hubo
SLAVENBURGS BANK
Leren leven met
kleine klachten
ALLERLAAGST
PARADIJSVOGELS
Opruiming Tapijt
KNAL PRIJZEN
Mooie aanwinsten voor „Het Nijenhuis"
15.-
Vrouwen moeten zich niet
laten wegcijferen
riÖLTÈNS NIEUWSBLAD - 3 AUGUSius xais» - rAu. 6
KAMER
TAPIJT
29.95
OPRUIMING
MASSIEF
GRENEN EETSET
OPRUIMING
MAHONIE HOUTFINEER
LEGPLANK
8.95
OPRUIMING
m
MAANDAGS DE GEHELE DAG OPEN
Elsenerstraat 70-72
Rijssen
v.h. les de Lange.
4 mtr. breed
normaal van
en 59.-
voor 39.95
Originele Finse tafel
met twee banken
Bladmaat 120x65 cm
van 219.- 1 JQ
Compleet voor I
Dikte: 18 mm.
250 cm lang en 20 cm breed
van 18.95 voor
ALLES MOET WEG
al onze tuinstoelen
nu of nooit
haast u
Opheikens
De Joncheerelaan 18
Nijverdal - Tel. 05486-15591
De open dag van de Stichting
Hannema-de Stuers Fundatie in
het kasteel Het Nijenhuis en in de
bijgebouwen, heeft meer dan dui
zend bezoekers getrokken. In het
linkerbouwhuis bij de zeven doe
ken van Jan Sluyters, die de Stich
ting bezit, werden voor het eerst 80
kleurendiapositieven getoond van
de oude kunstwerken in het kas
teel, vervaardigd door de heer T.H.
van Osch van de provinciale grif
fie, met de stem van de conserva
tor dr. D. Hannema als begeleiding
en uitleg erbij.
Velen volgden de gehele voor
dracht, die een uur duurt en waren
enthousiast. De bedoeling is dat
men elke dag ook kan zien en horen
wat in het kasteel aan kunst aan
wezig is. Er konden de laatste tijd
vele kunstwerken verworven wor
den, voor het merendeel geschen
ken, die een verrijking van de ver
schillende afdelingen van de Stich
ting betekenen. Enkele worden
hier vermeld.
Gekocht konden worden een zilve
ren brandewijnkom, in 1742 door de
zilversmid Acronius te Harlingen
vervaardigd, en een stoel in eiken
hout door de architect dr. H.P. Ber-
lage vervaardigd voor een Rotter
damse familie, onder invloed van
de Egyptische meubelkunst. Beide
kunstwerken kwamen uit de
kunsthandel Karei Citroen te Am
sterdam.
Op de expositie van de internatio
nale kunsthandel in de Eurohal te
Maastricht konden in de kunst
handel Nystad-Lochem-
Amsterdam verworven worden een
meisjes portretje in profiel, zeld
zaam Hollands werk in palmhout
uit omstreeks 1630, benevens een
miniatuur portret in ivoor van
Prins Willem IV van Oranje door
J B. Xaverij in 1733 vervaardigd. Zij
zijn afgebeeld in de catalogus
„Schulptures" van de firma Nijstad
op de bladzijden 16 en 17.
Geschonken werden met gelden
van vrienden van de Stichting vier
bronzen, die samen de vier jaarge
tijden voorstellen, van de Haagse
beeldhouwer Rein Draayer. Deze
bronzen, boeiend van compositie,
konden verworven worden in de
De meeste lezers van dit artikeltje
zullen zich wel eens hebben afge
vraagd, waarom het in de schep
ping toeh veelal zo verkwistend
toegaat. Waarom leggen bijvoor
beeld sommige vissen en insekten
vele duizenden eieren, terwijl
daaruit tenslotte toch maar enkele
jongen het tot de volwassen staat
brengen? Bij enig nadenken ech
ter, is die vraag nog wei te bean
twoorden, want omdat er van de
jonge visjes en insekten zo buiten
gewoon veel verongelukken, moe
ten er ontzettend veel geboren
worden om er tenslotte toch nog
enkele over te houden en aldus de
soort voor uitsterven te behoeden.
Moeilijker wordt het al, als we ons
afvragen, waarom we zo vaak zien,
dat manlijke dieren uitgerust zijn
met fraaie wapens als hoorns, ge
weien, grote slagtanden e.d., ter
wijl de voor de instandhouding
der soort zoveel waardevollere
vrouwelijke dieren van die wa
pens gespeend blijven.
