occasions
mnmm
A
Nederland krijgt
zijde-museum
m
NIETG0ED?
AUTOTERUG!
ATI
H. R0VERTS
Tuinieren op balcon
binnen ieders bereik
gegarandeerd belroinisèaar
AUTOBEDRIJF
ARCOCCASIGWS
OCCASIONS
J.W. VALK
Drievoudige zekerheid:
1. Bovag garantiebewijs.
2. Fiat dealer-garantie.
3.6 maanden omruil-garantie.
OCCASSIONS
MAASKANT
AUTOBEDRIJF
DRIES WILLEMS B.V.
VAN 'TOEVER
EN MARKVOORT
G.J. ten Hove B.V.
AUTOBEDRIJF
DE HAAR
BAAN
AUTOMOBIELEN
OCCASIONS
rijssen-nijverdal
BELTMAN B.V.
HOLTENS NIEUWSBLAD - 30 MEI 1980 - PAG. 10
EM TOE
25afc*k%
BETROUWBARE
geïnspecteerd,
gegarandeerd.
Ford Taunus 1.6 L 2-drs.
Ford Fiësta 1 1 L team
Ford Fiësta 1.3 S
Ford Taunus 20 S 2-drs.
Ford Escort 1 1 L 2-drs.
Renault 16 TL
Citroën GS Break 4-drs.
Simca 1100
Toyota Corolla, automaat
Opel Ascona gas
Diverse inruilers beneden
IflBII
l,s"a (CO.
.urn
i ii in
Alfetta 2000 met rood
Renault R5 TS
Alfetta 2000 geel
Alfetta 1 8 geel
Alfa Sud super 13
1978
Alfa Sud oranje
Alfa Sud Tl rood
Alfa Sud Tl met grijs
1977
Peugeot 304
Renault R16 TS
Mini Clubman
Mini Estate
Citroën 1220
1975
Vauxhall Cavalier 4-drs.
BMW 316
Toyota Celica 2000 Coupé
Lancia Beta
1976
Ford Taunus 2000 GLX Coupé
1973
Speciale aanbieding
Alfa Romeo-dealer
Automobielbedrijf
Showroom Oranjestraat 6
Werkplaats Wijnand Zeeuwstraat 2
Rijssen tel 05480-2757 2376
volgens voorwaarden omruil-garantie
Mazda 929 hardtop
1976
Mazda 818
1979
Mazda 323
1977 1979
Mazda Legato
1978
Mitsubishi Laneer
1977
Chrysler 1308 GLS
1977
Austin Allegro 1300 estate
1976
Ford Taunus 1600 L 4-drs.
1977
Morris Marina 1800
1977
Vauxhall 1800
1977
Honda Civic
6 mnd.
Opel Kadett Coupé
1978
AUTOMOBIELBEDRIJF
Holterweg 2, Markelo.
Tel 05476-2454
v<*or occasions met
MAZDA/BOVAG-garantiebewijs.
OCCASIONS
Keizersweg 61-70 Holten tel. 1900
Industrieterrein „De Haar"
Automobielbedrijf
RIJNSBURGER B.V.
Smidsweg 60. Nijverdal
Tel 05486-12161
Gebruikte wagens
Geïnspecteerd
Gereconditioneerd
Gegarandeerd
VW Polo
2 CV 6
Oyane 6
G Special break
Peugeot 304
Peugeot 504
CX 2000
Renault 5
Ami 8 break
Honda Civic
Renault 6
CX 2400 Super
concessionair Citroën
'I'.
1979
1978
1978
1975-1977-1978
1976
1974-1975
1976
1975
1978
1977
1976
1977
Zaterdags 16.00 uur gesloten
Fiat 128 CL
35 000 km.
1978
Fiat 128 Panorama
47 000 km
1978
Fiat 131 1600 TC
81.000 km.
1978
Fiat 131 Mirafiori
1975
Ford Taunus 1600 XL
1976
Opel Ascona 2.0
15 000 km.
