Flevohof opent
seizoen 1979 met
paasaktiviteiten
voorkomen hartinfarct
Verzamelingen kennen
eek verzekerd worden
houdbare
Omzet groente
en fruit 2 miljard
Tulpen zijn
bloemen
Weet
je wetje,
laat
je ri
Gezinsuitbreiding
bij Ouwehand
Zoutschade
aan bomen
Fiets moet aan
wet voldoen
HOLTENS NIEUWSBLAD - 13 APRIL 1979 - PAO. 19
Met een aantal Paasaktiviteiten
opent Flevohof, 150 hektare Kijk,
Speel en Doe Park het seizoen 1979.
Voor de kinderen zijn er op beide
Paasdagen om 13.00,14.00 en 15.00
uur eierzoekwedstrijden, waarna
ze de gevonden eieren zelf kunnen
beschilderen in één van de huisjes
in het Kinderdorp.
Dit jaar zijn er talrijke nieuwe ex
posities te zien, terwijl ook de kin
derboerderijen, tuinen en parken
belangrijke uitbreidingen hebben
ondergaan.
Een grote - permanente - kleder
drachtenshow is in het hoofdpa
viljoen te bewonderen. Kleder
drachten, die ook nu nog worden
gedragen, aangevuld met mutsen
uit heel Nederland, sieraden en
andere voorwerpen, worden in
schitterende taferelen gepresen
teerd.
In de hal van het hoofdpaviljoen is
een grote Zwitserland-show te zien,
op gezet door het Zwitsers Ver
keersbureau. Nieuwe exposities
van CEBECO-Handelsraad,
RABO-bank en de Champignonin
dustrie zullen binnenkort gereed
komen. In het park zijn duizenden
bloembollen gepoot en de Natio
nale Coniferen tuin by het Akker-
bouwbedryf wordt uitgebreid met
ca. 1.1.00 soorten, waaronder zeer
zeldzame exemplaren. In nauwe
samenwerking rrt de Stichting
Zeldzame Huisdierrassen en de
Nederlandse Hoenderclub wordt
op Flevohof een Centrum voor Ne
derlandse hoenderrassen geves
tigd. De eerste tomen hoenders zijn
inmiddels gearriveerd.
Er zijn al weer volop lammetjes,
geitjes, biggetjes en kuiken te zien
en een aantal nieuwe aanwinsten
onder de siereenden.
Kortom, in 1979 valt er weer van
alles te kijken en te doen op Flevo
hof. De Paasdagen zijn een goede
gelegenheid met hele gezin te ko-
men kennismaken met al het
nieuwe dat Flevohof dit jaar te bie
den heeft
De prijzen zijn gelijk gebleven aan
die van vorig jaar: f7,50 voor vol
wassenen en f5.- voor kinderen
(van 3 t.m. 12 jaar). Parkeren is gra
tis.
Het Jaar van het Kind 1979 was voor de Nederlandse Hartstichting aan-
leiding om daarop in te haken met een geheel eigen thema, dat betrek
king heeft op de gezondheid van de jeugd. Twee aspecten zijn daarin de
moeite waard om door een breder publiek onder ogen te worden gezien.
Het eerste is de vroege voorzorg ter voorkoming van hart- en vaatziek
ten; het tweede betreft de aandacht voor het kind met een aangeboren
hartgebrek. Voor het auditorium van de 961 plaatselijke afdelingen,
comité's en consulentschappen van de Vrienden van de Hartstichting
heeft dr. E. Dekker, medisch directeur van de Hartstichting, uiteen gezet
waarom er voor dit thema werd gekozen. Voor de opvang van de 50.000
hartinfarcten, die ieder jaar in ons land ontstaan, beschikken we over
ongeveer 200 ziekenhuizen, grotendeels met hartbewakingseenheden.
We hebben meer dan 400 ambulances die zijn uitgerust met speciale
apparatuur. We hebben zo'n 5000 huisartsen, 200 cardiologen en 1000
internisten.
