h Grootste varkensmesterij staat in Dijkerhoek HONDENTROUW Hans Küng, een kerkvader die als een ketter wordt behandeld Voorkom waterschade ten gevolge van (streng) winterweer AFGHANISTAN EEUWEN LANG STRIJDTONEEL Van het erf der kerk Expositie over textielnijverheid ilVJLjl CilNO ÏXltL u - 10 J/iXSUAHl ïyöU - FA(jr. Vl-X' :'5 Het varkensmestbedrijf van Wijl huizen aan de Schapendijk in Dij-kerhoek Aan de Schapendijk in Dijkerhoek was het vorige week vrijdagmiddag een komen en gaan van mensen die gevolg gaven aan de uitnodiging van de fam. Wijlhuizen om hun hypermoderne varkensmestbedrijf met een capaciteit van ik 1000 varkens te bezichtigen tijdens een op die dag gehou- gfagSiden „Open-Huis". I Gerrit Wijlhuizen, aankomend vertrouwen in de toekomst wat be- varkensmester, heeft in een half treft de varkensmesterij. jaar tijds achter de boerderij van Over de investering die hij deed om "In ouders een complex laten de mesterij te bouwen zwijgt hij; bouwen dat getuigd van durf en men zou met praten alleen maar Vier januari '79 ging myn buurvrouw Line Gjaltema, met haar trouwe herder Sonja voor boodschappen naar „Centra" Sonja mocht niet mee naar binnen, Line moest dus iets verzinnen, om haar buiten vast te zetten, maar liefst zo dat ze nog op haar kon ietten. De ketting om het fietsenrek, dat leek Line niet zo gek. Toen ze haar inkopen had gedaan. en aan de kassa betalen wilde gaan, zag ze Sonja nog rustig staan. Toen ze echter buiten kwam, schrok ze zich byna lam, want waar Sonja net nog stond, was verdwenen haar lieve hond. Ze hebben niet nagelaten in vele kranten te adverteren, in de hoop dat Sonja bij hun terug zou keren, Als ze onder „Gevonden" een herder zagen staan, zijn ze er direct op afgegaan. Ze hebben alles gedaan wat ze maar konden maar Sonja helaas niet weer gevonden. Piet heeft toen na een paar maanden te hebben gewacht een jonge nieuwe Sonja voor Line meegebracht. Het was zondag voor oud-jaar. Sonja was naar buiten en Line riep haar, ze ging gehoorzaam met Line mee, even later kwam Piet binnen en toen waren er twee, want de jonge Sonja was met met Piet gekomen, en Line had ook een herder mee naar binnen genomen Line zei direct dat is onze oude Sonja Zoals ze vroeger ook vaak had gedaan, was ze direct op de stoel en in de gang liggen. gegaan. Piet zei; ze is het niet de kop is te donker, haar rug was niet zo, ik breng haar direct naar het politiebureau Oudejaarsdag ben ik 's middags even naar Line gegaan, en zat ze daar stil en een beetje ontdaan. Ik zei haar dan ook wat zit je te treuren, en vertelde ze my het hele „Sonja-gebeuren" Maar Piet had gezegd ze mocht er niet meer over zeuren. deed ze het wel dan liep hij weg, ik zei haar, laat me niet lachen zeg. Die komt wel weer terug en heus niet na een jaar, dat doen alleen heel trouwe honden maar. Ik belde naar 't politiebureau en vertelde wat Line dacht. maar haar Sonja was al naar 't asiel in Schalkhaar gebracht, Ze hebben toen tot daags na nieuwjaar gewacht, en zijn met zoon Jan naar Schalkhaar gegaan. Toen de hond hen zag komen, ging ze hoog met haar poten tegen 't hekwerk staan. Het nummer van haar stamboom klopte met haar oren, ze was terug haar Sonja, die ze een jaar geleden had „verloren" Maar Sonja senior was jaloers, tolereerde junior niet, dit was HAAR vrouwtje die ze een jaar geleden verliet. Kwam Junior te dicht bij Line trok senior de lip op, en als Line niet begreep beet de oude de jonge in de kop Zo kon ze die twee niet samen houden, omdat ze hen geen moment alleen kon vertrouwen. De oude Sonja had bewezen haar enorme trouw, zij mocht dus blijven vond de vrouw. Dan moest de jonge 't veld maar ruimen. Ik zei tegen Line het zijn maar luimen, wacht nu eens een week ze moeten aan elkaar wennen. Het is een lust om ze nu in de tuin te zien spelen en rennen. De oude Sonja heeft bewezen, hoe trouw een hond kan wezen Voor onderzoek naar de dierenarts dat was ze Piet wel waard, die heeft