Zacht eitje
Prettige
paasdagen
1
HORIZONTAAL: 1. jaargetijde; 6 nie<
officieel. 9 vruchtbare plaats. 10 der
lezer heil; 11 eerstvolgend, 13 hoofd
deksel; 14 voorzetsel; 16. vroegere
Russische vorst; 19. noch ba
zeggen; 21. militaire tochten; 24.
opstootje; 26. wintervoertuig; 27.
kortschrift; 29 werelddeel, 32 titel;
34. verslaggever; 37 teer, 38 adem;
41. lidwoord, 42. noot; 43 aard. 45.
rond handvetsel; 47 hevig, 49. verf
stof, 60. genotmiddel; 63 klein; 54.
nog ongebruikt; 66 godin; 58. wijze
van bestaan; 60. omslag, 61 staat;
62. achter; 63. rots aan da Rijn, 65.
bezwarende lasten; 67 achrijfkosten;
70. profeet; 71. afwezig; 72. vogel;
74. eerstvolgend; 76 verdroogde. 78.
of dergelijke, 79 ampère; 82 visgerei;
84. verrukkelijk; 86 vaartuig. 87 God
vrezend, 89 dier; 90 ver; 91 hetzelf
de; 92 hetzelfde; 93 spei; 96 boom;
98. deel van een huis. 102 niets. 103
de oudere, 104 vreemd hoofddeksel;
107. achter; 108 planeet; 109 eerst
komend. 110. rond stuk hout; 112.
Amerikaanse boer; 113. krachteen-
heid, 114 af. 115 opspringend deeltje
vocht; 117. arbeidsvermogen; 120.
vochtig, 121 grondsoort, 123 volko
men ontwikkeld insekt, 125 noot;
127. wintervoertuig. 128. dwarshout;
130. metaal; 131 nors, 132 vogel;
133. bezit van een boer; 134 jaar
getijde, 137. verachtelijke kerel; 139.
vogel; 141. ontkenning, 142. dronk;
143. water in België, 144 projectiel;
147. noot, 148 voorzetsel, 149 me
teorologisch instituut, 151 niet even;
153 pret, 155 krijgen, 159 telwoord;
163 sluitingsmiddel voor kleding. 165.
vreemde munt, 167 inlandse winkel;
168 korenhalm; 171. oosterlengte;
172. lidwoord (Fr.); 173. aanw vnw.;
176 op de zelfde wijze als; 176 eerde;
179 ter zake, 180 krantenverkoper op
stations, 182 bouwmateriaal; 183 en
andere, 184 kleur; 187 daarna; 189.
flink, 191 deel van het been, 193 laag
van bepaalde grondsoort; 196 plaats
in Noord Holland, 197 elektrisch
koord, 199 vogelprodukt; 200 koren
halm; 201. strijdperk, 203 vod, 204.
vaartuig; 205. zwak, 206 plaats in
Drente; 207 voortplantingsorgaan
van planten; 210 kanten manchetten;
212 godin; 213 lidwoord; 215. be
dorven; 217. half; 219. kort toneel
stuk; 221. roem; 223 plagen; 226.
'vreemde munt; 227 beslissende wed
strijd; 230 er; 231in de grond poten;
233. watering; 234 opstootje; 236.
voorzetsel; 237. draaikolk; 239 met
kracht samendrukken, 240. rashond;
242. zalf; 245. dreiging, 246 noot;
247. telwoord; 249. tegenover; 250
stad in Duitsland; 253. en andere; 245.
aanslag, dat gekookt water nalaat,
258 tijdelijk in gebruik geven; 260.
Nederlands communicatie lichaam;
262 telwoord (Eng 263 muziek
instrument, 265 gebruik van een
genotmiddel; 268 bloedverliezend;
272 hondenkenner, 274 telwoord;
275 Europees land; 277 toespraak;
278. voertuig, 279 dwarshout. 281
bodem, 284 tegenover, 286 hoeveel
heid; 290 strafwerktuig; 291. zee
rover; 292 loflied.
