Hulshondelljke en consumenten voorlichting dichter bij ie mensen brengen iliezei raad voor Ie jengdvormiig Wal m Ie doen in de loin H kiat zelf karnemelk makes Holten ii Kom noo! SER-COMMISSIE IN AD VIES: N atuurf otograaf Fred Hazelhof f komt naar Holten Weerkundig jaaroverzicht 1978 SLAVENBURGS BAMIC f Van onze weerkundige medewerker) zittend werk? dan heen en terug op de fiets! ÜULTUNS NIEUWSBLAD - 29 DECEMBER 1978 - PAG. 15 Behalve de winter, die opnieuw zacht verliep, bleven de drie andere seizoenen kouder dan normaal. Dit was vooral het geval met de zomer, terwijl ook april, mei en september beduidend te koud bleven. Nemen wij daarbij ook nog het grote tekort aan uren zonneschijn, vooral in het voorjaar en in de zomer, dan is al op de vingers na te tellen dat het eindoordeel over 1978, wat het weersverloop betreft, sterk ongunstig uitvalt. Het enige positieve is geweest dat er over het algemeen niet veel regen is gevallen. Gemiddeld over het hele land viel alleen het voorjaar iets naar de natte kant uit, hetgeen was toe te schrijven aan de zeer regenrijke maand maart. In vergelijking met 1977 valt dit jaar ongunsti ger uit. Een gemiddeld lagere temperatuur, een 50 uren minder zon, en alleen een gunstige herfst vooral wat oktober (met een nazomerperiode) betreft. Februari beetje winters In de zachte winter slaagde fe bruari erin ons enkele dagen op het ijs te brengen. Öp 20 februari werd te Temaard (Noord Friesland) door het KNMI de laagste temperatuur van de winter gemeten, namelijk 15.3 graden. December en januari verliepen droog en zacht. Neerslag in decem ber: Vrouwenpolder 73 mm.. Petten 31 mm.; in januari: Dokkum 98 mm., Schaersberg 24 mm.; in fe bruari: Veenendaal 57 mm.. Leeu- warden slechts 10 mm. als laagste. Opvallend warm was het vlak voor de Kerstdag, toen op 24 december het kwik te Eindhoven tot 16.2 gra den steeg. den, maar tussen 8 en 15 oktober in Limburg 8 dagen met een maxi mum boven de 20 graden. Op 11 ok tober werd te Epen in ZuidLimburg 25 graden bereikt. Op 1 oktober .werd veel regen gemeten in de Bommelerwaard, 65 mm in een etmaal. November was tot de 25ste een overwegend goede, droge en zachte herfstmaand, vrijwel zonder na chtvorst. Na de 25ste kwamen de gure buien met hagel, sneeuw en onweer. In de nacht van 30 novem ber op het vliegveld Deelen 8 gra den vorst. In september: 148 mm. regen te Nieuw Beerta en 31 mm te St. Anthonius; oktober: 93 mm. te Schagen en 16 mm. te Dedems- vaart; november. 78 mm. te Vaals. 16 mm. te Losser. Van de vier seizoenen verliep alleen de winter warmer dan normaal, ga ven alle vier seizoenen in De Bilt een tekort aan uren zon te zien en was alleen het voorjaar, door de natte maand maart, iets natter dan normaal. Voor de landbouw wel een gunstig seizoen, omdat er heel veel is ge groeid en ondanks het feit dat het jaar duidelijk droger is verlopen dan normaal, was er van een droog teperiode. die schade opleverde, geen sprake. HOGE RENTE Een interessante aanbieding kunnen wij U geven voor bedragen die voor een termijn van 1 maand 3 maanden 6 maanden 12 maanden bij ons worden gestort. Wij zijn gaarne bereid samen met U de rente en andere belangrijke voorwaarden te bespreken in een persoonlijk gesprek. SLAVENBURGS BANK RiJSSEN k. BOOMKAMP 2 A ra. 0 5480-57 55 April te koud Het voorjaar viel uit naar de koude kant, vooral de aprilmaand, toen het op de 12de plaatselijk in het westen nogzoveel sneeuwde, dat er een laag van 15 a 20 cm. lag. Op 17 april vroor het te Wageningen 's nachts nog 5 graden. De Paasdagen waren met enkele hagelbuien ook te koud. Koninginnedag, 30 april, gaf