hoewel volkomen uitgeteerd haar kern gezond verklaard Waar is ze geweest het hele Jaar? Is ze soms meegenomen? Omdat Sonja niet spreken kan zullen ze er nooit achter komen. Beste lezers kunt U nu begrijpen, wie zich aan mijn hondje heeft durven „vergrijpen" Wie mi) in het diepst van mijn ziel wilde krenken? Bewijzen kan ik niets, ik kan hooguit denken. Volgens de dierenarts is ze door vergiftiging omgekomen, wie wilde zich op mi) wreken, maar heeft haar leven genomen. Dan is het voor hem of haar een enorm succes geweest, want ik ben nog kapot van 't verlies van 't lieve beest Holten, 15 Januari 1980 B.C. de Haas-Boekbinder een verkeerd beeld krijgen. Het heeft totaal geen zin, want hij moet zijn eigen boontjes doppen. Hij verkocht, om aan eigen geld te komen, zijn eigen boerenbedrijfje in Halle (Gld.), want eigen geld heb je nodig wil je zoiets beginnen. Gerrit weet van wanten en zal het voor het overgrote deel zelf moeten runnen. Hij hééft bij zijn werk „as sistentie" van een doseerwagen waarmee hij het voer voor de krul staarten op een eenvoudige manier in een soort dakgoten stort, die laag over de grond langs de hokken lopen De mest van de varkens komt door spleten in de vloer van de hokken in grote kelders terecht, die om de zoveel weken worden leeggezogen. De varkens zijn ondergebracht in aparte afdelingen van elk honderd stuks die dan weer verdeeld zijn in ruimten waar plaats is voor pl.m. tien varkens. De afdelingen zijn allemaal van el kaar gescheiden, zodat bij ziekte de schade beperkt kan blijven In de schuur zijn verder nog ruimten voor pakweg tweehonderd biggen die in aparte afdelingen enkele we ken kunnen wennen en flink in ge wicht moeten „aankomen". De biggen kan Gerrit voor een deel dicht bij huis kopen, want het fok- bedrijf van zijn vader, een all-round fokker met jarenlange ervaring en momenteel een fokbedrijf met pl.m. 70 zeugen, staat op een steenworp afstand. Aan de bouw hebben meegewerkt Bouwonderneming Hennink, Wes tendorp (G.), fa Caspers, Varsse- veld (techn. installatie), fa. Verste gen, Etten (hok-inrichting), „Ve- con" B V. (c.v.), fa. Hoftijzer, Al melo (bronbemaling), fa. Gerritsen, Deventer (bestrating). De vijf silo's, elk met zevenduizend kilo voer van Koopmans Meelfa brieken (Leeuwarden), werden ge leverd door de Machinefa- briek/construktiebedrijf „De Hol- •andse IJssel" te Stolwijk. Op het bericht dat, met goedkeuring van de paus, de con gregatie voor de geloofsleer te Rome de Zwitserse theo loog prof. dr. Hans Küng de bevoegdheid heeft ontnomen nog langer te doceren aan de theologische faculteit van het Westduitse Tübingen is zowel door vele roomskatho- lieke als protestantse christenen over heel de wereld met verontwaardiging en ontsteltenis gereageerd. Reeds in 1970 was Küng zich ervan bewust geworden, dat er van de vernieuwing van de (rooms-)katholieke kerk, van het scheppen van oecumenische verhoudingen met andere kerken en van een nieuwe opening naar de wereld van nu, zoals het tweede Vatikaans concilie die gewild had, niets dreigde terecht te komen. Hans Küng vond de toestand zo ernstig, dat hij bij Rome interpel leerde met een boek getiteld „On feilbaarheid". Daarmee had hij, wat het kerkelijk beleid betreft/wel de kern van de zaak geraakt, maar Vanaf 26 januari tot 28 april '80 zal in het textielmuseum, Espoortr straat 182 te Enschede, een ten toonstelling te zien zijn, getiteld: „Industriële revolutie". Hierbij wordt aan de orde gesteld de eerste mechanisering van de textielnijverheid, zoals deze plaats had op het vasteland van Europa omstreeks 1800 Als hoofdmoot van deze tentoonstelling zijn te be schouwen vier modellen van laat 18e eeuwse houten machines, exact nagebouwd naar nog bestaande originelen in Engeland, waar men de pioniers van deze eerste mecha nisatie moet zoeken. Op deze machines vinden gedu rende de tentoonstelling demon straties plaats van het kaarden, in lonten draaien en tenslotte het spinnen