien is een cocaïne-labo-
ratorium ontdekt. Ik neem me
voor nooit meer naar Juliaca
terug te keren.
Het Is half zeven in de avond in Puno. Door een venijnige kon lopen
we naar het bureau van de Guardia Civil. De ervaringen van
diezelfde middag op het P.I.P.-burcau in Juliaca, de met een riem
bewerkte arrestant, de bijna doodbloedende jongen, het vergeefs
wachten op het proces-verbaal, de beelden schieten nog als boze
schimmen door mijn hoofd.
Aan de dikke, met ijzerbeslag
versterkte deur geef ik mijn visi
tekaarde af met de mededeling
dat ik met „el jefe" wil praten.
Want alleen de chef is nog goed
genoeg. Met minder doe ik het
niet meer. Een kaartje, ik heb
dat al vaker in deze contreien
waar uiterlijk vertoon hoogtij
viert, doet wonderen. Ik mag
dan ook prompt doorlopen en
word binnengeleid in een statig,
maar vrijwel kaal vertrek. Iets
over de helft in het midden staat
een tafel. Daarachter een stoel
met brede armleuningen en in
die stoei een uniform met hoge
pet. De man in het uniform kijkt
me met door zijn zonnebril
priemende ogen aan. Terwijl hij
zijn snor met zijn rechter wijs
vinger bijpoetst, wacht hij af.
Het lijkt alsof ik midden in een
filmscène ben terechtgekomen,
op het moment dat de gevan
gene wordt voorgeleid voor de
plaatselijke SS-commandant.
Naast hem een lange sla-dood,
ook met zo'n hoge pet en een das
onder z'n lange groene jas tegen
de warmte. Het zou een broer
van Rijk de Gooyer kunnen zijn.
Ik leg mfin verhaal uit in het
beste Spaans dat me te binnen
schiet. Ik probeer medelijden op
te wekken na de bittere ervarin
gen in Juliaca en tracht het ge
moed verder te bewerken door
veel nadruk te leggen op de
voortreffelijke behandeling van
de collega's in Lima. De man
achter de tafel knijpt de ogen
samen. Ik vraag me af of-ie
überhaupt wel luistert. Veel zin
heefWe niet, da's duidelijk. Ik
laat m'n perskaart nog eens zien
en laat daar stom toevallig
een kaartje van El Commercio
uitvallen, de grootste krant van
Peru. Ook dat maakt weinig In
druk.
De chef haalt een snoepje te
voorschijn en begint tergend
langzaam en nog steeds zwij
gend het papiertje er af te stro
pen. Ineens krijg ik een geniale
inval. Zonder na te denken speel
ik m'n laatste troefkaart uit en
leg met een haast triomfantelijk
gebaar een zakje katjesdrop op
tafel, meegenomen uit Neder
land door de vriendin uit Am
sterdam. Het effect is verbijste
rend. Alsof er een granaat dreigt
te ontploffen.
„Que es...?" vraagtde chef. Tsja,
want zou dat nou zijnEn ik
leg hem uit dat het dropjes zijn,
dat er geen Spaans woord voor
is omdat het typisch Neder
landse snoepjes zijn, dat ze in
Holanda erg populair zijn, dat ze
ook goed voor de keel zijn en dat
buitenlanders ze soms erg vies
vinden. Want tenslotte weet je
maar nooit.
Een scène uit het bijzonder programma van het zang-, dans- enmuziekensemble Afrique Noire, za
terdag 24 januari in de schouwburg te zien.
Toen ik de winkel van de warme
bakker betrad stonden daar drie
klanteneen rijzige dame met een
bepoederd gezicht die juist „een
hardgebakken halfje wit gesneden"
bestelde, een jeugdig paar be
slaande uit een jongeman van een
jaar of achttien met een imagebril
en een intellectueel uiterlijk en een
blauwkouserig meisje met een
vreemde haarwrong.
Het winkelmeisje, een spichtig kind
aan wie letterlijk alles puntig was,
legde het halfje hardgebakken op de
snijmachine.
,Dn twee ons roombotersprits"zei
de rijzige dame.
De jeugdige intellectuelen zwegen
beschaafd en met opgetrokken neu
zen.
.Zou het droog blijven?", vroeg de
rijzige dame.
,Jk denk het niet", zei het winkel-
meisje.
.JCijk, daar heb je het weer", zei de
jongeman met de imagebril. ,Dat
woord flenken". Dat wordt gewoon
te pas en te onpas gebruikt. Want
wat is denken?"
Hij keek het blauwkousje aan zijn
zijde met verwijderde blik aan.
,Jk begrijp wat je bedoelt", zei het
blauwkousje peinzend. Het win
kelmeisje was woedend. Ze voelde
sick in haar wiek geschoten, nam
nors een zak en begon de spritsjes af
te wegen.
.Denken denken", vervolgde de
jongeman met luide stem.Denken
is pas denken wanneer dat gericht
gebeurt. De eenvoudige van geest
denkt dat hij denkt wanneer hij zich
iets aan het herinneren is of iets
veronderstelt. Dat is wat wij passief
denken noemen. Het werkelijke
denken is actief."
.Den anderhalf ons rumbonen", zei
de rijzige dame.
Het winkelmeisje kon de jongeman
met de imagebril wel schieten.