een lentetemperatuur van 21 graden in Maastricht. Ook mei bleef te koud en te somber met aan het slot even wat warmte, 29.4 gra den als maximum op het vliegveld lelde. leerslag in maart: 119 mm. te ieekbergen, 44 mm. te Middel- )urg; april: 55 mm. te Brouwersha ven, 7 mm. te Giethoorn; mei: 89 mm. te Noorbeek en 16 mm. te Vroomshoop. Zomer even warm De eerste juniweek zette veel belo vend in met in het noorden een maximum van 32 graden in Gro ningen, maar langer dan een week jduurde dat niet. Op de eerste juni dagen gaven de grote rivieren in {ons land nog een ongewoon hoge waterstand van dijk tot dijk te zien door de zware regens eind mei in Duitsland. Door onweer op 2 juni in Hengelo een bui met 68 mm regen. Een maand lang van 21 juni tot 21 [juli, juistin het hartje van de zomer wam in een groot deel van ons ■(land het kwik niet boven de 20.gra pen. Na zeven weken en een dag kverd op 2 juli eindelijk weer een pomerdag boven de 25 graden ge meten. [De eerste augustusweek was zeer nat, daarna wat herstel met slechts B a 4 warme dagen, in juni: 125 mm. regen te Deelen en ill mm. op Texel; juli; 102 mm te bude Wetering en 38 mm. te Vlie land; augustus: 111 mm te Zeerijp en 21 mm. te Westkapelle In zijn totaliteit een teleurstellende eomer, waarin alle drie maanden ben gemiddeld te lage tempera tuur, als ook te weinig zun te zien ■gaven. Warmte in oktober September heeft geen enkele noeite gedaan nog iets goed te naken. De maand gaf veel lepressie-aktiviteit rnet veel wind 5 zien, te weinig zon op de meeste laatsen, te veel regen en een vi el lage temperatuur *"e meer opvallend was daardoor de azomerse periode. Op 2 oktober ■erst een opvauend koude dag met ?n maximum beneden de 10 gra- Op donderdag 4 januari komt Fred Hazelhof, één van Europa's be kendste natuurfotografen, naar Holten, Fred Hazelhof zal op deze avond alles uit de doeken doen over het fotograferen van dieren in het wild. Uiteraard zal hij zijn betoog in ruime mateillustreren met dia's en foto's welke hij maakte van in het wild levende dieren in Nederland. Fred Hazelhof verwierf o.a. be kendheid door publikaties in vele binnen- en buitenlandse tijdschrif ten, door zijn kalenders met landschaps- en dierenfoto's en door zijn boeken over het dierenrijk. Bij de Staatsuitgeverij zijn ver schenen de adviezen nr. 15 en 16 van de Raad voor de Jeugdvor- ming. Advies nr. 5 bevat een eerste reactie op de adviesaanvraag over het onderzoek van de Nederlandse Organisatie Kring (NOK) naar „Ef- fektiviteit en doelmatigheid van de landelijke organisaties voor vrijvvillers jeugd- en jongeren werk". Het standpunt van de Raad is, dat het op grond van het NOK-rapport dat in juni 1977 werd uitgebracht - niet mogelijk is een advies op te stellen over de verhouding tussen de overheid en het particulier in itiatief, de positie van de vrijwilliers en de mate van decentralisatie van landelijke organisaties. „Het NOK-rapport", aldus de Raad, „bevat weliswaar een groot aantal feitelijke gegevens, maar de con clusies. net name de voorstellen 9 1978 .Gem. max. De Bilt gr C Uren zon De Bilt Neerslag landgem. dec. jan. febr. 7.7 plus 2 1 4.9 plus 0.6 3.8 min 1.4 45 plUS-4 43 min 13 68 min 1 45 min 17 60 min 5 28 min 21 Winter 5.4 plus 0 4 156 min 10 133 min 43 mrt. apr mei 9.7 plus 0.2 117 min 16 16 8 min 0 9 86 min 41 173 plus 9 168 min 43 79 plus 37 30 min 15 37 min 12 vooijaar 12.7 mm 0.8 427 mm 75 146 plus 10 juni juli aug 19.5 min 1.2 20 0 min 1 9 19.9 min 1.9 179 min 44 167 min 32 157 min 29 72 plus 18 66 min 11 51 min 31 zomer 19.8 min 1.7 503 min 105 189 min 24 sep okt nov 17.3 min 19 14 3 plus 