op de „spinning jenny" van de katoen. Door prenten, ar chiefstukken, schilderijen, afkom stig uit verschillende landen, wordt verder een boeiend stuk geschie denis geïllustreerd van het veelal illegaal overbrengen van deze En gelse uitvindingen naar het vaste land, waarbij door de onderne mende figuren, die dit bewerkstel ligden, dikwijls grote risico's wer den genomen. Openingstijden: dinsdag-zaterdag 10-12,14-17 uur, zondag 14-17 uur. Maandag gesloten. w&. Afghanistan, dit merkwaardige, woest en moeilijk bereikbare land, waar in vele opzichten nog midde leeuwse toestanden heersen, is alle eeuwen door het toneel geweest van oorlogen en opstanden. Dat wordt vooral veroorzaakt door zijn geografische ligging. Het grenst aan de SovjetrUnie én aan China Kasjmir, Pakistan en Iran. De roemruchte Khyberpas, meer dan tweeduizend meter hoog, op de grens met Pakistan, leidde alle eeuwen door de legerscharen naar het rijke land van Indië Daar is dus heel wat afgeknokt. De voor een deel nog uit nomaden bestaande bevolking, ook al zeer gemêleerd van samenstelling, is zeer onaf hankelijk voelend en strijdlustig; er is in feite geen nationale eenheid. Daarom is het er altijd wel ergens hommeles. Ouderen herinneren zich wellicht nog het opzien dat koning Ama- noellah baarde, toen hy met zijn vrouw Sor^ja Europa bezocht en enthousiast was over de vergaande westerse ontwikkeling Net als de sjah van Iran voerde hij allerlei moderniseringen in, en evenals deze stuitte hij op het verzet van de orthodoxe moslims, hoewel Afgha nistan niet alleen door moslims wordt bewoond Aan het eeuwige touwtrekken tussen (keizerlijk) tegelijk op een ongelooflijk effec tieve manier op de zeerste tenen getrapt. Want paus Paulus I had op het allerlaatste ogenblik, vlak vóór de sluiting, nog een korte verkla rende nota aan de concilievaders voorgelegd. Daarin gebruikte hy zijn hoogste gezag om elke poging de kop in te drukken, die er op ge richt zou kunnen zijn de leer van de collegialiteit" (de leer van het ge zag van de bisschoppen tezamen) zo uit te leggen, dat afbreuk zou kunnen worden gedaan aan de on feilbaarheid van het leergezag van de paus als zodanig. Wat Küng in zijn boek deed (en daarna op verschillende manieren herhaald heeft) is aan de hand van de Heilige Schrift en.van de kerke lijke traditie aantonen, dat de leer van de pauselijke onfeilbaarheid zoals die door het eerste Vatikaans concilie werd geformuleerd (1870), in strijd is met de bijvelse gege vens, met die van de kerkelijke overlevering èn met de geest van de belangrijkste documenten van het tweede Vatikaans concilie. Om misverstanden te vermijden: dit betekent niet, dat Küng afstand neemt van elk kerkelijk gezag of zelfs dat van de paus zou willen verwerpen Het tegendeel is het ge val. Het gaat hem erom de verant woordelijkheid en vrijheid van alle kinderen Gods (zoals de apostel Paulus dat bedoeld heeft) en de kerk veilig te stellen. En daarbij in het bijzonder de theologen onder hen en de kerkelijke ambten het pastorale, dienstbare karakter hergeven, dat ze in de oude kerk hadden. Dat sluit gezag en zelfs tucht niet uit. De tragiek van de huidige situatie: Wat Küng vooral de laatste tien ja ren heeft beziggehouden en waar over hij vooral heeft gepubliceerd, zijn eigenlijk niet de in zekere zin formele juridische vragen van het kerkelijk (leer-) gezag Het zijn veeleer de problemen geweest waarop hij zo gaarne een duidelijk antwoord van de kerkelijke leiders had verwacht. In elk geval een pas toraal ingaan op de noden van de vragende en onzeker geworden moderne mens. Küng is juist ten aanzien van die vragen en noden voor honderdduizenden een gids geweest, wiens breed opgezette en ondanks zijn heldere trant van schrijven toch lang niet eenvoudige boeken met graagte werden gele zen. Küng heeft waarlijk verhelderende dingen gezegd en een weg gewezen uit de chaos die ook door de veel heid van theologische meningen is teweegebracht. In