1979
Opel Kadett
23.000 km
1977
Renault R 4 L
42.000 km.
1977-
Datsun 120 AF II 4-drs
22.500 km.
1978
BOOMKAMP 27 RIJSSEN TEL 05480-3105
Ford Taunus 1600 L
Ford Taunus 1600 L
Ford Taunus
Ford Taunus
Fiësta 1100 L
Fiësta 1100 S
Ford Escort 1300 L aut.
Fiat 127
en diverse inruilers
Nieuw uit voorraad leverbaar
Taunus en Escort
AUTOBEDRIJF
Nijverheidsstraat 4 Rijssen
Tel 05480-3679
Haarstraat 105 - Rijssen - tel. 05480-3193
BMW 1502
VW Golf LS
Opel Ascona 1900
VW Golf Diesel
Honda Prelude
VW Golf S
Honda Accord
VWGoif
2x Opel Ascona 16 (schade)
1x Opel Ascona 19 4-drs (schade)
1976
1978
1977
1980
1979
1978
1977
1976
1976
1979
VW Golf D 1980
Innocenti 120 L 1979
VW Golf D 1979
Mercedes 240 D 1978
Opel Ascona 19 N (met gas) 1978
VW Golf S 1978
VW Golf S 1978
Opel Ascona 1.6 1977
Ford Taunus 1.6 L 1977
Ford Taunus 1.6L stationcar 1976
Mercedes 220 D 1975
Opel Rëkord 4-drs. 1973
Landrover 88
Haarstr. 163 - Rijssen - 05480-23 43
Roerdompstraat 6, Goor, tel. 05470-2315
Verkoop en service nieuwe Toyota's
Inruil en financiering mogelijk
met garantie alle merken o.a.:
Toyota Cor. 30 de luxe groen
Morris Marina 1300 coupé
Austin Mini, bruin
120 Y rood
Simca 1307 oranje
Austin Maxi 1750 geel
Ford Fiësta wit
Audi 80 blauw
Alfa Sud geel
Simca 1100 LX geel
Toyota Carina 1600 blauw
Vauxhall Viva de Luxe geel
1976
1978
1976
1977
1975
1977
1975
1975
1975
Speedboot Fletcer 150 met 50 pk Mercury
motor en trailer, geheel compleet, bjr '78
VW Polo GLS 1300 zwart
41.000 km. 1978
Opel Kadett Berlina
met gasinstallatie
oranje 1978
73.000 km.
VW Scirocco TS 85
groen metallic
62.000 km. 1976
en natuurlijk keus uit vele
andere ANWB-gekeurde
auto's van diverse merken
roba
Hohtrttraotsreg 85. Bijtten Tel 05480 43 15
1 Datsun 120 A FII Coupé rood 26.000 km. 1979
1 Datsun 160 B bluebird grijs 52.000 km. 1977
1 Datsun Violet rood 49.500 km. 1979
1 Datsun Violet grijs 65.000 km. 1978
2 Datsun 160 J SSS Violet 40.000 km. 1978
1 VW Golf blauw 78.000 km. 1974
1 BMW 316 blauw 85.0b0 km. 1976
Datsun 120 Y luxe 68.000 km. 1978
1 Datsun 120 A FII 2-drs. blauw 30.000 km. 1978
Mini 1100 Spec. 17 000 km grijs met. 1978
1 Mini 1000 luxe 38.000 km bruin 1976
Datsun 180 B bluebird 5-drs. combi 50.000 km. 1978
Peugeot 304 GLD oranje 34.000 km. 1979
Datsun 120 A FII luxo 27.000 km. rood 1978
Datsun 120 A F II 4-drs. 48.000 km. 1977
Datsun 120 A F II blauw 26.000 km. 1979
Ford Taunus 1600 L 2-drs. 45.000 km. 1977
Toyota Corolla 30 23.000 km. rood 1978
1 Opel Ascona 16 S 78.400 km. 1973
1 Honda C8 S50 K3 motor 3500 km. 1978
AUTOMOBIELBEDRIJF
Off Oatsun-dealer
Rijssen Jutestraat.3
Rijssen Beatrixplein 4
Tel 05480-44 14-33 82
Vanaf eerste Pinksterdag (25 mei) zal Nederland in de
Wouwse Plantage (N.B.) zijn eerste Zijde-Museum rijk zijn.