0.2 8.9 plus 0.1 94 min 52 85 min 17 65 plus 15 77 plus 5 40 min 33 40 min 32 herfst 13.5 min 0 5 244 min 54 157 min 60 1978 1977 12 7 min 0 8 13 2 min 0 3 1330 min 245 1380 min 195 625m in 117 800 plus 58 van subsidieverdeling zijn in het geheel niet terug te voeren op het verzamelde materiaal" De Raad heeft ernstige kritiek op de door de NOK gehanteerde onderzoeks methoden en zet vraagtekens bij de houding van CRM bij.het verlenen en het uitvoeren van de opdracht. In advies nr. 16 geeft de Raad in een „Advies over decentralisatie en jeugdwerk", kommentaar op drie stukken, die staatssecretaris Kraafjeveld-Wouters van CRM in april heeft gepubliceerd Het betrof hier een ontwerp AMvB rijksbij drageregeling sociaal- cultureel werk, een discussienota over de samenhang tussen het landelijk, provinciaal en gemeentelijk beleid ten aanzien van sociaal-cultureel werk en de voorlopige standpunt bepaling ten aanzien van het NOK-rapport. De Raad constateert, dat de drie nota's niet op elkaar aansluiten en pleit voor het opnemen van een ar tikel in de rijksbijdrageregeling om te garanderen dat ook binnen het gedecentraliseerde beleid ten aan zien van sociaal-cultureel werk voldoende aandacht kan worden gegeven aan de positie van de jeugd. Ook pleit de Raad in zijn ad vies voor speciale steunfuncties voor activiteiten van de jeugd en stelt voor om jeugddeskundigen te betrekken bij de planningsproce dure en de ontwikkeling van het innovatoebeleid Over de discussienota-samenhang meent de Raad, dat het toerusten van de steunfuncties op het gebied van de innovatie in de praktijk een stuu- rinstrument kan zijn voor de rijks overheid. Beide adviezen zijn ver krijgbaar bij de Staatsuitgeverij. *Chr Plantijnstraat 1. Den Haag. Advies nr. 15 kost f 3.50 kost f3.50 en f 1.20 verzendkosten, advies nr. 16 kost f 5.-enf 1 70 verzendkosten. Huishoudelijke en consumentenvoorlichting moeten dichter bij de men sen worden gebracht. Het verdient daarom aanbeveling het aanbod van voorlichting beter over het land te spreiden. Bij de huishoudelijke voor lichting zou dat kunnen door een overlegorgaan te creëeren van een ook tot de steden uitgebouwde Stichting Huishoudelijke Voorlichting ten Plattelande en het Huishoud- en Nijverheidsonderwijs (HNO). Begonnen zou kunnen worden met een proef met regionale samenwerking in en rondom een middelgrote plaats, te financieren door de overheid. De huishoudelijke voorlichting moet worden opgenomen in een systeem van volwasseneneducatie. Deze activiteit 'wordt georgani seerd door de Holtense amateurfo- tografenvereniging „Profoto", en zal plaatsvinden in de crea-ruimte 'van de Haarschool aan de Ab Jan- senstraat in Holten De avond be gint om acht uur en de zaal is open vanaf half acht. De entreeprijs is bijzonder laag gehouden, namelijk f2,50 p.p. Kaarten kunnen worden gekocht bij de V V.V. te Holten, bij het Paalhuus te Holten en 's avonds aan de zaal. Deze avond is zowel voor natuurliefhebbers als voor amateurfotografen beslist de moeite waard. Waar het gaat om de consumen tenvoorlichting zou een overlegor gaan. waarin o.a. de consumente norganisaties zitting krijgen, de mogelijkheden moeten onderzoe ken om de schriftelijke informatie binnen het bereik van meer men sen te brengen. Bovendien zijn meer critische voorlichtingspro gramma's voor radio en t.v. nodig. Bij wijze van experiment moet een drietal regionale informatie- en do- kumentatiecentra worden opge richt, waar de mensen naar kunnen opbellen en persoonlijk terecht kunnen voor brede consumenten voorlichting en voor „eerste hulp" bij klachten. Het experiment zou drie jaar