We hebben 9 cardiologische centra
waar aan de lopende band wordt
geopereerd raison van f 25.000.-
per open hart operatie. Daarnaast
hebben we nog luchtbruggen naar
Houston, Genolier en Londen, die
per jaar voor f 120.000 000 - op de
betalingsbalans staan. We mogen
blij zijn. dat we dat allemaal heb
ben. Maar tegelijk moeten we be
treuren, dat we het allemaal nodig
hebben voor een ziekte, die voor
een belangrijk deel te voorkomen
zou zijn als er maar een vastbera
den nationale poging toe zou wor
den gedaan, aldus dr. Dekker In
het jaar 1979 wordt opnieuw aan
dacht geschonken aan de zo hoogst
noodzakelijke preventie (voorzorg)
en aan de noodzaak om met die
preventie vroeg te beginnen Im
mers: het hartinfarct, dat we nu
met zulke ruime middelen behan
delen en dat onzegbaar leed en vele
honderden miljoenen guldens aan
schade veroorzaakt, is het eindsta
dium van een ontwikkelingsproces
van vaatvemauwing (atheroscle-
rose) van de kransslagaderen van
het hart, dat begint in de jeugd Het
schrijdt geleidelijk voort met het
stijgen van de leeftijd, en het kan
moeilijk of niet tot verdwijnen wor
den gebracht als het er eenmaal is.
Er gaat niets af, maar er komt wel
bij! In 1976 deed de Wereld Ge
zondheidsorganisatie een onder
zoek in een vijftal Europese steden.
In deze steden kon bij meer dan
75% van alle overledenen lijkope
ning worden verricht.
Vcotvemouwing begint al vroeg
In al deze gevallen werd een nauw
keurige meting verricht van de at-
herosclerose in de kransslagaderen
en van de grote lichaamsslagader.
Het bleek dat in Europa de ather-
osclerose al begint by kinderen van
10 tot 14 jaar. 12-14% van de kinde
ren had al echte atherosclerotische
haarden in de kransslagaderen
(zgn. feibreuze plaques». Deze
haarden nemen snel in aantal toe
na het 20e jaar by de man en na het
30e jaar by de vrou w.Tussen het 25e
en het 39e jaar komen by de man in
deze haarden de eerste flinke ver
nauwingen en verkalking tot
stand. Tussen het 40e en het 69e
jaar vinden we de atheroscleroti
sche veranderingen in de kranssla
gaderen by meer dan 90% van de
mannen en vrouwen Ze ontstaan
by de vrouw 10 jaar later dan by de
man Op deze leeftyd neemt het
aantal atherosclerotische haarden
metc ompllcatles als kalkafzetting,
zweervormlng. bloedstolsel en
vaataj'sluiting sterk toe By de 70-
jarigen en ouderen gaat dit proces
nog verder door; vooral de verkal
king m -emt dan sterk toe. Het har-"
tinfarct. is een eindprodukt van een
proces, dat vaak tientallen jaren
eerder en by sommigen al in de
kinderjaren begonnen is. Bestry-
ding van het hartinfarct en zyn ge
volgen zou het beste kunnen ge
beuren door de preventie van het
basisproces. Dat is de verandering
van de kransslagaderen, die op
jeugdige leeftyd en niet zelden al op
de ldnderleeftyd begint en daarna
zonder pardon geleideiyk voort
schrijdt. Wil men de atherosclerose
voorkomen of tenminste vertragen,
dan moet men er vroeg by zyn.
Welke mogeiykheden hebben we
tot preventie? We weten, dat het
optreden van atherosclerose wordt
bevorderd door een hoog choleste
rolgehalte van het bloed, hoge
bloeddruk, de rookgewoonte,
waarschyniyk ook door de hoe
veelheid lichaamsvet en door be
wegingsarmoede. Al deze risicofac
toren hangen samen met leefge
woonten. Dat zyn o.a. de aard van
de voeding, zoutconsumptie, over
voeding, roken de recreatie en ook
wel de erfelykheid. Maar families
hebben meer gemeen dan erfelyke
eigenschappen, zy hebben een
leefpatroon gemeen In dat leefpa
troon groeien kinderen op: Wat zy
in die eerste jaren leren eten biyft
het hele leven een lekkerny Voor
ons is het moeiiyk te begrypen, dat
je in Siam by het binnen gaan van
èen restaurant in een hok de hond
aanwyst die je aan tafel wenst te
krygen opgediend. Dat er mensen
zyn voor wie slangen of levende In-
sekten een delicatesse zyn.