Daarin zullen o.a. een echte züde-telerij, .spinnerij, -weverij
en -ververij te zien zijn. Vooral de zijde-telerij is heel bijzon
der en uniek voor Europa, want de daadwerkelijke zijde
teelt wordt hier nergens meer uitgeoefend.
Doodstraf
De zjjdekultuur is al heel oud. Vol
gens overleveringen zou de Chinese
keizerin Hsi-Lings-Shi. die tevens
het weefgetouw uitvond, al in 2640
v. Chr voor het eerst een zijdecul
tuur hebben opgezet. Ondanks po
gingen van het Westen zouden de
Chinzen het geheim van de zijde
teelt zorgvuldig geheim hebben
gehouden: op verraad stond zeifis
de doodstraf. Omstreeks het jaar
300 schijnen echter enkele slimme
monniken de kennis van de zijde
teelt mèt enkele eitjes van de zij
derups naar het Westen te hebben
gesmokkeld, maar ook gaat het
verhaal dat omstreeks die tijd Chi
nese meisjes met cocons en eieren
naar Japan ontvoerd zijn Al spoe
dig ontstond er, vooral In Italië,
Frankrijk en Hongarije, een
bloeiende zijdeteelt. Maar hoewel
nog geen eeuw geleden de Rhöne-
vallei nog één en al vlinder en zijde-
fabriek was, is sinds de Tweede We
reldoorlog de zijdeteelt, omdat
deze niet meer rendabel was, uit
geheel Europa verdwenen en is
China weer vrijwel de enige lever
ancier van ruwe zijde en zijdedraad
geworden Die wordt dan wel weer
in andere landen, waaronder
Frankrijk, geweven.
Van rups tot bloesje
De zijdeteelt ls een uiterst moei
zaam proces, waarin de initiatief
neemsters van Ter Zijde (zo heet
het nieuwe zijdecentrum), me
vrouw W Mosmans en haar doch
ter Annemarie, zich na jaren voor
bereiding en studie (o.a. door
speurwerk in het buitenland) heb
ben gespecialiseerd Het eerste
probleem is het verkrijgen van de
eitjes en de cocons Hoewel er niet
meer de doodstraf op staat, zijn de
producerende landen als China en
Thailand niet erg scheutig met de
export en is men voornamelijk af
hankelijk van goedwillende vrien
den en kennissen. Zijdevlinders
zijn een zeer kort leven beschoren.
Ze zijn direkt bij het uitkomen al
volwassen, paren en het wijfje legt
onmiddellijk wel meer dan 500 ei
tjes en sterft meteen daarna. De ei
tjes worden in een koelruimte van
ca 2 graden Celcius bewaard en
daarna overgebracht naar een
brandschone en zorgvuldig op
temperatuur (24 graden C.) en
juiste vochtigheid (72%) gehouden
ruimte waar zij moeten uitkomen.