moeten duren en door de overheid gefinancierd moeten worden. Eerder al twee interim- adviezèn Dat zijn enkele van de aanbevelin gen in een Advies inzake de huis houdelijke en consumentenvoor lichting*), dat de SER-commissie voor Consumentenaangelegenhe den (CCA) op 21 november 1978 heeft vastgesteld en thans aan de staatssecretaris van CRM heeft uitgebracht. Het advies is verder ter kennis gebracht van de staats secretaris van Economische Zaken en van de ministers van O. en W. en van Landbouw en Visserij. Het ad vies van de CCA, in welke commis sie naast vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers, en on afhankelijke Kroonleden ook de consumentenorganisaties verte genwoordigd zijn, is voorbereid door een speciale werkgroep onder voorzitterschap van prof. dr. A.W. van den Ban, hoogleraar in de Voorlichtingskunde aan de Land bouwhogeschool in Wageningen. Aanleiding tot het advies vormde een adviesaanvrage van 10 mei 1974 van de toenmalige minister van CRM. Naar aanleiding daarvan bracht de CCA op 30 juni 1976 al een interimadvies uit over de con sumentenvoorlichting via radio en t.v. en op 29 aril 1976 een interi madvies over subsidiëring van de Stichting voor Huishoudelijke Voorlichting ten Plattelande. Grotere behoefte aan objectieve informatie In het nu uitgebrachte advies over de huishoudelijke en consumen tenvoorlichting wordt erpp gewe zen dat de consument, vanwege zijn zwakke positie tegenover de aanbieder, moet kunnen beschik ken over objectieve informatie, waar hij wat aan heeft. Die behoefte wordt steeds duidelijker voelbaar vanwege de enorm toegenomen verscheidenheid van de consump tiemogelijkheden, het gebrek aan kennis van de consument om de produkten te beoordelen op con structie, samenstelling, etc. en on voldoende kennis omtrent zijn rechten en plichten. De voorlichting moet de consu ment ln staat stellen tot een welo verwogen keuze uit de aangeboden goederen en diensten. Het gaat daarbij met name om een beter in zicht in de eigen behoeften, mede gelet op het beschikbare budget; in prijzen, eigenschappen, veiligheid, levensduur, etc. van de diverse aanbiedingen, inclusief de distri butievormen; een beter inzicht in (misleidende en agressieve) ver kooppraktijken, meer kennis van de rechten en plichten van de con sument en meer oog voor de conse quenties van aanschaffingen en be stellingen voor gezondheid, veilig heid, milieu en energie. De SER-commissie heeft de indruk dat een groeiend aantal consumen ten voor deze aspecten interesse begint te tonen, maar dat het vaak aan de juiste informatie ontbreekt. Huishoudelijke voorlichting vsn algemeen belang Bij de huishoudelijke voorlichting moet het naar haar oordeel om de volgende onderwerpen gaan: - management in de huishouding; - zorg voor en kennis van voeding, kleding, woning, plant en dier in en om de woning; - gezondheid van de gezinsleden; - veilig werken met apparatuur in en om het huis; - zorg voor het milieu in en om de woning en besparing van energie in het huishouden; verantwoorde geldbesteding door budgetten van inkomen en uitga ven; - optimale keuze van goederen en- diensten. Volgens de CCA kan een doeltref fende huishoudentje voorlichting aan andere gezinsleden ertoe lei den, dat deze een deel van het werk van de huisvrouw overnemen. Bo vendien ontstaan er voor de huis vrouw op deze manier meer moge lijkheden voor ontplooiing, ook buiten het huishouden. Het gaat bij de huishoudelijke voor lichting om vorming en schcling, die later kunnen leiden tot een ge dragsverandering in. de huishou ding. Vandaar ook het pleidooi om er een plaats voor in te