.Hoeveel mensen", ging de jonge
man voort, zijn trouwens tot lo
gisch denken in staat? Wie is zich
bewust van het onderscheid tussen
bijvoorbeeld aanwijzend definië
ren en verbaal definiëren?"
,Hoe zouden ze?", zei het blauw
kousje.
Dn vier koffiebroodjes"zei de rij
zige dame.
,Jk had het oyilangs met Harald, je
weet wel, over het begrip abstrac
tie", zei de imagebril. ,De mens
hanteert dagelijks abstracte woor
den maar denk je dat ze ziek dit
bewust zijn?"
Hij keek met een half oog vanachter
zijn bril in mijn richting als naar
een testbeeld.
.Denk je", zei hij. „dat ze bewust
weten dat die woorden abstract zijn
die je niet aanwijzend kunt definië
ren?"
,Dat is het", zei de rijzige dame.
Hoeveel wordt het dan?"
Het winkelmeisje, spichtig en nors,
rekende.
„Zes guldentwintig", zei ze.
,Jk erger me ook elke dag groen en
geel aan de rechtlijnigheid van
bijna alle mensen", zei de jonge
man.
,Dn U?", vroeg het winkelmeisje
hem.
De jongeman keek verstoord in haar
richting.
,Dh", zei hij.
,Den half broodje", zei het blauw
kousje toen.
Het winkelmeisje zette haar handen
op de rand van de vitrine en vroeg:
„Wit. bruin, rechtlijnig of ab
stract?"
Vrijdag 23 januari
Jazz-fans opgelet, een avond om
niet te missen. Zeker niet als u weet
dat deze avond in De Hagen Max
Collie's Rhythm Aces zullen optre
den, die zich als oude-{New Or-
leans)stijl orkest jarenlang succes
vol presenteerde op de Bredase
Jazz-dagen, èn de Rod Mason
Jazzband, een formatie met pure
Engelse dixieland-klanken. Bo
vendien kunnen danslustigen na
afloop met de beentjes van de vloer.
Dit jazz-festijn begint om 20.15 uur.
Eveneens op vrijdag, elders in de
schouwburg, de Filmliga Almelo
met een film van de Westduitse
cineaste Heidi Genée. In de rol
prent 1 plus 1 is 3, draait alles om
een zwangere vrouw, die moet kie
zen tussen haar vriend (de vader
van het kind) en een andere man
die eerder in het kind dan in de
moeder geïnteresseerd is, Aanvang
20.15 uur, en óók toegankelijk
voor met-leden.
Zaterdag 24 januari
Het dans-, zang- en muziekensem-
ble Afrique Noire, afkomstig uit de
republiek Guinea, neemt een ge
heel aparte plaats in onder de Afri
kaanse negerfolklore. Afrique
Noire houdt zich strikt aan de eeu
wenoude tradities en geloven in het
Afrika van gisteren en vandaag.
Afrique Noire laat in een driedelig
programma de herinneringen hier
aan op uiterst suggestieve wijze
herleven. Dit bijzondere optreden
begint om 20.15 uur.
XXX
„Onder het Melkwoud" van Dylan
Thomas, in de vertaling van Hugo
Claus wordt verteld door Carol
Linssen. In dit spel voor stemmen
legt Dylan de meest intieme roerse
len bloot van de buitengewone
gewone mensen levend in een vis
sersdorpje in Wales. Een meester
lijk geschreven loflied op de schep
ping, op uiterst boeiende en mees
lepende wijze door Linssen ge
schilderd. Aanvang 20.15 uur.
Maandag 26 januari
Om 10.30 uur 's morgens is er een
congres in De Hagen van het Ne
derlandse Bibliotheek en het Lec
tuur Centrum.
XXX
Dinsdag 27 januari
De „Stem des Volks" verzorgt om
20.00 uur een concert in de schouw
burg.
XXX
Woensdag 28 januari
Een feest voor de kinderen is altijd
weer de kinder-tombola-middag.
Vanaf 14.00 uur kunnen ze weer in
de schouwburg terecht om te teke
nen, te kleien, te knutselen en al
wat dies meer zij. Zij worden weer
met open armen ontvangen door
Irene Luitsz en haar medewerkers.
XXX
Donderdag 29 januari
„Één vloog over het koekoeks
nest", vooral bekend door de ge
lijknamige film met o.a. Jack Ni
cholson, is een produktie van het
Mechels Miniatuur Theater, dat
zich deze avond in de schouwburg
presenteert. Het stuk handelt over
een dwangarbeider, die, overge
plaatst naar een psychiatrische in
richting, aldaar in konflikt komt
met de hoofdverpleegster. Wat
aanvankelijk zich als spel laat aan
zien mondt echter uit in noodlot
tige gebeurtenissen. Een interes
sante theateravond, die om 20.15
uur begint.
XXX
Vrijdag 30 januari
De allerlaatste voorstelling in De
Hagen van de Henk Eisink Show
draait deze avond om 20.15 uur.
Met gevoelige Nederlandse chan
sons, komische mannetjes en
eigen-stijl conference weet Eisink
binnen de mogelijkheden van een
éénmans-programma ieder ontroe
rend en komisch moment tot een
apart en verrassend onderdeel te
maken.
XXX
Beeldende kunst aan de wand:
Tot en met 26 Januari de expositie
„Pluriformiteit in de kunst".
Van 26 januari t.m. 16 februari de
tentoonstelling „weinig om het
lijf'.