Teveel eten en roken
Smaken worden in de jeugd ge
vormd. Laten we proberen ze zo te
vormen, dat wat gezond is ook
lekker gevonden wordt. Te weinig
beseffen we ook hoeveel moeite er
wordt gedaan om de natuurlijke
weerstand bij het kind tegen over
voeding te doorbreken. Kinderen
die hun bord leeg eten zijn brave
kinderen. Als ze eenzaam, boos of
droevig zijn, troosten we ze met
zoetigheid. Als ze wat presteren
belonen we ze ermee. Als ze dan
later vetzucht hebben en toch niet
langs de winkel met roomgebak
heen kunnen lopen, vragen we ons
af hoe dat komt. Ook de rookge
woonte vinden onze kinderen niet
zelf uit, maar we leren ze die gelei
delijk en geduldig door ons voor
beeld en soms ook door directe
aanmoediging. In het onderzoek
van 1977 bleek dat in 22% van de
gevallen de kinderen hun eerste
sigaret van hun ouders of oudere
familieleden hadden gekregen.
Voor vrijwel alle kinderen is die
eerste kennismaking onaangena
am, maar de aanhouder wint. De
aandrang van het milieu gaat net
zolang door, totdat er weer een
verslaafde bij is. Er zijn aanwij
zingen, dat <le neiging tot hoge
bloeddruk ook al in de vroege
jëugd beginnen kan. In een belang
rijk onderzoek, dat voor de Hart
stichting verricht is, kon me
vrouw J. Ten Berge-van der
Schaaf, schoolarts in Groningen
aantonen dat vooral de kinderen
van de moeders met hoge bloedd
ruk speciaal gevoelig zijn voor
zout. Zulke kinderen hebben een
hogere bloeddruk naar mate zij
meer zout gebruiken. In al deze
omstandigheden si het kind de
speelbal van de druk van zijn om
geving. Het wordt tot al de ver
keerde leefgewoonten met zorg
opgevoed, of liever „afgevoed".
Om die ontwikkeling om te buigen
moet de gehele omgeving van het
kind meehelpen in het gezin en
daarbuiten.
Daarbij speelt de school een be
langrijke rol. De Hart-Stichting
zou dan ook graag zien dat de afde
lingen van de Vrienden van de
Hartstichting in het komende jaar
via de ouderverenigingen probe
ren invloed uit te oefenen op de
schoolgemeenschap, waaronder is
te verstaan de leef- en werkge
meenschap van kinderen en lera
ren, maar ook van de ouders en van
de schoolartsen
Dat de ouders en de leraren het ro
ken staken en dat de kinderen er
niet aan beginnen;
Dat de voeding die tijdens de
schooluren wordt verstrekt of
verkrijgbaar is, past in de preven
tie van hart- en vaatziekten;
Dat de meting van de bloeddruk
wordt opgenomen in het onder
zoek van de schoolarts;
Dat deze ook een actief aandeel
neemt in de bestrijding van de vet
zucht;
Dat aandacht wordt besteed aan
het aankweken van liefhebberij in
die vormen van lichaamsbewe
ging, dit tot op hogere leeftijd
kunnen worden volgehouden;
Dat geprobeerd wordt vanuit de
school ook een goede invloed te
doen uitgaan op de leefgewoonten
thuis.
De Hartstichting wil verder pro
beren de kinderartsen, de schooi
en jeugdartsen en de leraren te be
reiken, te informeren en te moti
veren. Want zij ziet het mede als
taak van deze groepen om van de
kinderen op de scholen niet alleen
gezonde kinderen, maar ook ge
zonde volwassenen te maken. Im
mers: preventie is beter dan
luchtbruggen, is de mening van dr.
Dekker.