Mevrouw Mosmans is op haar
speurtochten In Hongarije nog
oude vrouwtjes tegengekomen, die
vertelden dat zij vroeger de eitjes in
linnen zakjes tussen de borsten
droegen om ze uit te broeden Uit
die eitjes komen dan vervolgens
kleine bruine rupsjes Die zijder
upsjes vragen volgens mevrouw
Mosmans meer zorg dan een baby
De zijderups ls overgevoelig voor
temperatuur, voor hygiëne, voor
luchtjes voor geluid etc Onweer of
een vleugje parfum kunnen al fa
taal zijn' Zes weken lang worden
aan deze wormen om de drie uur
handenvol versgesneden moer-
belbladeren gevoerd en ze zijn nog
kieskeurig ook, want ze eten echt
niet alle soorten moerbeibladeren
die er bestaan In de Wouwse Plan
tage zijn inmiddels een groot aan
tal van de juiste moerbeziën
(moerbeibomen) aangeplant, want
de eetlust van die kleine zijderups
jes is kolossaal Met tussenpozen
van steeds drie dagen gaan de rups
jes vier keer vervellen en zijn na ie
dere vervelling zichtbaar gegroeid.
Eerst krijgen ze nog fijngesneden,
steeds verse, moerbeibladeren,
maar als ze groot genoeg zijn wor
den ln hun bakken hele takken ge
zet, waarlangs ze al etend omhoog
kruipen Na een maand zijn de dan
ongeveer tien centimeter lange
rupsen verzadigd, stoppen met
eten en gaan zich inspinnen. Er
komen dan twee spindraden uit
kliertjes aan de kop. die vervolgens
tot één draad samenkleven en aan
de buitenlucht onmiddellijk stijf
worden Doordat het kopje voort
durend beweegt in de vorm van een
8, ontstaat in drie 0 vier dagen een
ovaalvormige cocon, waarin de
rups zelf helemaal verdwijnt en tot
„pop" verandert Voor de zijdeteelt
worden nu de cocons ln heet water
gelegd en de rups sterft Daardoor
lost tevens de zijdelijm, waarmee
de draden aan elkaar kleven op en
kan de zijdedraad afgewikkeld
worden Eén cocon levert ongeveer
allesbehalve enkelvoudige zijden
draad.
Weven, spinnen en verven
Zo'n kilometer zijdedraad lijkt nu
wel een heleboel, maar alle moeite
en zorg voor die kleine rupsjes en de
moerbeibomen ln beschouwing
genomen, ls die teelt natuurlijk al
les behalve een rendabele zaak en
is bij Ter Zijde dan ook uitsluitend
bedoeld om de belangstellende dit
boeiende procédé te demonstreren.
Tóch wordt op er op de Wouwse
Plantage ook zijde (o.a. geïmpor
teerde) gesponnen, geweven en ge
verfd, zodat men het gehele proces
van rups tot zijden bloesje kan ga
deslaan.
Natuurlijke openingstijden
In een speciaal Ingericht zfjdewin-
keltje kan men naast eigen produk-
ten ook uit het Verre Oosten geïm
porteerde artikelen kopen Natuur
lijk is de telerij (waar voor geïnte
resseerde amateurkwekers ook ei
tjes van de wilde rups worden ge
teeld), het unieke hart van het zij
decentrum, maar de liefhebber kan
ook zijn of haar hart ophalen aan de
dokumentatie die in het museum
te vinden ls en aan de informatie,
onder andere door middel van dia
vertoningen. Aan het zijdecen
trum, dat ls ingericht ln een voor
malige wagenmakerij, ls een ter
rasje met theeschenkerij verbon
den.
Een bezoek aan Ter Zijde ls
leuk te kombineren met een uit
stapje naar het bos de Wouwse
Plantage (tussen Bergen Op Zoom
en Roosendaal bij de Belgische
grens) met ruim 3.200 ha prachtig
natuurgebied, waar men heerlijk
kan wandelen. De openlngsduur
van de zijde-telerij wordt door de
natuur zelf bepaald, namelijk zo
lang er blaadjes aan de moerbeib
oom zitten en dat is ongeveer van
april tot oktober Dagelijks ge
opend van 10 tot 17 uur Entree:
vier gulden met een kopje koffie of
thee gratis» Scholen, verenigingen
of andere gezelschappen doen er
verstandig aan tevoren eerst even
een afspraak te maken Het adres ls
Ter Zijde. Plantagebaan 199, 4725
AB Wouwse Plantage, tel. 01657-
.>83
De belangstelling voor groen en
bloemen, in 't bijzonder in de ste
delijke woonomgeving, en de ont
wikkeling van kunststoffen die
veel lichter zijn dan aarde (en bo
vendien schoon) hebben een ge
lukkig huwelijk gesloten. Het re
sultaat is een aantal mogelijkhe
den, dat iedereen kan realiseren.