Daar zyn ook wel spitsvondige re
denen voor aan te wijzen, bijvoor
beeld deze, dat de best gewapende
en dus sterkste mannetjes de ver
wekkers van het nageslacht moe
ten worden, maar als we die kwes
tie eens wat nauwkeuriger onder de
loupe gaan nemen, voelen we ons
met die oplossing al belangrijk
minder tevreden gesteld en krijgen
we het gevoel op glad ijs te zijn.
Maar nog veel minder kunnen we
begrijpen, waarom er toch zulke
overdadig gekleurde en op de
meest bizarre wijze versierde
schepselen zijn onststaan als de pa
radijsvogels. Helemaal onbegrijpe
lijk wordt de zaak zelfs als we zien
dat vele dezer vogels staarten dra
gen die de vogel bepaaldelijk tot
last moeten zijn en een hinder in de
strijd om het bestaan. Wat toch kan
het nut. of de bedoeling zijn van het
creëren of ontstaan van zulke uit
zonderlijke fraaie, in de hoogste
mate opvallende en vaak door
sierdraden in hun bewegingsvrij
heid gehinderde vogels? Kwam er
toch laatst een dame ons met een
onthutst gezicht mededelen dat er
in een van de volières van de tropi
sche serre een prachtige vogel
rondvloog met een stuk IJzerdraad
door zijn achterste en of we het
irme dier maar direkt wilden hel
den! Terplaatse gekomen bleek de
bezoekster, zoals wij reeds ver
moedden, de twee gedraalde siers-
chachten van de WILSON PARA
DIJSVOGEL VOOR IJZERDRA
DEN TE HEBBEN AANOEZIEN.
Nadat we de nodige explicatie
hadden gegeven, verklaarde de
dame dat ze niet kon Inzien wat die
draden nu eigenlijk voor nut had
den, waarop we. tot onze spijt en
schande, moesten verklaren datwy
dat ook niet precies begrepen, doch
dat we ons al lang hadden afge
wend in zulke gevallen altijd naar
het „nut" te vragen. Dat dergelijke
luxueuse en uitbundig uitgedoste
wezens zich in de wildernis toch
kunnen handhaven, komt mis
schien, omdat ze in hun VER
SPREIDINGSGEBIED weinig na
tuurlijke vijanden (buiten de mens)
schijnen te hebben. In elk geval zijn
er in Nieuw Guinea en naaste om
geving geen apen en geen echte
eekhoorns, noch marters en dat be
tekent voor de vogel-bevolking na
tuurlijk een belangrijk voordeel. Na
het voorafgaande BEHOEFT het
ons niet meer te verwonderen DAT
WE bij deze paradijsvogels allerlei
merkwaardigheden aan kunnen
treffen, die we anders in het vogel
rijk NIET TE zien krijgen Zo heb
ben verschillende soorten fraaie
blauwe poten, zowel DE MANNE
TJES ALS DE wijfjes. En dan heb
ben vele hunner een merkwaardig
gekleurde mondholte namelijk
groengeel, een als het ware oplich
tende KLEUR, het beste te verge
lijken met lichtgevende verf, welke
vaak op de wijzerplaat van horlo
ges is aangebracht. A!s we zo'n pa
radijsvogels zijn mond open zien
doen, moeten we altijd denken aan
het „sperren" van onze zangvogel
tjes. Die hebben namelijk veelal hel
rode of hel oranje keeltjes en de
snavelrand is afgezet met een fel
gele streep. Algemeen wordt nu
aangenomen dat dit felgekleurde
centrum een prikkel bij de ouder
vogels opwekt, c.q. een signaal voor
hen betekent om de Jongen te voe
ren. Zodra echter die jongen voor
zichzelf gaan zorgen, verdwijnen
die kleuren snel; hun funktie is dan
voorbij. Bij vele paradijsvogels
blijft die LICHTENDE groengele
kleur echter ook in volwassen toe
stand bestaan. Men zou kunnen
DENKEN dat zulks iets met de
balts (het pronken - het liefdesspel)
te maken zou kunnen hebben,
maar dan blijft het toch vreemd dat
dit atribuut ook by wfifjes voor
komt, die aan de opgewekte en uit
bundige balts der mannetjes niet
meedoen. Naast een groot aantal
uitbundig uitgedoste soorten be
staan er ook eenvoudige VOR
MEN, NIET ZO BONT GE
KLEURD EN ZONDER OPVAL
LENDE VERSCHIJNSELEN. Zij
dragen een eenvoudig, doch ftaai
staalglanzend pakje met groene en
paarse weerschyn. Ze gelijken ei-
geniyk nog het meest op kleine
kraaien, ook in hun gedragingen.