VERTIKAAL: 1. niet vast; 2 eenmaal;
3. maanstand. 4. ogenblik, 5 droog
oven; 7 deel van een breuk, 8 vogel;
onderneming, 96 koffiehuis, 97 tijd
maat; 99. naschrift; 100. bergplaats,
101 oogsten; 103 overlijden; 105.
deel van de dag, 106 planeet; 111.
brandstof, 113 ongewelfd, 114 leng
temaat, 115 contramerk, 116 boord
sel, 118 malle, 119 zijrivier van de
Donau; 122 bewoner van Groenland;
124 pers vnw 126 trek, 129 vaar
tuig. 131 woning; 133 versierend
vaatwerk; 135 rund; 136 bloeiwijze;
138 baantje. 140 plaats in Drente;
143 lokspijs, 145 Bijbelse figuur, 146.
verhoging, 150 berichten, 152 kleed-
gebruik, 154 vulcanisch produkt, 156.
brandstofvat; 157 armholte; 158.
achter. 160 gom wegl, 161 voor
zetsel, 162 bewoner van de Elzas;
163 besloten religieuze gemeen
schap; 164. doopvader; 165. filoso-
11. en andere; 12. omroepvereniging;
15. draaikolk; 17 optocht, 18 noot;
19. in vet bruin branden; 20 boom,
22. bedwelming; 23 heden; 25.
bloem, 26 wintervoertuig; 28 hoog
woongebouw; 30 vrolijk en bekoor
lijk, 31 en, 33 noot, 35 vogel; 36
uitgroeisel; 38 onschuldig, 39 water
in Frankrijk, 40 atmosfeer, 43 voeg;
44 nachtvogel, 46 op aanschouwing
betrekking hebbend; 48 kerkgebruik;
51 deel van de dag; 52. tijdmaat; 55.
lekkernij; 57 voegwoord; 59 pers.
vnw 64 vrucht; 66 peil; 68 verbor
genheid, 69. persoon die elke dogma
verwerpt; 73 netvlies; 75 titel; 76.
vette vloeistof; 77 godsdienst; 79.
kwaad; 80 vleeswoekering, 81. ko
ning der elfen; 83. veeschuur; 85.
droogoven; 86 metaal; 87. dulden;
88 bedevaartplaats; 92. pers vnw.;
93. pottenbaVkerskunst, 94. vervoers-
feren; 166. noot; 169. aangehaald
werk; 170. lonend; 174. hemelli
chaam; 177 Amsterdams tentoon
stellingsgebouw; 178 drank. 181.
karaat, 182 kledingstuk; 185 weg
met bomen, 186 insekteneter, 188
de onbekende, 190 een zekere; 192.
vogelprodukten, 193 verschil in wa
terstand op een rivier; 194 uitholling
door stromend water; 195 winter
voertuig, 198 daar: 200. klooster
overste; 202 heden; 204 krachtig;
208 roem, 209 vogelprodukt; 211.
ledemaat, 212 vader (Turks); 213.
lidwoord; 214 goedkope eetgelegen
heid; 216 niet even; 218. noot; 220.
wagen; 222. selderij; 223 gereed;
224 krachtig; 225. voorzetsel, 226.
schrijfkosten; 227. woongebouw;
228. muurholte; 229. plaats in Drente;
232. inwendig orgaan; 253. soort
onderwijs; 235 getijde; 238. vorde
ring; 240. agent; 241. doodsbeen;
243. lekkernij; 244. vogel; 246. huis
raad; 248 oefenstuk; 251 boosaar
dig; 252 kloosterlinge; 255 watering;
256 water in Friesland. 257, namelijk:
259. telwoord; 261. let wel; 264 eek
hoorn; 266. rund; 267. landbouw
werktuig; 269. verbinding; 27p plaats
in Overijssel; 271 let wel; 273 regel;
276 sneeuwhut; 280 bloeiwijze; 282.
vreemde munt; 283 nummer; 285.
voorzetsel; 287. riviertje; 288. achter;
289 bekende motorrace.
BIJ goede oploulng van deze
puzzel ontstaat er een spreuk bij
horizontaal 1. 14. 41. 43, 64, 68.