ruimen in de volwasseneneducatie. Samenvattend merkt de Commis sie voor Consumentenaangelege nheden op. dat het welbevinden van alle leden van de huishouding, en daarmee van de hele Neder landse bevolking belangrijk kan worden vergroot door huishoude lijke voorlichting Dat het een zaak van algemeen belang is, volgt ook uit de hoeveelheid huishoudelijk werk per week: nl. gemiddeld 20 uur Uitgaande van ca. 4 miljoen huishoudens is dat jaarlijks ca. 2 miljoen „vrouw/manjaren". Zendtijd voor consumenten voorlichting nodig Met klem dringt de SER- commissie er nog eens op aan, dat met medewerking van de overheid, NOS, omroeporganisaties en de consumentenorganisaties spoedig meer critische voorlichtingspro gramma s via radio en t.v. tot stand komen. Zij had dat al uitgesproken in haar interimadvies van 30 juni 1976 over de consumentenvoor lichting via de radio en de televisie, maar daar is nog niet veel van te rechtgekomen. Zij vindt een wijzi ging,. van de Omroepwet nodig waardoor net als voor reclame boodschappen, ook voor consu mentenvoorlichting een hoeveel heid zendtijd beschikbaar komt. De NOS zal haar standpunt begin 1979 bepalen. Experiment met regionale Informatie- en Documentatiecentra Net als voor de huishoudelijke voorlichting bepleit de Commissie voor C'onsumentenaangelegenhe- den van de SER onder bepaalde voorwaarden ook voor de consu mentenvoorlichting een regionale opzet. In sommige Westeuropese landen, zoals in Engeland en W. Duitsland, begint een dergelijke regionale aanpak steeds meer in gang te vinden. Ook het Econo misch en Sociaal Comité (Euro pese werkgevers, werknemers en overheid) heeft de Europese Commissie al eens gevraagd de lidstaten ertoe aan te sporen zo veel mogelijk consumentenadvie scentra in het leven te roepen. De SER-commissie adviseert bij wijze van experiment voor driejaar een drietal regionale informatie- en documentatiecentra op te zetten, gefinancierd door de overheid. Deze centra moeten centraal zijn gelegen. Het zwaartepunt zal moe ten liggen op de telefonische infor matieverstrekking, maar men moet er ook gewoon kunnen bin nen lopen. In belangrijke zaken (bijv. aankoop van een huis, budge tvoorlichting bij pensionering) zou ook een persoonlijk gesprek moge lijk moeten zyn tijdens een spreek uur. In de regionale centra wil de commissie ook de mogelijkheid openhouden voor „eerste hulp" bij klachten. De kleine gevallen kun nen dan wellicht ter plaatse wor den afgehandeld, terwijl de grotere kunnen worden doorverwezen naar de bureaus voor rechtshulp. Het bepleite overlegorgaan van o.a. de consumentenorganisaties, dat la ter wellicht zou kunnen uitgroeien tot een coördinatie-orgaan, zou het experiment moeten begeleiden. Aldus de SER-commissie voor Consumentenaangelegenheden in haar advies over de huishoudelijke en consumentenvoorlichting. Het advies zal binnenkort ln de reeks SER-publikaties ln druk ver schijnen. Bestellingen k f7,50 per exemplaar bij: SER, afd. Verkoop, Bezuidenhoutseweg 60, Den Haag. Bollenmest is nuttig voor bolge wassen, die keurig op tijd - eind ok tober, begin november - de grond in zijn gegaan. Als het niet vriest kunt u bollen hiermee verwennen, ze hebben inmiddels wortels gemaakt om de voedingsstoffen te kunnen opnemen. Rozen aanaarden is een vereiste als we willen voorkomen dat de veredelingsplaats niet be vriest. De grond rond de plant wordt tegen de takken aange bracht en in de geultjes die daarbij ontstaan wordt grove stalmest ge daan. Het mag ook wel gedroogde koemest zijn of een andere organi sche mest die met compost kan worden gemengd. Stamrozen heb ben hun veredeling