Ze bezitten niet de zo kenmerken
de. als fosfor glanzende mondholte.
Maar toch genieten ze de eer bU de
familie der paradijsvogels te zyn
ingedeeld. „Biydorp" bezit mo
menteel zeven soorten van deze
prachtige vogels, welke het in de
Rotterdamse diergaarde uitste
kend maken.
kunsthandel M.L. de Boer te Am
sterdam.
Dank zij deze vrienden van de
Stichting kon eveneens aange
kocht worden een liggende vrou
wenfiguur in terra-cotta van R. Ca-
rasso, door hem gesigneerd en ge
dateerd 1942. Het beeld komt uit de
Galerie Leeman in Toldijk. Als le
gaat ter nagedachtenis kon ver
worven worden een zeldzaam brons
kruisje, Frans werk, uit ongeveer
1300. Mevrouw Dr. Cora Vreede-de
Stuers schonk een zelfportretje in
crayon door Walter Vaes, in 1918
vervaardigd en door deze Ant
werpse kunstenaar geschonken
aan haar moeder, Suze de Stuers-
Teding van Berkhuot, toen in
Veere woonachtig.
De heer en mevrouw Groeneveld
uit Delft schonken een landschap
in Zuid-Limburg door Floris Arnt-
zenius (1864-1925) geschilderd. Een
tekening in potlood, een bokje,
door André van der Vossen werd
door de heer en mevrouw
Schaalma uit Groningen geschon
ken. Dr. W.L. Ladenius te Haarlem,
die reeds meerdere malen schilder
ijen en tekeningen aan de stichting
schonk, verrijkte thans de collectie
met twee werken van Melle (Ol-
denboerrigter). landschappen met
mensen en beesten, door de verza
melaar indertijd in de kunsthandel
Margaretha Sothman te Amster
dam gekocht.
Verder schonk deze vriend van de
stichting twee aquarellen, tafere
len uit Benares, vroege werken van
Marius Bauer, benevens een teke
ning, twee meisjes voorstellend, in
1926 vervaardigd door de Belgische
kunstnaar Rassenfosse (1862 Luik
1934;. Ook schonk Dr. Ladenius een
bronzen, maskerachtige kop, door
Hendrik Chabot, in de dertiger ja
ren gekocht bij LeendertvanLierin
Amsterdam, uit welke kunsthan
del ook afkomstig zijn enkele oude
houten Afrikaanse beelden en het
beschilderd expressief masker uit
Dogon aan de Ivoorkust. De oud
burgemeester van Meppel de heer
A. Kleyn, schonk het portret van
diens vader A. Kleyn, hypotheek
bewaarder te Haarlem, dat Matt-
hieu Wiegman schilderde.
Tenslotte schonk dr. D. Hannema
een groot stilleven met chiantifles
door J.H. van Ieperen, benevens
een staande Apollo-figuur in lood,
66 cm. hoog, omstreeks 1730 door
de bekende Weense beeldhouwer
Raphael Donnpr vervaardigd, die
de beroemde fontein op de Hooi-
markt te Weenen eveneens creëer
de. Dit beeld komt uit Engels bezit
door bemiddeling van de kunst
handel F. van der Veen te Eefde.
Nadat het bezoek aan de kunstver
zamelingen van de Stichting
Hannema-de Stuers Fundatie ge
durende de koude winter en het
voorjaar, evenals bij andere musea
slecht is geweest, komen de laatste
weken wederom vele belangstel
lenden de kunststichting bezoe
ken, ook uit het buitenland.
Dergelijke Instellingen op het land
zijn" nu eenmaal zeer van het weer
afhankelijk. Thans bedraagt het
aantal bezoekers gemiddeld 250
per dag. Vele enthousiaste brieven
komen binnen.
,Ik zou er naar willen streven, dat
mensen een iets hogere drempel
opbrengen om medische hulp in te
roepen. Ze gaan vaak met kleine
klachten naar de huisarts en deze
can daaraan vaak weinigdoen. Een
nens zal met een aantal kleine
klachten moeten leren leven". Dit
zegt dr. M.J. Hartgerink, directeur
van het TNO-Instituut voor Prae-
ventieve Gezondheidszorg, dat dit
jaar vijftig jaar bestaat. Hartgerink
is van mening dat mensen minder
gauw naar de huisarts zullen gaan
als ze beter geïnformeerd zijn over
wat ze aan kleine klachten kunnen
verwachten.