In 16% van de Nederlandse huis
houdens, dat zijn circa 600.000 ge
zinnen bezit men een postzegel- of
muntenverzameling. Dit percen
tage kan nog met vele procenten
verhoogd worden met de verzame
laars van mineralen, prentbrief
kaarten, grammofoonplaten etc.
Vaak heeft zo'n verzameling een
behoorlijke geldswaarde. Vele ver
zamelaars zijn niet of nauwelijk
bewust van deze risico's, waaraan
de met veel zorg en geld opge
bouwde verzameling bloot staat.
Zo kan de verzameling of een deel
ervan bijvoorbeeld door brand of
inbraak verloren gaan.
Door zo'n ramp lijdt de verzame
laar, die met toewijding en geduld
zijn collecte heeft opgebouwd,
vaak een gevoelig financieel ver
lies. Er zal een behoorlijk bedrag
nodig zijn om een gelijkwaardige
verzameling aan te schaffen. Ver
zekeren van een verzameling van
enige waarde kan raadzaam zijn.
Vooropgesteld dat de verzekering
nimmer de emotionele waarde van
een verzameling kan vergoeden,
moeten wij ons bepalen tot de
geldelijke waarde van de verzame
ling. Bekijken wij de waarde van
een postzegelverzameling dan
zouden we aan de hand van diverse
catalogi tot een redelijke waarde
bepaling kunnen komen. Ware het
niet dat deze catalogi ons niet ólles
vertellen over de waardekenmer-
ken zoals de eventuele dunne plek
ken. en het al of niet gegomd zijn
etc.
„Oostblokzegels", die veelal uitge
geven worden als propagandama
teriaal, worden nogal eens overge
waardeerd. Vandaar dat verzeke
ringsmaatschappijen voor het
taxeren van verzamelingen van
grote waarde bijvoorbeeld boven
f 15.000.-, gebruik maken van de
diensten van experts. Afhankelijk
van de maatschappij zijn de kosten
van taxatie voor de verzekeraar of
de verzekerde
Bij een meningsverschil over de
waarde van de verzameling kan er
bij de meeste maatschappyen een
tweede expert benoemd worden.
De kosten van deze expert komen
afhankelijk van hetgeen in de polis
bepaald is, voor rekening van de
maatschappij of de verzekerde.
Voor verzamelingen onder bijvoor
beeld f 15.000.- wordt de te verzeke
ren som vastgesteld aan de hand
van de inventarisatielijst, die
veelal deel uitmaakt van het aan-
Van de zyde van de Centrale Politie
Verkeerscommissle wordt erop
gewezen, dat er fietsen in de handel
worden gebracht en gebruikt, die
niet zyn voorzien van de wetteiyk
voorgeschreven uitrusting, zoals
bel, wit of reflecterend geel ach
terspatbord en eventueel verlich
ting De politie kan hiertegen op
treden en men heeft er dan weinig
tegen in te brengen, want in de wet
staat precies aan welke eisen een
fiets moet voldoen. Het ontbreken
van de voorgeschreven attributen
komt het meest voor by race- en
trimfietsen, die oorspronkeiyk niet
voor algemeen gebruik op de weg
bestemd waren
Er is reeds overleg gaande of in de
wetteiyke voorschriften uitzonde
ringen kunnen worden opgeno
men, waardoor ontheffing wordt
verleend voor bepaalde attributen
by bepaalde soorten fietsen.
Wie over de wetteiyke voorschrif
ten en fiets-gedrag het naadje van
de kous wil weten, kan zyn licht op
steken by het boekje „Fiets-
etiquette", dat door overmaking
van f3.60 op postgirorekening nr.
234567 kan worden aangevraagd by
de stichting, fiets! in Amsterdam
vraagformulier. De maatschappij
houdt het recht door middel van
steekproeven toch taxatie te laten
uitvoeren.
Dekking
Heeft men eenmaal besloten de
verzameling te verzekeren dan zijn
bil de meeste maatschappijen op
basis van vervangingswaarde de
navolgende risico's verzekerd
brand/bllkseminslag/ontplofïïng; -
storm; - de gebruikelijke water- en
olieschaden; - rook, roet, plotseling
uitgestoten door de haard; - in
braak of diefstal met sporen van
braak.