Afgeleid van een professioneel
aangelegde daktuin is het zgn.
Frankische systeem, dat op een
oppervlakte van bijvoorbeeld
75x100 cm kan worden opgebouwd.
Er komt een dralnagelaag aan te
pas (kunstof platen), een anti-
worteldoek (kunstof flltervlles) en
een zgn. watersparende laag
(schuimachtige stof die voor 50%
water kan bevatten), waarop een
laag grond komt van minimaal 20
cm. Deze opbouw ls ln zijn geheel
ca 40 cm. hoog en kleine struiken
en een boompje kunnen er zo ln
worden geplant. Wel moet met
planken de opbouw bfj elkaar wor
den gehouden Het bouwpakket
kan direkt op de ondergrond wor
den gelegd. Zo'n tuintje gaat jaren
mee.
Een andere mogelijkheid ls het
blokvormige opbouw-systeem van
Planta-Fix, diverse modellen sub
straat van turf en kunststof De
kleinste blokken passen in een
langwerpige bloembak, de grote
zijn ln allerlei vormen stapelbaar
en alle planten - ook grotere en
groenblljvende - kunnen er met
hun gewone wortels ln worden ge
plant (gat uitsnijden)
Met hout kan het materiaal worden
afgewerkt Nodig ts het niet Het is
schoon en zes maal lichter in ge
wicht dan grond De grote blokken
kunnen wel 10 jaar mee In balkon-
bakken die elk Jaar een andere be
planting krijgen, kunnen ze onge
veer 3 Jaar worden gebruikt. Giete
is slechts om de 4 dagen nodig. G
belde systemen ls het nodig In h(
groeiseizoen om de week te bemei
ten óf een langzaam-werkend
meststof (osmocote) te gebruiker
Hydro-cultuur voor bulten behoo:
ook tot de mogelijkheden Hiervoc
zijn speciaal opgekweekte plante
nodig, waterdichte bakken om 2
met pot-en-ai in te zetten en ee
speciale meststof, die naar b(
hoefte wordt opgenomen uit d
voedingsoplossing Wanneer vol
doende bodembedekkende plan
ten worden gebruikt, is er van he
substraat (agrarische steen we
en/of hydrokorreis) na een groeisei
zoen niets meer te zien Deze be
planting zal altijd uit duurzaml
heesters en kleine bomen bestaar
Met losse poten kan men voor dl
nodige zomerfleur zorgen, want hé
gewicht van 80 kg/m2 ls bijzonde;
laag
„Waarom al die moeilijke toestan
den!" Kijk, enthousiasme vooi
planten ls niet genoeg om een bal
kon te begroenen, want we kunner
niet zomaar grond gaan storten
Normale woningen zijn berekenc
op een gewicht van 250 kg/m2 er
dat ls niet zoveel als we ons eigen
gewicht erbij tellen Daarbij moet
ook de afvoer- mogelijkheid intakt
blijven en Inwateren van de muren
moet helemaal worden voorkomen
Ook grote bakken met grond beho
ren daarom niet tot de beste oplos
singen Vandaar dat hoogbouw-
bewoners zo bil) kunnen zijn met
deze nieuwe mogelijkheden
Vraag voor alle balkoninformatie
bi) de detailhandel naar de nieuwe
brochure „Planten kennen geen
hoogtevrees", een uitgave van
Bloemenbureau Holland, Konin
ginnegracht 102, 2514 AL Den
Haag.