„Geen opgelegde drempelverho
ging (zoals b.v. het „tientje" eigen
risico, red.), maar een beter oordeel
van de mens zelf over wat hem in
het kader van zijn gezondheid te
wachten staat. De reden waarom
nen vaak naar de huisarts gaat, is
iat men zekerheid wil hebben, dat
»r niets ernstigs aan de hand is. Een
heel respectabele behoefte overi
gens".
Volgens dr. Hartgerink zou een
goede gezondheidsvoorlichting,
waar vooral op scholen nog veel
meer aan gedaan zou kunnen wor
den, de mensen leren hun proble
men te aanvaarden. „We moeten er
wel voor zorgen dat deze voorlich
ting leidt tot een gevoel van onaf
hankelijkheid en zelfvertrouwen en
niet de mensen allerlei angsten
aanpraat".
De tendens van de laatste Jaren
was Juist, dat de mensen de ver
antwoordelijkheid voor hun ge
zondheid geheel bij de artsen leg
den. Ze werden als het ware levens
lange patiënten, die de arts ver
trouwden in ziekte én gezondheid.
De preventieve geneeskunde heeft
als uitgangspunt dat voorkomen
beter is dan genezen. Haar grootste
succes boekte ze in de bestrfiding
van besmettelijke ziekten zoals
pokken, tuberculose en kinkhoest,
die nu nauwelijks nog voorkomen
in ons land, maar tot in deze eeuw
nog vele slachtoffers maakten.
Hoewel preventief geneeskundige
HOGE RENTE
Een interessante aanbieding kunnen
wij U geven voor bedragen die voor een
termijn van
1 maand
3 maanden
maanden
12 maanden
bij ons worden gestort.
Wij zijn gaarne bereid samen met U de
rente en andere belangrijke voorwaar
den te bespreken in een persoonlijk
gesprek
SLAVENBURGS BANK
RUSSEN
BOOMKAMP 2
TIL. 0J4 «0-5755
NU ZIJN DE PRIJZEN HET
KOM KIJKEN HET IS DE MOEITE WAARD
Zowel dames, kinder, als herenkleing.
maatregelen, zoals inenting van
zuigelingen en bevolkingsonder
zoek op tbc, veel tot de bestrijding
van ziekten hebben bijgedragen,
zijn ook andere zaken van belang
geweest. Bij een nadere beschou
wing blijken de sterftecijfers van
veel besmettelijke ziekten al te zijn
gaan dalen, voordat antibiotica,
vaccins en „long-wagens" beschik
baar waren. Die teruggang is te
danken aan de verandering van de
leefomstandigheden: betere huis
vesting, betere voeding, hygiëne.
Een onderzoek in Engeland wees
uit dat voor de verbetering van de
gezondheidstoestand de oorzaken
in volgorde van belangrijkheid zijn:
beperking van gezinsgrootte, ver
betering van voeding, gezondere
leefomgeving, preventief genees
kundige maatregelen en genees
kundige behandeling. Hargerink:
„De artsen zouden het zich moeten
aantrekken dat de behandelende
geneesekunde in dit rijtje op de
laatste plaats staat". Volgens
Hartgerink komen voedingsstoor
nissen bij zuigelingen niet alleen
nauwelijks meer voor, omdat art
sen een beter inzicht hebben ge
kregen in de condities waaraan
voeding moet voldoen maar ook
omdat de koelkast in ieder huis
houden aanwezig is.
„We hebben geen halfbedorven
melk en etensresten meer. Ik heb
wel eens gezegd dat zo bekeken de
koelkastenfabrikanten de grootste
bijdrage hebben geleverd aan de
voedingshyglëne. Hartgerink is
overtuigd van de preventieve
waarde van een goed leefpatroon.
Op dit moment staat in zijn alge
meenheid wel vast, dat meer bewe
gen, minder eten en drinken en
geen schadelijke dampen inhale
ren (o.m. van sigaretten) onder dit
leefpatroon vallen. Dr. Hartgerink
is echter wel van mening dat het
niet te gek moet worden, door elke
keer wanneer men weer wat nieuws
vindt, de mensen een nieuwe leefs
tijl op te drlneen
Het werken van vrouwen van la
ten we zeggen middelbare leeftijd
of wat jonger, is een groot pro
bleem, dat ten opzichte van
jeugdwerkloosheid nog al emotio
neel ligt. Gesteld dat moeder on
derwijzeres is. Zij heeft een doch
ter, die net klaar is met de pedago
gische akademie en geen werk kan
vinden. Moet die moeder plaats
maken voor de dochter? In een in
dividueel geval zou het zo kunnen
zijn. Maar wat zou er moeten ge
beuren, als bijvoorbeeld de moe
der les gaf aan een school voor
moeilijk opvoedbaare kinderen,
waar zij door haar inzicht en ma
nier van werken het beste de orde
bewaart van de hele school en bo
vendien nog populair is ook, zowel
bij de lievertjes als bij de ouders?
