Scheidende burgemeester kijkt terug „HOLTEN IS EEN STUK VAN MIJN LEVEN Werk echtgenote niet vergeten Hartelijke relaties met Canada Programma afscheid Burgemeester Mr. W. H. Enklaar op zaterdag 28 april 1979 Mg TOERISME EN INDUSTRIE HOLTENS NIEUWSBLAD Vrijdag 13 april 1979 31e jaargang - no. 15 Hoofdredacteur J. Wigger. Kolweg 14, tel. 05483-1356 Red medewerker D. J Mondef Verzetstraat 70, tel. 05483-269 Stichtingsbes tuui Kozakkenstraat 5, tel. 05483-302 Advertenties Schouwburgplein Almelo, tel. 05490-1666 Abonnementsprijs f 21.- per jaar. Losse nummers 40 cent. Uitgeversmaatschappij Van der loeff B.V. in samenwerking met de Stichting „Holtens Nieuwsblad" Dp 30 april a.s. Koninginnedag, zal burgemeester Mr. W.H. Enklaar op de stoep van het stadhuis als hoogste verte genwoordiger van het gezag in de gemeente bij de huldi ging door de jeugd aanwezig zijn. Op één mei, als hij de ambtsketen als teken van de burge- meesterlijke waardigheid voor goed heeft afgelegd, zal hij als ambteloos burger verder leven, in zijn-woning in het rustieke Dijkerhoek. Men zal in de gemeenteraad, in de vergaderingen, in het gemeentehuis zijn vertrouwelijke verschijning missen, zoals men hem ook zal missen op ander terrein. De Groninger jurist, zoon van de president der Groninger rechtbank, is in de loop van 34 jaar Holte- naar geworden. Als Je in zijn eenvoudige werkka mer in het gemeentehuis met Mr. Enklaar praat komt er een scala van herinneringen naar voren. Wie de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt kan terugblikken en vele feiten opsommen. Mr. Enklaar doet dat op de hem bekende wijze: met veel gevoel voor humor, maar met een on de rg rond v an grote e rnst. Het burgemeestersambt is nooit een sinecure geweest. „Dat ambt heeft mij altijd getrokken", zegt hij. Mr. Enklaar studeerde clandestien af in Groningen, toen daar de bezetter nog heerste, en dat woord „clandes tien" zegt al genoeg over zijn hou ding tegenover de gehate Duitse macht. Toen eindelijk de vrijheid weerover de Lage Landen scheen stapte hij naar de toenmalige commissaris der Koningin in Overijssel, baron van Voorst tot Voorst, en bood hem zijn diensten aan, zonder direct aan I Holten te denken. Zo eenvoudig Is het allemaal niet gegaan met de be noeming. De verbindingen waren slecht en mr. Enklaar is wel een paar keer in Zwolle geweest om te weten te komen of hij eventueel als waarnemend burgemeester kon worden ingeschakeld. Het was bo vendien niet alleen Zwolle, dat de zaken regelde; men had ook te ma ken met de provinciale militaire commissaris. Het werd na een korte periode van waarneming in Holten een definitieve benoeming. „U gaat naar Holten en ik wil erbij zijn", had de militaire commissaris gezegd. Het hoofdstuk van de zuivering in Holten is een chapiter apart Daar van zij kort vermeld dat de waar- nemend bu rgemeester w as opgepikt en nog ontsl a gen moest worden. D at de heer W.Be .je rs als loco-secretaris fungeerde e- de heer A. Schipper door Militair Gezag wasgezetop de burgeme^stersstoel. Die bleef waar nemer totdat op 1 Juli 1945 de be noeming vanmr. Enklaar afkwam. der gemeente. Wethouder BJ. Vene klaas Slots, die met wethouder G. Landeweerd het college vormde, in stalleerde de jonge burgemeester. Het Holten van 1945 telde nog geen 5000 inwoners. Woningnood toen - woningnood nu. „We moesten men sen onderdak brengen - we moesten woningen vorderen, wat niet altijd gemakkelijk was", zo herinnert Mr. Enklaar zich de situatie. Holtens ontwikkeling heeft zich in diverse sectoren afgespeeld: in de woningbouw, in de industrie, in het toerisme. In de landbouw heeft dui delijk een schaalvergroting plaats gehad; veel kleine bedrijven zijn verdwenen, maar die agrarische veranderingen hebben zich voltrok ken in de particuliere sfeer. De ruil verkaveling loopt nog. Veranderingen op toeristisch ge bied zijn evenzeer herkenbaar. Van oorsprong was het toerisme gericht op de verblijfs-recreatie, al moethet aantal dagjesmensen niet onder schat worden. De betekenis van de pensions is afgenomen; de hotels hebben hun reputatie bebouwen en een nieuw verschijnsel is dat van de sta-caravans en de recreatieterrei nen. Mr. Enklaar draait er bepaald niet om heen als hij zijn onvriende lijk oordeel over de sta-caravans ge- De heer en mevrouw Enklaar-van Andel in de gezellige ruime woonka mer in hun huis aan de Oude Stationsweg in Diekerhoek eft. Hij ziet ze als