De verzameling wordt verzekerd op
basis van „herstel van de verzame
ling" bij het gedeelteiyk verloren
gaan van de verzameling, op basis
van „volledige vergoeding" bij het
geheel verloren gaan van de ver
zameling. Ondanks de verzekering
is het raadzaam de verzameling zo
goed mogelijk te beschermen. De
verzekeringsmaatschappij kan bij
het verzekeren van zeer waarde
volle vrzamelingen aanvullende ei
sen stellen, met name op het terrein
van de beveiliging. Deze eisen kun
nen variëren van het aanschaffen
van een brandkast tot het aanleg
gen van een elektronische beveili
ging tegen bijvoorbeeld diefstal.
Ter voorkomingvan onderverzeke
ring, ontstaan na ingang van de
verzekering of na de laatste verho
ging bijvoorbeeld ten gevolge van
waardestijgingen of nieuwe aan
schaffingen bestaat een overdek
king, die kan variëren van plm. 10%
tot plm. 25%.
Hoewel de meeste verzekeringen
worden afgesloten op postzegel- en
muntenverzamelingen, is het in
principe mogelijk elke verzame
ling, die op geld waardeerbaar is te
verzekeren. Zo hebben verschil
lende maatschappijen reeds verze
keringen afgesloten voor: poppen;
oude kranten/tijdschriften; oud
speelgoed; klokken; antieke post
brieven; oude wapens; oude an
sichtkaarten.
Kom in de kas! Onder dit motto
werd op zaterdag 7 april in alle be
langrijke Nederlandse tuinbouw
centra een „Open Dag" gehouden.
Voor de tweede maal zetten bon
derden tuinders op die dag de deu
ren van hun kassen voor het pu
bliek open.
In de tuinbouwgebieden Gronin
gen, Friesland, zuidoost-Drenthe,
Vleuten (bij Utrecht), Aalsmeer,
Roelofarendsveen, Rijnsburg, Pij-
nacker, het Westiand, Voome Put
ten en Noord Limburg kan een ie
der de kassen binnenstappen.
De bezoekers konden kennis nemen
van de rijke verscheidenheid aan
groente, bloemen en potplanten die
de tuinbouw onder glas voort-
brengt. De Nederlandse tuinders le
veren niet slechts aan de Neder-
1 andse consument. Ook elders ln Eu
ropa kan de huisvrouw vrijwel het
Jaar rond produkten van hoge kwa
liteit kopen, die uit Nederlandse
kassen afkomstig zijn.
Op de Nederlandse veilingen werd
in 1978 voor circa twee miljard aan
groente en fruit omgezet Van de
bloemen, die in de Duitse winkels
worden verkocht Is ongeveer 80%
afkomstig uit de Nederlandse
tuinbouwgebieden. Deze twee wit
lekeurig gekozen cijfers duiden op
bet ecnnomische belang van deze
bedrijfstak.
Veelvormig
Tuinbouw in Nederland is een veel
vormig bedrijf. Ze omvat teelt in de
In Turkije werd de tulp rond de
achttiende eeuw als een heilige
bloem beschouwd. Tegen de tijd dat
ze gingen bloeien werden er grote
feesten georganiseerd, omdat de
tulp de komst van het voorjaar
aankondigde. Zodra tulpen van de
bol afgesneden zijn, zijn het snij
bloemen en hebben evenals alle an
dere snijbloemen voeding nodig ara
in de v a as helem a al open te komen.
Enige Jaren terug is er een speciale
voeding voor tulpen en andere snij
bloemen van bol- en knolgewassen
samengesteld Deze Chrysalsoort is
Ideaal voor onder andere tulpen,
irissen, freesla's, gladiolen, lelies,
dahlia's en anemonen. De bloemen
worden groter en komen prachtig
op kleur Wanneer u zo'n mooie bos
tulpen koopt, snijdt u ze dan op
nieuw met een scherp mes schuin af
en zet ze in een v aas gevuld met een
Tulpen-Chrysal oplossing. Uw tul
pen komen dan veel beter op kleur
en blijven langer mooi.