die zin kan hij mijns inziens met evenveel recht als indertijd Karl Barth, een mo derne „kerkvader" worden ge noemd. Hans Küng is één van de weinigen geweest, die het vissioen, dat hij eens heeft gezien niet heeft ver loochend en volgehouden heeft. Ondanks het feit, dat zijn eige nlijke interesse lag en ligt op het terrein van de apostolaire (naar binnen èn buiten gerichte) ver kondiging van het evangelie, ris keerde hij zijn kerkelijke bestaan door stug in te gaan tegen het drij ven van curie en geloofscongrega- tie. Hij bleef de vraag naar het waarachtig evangelische kerke lijke gezag aan de orde stellen. Tot op het ogenblik, dat dit kerkelijke gezag zijn feilbaarheid opnieuw bewees door op een zeer falende manier dit gezag te misbruiken om te trachten één van de meest be gaafde leraren ener waarlijk kat holieke kerk de mond te snoeren. Reformatorische christenen zou den kunnen zeggen: jammer voor de kerk van Rome, maar wat gaat óns dat verder aan' Ik dacht, dat daarvoor in de laatste tientallen ja ren het besef van een soort oecu menische lotsverbondenheid, die tegelijk een gemeenschap-in-hope is van geloof en leven, te sterk is geworden. Hier geldt Paulsus' woord: als één lid lijdt, lijden alle leden. Ik hoop, dat vele evangelisch-katholieke christenen in woord en geschrift en mogelijk ook nog op ander manieren, van die verbondenheid en van die hoop blijk zullen geven. Fred Landsman. Herv. Nederland 5-1-1980 Met de nare ervaringen van de onverwacht strenge winter van vorig jaar nog in ons achterhoofd is het nuttig eens stil te staan bij een aantal maatregelen dat schade kan voor komen of beperken. Het Technisch Bureau ter Bevordering van Schadepreventie (TBBS), het preventie-instituut van de gezamenlijke verzekeraars heeft daarom nog eens een aantal nuttige tips op een rijtje gezet. Rusland en Engeland kwam een eind met het verdwijnen van het Britse imperium, maar het arbeid ersparadijs bleek het imperialisme niet te hebben afgeschaft en tot op heden acht Rusland het van belang invloed te hebben in Afghanistan. Dat is dan weer gelukt, getuige de bezetting door de Sovjets. De Westerse beschaving, hoeveel goeds ze ook heeft gebracht en nog kan brengen aan een arm land als Afghanistan, is aangeduid als de vyand van de rechtgelovigen En de grotendeels ongeletterde massa houdt zich aan de Koran-leraren. Vele duizenden hebben de benen genomen, vooral naar het mo hammedaanse Pakistan Zy probe ren daar. maar ook in het al even orthodoxe Saoedi-Arabiè en in Iran, steun te krijgen by hun aktivi- teiten tegen het regime van Rus land, dat zo gehaat is dat het verzet groeit. Zy hebben het gety mee. In de lan den romdom Afghanistan is een is lamitische opleving gaande Lang niet ieder ziet zulks met genoegen, te minder naarmate hy er meer by te verliezen heeft, maar men moet nu eenmaal de huik naar de wind hangen De invloed van de geeste- lykheid is te groot, dan dat men openlyk party kan kiezen tegen de aanhangers van het ware geloof. Tydens de winter worden waterlei- dingmaatschappyen dagelijks ge confronteerd met klachten over bevroren watermeters, kranen en leidingen. De afgelopen winter heeft ons geleerd wat de gevolgen kunnen zyn, indien we niet op tyd maatregelen treffen. Een groot aantal woningen in Ne derland is tydens de wintervakan- tie bovendien nog onbewoond, waardoor in deze huizen geen of onvoldoende maatregelen tegen de lage temperaturen worden geno men. De grootste ellende begint pas wanneer de dooi invalt. Enkele zonnige dagen zorgen veelal voor een golf van gesprongen waterlei dingen. Wat kan er nu worden gedaan om deze schade te voorkomen of te be perken voor het te laat is? Preventie-adviezen De oorzaken van waterschade zyn sterk afhankeiyk van het geïnstal leerde leidingsysteem en de staat waarin het gebouw zich bevindt. Behalve de vier belangrijke pun ten, zoals die door het TV-spotje van de samenwerkende waterlei dingbedrijven worden