71, 75, 108, 134, 148, 173. 176,
207,231,236,247,268, 281.
IN april 1870 werd in Rotterdam de Mattheuspassion van Johann
Sebastian Bach uitgevoerd onder leiding van de Duitse dirigent
Wotdemar Bargiel. Dat was de eerste uitvoering in Nederland van dit
reeds in 1729 gecomponeerde werk, dat na de dood van Bach in de
vergetelheid raakte, maar in het midden van de vorige eeuw door de
Duitse componist Felix Mendelssohn-Bartholdy werd herontdekt èn
uitgevoerd.
IN 1870 'PREMIÈRE IN ROTTERDAM
Die Rotterdamse uitvoering van 110 jaar geleden zou ook voor
Nederland het begin betekenen van een waardering voor de muziek van
deze grote cantor. Ja, er zijn weinig landen in de wereld, waar Bachs
passiemuziek zo diep wortel heeft geschoten als juist in ons land. leder
jaar rond de Paastijd worden de Mattheuspassion en Johannespassion
hier tesamen zo'n 700 keer uitgevoerd. En wat meer zegt, veelal voor
uitverkochte zalen of kerken! Naar schatting tussen de 760 000 en
900.000 Nederlanders beluisteren In deze tijd van het jaar een of beide
Passiemuzieken en dan hebben we het nog niet over de duizenden
koorleden en honderden solisten die bij deze muzikale gebeurtenissen
zijn betrokken.
DE ENE UITVOERING IS DE ANDERE NIET
DE eerste uitvoering van de Mattheus
passion in ons land. nu dus 110 jaar
geleden, zal nog geen modelultvoe
ring zijn geweest Het werk werd toen
ook nog niet compleet uitgevoerd.
Bepaalde aria's waren geschrapt en
de recitatieven soms aanzienlijk be
kort Men v;*esde dat «33n volledige
uitvoering'van het werk het publiek
niet zou boeien Want een onverkorte
wuergave neemt minstens drie en half
uur in beslag Vöór de Tweede We
reldoorlog waren volledige ultvoerln
gen ven de Mattheus een grote zeld
zaamheid. Wel bleek ook toen al datje
een veelzijdig werk als deze passie
muziek op heel verschillende ma
nieren kan uitvoeren, hetgeen trou
wens in dezelfde mate voor de Johan
nespassion geldt, ook al Is dit werk
door de aanzienlijk kortere duur wat
minder gecompliceerd.
De vorige generaties, nog helemaal In
de ban van de muzikale romantiek
(Beethoven, Brahms, Bruckner,
Mahler etc.) hielden van superroman-
tische uitvoeringen ven Bachs tijdens
Ei-ei-ei
Eierschalen kunnen dienst
doen als paasvaasjes. U
plakt ze op een plat onder
vlak. Vullen met bloemetjes
of takjes.
EJwk kloppen mag u nooit in
een aluminium pannetje
doen.
Eigeel scheiden van het wit
kan men het beste doer
door het ei een korte harde
tik te geven op de rand van
de schaal en vervolgens de
Inhoud over en weer te
gieten van de ene halve
eierschaal in de ander.
Tassen van zacht boxcsH-
leer kan men heel goed rei
nigen met stijfgeklopt eiwit.
Nawrijven met een zachte,
liefst flanellen doek
muziek Des te groter het koor, des te
beter. Als je de zaal of de kerk
binnenliep en die honderdkoppige
menigte op het podium zag staan,
kreeg je de indruk dat het Requiem
van Verdi moest worden uitgevoerd.
Teen in 1891 Julius Röntgen de eerste
uitvoering van de Matteus in het
Amsterdamse concertgebouw leidde,
deed hij dat dan ook met het grote
Toonkunstkoor Willem Mengelberg
zette deze romantische traditie voort.
Vanaf 1899 dirigeerde hij jaarlijks de
Mattheuspassion In het Concertge
bouw Uitvoeringen waarin zeer pro
minente solisten optraden (de sopraan
Jo Vincent bijvoorbeeld) en het Con
certgebouworkest zorgde voor een
maximum aan hooggekwalificeerde
Instrumentale begeleidhg.