Anders ligt hij bij een journaliste,
om nog een enkel voorbeeld te
noemen, die op free lance basis,
part time de redactie van een huis
aan huis blad verzorgt. De directie
geeft de voorkeur aan een jonge
kracht voor hele dagen in vaste
loondienst. Nadat haar eerst is ge
vraagd of zij het wil doen, wordteen
jongere kracht aangenomen, als
duideiyk is, dat een volledige dag
taak te veel is voor de journaliste,
die ook nog huisvrouw is.
Waar denkt u aan by het woord ar
beid? Het antwoord zou kunnen
zyn: arbeid is werk, dat wordt be
taald. Het gaat niet altyd om be
taalde arbeid. Vroeger was alleen
wat werd betaald arbeid. Er is ook
arbeid, die als maatschappelijk
nuttig wordt ervaren. Eigeniyk zijn
er drie soorten arbeid huishoude
lijke arbeid onbetaald, vrijwillige
arbeid, ook onbetaald; beroepsar
beid, betaald.
De arbeidsverdeling tussen man
nen en vrouwen is er altyd geweest.
De man ging op jacht en haalde het
vlees binnen. Nu haalt hij het loon
binnen. De vrouw blijft in huis. De
vrouw zorgt voor het huis, haard en
hof, welzijn van kinderen en be
jaarden. In het salaris van de man
is ingecalculeerd; hyzelf, vrouw en
twee kinderen. De vrouw is in dit
geval geen kostwinner, is financieel
afhandkelyk van de man.
'Zou er een soort huisvrouwenloon
moeten komen? Nee, zeker niet,
hoe zou dat uitbetaald moeten
worden. Wel zou zij recht moeten
hebben op een deel van het geld.
Een wettelijk huweiykscontract is
technisch mogelijk.
Overigens is het wel zo, dat de hele
arbeidsverdeling doorbroken moet
worden. Maar heeft terugtrekking
van de gehuwde vrouw van de ar
beidsmarkt zin? Zeker niet als de
werkzaamheden strikt gescheiden
zyn. Er is eerder een tendens dat
mannen in het vrouwenwerk
doordringen. De man verdringt
vaak de vrouw van de arbeid
smarkt. Werkgevers kiezen voor
mannen. Van capabele vrouwen
wordt verwacht dat ze toch wel zul
len trouwen. Gaan mannen om an
dere redenen nooit eens by een
baas weg?
Niet terugtrekken
Het is zaak dat vrouwen zich niet
wegcyferen Terugtrekken onder
economische druk is discrimine
rend De vrouw is geen „wegwerp-
werkkracht", die men naar huis
kan sturen by een krappe arbeid
smarkt. Vrouwen zyn bovendien
vaak in heel andere beroepen
werkzaam dan mannen. De diens
tverlenende sector, gezondheids
zorg, winkels, horeca, administra
tie. Daar komt nog by, dat lang niet
alle arbeid met plezier wordt ge
daan. Huishoudeiyke arbeid wordt
heel verschillend ervaren. De een
geniet ervan en vindt er grote vol
doening in, de ander aanvaardt het
als noodzakelijk.
De vrouweiyke beroepen zyn tot nu
toe vaak afgeleid van het huishou-
delyk werk. Er is een tijd geweest,
dat werken voor vrouwen een bit
tere noodzaak was, maar toen werd
het uitsluitend belast zijn met het
goed voeren van de huishouding en
het opvoeden van kinderen als
ideaal gezien. Veel jonge vrouwen
zien dit nog zoDus zyn zij tevreden
met een leuk baantje, tussen school
en huwelijk. En het zyn juist deze
jonge vrouwen, die de oudere
vrouwen by het solliciteren becon
curreren Dit kan voor de onge
huwde oudere vrouw grote pro
blemen opleveren. Het is al met al
een probleem, dat tot nadenken
stemt. Maar hoe men het ook be
kijkt, voorop staat dat de arbeid
sverdeling doorbroken dient te
worden, dat oudere vrouwen niet
gedwongen mogen worden zich te
rug te trekken. Dat het op vrijwil
lige basis, in sommige gevallen
wenseiyk is, als het byvoorbeeld
gaat om een man, die een gezin
moet onderhouden.Maar nog
maals. oudere vrouwen, gehuwd ol
ongehuwd, moeten zich niet in een
hoekje laten duwen.