Let u wel even op de volgende pun
ten: a. gebruik een schone vaas; b. 1
zakje Tulpen-Chrysal per halve li
ter water; c. stelen schuin afsnijden;
d. water niet verveisen; e. alleen
bijvullen met een oplossing
Tulpen-Chrysal; f. deze oplossing
mag niet met metaal ln aanraking
worden gebracht.
Jonge Afrikanen
Cees Derksen, de man die in Ouwe
hands Dierenpark ln Rhenen ver
antwoordelijk is voor de goede gang
van zaken ln de zogenaamde Afri
kaanse hoek, is blij dat zijn lieve
lingen weer naar buiten kunnen.
„Tegen Pinksteren komt er een
Jonge giraf ter wereld En ook drie
chapman-zebra's en één gravy. En
niet met de spuit „gemaakt" zoals
de vorige keer Allemaal langs de
natuurlijke weg Puur natuur zoge
zegd". aldus een trotse Cees, die In
tussen de drie olifanten maar weer
eens flink Inde olie zet. „Want dat Is
het behoud van hun huid", zegt hij.
Hieuw aquarium
al apen
In tegenstelling tot sommige anders
luidende berichten ls het nieuwe
ondergrondse aquarium, dat ln
Ouwehands Dierenpark ln Rhenen
ln aanbouw ls en dat tegen Pasen
officieel wordt geopend, nü al voor
het belangstelllnd publiek te bezich
tigen. Het werk vordert wekelijks
heel snel. Er komen steeds nieuwe
bewoners bij. In totaal zullen die
straks ondergebracht zijn in niet
minder dan negen en dertig afde
lingen! Het belooft op de G rebbe-
berg één van de allermooiste aqua
ria van Europa te worden.
Hieuroow ooievaar
mocht aiet beipen
In de „Prins Maurits" vrije vlucht»
volieère van Ouwehands Dieren
park op de Grebbeberg ln Rhenen
zorgt het ooievaarsechtpaar voor
een uniek schouwspel Sinds enkele
dagen is er een mast ln geplaatst
van maar liefst 12 meter boog.
Daarop werd met grove takken de
zogenaamde „onderbouw" voor het
nest geconstrueerd. Op verschil
lende plaatsen ln de volière werd
fijner materiaal neergelegd om de
ooievaars gelegenheid te geven op
die aangebrachte onderbouw hun
nest te gaan bouwen. Het hele geval
was nog maar ampertjes geplaatst
en afgewerkt, of het ooievaarsman
netje begon naarstig kleine takken
aan te slepen naar het zich hoog ln
de lucht bevindende platform Het
vrouwtje zat in een boom toe te
kijken.
Toen ook zij aanstalten maakte om
een handje te gaan helpen, werd ze
zachtzinnig door de man te kennen
gegeven, dat dit geen vrouwenwerk
was. Ze mocht er niet aankomen.
Nadat ze enkele malen door manlief
van het ln aanbouw zijnde nest was
„gewipt", legdezij zicherbij neeren
bleef gelaten toekijken. Het paar is
volwassen. Goede hoop dat er Jon
gen kamen.
open luchtop over het algemeen gro
tere oppervlakten .tuinbouw ln de
volle grond", zoals de vakterm
luidt) en teelt in kassen; de glas
tuinbouw Verder maakt men ln de
tuinbouw onderstheid tussen „voe-
dingstuInbouw" en .sierteelt". De
voedlngstuinbouw levert groenten,
fruit en champignons. De sierteelt
voorziet ons van „voedsel voor het
oog", ln de vorm van snijbloemen,
potplanten, bloembollen en boom
kweker ljp rodukten. Daarnaast
kunnen worden genoemd de teelten
van medicinale en aromatische
kruiden. Totaal worden er niet
minder dan zzo'n 1.800 houtige en
2.200 kruidachtige soorten tuin-
bouwgewassen geteeld.
Het aandeel van de tulnbouwpro
dukten ln onze totale agrarische
export, ter waarde van rubn f21
miljard in 1975, bedraagt zo'n 20%.
Daarvan ls meer dan de helft te
danken aan de produkten van de
glastuibouw. En dan te bedenken
dat die glastuinbouw maar onge
veer 0,4% van onze totale opper
vlakte landbouwgrond tot haar be
schikking heeft.