een andere vorm van zomerhuisjes, welke laatste wel moeten worden onderworpen aan de normén van de welstandscom missie. „We hebben echter de zaak van de sta-caravans afgegrendeld met planologische maatregelen", constateert de burgemeester. „Wij hadden", aldus mr. Enklaar," ten opzichte van de industrie al in een vrij vroeg stadium industrie terrein geplanned in het bestem mingsplan uitbreiding „Dë'Kol". Holtenaar geworden. „En daar stond ik moederziel al leen", zegt de straks scheidende burgemeester met een levendig uitdrukkingsgebaar. „Afgestu deerd jurist, maar zonder enige ambtelijke ervaring en in een ge meente waar de oorlog zijn spoor ook getrokken had. En toch is dat een pionierstijd geweest; een uit daging". De jonge burgemeester ls vol werk lust aan zijn taak begonnen. Hij had een functie, die hij zo graag vervulde en waarbij de keuze voorop stond en niet het salaris. VERWOEST In Holten weet men hoe vooral tij dens de Candese opmars heel wat 1 andbou wers de dupe zijn geworden van de gevechten Toen de schade- b al ans w as opgem a akt bleken t ach- tig boerderijen te zijn verwoest, en mr. Enklaar nam direct de taak op zich om hout te kr ij gen voor noodbe huizingen „Ik stapte bij architect Van der Bovenkamp op de BM W. en we reden naar Zwolle om te pra ten over houtvoorziening Er ligt nog hout bij Twickel (Delden) wist v.d. Bovenkamp mij te vertellen. Van die wetenschap is dankbaar gebruik gemaakt, en gelukkig wa ren we de gemeente Hengelo, die ook materiaal moest hebben, nogvoor" „Het parool luidde: help u zelf En het is gelukt om nog voor de winter van '46 de getroffenen onder te brengen in voorlopige onderko mens. Het hele boerderijenherstel heeft echter jaren geduurd". Burgemeester Enklaar herinnert zich als de dag van gisteren de tot standkoming van de noodraad, die niet gekozen werd, maar moest worden samengesteld krachtens de geestelijke en politieke structuur „Wat mijn echtgenote in de jaren van mijn burgemeesterschap heeft gedaan mag wel eens vermeld worden", zegt Mr. Enklaar. „Ei genlijk voerden wij een, wat je zou kunnen noemen, complementair bestuur". Het is bekend dat me vrouw Enklaar zich op diverse terreinen in het sociale leven heeft bewogen. Men denke aan het be- jaardenwerk, aan „Tafeltje dekje" en meer. Werk dat in alle beschei denheid is verricht. „Het bu rgemeesters ambt b rengt een vereenzamingmetzich. Sociale con tacten hebben we niet gezocht, niet omdat er geen belangstelling voor de medemens is, ma ar omdat je geen tijd had. En het ambt houdt ook in, dat je voorzichtig moet zijn". Wat hij straks als ambteloos burger zal doen weet hij niet precies te om lijnen, maar er zijn toch interesses genoeg. Hij zal niet meer, zoals nu, achter het bureau te vinden zijn om stukken te lezen, waaraan zo dik wijls weekends zijn besteed, maar h ij zal zeker doen wat de h and vindt om te doen. „De gemeente is een stuk van mijn leven", zo heeft hij het krachtig uitgedrukt. Inzijn woning aan de oude Station sweg in Dijkerhoek, waar Mr. En klaars schoonouders hebben ge woond, zal hij vasten zeker het Hol- tense leven in alle facetten nog wel blijven volgen: daar is hij te zeer Holtenaar voor geworden. Een an dere gemeente heeft hij nooit geno men. De balans van zijn werk was interessant genoeg om er kennis v an te nemen. En het ligt in de lijn van de ver wachting, dat de Holternaren, blij kens zekere activiteiten, er bij het einde van de burgemeesterlijke rit zeker aan zullen denken. November 1971: Intergeallieerde dodenherdenking in de Wester- kerk te Amsterdam onder auspi ciën van het Ned. oorlogsgraven- comité De raad vroeg zich zelfs af of dat nu wel nodig was. De industriegrond heeft er lang gelegen - totdat Klein Velderman begon met de machine fabriek „Universal". Toen ging de grondverkoop vrij vlot. En het pleit voor de industriecommissie, dat ze het pad heeft geèffend voor Ter Horst uit Rijssen, in welk ge bouw nu „Nido Universal" zit". „Ons acquisitie-beleid moest voorzichtig zijn. Nodig was een in dustrie waarin een eigen bevol king werk kon vinden. Ter Horst is verdwenen, maar erg belangrijk is nu een industrie als Udema, ex portslachterij en vleeswarenfa- briek. „In dienstverlenende be drijven heeft Holten altijd een be langrijke plaats ingenomen," Bur gemeester Enklaar wijst in dat- verband op het industrieterrein De Haar, waar 4 ha. klaar ligt. plm. 14.00 uur: Vertrek Burgemeester en gezin vanaf ambtswo ning naar Smidsbelt. Jeurlinksweg 14.30 uur: Op Smidsbelt: zanghulde. aanbieding geschenk bur gerij Opening manifestatie 14.45-18.00 uur: Grote manifestatie In kermissfeer in de Dorps kern met meer dan 60 attracties verzorgd door verenigingen o.a. oude ambachten, Tiroler Kapel, disco, poppekastvoorstelling, ringsteken, div. bars, rad van avontuur, Burgemeesters Bar, rondritjes enz. enz. 19.00-21.00 uur Gelegenheid voor de bevolking om persoonlijk afscheid te nemen van de burgemeester in de aula van de Scho lengemeenschap. 