gepropage erd: hoofdkraan afsluiten waterleiding aftappen leidingen doorblazen watermeter beschermen tegen de koude, zyn er nog veel meer belangrijke punten. Men is in het algemeen niet zo snel met het geheel afsluiten vande wa terleiding, omdat daarvoor een aantal handelingen moet worden verricht voor het naar bed gaan en na het opstaan Tevens is» de warmwatertoevoer dan ook ge stagneerd omdat de waterleiding zonder druk komt Vooral in huizen met centrale verwarming denkt men al snel dat bevriezing niet kan voorkomen. - Loop het gehele leidingstelsel in uw woning eens na en controleer of er nergens koude en/of tocht by de leiding kunnen komen. - Isoleer koude plaatsen (by ramen endeuren endichtby buitengevels) met isolatiemateriaal of met kran ten, textiel of karton. - Als u het huis voor enige tijd ver laat, sluit dan de hoofdkraan af en tap de leidingen af. -Let ook op plaatsen waar stil staand water voorkomt zoals in wasmachines, toiletten, putjes etc. Laat dit water weglopen of zorg dat het niet kan bevriezen. -In putjes en toiletten kan men zout strooien en de deksel sluiten. Centrale verwarming en boilers: Deze installaties kunnen ook be vriezen als de temperatuur gedu rende langere tijd vrij laag blijft. Zo kunnen radiatoren, leidingen en kranen bevriezen als de thermos taat 's avonds te laag wordt inge steld. Speciaal op koude kamers, zolders en garages is dat al snel het geval Isoleer dus de leidingen op de koude plaatsen of zorg dat er voldoende doorstroming is Isole ren is nuttig, maar zorg wel voor een goede ventilatie by c.v ketel, boiler, geiser etc Als u voor korte of langere tijd weggaat, laat dan de verwarming in het hele huis aan staan en doe alle deuren van de kamers open. Bevroeren leidingen: Er zijn een paar punten, die u direkt moet opvolgen indien leidingen bevroren zyn: -Zorg voor warmte in de betref fende ruimte. - Sluit de hoofdkraan van de water leiding en tap de leidingen zoveel mogeiyk af - Lokaliseer de plaats waar de lei ding bevroren is - Tracht met behulp van een warmtebron zoais een haarföhn, warmtelamp of hobbybrander de leiding te ontdooien. Maar denk aan het brandgevaar! - Als de leiding gesprongen is, waarschuw dan direkt een loodgie ter of verwarmingsmonteur. - Als de oorzaak van de bevriezing duidelyk aanwysbaar is, byvoor- beeld een kapot dak- of kelder raam, zorg er dan direkt voor dat dit wordt hersteld. U voorkomt daarmee 's winters, bevriezing! Brandblusvoorzieningen vragen om extra zorg Slanghaspels moeten natuurlijk ook beschermd worden tegen de vorst. Zorg dat er geen water in de slangen aanwezig is en isoleer de leidingen. Sprinklerinstallaties kunnen in koude gebouwen ook bevriezen, neem maatregelen om dit te voorkomen door de hal te verwarmen. Waarschuw by storin gen uw installateur. Brandputten kunnen vastgevroren zitten of (onder de sneeuw) liggen. Tracht ernstige bevriezing te voor komen door in en rond de put wat pekel te strooien Houdt de put ook sneeuwvrij Indien u bovenstaande tips opvolgt, zal de brandweer by u snel kunnen optreden. Brandgevaar Het komt nogal eens voor, dat by strenge vorst gebruik wordt ge maakt van „byverwarming". Deze byverwarming bestaat veelal uit elektrische straalkacheltjes of oliekachels By onzorgvuldigheid kunnen zy aanleiding geven tot brand. Indien u van dergelyke ap paratuur gebruik maakt, zorg dan al tyd dat het kacheltje uit de loop staat omstoten van het kacheltje voorkomen wordt er geen kleren vlak voor of op het kacheltje worden gelegd om te dro gen. In het vorige informatiebulletin (no 88) hebben wy aandacht be steed aan het autorijden onder win terse omstandigheden Een aantal adviezen voor de automobilist worden hierin op een rytje gezet Exemplaren van dit informatiebul letin kunnen utslultend schrlfteiyk worden aangevraagd by het Bu reau Voorlichting Verzekering, Postbus 990, 2501 CZ Den Haag.

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1980 | | pagina 13