bovenaan de (onder)stam en bij vriezend weer is het een goede maatregel om, die plek een bosje stro of riet te binden. Om deze werkjes te vergemakkelij ken mag de roos wel wat worden ingesnoeid maar niet te kort. Laten we zeggen de takken worden ge halveerd. Gazon beluchten. Als u merkt dat er nogal eens water op het gras blijft staan, dan is de afwa tering absoluut onvoldoende. Met alle gevolgen van dien: onkruid- groei, mosontwikkeling, kale plek ken e.d. Met een gazonbeluchter prikt u dan zoveel mogelijk ope ningen in de grasmat, die eventueel kunnen worden volgestrooid met rivierzand. Op een droge grasmat werkt dat het beste (uitstrooien en invegen) maar in de winter droogt het gras slecht op. Als het vol doende kort is gemaaid lukt het nog wel. Een echt winterwerkje, waarbij lekker warm .blijft. Grondbewerking zoals spitten wordt hoofdzakelijk in de groente- hoek toegepast, want in de siertuin groeien doorgaans zoveel planten dat de grond beter met rust kan worden gelaten. Spitten als er „hal" in de grond zit is erg slecht: spit vóór de vorst, dan kan de grond „lekker doorvriezen" en dat komt de structuur ten goede. Planten van bomen en heesters kan bij „open" niet vriezend; weer nog steeds gebeuren. Vooral vrucht bomen kunnen het beste in het (la te) najaar of de vroege winter wor den geplant. Zorg altijd voor een ruim plantgat en zet' direkt een boompaal aan de windzljde, die kruislings wordt bevestigd met krammen of speciale spijkers met een brede kop. De karnemelk van nu is anders dan de karnemelk van vroeger, maar zij is nog altijd een lekkere en gezonde dorstlesser. Karnemelk is gezond omdat er vrijwel dezelfde voedings stoffen in zitten als in melk: eiwit ten, mineralen (vooral kalk en fos for) en de in water oplosbare vita minen B en C. Vrijwel geen vet: maar 0.4%. De melksuiker uit de melk is in karnemelk voor een deel omgezet in melkzuur. Daaraan dankt karnemelk dus zijn lichtzure smaak. Vroeger was karnemelk een bijprodukt van de boterbereiding De karnemelk die u nu koopt wordt gemaakt van een mengsel van ma gere melk met een vetgehalte van ongeveer 0,4%. Aan dit mengsel worden melkzuurbacteriën toege voegd. Het produkt, dat dan ont staat* verschilt in smaak wel iets van de karnemelk, die bij de berei ding van boter vrij komt. Sommige mensen vinden die ouderwetse kamemlk het allerlekkerste. Maar zij had ook bepaalde nadelen Als men de fles een tijdje liet staan zakten de vaste deeltjes naar bene den en kwam er bovenop een wate rige rand Ook moest de karnemelk vrij snel worden opgedronken, om dat ze, als u haar een tijdje liet staan, snel minder lekker werd. De karnemelk, zoals die tegenwoordig uit de fabriek komt, is langer houd baar. U kunt zelf ook karnemelk maken Daarvoor moet u niet- afgeroomde rauwe melk, zo van de koe hebben. Laat de melk opro- men. dat wil zeggen dat u haar een nacht laat staan. De room schept u er dan voorzichtig af en die doet u in een schone melkfles. Als er wat melk bi) komt dan geeft dat niets. De fles mag niet te vol zijn, zeg voor 3/4 gedeelte of minder, maar er mag ook weer niet al te weinig in zitten. Maak de fles nu heel goed dicht, bijvoorbeeld met plastic folie, en schud hem krachtig heen en weer. Ga daarmee door tot de boter goed aan elkaar is geklonterd. Wat u over houdt is karnemelk. Het is een heel vermoeiend karwei, waar veel tijd in gaat zitten. Dus als u snel karnemelk wilt hebben, dan kunt u het beste maar naar de koelkast stappen en u een glas inschenken uit de ties :;ij de melkboer of in de supermarkt is gekocht

Erfgoed Rijssen-Holten

Holtens Nieuwsblad | 1978 | | pagina 15