Duitsland grootste afr.eraer
Van onze glasgroenten gaat liefst
80% naar het buitenland en van de
sierteeltprodukten ca 70%. Daarbij
is WestrDuitsland verreweg onze
grootste afnemer.
In de afgelopen vijfentwintig Jaar
is de glastuinbouw sterk uitgebreid
de zo'n verdubbelde tot ruim 7800
ha ln 1976 -, terwijl de tuinbouw in
de veile grond met zo'n 10.000 ha
inkromp. In de groenteteelt onder
glas overheersen al enige tijd toma
ten, komkommers en sla, de zgn.
„grote drie". Overigens wordt de
laatste Jaren hard gewerkt om deze
overheersende rol wat af te zwak
ken. Gewassen als paprika, augurk
en aubergine, en in mindere mate
radijs, rettich (ramenas). ijsberg
sla, courgette, hebben snel aan bete
kenis gewonnen.
Het Westiand (.glazen stad is het
bekendste en. belangrijkste tuin
bouwgebied. Wie graag meer wil
weten over de glastuinbouw in ons
land zal veel informatie kunnen
vinden ln de gratis te verkrijgen
brochure „Tuinbouw onder glas".
Vermeld deze titel op een briefkaart
en stuur die aan de Infotiek van het
ministerie van Landbouw en Visse
rij, Bezuidenhoutseweg 73, Den
Haag. U krijgt (even geduld a.uh.)
de brochure dan thuisgestuurd.
De Bomenstichtlng wijst in een
uitvoerig, deskundig overzicht^
evenals andere stichtingen, op de
funeste invloed van de grote hoe
veelheid zout op de bomen. Dat er
rijkelijk met zout is gestrooid in de
afgelopen winter is algemeen be
kend.
Hoe meer neerslag hoe beter, want
dan wordt bet zout ln de bodem
weggespoeld, aldus de stichting.
Zand laat het zout redelijk goed
wegspoelen; kiel en veen houden het
veel langer vast Ais bomen ln het
voorjaar veel kleinere bladeren
krygen dan ln voorgaande Jaren en
de Waderen ln de zomer bruine
randen vertonen en mogelijk af
sterven, Is dat een gevolg van zout
schade. Afscherving van de bast
aan de wegkant is waarschyniyk
een gevolg van ln de winter opge
spatte pekeL Een bocanveraorger
kan de schade beperken. Vanaf het
voorjaar tot de tyd, dat een boem
volop in blad staat, ls de kans groot
dat een bamra gaat bloeden als hij
byv. door snoeien wordt bescha
digd.
De voornaamsteoorzaakhiervan is,
dat er als gevolg van de wortel actt-
viteit vóór het uitlopen van de bla
deren een zekere „overdruk" van
sap ontstaat ln wortels, stam en
takken van de boom. Dit vocht kan
voorlopig nog geen uitweg vinden
vla verdamping bladeren zitten
nog ln de knop), maar wèl door ont
stane wonden.
Nu treedt dit bloeden niet bfj alle
bcmen ln even sterke mate op; en het
wordt bovendien beïnvloed door
groeiplaatsamstandigheden (zoals
de vochtvoorzlening) en is tevens
afhankelijk van de houtsoort By de
soorten paardekastanje, iep, popu
lier, wilg, esdoorn, noot en berk
komt het echter algemeen voor. Bij
de laatste drie kan het gebeuren dat
de boom ais gevolg van een zware
beschadiging zelfs doorbloedt
Indirecte schade kan worden ver
oorzaakt doordat zich in het sap,
dat uit de wond lan^ de bast af
stroomt bacteriën ontwikkelen die
vaak giftige stoffen afscheiden die
bast- en cambiumweefeel kunnen
doden. Hierdoor ontstaan na enige
tyd soms meterslange wonden, mot
alle nare gevolgen van dien. Het is
dus raadzaam ln ieder geval bij de
genoemde houtsoorten pas te
snoeien als de boom volop in blad
staat en het sap door de kroon kan
worden verdampt