Sinds 1922 kregen de toonaangeven
de uitvoeringen van de Mattheus in
het Amsterdamse Concertgebouw
geduchte concurrentie te verduren
van die van da Nederlandse Bach-
vereniglng Deze Bachverenlging
voerde het werk jaarlijks uit In de
Grote Kerk te Naarden, een traditie
die tot de dag van vandaa( wordt
voortgezet De uitvoeringen In de
Naardense kerk droegen een veel ba-
Eierdooiers kunt u bewaren
in een kommetje met water.
Geef uw poes af en toe eèn
geklopt ei vermengd met
een sneetje brood en hij of
zij zal een mooi glanzende
vflcht krijgen.
Eieren die u moet koken
moet u 'minstens een uur
van tevora^uit de koelkast
halen, anders barsten ze in
koker\d water.- Indien u het
vergeten bent, de eieren
met koud water opzetten.
Eiwit en dooier zijn ook ge
makkelijk te scheiden, wan
neer u het ei boven een
trechter openbreekt. De
dooier zai, als hij biet'
breekt, achterblijven.
Eieren die vers zijn hebben
een ruw oppervlak, zinken
in zout water en zijn door
zichtig. wanneer u ze tegen
het licht houdt.
Eieren zullen niet zo vhjg
uitlopen, als u wat zout In
het water doet tijdena het
koken.
Bewaar het water waarin de
eieren gekookt zijn en leg er
de aangeslagen zifveren le
pels en vorken in. De een
slag zal spoedig verdwijnen,
de lepels en vorken worden
opgewreven met een zechte
doek.
NIEUWE STIJLOPVATTINGEN
IN de zeventiger jaren zou zich echter
een revolutie in de gangbare Bach-
praktljk voordoen Tal van prominente
Bachvertolker8 onder wie de Weense
dirigent Nikolaus Harnoncourt een
vooraanstaande plaats Innam waag
den zich aan experimentele uitvoe
ringen van de passiemuzieken met
een klein koor, waarin de dames wer
den vervangen door een jongenskoor.
Het betrof hier allerminst een loos
experiment, want het staat vast dat
Bach eertijds zijn passiemuziek ook
met een klein koor uitvoerde.
Deze vernleuwlngstendenson In de
Bach uitvoeringspraktijk sloegen
vooral aan bij de jonge generatie
Uitvoeringen volgens de nieuwe stijl
opvatting^ trekken vooral veel jonge
luisteraars, terwijl een groot deel van
de oudere generatie nog steeds een
voorkeur heeft voor 'massale' uitvoe
ringen, dus met een groot koor,
waarin ook dames meezingen. BIJ tal-
rokker karakter dan de romantische
uitvoeringen, die Mengelberg en zijn
navolgers van hat werk plachten te
geven.
rijke uitvoeringen van de Mattheus en
Johannes worden tegenwoordig
trouwens compromissen gesloten. De
uitvoeringen zijn vaak wel romantisch
van expressie, maar niet meer zo
massaal als men vroeger gewend was.
KEUZEMOGELIJKHEID
ZO kunnen we tegenwoordig in Ne
derland dus de meest uiteenlopende
uitvoeringen van Bachs passiemuzie
ken beluisteren De meeste Nederlan
ders behoeven hetemaalniet zo ver te
reizen om in korte spanne tijds drie
heel verschillend klinkende passionen
te kunnen horen, te weten, een
ouderwetse, een moderne of te wel
'authentieke' öf één, die het midden
houdt tussen deze twee uiterste stijl
opvattingen Belangrijk is wel d8t het
Amsterdamse Concertgebouw inmid
dels gekozen hèeft voor de nieuwe
stijlopvattingen door de moderne
Bach specialist Harnoncourt naar de
hoofdstad te halen.
Aan welke stijlopvattingen men verder
ook de voorkeur mag geven, feit is dat
we in Nederland met een bloeiende
passie praktijk te maken hebben en
dat de muziek van Bach hier nog
springlevend is. Een feit om heel
gelukkig mee te zijn.
(Nadruk verboden)