19.00-21.30 uur Toneelvoorstelling „OCH" in „Irene" met het blijspel: ,,'n Beeld van 'n man" 19.30-21.30 uur Judo- en tumdemonstraties, vendelzwaaien, boerendansen op het parkeerterrein van de Sporthal 21.45 uur Groot vuurwerk aan de Vrijheldslaan/keizersweg (ev. kieine wijzigingen voorbehouden) Burgemeester Enklaar werd we gens zijn grote verdiensten in het N.O.C. ten behoeve van de nabe staanden van de Franse soldaten die in de jaren 1940-1945 in Neder land sneuvelden en In Kapelle (Zld.) werden begraven benoemd tot „chevalier de Torde nationale de merité". De hoge onderschei ding werd hem eind mei 1969 opge speld door de Franse ambassadeur de heer C. de Margerie in töens ambtswoning in Den Haag. Honderden stoffelijke resten van gesneuvelde Canadezen zijn In de Holter- berg aan de aarde toevertrouwd. Vaak Jonge mensen, die hun strijd tegen de Duitsers hebben moeten betalen met hun leven. Alle gesneuvelde militai ren uithet verre land, dat ons zo krachtigheeft geholpen en die benoorden de grote rivieren zijn gevallen, zijn hier ter ruste gelegd, en wie de opschriften op de gelijkvormige stenen eens naleest kan zich voorstellen welk een ont roering zo'n dodenakker kan verwekken wanneer de naaste verwanten er rondwandelen. de onderscheiding Chevalier de Ordre Nationale, eveneens wegens de verdiensten, van zijn werk voor hetOorlogsgravencomité, waarvan de burgemeester sinds 1946 al lid was en later, sinds 1968, voorzitter werd. De aanwezigheid van het Canadees kerkhof, waarvan er ook een in Groesbeek en Bergen op Zoom is, heeft directe banden met Canada tot gevolg gehad. Burgemeester Mr. Enklaar kanerinzijnkwaliteitvan voorzitter van het Nederlands Oor- losgraven Comité over meepraten. Zijn werk voor de pelgrimages van naaste verwanten heeft heel wat dankbaarheid geoogst. „Het ging", zegt Mr. Enklaar, er niet alleen om de nabestaanden te onvangen en hen wat van Nederland te laten zien, maar ook om ze kennis te laten maken met de burgerij. De relatie Holten-Canada ls gelukkig altijd hartelijk geweest. In 1946 startte het oorlogsgraven- comité met een kleine overheidssub sidie, die later is terugbetaald, toen het comité financiële middelen ont ving via de Klaprooscollecte en geen overheidssteun meer nodig had. Eens in de drie Jaar ls er officieel Canadees bezoek. Mr. Enklaar her innert zich het Jaar 1970, toen de 'gouverneur-generaal van Canada een staatsbezoek bracht en ook Ko ningin Juliana aanwezig was ter gelegenheid van het feit dat 25 Jaar geleden Nederland vrij werd. De banden met Canada, uit welk land het Canadian Legion (oud strijders) meer dan eens bezoek is geweest, hebben geresulteerd in gen benoeming van Mr. Enklaar tot erelid van het Royal Canadian Legion, later gevolgd door de on derscheiding Commander Most Excellent Order of the British Empire. „Toen ik die kreeg in het bijzijn van de ambasssadeur zei hij er duidelijk bij:„Denkt U eraan dat U deze onderschieding ontvangt van de Koningin van Engeland" (ook vorstin van Canada"). De Franse regering verleende hem De Nederlandse regering beeft zich evenmin onbetuigd gelaten: zijn Ridderschap Oranje Nassau (1965) werd in 1970hetOfficlerschapinde Orde van Oranje Nassau. Heel wat functies heeft burgemee ster Enklaar vervuld, die met zijn ambt in relatie stonden. Zijn com missarlaat van de Waterleiding Maatschappij Overijssel en de Va- vin in Hardenberg loopt af eve neens zal hij straks niet mt^r de voorzittershamer hanteren b.' het Recreatieschap Sail and. Maai an dere functies, zoals lid van deBc ad- raad ANWB blijven, evenals die van voorzitter vaft de provinciale VW. Als voorzitter van de plaatse lijke VW zal hij niet meer optreden. Hij is e re-voorzitter van de Holtense muziekvereniging „HMV" en de landelijke Rijvereniging ,De Berg- ruiters".

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1979 | | pagina 1